Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở Tỉnh Phú Yên

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn có mục đìch tổng quát là xây dựng luận cứ khoa học cho các giải pháp đảm bảo quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên nói riêng, trên địa bàn cả nước nói chung. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến pháp và Luật Hành chính: Quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở Tỉnh Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ .............../............... ....../...... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HUỲNH THỊ HỒNG HẠNH QUYỀN CỦA PHỤ NỮ TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ Ở TỈNH PHÚ YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp – Luật Hành chính Mã số: 60 38 01 02 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN THỊ VIỆT HƢƠNG THỪA THIÊN HUẾ - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trính nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học của Luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trính nào khác. Học viên Huỳnh Thị Hồng Hạnh
LỜI CẢM ƠN Với lòng kình trọng và tri ân sâu sắc, trước hết, tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến lãnh đạo Học viện Hành chình Quốc gia, cùng tập thể các giáo sư, phó giáo sư, tiến sỹ và cán bộ quản lý của Học viện đã tận tính truyền đạt những kiến thức khoa học quý báu và tạo các điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành chương trính cao học chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chình. Đặc biệt, Tôi xin chân thành cảm ơn cô giáo PGS. TS. Nguyễn Thị Việt Hương đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn tận tính trong quá trính hoàn thiện nghiên cứu, cô luôn động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi để giúp tôi hoàn thành tốt luận văn này. Xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Xuân, lãnh đạo cơ quan Huyện Đoàn Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên đã tạo điều kiện cho tôi được tham gia chương trính đào tạo cao học và hỗ trợ thông tin, tài liệu giúp tôi hoàn thành luận văn. Trong quá trính thực hiện, luận văn sẽ không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót nhất định, rất mong nhận được sự thông cảm và chia sẻ của quý thầy giáo, cô giáo và bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn! Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2018 Học viên Huỳnh Thị Hồng Hạnh
MỤC LỤC Trang phụ bía Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tình cấp thiết của đề tài luận văn ...........................................................1 2. Tính hính nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn.................................4 3. Mục đìch và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn......................................6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ......................................7 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn..........................7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn.................................................8 7. Kết cấu của luận văn................................................................................9 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CỦA PHỤ NỮ TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ .................... 10 1.1. Khái niệm, đặc điểm, nội dung quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị... 10 1.1.1. Khái niệm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị .................. 10 1.1.2. Đặc điểm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ................... 16 1.1.3. Nội dung quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị .................... 19 1.2. Điều chỉnh pháp luật về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị .... 25 1.2.1. Pháp luật quốc tế về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị.. 25 1.2.2. Pháp luật Việt Nam về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ............................................................................................................. 29 1.3. Các điều kiện đảm bảo quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ..... 35 1.3.1. Điều kiện chính trị......................................................................... 35
