Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

55
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm hệ thống hóa một số lý luận quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay; luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ DUY TUYẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ DUY TUYẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VIẾT ĐỊNH HÀ NỘI – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Luận văn được hoàn thành dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Viết Định. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn theo quy định. Hà Nội, ngày tháng năm 2019 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Duy Tuyến
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập và nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia, tôi đã nhận được sự quan tâm, tận tình giúp đỡ của các thầy cô giáo bộ môn trong khoa và các giảng viên thuộc các khoa khác của Học viện. Tôi trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa Sau đại học và Khoa Quản lý nhà nước về xã hội đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn cao học chuyên ngành Quản lý công. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS. Nguyễn Viết Định, người đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo huyện Đông Anh, cùng các ban, ngành, đoàn thể, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn thuộc huyện Đông Anh, nơi em thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cũng như các tổ chức, cá nhân, bạn bè, đã quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi tìm hiểu, nghiên cứu để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã cổ vũ, động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Học viên Lê Duy Tuyến
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT PCCC : Phòng cháy chữa cháy UBND : Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra trên địa bàn huyện ............................................................................................................... 51 Bảng 2.2. Công tác tuyên truyền và huấn luyện nghiệp vụ PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh (2014 – 2018). .................................................................... 61 Bảng 2.3. Hiểu biết của người dân một số địa phương về Luật Phòng cháy và chữa cháy (Nguồn: Cảnh sát PCCC số 5) ...................................................... 75
MỤC LỤC MỤC LỤC ............................................................................................... Trang MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu đề tài .......................................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 6 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ................................................... 7 6. Những đóng góp mới về khoa học của đề tài ............................................... 7 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .......................................................... 8 8. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 8 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY ................................................. 9 1.1. Một số vấn đề cơ bản về phòng cháy, chữa cháy .................................. 9 1.1.1. Khái niệm phòng cháy, chữa cháy .......................................................... 9 1.1.2. Nguyên tắc phòng cháy, chữa cháy ...................................................... 11 1.1.3. Tính chất của hoạt động phòng cháy, chữa cháy .................................. 13 1.1.4. Yêu cầu của công tác phòng cháy, chữa cháy ...................................... 14 1.2. Quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy ...................................... 18 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ...................... 18 1.2.2.Vai trò của quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ...................... 21 1.2.3. Nguyên tắc và phương pháp quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy………………………………………………………………………….25 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ........................ 27
1.3. Các yếu tố tác động đến hoạt động quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy ........................................................................................................ 36 1.3.1. Mức độ hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng cháy, chữa cháy ......... 36 1.3.2. Sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ......................................................................................................... 37 1.3.3. Tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác phòng cháy, chữa cháy…………………………………………………………………………..37 1.3.4. Nguồn lực tài chính và trang bị phương tiện cho lực lượng phòng cháy, chữa cháy ......................................................................................................... 