Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là hệ thống hoá cơ sở lí luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp; khảo sát và phân tích thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non (GVMN) đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp tại huyện Bình Chánh, Tp.HCM; trên cơ sở đó đề tài đề xuất biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Tp.HCM đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non của huyện Bình Chánh, Tp.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Minh Thư QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUẨN NGHỀ NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Minh Thư QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN SỸ THƯ Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Nguyễn Minh Thư
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ, những ý kiến đóng góp, chỉ bảo và sự động viên quý báo của thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Sỹ Thư, người thầy tâm huyết đã tận tình giúp đỡ tôi từ những bước đi đầu tiên xây dựng ý tưởng nghiên cứu, cũng như luôn hướng dẫn, động viên và hỗ trợ những điều kiện tốt nhất trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện Luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng sau Đại học, Khoa Khoa học giáo dục - Trường Đại học Sư phạm TP.HCM, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bình Chánh, Quý Thầy/Cô Hiệu trưởng và giáo viên các trường mầm non công lập huyện Bình Chánh, TP.HCM đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, tiến hành nghiên cứu luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng chắc chắn luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, thiếu sót. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của quý thầy cô giáo, bạn bè và đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn ! TP. Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Minh Thư
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ....................................................................................................9 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ............................................................................9 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .......................................................................9 1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước ......................................................................11 1.2. Khái niệm cơ bản ..................................................................................................18 1.2.1. Đội ngũ giáo viên mầm non ........................................................................18 1.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ...........20 1.2.3. Quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ................21 1.3. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ....................23 1.3.1. Vị trí, mục tiêu, nhiệm vụ, giáo dục mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân .......................................................................................................23 1.3.2. Vai trò, đặc điểm lao động sư phạm của giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ..........................................24 1.3.3. Tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp ........................................................................................28 1.3.4. Những yêu cầu cơ bản đối với việc phát triển giáo viên, đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp ....................................30 1.4. Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng chuẩn nghề nghiệp .......32
1.4.1. Vận dụng lí thuyết quản lí nguồn nhân lực trong phát triển đội ngũ giáo viên mầm non. ......................................................................................32 1.4.2. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ...........................32 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ..........35 1.5.1. Các yếu tố khách quan ................................................................................35 1.5.2. Các yếu tố chủ quan ....................................................................................37 Kết luận chương 1 .......................................................................................................40 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP .............................41 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục đào tạo bậc học mầm non ở huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ......................41 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .......................................................................................41 2.1.2. Khái quát về điều kiện kinh tế và xã hội .....................................................42 2.1.3. Khái quát tình hình phát triển giáo dục đào và tạo mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. ........................................................43 2.2. khái quát về khảo sát thực trạng ...........................................................................46 2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................46 2.2.2. Nội dung và phương thức khảo sát ............................................................46 2.2.3. Đối tượng, địa bàn khảo sát ........................................................................47 2.2.4. Xử lý kết quả khảo sát ................................................................................48 2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh theo yêu cầu chuẩn nghề nghiệp...........................................................48 2.3.1. Thực trạng về số lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên ......................................48 2.3.2. Thực trạng về trình độ đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh.....52 2.3.3. Thực trạng phẩm chất, năng lực của đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh ..................................................................................................53 2.4. Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh theo yêu cầu chuẩn nghề nghiệp ..................................60
