Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn NSNN tại huyện Ea Súp trong những năm tiếp theo trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN của huyện Ea Súp trong giai đoạn từ năm 2014- 2018, chỉ ra được những mặt tích cực, những ưu điểm cần phát huy, những mặt hạn chế, yếu kém cần khắc phục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN QUANG TÍN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN QUANG TÍN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ TÌNH ĐẮK LẮK - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi và chƣa đƣợc công bố ở bất kỳ công trình nào. Những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, khách quan. Số liệu đƣợc thu thập từ các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Ea Súp, có dẫn chứng nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo về bản quyền tác giả theo quy định. Tác giả luận văn Nguyễn Quang Tín i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, Ban quản lý Sau đại học – Học viện Hành chính Quốc gia đã quan tâm và tạo điều kiện; đặc biệt là sự giúp đỡ tận tình của TS Nguyễn Thị Tình - Học viện Hành chính Quốc gia là ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn và đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin đƣợc cảm ơn Lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng nhân dân huyện, Ủy ban nhân dân huyện và các phòng, ban chuyên môn của huyện Ea Súp đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình nghiên cứu, thu thập tài liệu để thực hiện luận văn. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Đắk Lắk, ngày tháng năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Quang Tín ii
MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................. v DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................... vii MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC ........................ 9 1.1. Lý luận chung quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ................................................................................................ 9 1.2. Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ..................................................................................................................... 18 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ..................................................................... 29 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản ở một số địa phƣơng và bài học kinh nghiệm cho huyện Ea Súp .................................... 34 Tóm tắt Chƣơng 1 ....................................................................................... 41 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK .................................................. 42 2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Ea Súp .......... 42 2.2. Thực trạng hoạt động đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ở huyện Ea Súp .................................................................................. 48 2.3. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ở huyện Ea Súp từ 2014 đến nay ........................................ 53 2.4. Đánh giá về thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ở huyện Ea Súp từ 2013 đến nay ....................... 74 Tóm tắt Chƣơng 2 ....................................................................................... 89 iii
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN EA SÚP, TỈNH ĐẮK LẮK TRONG THỜI GIAN TỚI ...................................................................................................... 90 3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp trong thời gian tới......................................................................................................... 90 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc ở huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk .................................................... 95 3.3. Một số kiến nghị................................................................................. 106 Tóm tắt Chƣơng 3 ..................................................................................... 108 KẾT LUẬN .................................................................................................. 109 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 111 iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ĐTXD: Đầu tƣ xây dựng GPMB: Giải phóng mặt bằng HĐND: Hội đồng nhân dân KT-XH: Kinh tế - Xã hội KTKT Kinh tế kỹ thuật MTQG: Mục tiêu Quốc gia NĐ: Nghị định NSNN: Ngân sách nhà nƣớc NSTW: Ngân sách Trung ƣơng QLDA: Quản lý dự án QLNN: Quản lý nhà nƣớc TW: Trung ƣơng UBND: Ủy ban nhân dân XDCB: Xây dựng cơ bản VAT: Thuế giá trị gia tăng v
