Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở làm rõ lý luận, pháp lý về quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài, từ đánh giá thực trạng, tác giả đề xuất giải pháp để hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ----------------/--------------- ------/------ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ----------------/--------------- ------/------ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ HỒNG VÂN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. HUỲNH VĂN THỚI TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS Huỳnh Văn Thới. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này hoàn toàn trung thực. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Học viên Nguyễn Thị Hồng Vân
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình xây dựng đề cương, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự trợ giúp của các thầy, các cô Học viện hành chính Quốc gia và Phân viện Học viện hành chính Quốc gia tại thành phố Hồ Chí Minh đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình nghiên cứu đề tài luận văn thạc sĩ. Đặc biệt, tôi được xin chân thành gửi lời biết ơn sâu sắc tới PGS. TS Huỳnh Văn Thới, người đã hướng dẫn tận tình, đầy tâm huyết để giúp tôi hoàn thành luận văn. Xin trân trọng cảm ơn đến Lãnh đạo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương, phòng Chính sách - Lao động thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện Luận văn. Bình Dương, ngày tháng năm 2020 Học viên Nguyễn Thị Hồng Vân
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký hiệu Danh mục các bảng MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI ........................................... 8 1.1.Khái quát về lý nhà nước đối với lao động nước ngoài .............................. 8 1.1.1.Khái niệm quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài.............. 8 1.1.2.Mục tiêu, nguyên tắc quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ................................................................................................................. 13 1.1.2.1.Mục tiêu quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ....... 13 1.1.2.2.Nguyên tắc quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ... 14 1.1.3.Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ......... 19 1.13.1.Quan niệm thẩm quyền quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ........................................................................................... 19 1.1.3.2.Cơ sở phân định thẩm quyền quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài .................................................................................. 20 1.1.3.3.Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh................................................................................... 22
1.1.4.Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ........................................................................................................ 23 1.1.4.1.Yếu tố kinh tế .......................................................................... 23 1.2.3.2. Yếu tố chính trị ...................................................................... 25 1.2.3.3. Yếu tố pháp lý ........................................................................ 26 1.2.3.4. Yếu tố truyền thống lịch sử, giao lưu, tiếp biến văn hóa, xã hội ............................................................................................................. 26 1.2. Nội dung quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh ......................................................................................................................... 27 1.2.1. Ban hành chính sách, quy định pháp luật về quản lý lao động nước ngoài ........................................................................................................ 27 1.2.2. Xây dựng hệ thống tổ chức, phát triển nguồn nhân lực quản lý lao động nước ngoài ...................................................................................... 28 1.2.3.Tuyên truyền, phổ biến, tổ chức thực hiện pháp luật về quản lý lao động nước ngoài ...................................................................................... 28 1.2.4.Giải quyết các tranh chấp theo thẩm quyền ................................... 29 1.2.5.Hỗ trợ các chủ sử dụng lao động nước ngoài trong trường hợp cần thiết .......................................................................................................... 30 1.2.6. Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm liên quan tới lao động nước ngoài ........................................................................................................ 30 1.3.Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài................... 30 1.3.1.Kinh nghiệm quản lý nhà đối với lao động nước ngoài ở các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ............................................................. 30 1.3.1.1.Công tác quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................... 30 1.3.1.2. .Công tác quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại Tỉnh Đồng Nai .................................................................................... 36
