Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn là trên cơ sở phân tích làm sáng tỏ cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai, luận văn đề xuất quan điểm và các giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TIẾN NGÂN NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TIẾN NGÂN NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN MINH SẢN HÀ NỘI - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và rõ ràng. Đề tài nghiên cứu một cách độc lập trong lĩnh vực này. Lời cam đoan này của tôi là đúng sự thật và tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tác giả Nguyễn Tiến Ngân
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất tới quý thầy cô, Khoa sau đại học - Học viện Hành chính Quốc Gia đã tận tình giảng dạy, đào tạo, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập tại nhà trƣờng và trong quá trình nghiên cứu viết luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn các học viên lớp cao học HC21.B3 đã cùng tôi học tập, trao đổi, nghiên cứu các nội dung học tập trong suốt quá trình học tập tại nhà trƣờng. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Minh Sản ngƣời hƣớng dẫn khoa học, ngƣời đã tận tình chỉ dẫn, định hƣớng cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn./. Tác giả Nguyễn Tiến Ngân
MỤC LỤC Trang phụ bìa LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. 3 LỜI CẢM ƠN.................................................................................................... 4 MỤC LỤC ......................................................................................................... 5 MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn....................................... 4 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn .............................................................. 7 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn............................................. 8 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn ........................ 8 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ...................................................... 9 7. Kết cấu của luận văn .................................................................................... 10 Chƣơng 1 ......................................................................................................... 11 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ ................................................. 11 1.1. Công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã ........................................................ 11 1.2. Năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã......... 22 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã ................................................................. 42 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 .................................................................................. 46 Chƣơng 2 ......................................................................................................... 47 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI .................................................................... 47 2.1. Khái quát tình hình, đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .............................................................................. 47
6 2.2. Phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ................ 50 2.3. Đánh giá chung thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã ............................................................................... 70 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .................................................................................. 76 Chƣơng 3 ......................................................................................................... 77 QUAN ĐIỂM VÀ CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ................ 77 3.1. Yêu cầu nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã .......................................................................................... 77 3.1.1. Xuất phát từ vị trí, vai trò và nhiệm vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trong chính quyền cơ sở ........................................................ 77 3.1.2. Yêu cầu tiêu chuẩn hoá đối với công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã .... 78 3.1.3. Khắc phục những hạn chế về năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã hiện nay .................................................. 78 3.1.4. Yêu cầu đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền phường . 80 3.1.5. Xuất phát từ yêu cầu của cải cách hành chính nhà nước....................... 81 3.2. Quan điểm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã........................................................................................ 82 3.2.1. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức tư pháp hộ tích phường trên cơ sở quán triệt các quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở ............................ 82 3.2.2. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .................................... 85 3.3. Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã .......................................................................................... 87 3.3.1. Giải pháp đổi mới nhận thức ................................................................. 87
7 3.3.2. Giải pháp hoàn thiện thể chế quản lý công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã ............................................................................................................. 89 3.3.3. Giải pháp tổ chức thực hiện ................................................................... 94 3.4. Một số kiến nghị ..................................................................................... 101 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................ 103 KẾT LUẬN ................................................................................................... 105 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 107 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 111
