Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Vica999 Vica999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở những lý luận về cán bộ, công chức; chất lượng công chức và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, luận văn tập trung làm rõ thực trạng về chất lượng công chức và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO +++ BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG THỊ HƯƠNG GIANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG BỘGIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘNỘI VỤ LỜI CAM ĐOAN THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG THỊ HƯƠNG GIANG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. THÁI THANH HÀ THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “ Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình” là công trình nghiên cứu của bản thân tôi và chưa từng được công bố ở bất kỳ công trình nào khác. Các thông tin trích dẫn trong đề tài nghiên cứu này là trung thực và đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2018 Học viên Hoàng Thị Hương Giang
LỜI CÁM ƠN Để thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn này tôi đã nhận được nhiều sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ nhiều cơ quan và cá nhân. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Cơ sở Học viện Hành chính khu vực miền Trung, khoa sau đại học - Học viện Hành chính Quốc gia cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Thái Thanh Hà- người hướng dẫn khoa học, đã tận tình dành nhiều thời gian trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình xây dựng đề cương, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các Sở Nội vụ, các phòng ban đơn vị của Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình khảo sát, thu thập số liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi xin cảm ơn tập thể lớp cao học HC21.T4 - Cơ sở Học viện Hành chính khu vực miền Trung, các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về thời gian và khả năng nghiên cứu nên trong luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong quý thầy giáo, cô giáo, các chuyên gia, những người quan tâm đến đề tài tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn./
MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các bảng, biểu đồ MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC....................................................................................................................8 1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 8 1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức Sở Khoa học và Công nghệ ................ 10 1.3. Chất lượng và các hoạt động nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ ......................................................................................... 13 1.4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng công chức .......................................... 21 1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng công chức KH&CN ................... 26 Chương 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH ....................................... 32 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Bình và ảnh hưởng của các điều kiện này đến chất lượng công chức Sở KH&CN ...................... 32 2.2. Thực trạng chất lượng công chức Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình ........... 38 2.3. Thực trạng chất lượng công chức thuộc Sở KH&CN Quảng Bình hiện nay ............................................................................................................... 42 2.4. Đánh giá chung về chất lượng công chức Sở KH&CN Quảng Bình ...... 62 Chương 3. QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TỈNH QUẢNG BÌNH ................................................................... 69
3.1. Quan điểm nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình .. 69 3.2. Phương hướng nâng cao chất lượng chức của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình ........................................................................................... 72 3.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lương công chức Sở KH&CN tỉnh Quảng Bình .................................................................................................. 74 KẾT LUẬN ................................................................................................. 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC TỪ VIẾT TẮT HĐND Hội đồng nhân dân KH&CN Khoa học và Công nghệ LLCT Lý luận chính trị QLNN Quản lý Nhà nước UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2. 