2.4.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp tại các trường mầm non Huyện Bình Chánh, TPHCM ............................................................................................60 2.4.2. Công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................61 2.4.3. Công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................62 2.4.4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................65 2.4.5. Thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..............................................66 2.4.6. Công tác kiểm tra, đánh giá các hoạt động phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..............................67 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ................................................................................................68 2.5.1. Các yếu tố chủ quan ....................................................................................68 2.5.2. Các yếu tố khách quan ................................................................................69 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .......................................................70 2.6.1. Ưu điểm......................................................................................................70 2.6.2. Hạn chế .....................................................................................................70 2.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế ..............................................................71 Kết luận chương 2 .......................................................................................................72 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ..................73 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................................73 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ...........................................................73 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thưc tiễn ............................................................73 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...............................................................73
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .............................................................74 3.2. Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ..........................................74 3.2.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................74 3.2.2. Đổi mới công tác tuyển dụng đội ngũ viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................77 3.2.3. Bố trí, sử dụng đội ngũ giáo viên mầm non hợp lý, hiệu quả. ....................78 3.2.4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................80 3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ..............83 3.2.6. Tạo môi trường làm việc, tạo động lực phát triển đội ngũ viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .......................................86 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...........................................................................89 3.4. Khảo sát tính khả thi, cần thiết của các biện pháp đề xuất ...................................90 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm................................................................................90 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ................................................................................90 3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm ..............................................................................90 3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm .........................................................................90 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ..................................................................................91 Kết luận chương 3 .......................................................................................................94 KẾT LUẬN KHUYẾN NGHỊ ..................................................................................95 TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................97 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CB : Cán bộ CBQL : Cán bộ quản lý CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CNV : Công nhân viên CNN : Chuẩn nghề nghiệp ĐNGV : Đội ngũ giáo viên ĐTB : Điểm trung bình GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GDMN : Giáo dục mầm non GVMN : Giáo viên mầm non GDTX : Giáo dục thường xuyên QLDG : Quản lý giáo dục SL : Số liệu TL : Tỉ lệ TC : Tiêu chuẩn TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh TBC : Trung bình cộng THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông YC : Yêu cầu
