Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Dựa trên các lý thuyết về tăng trưởng, các nghiên cứu trước đây trên thế giới cũng như ở Việt Nam, tác giả xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tăng trưởng đến công ty. Với số liệu thu thập của 130 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong thời gian 2008 – 2013.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM -------------------------------------- LÊ THỊ TÂM CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG DOANH THU VÀ TÀI SẢN CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 TP.Hồ Chí Minh, tháng 08 năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM -------------------------------------- LÊ THỊ TÂM CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG DOANH THU VÀ TÀI SẢN CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TP.HCM LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN MINH HÀ TP.Hồ Chí Minh, tháng 08 năm 2015
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PGS.TS Nguyễn Minh Hà (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký) PGS.TS Nguyễn Minh Hà Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 25 tháng 07 năm 2015 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS. TS Phan Đình Nguyên Chủ tịch 2 TS. Phan Mỹ Hạnh Phản biện 1 3 TS. Phan Thị Hằng Nga Phản biện 2 4 PGS.TS Nguyễn Thị Loan Ủy viên 5 TS. Hà Văn Dũng Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày 03 tháng 07 năm 2015 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: LÊ THỊ TÂM Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 27/02/1977 Nơi sinh: Nghệ An Chuyên ngành: Kế toán MSHV: 1341850077 I- Tên đề tài: Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM................................................................................ II- Nhiệm vụ và nội dung: Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Dựa trên các lý thuyết về tăng trưởng, các nghiên cứu trước đây trên thế giới cũng như ở Việt Nam, tác giả xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tăng trưởng đến công ty. Với số liệu thu thập của 130 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong thời gian 2008 – 2013. Thông qua mô hình toán và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS, tác giả đã tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng tài sản của công ty, từ đó đưa ra một số giải pháp cho các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Tp. HCM. III- Ngày giao nhiệm vụ: IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 20/06/2015 V- Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Minh Hà ............................................................ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) PGS.TS Nguyễn Minh Hà
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào. Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. TP. Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 07 năm 2015 Học viên thực hiện Lê Thị Tâm
ii LỜI CẢM ƠN Qua qúa trình học tập và rèn luyện ở trường lời đầu tiên tôi xin trân trọng cảm ơn Thầy Hiệu trưởng và Ban Giám hiệu trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh đã tổ chức và tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho tôi được có cơ hội học lớp Cao học kế toán niên khoá 2013 – 2015 tại trường. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn đến toàn thể Quý Thầy Cô, những người đã truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt thời gian theo học cao học tại trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh. Tôi vô cùng biết ơn đến Thầy PGS.TS. Nguyễn Minh Hà, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn này. Tôi xin cảm ơn tất cả các bạn đồng nghiệp trong cơ quan, các bạn trong lớp học đã cùng nhau học tập, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm trong học tập cũng như công việc. Sau cùng, tôi xin gởi lời cảm ơn đến đại gia đình tôi, những người thân luôn bên cạnh động viên, hỗ trợ tôi thường xuyên, luôn cho tôi tinh thần làm việc trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu nhà trường, các Thầy - Cô một lời chức sức khỏe dồi dào, kính chúc Quỹ Thầy – Cô mãi tỏa sáng trong sự nghiệp trồng người và chúc trường ngày càng phát triển. TP. Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 07 năm 2015 Học viên thực hiện Lê Thị Tâm
iii TÓM TẮT Nghiên cứu này xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Mẫu gồm 650 quan sát nghiên cứu của 130 công ty trong giai đoạn 2008 - 2013. Mô hình nghiên cứu được xây dựng bởi 10 nhân tố: Lợi nhuận, đòn bẩy tài chính, tài sản cố định trên tổng tài sản, tỷ số thanh toán hiện hành, tỷ số tự tài trợ, quy mô công ty, tuổi công ty, sở hữu nhà nước, dòng tiền và ngành nghề kinh doanh. Mô hình nghiên cứu được thực hiện hồi quy bằng phần mềm thống kê SPSS 20.0. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, tốc độ tăng trưởng trung bình của doanh thu là 17,44% và tốc độ tăng trưởng trung bình của tài sản là 17,27%. Biến lợi nhuận, đòn bẩy tài chính và quy mô công ty có mối tương quan dương đến tốc độ tăng trưởng. Biến tuổi công ty, sở hữu nhà nước và dòng tiền có mối tương quan âm. Biến tài sản cố định trên tổng tài sản, tỷ số thanh toán hiện hành, tỷ số tự tài trợ và ngành nghề không có mối tương quan đến tốc độ tăng trưởng của các công ty. Từ kết quả nghiên cứu này, tác giả đưa ra các giải pháp tác động đến tăng trưởng của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.Hồ Chí Minh như các giải pháp làm tăng lợi nhuận, xác định cơ cấu đòn bẩy tài chính hợp lý, tuổi công ty, lập kế hoạch dòng tiền.