DANH MỤC CÁC BẢNG Tên Nội dung Trang Bảng 2.1 Hiện trạng sử dụng đất huyện Ea Súp năm 2018 44 Bảng 2.2 Tổng hợp các chỉ tiêu kinh tế huyện giai đoạn 2014- 45 2018 Bảng 2.3 Tổng hợp vốn đầu tƣ cho xây dựng cơ bản giai đoạn 48 2014-2018 Bảng 2.4 Tổng hợp các dự án đầu tƣ giai đoạn 2014-2018 49 Bảng 2.5 Tổng hợp kế hoạch đầu tƣ XDCB trên địa bàn huyện 57 Ea Súp giai đoạn 2014-2018 Bảng 2.6 Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân 59 sách tỉnh bổ sung mục tiêu Bảng 2.7 Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân 60 sách huyện Bảng 2.8 Số liệu về nguồn nhân lực làm công tác quản lý đầu tƣ 73 xây dựng cơ bản của huyện Ea Súp (phân loại theo trình độ tốt nghiệp) Bảng 2.9 Số liệu về nguồn nhân lực làm công tác quản lý đầu tƣ 73 xây dựng cơ bản ở huyện Ea Súp (phân loại theo ngành đào tạo) vi
DANH MỤC CÁC HÌNH Tên Nội dung Trang Hình 2.1 Bản đồ hành chính huyện Ea Súp 43 Bộ máy quản lý nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ Hình 2.2 69 bản của huyện Ea Súp vii
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Đầu tƣ xây dựng cơ bản giữ một vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam, chiếm vị trí không nhỏ trong việc tạo ra sự tăng trƣởng kinh tế, góp phần phát triển kinh tế xã hội theo hƣớng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong bối cảnh đổi mới nền kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi phải có hạ tầng kỹ thuật đồng bộ đáp ứng với yêu cầu mới thì vấn đề đầu tƣ xây dựng cơ bản càng mang tính cấp thiết và cấp bách hơn bao giờ hết, nhất là hạ tầng kỹ thuật kinh tế xã hội hiện nay ở các tỉnh miền núi nhƣ Đắk Lắk vẫn đang còn rất hạn chế. Trong thời gian qua, huyện Ea Súp đã thực hiện nhiều giải pháp trong việc quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện và đã đạt đƣợc một số kết quả nhƣ: cơ chế quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản ngày càng hoàn thiện, siết chặt kỷ luật đầu tƣ công nhằm nâng cao hiệu quả đầu tƣ; Quy trình quyết định chủ trƣơng đƣợc thực hiện chặt chẽ nhằm ngăn chặn tình trạng phê duyệt quyết định đầu tƣ dàn trải, gây thất thoát và lãng phí nguồn lực đầu tƣ; Chuyển từ kế hoạch đầu tƣ công ngắn hạn hàng năm sang kế hoạch đầu tƣ công trung hạn 5 năm; Phân bổ vốn đầu tƣ công đƣợc thực hiện trên cơ sở các nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tƣ công trong từng giai đoạn, bảo đảm phân bổ vốn đầu tƣ công khai, minh bạch và công bằng, góp phần tích cực vào việc phòng, chống tham nhũng; Việc phân cấp quản lý đầu tƣ công mạnh mẽ và rõ ràng hơn, gắn với trách nhiệm cụ thể của từng đối tƣợng; Vốn đầu tƣ đƣợc bố trí tập trung, hiệu quả hơn trƣớc. Nợ đọng xây dựng cơ bản đã đƣợc khống chế và có biện pháp giải quyết kịp thời. Việc lập kế hoạch vốn đầu tƣ đã bám sát kế hoạch tài chính - ngân sách 3-5 năm, tính đến tổng thể các nguồn lực đảm 1
bảo an toàn tài chính và kiểm soát bội chi, nợ công. Là cơ sở vững chắc cho quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng bộ huyện Ea Súp nhiệm kỳ 2015 - 2020 với mục tiêu đƣa huyện Ea Súp trở thành huyện nông thôn mới vào năm 2020, tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện góp phần chung vào sự phát triển của tỉnh. Tuy nhiên, quá trình quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp còn nhiều tồn tại, hạn chế nhƣ: nguồn vốn ngân sách bố trí cho các dự án hàng năm thấp, chƣa tƣơng xứng với nhu cầu, tiến độ triển khai thực hiện dự án chậm ở tất cả các bƣớc nhƣ: Lập, thẩm định, phê duyệt chủ trƣơng đầu tƣ, lập dự án nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tƣ xây dựng, công tác lựa chọn nhà thầu, tổ chức thi công xây dựng, quản lý chất lƣợng xây dựng công trình, quyết toán dự án hoàn thành… quá trình quản lý đầu tƣ xây dựng công trình sau khi bàn giao chƣa thực hiện tốt. Tình trạng thất thoát, lãng phí trong đầu tƣ xây dựng cơ bản vẫn còn diễn ra hết sức phức tạp. Từ những thực trạng nêu trên, yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc là một nhiệm vụ cấp thiết không những trƣớc mắt mà còn lâu dài. Xuất phát từ tầm quan trọng của các vấn đề nói trên, với mong muốn nghiên cứu tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk” làm chủ đề nghiên cứu luận văn tốt nghiệp cao học ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính Quốc gia. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2
