Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục dạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:146

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Giáo dục dạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh"| đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức, tổ chức thực nghiệm hoạt động ngoại khóa và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho HS tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục dạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH . LUẬN VĂN THẠC SĨ TRẦN THỊ HỒNG ĐIỂM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG THẠNH MỸ, QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 8140101 Tp.Hồ Chí Minh, tháng 05/2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH . LUẬN VĂN THẠC SĨ TRẦN THỊ HỒNG ĐIỂM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG THẠNH MỸ, QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 8140101 Hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN THỊ HUỆ DUNG Tp.Hồ Chí Minh, tháng 05/2020
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI i
ii
iii
iv
v
vi
LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ và tên: Trần Thị Hồng Điểm Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 17/11/1976 Nơi sinh: Tp. Hồ Chí Minh Quê quán: Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh Dân tộc: Kinh Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 109/6 Hoàng Hữu Nam, Tân Phú, Quận 9 Điện thoại: 0902 921 711 E-mail: hongdiemq9@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Trung học chuyên nghiệp: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo từ 9/1994 đến 7/1996 Nơi học TrườngTrung học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh Ngành học: Trung cấp Sư Phạm 2. Đại học: Hệ đào tạo: Tại chức Thời gian đào tạo từ 2001 đến 2005 Nơi học Trường Đại học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh Ngành học: Giáo dục tiểu học 3. Thạc sĩ: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo từ tháng 8/2018 đến 7/2020 Nơi học Trường Đại học Sư Phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh Ngành học: Giáo dục học Tên luận văn: Giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh Ngày và nơi bảo vệ luận văn: 30/05/2020 tại viện Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh Người hướng dẫn: TS. Đoàn Thị Huệ Dung vii
III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC: Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm Từ năm 1996 đến năm Trường Tiểu học Tạ Uyên Giáo viên 2011 Từ năm 2011 đến năm Trường Tiểu học Tạ Uyên Phó Hiệu trưởng 2013 Từ năm 2013 đến năm Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 9 Chuyên viên 2014 Từ năm 2014 Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ Phó Hiệu trưởng đến hiện nay Từ tháng 01 năm 2020 Trường Tiểu học Tân Phú Phó Hiệu trưởng đến hiện nay viii
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn “Giáo dục dạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 02 năm 2020 Học viên thực hiện Trần Thị Hồng Điểm ix
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được luận văn “Giáo dục dạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh” tôi đã nhận được sự giúp đỡ, động viên của rất nhiều cá nhân và tập thể. Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Đoàn Thị Huệ Dung, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ dạy tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, qúy Thầy Cô viện Sư phạm kỹ thuật, phòng Đào tạo sau Đại học Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, quý Thầy Cô giảng dạy lớp Cao học Giáo dục Khóa 2018B, những người đã tận tình giảng dạy và truyền thụ những kinh nghiệm qúy báu cho tôi trong suốt khóa đào tạo sau đại học. Tôi xin chân thành cảm ơn đến Ban Giám hiệu và Thầy Cô Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nghiên cứu của tôi và tích cực hỗ trợ tôi trong quá trình khảo sát và đánh giá tại trường. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến các anh chị học viên lớp cao học Khóa 2018B, gia đình, bạn bè và người thân đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn! Tp. Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 02 năm 2020 Học viên thực hiện Trần Thị Hồng Điểm x
TÓM TẮT Giáo dục đạo đức là một vấn đề quan trọng hàng đầu của ngành giáo dục vì đạo đức là phẩm chất quan trọng nhất của nhân cách là nền tảng xây dựng thế giới tâm hồn của mỗi con người. Song song với việc trang bị những kiến thức khoa học cho HS cần chú trọng rèn luyện cho HS những phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Nhưng dường như hoạt động giáo dục đạo đức cho HS chưa được chú trọng và đầu tư chưa đúng mức, chưa mạnh dạn thay đổi nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức phù hợp. Do đó, việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho HS là một yêu cầu tất yếu. Chính vì thế để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức trong nhà trường người nghiên cứu đề xuất đề tài “Giáo dục đạo đức thông qua HĐNK tại Trường TH Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh”. Phần mở đầu: Xác định mục tiêu và đề ra nhiệm vụ nghiên cứu, xác định đối tượng và khách thể nghiên cứu, lập giả thiết nghiên cứu, giới hạn phạm vi nghiên cứu và lựa chọn các phương pháp nghiên cứu để thực hiện các nhiệm vụ của đề tài. Phần nội dung: Gồm ba chương Chương I: Trình bày cơ sở lý luận về giáo dục đạo đức trong trường TH. Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề giáo dục đạo đức trên Thế giới và tại Việt Nam, các khái niệm cơ bản của đề tài làm rõ một số vấn đề lý luận về giáo dục đạo đức thông qua HĐNK học sinh TH, các hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức, đặc điểm tâm lí HS, mục tiêu, nội dung và nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh ở TH. Chương II: Tìm hiểu thực trạng công tác giáo dục đạo đức thông qua HĐNK tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh. Khảo sát GV, nguyên nhân, hình thức HS không thích tham gia giáo dục đạo đức thông qua HĐNK, giải pháp nâng cao giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho HS. Khảo sát HS về tâm trạng, hành vi và hình thức tổ chức khi tham gia giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho HS. Chương III: Căn cứ vào kết quả phân tích thực trạng những nguyên nhân và hạn chế còn tồn tại tác giả tổ chức thực nghiệm nâng cao giáo dục đạo đức thông xi
qua HĐNK tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp.HCM. Bao gồm: 1. Tổ chức sinh hoạt chào cờ đầu tuần theo chủ đề. 2. Tích hợp nội dung giáo dục đạo đức thông qua việc tham quan thực tế. 3. Đổi mới hình thức tổ chức giáo dục đạo đức. 4. Tích hợp nội dung giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa cho học sinh vào các môn học. Kết quả thực nghiệm sư phạm tại Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp.HCM cho thấy việc áp dụng giải pháp 1, giải pháp 2 và giải pháp 3 bước đầu đã cải thiện về sự thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi của HS. Phần kết luận: Trình bày kết luận, kiến nghị chung và gợi mở hướng phát triển đề tài. xii