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất nƣớc ta đang tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện dƣới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam nhằm thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, phấn đấu thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Để đáp ứng yêu cầu quản lý đất nƣớc trong xu thế hội nhập quốc tế, cần phải xây dựng đƣợc một nền hành chính có năng lực, hiệu lực và hiệu quả. Một trong những đòi hỏi cấp thiết của việc cải cách nền hành chính là phải nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức thi hành công vụ. Đó là vấn đề có ý nghĩa then chốt. Trong thời gian qua, công tác quản lý cán bộ, công chức của nƣớc ta đã luôn bám sát nhiệm vụ chính trị và yêu cầu xây dựng cán bộ, công chức trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Nội dung, phƣơng pháp, cách làm trong xây dựng và thực hiện chính sách về cán bộ công chức đã có nhiều đổi mới. Đội ngũ cán bộ, công chức đã đƣợc tăng cƣờng về số lƣợng, chất lƣợng; trình độ lãnh đạo, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ đƣợc nâng lên; cơ cấu cán bộ ngày càng hợp lý. Tuy nhiên, nhìn chung chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức còn bất cập, năng lực còn chƣa đáp ứng đầy đủ với yêu cầu cải cách hành chính nhà nƣớc, chƣa theo kịp tình hình phát triển của đất nƣớc. Để xây dựng đƣợc đội ngũ cán bộ, công chức có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất và năng lực, có tính chuyên nghiệp cần tiếp tục đổi mới tƣ duy, đổi mới cách làm, khắc phục những yếu kém trong từng khâu của công tác cán bộ, tạo bƣớc chuyển căn bản trong việc phát hiện, đào tạp, bồi dƣỡng, sử dụng nhân tài, chuyên gia giỏi, nâng cao chất lƣợng công tác quy hoạch, đánh giá và luân chuyển và quản lý cán bộ. Để làm đƣợc điều đó cần phải đẩy mạnh nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn công tác cán bộ; nghiên cứu, tham
2 khảo kinh nghiệm của các nƣớc trong lĩnh vực xây dựng và thực hiện chính sách cán bộ, công chức. Phƣờng là một trong 3 loại hình đơn vị hành chính cấp cơ sở (bao gồm phƣờng, xã), là nơi tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cƣ. Đây cũng là cầu nối trực tiếp toàn bộ hệ thống chính trị với ngƣời dân, là nơi tổ chức, vận động nhân dân thực hiện đƣờng lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc. Phƣờng, xã còn là nơi triển khai và tăng cƣờng chính sách đại đoàn kết dân tộc, tăng cƣờng dân chủ cơ sở, phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân, tạo điều kiện khai thác mọi tiềm năng ở địa phƣơng để phát triển kinh tế - xã hội. Đối với chính quyền cấp xã, công tác tƣ pháp là một bộ phận của công tác quản lý nhà nƣớc, đồng thời, là nơi triển khai trên thực tế các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc về công tác tƣ pháp, bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nƣớc về công tác tƣ pháp từ trung ƣơng đến cơ sở. Do đó công chức Tƣ pháp - Hộ tịch giữ vai trò, vị trí quan trọng trong việc tham mƣu, giúp ủy ban nhân dân cấp xã quản lý nhà nƣớc về công tác tƣ pháp trên địa bàn. Trong thực tiễn giải quyết công việc, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, năng lực pháp luật của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã còn nhiều hạn chế và bộc lộ một số yếu kém trong quá trình áp dụng pháp luật. Đây là một trong những yếu tố gây trở ngại cho sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phƣơng. Do đó, công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cần phải đƣợc đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao năng lực thực thi công vụ, đặc biệt là năng lực áp dụng pháp luật, có nghiệp vụ giỏi, có trình độ lý luận chính trị, đạo đức, trách nhiệm và tinh thần tận tụy trong công việc. Qua đó góp phần vào quá trình cải cách hệ thống pháp luật, thực hiện thắng lợi công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, hội nhập quốc tế và xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Để kiện toàn, củng cố, nâng cao chất lƣợng hiệu quả hoạt động của cơ quan cấp xã nói chung và công tác tƣ pháp cấp xã nói riêng, trên cơ sở Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 2003 và Luật Cán bộ, công
3 chức năm 2008, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22 tháng 10 năm 2009 quy định về chức danh, số lƣợng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở phƣờng, xã, và những ngƣời hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Đặc biệt, ngày 28 tháng 4 năm 2009, Bộ Tƣ pháp và Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tƣ liên tịch số 01/2009/TTLT-BTP-BNV hƣớng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tƣ pháp thuộc ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Phòng Tƣ pháp thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện và công tác tƣ pháp của ủy ban nhân dân cấp xã; Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ hƣớng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức cấp phƣờng, xã; trên hành lang pháp lý của Luật Tổ chức Chính quyền địa phƣơng có hiệu lực thực thi từ ngày 01/01/2016; theo đó, nhiệm vụ quyền hạn của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã đã tăng hơn trƣớc nhiều, đòi hỏi đội ngũ này phải đƣợc đào tạo, bồi dƣỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, đặc biệt là năng lực thực thi pháp luật. Tuy nhiên thực tế hiện nay, công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nói chung và công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai trình độ chuyên môn còn hạn chế, tinh thần trách nhiệm chƣa cao, phần lớn chƣa đƣợc đào tạo một cách bài bản, chính quy về chuyên môn nghiệp vụ, tỷ lệ đạt chuẩn vẫn còn thấp so với yêu cầu. Năng lực giải quyết các nghiệp vụ tƣ pháp còn yếu chƣa ngang tầm với nhiệm vụ mới. Nhiều công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nói chung và công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nói riêng còn yếu kém về phẩm chất và năng lực trình độ ảnh hƣởng không nhỏ tới chất lƣợng phục vụ và giảm lòng tin của nhân dân. Chính từ thực trạng trên, việc nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nói chung và công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nói riêng là yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay, đấy cũng chính là lý do tôi lựa chọn đề tài: “Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ”.