Đã có nhiều tài liệu, công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc, tiêu biểu nhƣ: Trong cuốn “Giáo trình Kinh tế đầu tư” (2007), NXB Đại học Kinh tế Quốc dân – Hà Nội của tác giả Nguyễn Bạch Nguyệt (chủ biên) đã nêu các khái niệm cơ bản về đầu tƣ phát triển, nguồn vốn đầu tƣ, quản lý đầu tƣ và những phƣơng pháp cơ bản về quản lý đầu tƣ, thẩm định dự án, đấu thầu trong các dự án đầu tƣ. Giáo trình đã nêu tƣơng đối toàn diện về đầu tƣ phát triển, cung cấp cơ sở lý thuyết để quản lý hoạt động đầu tƣ phát triển nói chung, đầu tƣ xây dựng cơ bản nói riêng. Trong luận văn thạc sĩ quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia “Quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ sở hạ tầng tại huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị” của Trần Vân Anh (2016), tác giả đã hệ thống hóa lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý nhà nƣớc đối với các dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc, làm rõ, đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ XDCB sử dụng cho đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế xã hội tại huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Đánh giá việc lồng ghép các nguồn vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản từ NSNN với các nguồn vốn chƣơng trình mục tiêu cho các huyện miền núi nhƣ chƣơng trình 135, chƣơng trình 30a của Chính phủ. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc đối với các dự án đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng trên địa bàn huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Tác giả Phạm Hồng Ngọc với luận văn thạc sĩ quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia “Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước tại huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An” (2017) thì tập trung làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý chi đầu tƣ xây dựng cơ bản 3
hiện nay, đề xuất các giải pháp thực hiện tốt hơn công tác chi đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An. Nội dung của luận văn tập trung vào các nội dung quản lý chi đầu tƣ xây dựng cơ bản từ giai đoạn lập, thực hiện và kết thúc dự án đầu tƣ. Công tác quyết toán dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản cũng nhƣ quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản qua các năm ngân sách. Đề tài nghiên cứu cấp cơ sở “Một số vấn đề về đầu tư công tại Đà Nẵng” của Võ Duy Khƣơng (2010). Trong nghiên cứu này, tác giả tập trung đánh giá và chỉ ra những hạn chế, yếu kém trong đầu tƣ công trên địa bàn Thành phố Đà Nẵng để từ đó đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác đầu tƣ công trên địa bàn Thành phố Đà nẵng thời điểm từ 2010 đến 2020. Luận án tiến sĩ kinh tế “Quản lý đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn Ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” của Vũ Huy Phong (2011). Đây là một công trình nghiên cứu tƣơng đối công phu và dày công của tác giả khi bàn về Quản lý đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn Ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Đề tài tập trung nghiên cứu về hoạt động quản lý đối với các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng lấy bối cảnh thực tiễn từ tỉnh Đắk Lắk. Trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý về đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn Ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, tác giả xây dựng hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao kết quả và hiệu quả quản lý đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn Ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trên nguyên tắc sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách nhà nƣớc chi cho xây dựng cơ sở hạ tầng ở tỉnh Đắk Lắk đến năm 2015. Qua nghiên cứu một số luận văn liên quan đến quản lý nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc, đa số các luận 4
văn đều đã đề cập đến cơ sở lý luận công tác quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản và một số nội dung về công tác quản lý nhà nƣớc đối với đầu tƣ xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách ở cấp tỉnh và huyện, nhƣng chƣa đề cập đến quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Cho đến nay chƣa có một công trình nào nghiên cứu hoàn chỉnh và có hệ thống về quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp. Chỉ có một số báo cáo mang tính chất phân tích, đánh giá nhƣng chƣa đi sâu nghiên cứu một cách cụ thể nội dung nói trên. Điều đó cho thấy việc nghiên cứu đề tài này là vấn đề mới đang đặt ra, đòi hỏi phải nghiên cứu những điều kiện đặc thù của huyện Ea Súp nhằm đƣa ra các giải pháp có hiệu quả hơn. Có thể khẳng định chủ đề lựa chọn là riêng biệt và có khả năng đóng góp khoa học, nhƣ là một cố gắng góp phần tìm thêm những giải pháp thiết thực cho công tác quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Ea Súp trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn NSNN tại huyện Ea Súp trong những năm tiếp theo trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về các dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN của huyện Ea Súp trong giai đoạn từ năm 2014- 2018, chỉ ra đƣợc những mặt tích cực, những ƣu điểm cần phát huy, những mặt hạn chế, yếu kém cần khắc phục. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu, cần thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống lý luận chung quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn NSNN. 5
- Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Ea Súp. - Đề xuất các giải pháp thiết thực nhất để hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nƣớc do huyện quản lý. Phạm vi về không gian nghiên cứu: Luận văn đƣợc tiến hành nghiên cứu tại huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Phạm vi về thời gian nghiên cứu: Số liệu nghiên cứu của luận văn đƣợc thu thập trong thời gian 05 năm từ năm 2014 đến năm 2018. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1 Phương pháp luận Luận văn “Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk” đƣợc tiến hành nghiên cứu dựa trên cơ sở, nền tảng của lý luận Mác - Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tác giả luận giải các vấn đề về quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản theo tƣ duy logic biện chứng mang tính khách quan và trong mối liên hệ với các vấn đề khác liên quan đến hoạt động quản lý nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc. Luận văn cũng đƣợc hoàn thành dựa trên các quan điểm, đƣờng 6
lối, chủ trƣơng, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nƣớc Việt Nam về quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc. 5.2. Phương pháp nghiên cứu + Phƣơng pháp thu thập thông tin: Thông qua các nguồn chính: báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo quyết toán Ngân sách nhà nƣớc, báo cáo tình hình đầu tƣ xây dựng, niên giám thống kê, sách, báo, internet. Tham vấn chuyên gia, những nhà khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu và phỏng vấn các công chức thuộc các phòng chuyên môn UBND huyện, UBND các xã, thị trấn và các đơn vị có liên quan. + Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp: Thông tin sau khi thu thập đƣợc, tác giả tiến hành phân loại, thống kê thông tin theo thứ tự ƣu tiên về mức độ quan trọng của thông tin, phân tích, đánh giá xem xét trên các khía cạnh của khoa học về quản lý nhà nƣớc, quản lý công. Đối với các thông tin là số liệu đƣợc nhập vào máy tính và tiến hành tổng hợp, phân tích, đánh giá. Công cụ sử dụng cho xử lý và tổng hợp là: Máy tính, phần mềm Microsoft Excel Dựa trên các số liệu thống kê để mô tả sự biến động cũng nhƣ xu hƣớng phát triển của một hiện tƣợng kinh tế xã hội. Mô tả quá trình thực hiện công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB đƣợc thực hiện nhƣ thế nào, qua đó xác định đƣợc kết quả của từng khâu, sự khó khăn, phức tạp của công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB dựa vào đó để chỉ ra các hạn chế, đề xuất các giải pháp. Công tác quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN đƣợc nghiên cứu trong luận văn sẽ đƣợc so sánh thông qua phƣơng pháp thống kê so sánh nhằm chỉ ra sự khác biệt về kết quả bố trí dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản theo các năm, so sánh cơ cấu kế hoạch đầu tƣ xây dựng cơ bản theo các năm và theo các lĩnh vực, ngành kinh tế. Phân tích so sánh sự khác biệt về các vấn đề có liên quan, những vấn đề phát sinh trong công tác quản lý đầu tƣ xây dựng 7
cơ bản từ nguồn NSNN. Từ đó đƣa ra kết luận có căn cứ khoa học cho các giải pháp đồng thời đƣa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN đối với huyện Ea Súp. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Sau khi nghiên cứu thành công, luận văn sẽ góp phần làm rõ thêm các vấn đề lý luận về quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nƣớc; kết quả nghiên cứu về thực trạng quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản của địa phƣơng là cơ sở đề xuất đƣợc những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách trên địa bàn huyện Ea Súp; có ý nghĩa trong việc áp dụng thực tiễn đối với các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu nghiên cứu, tham khảo trong việc xây dựng các chính sách về đầu tƣ và quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc. 7. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của đề tài đƣợc cấu trúc thành 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới. 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. Lý luận chung quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nƣớc 1.1.1. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản 1.1.1.1. Đầu tư Theo Luật Đầu tƣ số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại Điều 3, khái niệm đầu tƣ đƣợc hiểu: “Đầu tƣ là việc nhà đầu tƣ bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tƣ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan” [42, tr.3]. Theo nghĩa rộng, đầu tƣ có nghĩa là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm đem lại cho nhà đầu tƣ các kết quả nhất định trong tƣơng lai mà kết quả này thƣờng phải lớn hơn các chi phí về các nguồn lực đã bỏ ra. Nguồn lực bỏ ra có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là tài sản vật chất khác hoặc sức lao động. Sự biểu hiện bằng tiền của tất cả các nguồn lực đã bỏ ra trên đây gọi là vốn đầu tƣ. Trong các kết quả đạt đƣợc có thể là tài sản vật chất, tài sản trí tuệ, nguồn nhân lực tăng thêm [29, tr.17]. Theo nghĩa hẹp, đầu tƣ chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn lực ở hiện tại nhằm đem lại cho nhà đầu tƣ hoặc xã hội kết quả trong tƣơng lai lớn hơn các nguồn lực đã sử dụng để đạt đƣợc kết quả đó [29, tr.17]. 1.1.1.2. Đầu tư cơ bản và đầu tư xây dựng cơ bản Đầu tƣ cơ bản là hoạt động đầu tƣ để tạo ra các tài sản cố định đƣa vào hoạt động trong các lĩnh vực KT - XH khác nhau. Trong hoạt động đầu tƣ, các nhà đầu tƣ phải quan tâm đến các yếu tố: sức lao động, tƣ liệu lao động, 9
đối tƣợng lao động. Khác với đối tƣợng lao động (nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang, bán thành phẩm …) các tƣ liệu lao động (nhƣ máy móc, thiết bị, nhà xƣởng, phƣơng tiện vận tải …) là những phƣơng tiện vật chất mà con ngƣời sử dụng để tác động vào đối tƣợng lao động, biến đổi nó thành mục đích của mình. Xét về mặt tổng thể thì không một hoạt động đầu tƣ nào mà không cần phải có các tài sản cố định, nó bao gồm toàn bộ cơ sở kỹ thuật đủ tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nƣớc và có thể đƣợc điều chỉnh cho phù hợp với giá cả từng thời kỳ. Hoạt động đầu tƣ cơ bản thực hiện bằng cách tiến hành xây dựng để tạo ra các tài sản cố định đƣợc gọi là đầu tƣ XDCB. Đầu tƣ xây dựng cơ bản là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đƣa vào hoạt động trong lĩnh vực KT - XH, nhằm thu đƣợc lợi ích với nhiều hình thức khác nhau. Đầu tƣ xây dựng cơ bản trong nền kinh tế quốc dân đƣợc thông qua nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hóa hay khôi phục tài sản cố định cho nền kinh tế. Phân loại dự án đầu tƣ xây dựng cơ bản: + Dự án đầu tƣ xây dựng đƣợc phân loại theo quy mô, tính chất, loại công trình xây dựng và nguồn vốn sử dụng. Dự án đầu tƣ xây dựng đƣợc phân loại theo quy mô, tính chất, loại công trình xây dựng của dự án gồm dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, dự án nhóm B, dự án nhóm C theo các tiêu chí quy định của pháp luật về đầu tƣ công. Dự án đầu tƣ xây dựng gồm một hoặc nhiều công trình với loại, cấp công trình xây dựng khác nhau (Theo quy định tại Luật Đầu tƣ công số 49/2014/QH13 ngày 18/06/2014).[40] + Dự án đầu tƣ xây dựng đƣợc phân loại theo loại nguồn vốn sử dụng gồm: Dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nƣớc, dự án sử dụng vốn nhà nƣớc ngoài ngân sách và dự án sử dụng vốn khác. 10
1.1.2. Vốn ngân sách nhà nước và đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước 1.1.2.1. Khái niệm vốn ngân sách nhà nước Theo Luật NSNN năm 2015 định nghĩa: Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước [43, tr. 3]. Để quản lý ngân sách nhà nƣớc hiệu quả hơn, thực tế hơn, Nhà nƣớc đã phân cấp quản lý ngân sách; xác định phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn của chính quyền các cấp, các đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân sách nhà nƣớc phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội. Trên cơ sở các cấp, các ngành tự cân đối thu chi đúng quy định và phải báo cáo thƣờng xuyên về việc sử dụng ngân sách lên cấp trên. Các cấp chính quyền địa phƣơng đƣợc phân bổ sử dụng ngân sách lần lƣợt theo đơn vị hành chính nhƣ cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Ngân sách nhà nƣớc có vai trò rất quan trọng trong toàn bộ hoạt động kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của đất nƣớc; là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của nhà nƣớc. Thông qua hoạt động chi Ngân sách, Nhà nƣớc sẽ cung cấp kinh phí đầu tƣ cho cơ sở kết cấu hạ tầng, hình thành các doanh nghiệp thuộc các ngành then chốt trên cơ sở đó tạo môi trƣờng và điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. 1.1.2.2. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước Vốn đầu tƣ XDCB là toàn bộ những chi phí đã bỏ ra để đạt đƣợc mục đích đầu tƣ bao gồm chi phí cho việc khảo sát, quy hoạch xây dựng, chi phí chuẩn bị đầu tƣ, chi phí thiết kế và thực hiện xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy 11