Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đào tạo liên tục tại bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm hệ thống hóa những vẫn đề lý luận có liên quan, đề tài làm làm rõ thực trạng và tìm ra nguyên nhân hạn chế của QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập tại TP.HCM. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập tại TP.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đào tạo liên tục tại bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ THỊ HƢƠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ THỊ HƢƠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN VĂN CƢỜNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài «Quản lý nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh» là công trình nghiên cứu của cá nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Văn Cường . Nội dung luận văn có tham khảo sử dụng các tài liệu của các tác giả khác đều được liệt kê tại phần tài liệu tham khảo. Các số liệu trong luận văn đều là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn chưa từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về nội dung nghiên cứu của mình. TÁC GIẢ Hồ Thị Hƣơng
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của Quý Thầy Cô giáo là giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn tại trường. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy PGS.TS. Nguyễn Văn Cường đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều thời gian và tâm huyết chỉ bảo tôi hoàn thành luận văn. Đồng thời xin gửi lời cảm ơn đến sự giúp đỡ của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh và các anh chị đã cung cấp số liệu hỗ trợ tôi hoàn thành đề tài. Cảm ơn sự hỗ trợ, chia sẻ, động viên từ gia đình, đồng nghiệp và bạn bè trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn./. TÁC GIẢ Hồ Thị Hƣơng
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Mục lục PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................................ 2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ........................................................ 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .................................................................. 6 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................. 6 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC 1.1. Tổng quan QLNN về đào tạo liên tục 1.1.1. Khái niệm về đào tạo liên tục .................................................................. 7 1.1.2. Các khái niệm liên quan .......................................................................... 9 1.1.3. Vai trò của đào tạo liên tục .................................................................... 12 1.2. Nội dung QLNN về đào tạo liên tục 1.2.1. Xây dựng và ban hành các văn bản quản lý ......................................... 13 1.2.2. Triển khai thực hiện các van bản quản lý ............................................. 15 1.2.3.Tổ chức hệ thống đào tạo liên tục ......................................................... 17 1.2.4. Chương trình và tài liệu đào tạo liên tục .............................................. 23 1.2.5. Kiểm tra, giám sát hoạt động đào tạo liên tục ...................................... 24
1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến QLNN về đào tạo liên tục 1.3.1. Trình độ đội ngũ cán bộ giảng viên ...................................................... 25 1.3.2. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo ...................................... 26 1.3.3. Kinh phí sử dụng cho hoạt động đào tạo liên tục ................................. 27 Tiểu kết ................................................................................................................ 28 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TP.HỒ CHÍ MINH 2.1. Tổng quan về địa bàn nghiên cứu 2.1.1. Về đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của TP.HCM ............................ 29 2.1.2. Điều kiện về y tế của TP.HCM ........................................................... 30 2.1.3. Tổng quan về hoạt động QLNN về y tế tại TP.HCM .......................... 32 2.2. Thực trạng QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh 2.2.1. Thực trạng về hệ thống văn bản đối với đào tạo liên tục ..................... 37 2.2.2. Quản lý hoạt động đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP. HCM ............................................................................................ 48 2.2.2.1. Bộ máy tổ chức quản lý đào tạo liên tục ........................................... 48 2.2.2.2. Đội ngũ cán bộ phụ trách đào tạo liên tục tại bệnh viện công lập .... 49 2.2.2.3. Công tác thanh tra, kiểm tra ............................................................. 50 2.3. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nƣớc trong hoạt động đào tạo liên tục tại bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh 2.4.1. Thành tựu .............................................................................................. 56 2.4.2. Hạn chế ................................................................................................. 65 2.4.3. Nguyên nhân hạn chế ........................................................................... 65 Tiểu kết ................................................................................................................ 67