1. Số lượng công chức các phòng chuyên môn ............................... 40 Bảng 2. 2. Về độ tuổi, giới tính, thành phần dân tộc ..................................... 41 Bảng 2. 3 Cơ cấu ngạch công chức Sở KH&CN Quảng Bình từ năm 2012 – 2017 ............................................................................................................. 43 Bảng 2. 4.Trình độ chuyên môn nghiệp vụ ................................................... 44 Bảng 2. 5 Trình độ lý luận chính trị của công chức ...................................... 45 Bảng 2. 6.Trình độ tin học của công chức Sở KH&CN năm 2012 - 2017 ..... 46 Bảng 2. 7.Trình độ ngoại ngữ của công chức................................................ 46 Bảng 2. 8. Đánh giá các kỹ năng trong thực thi công vụ ............................... 48 Bảng 2.9. Đánh giá thái độ trong thực thi công vụ ........................................ 49 Bảng 2. 10. Đánh giá, phân loại công chức thuộc Sở KH&CN từ năm 2012- 2017 ............................................................................................................. 51 Bảng 2. 11: Tổng hợp ý kiến nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN... 67
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2. 1.Kết quả đánh giá việc xác định vị trí việc làm, xây dựng khung năng lực cho từng vị trí công chức sở KHCN hiện nay. ............................ 53 Biểu đồ 2.2.Kết quả đánh giá chất lượng thực tiễn của công chức được tuyển dụng làm việc tại sở KH&CN hiện nay. ................................................... 54 Biểu đồ 2.3.Kết quả đánh giá công tác đào tạo, bồi dưỡng đối với công chức thuộc sở KH&CN hiện nay....................................................................... 56 Biểu đồ 2.4. Kết quả đánh giá việc thực hiện đánh giá công chức Sở KH&CN Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 57 Biểu đồ 2.5. Kết quả đánh giá đạo đức công vụ của công chức sở KH&CN Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 58 Biểu đồ 2.6. Kết quả đánh giá công tác bố trí, sử dụng công chức Sở KH&CN Quảng Bình hiện nay. ............................................................................... 59 Biểu đồ 2.7. Kết quả đánh giá tiền lương, chế độ đãi ngộ đối với công chức sở KH&CN Quảng Bình hiện nay. ................................................................ 60 Biểu đồ 2. 8.Kết quả đánh giá về cơ sở vật chất trong sở KH&CN Quảng Bình hiện nay. .......................................................................................... 62
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Cải cách hành chính ở nước ta hiện nay diễn ra theo hướng xây dựng chính quyền hành động vì lợi ích của dân tộc, nhân dân. Đây là tiền đề quan trọng để thực hiện thành công quá trình đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng một nền hành chính dân chủ hiện đại của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Công cuộc cải cách hành chính là một yêu cầu cấp thiết, mang tính chiến lược nhằm tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ sức khoẻ, trí tuệ, năng lực và phẩm chất đạo đức chính trị để đáp ứng được xu thế phát triển hiện nay là trọng tâm của việc cải cách nền hành chính Nhà nước. Sinh thời, Hồ Chủ tịch đã nói: “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”; “ có cán bộ tốt việc gì cũng xong … việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém”[19]. Đội ngũ công chức có vị trí hết sức quan trọng trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước, có vai trò quyết định đến sự phát triển của đất nước, là người trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng và thực thi luật pháp, quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội; tham mưu, hoạch định, tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc thực thi các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Do vậy, phải thường xuyên nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung nhằm không ngừng cũng cố, tăng cường hệ thống chính trị, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để xây dựng và bảo vệ đất nước. Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng và quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ công chức nói chung và công chức ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) nói riêng. Đây là nhân tố then chốt để thực hiện nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện thành công chương trình cải cách nền hành chính nhà nước, góp phần ổn định hệ thống chính trị và chất lượng bộ máy nhà nước. 1