ABSTRACT Ethical education is a key issue of education because ethics is the most important quality of the personality that is the foundation of every human soul. In parallel with equipping students with scientific knowledge, it is necessary to focus on training students with good moral qualities. But it seems that ethical education activities for students have not been focused and invested adequately, have not bravely changed the contents, methods, and forms. Therefore, improving the quality of ethical education for young students is sigbificant requirements. In order to improve the quality of ethics education in schools, the researcher proposed the topic "Ethical education through extracurricular activities at Long Thanh My Primary School, District 9, HCMC. Ho Chi Minh". The introduction, identifies the obieđnes the research hypotheses, limit the scope of the research, and the research methods, of the study. Chapter I: Presentation of theoretical basis on moral education in elementary schools. The project focuses on researching ethical education issues in the world and in Vietnam, the basic concepts of the topic clarify some theoretical issues about ethical education through extracurricular activities of elementary students. learning, forms, ethical education methods, psychological characteristics of students, goals, content, and moral education tasks for students in elementary schools. Chapter II: Find out the reality of ethical education through extracurricular activities at Long Thanh My Primary School, District 9, Tp. Ho Chi Minh. Survey on teachers, causes, forms Students do not like to participate in ethical education through extracurricular activities, solutions to improve ethical education through extracurricular activities for students. Survey students about their moods, behaviors and organizational forms when participating in ethical education through extracurricular activities for students. Chapter III: Based on the results of the analysis of the existinh causes and xiii
limitations, the author organizes an experiments to improve ethical education through extracurricular activities at the school Long Thanh My Primary School, District 9, Ho Chi Minh City. Include: 1. Organize activities to salute the flag at the beginning of the week according to theme. 2. Integrating content of ethical education through field trips. 3. Innovating the form of moral education organization. 4. Integrating content of ethical education through extracurricular activities for students in the subjects. Pedagogical experiment results at Long Thanh My Primary School, District 9, Ho Chi Minh City show that the application of solutions 1, 2 and 3 has initially improved the change in awareness and attitudes. and student behavior. Conclusion: presenting conclusions, general recommendations and suggesting topic development xiv
MỤC LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI .................................................................................. i LÝ LỊCH KHOA HỌC ...........................................................................................vii LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... ix LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ x TÓM TẮT ................................................................................................................. xi ABSTRACT ........................................................................................................... xiii MỤC LỤC ................................................................................................................ xv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................... xix DANH SÁCH CÁC BẢNG ..................................................................................... xx DANH SÁCH CÁC HÌNH..................................................................................... xxi MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1.Lí do chon đề tài ....................................................................................................... 1 2.Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 3 3.Nhiêm vu ̣nghiên cứu ............................................................................................... 3 7.Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4 8.Đóng góp của luận văn ............................................................................................. 6 9.Cấu trúc của luận văn ............................................................................................... 6 Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC ................................................................................................................. 7 1.1.Tổng quan nghiên cứu về giáo dục đạo đức trên thế giới và tại Việt Nam........... 7 1.1.1.Trên thế giới ....................................................................................................... 7 1.1.2.Tại Việt Nam .................................................................................................... 10 1.2.Khái niệm sử dụng trong đề tài ........................................................................... 13 1.2.1.Đạo đức ............................................................................................................ 13 1.2.2.Giáo dục ........................................................................................................... 13 1.2.3.Giáo dục đạo đức .............................................................................................. 15 1.2.4.Hoạt động ngoại khóa ...................................................................................... 18 xv
1.2.5.Giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa ......................................... 19 1.2.6.Chủ thể giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa ở trường tiểu học: ................................................................................................................................... 19 1.3.Đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học ....................................................................... 19 1.3.1.Tình cảm ........................................................................................................... 20 1.3.2.Tâm lí ............................................................................................................... 20 1.3.3.Chú ý ................................................................................................................ 21 1.3.4.Trí nhớ .............................................................................................................. 21 1.3.5.Tưởng tượng ..................................................................................................... 22 1.4.Mục tiêu giáo dục đạo đức .................................................................................. 22 1.5.Nhiệm vụ của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH ..................... 23 1.5.1.Giáo dục ý thức ................................................................................................ 