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Phƣơng hƣớng phát triển đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh ....................................................... 68 3.1.1. Phương hướng phát triển ngành y tế của TP.HCM .............................. 68 3.1.2. Nội dung thực hiện quy hoạch phát triển ngành y tế TP.HCM ............ 71 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh 3.2.1. Hoàn thiện hệ thông văn bản quy phạm pháp luật QLNN về hoạt động đào tạo liên tục tại các BV công lập ...................................................... 73 3.2.2. Hoàn thiện tổ chức bộ máy QLNN về đào tạo liên tục ........................ 74 3.2.3. Nâng cao năng lực cho cán bộ viên chức làm công tác đào tạo liên tục ở các cấp .................................................................................................. 74 3.2.4. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý đào tạo liên tục................ 76 3.2.5. Phát triển cơ sở vật chất đáp ứng việc thực hiện công tác đào tạo liên tục ............................................................................................................ 77 3.2.6.Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập ................................................................................... 77 3.2.7. Tăng cường mối quan hệ hợp tác quốc tế ............................................ 78 Tiểu kết ................................................................................................................ 78 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Cụm từ viết tắt Cụm từ đầy đủ BV Bệnh viện 1. QLNN Quản lý nhà nước 3. TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 5. UBND Uỷ ban Nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Chƣơng 2 Bảng 2.1. Bảng xếp hạng bệnh viện 2018 .................................................. 52 Bảng 2.2. Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam (phiên bản 2.0), (Ban hành kèm theo Quyết định số 6858/QĐ-BYT, Ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế). ............................................................................. 59 Bảng 2.3: Mục tiêu, chỉ tiêu đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực y tế đến 2020 ............................................................................................................. 64 Bảng 2.4: Tình hình các bệnh viện được nâng cấp sửa chữa và xây mới .. 66 Chƣơng 3: Bảng 3.1. Các chỉ tiêu về đào tạo ............................................................. 72
DANH MỤC CÁC HÌNH Chƣơng 2. Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh ............................... 33 Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức ngành y tế TP.HCM .................................................... 35
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nghề y là một nghề đặc biệt, nhiệm vụ của y bác sĩ gắn liền với sức khỏe tính mạng con người. Sự hiểu biết của khoa học về bệnh tật và các giải pháp điều trị tiến bộ từng ngày, y bác sĩ nếu không cập nhật kiến thức sẽ bị đào thải. Học tập suốt đời không chỉ là nhiệm vụ của người hành nghề mà còn là giải pháp sống còn của ngành y tế. Trên thế giới, đào tạo y khoa liên tục luôn gắn với lịch sử ra đời và phát triển của nghề y. Trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và nhu cầu ngày càng cao về chất lượng dịch vụ y tế từ góc độ nghề nghiệp đến sự kỳ vọng của người bệnh nên việc đào tạo liên tục càng trở nên cấp thiết. Đặc biệt, Thành phố Hồ Chí Minh với dân số đông, mật độ dân số cao, cộng thêm một lượng lớn dân vãng lai, đã phát sinh nhu cầu lớn về y tế và chăm sóc sức khỏe. Các tệ nạn xã hội, như mại dâm, ma túy, tình trạng ô nhiễm môi trường... gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe dân cư thành phố. Những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở các nước đang phát triển như sốt rét, sốt xuất huyết, tả, thương hàn... hay các bệnh của những quốc gia công nghiệp phát triển, như tim mạch, tăng huyết áp, ung thư, tâm thần, bệnh nghề nghiệp... đều xuất hiện ở Thành phố Hồ Chí Minh gây áp lực lớn cho ngành y tế. Để đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe cho người dân thì việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế là một yêu cầu bức thiết được đặt ra. Và nguồn nhân lực quyết định chất lượng mọi dịch vụ y tế vì vậy việc cập nhật liên tục những kiến thức, kỹ thuật mới, hạn chế tối thiểu những sai sót chuyên môn là nhiệm vụ bắt buộc với mọi người hành nghề.