Bước vào thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 trong giai đoạn hiện nay, yêu cầu đặt ra cho ngành KH&CN là phải xây dựng đội ngũ công chức chuyên môn cao, chuyên nghiệp, chuyên sâu, trung thực, lành mạnh để đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng quản lý nhà nước về KH&CN với các nhiệm vụ: hoạt động KH&CN; phát triển tiềm lực KH&CN; tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; sở hữu trí tuệ; ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ; an toàn bức xạ và hạt nhân; quản lý và tổ chức thực hiện các dịch vụ công về các lĩnh vực thuộc ngành quản lý trên địa bàn theo quy định của pháp luật nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bên cạnh đó, chất lượng đội ngũ công chức Sở KH&CN vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập, hạn chế. Do đó việc nâng cao chất lượng công chức Sở KH&CN trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết và cấp bách. Chương trình tổng thể cải cách nền hành chính nhà nước đến năm 2020 cũng xác định, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một trong bảy chương trình hành động chiến lược góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, đặt ra yêu cầu xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức vừa có phẩm chất đạo đức tốt, vừa có năng lực, trình độ chuyên môn cao, có kỹ năng quản lý, vận hành bộ máy hành chính để thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, học viên chọn đề tài : “Nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình” làm đề tài nghiên cứu luận văn cao học mã ngành Quản lý công với mong muốn vận dụng những kiến thức lý luận đã học được để đi vào phân tích thực trạng đội ngũ công chức nơi mình đang công tác qua đó tập trung giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ công chức ngành KH&CN bằng các giải pháp, lộ trình thực hiện một cách cụ thể để góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển khoa học và công nghệ tỉnh Quảng Bình đến năm 2020. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Làm thế nào để nâng cao chất lượng công chức đã và đang là vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu, nhà quản lý quan tâm nhằm tìm ra những giải pháp tích cực nhất nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công việc. Đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu ở những cấp độ khác nhau được công bố thể hiện qua các cuốn sách chuyên khảo, các đề tài nghiên cứu khoa học, luận án, luận văn. Một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như: TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương: Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Đề tài khoa học cấp nhà nước 2001-2005, mã số KX.04.09. Đề tài đã đánh giá đặc điểm và thực trạng của đội ngũ cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị ở nước ta từ Trung ương đến cơ Sở, đưa ra luận chứng cơ Sở lý luận - thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. qua đó đề xuất các kiến nghị, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. TS. Thang Văn Phúc, TS. Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền: Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế giới, Nxb Chính trị quốc gia, 2004. Là công trình nghiên cứu về tổ chức nhà nước, bộ máy hành chính, lịch sử nền công vụ, chế độ quản lý công chức ở tám nước có nền kinh tế phát triển trên thế giới: Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Liên bang Nga, Cộng hòa Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức, Vương quốc Anh, Mỹ. Công trình giới thiệu chế độ, chính sách của mỗi nước nhằm cải cách nền công vụ như: chế độ tuyển chọn, sử dụng nhân tài, đào tạo, bồi dưỡng, cách thức đánh giá, lương bổng, phụ cấp, công tác phòng, chống tham nhũng...[45] Nguyễn Thị Hồng Nhung – Lê Thị Tố Nga, “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ, công chức trong xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Tổ chức nhà nước số 8/2012. Các tác giả đã nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tuyển dụng, sử dụng, đánh giá cán bộ, công chức, cụ thể hóa những tiêu chuẩn công chức chuyên nghiệp theo tư tưởng 3