iv ABSTRACT This paper examines factors affecting the firms growth listed on TP.HCM Stock Exchange. Sample of 650 observations of 130 companies for the period of 2008- 2013. Research model is designed by 10 Factors affecting include: profitability, leverage, fixed asstes to total assets, current liquidity ratio, solvency ratio, firm size, firm age, state ownership, cash flow and firm kind. Research model is done with regression analysis by SPSS 20.0 statistical software. The study results show that the average growth rate of revenue is 17,44% and the average growth rate of assets is 17.27%. Variables 0f profitability, financial leverage and firm size have a positive relationships to frims growth rate. Variables of firm age, state ownership and cash flow have negative relationships. Variable fixed assets to total assets, current liquidity ratio, solvency ratio and firm kind are non- significant relationships to firm growth rate. From the results of this research, the author offers a number of solutions relating to firms growth rate for firms listed on TP.HCM Stock Exchange as: increase profitability, determination of reasonable financial leverage, firm age, cash flow planning.
v MỤC LỤC Lời cam đoan ............................................................................................................................. i Lời cảm ơn ................................................................................................................................ii Tóm tắt .................................................................................................................................... iii Abstract .................................................................................................................................... iv Mục lục ..................................................................................................................................... v Danh mục các từ viết tắt ...................................................................................................... viii Danh mục các bảng ................................................................................................................. ix Danh mục các hình ................................................................................................................... x CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU ................................................................................................... 1 1.1. Đặt vấn đề .......................................................................................................................... 1 1.2. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................................... 2 1.3. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................................... 2 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 2 1.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................. 2 1.6. Ý nghĩa đề tài nghiên cứu ................................................................................................. 3 1.7. Kết cấu luận văn ................................................................................................................ 3 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ....................... 4 2.1. Cơ sở lý thuyết về tăng trưởng ......................................................................................... 4 2.1.1. Các khái niệm về tăng trưởng doanh nghiệp ....................................................... 4 2.1.2. Lý thuyết tăng trưởng doanh nghiệp của Penrose ............................................... 4 2.1.3. Lý thuyết về phát triển doanh nghiệp của Greiner .............................................. 5 2.1.4. Lý thuyết về quy mô doanh nghiệp tối ưu ........................................................... 6 2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng của công ty ..................................................... 7 2.2.1. Lợi nhuận .............................................................................................................. 7 2.2.2. Đòn bẩy tài chính .................................................................................................. 7