Tuy nhiên, trên thực tế trong các bệnh viện, cán bộ chủ yếu làm công tác điều trị nên nhiệm vụ đào tạo chưa được quan tâm đúng mức. Công tác tổ chức, quản lý đào tạo liên tục còn nhiều khó khăn, bất cập. Vì vậy, nhìn về khía cạnh quản lý nhà nước (QLNN), công tác quản lý đối với đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh trở thành một vấn đề quan trọng và có ý nghĩa hơn đối với việc đóng góp vào sự phát triển của ngành y tế cả nước. Chính vì những lý do trên mà tôi xin chọn đề tài “QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: Trên phương diện nghiên cứu khoa học có rất nhiều công trình về đào tạo nói chung, đào tạo trong lĩnh vực y tế nói riêng. Một số đề tài luận văn có hướng đến nội dung đào tạo liên tục: + Tác giả Triệu Văn Tuyến với luận văn Thạc sĩ Y tế Công cộng “Mô tả thực trạng đào tạo liên tục cán bộ trạm y tế tại tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2013-2014” (2015), tác giả đã phân tích được thực trạng, đánh giá về hiệu quả và nêu ra những quy định về đảm bảo chất lượng trong hoạt động đào tạo liên tục cán bộ y tế tỉnh Vĩnh Phúc + Tác giả Nguyễn Thị Kim Ngọc với với luận văn Thạc sĩ Y tế Công cộng “Nghiên cứu về đào tạo liên tục cho cán bộ y tế tại một số bệnh viện đa khoa trung ương và tuyến tỉnh/thành phố tại Việt Nam giai đoạn 2014-2016”, tác giả đã phân tích thực trạng, nêu ra những mặt đạt được và chưa đạt được về đào tạo liên tục tại một số bệnh viện đa khoa trung ương va tuyến tỉnh/thành phố tại Việt Nam giai đoạn 2014-2016 từ đó đưa ra các biện pháp nhằm hoàn thiện về hoạt động đào tạo liên tục. 2
+ Tác giả Nguyễn Hải Hà với nghiên cứu “Thực trạng đào tạo liên tục cho cán bộ dược sĩ ở các bệnh viện tại Thành phố Hải Dương” (2017), tác giả đã cũng đã đề cập tới một số nội dung lý luận liên quan tới đào tạo liên tục và đã đưa ra được nhu cầu đào tạo cho cán bộ dược sĩ ở các bệnh viện tại Thành phố Hải Dương. Nhìn chung, các luận văn có liên quan đến hoạt động đào tạo liên tục, tuy nhiên dưới góc nhìn khác chưa hướng đến nhiều đến nội dung quản lý nhà nước về đào tạo liên tục. Trên phương diện quản lý hành chính công đã có một số công trình nghiên cứu và bài viết liên quan đến y tế như: + Tác giả Lê Văn Việt với luận văn thạc sĩ Quản lý Hành chính công “QLNN đối với nguồn nhân lực ngành y tế công tuyến quận/huyện tại TP.Hồ Chí Minh” (2010) . Tác giả nghiên cứu những luận điểm cơ bản, khảo sát thực trạng làm cơ sở khoa học để đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện chất lượng quản lý Nhà nước với nguồn nhân lực y tế công tuyến quận, huyện tại TP. Hồ Chí Minh. + Nguyễn Thị Hồ Điệp với luận văn cao học “QLNN đối với hệ thống BV trên địa bàn TP.HCM”. Tác giả đã nghiên cứu về hệ thống bệnh viện trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, phân tích thực trạng quản lý Nhà nước đối với hệ thống, đánh giá những mặt đạt được và chưa đạt được từ đó đưa ra giải pháp nhằm tăng cường hoạt động quản lý Nhà nước đối với hệ thống BV trên địa bàn TP. HCM. + Tác giả Hồ Trung Hiếu với luận văn cao học “QLNN về phát triển nguồn nhân lực y tế tỉnh Hải Dương”. Tác giả đã phân tích nội dung quản lý Nhà nước về phát triển nguồn nhân lực y tế tỉnh Hải Dương, nêu được 3
