Luận văn:các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế tỉnh Gia Lai

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Gia Lai là tỉnh miền núi, nằm ở phía bắc Tây Nguyên, có vị trí quốc tế quan trọng trong khu vực tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia; phía bắc giáp tỉnh Kon Tum, phía nam giáp tỉnh Đắk Lắk, phía tây giáp Campuchia với 90km đường biên giới quốc gia, phía đông giáp các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế tỉnh Gia Lai

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG PH M VĂN BINH Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. Bùi Quang Bình Ph n bi n 1: GS.TS. Trương Bá Thanh CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG TĂNG TRƯ NG KINH T T NH GIA LAI Ph n bi n 2: TS. Nguy n Văn Hùng Chuyên ngành: KINH T PHÁT TRI N Mã s : 60.31.05 Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 26 tháng 11 năm 2011 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng Đà N ng - Năm 2011 - Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
3 4 M Đ U ñ tài “Các gi i pháp nâng cao ch t lư ng tăng trư ng kinh t t nh 1. Tính c p thi t c a ñ tài Gia Lai” làm ñ tài nghiên c u. N u như trong ba th p k 60, 70 và 80 c a th k XX, c th gi i 2. T ng quan nghiên c u thán ph c trư c nh ng "th n kỳ Đông Á" làm thay ñ i c n n kinh t Các công trình nghiên c u nư c ngoài v ch t lư ng tăng trư ng th gi i, thì ñ n nh ng năm 1990, s suy thoái ñã xu t hi n, th m chí kinh t : Ricardo (1821) kh ng ñ nh: Ph i khai thác hi u qu ñ t ñai là kh ng ho ng kinh t ñã x y ra, ngay t i nh ng qu c gia ñã ñ t t c thì m i b o ñ m phát tri n. Marx (1867) cho r ng: Ti n b công ngh ñ tăng trư ng cao trong ba th p k trư c ñó. S ñ o l n này ñã ch và s d ng hi u qu lao ñ ng là ñ ng l c cho tăng trư ng kinh t . ra r ng, trung tâm c a quá trình phát tri n không ch là tăng trư ng Solow (1956) cho r ng: N u ch d a vào v n thì tăng trư ng ch ñ t cao mà ch t lư ng tăng trư ng là v n ñ có ý nghĩa quan tr ng. M i ñư c trong ng n h n. Mankiw (2000) phát tri n và ch ra r ng: Vi c quan h gi a t c ñ và ch t lư ng tăng trư ng kinh t ngày càng nâng cao ch t lư ng lao ñ ng s tăng hi u qu c a lao ñ ng và y u t ñư c th hi n rõ, có lúc kh c ch nhau, có lúc b sung cho nhau, ti n b k thu t s b o ñ m ch t lư ng tăng trư ng. Kaldor (1961) nhưng xét ñ n cùng, m c tiêu v tăng trư ng kinh t c a m t qu c thì: ti n b k thu t quy t ñ nh tăng trư ng kinh t . Theo Sung Sang gia ñang phát tri n là t c ñ tăng trư ng ph i cao, n ñ nh và b n Park (1992), tăng trư ng kinh t ph i d a vào không ch tích lũy v n v ng, mà ñi u này ch có ñư c khi tăng trư ng có ch t lư ng t t. s n xu t mà còn ph thu c nhi u vào tích lũy v n con ngư i c a lao Gia Lai là m t t nh trung bình c a c nư c. V i nh ng ñi u ki n ñ ng ñó. M t s nhà kinh t tiêu bi u khác như Lucas (1993), Sen c a mình, t nh ñã c g ng ñ y nhanh t c ñ tăng trư ng kinh t và (1999) và Stiglitz (2000) ñã ñưa ra m t s ch tiêu c th , theo ñó: luôn duy trì ñư c t c ñ tăng trư ng kinh t trung bình ñ n 14%/năm ch t lư ng tăng trư ng bên c nh vi c duy trì m t t c ñ tương ñ i giai ño n 2000 - 2010 cao hơn r t nhi u so v i c nư c. Thu nh p cao, c n b o ñ m nâng cao năng su t các nhân t t ng h p (TFP - bình quân ñ u ngư i ngày m t c i thi n, năm 2010 ñã tăng g p 2.9 Total Factor Pruductivity), nâng cao năng l c c nh tranh, b o v môi l n so v i năm 2000. Th nhưng, ch t lư ng tăng trư ng c a t nh trư ng và hoàn thi n th ch . cũng ñang g p ph i nhi u v n ñ ñáng quan tâm. Trình ñ công ngh Các công trình nghiên c u trong nư c v ch t lư ng tăng trư ng c a các doanh nghi p chưa cao, s n ph m ch bi n sâu chưa nhi u, t kinh t : Theo Lê Huy Đ c (2004) thì nâng cao ch t lư ng tăng l lao ñ ng qua ñào t o th p, các y u t ñ u vào c a quá trình s n trư ng ñư c ñ c trưng nh ng yêu c u ch y u như: Phát huy ñư c xu t v n chưa th c s ñư c s d ng hi u qu ; di n tích r ng ngày l i th so sánh nh m tăng trư ng nhanh và ñ t hi u qu kinh t cao, càng thu h p và vi c khai thác khoáng s n ñang tác ñ ng x u ñ n ñ y m nh xu t kh u; tăng nhanh năng l c n i sinh v khoa h c - c nh quan thiên nhiên và môi trư ng s ng con ngư i... N u các v n công ngh ; tăng trư ng kinh t g n v i b o v và c i thi n môi ñ này không ñư c quan tâm gi i quy t s m thì trong tương lai trư ng. Nguy n Văn Nam và Tr n Th Đ t (2006) ñã ñưa ra các không xa nó s là v t c n trong quá trình phát tri n. Vì v y, tôi ch n phương di n c n ti n hành ñánh giá như: (1) chuy n d ch cơ c u kinh