vi 2.2.3. Tỷ số tài sản cố định trên tổng tài sản .................................................................. 8 2.2.4. Tỷ số thanh toán hiện hành ................................................................................... 8 2.2.5. Tỷ số tự tài trợ ....................................................................................................... 9 2.2.6. Quy mô công ty ..................................................................................................... 9 2.2.7. Tuổi công ty ......................................................................................................... 10 2.2.8. Sở hữu nhà nước .................................................................................................. 11 2.2.9. Dòng tiền .............................................................................................................. 11 2.2.10. Ngành nghề ........................................................................................................ 12 2.3. Các nghiên cứu trước đây ............................................................................................... 12 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................. 30 3.1. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................................... 30 3.2. Dữ liệu nghiên cứu .......................................................................................................... 31 3.3. Phương pháp xử lý dữ liệu ............................................................................................. 31 3.4. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................................ 32 3.5. Mô tả các biến trong mô hình và phương pháp đo lường............................................. 33 3.5.1. Biến phụ thuộc ..................................................................................................... 33 3.5.2. Các Biến độc lập.................................................................................................. 34 CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................. 41 4.1. Thống kê mô tả các biến độc lập và biến phụ thuộc ..................................................... 41 4.1.1. Phân tích tốc độ tăng trưởng qua các năm ......................................................... 41 4.1.2. Phân tích thống kê tốc độ tăng trưởng của khu vực nông nghiệp, khu vực công nghiệp và dịch vụ .......................................................................................................... 42 4.1.3. Phân tích thống kê tốc độ tăng trưởng của các công ty có sở hữu Nhà nước và không có sở hữu Nhà nước ............................................................................................... 43 4.1.4. Phân tích thống kê mô tả giữa các biến trong mô hình ..................................... 44 4.2. Phân tích tương quan giữa các biến ............................................................................... 47 4.3. Kiểm tra đa cộng tuyến ................................................................................................... 51 4.4. Hồi quy tuyến tính các biến trong mô hình ................................................................... 51
vii 4.4.1. Đánh giá độ phù hợp của mô hình ..................................................................... 57 4.4.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình ................................................................... 57 4.4.3. Kiểm tra tự tương quan ....................................................................................... 58 4.4.4. Phân tích các biến có ý nghĩa ............................................................................. 58 4.4.5. Phân tích các biến không có ý nghĩa .................................................................. 65 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP ..................................................................... 68 5.1. Kết luận ............................................................................................................................ 68 5.2. Giải pháp gợi ý ................................................................................................................ 69 5.3. Hạn chế ............................................................................................................................ 72 5.4. Hướng nghiên cứu tiếp theo ........................................................................................... 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................... 73 PHỤ LỤC. Phụ lục 1: Danh sách các Công ty niên yết được sử dụng làm nguồn dữ liệu trong bài Phụ lục 2: Bảng thống kê tốc độ tăng trưởng của từng khu vực Phụ lục 3: Bảng thống kê tốc độ tăng trưởng của công ty có sở hữu nhà nước và không có sở hữu nhà nước Phụ lục 4: Bảng thống kê mô tả giữa các biến trong mô hình Phụ lục 5: Ma trận tương quan giữa các biến Phụ lục 6: Bảng phân tích hồi quy tốc độ tăng trưởng doanh thu Phụ lục 7: Bảng phân tích hồi quy tốc độ tăng trưởng tài sản
viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Các từ viết Tiếng Anh Tiếng Việt tắt TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh Statistical Package for the Social Phần mềm phân tích thống kê SPSS Sciences SIZE Firm size Quy mô công ty ROE Return on Equity Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu LEV Leverage Đòn bẩy tài chính CF Cash Flow Dòng tiền SGR Sales growth ratio Tốc độ tăng trưởng doanh thu AGR Assets growth ratio Tốc độ tăng trưởng tài sản TAR Tangible assets ratio Tỷ số tài sản cố định trên tổng tài sản AGE Firm age Tuổi công ty STATE Sở hữu Nhà nước KIND Đặc điểm ngành nghề công ty SR Solvency ratio Tỷ số tự tài trợ CR Current ratio Tỷ số thanh toán hiện hành VIF Variance Inflation Factor Hệ số phóng đại phương sai OLS Ordinary Least Squares Bình phương tối thiểu
ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Bảng tổng hợp các nghiên cứu trước đây ............................................................ 22 Bảng 3.1. Bảng tổng hợp các biến độc lập và kỳ vọng về dấu ............................................ 40 Bảng 4.1. Thống kê tốc độ tăng trưởng qua các năm ........................................................... 41 Bảng 4.2. Bảng thống kê tốc độ tăng trưởng của từng khu vực .......................................... 42 Bảng 4.3. Bảng thống kê tốc độ tăng trưởng của các công ty có sở hữu nhà nước và không có sở hữu nhà nước ..................................................................................................... 43 Bảng 4.4. Bảng thống kê mô tả giữ các biến trong mô hình ............................................... 45 Bảng 4.5. Ma trận tương quan giữa các biến ........................................................................ 48 Bảng 4.6. Bảng phân tích kết quả hồi quy đa biến của mô hình tăng trưởng doanh thu ... 52 Bảng 4.7. Bảng phân tích kết quả hồi quy đa biến của mô hình tăng trưởng tài sản ......... 54 Bảng 4.8. Bảng tổng hợp mô hình tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng tài sản ............. 56
x DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................................. 30 Hình 3.2. Sơ đồ nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng công ty ................... 32 Hình 4.1. Sơ đồ tốc độ tăng trưởng doanh thu và tài sản ..................................................... 41
-1- CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU 1.1. Đặt vấn đề Tăng trưởng là một trong các vấn đề được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Sự tăng trưởng của doanh nghiệp có thể được hiểu là sự mở rộng về quy mô, mức độ hoạt động, tốc độ tăng tài sản hay doanh thu của doanh nghiệp hoặc mở rộng việc kinh doanh thông qua bằng việc mua lại, sáp nhập... Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay các nguồn lực sản xuất của doanh nghiệp là hữu hạn nhưng tăng trưởng của doanh nghiệp là dài hạn thì các nhà quản trị phải có những biện pháp thích hợp để giúp doanh nghiệp mình tăng trưởng một cách bền vững. Trên thế giới đã có nhiều bài nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc tăng trưởng của công ty, đã có nhiều kết luận và nhiều lời giải thích khác nhau. Năm 2011, Jang và Park đã tìm ra được mối quan hệ giữa lợi nhuận và tăng trưởng của công ty, họ lập luận rằng khi lợi nhuận tăng lên cũng sẽ làm tăng tốc độ tăng trưởng, nhưng tố độ tăng trưởng gia tăng sẽ ngăn cản sự tăng lên của lợi nhuận. Nghiên cứu của Goddard và cộng sự (2004), Coad (2007, 2009) cũng cho rằng lợi nhuận của công ty có mối tương quan dương đến tăng trưởng, trong khi đó nghiên cứu của Bottazzi và cộng sự (2001) cho rằng lợi nhuận không có liên quan đến tăng trưởng. Một nghiên cứu khác của Reid (1955) đã tìm thấy được lợi nhuận có mối tương quan âm đến tăng trưởng. Còn ở Việt Nam, những năm trở lại đây tình hình kinh tế khó khăn do chịu sự ảnh hưởng của lạm phát, lãi suất, sức mua hàng hóa chậm, hàng tồn kho tăng cao,…đã làm cho các doanh nghiệp Việt Nam lâm vào tình trạng khó khăn và đã có nhiều doanh nghiệp tiến hành giải thể. Theo nghiên cứu của Nguyễn Minh Hà (2010, 2012) thì cho thấy rằng tăng trưởng doanh nghiệp có tác động đến sự tồn tại của doanh nghiệp và tương quan âm với đòn cân nợ, một nghiên cứu khác của Nguyet (2012) về các nhân tố
