Luận án Tiến sỹ Y tế công cộng: Đánh giá kết quả can thiệp nâng cao thực hành theo dõi huyết áp và tuân thủ điều trị ở người tăng huyết áp trên 50 tuổi tại huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ Y TẾ<br /> <br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG<br /> <br /> TRẦN THỊ MỸ HẠNH<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CAN THIỆP<br /> NÂNG CAO THỰC HÀNH THEO DÕI HUYẾT ÁP VÀ TUÂN<br /> THỦ ĐIỀU TRỊ Ở NGƢỜI TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN 50 TUỔI<br /> TẠI HUYỆN TIỀN HẢI, TỈNH THÁI BÌNH<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG<br /> MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 62.72.03.01<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ Y TẾ<br /> <br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG<br /> <br /> TRẦN THỊ MỸ HẠNH<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CAN THIỆP<br /> NÂNG CAO THỰC HÀNH THEO DÕI HUYẾT ÁP VÀ TUÂN<br /> THỦ ĐIỀU TRỊ Ở NGƢỜI TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN 50 TUỔI<br /> TẠI HUYỆN TIỀN HẢI, TỈNH THÁI BÌNH<br /> <br /> Chuyên ngành: Y tế công cộng<br /> Mã số : 62.72.03.01<br /> LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> i<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................v<br /> DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ ...................................................................... vii<br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN .............................................................................................. ix<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................................1<br /> MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU........................................................................................4<br /> Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU .........................................................................5<br /> 1.1. Tổng quan về tăng huyết áp .................................................................................5<br /> 1.1.1. Khái niệm, cách đo và phân loại .......................................................................5<br /> 1.1.2. Tình hình tăng huyết áp và gánh nặng bệnh tật do tăng huyết áp gây ra ........9<br /> 1.1.3. Nguyên tắc điều trị tăng huyết áp ...................................................................17<br /> 1.2. Tự theo dõi huyết áp và tuân thủ điều trị trong điều trị tăng huyết áp ...............19<br /> 1.2.1. Thực trạng tự theo dõi huyết áp ở người THA tại cộng đồng .........................19<br /> 1.2.2. Tuân thủ điều trị thuốc ....................................................................................20<br /> 1.3. Một số chƣơng trình quản lý điều trị tăng huyết áp ...........................................25<br /> 1.3.1. Chương trình phòng chống tăng huyết áp Quốc Gia ......................................25<br /> 1.3.2. Mô hình quản lý và điều trị ngoại trú tại bệnh viện .......................................26<br /> 1.3.3. Một số cách tiếp cận mới trong phòng chống tăng huyết áp tại Việt Nam .....27<br /> 1.3.4. Một số cơ sở để xây dựng mô hình can thiệp tăng cường tự theo dõi huyết áp<br /> và tuân thủ điều trị ....................................................................................................29<br /> 1.4. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu .............................................................36<br /> KHUNG LÝ THUYẾT: CÁC NHÓM YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TUÂN THỦ<br /> ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP .................................................................................39<br /> Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..........................................................40<br /> 2.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................40<br /> 2.2. Mẫu nghiên cứu và phƣơng pháp chọn mẫu ......................................................41<br /> 2.2.1. Công thức tính cỡ mẫu ....................................................................................41<br /> 2.2.3. Chiến lược chọn mẫu ......................................................................................41<br /> 2.3. Chỉ số và biến số của nghiên cứu .......................................................................44<br /> <br /> ii<br /> <br /> 2.3.1. Chỉ số đánh giá trước và sau can thiệp ..........................................................44<br /> 2.3.2. Chỉ số theo dõi can thiệp .................................................................................45<br /> 2.3.3. Đo lường kết quả can thiệp .............................................................................45<br /> 2.3.4 Cách tính hiệu quả can thiệp ...........................................................................45<br /> 2.4. Tiêu chí đánh giá chỉ số nghiên cứu...................................................................47<br /> 2.4.1. Tiêu chí để đánh giá thực hành tự theo dõi huyết áp của bệnh nhân .............47<br /> 2.4.2. Tiêu chí đo lường tuân thủ điều trị thuốc .......................................................47<br /> 2.5. Phƣơng pháp thu thập số liệu .............................................................................47<br /> 2.5.1 Phần định lượng ...............................................................................................47<br /> 2.5.2 Phần định tính ..................................................................................................48<br /> 2.6. Quy trình thu thập số liệu ...................................................................................48<br /> 2.6.1 Thu thập số liệu cho nghiên cứu ban đầu và đánh giá sau .............................48<br /> 2.6.2 Thu thập số liệu quá trình can thiệp ................................................................49<br /> 2.7. Tuyển chọn và tập huấn điều tra viên, cộng tác viên .........................................49<br /> 2.7.1. Tiêu chuẩn chọn ĐTV, CTV ............................................................................49<br /> 2.7.2. Tập huấn điều tra viên, CTV ...........................................................................50<br /> 2.8. Mục tiêu, nguyên tắc xây dựng, nội dung và kế hoạch can thiệp ......................50<br /> 2.8.1. Mục tiêu can thiệp ...........................................................................................50<br /> 2.8.2. Nguyên tắc xây dựng chương trình can thiệp .................................................50<br /> 2.8.3. Nội dung của mô hình can thiệp .....................................................................52<br /> 2.8.4. Tổ chức can thiệp ............................................................................................54<br /> 2.8.5. Theo dõi/Giám sát quá trình can thiệp ...........................................................54<br /> 2.9. Quản lý và sử dụng số liệu .................................................................................55<br /> 2.10. Nhập và xử lý số liệu .......................................................................................55<br /> 2.11. Đạo đức nghiên cứu .........................................................................................55<br /> 2.12. Sai số nghiên cứu và cách khắc phục ...............................................................56<br /> 2.13. Hạn chế của nghiên cứu ...................................................................................56<br /> Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .....................................................................57<br /> 3.1. Kết quả đánh giá trƣớc can thiệp .......................................................................57<br /> 3.1.1. Đặc điểm người bệnh trong mẫu nghiên cứu ..................................................57<br /> <br /> iii<br /> <br /> 3.1.2. Kiến thức và thực hành theo dõi HA và yếu tố liên quan ...............................60<br /> 3.1.3. Thực hành dùng thuốc hạ HA trước can thiệp và một số yếu tố liên quan.....65<br /> 3.1.4. Thực hành tuân thủ điều trị trước can thiệp và một số yếu tố liên quan ........67<br /> 3.2. Kết quả xây dựng mô hình can thiệp .................................................................71<br /> 3.2.1. Gói giải pháp can thiệp tư vấn cá nhân về dùng thuốc cho người bệnh ........71<br /> 3.2.2. Gói giải pháp áp dụng Bảng phiên giải và hỗ trợ tự theo dõi huyết áp (chi tiết<br /> xây dựng công cụ này xin xem tại Phụ lục 1) ...........................................................72<br /> 3.2.3. Gói giải pháp vận hành phương thức nhắc nhau theo nhóm ..........................72<br /> 3.3. Kết quả đánh giá sau can thiệp ...........................................................................73<br /> 3.3.1. Kiến thức, thực hành tự theo dõi huyết áp của người bệnh sau can thiệp......73<br /> 3.3.2. Thực trạng dùng thuốc hạ huyết áp của người bệnh sau can thiệp ................75<br /> 3.3.3. Thực trạng tuân thủ điều trị sau can thiệp......................................................75<br /> 3.4. Đánh giá kết quả can thiệp .................................................................................78<br /> 3.4.1. Sự thay đổi về kiến thức và kỹ năng đo huyết áp trước và sau can thiệp .......78<br /> 3.4.2. Sự thay đổi về thực hành đo huyết áp trước và sau can thiệp ........................81<br /> 3.4.3. Sự cải thiện tỷ lệ dùng thuốc, giảm tình trạng bỏ trị ......................................83<br /> 3.4.4. Phân tích hai biến so sánh chỉ số về kiến thức, kỹ năng tự theo dõi huyết áp,<br /> thực hành theo dõi HA, dùng thuốc và tuân thủ điều trị ...........................................86<br /> 3.4.5 Phân tích mô hình hồi quy logistic về sự thay đổi các chỉ số can thiệp sau khi<br /> hiệu chỉnh với nghề nghiệp, học vấn, giới, nhóm đối tƣợng ....................................86<br /> Chƣơng 4: BÀN LUẬN ............................................................................................93<br /> 4.1. Một số đặc điểm chính của ngƣời bệnh tham gia nghiên cứu ...........................93<br /> 4.2. Kiến thức và thực hành tự theo dõi huyết áp trƣớc can thiệp ............................95<br /> 4.2.1. Kiến thức về tự theo dõi huyết áp của người bệnh trước can thiệp ................95<br /> 4.2.2. Thực hành tự theo dõi huyết áp của người bệnh trước can thiệp ...................95<br /> 4.3. Thực trạng dùng thuốc và tuân thủ điều trị trƣớc can thiệp ...............................96<br /> 4.3.1 Thực trạng dùng thuốc hạ huyết áp trước can thiệp ........................................96<br /> 4.3.2. Thực trạng tuân thủ điều trị trước can thiệp ..................................................97<br /> 4.4. Bàn luận về mô hình can thiệp ...........................................................................99<br /> 4.5. Bàn luận về quá trình thực hiện can thiệp ........................................................101<br /> <br />