Hồ Chí Minh như: tinh thông nghiệp vụ, có các kỹ năng thuần thục để thực thi nghiệp vụ thuộc chức trách của công chức, có thái độ làm việc chuyên nghiệp.[32] PGS-TS Phan Hữu Tích: "Xây dựng phẩn chất, năng lực đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới" Tạp chí lý luận chính trị số 11/2015 đã nghiên cứu về chủ trương xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức và một số vấn đề về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong thời kỳ mới.[29]. PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Hải, có nhiều công trình nghiên cứu về cán bộ, công chức, về công vụ như: "Đổi mới quản lý cán bộ, công chức Việt Nam theo xu hướng quản lý nguồn nhân lực", "Một số vấn đề về đổi mới tuyển dụng công chức ở việt nam", "Một số vấn đề phát triển năng lực cán bộ, công chức", “Nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức trong công vụ”, “Đánh giá thực thi công vụ nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động của tổ chức hành chính nhà nước”, “Tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức hành chính nhà nước”. Trong bài viết “Một số vấn đề phát triển năng lực của cán bộ, công chức” tác giả đã đi sâu nghiên cứu làm rõ hơn về lý luận năng lực và cơ Sở hình thành năng lực của cán bộ, công chức; tác giả đã nêu rõ vấn đề về phát triển năng lực cho cán bộ, công chức như vấn đề cần phải nhận biết được những năng lực đã có, xác định được năng lực cần có, thông qua đó xác định những năng lực cần lĩnh hội, phát triển. Từ đó đưa ra một số biện pháp phát triển năng lực cán bộ, công chức phù hợp với môi trường hành chính Nhà nước.[21, 22, 23, 24] Tác giả Ngô Thành Can (2014), “Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực khu vực công”, Nxb Lao động, Hà Nội.Tác giả phân tích, đánh giá về các nội dung: học tập và phát triển nhân lực; đào tạo và bồi dưỡng trong khu vực công; xác định nhu cầu đào tạo; xây dựng kế hoạch đào tạo; đánh giá đào tạo, phương pháp đào tạo và trang thiết bị đào tạo.[9,10] - Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Nội dung luận cứ đưa ra cơ Sở lý luận trong sử dụng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng giai 4
đoạn cách mạng, các quan điểm và phương hướng trong việc nâng cao chất lượng công tác cán bộ.[31] - Luận văn thạc sỹ khóa 16, năm 2013, chuyên ngành quản lý hành chính công, Học viện hành chính quốc gia, của tác giả Hồ Thị Lệ Thủy với đề tài “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức ngành Hải quan, từ thực tiễn Cục Hải quan tỉnh Thừa Thiên Huế ”. [28] - Luận văn thạc sỹ khóa 20, năm 2016, chuyên ngành quản lý hành chính công, Học viện hành chính quốc gia, của tác giả Trần Minh với đề tài “Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức đội ngũ cán bộ, công chức Uỷ ban nhân dân quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội ”. Từ những góc độ nhìn nhận khác nhau, những công trình nghiên cứu cũng chỉ mới đề cập tới những vấn đề chung về công tác cán bộ, công chức, chất lượng cán bộ, công chức, hoặc chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu đối với đội ngũ cán bộ, công chức của một tỉnh, thành phố. Việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề nâng cao chất lượng công chức khoa học công nghệ tỉnh Quảng Bình vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động hoạt động khoa học công nghệ tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở những lý luận về cán bộ, công chức; chất lượng công chức và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, luận văn tập trung làm rõ thực trạng về chất lượng công chức và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ cơ sở lý luận và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng đội ngũ công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn hiện nay. - Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình, từ đó phát hiện ra kết quả cũng như tồn tại, bất cập, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó. 5
- Đưa ra một số giải pháp và đề xuất một số kiến nghị nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn * Đối tượng nghiên cứu: Công chức và chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình * Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình, trong đó, số liệu nghiên cứu giới hạn trong giai đoạn 2012 - 2017, các giải pháp đề xuất có tầm nhìn đến năm 2020. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đội ngũ công chức; các quan điểm, đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về năng lực thực thi công vụ của công chức đáp ứng yêu cầu phát triển, hiệu quả nền công vụ hành chính nhà nước trong giai đoạn phát triển toàn diện đất nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết Luận văn sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp (desk-study). Phương pháp này chủ yếu tập trung nghiên cứu, tham khảo, phân tích các văn bản, tài liệu, công trình khoa học, các số liệu khoa học đã được công bố ở trong nước và nước ngoài có liên quan đến luận văn để hình thành cơ sở lý luận. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn Để đảm bảo tính khoa học, khách quan, trung thực trong đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công chức Sở Khoa học và Công nghệ và tính khả thi của giải pháp, học viên đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu xã hội học sau đây: + Phương pháp thống kê, tổng hợp: thống kê, xác định số lượng công chức Sở KH&CN thông qua thống kê số liệu từ báo cáo số lượng công chức của phòng hành chính tổng hợp của Sở KH&CN Quảng Bình. + Phương pháp phân tích: từ những số liệu đã được thống kê, tổng hợp tiến 6