-2- ảnh hưởng đến tăng trưởng của các công ty ở Việt Nam cho thấy rằng tốc độ tăng trưởng trung bình của các công ty Việt Nam ở mức âm 0,4%. Do đó, để các doanh nghiệp có thể đứng vững trên thị trường buộc các nhà quản lý doanh nghiệp phải thực hiện tất cả các giải pháp tối ưu để làm sao mang lại hiệu quả tốt nhất cho doanh nghiệp, trong đó có vấn đề tăng trưởng. Vì vậy nghiên cứu “Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng doanh thu và tài sản của các công ty trên thị trường chứng khoán ở TP.HCM” sẽ giúp cho các doanh nghiệp xác định được từng nhân tố ảnh hưởng để đưa ra các giải pháp thích hợp hơn. 1.2. Câu hỏi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm trả lời cho các câu hỏi sau: - Các nhân tố nào ảnh hưởng đến tăng trưởng của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM? - Các giải pháp nào cho nhà quản trị góp phần làm tăng trưởng công ty? 1.3. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm giải quyết các mục tiêu sau: - Tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. - Dựa trên những kết quả nghiên cứu có được, đưa ra một số giải pháp cho các nhà quản trị công ty về tăng trưởng của các doanh nghiệp niêm yết. 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng của các Công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM. Phạm vi nghiên cứu: gồm các công ty phi tài chính được niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2008 – 2013. 1.5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu sử dụng trong bài theo phương pháp định lượng. Nghiên cứu sử dụng các lý thuyết về tăng trưởng của công ty và các nghiên cứu trước
-3- ở Việt Nam cũng như ở nước ngoài để làm cơ sở lý thuyết đề tài nghiên cứu. Sau đó tiến hành xây dựng mô hình nghiên cứu thông qua các bài nghiên cứu trước đây và có một số điều chỉnh cho phù hợp với dữ liệu Việt Nam. Từ mô hình nghiên cứu đã chọn tiến hành thu thập số liệu từ các báo cáo tài chính đã được kiểm toán của các công ty phi tài chính được niêm yết trên thị trường chứng khoán TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2008 – 2013. Cuối cùng dùng phần mềm SPSS để xử lý và phân tích hồi quy dữ liệu để nhằm trả lời cho các câu hỏi trên và rút ra kết luận. 1.6. Ý nghĩa đề tài nghiên cứu Nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng của các doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2013 và thông qua những nhân tố này các nhà quản lý có thể đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhằm mang lại hiệu quả tăng trưởng cho công ty. 1.7. Kết cấu luận văn Đề tài nghiên cứu gồm có năm chương. Chương một giới thiệu chung về đề tài nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của đề tài nghiên cứu. Chương hai trình bày cơ sở lý thuyết, các nghiên cứu trước đây và các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng của các công ty, từ đó hình thành mô hình nghiên cứu và đề xuất các giả thuyết cho mô hình nghiên cứu. Chương ba phương pháp nghiên cứu trình bày quy trình nghiên cứu, dữ liệu nghiên cứu, mô hình nghiên cứu và đo lường các biến trong mô hình nghiên cứu. Chương bốn trình bày kết quả nghiên cứu thu được từ quá trình phân tích, xử lý số liệu và chạy hồi quy tuyến tính đa biến. Chương năm ghi nhận kết luận nghiên cứu, đồng thời đưa ra các giải pháp gợi ý, hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo.
-4- CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC Chương này sẽ trình bày các lý thuyết về tăng trưởng công ty. Mặt khác, chương này cũng trình bày những nghiên cứu thực nghiệm trước đây tại các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam về các nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng và các kết quả thu được từ các nghiên cứu đó. Từ các lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm được trình bày, tác giả tổng hợp lại rút ra các nhân tố có thể ảnh hưởng đến việc tăng trưởng của các công ty sau đó tác giả xây dựng giả thuyết và mô hình nghiên cứu. 2.1. Cơ sở lý thuyết về tăng trưởng 2.1.1. Các khái niệm về tăng trưởng doanh nghiệp Theo Đoàn Ngọc Phi Anh (2010) cho rằng Sự tăng trưởng của doanh nghiệp được đo lường thông qua tốc độ tăng tài sản hay doanh thu. Một nghiên cứu khác của Nguyễn Minh Hà (2010) cũng định nghĩa rằng Tăng trưởng của các doanh nghiệp có thể được đo lường bởi lao động (các nhân tố đầu vào), tài sản (giá trị), lợi nhuận, doanh thu, đầu ra hoặc thị phần (kết quả). Theo nghiên cứu của Kouser và cộng sự (2012) thì tăng trưởng công ty được định nghĩa là sự gia tăng doanh số bán hàng, mở rộng kinh doanh thông qua việc mua lại hoặc sáp nhập, tăng trưởng của lợi nhuận, đa dạng hóa và phát triển sản phẩm và sự gia tăng số lượng nhân viên công ty. Còn theo Phạm Thị Thanh Hòa (2013) thì Sự tăng trưởng của doanh nghiêp có thể được hiểu là sự mở rộng về quy mô và mức độ hoạt động của doanh nghiệp. 2.1.2. Lý thuyết tăng trưởng doanh nghiệp của Penrose (1959) Theo lý thuyết tăng trưởng của Pensore 1959 cho rằng doanh nghiệp là tập hợp các nguồn lực bên trong và bên ngoài, mà những nguồn lực này giúp doanh nghiệp đạt được lợi thế cạnh tranh. Bà cho biết thêm rằng trong thời gian dài, tốc độ tăng trưởng