4 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến nội dung đề tài đã có một số đề tài, công trình nghiên cứu, bài viết về năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã nhƣ: “Chuyên đề về tư pháp xã - phường - thị trấn và tổ hòa giải” đăng trên Thông tin Khoa học pháp lý (2/1999), Viện Nghiên cứu khoa học pháp lý, Bộ Tƣ pháp đã xác định khá rõ vị trí, vai trò của công tác tƣ pháp cấp xã và đề cập đến chức năng, nhiệm vụ của công chức tƣ pháp xã trong tổ hòa giải. Đề tài khoa học “Đội ngũ cán bộ tư pháp phường, xã: Thực trạng và phương hướng kiện toàn nâng cao năng lực hoạt động” - Viện Khoa học pháp lý (2003), Lê Thị Thu Ba chủ nhiệm, Đề tài này đã xác định đƣợc vị trí, vai trò của Ban tƣ pháp và đội ngũ cán bộ tƣ pháp cấp xã. Đánh giá thực trạng về tổ chức và hoạt động của tƣ pháp cấp xã và đƣa ra những nhận xét ƣu điểm, nhƣợc điểm và nguyên nhân của những ƣu, nhƣợc điểm đó. Trên cơ sở đó đề tài đã đƣa ra các phƣơng hƣớng và giải pháp để kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ tƣ pháp cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đƣợc giao. Đề án cấp Bộ về “Tăng cường năng lực tư pháp phường, xã đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tư pháp” của đồng chí Trần Văn Quảng làm chủ nhiệm. Với mục tiêu: Nâng cao năng lực Tƣ pháp cấp xã ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ đƣợc giao, đáp ứng với yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tƣ pháp, xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, Đề án đã nêu ra 4 yêu cầu của cải cách hành chính và yêu cầu cải cách tƣ pháp đối với công tác tƣ pháp cấp xã và đã đƣa ra một số kiến nghị nhƣ xây dựng các Luật: Luật Hộ tịch, Luật Hòa giải, Luật phổ biến giáo dục pháp luật, sửa đổi Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban Nhân dân; các kiến nghị về quy hoạch cán bộ, tổ chức thực hiện.
5 Phạm Hồng Thái (2004), Công vụ, công chức nhà nước, Nxb. Tƣ pháp, Hà Nội. Nội dung cuốn sách nêu lên vị trí, vai trò của công chức, công vụ, các khái niệm về công chức, công vụ; chức năng, nhiệm vụ của công chức trong bộ máy hành chính Nhà nƣớc; thực trạng đội ngũ công chức ở nƣớc ta và những giải pháp xây dựng đội ngũ công chức trong thời kỳ mới. Đây là cuốn sách có giá trị tham khảo tốt cho luận văn. Tuy nhiên, nội dung cuốn sách chỉ đề cập lý luận chung về chế độ công chức, công vụ của bộ máy hành chính Nhà nƣớc các cấp nói chung mà chƣa đi sâu bàn về chế độ thực thi công vụ của công chức cấp xã. Đỗ Thị Thu Hằng (2004), Nâng cao năng lực của đội ngũ công chức cấp xã trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Tác giả luận văn đã đề cập khá hoàn chỉnh về cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; đánh giá thực trạng năng lực công chức cấp xã và chỉ ra nguyên nhân của những ƣu điểm, khuyết điểm trong công tác xây dựng, nâng cao năng lực công chức cấp xã, đồng thời đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức cấp xã trong thời kì mới. Đây là công trình đã cung cấp cho tác giả luận văn này những thông tin cần thiết để tham khảo nhƣ khái niệm công chức cấp xã, thực trạng chất lƣợng, nhất là thực trạng năng lực của đội ngũ công chức cấp xã có liên quan đến quá trình thực thi công vụ của công chức cấp xã và giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã nói chung. Tuy nhiên, luận văn này chỉ nêu và đề cập đến năng lực của đội ngũ công chức cấp xã nói chung mà chƣa chỉ ra mối quan hệ giữa năng lực và hiệu quả thực thi chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ công chức cấp xã.