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Chuẩn nghề nghiệp GVMN 2018 ........................................................... 25 Bảng 2.1 . Thống kê số liệu phiếu khảo sát.............................................................. 47 Bảng 2.2. Thống kê số lượng ĐNGVMN huyện Bình Chánh năm học 2017 - 2018 .............................................................................................. 49 Bảng 2.3. Thực trạng về trình độ đội ngũ GVMN huyện Bình Chánh. .................. 52 Bảng 2.4. Tiêu chuẩn 1 - Phẩm chất nghề nghiệp ................................................... 53 Bảng 2.5. Tiêu chuẩn 2 - Năng lực chuyên môn ..................................................... 54 Bảng 2.6. Tiêu chuẩn 3 - Về năng lực nghiệp vụ sư phạm ..................................... 56 Bảng 2.7. Tiêu chuẩn 4 - Về năng lực xây dựng môi trường giáo dục ................... 58 Bảng 2.8. Tiêu chuẩn 5 - Năng lực quan hệ xã hội ................................................. 59 Bảng 2.9. Thực trạng quy hoạch đội ngũ giáo viên mầm non. ............................... 61 Bảng 2.10. Thực trạng tuyển dụng đội ngũ giáo viên mầm non ............................... 63 Bảng 2.11. Thực trạng sử dụng đội ngũ giáo viên .................................................... 64 Bảng 2.12. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ................................... 65 Bảng 2.13. Thực trạng chế dộ, chính sách đối với đội ngũ giáo viên ....................... 66 Bảng 2.14. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ giáo viên ..................... 67 Bảng 2.15. Thống kê các yếu tố chủ quan ................................................................ 68 Bảng 2.16. Thống kê các yếu tố khách quan ............................................................. 69 Bảng 3.1. Thang đánh giá mức độ chấp nhận ......................................................... 90 Bảng 3.2. Khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp phát triển ĐNGVMN theo CNN tại các trường mầm non huyện Bình Chánh, TP.HCM ......... 91 Bảng 3.3. Mức độ đánh giá của CBQL về mức độ khả thi các biện pháp nâng cao phẩm chất, năng lực của ĐNGVMN công lập huyện Bình Chánh, TP.HCM. .................................................................................... 92
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Độ tuổi giáo viên mầm non .................................................................. 50 Biểu đồ 2.2. Thâm niên công tác giáo viên mầm non ............................................... 51 Biểu đồ 2.3. Thống kê mô tả về mức độ cần thiết của việc phát triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập đáp ứng chuẩn nghề nghiệp hiện nay ..... 60
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang sống và làm việc trong một nền văn minh trí tuệ của thế kỷ XXI. Để chuyển mình cùng với sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hội, khoa học - công nghệ, giáo dục là yếu tố quan trọng chi phối các hoạt động khác : “Giáo dục chính là chìa khóa để tiến đến một thế giới tốt đẹp hơn, vai trò của giáo dục là sự thức tỉnh tiềm năng của con người, giáo dục là đòn bẩy mạnh mẽ nhất để tiến vào tương lai” (Đào Thanh Âm, 2005).Và trong phần nhiệm vụ của chỉ thị số 40/2004/CT – TW đã nêu rõ “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 của đất nước đã nêu rõ "Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt". Qua đó, việc phát triển giáo dục và đào tạo là trách nhiệm của toàn dân mà trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nồng cốt, đóng vai trò quan trọng. Trong nhiều năm qua, lãnh đạo các cấp và ngành Giáo dục đã có rất nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục để đáp ứng nhu cầu của xã hội, từ việc đổi mới nội dung giáo dục, phát triển đội ngũ Cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên (CBQL, GV, CNV) cho đến việc xây dựng mở rộng trường lớp, đầu tư trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện đại để hỗ trợ cho công tác giảng dạy của đội ngũ các thầy cô giáo. Đặc biệt hơn là những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã và đang đầu tư cho công tác giáo dục của các ngành học, bậc học trong đó bậc học mầm non đã được các Sở, Ban, Ngành và Đoàn thể quan tâm sâu sắc. Năm 2015 là thời điểm nhiều văn bản quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non của nước ta hết hiệu lực. Từ thực tế đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ
2 đạo Bộ GD - ĐT xây dựng Đề án Phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2016 - 2025, đáp ứng yêu cầu đổi mới toàn diện giáo dục. Song, làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục bậc học này vẫn là câu hỏi khó. Thời gian gần đây những vụ bạo hành trẻ em thương tâm do một số giáo viên thiếu tâm đức, thiếu kiến thức, không đạt chuẩn nghề nghiệp gây ra đã làm xôn xao dư luận. Tuy đó không phải là tất cả nhưng nó cũng ảnh hưởng khá lớn đối với ngành giáo dục mầm non (GDMN) mà bậc học này là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của nhân cách con người. Chính vì thế, hầu hết các quốc gia và các tổ chức quốc tế đều xác định giáo dục mầm non là một mục tiêu quan trọng của giáo dục cho mọi người. Ở nước ta, Đảng và Nhà nước luôn coi trọng bậc học giáo dục mầm non. Các quyết định của Thủ tướng chính phủ về giáo dục mầm non như Quyết định số 149/2006/QĐ - TTg về “Đề án phát triển Giáo dục mầm non giai đoạn 2006 - 2015", Quyết định số 239/QĐ - TTg về “Đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi giai đoạn 2010 - 2015”... mở ra nhiều cơ hội phát triển bậc học, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Càng chú trọng hơn chính là đào tạo ra đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn giáo viên mầm non phục vụ cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Đã có nhiều công trình nghiên cứu, bài báo, bài tham luận nghiên cứu về vấn đề quản lý hoạt động phát triển đội ngũ để nâng cao chất lượng giáo dục được công bố. Nhưng không phải tất cả các công bố đều có tính khả thi ở từng trường, từng khu vực trên cả nước. Bởi vì mỗi trường, ở từng địa phương khác nhau, điều kiện về con người, kinh tế và xã hội khác nhau nên biện pháp cũng cần có những nét đặc thù riêng. Huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những vùng có số dân nhập cư khá đông từ các tỉnh thành trên cả nước nên số lượng trẻ em trong độ tuổi mầm non gia tăng nhanh đáng kể. Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương, công tác giáo dục mầm non trong những năm trở lại đây đã có những chuyển biến tích cực, Nơi đây đã và đang từng bước triển khai áp dụng chương trình giáo dục mầm non, đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng lấy trẻ