38 1.3.5. Ý thức xã hội và tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện pháp luật về phòng cháy, chữa cháy..................................................................................... 38 1.3.6. Các yếu tố về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội .............................. 39 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên thế giới và một số địa phƣơng ............................................................................ 40 1.4.1. Kinh nghiệm phòng cháy, chữa cháy của một số quốc gia trên thế giới………....................................................................................................... 40 1.4.2. Kinh nghiệm phòng cháy, chữa cháy tại một số địa phương trong nước…. ....................................................................................................... ….42 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ........... 43 Tiểu kết chương 1............................................................................................ 45 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................................................................................... 46 2.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội .......................................................................................... 46 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ………………………………………………………………...…………46
2.1.2. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của địa phương đến hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy .......................... 48 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ..................................... 51 2.2.1. Công tác phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh .......... 51 2.2.2. Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ................................................................................... 55 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ............................................. 70 2.3.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 70 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ................................................ 72 Tiểu kết chương 2............................................................................................ 80 Chƣơng 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 81 3.1. Quan điểm và mục tiêu tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới ............................................................................................................ 81 3.1.1. Quan điểm ............................................................................................. 81 3.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 84 3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới ............................................................................................................ 86 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo huyện, đảng ủy cơ quan và các đơn vị liên quan đối với công tác phòng cháy, chữa cháy ................... 86 3.2.2. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy ............................................................................................... 88
3.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng lực lượng làm công tác quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy.............................................. 88 3.2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và kiến thức về phòng cháy, chữa cháy .................................................................................... 91 3.2.5. Tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng tham gia hoạt động phòng cháy, chữa cháy ............................................................................................... 93 3.2.6. Tăng cường cơ sở vật chất và ứng dụng khoa học công nghệ về phòng cháy, chữa cháy ............................................................................................... 95 3.2.7. Đẩy mạnh công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với công tác phòng cháy, chữa cháy ............................................................................................... 98 3.2.8. Thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy .................... 100 Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 103 KẾT LUẬN .................................................................................................. 104 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 106