-5- của doanh nghiệp có thể bị giới hạn, nhưng không ảnh hưởng đến quy mô. Tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp được xác định bởi mức độ kinh nghiệm quản lý của nhân viên có thể lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch này. Bà cũng giải thích thêm rằng, môi trường bên ngoài của doanh nghiệp là một bức ảnh trong tâm trí của các nhà kinh doanh. Hoạt động của doanh nghiệp được chi phối bởi những cơ hội sản xuất mà những cơ hội này thực sự là một động lực tương tác giữa môi trường bên trong và môi trường bên ngoài. Sự tương tác này bao gồm tất cả các khả năng sản xuất mà các nhà doanh nghiệp có thể nhìn thấy và tận dụng được lợi thế. Bà cũng đề cập đến sự tăng trưởng đó thường là tự nhiên và bình thường, quá trình đó sẽ xảy ra bất cứ khi nào khi có điều kiện thuận lợi. Quy mô của doanh nghiệp là sự ngẫu nhiên đến quá trình tăng trưởng và doanh nghiệp là một đơn vị hành chính thống nhất mà quy định sự phối hợp quản lý và thẩm quyền truyền thông. Bà nhận định rằng các nhân tố tác động tới tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp là năng lực quản lý và khả năng phối hợp các nguồn lực của doanh nghiệp trong sản xuất. Nhưng do năng lực của ban quản lý có thể chỉ được phát triển trong một thời gian nào đó, trong khi doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều vấn đề trong sản xuất kinh doanh. Do đó để tiếp tục tăng trưởng, doanh nghiệp cần phải bổ sung nhân tố mới cho đội ngũ quản lý. Đó là thuê thêm các nhà quản lý mới có năng lực. 2.1.3. Lý thuyết về phát triển doanh nghiệp của Greiner (1972) Theo lý thuyết phát triển doanh nghiệp của Greiner (1972), Greiner đã thực hiện công việc nghiên cứu của mình dựa trên lý thuyết về phát triển doanh nghiệp. Thông qua đánh giá các lý thuyết tăng trưởng của doanh nghiệp, ông đã kết luận rằng các doanh nghiệp di chuyển qua năm giai đoạn riêng biệt của sự phát triển. Mỗi giai đoạn có liên quan một thời kỳ tương đối yên tĩnh của sự tăng trưởng đó, kết thúc với một cuộc khủng hoảng quản lý, và một điều quan trọng cần lưu ý là mỗi giai đoạn vừa là kết quả của giai đoạn trước vừa là nguyên nhân của giai đoạn tiếp theo. Năm giai đoạn
-6- khủng hoảng và tăng trưởng là: sáng tạo “creativity”, sự chỉ đạo “direction”, ủy quyền “delegation”, sự phối hợp “coordination” và hợp tác “collaboration”. Sáng tạo Sự chỉ đạo Ủy quyền Sự phối hợp Hợp tác Dựa vào các quá trình tiến hóa trên, Greiner đã đưa ra các nhân tố cần thiết để xây dựng mô hình phát triển của tổ chức, gồm: tuổi của tổ chức, quy mô của tổ chức, sự tiến hóa của tổ chức, giai đoạn cách mạng của tổ chức và tốc độ tăng trưởng của ngành. 2.1.4. Lý thuyết về quy mô doanh nghiệp tối ưu Lý thuyết về quy mô doanh nghiệp tối ưu trích bài nghiên cứu của Tạ Minh Thảo và công sự (2006) cho rằng: Về lý thuyết, hầu hết doanh nghiệp hoạt động đều nhằm mục đích tối đa hóa lợi nhuận với quy mô sản xuất ở thấp nhất của đường chi phí trung bình trong điều kiện cạnh tranh. Vì thế trong quá trình hoạt động doanh nghiệp có xu hướng chuyển từ quy mô doanh nghiệp ban đầu sang quy mô có điểm chi phí trung bình thấp nhất. Ở đây tăng trưởng doanh nghiệp được nghiên cứu là sự chuyển đổi quy mô doanh nghiệp sang quy mô tối ưu. Theo đó, tăng trưởng chỉ diễn ra đến khi doanh nghiệp đạt tới quy mô tối ưu và tăng trưởng tiếp tục diễn ra nếu quy mô tối ưu thay đổi. Lý thuyết này cho rằng những nhân tố tác động tới quy mô tối ưu của doanh nghiệp bao gồm chi phí sản xuất, mức độ cạnh tranh, năng lực quản lý, kỹ thuật công nghệ. Đây là những nhân tố chủ yếu tác động tới quy mô của doanh nghiệp và vì thế tác động tới tăng trưởng doanh nghiệp. Một kết luận quan trọng của lý thuyết này là doanh nghiệp nhỏ tăng trưởng nhanh hơn doanh nghiệp lớn cho đến khi đạt tới quy mô sản xuất hiệu quả. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đối với doanh nghiệp có quyền lực thị trường thì quy mô tối ưu khác với vị trí thấp nhất của đường chi phí trung bình của doanh nghiệp. Trong trường hợp này sự giới hạn tăng trưởng doanh nghiệp được xác định bởi cầu với