1.3.2. Điều kiện nhận thức ...................................................................... 36 1.3.3. Điều kiện pháp lý .......................................................................... 37 1.3.4. Điều kiện xã hội ............................................................................ 37 1.3.5. Điều kiện kinh tế............................................................................ 38 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 40 Chương 2: THỰC TRẠNG QUYỀN CỦA PHỤ NỮ TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ Ở TỈNH PHÚ YÊN HIỆN NAY .................................. 41 2.1. Một số yếu tố đặc thù của tỉnh Phú Yên có ảnh hưởng tới quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ................................................................... 41 2.1.1. Khái quát các đặc thù về địa lý – dân cư, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Yên ............................................................................... 41 2.1.2. Tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị tại tỉnh Phú Yên .... 43 2.1.3. Quá trình phát huy vai trò và khả năng tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở tỉnh Phú Yên................................................... 43 2.2. Thực tiễn thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay ........................................................................................ 45 2.2.1. Thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của phụ nữ ............................ 45 2.2.2. Thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội của phụ nữ ............................................................................................................. 53 2.2.3. Thực hiện quyền bỏ phiếu trưng cầu dân ý của phụ nữ................ 62 2.2.4. Thực hiện quyền tự do hội họp, lập hội, biểu tình của phụ nữ ..... 63 2.3. Đánh giá chung về thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay ....................................................................... 644 2.3.1. Kết quả và nguyên nhân .............................................................. 644 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................. 665 Tiểu kết chương 2 ...................................................................................... 700
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN QUYỀN CỦA PHỤ NỮ TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ Ở TỈNH PHÚ YÊN HIỆN NAY ................................................................................................... 722 3.1. Quan điểm thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay ............................................................................... 722 3.1.1. Thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị phải xuất phát từ nhận thức đúng đắn, đầy đủ về vai trò, vị trí của phụ nữ trong toàn bộ quá trình xây dựng, phát triển đất nước và địa phương .......... 722 3.1.2. Thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị phải đi đôi với ghi nhận và bảo đảm quyền của phụ nữ trong các lĩnh vực khác .. 744 3.1.3. Thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị phải hướng tới tương thích với các chuẩn mực pháp lý quốc tế về quyền của phụ nữ ........................................................................................................... 755 3.1.4. Thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị phải tính đến sự phù hợp nhất định với các điều kiện đặc thù của địa phương .. 766 3.2. Giải pháp thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay ...................................................................................... 777 3.2.1. Đổi mới nhận thức của tổ chức Đảng, chính quyền nhà nước và toàn xã hội về vị trí, vai trò, khả năng và quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị .......................................................................................... 777 3.2.2. Hoàn thiện pháp luật liên quan đến quyền chính trị của phụ nữ 79 3.2.3. Nâng cao trách nhiệm của các thiết chế thuộc hệ thống chính trị trong việc tổ chức thực hiện và đảm bảo các quyền chính trị của phụ nữ tại tỉnh Phú Yên .................................................................................. 84 3.2.4. Nâng cao năng lực của phụ nữ trong việc thực hiện các quyền chính trị tại tỉnh Phú Yên ........................................................................ 85
3.2.5. Đảm bảo các điều kiện về nguồn lực cho việc thực hiện các quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị tại tỉnh Phú Yên ................. 877 3.2.6. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và bình đẳng giới, nâng cao ý thức pháp luật và trình độ dân trí tại tỉnh Phú Yên ......................................................................................................... 900 Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 944 KẾT LUẬN .................................................................................................. 955 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 97