5 6 t ; (2) hi u qu s d ng các y u t ñ u vào, ñ c bi t là ñóng góp Đ tài k t h p s d ng nhi u phương pháp như: Các phương c a các nhân t t ng h p - TFP vào tăng trư ng; (3) kh năng pháp th ng kê mô t , phân tích, so sánh, ñánh giá, mô hình hóa… Ưu c nh tranh c a các doanh nghi p trong n n kinh t ; (4) phân ph i ñi m n i b t c a vi c s d ng k t h p các phương pháp là các thành qu tăng trư ng; (5) tăng trư ng ñi ñôi v i b o v tài nguyên phương pháp ñó có th b sung cho nhau, giúp nghiên c u sâu ñ i môi trư ng. Nguy n H u Hi u (2009) ñánh giá ch t lư ng tăng tư ng nghiên c u và ñưa ra k t qu ñáng tin c y. trư ng dư i góc ñ hi u qu s n xu t b ng cách ư c lư ng m c ñ Đ tài s d ng các phương pháp thu th p tài li u, thông tin như: ñóng góp c a các y u t ñ u vào cơ b n c a quá trình s n xu t (v n, K th a các công trình nghiên c u trư c ñó; t ng h p các ngu n s lao ñ ng, ti n b công ngh ). Bùi Quang Bình (2010) l i nh n m nh li u thông qua các báo cáo, t ng k t c a các s , ban, ngành trong ch t lư ng tăng trư ng trên góc ñ cơ c u kinh t và chuy n d ch cơ t nh; l y thông tin thông qua các phương ti n thông tin ñ i chúng: c u kinh t , trong ñó xem xét toàn di n cơ c u ngành, các y u t s n Báo chí, Internet... xu t… Nguy n Đình C (2010) t p trung vào khía c nh khai thác và 6. Đi m m i c a ñ tài s d ng ngu n nhân l c ch t lư ng cao. Đi m khác bi t c a ñ tài ch : Đây là m t trong s ít 3. M c ñích nghiên c u nh ng nghiên c u v ch t lư ng tăng trư ng kinh t trong ph m Th nh t là: Khái quát ñư c lý lu n ch t lư ng tăng trư ng và vi m t ñ a phương (c th là t nh G i a L a i ), khung n i dung phân các y u t nh hư ng ñ n ch t lư ng tăng trư ng; t ñó hình thành tích ñư c b sung thêm trên cơ s t ng k t các nghiên c u m i c a khung n i dung và phương pháp nghiên c u. th gi i và Vi t Nam. Đ tài ñưa ra nh ng khuy n ngh nh m nâng Th hai là: Ch ra ñư c nh ng ñi m m nh và các v n ñ trong cao ch t lư ng tăng trư ng trong các giai ño n phát tri n nh t ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh Gia Lai ñ nh v i b i c nh kinh t - xã h i và th c ti n c a Gia Lai. Th ba là: Tìm ra các cách th c nh m nâng cao ch t lư ng tăng 7. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài trư ng kinh t t nh Gia Lai. Đ tài ñóng góp m t ph n nh ñ làm rõ hơn khía c nh ch t 4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u lư ng tăng trư ng kinh t v m t phương pháp lu n. - Đ i tư ng nghiên c u là ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh V m t th c ti n, ñ tài ñưa ra m t s ñánh giá bư c ñ u v ch t Gia Lai. lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh Gia Lai; ñ xu t nh ng gi i pháp - Ph m vi nghiên c u: nh m nâng cao ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh Gia Lai. + V m t không gian: T nh Gia Lai. Nhi u khía c nh chưa ñư c nghiên c u sâu và ñ y ñ cũng là nh ng + V m t th i gian: T năm 2000 ñ n nay. g i m cho các ñ tài ti p theo. 5. Phương pháp nghiên c u 8. K t c u c a ñ tài: Ph n n i dung c a ñ tài g m 3 chương