23 1.5.2.Giáo dục thái độ, tình cảm ............................................................................... 24 1.5.3.Giáo dục kĩ năng, hành vi, thói quen ............................................................... 25 1.6.Nội dung giáo dục đạo đức ở trường tiểu học ..................................................... 26 1.7.Hoạt động và phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh TH ......................... 26 1.7.1.Hoạt động tổ chức dạy học môn đạo đức ở TH ............................................... 26 1.7.2.Hoạt động ngoại khóa ...................................................................................... 27 1.7.3.Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ..................................... 30 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 32 Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG THẠNH MỸ, QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH........................................................................................................................ 33 2.1.Khái quát về trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. HCM ................... 33 2.2.Các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoại khóa cho HS tại Trường TH Long Thạnh Mỹ ......................................................................................................... 35 2.3.Kế hoạch tổ chức HĐNK trong giáo dục đạo đức cho học sinh Trường TH Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp.HCM .................................................................................... 38 2.4.Đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa tại xvi
Trường Tiểu học Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh ................................. 41 2.5.Khảo sát thực trạng tổ chức giáo dục đạo đức tại Trường TH Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp.HCM ....................................................................................................... 43 2.5.1.Mục tiêu khảo sát ............................................................................................. 43 2.5.2.Nội dung và đối tượng khảo sát ....................................................................... 43 2.5.3.Phương pháp và công cụ khảo sát .................................................................... 43 2.5.4.Đánh giá kết quả khảo sát ................................................................................ 43 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 54 Chương 3: THỰC NGHIỆM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA CHO HỌC SINH ............................................................ 55 3.1.Cơ sở pháp lý ...................................................................................................... 55 3.2.Cơ sở thực tiễn .................................................................................................... 57 3.2.1.Nguồn lực cơ sở vật chất .................................................................................. 57 3.2.2.Nguồn lực con người ........................................................................................ 58 3.3.Nguyên tắc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH ............ 59 3.3.1.Bảo đảm tính định hướng mục đích của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH ................................................................................................................. 59 3.3.2.Bảo đảm tính tự nguyện khi tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH ................................................................................................................. 60 3.3.3.Bảo đảm vai trò tổ chức, định hướng, hướng dẫn của GV tiểu học và vai trò chủ thể tích cực, sáng tạo của HS tiểu học trong quá trình hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ................................................................................................................. 60 3.3.4.Bảo đảm tính phù hợp của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với đặc điểm HS tiểu học ................................................................................................................ 61 3.3.5.Nguyên tắc gắn quá trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với thực tiễn cuộc sống học sinh TH, đời sống xã hội của đất nước .............................. 62 3.4.Quy trình tổ chức giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho học sinh TH ........... 63 3.5.Giải pháp giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho HS tại Trường TH Long Thạnh Mỹ, Quận 9, Tp. HCM ................................................................................... 65 xvii
3.5.1.Giải pháp 1: Tổ chức sinh hoạt chào cờ đầu tuần theo chủ đề ........................ 65 3.5.2.Giải pháp 2: Tích hợp nội dung giáo dục đạo đức thông qua việc tham quan thực tế ................................................................................................................. 67 3.5.3.Giải pháp 3: Đổi mới hình thức tổ chức giáo dục đạo đức .............................. 69 3.5.4.Giải pháp 4: Tích hợp nội dung giáo dục đạo đức thông qua HĐNK cho HS vào các môn học ........................................................................................................ 71 3.6.Thực nghiệm sư phạm ......................................................................................... 73 3.6.1.Mục tiêu thực nghiệm ...................................................................................... 73 3.6.2.Đối tượng và thời gian thực nghiệm sư phạm .................................................. 73 3.6.3.Nội dung thực nghiệm ...................................................................................... 73 3.6.4.Tiến hành thực nghiệm sư phạm ...................................................................... 75 3.6.5.Kết quả thực nghiệm sư phạm ......................................................................... 76 3.6.6.Nhận thức của HS về giáo dục đạo đức thông qua HĐNK trước và sau thực nghiệm sư phạm ........................................................................................................ 76 3.6.7.Kỹ năng của HS về giáo dục đạo đức thông qua HĐNK trước và sau thực nghiệm sư phạm ........................................................................................................ 79 3.6.8.Thái độ của HS về giáo dục đạo đức thông qua HĐNK trước và sau thực nghiệm sư phạm ........................................................................................................ 82 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 85 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 86 1.Kết luận ................................................................................................................. 86 2.Kiến nghị ................................................................................................................ 87 3.Hướng phát triển đề tài ........................................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 89 xviii