1.3.2.Tiếp thu kinh nghiệm để vận dụng đối với tỉnh Bình Dương ........ 41 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 42 Chƣơng 2:TH C TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH BÌNH DƢƠNG .................................. 43 2.1.Tổng quan về lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương ......................... 43 2.2.Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương ..................................................................................................... 50 2.2.1.Các phương diện đánh giá .............................................................. 50 2.2.1.1.Về ban hành chính sách, quy định pháp luật về quản lý lao động nước ngoài .................................................................................. 50 2.2.1.2.Thẩm quyền các cơ quan quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài ........................................................................................... 54 2.2.1.3.Về xây dựng hệ thống tổ chức, phát triển nguồn nhân lực quản lý lao động nước ngoài........................................................................ 56 2.2.1.4.Về tuyên truyền, phổ biến, tổ chức thực hiện pháp luật về quản lý lao động nước ngoài........................................................................ 59 2.2.1.5.Về giải quyết các tranh chấp theo thẩm quyền ....................... 62 2.2.1.6.Về hỗ trợ các chủ sử dụng lao động nước ngoài trong trường hợp cần thiết ........................................................................................ 63 2.2.1.7.Về kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm liên quan tới lao động nước ngoài ........................................................................................... 66 2.2.2.Đánh giá chung ............................................................................... 68 2.2.2.1.Kết quả đạt được ..................................................................... 68 2.2.2.2.Hạn chế, thiếu sót.................................................................... 69 2.2.2.3.Những vấn đề đặt ra ................................................................ 70 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 72 Chƣơng 3:PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH BÌNH DƢƠNG .......................................................................................................... 73 3.1.Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương .............................................................................................................. 73 3.1.1. Hoàn thiện thể chế về lao động - xã hội theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế ..................................................................................................... 73 3.1.2.Khắc phục những yếu kém hiện hành, xác lập phạm vi, phương thức quản lý đáp ứng yêu cầu mới của quản lý nhà nước về lao động trong các doanh nghiệp ở Bình Dương giai đoạn hiện nay .................... 75 3.1.3. Kiện toàn tổ chức – bộ máy, tăng đầu tư nguồn lực thực hiện quản lý nhà nước về lao động trong các doanh nghiệp ................................... 76 3.1.4. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ..................................... 77 3.2.Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương .............................................................................................. 77 3.2.1. Giải pháp về hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam ................................................................ 77 3.2.2. Trách nhiệm, thẩm quyền của các cơ quan quản lý ...................... 80 3.2.2.1.Đối với UBND tỉnh Bình Dương ............................................ 80 3.2.2.2. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội .................................. 80 3.2.2.3. Công an tỉnh ........................................................................... 81 3.2.2.4. Sở Kế hoạch và Đầu tư .......................................................... 82 3.2.2.5. Sở Tư pháp ............................................................................. 82 3.2.2.6. Sở Ngoại vụ: .......................................................................... 82 3.2.2.7.Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: ...................... 83 3.2.2.8.Ban Quản lý các khu công nghiệp Bình Dương, Ban Quản lý khu công nghiệp Việt Nam - Singapore.............................................. 83
3.2.3. Xây dựng và thực hiện tốt Quy chế phối hợp quản lý lao động người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh .......................................... 84 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 86 KẾT LUẬN .................................................................................................... 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 89