7 8 Chương 1: Cơ s lý lu n v ch t lư ng tăng trư ng kinh t 1.2. Các ch tiêu ph n ánh ch t lư ng tăng trư ng kinh t Chương 2: Th c tr ng ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh 1.2.1. Ch tiêu ph n ánh tăng trư ng kinh t Gia Lai Các ch tiêu ph n ánh tăng trư ng kinh t bao g m: T ng giá tr Chương 3: Các gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng tăng trư ng s n xu t (GO), t ng s n ph m qu c n i (GDP), t ng s n ph m kinh t c a t nh Gia Lai. qu c dân (GNP), t ng thu nh p qu c dân (GNI), thu nh p qu c dân Chương 1 (NI), t ng s n ph m tính bình quân ñ u ngư i. CƠ S LÝ LU N V CH T LƯ NG Các công th c ño lư ng tăng trư ng kinh t : TĂNG TRƯ NG KINH T - M c tăng trư ng kinh t theo kỳ g c 1.1. Các khái ni m ∆ Y = Yt – Y0 (1.1) 1.1.1. Tăng trư ng kinh t ∆ Yt = Yt – Yt-1 (1.2) Tăng trư ng kinh t là m t ph m trù kinh t , nó ph n ánh quy mô - T c ñ tăng trư ng kinh t tăng lên hay gi m ñi c a n n kinh t năm này so v i năm trư c ñó T c ñ tăng trư ng gi a th i ñi m t và th i ñi m g c ho c c a th i kỳ này so v i th i kỳ trư c ñó. Tăng trư ng kinh t có gY = ∆ Y*100/Y0 (1.3) th bi u hi n b ng qui mô tăng trư ng và t c ñ tăng trư ng. Qui mô T c ñ tăng trư ng liên hoàn tăng trư ng ph n ánh s gia tăng lên hay gi m ñi, nhi u hay ít; còn gYi = ∆ Yt*100/Yt-1 (1.4) t c ñ tăng trư ng ñư c s d ng v i ý nghĩa so sánh tương ñ i và T c ñ tăng trư ng trung bình giai ño n t năm 0,1….n: ph n ánh s gia tăng nhanh hay ch m c a n n kinh t gi a các năm g = n Yn − 1 (1.5) Y Y0 hay các th i kỳ. 1.1.2. Ch t lư ng tăng trư ng kinh t 1.2.2. Ch tiêu ph n ánh ch t lư ng tăng trư ng kinh t T ng h p các nghiên c u v ch t lư ng tăng trư ng kinh t , ñ 1.2.2.1. Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng các y u t s n tài ñưa ra quan ni m v ch t lư ng tăng trư ng kinh t như sau: xu t M t n n kinh t tăng trư ng có ch t lư ng là tăng trư ng có t c (1). Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng lao ñ ng - năng su t lao ñ tương ñ i cao, n ñ nh trư c nh ng cú s c do d a trên khai thác ñ ng và s d ng các ngu n l c có chi u sâu, cơ c u kinh t chuy n d ch (2). Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng v n - H s ICOR phù h p v i yêu c u phát tri n; cùng v i quá trình ñó xã h i ngày Theo Harrod - Domar, h s ICOR ñư c tính toán như sau: càng ti n b và công b ng hơn, môi trư ng sinh thái ñư c b o v . ∆K I (1.6) ICOR = = ∆Y ∆Y
9 10 = s (1.7) σ ICOR g a= (1.12) gY (3). T ng các nhân t năng su t (TFP) 1.2.2.4. Ch tiêu ph n ánh khía c nh t ng c u c a tăng trư ng. D a vào hàm s n xu t Cobb - Douglas : T ng c u Y = C + I + G + NX. Trong ñó ph n tiêu dùng c a các Y = a Kα L β (1.8) h gia ñình C chi m t tr ng r t l n và nh hư ng m nh ñ n tăng Chuy n ñ i thành d ng hàm tuy n tính và l y vi phân hai v : trư ng thông qua s nhân chi tiêu. Tiêu dùng c a h gia ñình ph gY = gTFP +αgK + βgL thu c vào xu hư ng tiêu dùng c n biên MPC c a h và qua ñó làm g TFP = g - α g - βg (1.9) Y K L thay ñ i s nhân chi tiêu. 1.2.2.2. Ch tiêu ph n ánh liên t c tăng trư ng 1.2.2.5. Các ch tiêu ph n ánh s chuy n d ch cơ c u kinh t : Nguyên t c 70: N u m t n n kinh t tăng trư ng 7%/năm thì 10 ∆Yt, ∆Ya ,∆Yi ,∆Ys l n lư t là m c ñ tăng trư ng GDP, c a năm sau GDP tăng lên g p ñôi. Ho c n u n n kinh t tăng trư ng nông, công nghi p và d ch v năm t so v i năm trư c ñó: 10%/năm thì ch 7 năm sau GDP s tăng lên g p ñôi. ∆Yt = ∆Ya + ∆Yi + ∆Ys (1.13) 1.2.2.3. Ch tiêu ph n ánh tính n ñ nh c a tăng trư ng - h s Đ ño lư ng m c ñ chuy n d ch cơ c u kinh t trong m t th i bi n thiên kỳ nh t ñ nh, s d ng h s cosφ ho c góc ϕ : H s bi n thiên là t s gi a ñ l ch chu n c a tăng trư ng và Cos ϕ = ∑ S (t ) S i 2 i (t1 ) (1.14) t c ñ tăng trư ng. Phương sai là trung bình c a các bi n thiên bình ∑ S (t ) ∑ i 2 2 2 S (t1 ) i phương gi a t ng quan sát trong t p d li u so v i giá tr trung bình 1.2.2.6. Ch t lư ng tăng trư ng v m t xã h i c a nó. Đ l ch chu n ñơn gi n là ñ i lư ng ñư c tính b ng cách l y (1). H s co dãn vi c làm và tăng trư ng kinh t căn b c hai c a phương sai. g Phương sai t ng th ñư c kí hi u b ng ch σ : 2 e = EM (1.15) g Y N ∑ (X i − µ )2 (2). Tăng trư ng kinh t v i b t bình ñ ng và xoá ñói gi m nghèo σ 2 = i =1 (1.10) N 1.2.2.7. Ch t lư ng tăng trư ng v môi trư ng Đ l ch chu n t ng th 1.3. Các nhân t nh hư ng t i ch t lư ng tăng trư ng kinh t σ= σ 2 (1.11) 1.3.1. Tài nguyên thiên nhiên H s ño ñ n ñ nh c a tăng trư ng m i giai ño n là: 1.3.1.1. Đi u ki n t nhiên