hành phân tích. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Phương pháp này chủ yếu áp dụng trong quá trình nghiên cứu kinh ngiệm quản lý nhà nước về công chức của các tỉnh, qua đó lực chọn, xác định những nội dung, vấn đề có thể áp dụng vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Luận văn góp phần về lý luận và thực tiễn vấn đề chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ dựa trên những phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng công chức cũng như đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công chức Sở khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình. - Luận văn có thể được xem là tài liệu tham khảo, giúp tham mưu cho lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình, dựa vào đó để đưa ra những chính sách, chế độ đảm bảo chất lượng và hoạt động của công chức khoa học và công nghệ. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được bố cục thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng công chức Chương 2: Thực trạng chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình Chương 3: Quan điểm, phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng công chức Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Cơ quan hành chính nhà nước Cơ quan hành chính nhà nước là một loại cơ quan trong bộ máy nhà nước được thành lập theo hiến pháp và pháp luật, để thực hiện quyền lực nhà nước, có chức năng quản lý hành chính nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. 1.1.2. Khái niệm công chức Tại mục 2, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức quy định: Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.[30] 1.1.3. Công chức hành chính Công chức hành chính nhà nước là bộ phận quan trọng, là chủ thể của bộ máy hành chính nhà nước, được đào tạo, bổ nhiệm theo một hẹ thống riêng và mang tính ổn định, thực hiện chức năng quản lý nhà nước, bảo đảm thực thi quyền lực hành chính nhà nước đối với xã hội. 1.1.4. Công chức Sở Khoa học và Công nghệ. Công chức Sở Khoa học và Công nghệ là một bộ phận của ngành khoa học và công nghệ gồm những người được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc giao giữ một công vụ thường xuyên trong hệ thống cơ quan và đứng đầu các đơn vị sự nghiệp của Sở 8
khoa học và công nghệ, được phân theo trình độ đào tạo, ngành chuyên môn, được xếp vào một ngạch hành chính; công chức Sở Khoa học và Công nghệ giữ một trọng trách quan trọng trong Sở. 1.1.5. Khái niệm chất lượng Trong mỗi lĩnh vực khác nhau, với mục đích khác nhau lại có những quan điểm về chất lượng khác nhau. Theo Tổ chức kiểm tra chất lượng Châu Âu: “Chất lượng là mức độ phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng”. Theo tiêu chuẩn Pháp: “Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người sử dụng”. Theo Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do nhà xuất bản Đà Nẵng xuất bản năm 2000 [37, tr.144] : “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật, sự việc”. Tuy nhiên, chất lượng công chức không hoàn toàn giống với chất lượng của các loại hàng hóa, dịch vụ, bởi con người là một thực thể phức tạp. Hơn nữa, mỗi công chức không thể tồn tại biệt lập mà phải được đặt trong mối quan hệ với cả tập thể. 1.1.6. Khái niệm chất lượng công chức Chất lượng công chức là: tập hợp tất cả những đặc điểm, thuộc tính của từng công chức phù hợp với cơ cấu, đáp ứng được yêu cầu theo nhiệm vụ và chức năng của cơ quan, đơn vị, đồng thời là tổng hợp những mối quan hệ giữa các cá nhân cán bộ, công chức với nhau; sự phối kết hợp hoạt động trong thực thi nhiệm vụ chung nhằm đáp ứng yêu cầu, mục tiêu chung một thời điểm nhất định của tỉnh. Nói đến chất lượng từng công chức được biểu hiện cụ thể thông qua tình trạng sức khỏe để làm việc; tiếp đến là chất lượng lao động, khả năng triển khai, hoàn thành nhiệm vụ được giao; thái độ, tinh thần phục vụ nhân dân trong thực thi công việc; trình độ, năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức, chính trị; khả năng thích ứng với điều kiện cải cách hành chính đang diễn ra ngày càng sâu rộng như hiện nay không chỉ ở Việt Nam mà còn hội nhập quốc tế... Ngoài ra, chất lượng đội ngũ cán bộ công chức còn được thể hiện ở mối quan hệ giữa các công chức với nhau: 9