3 làm trung tâm và từng bước xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng. Các đơn vị chức năng của huyện cũng đã tích cực đầu tư không ít công sức, kinh phí trong việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên huyện nhà đạt chuẩn và nâng chuẩn. Tuy nhiên, kết quả nhận được chưa mấy khả quan, còn nhiều bất cập, việc đầu tư chưa mang lại hiệu quả thực tế như mong đợi. Công tác phát triển đội ngũ đạt chuẩn nghề nghiệp, thiết nghĩ đòi hỏi phải có những biện pháp thiết yếu hơn. Xuất phát từ lý do trên, tôi chọn đề tài: “Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Mục đích nghiên cứu Hệ thống hoá cơ sở lí luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp; khảo sát và phân tích thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non (GVMN) đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp tại huyện Bình Chánh, Tp.HCM; trên cơ sở đó đề tài đề xuất biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Tp.HCM đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non của huyện Bình Chánh, Tp.HCM. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Tp.HCM đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp. 4. Giả thuyết nghiên cứu Trong những năm trở lại đây công tác phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh đã có những chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn còn gặp phải những hạn chế và bất cập. Nếu xây dựng được hệ thống biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng yêu cầu (YC) chuẩn nghề nghiệp bao gồm: Nâng cao nhận thức của CBQL, GVMN về công tác phát triển đội ngũ; Xây dựng quy hoạch phát
4 triển đội ngũ; Đổi mới công tác tuyển dụng, sử dụng, bồi dưỡng đội ngũ; Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động phát triển đội ngũ thì sẽ nâng cao hiệu quả công tác phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xác lập cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp GVMN - Khảo sát đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GVMN và quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GVMN trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. - Đề xuất biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Tp.HCM theo chuẩn nghề nghiệp. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Phạm vi về nội dung nghiên cứu Đề tài giới hạn nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ GVMN của Hiệu trưởng đáp ứng chuẩn nghề nghiệp theo nội dung quản lý: quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, kiểm tra đánh giá và đề xuất biện pháp quản lý của Phòng GD&ĐT về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non. 6.2. Phạm vi địa bàn và đối tượng khảo sát - Đối tượng khảo sát: Cán bộ Phòng GD&ĐT, CBQL các trường mầm non và GVMN - Khảo sát tại 7 trường MN công lập trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. Cụ thể: + 1 trường mầm non công lập tại thị trấn Tân Túc. + 1 trường mầm non công lập tại xã An Phú Tây. + 1 trường mầm non công lập tại xã Bình Chánh. + 1 trường mầm non công lập tại xã Bình Hưng. + 1 trường mầm non công lập tại xã Đa Phước. + 1 trường mầm non công lập tại xã Phong Phú. + 1 trường mầm non công lập tại xã Tân Nhựt.
5 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Cơ sở phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Quan điểm này cho phép ta nhìn nhận một cách khách quan, toàn diện về thực trạng đội ngũ GVMN, thấy được mối quan hệ với các đối tượng khác trong công tác quản lý đội ngũ GVMN, từ đó xây dựng các biện pháp góp phần phát triển công tác quản lý đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp, nâng cao chất lượng giáo dục. 7.1.2. Quan điểm lịch sử Quan điểm này xem xét đối tượng nghiên cứu trong một quá trình phát triển lâu dài của nó, từ đó phát hiện những mối quan hệ đặc trưng về quá khứ, hiện tại, tương lai của đối tượng thông qua phép suy luận biện chứng, logic. Xem xét mối liên hệ giữa lý luận và thực tiễn để làm cơ sở kiến nghị một số biện pháp cần thiết, khả thi và hiệu quả cho công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng chuẩn nghề nghiệp. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Cơ sở lý luận phải được chứng minh và hoàn chỉnh thông qua các sự kiện và hoạt động thực tiễn, do đó việc khảo sát thực trạng là hết sức cần thiết. Qua khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng sẽ phát hiện mặt mạnh, mặt yếu của hoạt động và nguyên nhân; từ đó kiến nghị các biện pháp phù hợp, khả thi khắc phục những tồn tại, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Bình Chánh đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa, khái quát hóa các nội dung chủ yếu có trong các tài liệu, văn kiện của Đảng, các văn bản của Bộ Giáo dục – Đào tạo, các quy định, quy chế của các trường mầm non có liên quan đến công tác phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp và quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp ở trường