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT QH11 Quốc hội 11 NQ/TW Nghị quyết Trung ương CT/TW Chỉ thị Trung ương CNH-HĐH Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa QĐ/TTg Quyết định Thủ tướng NQ-CP Nghị quyết Chình phủ KL/TW Kết luận Trung ương HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân HD/TU Hướng dẫn Tỉnh ủy
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tỷ lệ đại biểu hội đồng nhân dân các cấp là nữ giới ...................... 56 Bảng 2.2: Tỷ lệ tham gia cấp uỷ Đảng là nữ giới ........................................... 57
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Phong trào giải phóng phụ nữ cùng với sự tham gia vào đời sống chình trị của phụ nữ phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ XIX nhằm đấu tranh đòi quyền bính đẳng giới, bao gồm bính đẳng về chình trị, kinh tế, xã hội, văn hóa. Phụ nữ và nam giới cùng được hưởng các quyền, đồng thời chia sẻ lợi ìch, trách nhiệm và hưởng thụ các giá trị chân, thiện, mỹ. Ngày nay, vấn đề giải phóng phụ nữ, tăng cường sự tham gia chình trị của phụ nữ đã và đang gắn liền với vấn đề bính đẳng giới và được thực hiện bằng hành động, thực tiễn chứ không chỉ dừng lại ở những khái niệm, ý tưởng trừu tượng hay những tuyên bố pháp lý. Trong các quyền của con người thí quyền của phụ nữ bính đẳng với nam giới là nhu cầu, là khát vọng của phụ nữ trên toàn thế giới. Trên thế giới, phụ nữ vẫn phải chịu những thiệt thòi về mặt vị trì xã hội so với nam giới. Điều đó đặc biệt thể hiện ở sự bất bính đẳng với phụ nữ trong việc hưởng thụ các quyền chình trị. Cuộc đấu tranh cho vị thế bính đẳng của phụ nữ so với nam giới xuất phát từ nghịch lý kể trên, bắt đầu từ buổi bính minh của chế độ phụ quyền khi mà chế độ mẫu quyền chấm dứt. Phát triển từ thấp đến cao, từ tự phát đến tự giác, cho đến ngày nay, đấu tranh cho vị thế bính đẳng của phụ nữ với nam giới, trong đó đặc biệt là quyền chình trị của phụ nữ, đã không còn là vấn đề riêng biệt của mỗi quốc gia, mà đã trở thành mối quan tâm chung của toàn nhân loại và được thể chế hóa trong nhiều công ước quốc tế về quyền con người [26] như: Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 khẳng định: “Tất cả mọi người sinh ra có quyền bình đẳng”. Tuyên ngôn của cách mạng tư sản Pháp năm 1789 tuyên bố: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền năm 1948 đã khẳng định quyền bính đẳng 1
với tư cách là nền tảng để con người hưởng thụ mọi nhân quyền: “Tất cả mọi người sinh ra đều được tự do và bình đẳng về nhân phẩm và quyền” (Điều 1). Quyền bính đẳng ấy được Tuyên ngôn triển khai toàn diện trên các khìa cạnh: “Chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo, quan điểm chính trị hay các quan điểm khác, nguồn gốc quốc gia hay xã hội, tài sản, thành phần xuất thân hay địa vị xã hội” (Điều 2). Việc giải phóng phụ nữ khỏi bất bính đẳng giới tạo điều kiện cho họ bính quyền với nam giới là yêu cầu tất yếu. Ở Việt Nam hiện nay, phụ nữ chiếm 51,5% dân số và 48% lực lượng lao động xã hội. Phụ nữ nước ta trước đây đã có những đóng góp hết sức to lớn vào công cuộc đấu tranh chống ngoại xâm giành và giữ gín độc lập, xây dựng Tổ quốc. Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, phụ nữ Việt Nam vẫn luôn sát cánh cùng nam giới phấn đấu ví mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh" và có những đóng góp đáng kể trong các lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, ổn định xã hội cũng như những cống hiến xuất sắc trong việc chăm lo xây dựng gia đính, nuôi dưỡng các thế hệ công dân tương lai của đất nước. Không những vậy, nhiều phụ nữ còn mang lại những vinh quang lớn cho đất nước trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật, thể thao... Nhận thức rõ vị trì và vai trò quan trọng của người phụ nữ trong xã hội nên ngay từ khi nhà nước mới giành được độc lập, các quyền của công dân nói chung và quyền của phụ nữ nói riêng đã được pháp luật Việt Nam ghi nhận và khẳng định, trong đó có các quyền bính đẳng về chình trị của phụ nữ... Điều đó đã tạo điều kiện căn bản cho phụ nữ tham gia tìch cực và hiệu quả vào các hoạt động kinh tế, xã hội và đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ khi đổi mới đến nay, Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho phụ nữ ngày càng có nhiều cơ hội và nhiều đại diện tham gia vào hệ thống chình trị, cũng như vào việc đề xuất, hoạch 2