sự phối kết hợp trong công tác, triển khai nhằm hoàn thành nhiệm vụ; giúp đỡ, ủng hộ nhau trong cả quá trình lao động. 1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức Sở Khoa học và Công nghệ 1.2.1. Đặc điểm của công chức Sở khoa học và công nghệ Bên cạnh những đặc điểm chung của đội ngũ công chức trong nền hành chính Việt Nam: Là những người trưởng thành về thể chất và trưởng thành về mặt xã hội; được tuyển dụng hoặc bổ nhiệm giữ một chức vụ thường xuyên trong các công sở của Nhà nước; đang trực tiếp tham gia vào bộ máy công quyền của nền hành chính quốc gia. Họ là những người đã có vị thế xã hội, vì công chức là những người đang giữ chức vụ hoặc trách nhiệm nhất định theo trình độ đào tạo và được xếp vào ngạch bậc tương ứng trong hệ thống hành chính, bởi vậy, công chức đang có một vị thế xã hội nhất định để thực hiện quyền lực của Nhà nước quản lý toàn xã hội. Công chức có nhiều kinh nghiệm sống được tích luỹ tuỳ theo lĩnhvực mà họ hoạt động, được đào tạo ở trình độ nhất định, cùng với vị trí làm việc của mình trong bộ máy công quyền. So với công chức quản lý nhà nước thuộc các lĩnh vực khác nhau, công chức Sở Khoa học và Công nghệ có những đặc điểm, đặc trưng sau đây: Thứ nhất, lĩnh vực quản lý nhà nước là lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nhằm nâng cao năng lực khoa học và công nghệ để làm chủ công nghệ tiến tiến, công nghệ cao. Phổ biến và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ vào sản xuất đời sống. Thứ hai, hoạt động quản lý nhà nước của Sở Khoa học và Công nghệ là quản lý các hoạt động, lĩnh vực có liên quan đến khoa học và công nghệ như: hoạt động nghiên cứu ứng dụng và phát triển khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh; lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; lĩnh vực sở hữu trí tuệ; lĩnh vực ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ; lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân; các hoạt động dịch vụ công về các lĩnh vực thuộc Sở quản lý trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Thứ ba, môi trường làm việc của công chức Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình hiện nay chủ yếu là quản lý các đề tài dự án nghiên cứu khoa học; hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, đề án, dự 10
án, cơ chế, chính sách về khoa học và công nghệ sau khi được ban hành, phê duyệt; thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn; quản lý, tổ chức giám định, đăng ký, cấp, điều chỉnh, thu hồi, gia hạn các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy đăng ký, văn bằng, chứng chỉ; phát triển thị trường khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ và tiềm lực khoa học và công nghệ; Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật và công nghệ; Tổ chức thực hiện các biện pháp hỗ trợ phát triển hoạt động sở hữu công nghiệp. 1.2.2. Vai trò, nhiệm vụ của công chức Sở khoa học và công nghệ Với tư cách là một loại hình công chức quản lý nhà nước, trước hết công chức Sở Khoa học và công nghệ cũng thể hiện vai trò quản lý nhà nước, đồng thời thể hiện vai trò đặc thù của Sở, cụ thể: Tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ. Với chức năng đặc thù của mình, đội ngũ công chức Sở là lực lượng quan trọng trong việc tham mưu, triển khai các hoạt động của Sở đối với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Đó là các khía cạch: - Hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, đề án, dự án, cơ chế, chính sách về khoa học và công nghệ sau khi được ban hành, phê duyệt; theo dõi thi hành pháp luật về khoa học và công nghệ của địa phương; hướng dẫn các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện, tổ chức khoa học và công nghệ của địa phương về quản lý khoa học và công nghệ. - Quản lý, tổ chức giám định, đăng ký, cấp, điều chỉnh, thu hồi, gia hạn các loại giấy phép, giấy chứng nhận, giấy đăng ký, văn bằng, chứng chỉ. - Lập kế hoạch và dự toán chi đầu tư phát triển, chi sự nghiệp khoa học và công nghệ từ ngân sách nhà nước hàng năm dành cho lĩnh vực khoa học và công nghệ của địa phương. - Về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ: Tổ chức việc xác định, đặt hàng, tuyển chọn, giao trực tiếp, đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ; tổ chức giao quyền sở hữu và quyền sử dụng kết quả nghiên 11