thực trạng phát triển nguồn nhân lực, đưa ra những đánh giá về thành tựu cũng như hạn chế từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện về quản lý Nhà nước. Các luận văn về phương diện quản lý hành chính công đã nêu trên hướng tới các nội dung QLNN đối với các cơ sở y tế; đào tạo, bồi dưỡng, quản lý và phát triển nhân lực y tế.... Như vậy, mặc dù QLNN về y tế là một đề tài không mới nhưng cho đến nay đa số các nghiên cứu của học viên cao học chủ yếu nghiên cứu về các hoạt động chuyên môn nghề nghiệp; quản lý nguồn nhân lực y tế hoặc về xã hội hóa y tế. Đào tạo liên tục mặc dù là một nội dung quan trọng tuy nhiên chưa có tác giả nào lựa chọn làm đề tài nghiên cứu. Hiện nay, chưa có công trình nghiên cứu cụ thể về quản lý Nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. Vì vậy đề tài của luận văn là một đề tài mang tính mới và không trùng lặp với các nghiên cứu trước đó. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: - Mục tiêu: Trên cơ sở hệ thống hóa những vẫn đề lý luận có liên quan, đề tài làm làm rõ thực trạng và tìm ra nguyên nhân hạn chế của QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập tại TP.HCM. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập tại TP.HCM. - Nhiệm vụ: Để đạt được mục tiêu nói trên, tác giả tập trung thực hiện các nhiệm vụ sau: + Nghiên cứu hệ thống hóa cơ sở lý luận QLNN về đào tạo liên tục 4
+ Đánh giá thực trạng về hoạt động đào tạo liên tục trong bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM + Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần tăng cường quản lý nhà nước về đào tạo liên tục tại bệnh viện công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Quản lý Nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM - Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Luận văn nghiên cứu trên địa bàn TP.HCM trong đó bệnh viện công lập có 22 bệnh viện thành phố, 23 bệnh viện quận huyện, 3 bệnh viện tuyến trung ương; do điều kiện về thời gian và nguồn số liệu có hạn, nên người nghiên cứu thực hiện nghiên cứu các bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế TP. HCM. Về thời gian: từ năm 2013 đến 2018. 5. Phƣơng pháp lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp lý luận: thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài: + Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu. + Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập. - Phương pháp nghiên cứu: thu thập các thông tin từ thực tiễn QLNN về đào tạo liên tục liên tục tại các bệnh viện công lập để xây dựng đề tài: + Phương pháp tổng hợp + Phương pháp thống kê + Phương pháp phân tích 5
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn Về lý luận, thông qua việc hệ thống hóa và phân tích các khái niệm của QLNN về đào tạo liên tục liên tục tại các bệnh viện công lập làm rõ vai trò của QLNN với hoạt động đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập. Về thực tiễn, tác giả tìm hiểu thực trạng hoạt động đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. Qua đó phân tích, đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế và đề xuất các giải pháp cụ thể có tính khoa học và khả thi nhằm tăng cường quản lý nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo có ý nghĩa phục vụ cho việc triển khai các hoạt động QLNN về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu gồm 3 chương, cụ thể như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý Nhà nước về đào tạo liên tục Chương 2: Thực trạng quản lý Nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. Chương 3: Phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản lý Nhà nước về đào tạo liên tục tại các bệnh viện công lập trên địa bàn TP.HCM. 6