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ LĐNN Lao động nước ngoài NNN Người nước ngoài QLNN Quản lý nhà nước FDI Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài Hiệp định FTA Thương mại tự do ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á TPP Hiệp định định đối tác xuyên Thái Bình Dương WTO Tổ chức Thương mại thế giới HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân GPLĐ Giấy phép lao động LĐ-TB&XH Lao động - Thương binh và Xã hội GRDP Tổng sản phẩm trên địa bàn USD Đô la Mỹ
DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng Tình hình số lao động nước ngoài ở tỉnh Bình Dương 2.1. 44 giai đoạn 2016 – 2018 Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương 2.2. 46 theo quốc tịch giai đoạn 2016 – 2018 Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương 2.3. 46 theo giới tính giai đoạn 2016 – 2018 Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương 2.4. theo độ tuổi trung bình giai đoạn 2016 – 2018 47 Thống kê số lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương 2.5. 48 theo vị trí việc làm giai đoạn 2016 – 2018 Thống kê thu nhập bình quân năm của lao động nước 2.6. 48 ngoài tại tỉnh Bình Dương giai đoạn 2016 – 2018 Thống kê tình hình cấp giấy phép cho lao động nước 2.7 49 ngoài tại tỉnh Bình Dương giai đoạn 2016 – 2018
MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Trong xu thế toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hoá thương mại đã và đang là xu thế nổi bật của kinh tế thế giới đương đại. Phù hợp với xu thế đó, từ năm 1986 đến nay, Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế với phương châm “đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại. Việt Nam sẵn sàng là bạn của tất cả các nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển”, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trên nhiều lĩnh vực và là thành viên của các tổ chức kinh tế quốc tế: WTO, ASEAN, APEC… Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng đang tạo ra dòng di chuyển lao động quốc tế rất đáng quan tâm. Sự di chuyển lao động này có tác động mạnh m đến sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước trên thế giới, thị trường lao động của các quốc gia trở lên linh hoạt và đa dạng hơn. Lao động nước ngoài là mối quan tâm của tất cả các quốc gia trong đó có Việt Nam. Việt Nam là đất nước hấp dẫn đối với nhà đầu tư và người lao động nước ngoài, nếu tính ở phạm vi châu Á thì Việt Nam là quốc gia có môi trường lao động được yêu thích nhất. Bởi Việt Nam là một đất nước có nền chính trị ổn định, quốc phòng an ninh được giữ vững; tốc độ phát triển kinh tế nhanh, trí, lực người nước ngoài được trọng dụng; mức chi phí sinh hoạt thấp... nên lao động nước ngoài yên tâm làm việc, sinh sống và thu nhập được tiết kiệm nhiều tiền hơn so với các đất nước khác. Lao động nước ngoài ở Việt Nam đến từ nhiều quốc gia trên khắp thế giới như Mỹ, Anh, Pháp, Canada, Úc và một số nước khu vực Châu Á như Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan… Lượng lao động nước ngoài đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc vài năm gần đây tăng rất nhiều. Dự tính những năm tới lao động nước ngoài tại Việt 1
Nam còn tăng nhiều hơn nữa. Chính vì vậy mà Nhà nước cần có chính sách phù hợp để quản lý lao động nước ngoài sao cho vừa phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, an ninh ổn định, vừa giữ mối quan hệ ngoại giao tốt đối với các nước trên thế giới. Hòa nhập chung trong xu thế đó, Bình Dương là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là Tỉnh rất năng động trong kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài. Trong những năm qua thực hiện chủ trương, chính sách mở cửa hội nhập quốc tế, mở rộng các mối quan hệ hợp tác với nước ngoài và luôn ưu tiên các đối tác có tiềm lực kinh tế mạnh, các tập đoàn lớn kinh tế lớn trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi còn những khó khăn như hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý lao động nước ngoài thường xuyên thay đổi, bổ sung. Văn bản ban hành có lúc còn chưa theo kịp với thực tiễn cuộc sống. Tiêu chí xác định người nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam chưa thống nhất giữa Bộ luật Lao động và Luật xuất, nhập cảnh. Số lượng doanh nghiệp nhiều, một số doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm, tìm hiểu, nắm bắt các quy định pháp luật có liên quan, nhân viên thực hiện các thủ tục về sử dụng lao động người nước ngoài của các doanh nghiệp thường xuyên thay đổi nên vẫn có một số doanh nghiệp khó khăn trong thực hiện. Để Bình Dương tiếp tục là địa chỉ đáng tin cậy, là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, trong thời gian tới ngoài việc s tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các chính sách về phát triển kinh tế xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế; huy động mọi nguồn lực để tiếp tục đầu tư xây dựng ngày càng hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, một nhiệm vụ cấp thiết đang đặt ra đó là tăng cường quản lý người lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi và 2