6 Phạm Kim Nguyên (2006), Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước cấp xã huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Luận văn bàn nhiều đến lý luận quản lý nhà nƣớc và hiệu quả quản lý nhà nƣớc của chính quyền cấp xã ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Đây là công trình nghiên cứu có tác dụng tham khảo tốt cho luận văn về mối quan hệ giữa năng lực, phẩm chất cán bộ cơ sở, năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã đối với hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở. Tuy nhiên, nội dung chính của luận văn cũng chƣa giải quyết đƣợc cơ sở lý luận và thực tiễn của năng lực thực thi công vụ và mối quan hệ của nó trong việc thực hiện chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc trên địa bàn cơ sở, nhất là ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Trịnh Đức Hùng (2009), Nâng cao chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức phường trên địa bàn thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. Nội dung của luận văn đã đề cập nhiều đến lý luận về năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp phƣờng, thực trạng chất lƣợng thực thi công vụ của công chức cấp phƣờng ở thành phố Hà Nội. Luận văn cũng đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng thực thi công vụ của công chức cấp phƣờng. Đây là những nội dung bổ ích mà tác giả luận văn này có thể tham khảo. Tuy nhiên, toàn bộ nội dung của luận văn đề cập đến chất lƣợng thực thi công vụ ở một góc độ khác. Đó là sự đánh giá của ngƣời dân dựa trên cơ sở của một công trình điều tra xã hội học, chƣa có những nghiên cứu, khảo sát về năng lực thực thi công vụ từ thực tiễn dƣới các góc độ khác nhau. Ngoài ra, còn có nhiều bài viết liên quan đến năng lực thực thi công vụ của công chức chính quyền cấp xã đƣợc đăng trên các Tạp chí chuyên ngành.
7 Tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, các công trình khoa học, đề tài nghiên cứu, luận văn, sách chuyên khảo đều đã tiếp cận ở nhiều nội dung cụ thể khác nhau để giải quyết các mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu khác nhau. Trong chừng mực nhất định, các nghiên cứu này đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng về năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã ở Việt Nam trong tình hình mới. Nhìn chung, đã có những công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực đội ngũ công chức tƣ pháp cấp xã, nhƣng chƣa có công trình nào đề cập đến vấn đề nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai một cách có hệ thống từ lý luận đến thực trạng để từ đó thấy đƣợc những hạn chế, bất cập về năng lực công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã. Chính vì vậy học viên chọn đề tài “Năng lực thực thi công vụ của công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Trên cơ sở phân tích làm sáng tỏ cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai , luận văn đề xuất quan điểm và các giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn mới. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn + Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và pháp lý về năng lực của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã.