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐÀO TẠO LIÊN TỤC 1.1. Tổng quan QLNN về đào tạo liên tục 1.1.1. Khái niệm về đào tạo liên tục: Đào tạo y khoa liên tục (tiếng anh là Continuing Medical Education được viết tắt là CME) là quá trình cán bộ y tế không ngừng cập nhật những kiến thức và tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Đào tạo y khoa liên tục được định nghĩa là “hoạt động được xác định rõ ràng và để phát triển chuyên môn của cán bộ y tế và dẫn tới việc cải thiện chăm sóc cho bệnh nhân. CME bao gồm tất cả các hoạt động học tập mà cán bộ y tế mong muốn thực hiện để có thể thường xuyên, liên tục nâng cao năng lực chuyên môn của mình” Hội đồng chứng nhận đào tạo y khoa liên tục Hoa kỳ (ACCME): Đào tạo y khoa liên tục là một dạng đặc biệt của đào tạo liên tục nhằm giúp nhân viên y tế duy trì năng lực chuyên môn và học tập những kiến thức mới cũng như thông tin về những lãnh vực mới thuộc chuyên ngành. Những hoạt động này có thể bao gồm các sự kiện (hội nghị, hội thảo, họp chuyên môn định kỳ, hội nghị thường niên), tài liệu, các chương trình đào tạo qua mạng internet, các hình thức nghe nhìn hoặc thông tin điện tử khác…. Nội dung của các hoạt động đào tạo này được xây dựng, xem xét và thực hiện bởi các chuyên gia đầu ngành trong các lãnh vực chuyên môn. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa kỳ (AAP): Đào tạo y khoa liên tục bao gồm các hoạt động đào tạo nhằm mục tiêu duy trì, phát triển năng lực chuyên môn hoặc củng cố kiến thức, kỹ năng y khoa cần thiết cho bác sĩ để thực hiện chức năng nghề nghiệp, bao gồm cung cấp dịch vụ điều trị cho bệnh nhân, phục vụ cộng đồng cho cộng đồng và cho ngành y. Định nghĩa này của CME 7
nhấn mạnh rằng tất cả các hoạt động đào tạo liên tục nhằm hỗ trợ người bác sĩ thực hiện chức năng nghề nghiệp của mình hiệu quả hơn đều được xem là đào tạo y khoa liên tục. Hội đồng Y khoa quốc gia Singapore: Đào tạo y khoa liên tục bao gồm các hoạt động đào tạo nhằm duy trì, phát triển và nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng lực chuyên môn của bác sĩ. Khái niệm đào tạo liên tục ở nước ta cũng đã được đưa vào trong ngành y tế từ những năm 1990, với sự giúp đỡ của dự án hỗ trợ hệ thống đào tạo nhân lực y tế (còn gọi là 03/SIDA-Thụy Điển), Bộ Y tế đã hướng dẫn các tỉnh triển khai mạnh mẽ công tác đào tạo lại, đào tạo liên tục. Từ năm 2008, thông tư số 07/2008/TT-BYT, Bộ Y tế cũng định nghĩa “Đào tạo liên tục là các khóa đào tạo ngắn hạn, bao gồm: đào tạo bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ; cập nhật kiến thức y khoa liên tục; đào tạo chuyển giao kỹ thuật; đào tạo theo nhiệm vụ chỉ đạo tuyến và các khóa đào tạo chuyên môn nghiệp vụ khác trong lĩnh vực y tế.” Ngày nay, nhằm thay đổi thái độ của cán bộ y tế, tổ chức y tế thế giới đã đưa ra thuật ngữ phát triển nghề nghiệp liên tục (Continuing Professinal Development viết tắt là CPD) và được sử dụng rộng rãi tại các nước Âu, Mỹ. Ngoài các nội dung giống như của CME, CPD còn bao gồm cả các phương pháp học tập khác ngoài hình thức nghe giảng và ghi chép là các hình thức tự học và tự phát triển của từng cá nhân. Phát triển nghề nghiệp liên tục đề cập việc cán bộ tế sau khi đã hoàn thành giai đoạn đào tạo cơ sở, sẽ học tập suốt đời làm việc của mỗi người để cập nhật kiến thức, kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của người bệnh, các dịch vụ y tế. CPD được xây dựng dựa trên nhu cầu chuyên môn của cán bộ y tế đồng thời cũng là giải pháp chính để cải thiện chất lượng. Khác với đào tạo chính quy hay đào tạo sau đại học được thực hiện theo các quy định và quy tắc cụ thể thì CPD lại chủ yếu là các hoạt động 8