an toàn nhất để các doanh nghiệp nước ngoài an tâm đầu tư và hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần vào công tác quản lý xã hội, phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh trật tự để hướng tới xây dựng một Thành phố thông minh Bình Dương trong tương lai. Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương” để thực hiện đề tài luận văn Thạc sĩ quản lý công có tính cấp thiết về lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong quá trình nghiên cứu, làm luận văn, tác giả đã tiếp cận các bài viết, các công trình nghiên cứu của các tác giả sau: - Tác giả Phạm Mạnh Hùng với bài viết "Lao động nước ngoài tại Việt Nam - Góc nhìn khác" (Báo Điện tử, Đài Tiếng nói Việt Nam – VOV.VN, ngày 16/8/2011) đã đề cập đến hiện tượng người nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam một cách khách quan, tránh tạo ra những tâm lý cực đoan trong xã hội thực trạng lao động nước ngoài tại Việt Nam, những bất cập trong công tác quản lý và đề xuất chính sách với người lao động tại Việt Nam, lao động Việt Nam ra nước ngoài. - Tác giả Sally Baber và Max Tunon, Văn phòng Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Tổ chức Lao động Quốc tế với bài viết "Hội nhập ASEAN tác động đến lao động di cư Việt Nam như thế nào?" (tại trang web: www.ilo.org ngày 27/12/2013) đã đề cập đến vấn đề di cư lao động và cơ hội khi Việt Nam gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN, vai trò của Tổ chức lao động quốc tế trong việc cam kết với Chính phủ, Tổ chức sử dụng lao động và bảo vệ người lao động di cư. - Tác giả Lê Quốc Lý, Lê Văn Cương (Tạp chí kinh tế và dự báo số 24 (440), tháng 12/2008) "Hội nhập kinh tế quốc tế và vấn đề việc làm ở Việt Nam" đã đề cập đến những thuận lợi, thách thức đối với các doanh nghiệp 3
Việt Nam về vấn đề việc làm, cạnh tranh thị trường lao động...Từ đó đề xuất 9 giải pháp liên quan đến sử dụng, quản lý lao động di cư vào Việt Nam và xuất khẩu lao động của Việt Nam. - Đề tài KX.02.01/11-15 "Vấn đề lao động người nước ngoài tại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế", do TS. Nguyễn Thị Lan Hương, chủ nhiệm đã nghiên cứu những vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng dòng lao động nước ngoài vào Việt Nam, các yếu tố tác động và ảnh hưởng...Đồng thời chỉ ra những vấn đề đặt ra về lao động nước ngoài ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới đối với việc thực hiện pháp luật đối với lao động nước ngoài làm việc ở Việt Nam. Ngoài ra, còn một số bài báo và nghiên cứu khác cũng đề cập đến tình hình lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam như: "Tăng cường quản lý lao động người nước ngoài" của tác giả Vũ Yến đăng ngày 21/4/2015 trên Báo Quảng Ngãi; "Những điểm mới về lao động nước ngoài tại Việt Nam" của tác giả Trần Quang Minh đăng trên Thời báo kinh tế Sài Gòn ngày 09/3/2016; "Một số vấn đề về quản lý lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam cần được sửa đổi" của Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội đăng trên Tạp chí Lao động và Xã hội ngày 30/6/2016; "Pháp luật về quản lý lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam" của ThS Phạm Thị Hương Giang đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật ngày 28/01/2017. Những bài viết, công trình nghiên cứu nêu trên đã tiếp cận một số khía cạnh của công tác quản lý lao động nước ngoài trên phạm vi quốc gia, quốc tế nhưng đến nay chưa có một công trình nghiên cứu một cách toàn diện về phương diện lý luận, thực tiễn về quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh Bình Dương. 4
Sau khi tiếp cận, nghiên cứu các nội dung trên, kết hợp sự tương tác, trải nghiệm trong quá trình công tác của mình, tác giả đặt ra những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận văn này như sau: Thứ nhất, đặc trưng lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. Thứ hai, cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn về công tác quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài. Thứ ba, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh. Thứ tư, nhận diện thực trạng tình hình quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. Thứ năm, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1.Mục đích Trên cơ sở làm r lý luận, pháp lý về quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài, từ đánh giá thực trạng, tác giả đề xuất giải pháp để hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. 3.2. Nhiệm vụ Để thực hiện được mục đích nêu trên, luận văn có những nhiệm vụ sau đây: - Phân tích cơ sở lý luận, pháp lý về quản lý nhà nước đối với lao động nước ngoài, xây dựng khái niệm, mục tiêu, nguyên tắc và xác định nội dung quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài trên địa bàn tỉnh; khảo sát kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố có điều kiện tương đồng để tiếp thu, đúc kết, vận dụng đối với tỉnh Bình Dương. - Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài tại tỉnh Bình Dương, trong đó làm r những kết quả 5