8 + Khảo sát, đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai . + Đề xuất quan điểm và các giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch ở thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai . 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai . Luận văn không mở rộng thực hiện nghiên cứu đối với toàn bộ công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã mà chỉ giới hạn ở năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã. Tuy nhiên trong quá trình phân tích, so sánh để làm sáng rõ vị trí, vai trò và đặc trƣng của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã Về không gian: tại 12 phƣờng, 5 xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào cai. Về thời gian: từ năm 2014 đến nay, định hƣớng nghiên cứu đến năm 2020. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: bao gồm chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử trong khi tiếp cận, phân tích và giải quyết các vấn đề, quá trình thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai . - Các phương pháp nghiên cứu cụ thể: Trên cơ sở phƣơng pháp luận; luận văn sử dụng kết hợp một số phƣơng pháp nghiên cứu chính sau:
9 Phương pháp thu thập tài liệu: phƣơng pháp này đƣợc sử nhằm thu thập tài liệu liên quan đến luận văn gồm tài liệu từ các luật, văn bản quy phạm pháp luật, các số liệu thống kê chính thức của Sở Tƣ pháp tỉnh Lào Cai, Phòng Tƣ pháp thành phố và UBND 12 phƣờng, 5 xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào cai; Các bài báo, tạp chí khoa học chuyên ngành, kết luận phân tích, đã đƣợc các học giả khác thực hiện. Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn. Phương pháp điều tra xã hội học: Sau khi tổng hợp các dữ liệu thứ cấp, để tìm ra các thông tin chƣa đƣợc thu thập hoặc cần khai thác thêm, học viên sử dụng phƣơng pháp phát phiếu điều tra lấy ý kiến từ 33 công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã thành phố Lào Cai, tỉnh Lào cai, 82 công chức, viên chức làm trong các cơ quan QLNN tại thành phố Lào Cai và 85 ngƣời dân sống trên địa bàn tỉnh Lào cai. Nội dung Phiếu điều tra gồm 14 câu hỏi đƣợc sắp xếp theo nội dung năng lực (Mẫu phiếu điều tra ở Phụ lục 1). Tống số phiếu điều tra phát ra và thu về: 200 phiếu (100%). Kết quả xử lý số liệu đƣợc tác giả trình bày ở phụ lục 2 của luận văn. Phương pháp phân tích: phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để phân tích hệ thông thông tin thu đƣợc từ hai phƣơng pháp trên nhằm đƣa ra những luận giải và đề xuất của học viên. Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng trong cả ba chƣơng của luận văn. Bên cạnh đó, học viên cũng sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu khác nhƣ phƣơng pháp quy nạp, phƣơng pháp diễn dịch… để cung cấp thêm các luận cứ khoa học của luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã.
10 - Đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai và xác định các yêu cầu đặt ra đối với việc nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã đáp ứng đƣợc yêu cầu hội nhập quốc tế. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục, luận văn gồm 3 chƣơng: - Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã. - Chƣơng 2. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. - Chƣơng 3. Quan điểm và giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
11 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC TƢ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ 1.1. Công chức Tƣ pháp - Hộ tịch cấp xã 1.1.1. Khái niệm công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã 1.1.1.1. Khái niệm công vụ Công vụ là công việc của công chức, là một loại lao động mang tính quyền lực và pháp lý đƣợc thực thi bởi đội ngũ công chức. Khác với các loại hoạt động thông thƣờng khác, công vụ là hoạt động dựa trên cơ sở sử dụng quyền lực nhà nƣớc. Nó đƣợc bảo đảm bằng quyền lực nhà nƣớc và nhằm sử dụng quyền lực đó để thực hiện các nhiệm vụ quản lý của nhà nƣớc. Hoạt động công vụ là hoạt động có tổ chức và tuân thủ những quy chế bắt buộc, theo trật tự có tính chất thứ bậc chặt chẽ thủ tục, chính quy và liên tục. Nền công vụ của mỗi quốc gia luôn tƣơng thích với thể chế chính trị và tổ chức bộ máy nhà nƣớc hiện hành. Các quốc gia có thể chế chính trị và tổ chức bộ máy nhà nƣớc khác nhau thì quan niệm về hoạt động công vụ cũng có những điểm khác nhau. Cộng hòa Pháp quan niệm khi nói về công vụ là chủ yếu nói về: “toàn bộ những ngƣời đƣợc Nhà nƣớc hoặc cộng đồng lãnh thổ bổ nhiệm vào một công việc thƣờng xuyên trong một công sở hay một công sở tự quản, kể cả các bệnh viện và đƣợc thực thụ vào một trong các ngạch của nền hành chính công". Theo đó, từ điển Pratique du Francais 1987 định nghĩa nhƣ sau: "Công vụ là công việc của công chức". Các nhà nghiên cứu của đại học Michigan- Hoa kỳ quan niệm về công vụ là "một khái niệm chung miêu tả về các nhân viên do Chính phủ tuyển dụng, những ngƣời cấu thành nên công vụ theo chức nghiệp. Các công chức đƣợc tuyển dụng trên cơ sở thực tài (công tích), đƣợc đánh giá định kỳ theo kết quả thực thi công tác của mình, đƣợc nâng bậc căn cứ theo tính điểm hiệu quả và đƣợc bảo đảm về công việc". Tiến