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Phòng cháy và chữa cháy là một vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu, là một trong những mục tiêu quan trọng của mỗi quốc gia, nhất là các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, trên cả nước ngày càng xuất hiện nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, các khu kinh tế tập trung với quy mô ngày càng lớn, dây truyền công nghệ ngày càng hiện đại, đắt tiền, khối lượng hàng hóa, vật tư của các cơ sở tập trung ngày càng nhiều. Tính chất cháy của nhiều thiết bị, dây truyền công nghệ, vật liệu mới cũng phức tạp và nguy hiểm hơn trước. Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, nhiều khu dân cư, tổ hợp nhà cao tầng được xây dựng, nhiều loại vật liệu dễ cháy được sử dụng để xây dựng các công trình này. Điều đó đồng nghĩa với nguy cơ cháy, nhất là cháy lớn, cháy gây thiệt hại nghiêm trọng cũng ngày càng gia tăng. Nhiều vụ cháy đã để lại hậu quả nặng nề cho con người, tác động xấu đến môi trường, ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Nhận thức được hậu quả vô cùng nghiêm trọng do cháy gây ra, trong những năm vừa qua, Đảng, Nhà nước và các tổ chức xã hội, đoàn thể đã có nhiều nỗ lực trong công tác thực hiện các hoạt động phòng cháy, chữa cháy: Chỉ thị 47-CT/TW ngày 25/6/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng cháy, chữa cháy, qua đó huy động cả hệ thống chính trị tham gia công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ. Chỉ thị cũng nhấn mạnh: “Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về phòng cháy và chữa cháy ở các cấp. Phát huy trách nhiệm của cơ quan quản lý các cấp trong việc phối hợp với các bộ, ban ngành thực hiện công tác phòng cháy, chữa cháy…”. 1
Trước đó, ngày 29 tháng 6 năm 2001, tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa X đã thông qua Luật PCCC, có hiệu lực thi hành ngày 04/10/2001. Tiếp đó tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIII ngày 22/11/2013 đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC. Các luật khác như Bộ luật Hình sự, Luật dân sự, Luật Xây dựng,…cũng đều có các quy định về hoạt động phòng cháy, chữa cháy. Ngoài ra, nhiều thông tư, nghị định về phòng cháy, chữa cháy cũng được ban hành như: Nghị định 79/2014/NĐ-CP “Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật PCCC và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC”, Thông tư số 66/2014/TT-BCA ngày 16/12/2014 hướng dẫn thi hành Nghị định79/2014/NĐ-CP, Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình,v.v… Trên cơ sở các quy định pháp luật, các cấp, các ngành ngày càng nhận thức rõ hơn và thực hiện đầy đủ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước về PCCC; nhận thức về công tác PCCC trong cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư được nâng lên. Mặc dù vậy, tình trạng cháy vẫn không hề suy giảm, thậm chí có chiều hướng gia tăng và ngày càng phức tạp bởi sự đa dạng về hình thức mà nghiêm trọng về mức độ, điều này gây ra nhiều lo lắng, bức xúc cho người dân và trở thành dư luận không tốt trong xã hội. Phòng cháy và chữa cháy không chỉ là hoạt động của các cơ quan nhà nước mà là trác nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức và của toàn xã hội. Do vậy, các hoạt động phòng ngừa, giảm thiểu và thực hiện các hoạt động chữa cháy, xử lý các hành vi vi phạm quy định về PCCC nhất thiết phải có sự quản lý nhà nước thông qua việc ban hành và thực hiện nghiêm minh luật pháp, các quy định về phòng cháy, chữa cháy; nhà nước cần có cơ chế theo dõi, thanh tra, giám sát việc thi hành pháp luật các quy định nói trên. Điều này đòi hỏi 2
các cơ quan quản lý nhà nước về PCCC ở các cấp, từ Trung ương đến cơ sở phải có trách nhiệm bảo đảm sự ứng phó toàn diện, mang tính phối hợp và linh hoạt đối với công tác phòng cháy và chữa cháy. Huyện Đông Anh là một huyện ngoại thành Hà Nội không nằm ngoài thực trạng cháy đang có những diễn biến phức tạp, khó lường. Tuy nhiên, nhiều năm nay, công tác phòng cháy, chữa cháy chưa được cấp lãnh đạo thực sự quan tâm chỉ đạo, hoạt động quản lý, phối hợp triển khai thực hiện nhiệm vụ giữa các cơ quan chức năng còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, nhất là khi gặp các tình huống phức tạp, mới phát sinh; đồng thời, ý thức của tổ chức, cá nhân về công tác PCCC chưa cao, còn chủ quan, lơ là, không lường hết được những hậu quả nghiêm trọng khi xảy ra cháy. Để khắc phục những hạn chế, yếu kém nêu trên, việc nghiên cứu, tổng kết, đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm từ đó đề ra các giải pháp chủ yếu nâng cao hơn nữa hiệu lực quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện nhằm đáp ứng đòi hỏi bức thiết của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là một yêu cầu tất yếu khách quan, có ý nghĩa sâu sát cả về lý luận và thực tiễn. Đây không chỉ là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách trước mắt mà còn là nhiệm vụ chiến lược lâu dài nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế xã hội bền vững của huyện. Từ thực tiễn trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công nhằm góp phần đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Vấn đề quản lý nhà nước về PCCC đã được một số tác giả đề cập trong một số nghiên cứu khoa học như: - Đề tài khoa học của các tác giả: Nguyễn Ngọc Sơn, Nguyễn Thế Từ, Kiều Hồng Mai: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động PCCC 3