11 12 1.3.2.2. T m quan tr ng c a tài nguyên v i ch t lư ng tăng trư ng kinh t 1.3.2. Môi trư ng chính sách c a ñ a phương 1.3.3. Các ngu n l c cho tăng trư ng kinh t Các ngu n l c cho tăng trư ng bao g m: V n, lao ñ ng, tài nguyên và công ngh ; tuy nhiên vi c nâng cao ch t lư ng tăng Hình 2.3. Đ bi n thiên t l tăng trư ng GDP và các ngành trư ng ph thu c vào vi c huy ñ ng và s d ng các ngu n l c. T các hình 2.1, 2.2, 2.3 cho th y tăng trư ng kinh t c a t nh có 1.3.4. S phát tri n c a k t c u h t ng xu hư ng ñi lên liên t c và n ñ nh cao. 1.4. Kinh nghi m c a các ñ a phương 2.1.2.2. Ngu n g c tăng trư ng Chương 2 Giai ño n 2000 - 2010: v n ñóng góp hơn 44%; lao ñ ng ch TH C TR NG CH T LƯ NG TĂNG TRƯ NG KINH T ñóng góp 17% trong m i ph n trăm tăng trư ng. Các nhân t tăng C A T NH GIA LAI trư ng theo chi u r ng trong 6 năm ñ u chi m 70% ñóng góp vào 2.1. Tình hình ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh Gia Lai tăng trư ng và giai ño n sau gi m d n; nhân t t ng các nhân t năng 2.1.1. Tăng trư ng kinh t trong th i gian qua su t (TFP) chi m hơn 38%. T ñó cho th y: Tăng trư ng kinh t c a t nh có xu hư ng chuy n t khai thác các y u t chi u r ng sang khai thác các nhân t chi u sâu. 2.1.2.3. C u thành tăng trư ng kinh t Hình 2.1 T c ñ tăng trư ng c a các khu v c và GDP 2.1.2. Tình hình ch t lư ng tăng trư ng kinh t 2.1.2.1. Xu hư ng dài h n, tính n ñ nh c a tăng trư ng kinh t Hình 2.4. Cơ c u kinh t ngành c a t nh Gia Lai Hình 2.2. Xu hư ng tăng trư ng GDP và GDP/ngư i
13 14 T tr ng c a công nghi p - xây d ng tăng, t tr ng c a d ch v tăng ch m và t tr ng c a nông nghi p gi m d n. Xu hư ng này là phù h p v i xu th chung trong chuy n d ch cơ c u ngành. 2.1.2.4. Các s n ph m ch l c c a t nh Gia Lai Các s n ph m công nghi p ch y u c a t nh g m nhi u lo i khác nhau. Tuy nhiên s n ph m ch bi n c a cây công nghi p có th m nh nh t c a t nh là cà phê, cao su, h t tiêu… thì không có. Đi u này cho th y ti m năng ñ thúc ñ y tăng nhanh giá tr gia tăng công nghi p Hình 2.7. Hi u qu s d ng v n (h s ICOR) còn r t l n, nh t là công nghi p ch bi n nông lâm s n. H s ICOR có xu hư ng gi m d n và là xu hư ng khá t t so v i 2.1.2.5. Hi u qu s d ng các ngu n l c xu hư ng chung v hi u qu ñ u tư Vi t Nam. (1). Năng su t lao ñ ng (3). Hi u qu s d ng ñ t 2.1.2.6. T ng c u và ch t lư ng tăng trư ng T l tiêu dùng c a dân cư khá th p, trung bình th i kỳ 2005 - 2010 là 31%, năm 2008 và 2009 dư i 30%. 2.1.2.7. Ch t lư ng tăng trư ng v m t xã h i T l giư ng b nh, s bác s trên v n dân, ch t lư ng dân s tăng lên qua các năm. Quy mô giáo d c ñào t o ñư c m r ng, ch t lư ng ngày càng ñư c nâng cao. S h nghèo trên ñ a bàn gi m nhanh. Tuy Hình 2.6. Năng su t lao ñ ng c a t nh Gia Lai nhiên, h th ng y t và giáo d c v n ñang t n t i nh ng b t c p, Năng su t lao ñ ng tăng lên trong t t c các lĩnh v c kinh t . như c ñi m; t l h nghèo v n còn cao hơn t l h nghèo c a các Trong ñó: Năng su t lao ñ ng chung th p hơn c a công nghi p - xây nư c và các t nh Tây Nguyên (tr Kon Tum). d ng, d ch v (tr thương m i) nhưng l i cao hơn ngành nông nghi p 2.1.2.8. Trên giác ñ môi trư ng và thương m i. Do ñó, phát tri n các ngành công nghi p thâm d ng Là m t t nh mi n núi cao nguyên, c nh quan môi trư ng phong lao ñ ng s nâng cao ch t lư ng tăng trư ng và c n phát tri n m nh phú ña d ng, m c ñ ô nhi m chưa cao. Tuy nhiên, quá trình khai d ch v nh m thu hút nhi u lao ñ ng và t o ra nhi u giá tr gia tăng. thác các ngu n l i ñ phát tri n kinh t - xã h i thì vi c tái t o c nh quan, b o v môi trư ng là h t s c c n thi t. (2). Hi u qu s d ng v n