định, thực hiện và giám sát việc thực hiện chình sách, pháp luật của Nhà nước. Xét chung trên toàn thế giới và khu vực, Việt Nam là quốc gia được đánh giá cao về mức độ bảo đảm quyền bính đẳng về chình trị của phụ nữ, thể hiện ở tỷ lệ đại biểu nữ trong Quốc hội ở mức tương đối cao. Mặc dù vậy, trên thực tế ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Phú Yên nói riêng, quyền bính đẳng về chình trị của phụ nữ vẫn chưa được bảo đảm một cách tương xứng so với vai trò và khả năng của phụ nữ trong xã hội. Điều đó thể hiện ở chỗ vẫn còn khoảng cách lớn giữa tỷ lệ đại biểu nữ và nam trong các cơ quan dân cử (Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp) và số lượng hạn chế phụ nữ nắm giữ các vị trì then chốt có quyền ra quyết định trong các cơ quan của hệ thống chình trị. Đơn cử, mặc dù ở mức cao trên thế giới, song tỷ lệ đại biểu Quốc hội nữa khóa XIV mới chỉ đạt 24,4%; tỷ lệ nữ đại biểu HĐND cấp tỉnh là 25,7%, cấp huyện là 24,6% và cấp cơ sở là 27,7%. Rõ ràng, tỷ lệ đại biểu nữ hiện nay chưa thể đáp ứng đầy đủ yêu cầu là đại diện giới mính trong việc xây dựng và hoạch định chình sách pháp luật liên quan đến việc giải quyết các quyền lợi chình đáng cho phụ nữ. Công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ nữ chưa được mạnh dạn, bố trì chưa đều và phù hợp với ngành nghề; Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp, các ngành, đoàn thể chưa đáp ứng yêu cầu và chưa tương xứng với tiềm năng của đội ngũ cán bộ nữ hiện nay của tỉnh. Nguyên nhân của những tồn tại trên chủ yếu vẫn là vấn đề nhận thức của cấp ủy, chình quyền, các ngành đối với công tác cán bộ nữ; chế độ chình sách chưa phù hợp, chưa thường xuyên có những biện pháp thìch hợp trong việc chỉ đạo thực hiện những chủ trương đã đề ra về công tác cán bộ nữ; Một bộ phận cán bộ nữ an phận, thiếu ý chì khắc phục khó khăn về gia đính để phấn đấu vươn lên... Thực tế kể trên đặt ra nhu cầu cấp thiết phải nghiên cứu tím ra các giải pháp tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện quyền bính đẳng của phụ nữ trên lĩnh 3
vực chình trị, qua đó giúp phụ nữ tham gia và đóng góp ngày càng hiệu quả hơn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của đất nước, cũng như bảo đảm thực hiện các cam kết quốc tế có liên quan của Nhà nước ta. Ví vậy, tác giả chọn đề tài: "Quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở Tỉnh Phú Yên" làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên nghành Luật Hiến pháp và luật Hành chình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm gần đây, đã có nhiều bài viết, công trính nghiên cứu xoay quanh vấn đề quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở Việt Nam nói chung, vấn đề này có ý nghĩa quan trọng khi nước ta đang trong tiến trính đổi mới và hội nhập quốc tế trên nhiều lĩnh vực. Ví vậy, việc nghiên cứu về quyền chình trị của phụ nữ là đề tài được nhiều nhà khoa học quan tâm, đi sâu nghiên cứu nhằm khẳng định địa vị, cơ hội và trách nhiệm của người phụ nữ tham giao vào quản lý nhà nước - xã hội hiện nay, góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước. Nhiều công trính, đề tài được công bố là cơ sở cho việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật, chình sách liên quan đến phụ nữ, ví sự phát triển của phụ nữ. Một số công trính, đề tài nghiên cứu tiêu biểu như: Viện Nghiên cứu Quyền con người năm 2008 “Bình luận và khuyến nghị chung của các ủy ban công ước thuộc Liên hợp quốc về quyền con người” Nxb Công an nhân dân; Viện Khoa học xã hội Việt Nam (2011), Những vấn đề lý luận và thực tiễn của nhóm quyền dân sự và chình trị, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội; Văn phòng thường trực về nhân quyền và Học viện Chình trị quốc gia Hồ Chì Minh, Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong Hiến pháp Việt Nam (Sách chuyên khảo), Hà Nội, 2015. Đại học Quốc gia (2012), Giới thiệu Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (IICCPR, 1966), Nxb Hồng Đức, Hà Nội 4
Hội thảo khoa học của Trung ương Hội LHPN Việt Nam về “Giải pháp nâng cao công tác cán bộ nữ” tháng 3/2015; Hội thảo của Bộ Lao động TBXH về “Tăng cường phụ nữ tham chính” tháng 7/2014; PGS.TS. Nguyễn Thị Việt Hương, các điều kiện bảo đảm thực thi quyền con người, Hội thảo khoa học quốc tế: Tình phổ biến và tình đặc thù của quyền con người, Hà Nội ngày 16-17/03/2010 Võ Khánh Vinh (chủ biên) - Viện Khoa học xã hội Việt Nam “Những vấn đề lý luận và thực tiễn của nhóm quyền dân sự và chính trị”, Nxb Khoa học xã hội, năm 2012; Đặng Chì Dũng “Đảm bảo quyền con người ở Việt Nam và những vấn đề đạt ra hiện nay” Tạp chì Cộng sản năm 2014 (số 860); Văn Hồng Nhung “Phá bỏ rào cản để nâng cao phụ nữ tham chính” Tạp chì Nhân quyền tháng 3/2015; Phạm Thị Ngọc Hà “Bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị ở tỉnh Phú Yên – thực trạng và một số giải pháp” Học viện chình trị khu vực III; Đề tài “Quyền bình đẳng giới ở Việt Nam hiện nay” của thạc sỹ Nguyễn Thị Thanh Hiền năm 2014... Các bài viết, công trính nghiên cứu trên đã đề cập một số nội dung liên quan đến đề tài luận văn. Tuy nhiên, có rất ìt công trính nghiên cứu trực tiếp đề cập vấn đề quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị tại một địa bàn cụ thể. Càng chưa có công trính nghiên cứu nào lấy chủ đề về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị tại tỉnh Phú Yên. Đó chình là một trong những lý do thôi thúc tác giả lựa chọn chủ đề luận văn nhằm tiến hành nghiên cứu có hệ thống các vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật 5