trong các cơ sở sản xuất công nghiệp ở nước ta hiện nay”.Hà Nội, 2004. Đề tài khoa học đã đánh giá thực trạng hoạt động phòng cháy, chữa cháy trong các cơ sở sản xuất công nghiệp ở nước ta hiện nay và đưa ra quan điểm, giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động phòng cháy, chữa cháy trong các cơ sở sản xuất công nghiệp. - TS. Đào Hữu Dân, năm 2001: “Nghiên cứu chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực PCCC của lực lượng Cảnh sát PCCC trước yêu cầu đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay”.Đề tài khoa học cấp cơ sở đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy của lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, từ đó chỉ ra những yêu cầu, những nội dung mà lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy cần phải làm để thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình nhằm đáp ứng những đòi hỏi trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Giáo trình của tác giả TS. Đào Hữu Dân - Trường Đại học PCCC: “Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy”- NXB Giao thông vận tải, Hà Nội-2012. Tác giả đã làm rõ chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Việt Nam trong hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; tìm hiểu cụ thể về nguyên tắc, tính chất của công tác phòng cháy chữa cháy, những nội dung của hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy. - Luận văn thạc sĩ kinh tế chính trị của tác giả Nguyễn Thị Hương Giang: “Tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với dịch vụ PCCC trong doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam”.Tác giả đã đánh giá thực trạngquản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam và đưa ra quan điểm, giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với dịch vụ phòng cháy, chữa cháy trong các doanh nghiệp này. 4
- Luận văn thạc sĩ Luật hành chính của tác giả Trần Đình Chung: “Quản lý nhà nước về PCCC từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng”. Đà Nẵng, năm 2014. Tác giả đã đánh giá thực trạngquản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và đưa ra những kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên cả nước. - Luận văn thạc sĩ của tác giả Trần Nguyễn Tuấn Sơn: “Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa àn t nh Thừa Thiên uế”, năm 2015. Tác giả đã đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế và đề xuất những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn tỉnh. - Luận văn thạc sĩ của tác giả Ngô Văn Nam: “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phòng cháy và chữa cháy đối với khu phức hợp Royal City, thành phố Hà Nội”, năm 2015. Tác giả đã đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy tại khu phức hợp Royal City, thành phố Hà Nội và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy tại khu phức hợp này. - Nguyễn Mạnh Tuấn, luận văn thạc sĩ, năm 2015, “Giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy của Ủy ban nhân dân phường trên địa bàn quận Hoàn Kiếm”. Tác giả đã đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy của ủy ban nhân dân các phường. Ngoài ra, trên Tạp chí Khoa học PCCC còn có một số bài viết, bài nghiên cứu của một số tác giả đề cập đến nội dung quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy. 5
Các công trình nghiên cứu trên đều có liên quan đến đề tài, ở mức độ nhất định đã đề cập đến những khía cạnh khác nhau của hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trong các cơ sở, đơn vị, địa bàn khác nhau, nhưng chưa có đề tài nghiên cứu trực tiếp quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu từ các công trình nghiên cứu khoa học là rất quan trọng để tác giả thực hiện luận văn này. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa một số lý luận quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay; luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động quản lý nhà nước về PCCC. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước về PCCC. - Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về PCCC, chỉ ra những khó khăn, hạn chế và phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong các hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay. - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Hoạt động quản lý nhà nước về PCCC. 6
4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Luận văn nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. - Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội từ năm 2014 đến 2018 và định hướng đến 2025. 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn được thực hiện dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng cháy chữa cháy. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: thu thập thông tin, hệ thống văn bản, tài liệu. - Phương pháp thực tiễn: thống kê, phân tích, so sánh, tổng hợp, đối chiếu. - Phương pháp xử lý thông tin, số liệu, tài liệu, bảng biểu hóa - Phương pháp kế thừa, tổng kết kinh nghiệm 6. Những đóng góp mới về khoa học của đề tài - Đề tài đã hệ thống hóa một số lý luận và thực tiễn trong quản lý nhà nước về PCCC. - Đề tài đã phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Chỉ ra những kết quả đã đạt được, hạn chế; nguyên nhân của những kết quả đã đạt được và những hạn chế, từ đó làm cơ sở để tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7