15 16 2.2. Các nhân t nh hư ng t i ch t lư ng tăng trư ng kinh t Hình 2.10. T l tích lũy c a t nh Gia Lai 2.2.1. Đi u ki n t nhiên và tài nguyên thiên nhiên B ng 2.8. V n ñ u tư ñư c huy ñ ng cho phát tri n kinh t 2.2.1.1. Đi u ki n t nhiên 2005 2006 2007 2008 2009 2.1.1.2. Tài nguyên thiên nhiên T ng (t ñ ng) 4229 4856 5506 6217 7182 V i h th ng giao thông ñư ng b , ñư ng không, g n các c ng 1. Phân theo c p qu n lý bi n và là t nh n m v trí trung tâm thu c tam giác phát tri n Vi t 1.1. Trung ương (%) 55.3 51.6 47.7 41.9 39.8 Nam - Lào - Campuchia. Khí h u có n n nhi t ñ cao. Đ u m i c a 1.2. Đ a phương (%) 44.7 48.4 52.3 58.1 60.2 nhi u h th ng sông su i, ñ a hình thác gh nh, g n v i nh ng cánh 2. Phân theo c u thành r ng nguyên sinh. Có di n tích r ng khá l n, phong phú v ch ng lo i ñ ng, th c v t và nhi u khoáng s n… r t thu n l i cho vi c phát 2.1.V n ñ u tư XDCB (%) 89.5 88.9 83.6 83.2 82.0 tri n kinh t nông lâm nghi p, công nghi p ch bi n, th y ñi n, du 2.2. V n ñ u tư khác (%) 10.5 11.1 16.4 16.8 18.0 l ch. Đây là nh ng ti n ñ r t thu n l i cho tăng trư ng kinh t . 3. Phân theo ngu n v n 2.2.2. K t c u h t ng k thu t c a t nh 3.1 V n khu v c Nhà nư c (%) 76.7 76.1 68.5 63.9 66.8 2.2.2.1. H th ng ñư ng b 3.2.V n ngoài Nhà nư c (%) 23.3 23.9 31.5 36.1 33.2 2.2.2.2. H th ng ñi n T hình 2.10 và b ng 2.8 cho th y: Ti m năng v v n t n i b 2.2.2.3. H th ng th y l i n n kinh t c a t nh cho tăng trư ng kinh t còn l n, hi n t i vi c huy 2.2.2.4. H th ng c p thoát nư c ñ ng vào n n kinh t chưa cao và còn h n ch . 2.2.2.5. H th ng thông tin và truy n thông 2.2.3.2. Huy ñ ng và s d ng lao ñ ng 2.2.2.6. H t ng khu công nghi p 2.2.3. Kh năng huy ñ ng các ngu n l c cho tăng trư ng kinh t 2.2.3.1. Huy ñ ng v n ñ u tư cho tăng trư ng kinh t Hình 2.11. Tình hình huy ñ ng lao ñ ng vào n n kinh t
17 18 T l tham gia l c lư ng lao ñ ng tăng t 67% năm 2000 lên Tăng trư ng trên cơ s phát huy ngu n n i l c là chính, ñ ng th i 73.5% năm 2010, tuy nhiên còn th p so v i m c chung c a c nư c tranh th t i ña các y u t bên ngoài; là 80%. Như v y, ti m năng lao ñ ng còn nhi u c n có chính sách Chuy n d ch cơ c u kinh t theo hư ng tích c c trên cơ s phát tri n thu hút và chú tr ng nâng cao ch t lư ng lao ñ ng. m nh các ngành có l i th c nh tranh c a t nh; 2.2.3.3. Huy ñ ng ñ t ñai Tăng trư ng trên cơ s không ng ng hoàn thi n cơ ch chính sách qu n Vi c khai thác, huy ñ ng ñ t ñai vào ho t ñ ng kinh t theo xu lý t o d ng môi trư ng kinh doanh thu n l i t nh. hư ng khai thác theo chi u r ng và ñã g p gi i h n v di n tích nên Tăng trư ng ñi li n v i gi i quy t các v n ñ xã h i và môi trư ng. vi c tăng trư ng theo chi u r ng không th duy trì n a mà ph i 3.1.2. M c tiêu chuy n d n tăng trư ng theo chi u sâu. T c ñ tăng trư ng kinh t bình quân th i kỳ 2011 - 2015 ñ t 2.2.4. Môi trư ng chính sách c a ñ a phương 12,8%/năm, th i kỳ 2016 - 2020 ñ t 12%/năm. B ng 2.10. Đi m t ng h p PCI c a Gia Lai qua các năm Cơ c u kinh t chuy n d ch theo hư ng tích c c. Đ n năm 2015, Năm Đi m t ng h p K t qu x p h ng Nhóm ñi u hành KV I: 33%, KV II: 36,7% và KV III: 30,3%; năm 2020: l n lư t là: 2007 56.16 30 Khá 28%, 38% và 34%. 2008 51.82 38 Trung bình GDP bình quân ñ u ngư i (theo giá hi n hành) năm 2015 là 34,2 2009 56.00 43 Khá tri u ñ ng/ngư i và năm 2020 là 72,2 tri u ñ ng/ngư i. 2010 53.65 50 Khá X p h ng PCI c a t nh các năm qua không tăng và ñi m trung Kim ng ch xu t kh u năm 2015 ñ t 250 tri u USD và năm 2020 bình gi m d n (tuy v n thu c nhóm khá), ch ng t môi trư ng kinh ñ t 580 tri u USD. doanh ñã xu t hi n m t s b t c p c n ph i ñư c ñi u ch nh s m. T c ñ phát tri n dân s bình quân năm th i kỳ 2011 - 2015 là 1,71%, th i kỳ 2016 - 2020 là 1,57%. Chương 3 CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG Đ n năm 2015 có 60% và năm 2020 có 100% xã, phư ng, th TĂNG TRƯ NG KINH T C A T NH GIA LAI tr n ñ t chu n qu c gia v y t ; năm 2015 có 6,5 bác sĩ/1 v n dân và năm 2020 có 8,0 bác sĩ/10.000 dân, 100% s xã có bác sĩ. 3.1. Đ nh hư ng, m c tiêu nâng cao ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a t nh Gia Lai Đ n năm 2020 có 80% trư ng h c ñ t chu n qu c gia. Đ n năm 2015, t l h nghèo gi m còn 2% (theo tiêu chí năm 2005) và t nh Gia 3.1.1. Đ nh hư ng Lai thoát ra kh i t nh nghèo. Đ n năm 2020 cơ b n không còn h nghèo. B o ñ m tăng trư ng nhanh, n ñ nh trong th i kỳ 2011 - 2020 B o v môi trư ng nh m nâng cao ch t lư ng cu c s ng nhân dân và nh ng năm ti p theo nhưng t c ñ th p hơn; các dân t c.