đạt được, những tồn tại, hạn chế cần khắc phục, phân tích các nguyên nhân, phát hiện những vấn đề đặt ra cần giải quyết. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng Hoạt động quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài tại tỉnh Bình Dương. 4.2. Phạm vi - Phạm vi không gian: tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài trên phạm vi tỉnh Bình Dương, đồng thời tham khảo kinh nghiệm một số địa phương có điều kiện tương đồng với tỉnh Bình Dương. - Phạm vi thời gian: từ năm 2016 đến 2019 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận của hệ thống lý luận chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đầu tư, hội nhập, hợp tác quốc tế, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. 5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp (desk study): Sử dụng trong nghiên cứu tại chỗ để rà soát các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các công trình nghiên cứu đã có, đánh giá những kết quả đã đạt được trong các nghiên cứu này, làm r những phương diện, những nội dung liên quan đến quản lý nhà nước đối với lao động người nước ngoài đã đề cập đến, từ đó, đưa ra những đánh giá, định hướng cho nghiên cứu. 6
- Phương pháp thống kê- phân tích: Được sử dụng trong việc thu thập số liệu về tình hình lao động nước ngoài, các phương diện thực trạng. Từ đó, phân tích những mặt đạt được, hạn chế. 6. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn được bố cục thành 03 Chương: Chương 1. Cơ sở lý luận và pháp lý của quản lý nhà nước đối với người lao động nước ngoài Chương 2. Thực trạng quản lý Nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương Chương 3. Giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nước đối với lao động nước ngoài tại tỉnh Bình Dương 7
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NƢỚC NGOÀI 1.1.Khái quát về l nhà nƣớc đối với lao động nƣớc ngoài 1.1.1.Khái niệm quản l nhà nƣớc đối với lao động nƣớc ngoài Lao động nước ngoài là công dân nước ngoài, không có quốc tịch Việt Nam, đáp ứng những điều kiện pháp luật quy định để được phép làm việc tại Việt Nam cho tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc tổ chức nước ngoài tại Việt Nam. Từ khi xã hội loài người được hình thành, hoạt động tổ chức, quản lý đã được quan tâm. Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công lao động nhằm đạt được hiệu quả cao hơn. Đó là hoạt động giúp cho người đứng đầu tổ chức phối hợp sự nổ lực của các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Thuật ngữ “quản lý” thường được hiểu theo những cách khác nhau tuỳ theo góc độ khoa học khác nhau cũng như cách tiếp cận của người nghiên cứu. Quản lý là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học xã hội và khoa học tự nhiên. Mỗi lĩnh vực khoa học bàn về quản lý dưới góc độ riêng của mình và nó phát triển ngày càng sâu rộng trong mọi hoạt động của đời sống xã hội. Theo quan niệm của C.Mác: “Bất kỳ lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào đó mà được tiến hành tuân theo một quy mô tương đối lớn đều cần có sự quản lý ở mức độ nhiều hay ít nhằm phối hợp những hoạt động cá nhân và thực hiện những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất, sự vận động này khác với sự vận động của các cơ quan độc lập của cơ thể đó. Một nhạc công tự điều khiển mình, nhưng một 8
dàn nhạc phải có nhạc trưởng” [2,II ]. Theo C.Mác quản lý là nhằm phối hợp các lao động đơn lẻ để đạt được cái thống nhất của toàn bộ quá trình sản xuất. Ở đây C.Mác đã tiếp cận khái niệm quản lý từ góc độ mục đích của quản lý. Bên cạnh đó, theo quan niệm của các nhà khoa học nghiên cứu về quản lý hiện nay: quản lý là sự tác động chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người để chúng phát triển phù hợp với quy luật, đạt tới mục đích đã đề ra và đúng với ý trí của người quản lý. Theo cách hiểu này thì quản lý là việc tổ chức, chỉ đạo các hoạt động của xã hội nhằm đạt được một mục đích của người quản lý. Theo cách tiếp cận này, quản lý đã nói r lên cách thức quản lý và mục đích quản lý. Như vậy, theo cách hiểu chung nhất thì quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý. Việc tác động theo cách nào còn tuỳ thuộc vào các góc độ khoa học khác nhau, các lĩnh vực khác nhau cũng như cách tiếp cận của người nghiên cứu. Quản lý Nhà nước về lao động là những hoạt động quản lý công của Nhà nước trong lĩnh vực chính sách lao động quốc gia mà chủ yếu bao gồm việc ban hành chính sách liên quan đến quy hoạch, phân bố và sử dụng lao động toàn xã hội dựa vào cung cầu lao động, ban hành văn bản pháp quy về lao động; ban hành chính sách lao động tiền lương, bảo hiểm xã hội, chính sách về quan hệ lao động; tổ chức thực hiện các chương trình quốc gia về việc làm, di dân, lao động nước ngoài; tổ chức nghiên cứu khoa học về lao động xã hội, thống kê và thông tin; thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật lao động, giải quyết tranh chấp. Xét về bản chất, quản lý lao động nước ngoài có nguồn gốc từ quản lý, quản lý lao động. Trong đó, khái niệm quản lý có phạm vi rất rộng còn quản lý lao động nước ngoài lại là khái niệm có phạm vi hẹp hơn cả. Nếu quản lý là sự tổ chức, điều khiển hoạt động chung, quản lý lao động là quản lý tất cả 9