về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị tỉnh Phú Yên và đề xuất các giải pháp tăng cường bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở Phú Yên nói riêng và ở Việt Nam nói chung. Đề tài: Quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở tỉnh Phú Yên là công trính khoa học độc lập, không trùng lắp với các công trính nêu trên, nghiên cứu có hệ thống về cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng và đề xuất cụ thể các giải pháp về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay. Trong quá trính nghiên cứu những nội dung của đề tài, tác giả có kế thừa, tham khảo kết quả nghiên cứu ở các công trính khoa học nêu trên. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Luận văn có mục đìch tổng quát là xây dựng luận cứ khoa học cho các giải pháp đảm bảo quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên nói riêng, trên địa bàn cả nước nói chung. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn - Phân tìch làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị, xác lập tiền đề nhận thức cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị. - Tập hợp, phân tìch hệ thống các quy phạm pháp luật hiện hành và thực tiễn bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên. - Chỉ ra những thành tựu, hạn chế trong bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên. Đề xuất quan điểm và giải pháp bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên trong giai đoạn hiện nay. 6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Các quan điểm khoa học và chuẩn mực pháp lý quốc tế về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị; - Hệ thống quy định pháp luật Việt Nam về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị; - Việc thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vục chình trị ở tỉnh Phú Yên; - Một số kinh nghiệm bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở một số địa bàn khác ở các tỉnh bạn. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên là một vấn đề có phạm vi rộng, liên quan đến pháp luật, và gắn liền với nhiều lĩnh vực khác như kinh tế, xã hội và vă hóa. Tuy nhiên, với khuôn khổ của một luận văn thạc sĩ, bản thân chỉ đi sâu nghiên cứu về hệ thống các quy phạm pháp luật liên quan đến việc thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ở tỉnh Phú Yên, trong đó tập trung vào các quyền bầu cử và ứng cử vào Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp; quyền tham gia quản lý nhà nước, xã hội và quyền tham gia các tổ chức chình trị-xã hội; tập trung phân tìch, làm sáng tỏ các vấn đề lý luận cơ bản về quyền bính đẳng giới trong chình trị, quyền chình trị của phụ nữ; phân tìch thực trạng quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị, cơ chế đảm bảo quyền chình trị của phụ nữ, các giải pháp về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị trên địa bàn tỉnh Phú Yên giai đoạn 2010 – 2017. 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Cơ sở lý luận 7
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chì Minh, chủ trương đường lối của Đảng, chình sách, pháp luật của nhà nước về quyền bính đẳng giới, quyền chình trị của phụ nữ; Các công ước quốc tế về quyền con người, trong đó có các công ước Việt Nam tham gia ký kết về quyền con người, bính đẳng giới, quyền dân sự, chình trị... 5.2. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Trong quá trính nghiên cứu, luận văn đã áp dụng một số phương pháp cụ thể như: Phương pháp phân tìch để làm sáng tỏ những nội dung thuộc phạm vi nghiên cứu; phương pháp so sánh được sử dụng để làm rõ mức độ tương quan giữa những quy định của pháp luật quốc tế với pháp luật Việt nam và đặc biệt là thông qua phương pháp này để có được những đánh giá khách quan giữa quy định của pháp luật với thực tiễn thực hiện các quy định ấy; phương pháp tổng hợp và thống kê được sử dụng để khái quát hoá nội dung nghiên cứu một cách hệ thống, làm cho vấn đề nghiên cứu trở nên ngắn gọn, súc tìch, dễ hiểu. Đồng thời phương pháp này được dùng để thu thập và cung cấp một số số liệu liên quan đến việc thực thi quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị; phương pháp xã hội học được dùng để đánh giá, phân tìch những điều kiện kinh tế, chình trị xã hội với việc thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Với kết quả đạt được, luận văn góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chình trị ë tỉnh Phú Yên trong thời gian tới. Kết quả luận văn có thể được tham khảo và ứng dụng trong công tác cán bộ, công tác quản lý nhà nước và trong hoạt động của các tổ chức chình tri – xã hội ở Việt Nam. Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu và giảng dạy các vấn đề liên quan đến ghi nhận và bảo đảm quyền của phụ nữ trong 8
