Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học tiết thực hành Hóa học ở trường Trung học phổ thông (chương trình Hóa học lớp 10 cơ bản và nâng cao)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Nguyễn Mai Anh<br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG<br /> DẠY HỌC TIẾT THỰC HÀNH HÓA HỌC Ở<br /> TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> (Chương trình hóa học lớp 10 cơ bản và nâng cao)<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2012<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Nguyễn Mai Anh<br /> <br /> MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG<br /> DẠY HỌC TIẾT THỰC HÀNH HÓA HỌC Ở<br /> TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> (Chương trình hóa học lớp 10 cơ bản và nâng cao)<br /> <br /> Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học Hóa học<br /> Mã số: 60 14 10<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC<br /> <br /> TS. NGUYỄN PHÚ TUẤN<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2012<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Luận văn được hoàn thành với cố gắng hết mình của bản thân, cùng với<br /> sự giúp đỡ vô cùng nhiệt tình của thầy cô, gia đình, bạn bè và các em học sinh.<br /> Xin gửi lời tri ân sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Phú Tuấn, PGS.TS. Trịnh<br /> Văn Biều, những người Thầy đã luôn tận tình hướng dẫn, động viên khích lệ em<br /> trong quá trình thực hiện luận văn cao học.<br /> Xin gửi lời biết ơn chân thành đến tất cả các Thầy Cô đã tham gia giảng<br /> dạy lớp Cao học Lý luận và phương pháp dạy học Hóa học khóa 20, về tất cả<br /> tri thức, kinh nghiệm và tâm huyết đã truyền dạy cho chúng em trong suốt<br /> khóa học.<br /> Xin gửi lời cám ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, phòng Sau đại học,<br /> Thư viện, Khoa Hóa học trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã<br /> hỗ trợ rất nhiều trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.<br /> Xin gửi lời cảm ơn những người bạn đồng hành của lớp cao học Lý luận<br /> và PPDH Hóa học khóa 19, 20, Quý Thầy Cô và các em học sinh trường THPT<br /> Quang Trung, Trần Quang Khải, Giồng Ông Tố, Nguyễn Trường Tộ, Thống<br /> Nhất B đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để chúng tôi có thể thực hiện đề tài.<br /> Lời cảm ơn cuối cùng, xin dành cho gia đình yêu thương đã luôn ở phía<br /> sau và trở thành động lực để con hoàn thành trọn vẹn 3 năm cao học.<br /> Một lần nữa, xin gửi đến tất cả mọi người lòng biết ơn chân thành và<br /> sâu sắc nhất.<br /> Tác giả<br /> Nguyễn Mai Anh<br /> <br /> Trang 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN .................................................................................. 3<br /> MỤC LỤC ........................................................................................ 4<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................. 6<br /> DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................... 7<br /> MỞ ĐẦU ........................................................................................... 8<br /> 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI............................................................................... 8<br /> 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU....................................................................... 9<br /> 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU ................................... 9<br /> 4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ....................................................................... 9<br /> 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .......................................................................... 9<br /> 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................ 10<br /> 7. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.................. 10<br /> <br /> Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ........................ 11<br /> 1.1.Tổng quan vấn đề cần nghiên cứu ......................................................... 11<br /> 1.1.1. Các tài liệu hướng dẫn thực hành hoá học..................................................11<br /> <br /> 1.2.Cơ sở lý luận ............................................................................................ 17<br /> 1.2.1.Phương pháp trực quan và phương tiện trực quan trong dạy học hóa học ..17<br /> 1.2.2.Thí nghiệm trong dạy học hóa học [25].......................................................23<br /> 1.2.3.Tiết thực hành hóa học ở trường THPT [19] [20] [42]................................28<br /> 1.2.4.Hình thành và rèn luyện kĩ năng thực hành thí nghiệm cho HS phổ thông.28<br /> <br /> 1.3.Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 31<br /> 1.3.1.Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học hiện nay [41] [42] [43] ...31<br /> 1.3.2.Thực trạng dạy học tiết thực hành hóa học ở trường THPT ........................34<br /> <br /> TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ................................................................................ 42<br /> <br /> Chương 2:MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG<br /> DẠY HỌC TIẾT THỰC HÀNH HÓA HỌC Ở TRƯỜNG<br /> TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ....................................................... 43<br /> 2.1.Cơ sở khoa học của việc xây dựng các biện pháp nhằm nâng cao chất<br /> lượng dạy học tiết thực hành hóa học ở trường THPT. ............................ 43<br /> 2.1.1. Khái niệm và cấu trúc của quá trình dạy học .............................................43<br /> 2.1.2. Một số đặc điểm mới của quá trình dạy học hiện nay ................................48<br /> <br /> 2.2. Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết thực hành hóa học ở<br /> trường THPT. ................................................................................................ 51<br /> 2.3.Vận dụng một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiết<br /> thực hành hóa học ở trường THPT. ............................................................ 54<br /> 2.3.1. Thiết kế “Giáo án thực hành hóa học 10 cơ bản và nâng cao” ...................54<br /> 2.3.2. Thiết kế “Vở thực hành hóa học 10 cơ bản và nâng cao” ..........................83<br /> 2.3.3. Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan và trắc nghiệm tự luận để rèn<br /> luyện và kiểm tra kỹ năng thực hành của HS. ....................................................105<br /> 2.3.4. Tổng hợp, biên soạn CD phim thí nghiệm hóa học 10 .............................130<br /> <br /> TÓM TẮT CHƯƠNG 2 .............................................................................. 131<br /> <br /> Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .................................. 132<br /> 3.1.Mục đích thực nghiệm .......................................................................... 132<br /> 3.2.Đối tượng – địa bàn – thời gian thực nghiệm ..................................... 132<br /> 3.3.Tiến trình thực nghiệm ......................................................................... 133<br /> 3.4.Xử lý kết quả thực nghiệm ................................................................... 137<br /> 3.5. Phân tích kết quả thực nghiệm ........................................................... 142<br /> <br /> KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT......................................................... 147<br /> 1. Kết luận .................................................................................................... 147<br /> 2. Hướng phát triển của đề tài ................................................................... 148<br /> 3. Kiến nghị .................................................................................................. 148<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 151<br /> PHỤ LỤC ..................................................................................... 154<br /> <br />