19 20 3.2. Các gi i pháp nâng cao ch t lư ng tăng trư ng kinh t c a - Có ñi u ki n sinh thái thích h p v i sinh trư ng c a cây tr ng, t nh Gia Lai v t nuôi; di n tích, s n lư ng ñ m b o cung c p ñ cho các nhà máy 3.2.1. Hoàn thi n môi trư ng chính sách ho t ñ ng theo công su t thi t k . Ch n l c gi ng t t cho s n ph m Các chính sách c n s m tri n khai hoàn thi n bao g m: th c có năng su t cao, ch t lư ng t t theo nhu c u th trư ng xu t kh u. hi n và ki m soát ch t ch vi c th c hi n quy ho ch t ng th phát - Thư ng xuyên t ch c hư ng d n k thu t thu hái, sơ ch , b o tri n kinh t - xã h i, ñào t o cán b , c i cách th t c hành chính, h qu n, v n chuy n ñ không làm t n th t v s lư ng cũng như ch t tr doanh nghi p gi i quy t nh ng khó khăn trong kinh doanh, gi m lư ng nông - lâm - th y s n ph c v ch bi n. thi u nh ng chi phí không chính th c. - T ch c t t vi c thu mua nguyên li u. Ti p t c ñ y m nh th c *Trư c h t tri n khai quy ho ch t ng th ñ rà soát và ñi u ch nh hi n Quy t ñ nh s 80/QĐ-TTg ngày 24/06/2002 c a Th tư ng quy ho ch t ng th c a quy ho ch các ñ a phương và các ngành. Chính ph v chính sách tiêu th nông s n hàng hóa. *Ti p t c ñ y nhanh c i cách th t c hành chính theo hư ng 3.2.2.2. Ti p t c ñ i m i v t ch c qu n lý trong ch bi n nông - "m t c a". Th c hi n t t các gi i pháp v phân c p trong qu n lý nhà lâm s n - th c ph m nư c chính quy n c p (t nh, huy n, xã). Áp d ng tiêu chu n ISO - Nghiên c u hình thành t ch c qu n lý theo hư ng liên k t trong ho t ñ ng c a các cơ quan hành chính. các lo i hình doanh nghi p v i ngư i s n xu t, ch bi n. * Chính sách ñ t ñai: Ph i có quan ñi m s d ng ti t ki m h p - C ng c , tăng cư ng l c lư ng và cơ s v t ch t cho b máy lý ñ t ñai s ñem l i hi u qu kinh t cao và b o ñ m duy trì ñ màu qu n lý ch bi n nông - lâm s n theo t ng ti u vùng ñ làm nhi m v m cũng như giá tr s d ng c a nó ngày càng ñư c nâng cao. chuy n giao công ngh , tư v n, th trư ng, h tr tiêu th s n ph m. * Các chính sách khuy n khích phát tri n nông nghi p. - Xây d ng chương trình, k ho ch c th v CNH - HĐH và * Tăng cư ng công tác ti p th và t o th trư ng tiêu th lâu dài phát tri n nông thôn g n v i chương trình ch bi n nông - lâm s n, và n ñ nh. xây d ng các khu công nghi p ch bi n t p trung. 3.2.2. Phát tri n công nghi p ch bi n nông s n 3.2.2.3. Đ u tư phát tri n cơ s ch t o thi t b ph c v công Công nghi p ch bi n nông lâm s n, th c ph m c n t p trung vào nghi p ch bi n s n xu t các s n ph m ch y u như: Cao su, cà phê, chè, ñi u, thu c - Xây d ng l c lư ng tư v n, thi t k và ch t o ñ năng l c lá, g tinh ch xu t kh u. th c hi n các d án xây d ng các nhà máy ch bi n nông - lâm s n. 3.2.2.1. Quy ho ch và xây d ng các vùng nguyên li u t p trung: - M i nhà máy ch bi n ph i có xư ng cơ khí ñ s a ch a, b o Vi c quy ho ch và xây d ng các vùng nguyên li u t p trung g n dư ng máy thư ng xuyên, ñ nh kỳ. v i xây d ng cơ s ch bi n công nghi p ph i ñáp ng yêu c u:
21 22 - T ch c các l c lư ng cơ khí ch t o theo nguyên t c chuyên 3.2.4.1. V n ngân sách Nhà nư c: là ngu n v n quan tr ng quy t môn hóa, h p tác hóa, liên doanh h p tác trong và ngoài t nh. ñ nh nh ng công trình có ý nghĩa kinh t - xã h i theo phương 3.2.2.4. Xây d ng các c m công nghi p, làng ngh ph c v sơ hư ng, m c tiêu ñ ra. Ph n ñ u gia tăng ngu n thu b ng vi c th c ch , tinh ch s n ph m nông - lâm nghi p . hi n t t các chính sách v thu và l phí, chú tr ng t o ngu n thu và - Đ y m nh ñ u tư, phát tri n các cơ s ch bi n có quy mô phù nuôi dư ng ngu n thu lâu dài cho ngân sách. h p ph c v sơ ch , tinh ch s n ph m nông - lâm - th y s n. Chính sách h tr ñ u tư t ngu n v n ngân sách: Ưu tiên v n - Ph c h i, duy trì và phát tri n các ngành ngh truy n th ng. cho các d án ñ u tư khai thác l i th , ti m năng c a t nh trong lĩnh - Đ y m nh phát tri n th trư ng và d ch v nông thôn. v c s n xu t, ch bi n nông, lâm s n. Th c hi n chính sách h tr : 3.2.2.5. Huy ñ ng m i ngu n v n, m i thành ph n kinh t trong Khai hoang xây d ng ñ ng ru ng; gi ng cây tr ng, v t nuôi; chính và ngoài t nh tham gia ch bi n nông - lâm - th y s n. sách ñ nh canh, ñ nh cư, n ñ nh dân di cư t do, chính sách h tr - C n ñ ra chính sách ñ các doanh nghi p nhà nư c, nh t là ñ u tư xây d ng nông thôn m i. các t ng công ty nhà nư c, ñ u tư phát tri n v các vùng nông thôn 3.2.4.2. Huy ñ ng v n trong doanh nghi p ngoài qu c doanh và nh m phát tri n ngành ch bi n nông - lâm - th y s n. v n trong dân: T o môi trư ng thu n l i phát tri n các doanh nghi p - Nhà nư c h tr tích c c cho phát tri n kinh t t p th và kinh tư nhân; c ng c , xây d ng các h p tác xã, phát tri n m nh m lo i t tư nhân ñ góp ph n ñ y m nh chuy n d ch cơ c u kinh t . hình kinh t trang tr i và kinh t cá th ... 