lĩnh vực chình trị trong các cơ sở đào tạo lĩnh vực chình trị, pháp lý, quản lý ở Việt Nam. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và nội dung của luận văn gồm 3 chương. Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp luật về quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị Chương 2: Thực trạng quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở tỉnh Phú Yên Chương 3: Quan điểm và giải pháp thực hiện quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị ở tỉnh Phú Yên hiện nay 9
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CỦA PHỤ NỮ TRONG LĨNH VỰC CHÍNH TRỊ 1.1. Khái niệm, đặc điểm, nội dung quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị 1.1.1. Khái niệm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị 1.1.1.1. Quyền của phụ nữ Khái niệm quyền con người từ lâu đã được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu cũng như trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, có nhiều trường phái khác nhau khi tiếp cận khái niệm quyền con người. Chẳng hạn, trường phái pháp luật tự nhiên thí cho rằng quyền con người là đặc quyền tự nhiên, khẳng định quyền con người là tự nhiên, vốn có, nhằm đối lập, phủ nhận quyền con người do vương quyền và thần quyền ban phát, tặng cho. Trường phái pháp luật thực định cho rằng, quyền con người là sự cho phép và khả năng hành động của con người do các quốc gia ghi nhận trong pháp luật quốc gia hoặc thừa nhận với tư cách thành viên của các Điều ước pháp lý quốc tế về quyền con người. Cũng có quan niệm cho rằng, con người cũng như quyền con người là tổng hoà các mối quan hệ xã hội, quyền con người không phải là một khái niệm trừu tượng, cũng không chỉ là quyền cá nhân con người mang tình tự nhiên, bẩm sinh mà luôn gắn liền với cuộc đấu tranh chống áp bức bóc lột, chống bất công trong xã hội, chịu sự giới hạn của chế độ kinh tế, đặc biệt là chế độ chình trị – nhà nước... Khái niệm quyền con người vẫn còn tiếp tục được nghiên cứu và tranh luận nhưng qua nghiên cứu ý kiến của các nhà khoa học, về cơ bản có thể thống nhất với cách hiểu sau: Quyền con người là những quyền tự nhiên, vốn có của con người, được pháp luật ghi nhận và điều chỉnh, thể hiện mối quan hệ giữa mỗi cá nhân với nhà nước và với những cá nhân khác. 10
Từ định nghĩa trên, có thể thấy, thuộc tình cơ bản của quyền con người là những giá trị gắn với mỗi con người, vừa với tư cách là cá nhân, vừa với tư cách là thành viên xã hội. Giá trị đó phải được xã hội hoá bằng cách thể chế hoá thành các quyền năng cụ thể, có tình phổ cập, cần thiết cho mọi người. Nói cách khác, quyền con người là một trong những giá trị xã hội tổng hợp, có tình hiện thực, tình phổ biến và tình đặc thù, được ghi nhận bởi pháp luật quốc gia và pháp luật quốc tế. Lịch sử chứng minh vai trò to lớn của nhận thức về quyền con người đối với sự phát triển của nền văn minh nhân loại. Quyền con người là mục tiêu của cả loài người, được các quốc gia đề cập nhiều trong mối quan hệ chình trị, kinh tế, và đối ngoại. Sự phát triển của mọi mặt của đời sống xã hội, tạo dựng các giá trị vật chất và tinh thần đều nhằm phục vụ con người, hiện thực hóa các quyền con người nhằm mục đìch tôn vinh chình phẩm giá con người. Khi con người được tôn trọng, bảo vệ, quyền con người góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, tiếp tục bồi đắp những giá trị hiện có, vừa tạo lập nên những giá trị mới cho nhân loại. Ngày nay, quyền con người được ghi nhận trong hệ thống các văn kiện chình trị - pháp lý quốc tế, khu vực và quốc gia với những cam kết mạnh mẽ của các quốc gia về việc tôn trọng, thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người. Nếu căn cứ vào tình chất của các quyền con người được ghi nhận trong các văn bản hợp thành Bộ luật nhân quyền quốc tế thí quyền con người được chia thành những nhóm chình sau: - Các quyền chình trị bao gồm: Quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội; quyền bầu cử, ứng cử, quyền bính đẳng nam nữ, quyền tự do tìn ngưỡng, quyền tự do ngôn luận, quyền tự do báo chì… - Các quyền dân sự bao gồm: Quyền tự do đi lại cư trú trong nước, quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước; quyền bất khả xâm phạm về thân thể, quyền được an toàn về thư tìn, điện thoại, quyền khiếu nại, tố cáo… 11