học tập trên cơ sở định hướng cá nhân và thực hành để thúc đẩy nâng cao năng lực nghề, nhằm duy trì và nâng cao năng lực từng cá thể đáp ứng được các nhu cầu ngày càng tăng của người bệnh và hệ thống y tế. Trên thực tế hiện nay nước ta đang đồng nhất giữa CPD và CME. Theo Thông tư 22/2013/TT-BYT ngày 09/8/2013 của Bộ Y tế về Hướng dẫn đào tạo liên tục trong lĩnh vực y tế Chương I, Điều 3 có đưa ra định nghĩa: “Đào tạo liên tục là các khóa đào tạo ngắn hạn, bao gồm: đào tạo bồi dưỡng để cập nhật kiến thức, kỹ năng, thái độ thuộc lĩnh vực chuyên môn đang đảm nhận; đào tạo lại, đào tạo theo nhiệm vụ chỉ đạo tuyến, đào tạo chuyển giao kỹ thuật và các khóa đào tạo chuyên môn nghiệp vụ khác của ngành y tế mà không thuộc hệ thống văn bằng giáo dục quốc dân.”[5] Như vậy, theo Thông tư 22/2013/TT-BYT thuật ngữ đào tạo liên tục có tính tương đồng với thuật ngữ đào tạo y khoa liên tục như các khái niệm đã nêu ở trên và là khái niệm được tôi sử dụng chủ yếu, làm căn cứ pháp lý cho đề tài, để phân biệt với các hoạt động đào tạo y tế khác. 1.1.2. Các khái niệm liên quan: Cơ sở đào tạo liên tục: Cơ sở đào tạo liên tục là các bệnh viện, viện có giường bệnh; viện nghiên cứu; các cơ sở giáo dục chuyên nghiệp/dạy nghề y tế; các cơ sở giáo dục khác có đào tạo mã ngành thuộc khối ngành khoa học sức khỏe; các trung tâm có đào tạo nhân lực y tế... Cán bộ y tế: Cán bộ y tế là công chức, viên chức, người đang làm chuyên môn nghiệp vụ trong các cơ sở y tế. Mã cơ sở đào tạo liên tục: Mã cơ sở đào tạo liên tục là hệ thống ký hiệu để phân loại và quản lý các cơ sở đào tạo liên tục được Bộ Y tế công nhận 9
* Khái niệm về QLNN QLNN chính là hoạt động thực thi quyền lực Nhà nước do các cơ quan Nhà nước tiến hành đối với tất cả mọi cá nhân và tổ chức trong xã hội, trên tất cả các mặt đời sống và xã hội bằng cách sử dụng quyền lực Nhà nước có tính cưỡng chế đơn phương nhằm mục tiêu phụ vụ lợi ích chung của cả cộng đồng nhằm duy trì sự ổn định, an ninh trật từ và thúc đẩy xã hội phát triển theo một định hướng thống nhất của Nhà nước. * Quản lý nhà nước về đào tạo liên tục Quản lý nhà nước về đào tạo liên tục là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực pháp luật nhà nước đối với các quá trình, các hoạt động trong lĩnh vực đào tạo liên tục trong ngành y tế của con người, tổ chức để duy trì và phát triển ngày càng cao các hoạt động đào tạo liên tục nhằm đạt được các hiệu quả kinh tế xã hội do nhà nước đặt ra. Nhà nước thực hiện sự quản lý của mình trên lĩnh vực đào tạo liên tục nhằm đảm bảo cho lĩnh vực này phát triển đúng định hướng, tạo nên sự phát triển bền vững và có hiệu quả. * Bệnh viện công lập Theo Tổ chức Y tế thế giới định nghĩa “BV là một bộ phận không thể tách rời của tổ chức xã hội y tế, chức năng của nó là chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nhân dân, cả phòng bệnh, chữa bệnh và dịch vụ ngoại trú của BV phải vươn tới gia đình và môi trường cư trú BV còn là trung tâm đào tạo cán bộ y tế và nghiên cứu khoa học” Bệnh viện công lập là một loại dịch vụ công có đặc thù riêng. Dịch vụ công là khái niệm trong đó từ “công” để chỉ chủ thể có trách nhiệm cung ứng vì lợi ích chung. Mục tiêu phục vụ của dịch vụ công là cung ứng hàng hóa công cộng không thông qua quan hệ thị trường đầy đủ và không nhằm mục 10