3.2.2.6. M t s gi i pháp khác 3.2.4.3. V n c a các doanh nghi p Nhà nư c: T ng v n ñ u tư t doanh nghi p g m t t c các hình th c liên doanh, liên k t ñ u 3.2.3. Đ y m nh vi c ng d ng và nh n chuy n giao thành t u tư… nh t là ñ u tư xây d ng các khu, c m công nghi p. khoa h c k thu t và qu n lý vào n n kinh t 3.2.4.4. V n tín d ng: Nhà nư c t o ñi u ki n thu n l i cho các Trong công nghi p t p trung nghiên c u chuy n giao công ngh thành ph n kinh t vay v n ñ phát tri n s n xu t. Trong ñó, ưu ñãi s n xu t các s n ph m t cao su, ch bi n cà phê, h tiêu, h t ñi u. ñ i vùng khó khăn, v i các d án quan tr ng. Trong nông nghi p, nông thôn, phát tri n khoa h c công ngh 3.2.4.5. Huy ñ ng v n ngoài nư c: Tranh th ngu n v n phát c n hư ng tr ng tâm vào các lĩnh v c ch y u sau: Công ngh v tri n chính th c (ODA), v n ñ u tư tr c ti p nư c ngoài (FDI). gi ng, công ngh sau thu ho ch, công ngh trong canh tác; xây d ng, ñào t o và s d ng có hi u qu m ng lư i khuy n nông khuy n lâm; 3.2.5. Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c nhân r ng các mô hình nông - lâm k t h p… Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c trên cơ s nâng cao trình 3.2.4. Huy ñ ng và nâng cao hi u qu s d ng v n ñ h c v n, nâng cao trình ñ k thu t và tay ngh cho ngư i lao
23 24 ñ ng, tăng nhanh t l lao ñ ng qua ñào t o, ñáp ng yêu c u phát chuy n d ch cơ c u kinh t trong n i b ngành nông, lâm, th y s n và tri n nhi u ngành ngh m i và ñ y m nh xu t kh u lao ñ ng. chuy n d ch cơ c u gi a các ngành kinh t . (1) Ph i qui ho ch, phân - Nâng cao dân trí cho ñ ng bào dân t c thi u s là gi i pháp vùng ñ ñ u tư, cung c p nư c d a vào các ñ c ñi m v ñi u ki n t quan tr ng không ch ñ th c hi n m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i nhiên. (2) ki n toàn t ch c qu n lý, khai thác các công trình th y l i. mà còn ñ ñ m b o và phát huy s c m nh ñ i ñoàn k t các dân t c. (3) ñ y m nh ng d ng ti n b công ngh trong ñi u tra, kh o sát, - Phát tri n giáo d c và ñào t o ñánh giá tài nguyên nư c. (4) ñào t o ngu n nhân l c ph c v th y - B o ñ m d ch v y t l i. (5) tăng cư ng h p tác trong lĩnh v c th y l i. 3.2.6. Phát tri n k t c u h t ng 3.2.6.4. H th ng thông tin và truy n thông 3.2.6.1. H th ng giao thông (1) Ti p t c xây d ng và phát tri n m ng lư i thông tin, truy n Ph i xác ñ nh: (1) giao thông là m t b ph n quan tr ng trong thông ñ m b o tiên ti n, hi n ñ i, hi u qu , an toàn, tin c y. (2) phát k t c u h t ng, c n ưu tiên ñ u tư phát tri n trư c v i t c ñ nhanh, tri n d ch v thông tin, truy n thông theo hư ng nâng cao ch t lư ng, b n v ng; (2) phát huy t i ña l i th v v trí ñ a lý và ñi u ki n t nhiên ña d ng hóa các lo i hình d ch v . (3) ñào t o, thu hút và phát tri n ñ phát tri n h th ng giao thông h p lý nh m gi m thi u chi phí v n t i, ngu n nhân l c trong lĩnh v c thông tin, truy n thông. (4) phát huy ti t ki m chi phí xã h i; (3) phát tri n giao thông ñ ng b , t ng bư c m i ngu n l c, t o ñi u ki n cho t t c các thành ph n kinh t tham hi n ñ i, t o nên m ng lư i hoàn ch nh, liên hoàn, liên k t gi a gia phát tri n d ch v thông tin. các phương th c v n t i, gi a các vùng, gi a ñô th và nông thôn; 3.2.6.5. Hoàn thi n h t ng khu công nghi p (4) coi tr ng công tác b o trì, ñ m b o khai thác hi u qu , b n v ng h Huy ñ ng các ngu n l c trong t nh, tranh th ngu n l c ngoài th ng giao thông; (5) huy ñ ng t i ña m i ngu n l c và xã h i hóa vi c t nh ñ ti p t c phát tri n ñ ng b các khu, c m công nghi p g n ñ u tư giao thông. v i vi c phát tri n các khu ñô th , khu dân cư, các ngành d ch v . 3.2.6.2. H th ng ñi n 3.2.7. G n tăng trư ng kinh t v i xóa ñói gi m nghèo b n v ng Ti p t c hoàn thi n h th ng lư i ñi n, c i thi n d ch v cung Chính sách gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng là chính c p ñi n; phát tri n các ngu n th y ñi n v a, năng lư ng gió và năng sách cơ b n ñ xóa ñói gi m nghèo: (1) Xu t kh u lao ñ ng, t nh c n lư ng m t tr i. h tr trong các khâu tìm ki m th trư ng, ch u trách nhi m giao d ch 3.2.6.3. H th ng h t ng th y l i v i bên có nhu c u v các ñi u ki n ti n lương, nhà , th i gian lao H th ng th y l i ph i ñáp ng ñư c m c tiêu CNH - HĐH ñ ng và các th t c pháp lý...; (2) ñ y m nh công tác tuyên truy n k nông nghi p, nông thôn, k t h p ph c v ña ngành, khai thác t ng ho ch hóa dân s , duy trì t l sinh m c h p lý; (3) th c hi n các h p và ñáp ng cho yêu c u chuy n ñ i cơ c u cây tr ng v t nuôi, bi n pháp gi i quy t vi c làm t i ch cho ngư i nông dân theo phương châm “ly ñi n, ly nông, b t ly hương”; (4) cho vay v n xóa
25 26 ñói gi m nghèo ñ ng th i k t h p tư v n và giám sát ch t ch quá là ch y u, các y u t chi u sâu chưa ñư c chú ý khai thác và phát trình s d ng v n. huy. Ch ng h n v n d a vào s khai thác tài nguyên ñ t ñai, lao ñ ng 3.2.8. G n tăng trư ng kinh t v i b o v môi trư ng sinh thái và v n, nông nghi p v n ñóng vai trò quan tr ng trong khi công V n ñ môi trư ng ph i ñư c chú tr ng trong các k ho ch và d nghi p ch bi n chưa phát tri n, công nghi p khai thác tài nguyên án phát tri n kinh t , l a ch n gi i pháp làm cho kinh t , xã h i và chi m t t tr ng l n… trình ñ công ngh th p trong s n xu t và ch môi trư ng phát tri n hài hoà, th c s coi môi trư ng là m t chính bi n cây công nghi p cũng như toàn b n n kinh t , m c ñ trang b sách cơ b n: (1) Trong công nghi p ph i ng d ng k thu t phù h p máy móc trong nông nghi p th p… v i yêu c u hi n ñ i hóa, tiêu hao nguyên v t li u th p, ít ô nhi m, Nh ng năm t i ñ nâng cao ch t lư ng tăng trư ng c n chú hi u qu cao, th c hi n s n xu t s ch, s d ng năng lư ng s ch, x lý tr ng khai thác các nhân t phát tri n chi u sâu như: (1) hoàn thi n nư c th i. (2) Ph i không ng ng nâng cao t l ñ u tư ngân sách cho môi trư ng chính sách; (2) ñ y m nh phát tri n công nghi p ch bi n môi trư ng. (3) Trong lâm nghi p ti p t c tr ng cây gây r ng, tăng t nông s n; (3) ñ y m nh vi c ng d ng và chuy n giao các thành t u l che ph c a r ng, ñ y m nh vi c khoán ñ t khoán r ng, cho thuê khoa h c công ngh và qu n lý vào n n kinh t ; (4) huy ñ ng và nâng ñ t tr ng ñ i núi tr c. (5) V nông nghi p kiên quy t ngăn ch n canh cao hi u qu s d ng v n ñ u tư; (5) nâng cao ch t lư ng ngu n tác qu ng canh, thâm canh v i cư ng ñ l n, s d ng h p lý phân nhân l c; (6) hoàn thi n k t c u h t ng kinh t - xã h i; (7) g n tăng hóa h c, thu c tr sâu; ñánh giá khoa h c tác ñ ng v môi trư ng trư ng kinh t v i xóa ñói gi m nghèo b n v ng; (8) g n tăng trư ng trong vi c th c hi n ch trương chuy n ñ i rùng nghèo sang tr ng kinh t v i b o v môi trư ng sinh thái. cao su. (6) Trong qu n lý môi trư ng ph i nâng cao pháp ch làm cho V i h th ng các gi i pháp ñã trình bày trong ñ tài m i ñ c p công tác qu n lý môi trư ng có hi u l c m nh m . ñ n nh ng v n ñ cơ b n nh t và chung nh t theo suy nghĩ bư c ñ u K T LU N c a tôi trong quá trình nghiên c u th c t làm lu n văn t t nghi p l p Ch t lư ng tăng trư ng kinh t th hi n kh năng khai thác, s cao h c kinh t chuyên ngành kinh t phát tri n. V i th i gian cho d ng ngu n l c và duy trì s phát tri n kinh t b n v ng. Ch t lư ng phép và kh năng tư duy có h n nên chưa th gi i quy t m t cách tăng trư ng ph thu c vào nhi u nhân t c ch quan và khách quan. toàn di n các v n ñ v nâng cao ch t lư ng tăng trư ng kinh t , nh t Trong nh ng năm qua, t nh Gia Lai ñã duy trì ñư c tăng trư ng kinh là l a ch n các mô hình tăng trư ng c th . Tuy nhiên v i ñi u ki n t khá cao, n ñ nh trong dài h n, cơ c u kinh t chuy n d ch theo hi n t i c a t nh Gia Lai thì nh ng v n ñ nêu trên là h t s c c n thi t hư ng tích c c, các ngu n l c ñư c huy ñ ng và s d ng khá hi u không ch cho hi n t i mà c trong tương lai nh m phát tri n nhanh qu và các v n ñ xã h i ñư c quan tâm gi i quy t ñúng m c… Đi u và b n v ng kinh t - xã h i theo tinh th n Ngh quy t Đ i h i ñ i ñó có nghĩa là ch t lư ng tăng trư ng kinh t ñ t khá. bi u Đ ng b t nh Gia lai l n th XIV (nhi m kỳ 2010 - 2015) ñã ñ Tuy nhiên tăng trư ng kinh t c a t nh v n d a vào chi u r ng ra tháng 10 năm 2010.