6 mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân nói chung và các trường mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. 7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Sử dụng các phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi; phương pháp phân tích sản phẩm; phương pháp phỏng vấn nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non và quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyên Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh; đồng thời để khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất. 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi + Mục đích: Phương pháp này được sử dụng trong nghiên cứu khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp và quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GVMN ở các trường mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. Ngoài ra, phương pháp này còn được sử dụng để khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của hệ thống biện pháp quản lý được phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GVMN xây dựng. + Nội dung: - Thực trạng phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ở các trường mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. - Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp ở các trường mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. - Tính cần thiết và khả thi của hệ thống biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GVMN đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GVMN. + Công cụ: Xây dựng bộ công cụ khảo sát là các phiếu hỏi cho hai nhóm đối tượng: Cán bộ quản lý Phòng GD-ĐT, trường Mầm non và đội ngũ GVMN đang công tác tại các trường mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.HCM. 7.2.2.2. Phương pháp phỏng vấn Phương pháp phỏng vấn được sử dụng nhằm thu thập thông tin về thực trạng và tìm hiểu sâu hơn về thông tin thu thập được từ đối tượng khảo sát để minh chứng, bổ sung vào kết quả nghiên cứu thực trạng, trên cơ sở đó đề xuất hệ thống
7 biện pháp quản lý phát triển ĐNGVMN theo chuẩn nghề nghiệp tại các trường mầm non trên địa bài huyện Bình Chánh, Tp.HCM. Phỏng vấn được thực hiện với một số CBQL Phòng GD-ĐT, trường Mầm non và đội ngũ GVMN đang công tác tại các trường mầm non trên địa bài huyện Bình Chánh, Tp.HCM. Công cụ: phiếu phỏng vấn CBQL, phiếu phỏng vấn GVMN. 7.2.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Nghiên cứu các văn bản, báo cáo tổng kết liên quan đến công tác phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp của hiệu trưởng tại 7 trường mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh: Trường Mầm non Hoa Anh Đào, Trường Mầm non Hoa Mai, Trường Mầm non Thủy Tiên 2, Trường Mầm non Hoàng Anh, Trường Mầm non Ngọc Lan, Trường Mầm non Hướng Dương, Trường Mầm non Hoa Hồng 2. 7.2.3. Phương pháp thống kê Sử dụng phương pháp toán thống kê và phần mềm SPSS để xử lý các kết quả điều tra, khảo sát. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 8.1. Ý nghĩa khoa học Đề tài xác lập cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên tại các trường mầm non. 8.2. Ý nghĩa thực tiễn - Đề xuất các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn giáo viên mầm non, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các trường mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. - Giúp cho cơ quan quản lý giáo dục có thêm cơ sở để xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên mầm non trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 9. Cấu trúc của luận văn Luận văn được cấu trúc gồm:
8 A. Phần mở đầu B. Phần nội dung Phần nội dung, gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp. Chương 2: Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp. Chương 3: Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp. C. Phần kết luận và khuyến nghị Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục
9 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Hầu hết các Quốc gia trên Thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Chất lượng ĐNGV luôn có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân, tập thể và cả quốc gia. Chất lượng ĐNGV sẽ có tính quyết định tới nâng cao chất lượng giáo dục của quốc gia, vấn đề phát triển đội ngũ là then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Theo Bernd Meier: “Người giáo viên cần phải có các năng lực nòng cốt như: năng lực dạy học; năng lực giáo dục; năng lực chẩn đoán; năng lực đánh giá; năng lực tư vấn; năng lực tiếp tục phát triển nghề nghiệp...” (Trần Kiểm, 2008). Trên thế giới, các nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Pháp, Singapore… luôn xem giáo viên là điều kiện tiên quyết của sự nghiệp giáo dục và phát triển giáo dục. Và các nước cũng đã xây dựng các chuẩn nghề nghiệp giáo viên mang những nét đặc trưng riêng nhằm phát triển sự nghiệp giáo dục của từng quốc gia. Hoa Kỳ là quốc gia đi tiên phong trong xây dựng chuẩn. Ủy ban quốc gia chuẩn nghề dạy học được thành lập năm 1987, đã đề xuất 5 điểm cốt lõi để các bang vận dụng: Giáo viên phải tận tâm với học sinh và việc học; Giáo viên phải làm chủ môn học, biết cách dạy môn học của mình và liên hệ với các môn học khác; Giáo viên phải có trách nhiệm với giảng dạy, quản lý, kiểm tra, đánh giá việc học của học sinh; Giáo viên phải thường xuyên suy nghĩ sáng tạo, phát triển kinh nghiệm nghề nghiệp; Giáo viên phải là thành viên đáng tin cậy của cộng đồng học tập, biết cộng tác với đồng nghiệp, hợp tác với cha mẹ học sinh. Dựa vào 5 đề xuất cốt lõi đó, mỗi bang của Hoa Kỳ xây dựng chuẩn nghề nghiệp cho giáo viên ở bang mình (Võ Thanh Liêm, 2016). Úc xây dựng chuẩn nghề nghiệp giáo viên chia theo bốn giai đoạn, được thể hiện trong từng lĩnh vực hoạt động chức năng, từng giai đoạn phát triển nghề nghiệp của giáo viên từ khi mới vào nghề (Graduate); thành thạo nghề (Proficient); có uy