- Đề tài đã đề xuất một số giải pháp cụ thể, sát thực và phù hợp với tình hình thực tiễn nhằm tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh , thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 7.1. Ý nghĩa lý luận Trên cơ sở vận dụng quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và tư tưởng, quan điểm của Đảng ta về hoạt động quản lý nhà nước về PCCC, luận văn góp phần làm rõ những luận cứ khoa học về công tác quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, luận văn đề xuất một số giải pháp có tính khả thi có thể áp dụng nhằm tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu khoa học và trong quá trình xây dựng kế hoạch quản lý nhà nước về PCCC ở các cơ quan, đơn vị nói chung, trên địa bàn các quận, huyện nói riêng và cho những người có nhu cầu nghiên cứu các vấn đề liên quan đến Luận văn. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn trong quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội Chương 3: Giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY 1.1. Một số vấn đề cơ bản về phòng cháy, chữa cháy 1.1.1. Khái niệm phòng cháy, chữa cháy 1.1.1.1. Khái niệm cháy Theo Từ điển Bách khoa Công an nhân dân Việt Nam năm 2005, “cháy” được hiểu là: “Phản ứng ôxy hóa có kèm theo tỏa nhiệt và phát sáng. Cháy chỉ xảy ra khi có sự kết hợp giữa chất cháy, chất ôxi hóa (thường là ôxi trong không khí) và nguồn gây cháy. Thiếu một trong ba yếu tố đó thì không có cháy” [31]. Trong Tiêu chuẩn Việt Nam 5303:1990 (An toàn cháy - thuật ngữ và định nghĩa), cũng nêu rõ: “Cháy là phản ứng ôxy hóa, tỏa nhiệt và phát sáng”. Như vậy, về bản chất, cháy là một phản ứng hóa học giữa các chất cháy với ôxy của không khí hoặc với một chất ôxy hóa khác kèm theo sự tỏa nhiệt và phát sáng. Cháy chỉ có thể xảy ra khi có sự kết hợp trong những điều kiện nhất định giữa chất cháy (hơi, khí, bụi cháy) với chất ôxy hóa có tác động của nguồn gây cháy. Các yêu tố cần cho sự cháy bao gồm: chất cháy, nguồn gây cháy và chất ôxy hóa, thiếu một trong ba yếu tố trên thì không có sự cháy xảy ra. Tuy nhiên, không phải lúc nào cứ có đủ 3 yếu tố đó là sự cháy xảy ra mà phải có sự kết hợp các yếu tố trong những điều kiện nhất định. Các điều kiện gây cháy ở đây có thể là thời gian tiếp xúc, khoảng cách giữa các chất cháy với nguồn gây cháy; giới hạn nồng độ bốc cháy của chất cháy; cường độ nguồn gây cháy, nhiệt độ môi trường v.v…Vì vậy, trong lĩnh vực PCCC phải nghiên cứu các nguyên nhân và điều kiện gây cháy để phục vụ công tác phòng cháy cũng như dập tắt đám cháy. 9
Việc nghiên cứu xác định bản chất, quy luật hình thành sự cháy có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học PCCC mà còn có ý nghĩa tích cực trong quản lý nhà nước về PCCC. Tuy nhiên giữa nghiên cứu khoa học PCCC với quản lý nhà nước về PCCC không đồng nhất với nhau về khái niệm “cháy”. Theo khoản 1 Điều 3 Luật PCCC, cháy được hiểu là: “Trường hợp xảy ra cháy không kiểm soát được có thể gây thiệt hại về người, tài sản và ảnh hưởng môi trường”. Như vậy, phạm vi điều chỉnh của Luật PCCC là phạm vi quản lý nhà nước về PCCC không tác động đến mọi trường hợp gây cháy nói chung mà chỉ giới hạn trong trường hợp cháy xảy ra nhưng không kiểm soát được (đám cháy). Quan niệm về cháy như vậy là tiền đề để xem xét các hoạt động của con người trong phòng ngừa cháy cũng như trong hoạt động chữa cháy và các hoạt động khác có liên quan đến công tác PCCC. 1.1.1.2. Khái niệm phòng cháy Theo Tiêu chuẩn Việt Nam 5303:1990 (An toàn cháy, thuật ngữ và định nghĩa) đã nêu rõ: “An toàn cháy là tình trạng hoặc tính chất của các sản phẩm, các phương pháp, phương tiện sản xuất và các khu vực đảm bảo loại trừ được khả năng phát sinh cháy và hạn chế được hậu quả khi cháy xảy ra nhờ các biện pháp tổ chức, các giải pháp kỹ thuật và công nghệ”. Hoạt động đó có thể là sự tác động tích cực từ phía Nhà nước (bằng việc ban hành các quy định bảo đảm yêu cầu phòng cháy; tổ chức công tác kiểm tra, tuyên truyền, xử lý vi phạm…) và sự tự giác thực hiện của cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và của toàn xã hội. Theo đó, trên quan điểm phòng ngừa tích cực, phòng ngừa chủ động, có thể chỉ ra rằng: Phòng cháy là hệ thống các iện pháp, giải pháp về tổ chức, kỹ thuật nhằm loại trừ hoặc hạn chế các điều kiện và nguyên nhân gây cháy, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu người, cứu tài sản, chống cháy lan khi xảy ra cháy và cho việc tổ chức dập tắt đám cháy [17, tr.34]. 10