12 sĩ Jeanne- Mariecol của Hoa kỳ cũng cho rằng, nói tới công vụ là nói tới công chức, những ngƣời làm việc theo chức nghiệp và do luật hay các quy định về công chức điều chỉnh. Luật Công vụ của Liên bang Nga coi công vụ là hoạt động có tính chuyên nghiệp nhằm đảm bảo thực thi thẩm quyền của các cơ quan nhà nƣớc. … Tuy nhiên, xét đến cùng thì bản chất và mục tiêu cuối cùng của hoạt động công vụ là lao động đặc thù của công chức trong bộ máy nhà nƣớc, nhân danh quyền lực công để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nƣớc, thi hành pháp luật, đƣa pháp luật vào cuộc sống và phục vụ nhân dân. Bên cạnh đó, quan niệm này cũng có thể diễn đạt một cách khác: công vụ mang tính pháp lý chặt chẽ, do đội ngũ cán bộ, công chức, thực hiện nhằm triển khai các chức năng và nhiệm vụ của nhà nƣớc trong quá trình quản lý toàn diện các mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của quốc gia. Ở Việt Nam, hoạt động do các cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy của Nhà nƣớc, Đảng, các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện đều nhằm phục vụ lợi ích công, lợi ích chung của xã hội, cộng đồng. Điều này bắt nguồn từ bản chất Nhà nƣớc ta là Nhà nƣớc của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, mục tiêu chung của hệ thống chính trị là xây dựng một xã hội dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Nhƣ vậy, công vụ là một loại lao động xã hội, là công việc nhà nƣớc (hoạt động nhà nƣớc) mang tính tổ chức, quyền lực - pháp lý đƣợc thực thi bởi đội ngũ cán bộ, công chức hoặc những ngƣời đƣợc nhà nƣớc trao quyền nhằm bảo đảm thực hiện các chức năng của nhà nƣớc trong quá trình quản lý các mặt hoạt động của đời sống xã hội và mang tính phục vụ xã hội, phục vụ công dân. Công vụ trong hành chính nhà nƣớc là một bộ phận của công vụ nói chung. 1.1.1.2. Đặc điểm của hoạt động công vụ - Công vụ là hoạt động có tính phục vụ
13 Toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà nƣớc nói chung và bộ máy hành chính nhà nƣớc mang tính chất phục vụ. Hoạt động hành chính nhà nƣớc thực chất là nhằm đƣa các chính sách, pháp luật do các cơ quan quyền lực nhà nƣớc, cơ quan hành chính nhà nƣớc và cả các cơ quan khác có thẩm quyền ban hành vào đời sống xã hội. - Hoạt động công vụ của cán bộ, công chức có tính chuyên nghiệp. Tính chất này bắt nguồn từ những đặc điểm của các cơ quan nhà nƣớc nhằm bảo đảm cho hoạt động nhà nƣớc đƣợc ổn định, liên tục có khả năng giải quyết các vấn đề nảy sinh trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của cơ quan nhà nƣớc. Điều này đòi hỏi để thực thi công vụ các công chức phải đƣợc đào tạo để thực thi các công việc và bất cứ công chức nào đƣợc phân công đảm nhiệm các công việc của chức danh tƣơng ứng cũng phải đảm nhiệm đƣợc. - Hoạt động công vụ của công chức không trực tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội nhưng đó là hoạt động bảo đảm các điều kiện, hỗ trợ, tổ chức quản lý hoạt động sản xuất trong xã hội. Nói cách khác, đó là hoạt động quản lý, phục vụ cho quản lý, phục vụ cho việc tổ chức đời sống xã hội, nhằm tác động lên hành vi, cách xử sự của con ngƣời hoặc phục vụ con ngƣời. Đây là hoạt động của các chức vụ quản lý của các cán bộ, công chức hành chính, những ngƣời thực hiện hoạt động hành chính nhà nƣớc; - Hoạt động công vụ được bảo đảm bằng ngân sách nhà nước. Một đặc trƣng của nhà nƣớc là nhà nƣớc đặt ra thuế và thu thuế để nuôi dƣỡng bộ máy nhà nƣớc, đảm bảo sự phát triển kinh tế văn hoá - xã hội... Do vậy, nhà nƣớc bảo đảm cho hoạt động công vụ bằng ngân sách nhà nƣớc. Đây là một đặc điểm rất quan trọng để phân biệt hoạt động công vụ với hoạt động sản xuất kinh doanh, hay thực hiện các dịch vụ của xã hội. Vì vậy, mọi hoạt động công vụ của công chức không vì mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận.