Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thanh niên tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành với mục tiêu nhằm làm rõ một số vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về thanh niên, đề tài luận văn nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thanh niên tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………../………... ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ QUYỀN ANH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊN TẠI THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – NĂM 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………../………... ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ QUYỀN ANH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊN TẠI THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành : Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ ĐÌNH LUNG HÀ NỘI – NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn của mình với đề tài: “ Quản lý nhà nước về thanh niên tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Đình Lung. Các số liệu và trích dẫn trong luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. NGƢỜI CAM ĐOAN Lê Quyền Anh
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc Học viện Hành chính, lãnh đạo Khoa Sau Đại học, các thầy, cô giáo của Học viện đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức, tạo điều kiện học tập thuận lợi nhất cho tác giả thực hiện tốt nhất nhiệm vụ học tập và nghiên cứu, hoàn thành chương trình cao học quản lý công. Đặc biệt, tôi xin trân trọng cảm ơn TS. Lê Đình Lung, người hướng dẫn khoa học, người thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên phòng Nội vụ thị xã, Thị Đoàn cùng UBND các xã, phường thuộc thị xã Quảng Yên cũng như các tổ chức, cá nhân, bạn bè, đồng nghiệp hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ này. TÁC GIẢ Lê Quyền Anh
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC HÌNH DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ...................................... 2 3.Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................... 5 4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 6 5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 6 6. Những đóng góp mới và ý nghĩa của luận văn ............................................. 7 7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 7 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊN ................................................................................................. 8 1.1. Khái quát chung về quản lý nhà nước về thanh niên. ............................... 8 1.1.1. Khái niệm chung. .................................................................................... 8 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về thanh niên ..................................... 10 1.2.Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thanh niên ..................................... 12 1.3 Nội dung quản lý nhà nước về thanh niên ................................................ 13 1.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và thanh niên. .............. 14 1.3.2 Tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách về phát triển thanh niên ........16 1.3.3. Xây dựng, kiện toàn bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức làm quản lý nhà nước về thanh niên ................................................................................... 18 1.3.4.Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và thanh niên. ................. 19 1.3.5. Quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về thanh niên ................................. 21 1.4. Các yếu tố tác động đến hoạt động quản lý nhà nước về thanh niên............. 23
1.4.1. Yếu tố chính trị, pháp lý........................................................................ 23 1.4.2.Tác động của kinh tế - xã hội. ................................................................ 26 1.4.3. Năng lực quản trị của Nhà nước ........................................................... 27 1.4.4. Môi trường xã hội đối với thanh niên ................................................... 28 1.4.5. Sự tham gia của thanh niên ................................................................... 29 1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về thanh niên của một số địa phương 30 1.5.1. Tại Thành Phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh ........................................... 30 1.5.2. Tại Thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ............................................. 32 Tiểu kết chương 1............................................................................................ 40 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ QUẢNG YÊN ........................................ 41 2.1.Khái quát về thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh .................................... 41 2.1.1.Đặc điểm tự nhiên .................................................................................. 41 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội. ..................................................................... 42 2.2. Tình hình thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên ............................... 50 2.2.1. Về số lượng ........................................................................................... 50 2.2.2. Về chất lượng ........................................................................................ 52 2.3. Hoạt động quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên....53 2.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, chương trình phát triển thanh niên. .............................................. 53 2.3.2. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách về phát triển thanh niên ........................................................................................................ 63 2.3.3. Công tác tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ làm quản lý nhà nước về thanh niên ............................................................... 68 2.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên ..................... 73 2.3.5. Hợp tác quốc tế về phát triển thanh niên .............................................. 75 2.4. Đánh giá thực hiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên....................................................................................................... 79 2.4.1. Ưu điểm và nguyên nhân của những ưu điểm ...................................... 79
2.4.2. Hạn chế, tồn tại và nguyên nhân ........................................................... 82 Tiểu kết chương 2............................................................................................ 87 Chƣơng 3. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP TIẾP TỤC HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊNTẠI THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH............................................................................................... 88 3.1. Quan điểm, tăng cường quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. .................................................................... 88 3.1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển thanh niên ................ 88 3.1.2. Quan điểm của các cấp ủy đảng và chính quyền về phát triển thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. .......................................... 90 3.1.3. Quan điểm của tác giả về phát triển thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.......................................................................... 91 3.1.4. Mục tiêu phát triển thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh ..................................................................................................... 93 3.2. Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.......................................................................... 96 Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 107 KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 110
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT QLNN Quản lý nhà nước TX Thị xã TNCS Thanh niên cộng sản THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân ĐTKS Điều tra khảo sát CNH Công nghiệp hóa HĐH Hiện đại hóa QPPL Quy phạm pháp luật
DANH MỤC CÁC HÌNH Tên Trang Hình 2.1 Bản đồ thị xã Quảng Yên. 41
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ Tên Trang Bảng 2.1: Giá trị sản xuất qua các năm 44 Bảng 2.2: Chuyển dịch cơ cấu giá trị sản xuất qua các năm 45 Bảng 2.3: Hiện trạng dân số, số hộ 01/4/2019 48 Bảng 2.4: Công tác xây dựng Đoàn, tham gia xây dựng Đảng. 51 Biểu đồ 2.5: Đánh giá thực trạng việc ban hành và tổ chức thực hiện 61 các văn bản về phát triển thanh niên trên địa bàn thị xã. Biểu đồ 2.6: Kết quả khảo sát các hình thức tiếp cận các văn bản 65 Biểu đồ 2.7: kết quả khảo sát đánh giá mức độ hiểu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tốt cáo và xử lý vi phạm 73 trong việc thực hiện chính sách pháp luật về thanh niên trên địa bàn thị xã giai đoạn 2010 - 2022 Biểu đồ 2.8 : Kết quả khảo sát hiệu quả quản lý hoạt động hợp tác quốc tế về phát triển thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên giai 77 đoạn 2019- 2022
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tại Việt Nam, theo Điều 1 Luật Thanh niên 2020 có quy định về độ tuổi thanh niên như sau: “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi”[9], như vậy có thể thấy thanh niên là một lực lượng lớn trong xã hội, là một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh của đất nước; là lực chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Khoá VII về thanh niên trong thời kỳ mới đã khẳng định:“Thanh niên là lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Đúng như Bác Hồ đã nói: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”, vì vậy vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người”[2]. Sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và nền kinh tế tri thức trong xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế rộng rãi hiện nay là cơ hội, môi trường thuận lợi để thanh niên Việt Nam tiếp thu tinh hoa nhân loại, thể hiện và khẳng định tài năng, trí tuệ, bản lĩnh của tuổi trẻ, cống hiến cho sự phát triển của đất nước. Thanh niên Việt Nam đang có những thay đổi về cơ cấu xã hội, địa vị kinh tế, cũng như tâm lý, lối sống…, song song đó tồn tại nhiều thách thức, khi mà một bộ phận thanh niên chưa tìm được lý tưởng sống, trình độ, năng lực cũng như kỹ năng tạo lập còn yếu, một bộ phận khác lại có lối sống thực
2 dụng xa rời ý chí vươn lên khắc phục những khó khăn trong cuộc sống, điều này đã gây không ít trở ngại cho công tác quản lý thanh niên hiện nay. Quảng Yên là vùng kinh tế trọng điểm của Quảng Ninh cũng như nằm giữa vùng kinh tế trọng điểm phía bắc, một trong những trung tâm phát triển năng động, có tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa cao, Quảng Yên đang quan tâm đầu tư phát triển mạnh các Khu Công nghiệp và Liên hợp Công nghiệp – Dịch vụ – Đô thị, là địa điểm hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng ưu tiên phát triển công nghiệp, dịch vụ của thị xã đã mở ra cơ hội thể hiện bản thân, cơ hội việc làm không chỉ cho thanh niên tại chỗ mà còn thu hút lao độnglà thanh niên của nhiều nơi khác quy tụ. Với lực lượng thanh niên đông đảo, đây vừa là lợi thế, vừa là thách thức cho Quảng Yên. Lợi thế nguồn nhân lực trẻ năng động sẽ là nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự ổn định và phát triểnkinh tế – xã hội, nhưng thách thức đặt ra là phải làm thế nào để định hướng cho thanh niên ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình; tạo lập và xây dựng môi trường sống, học tập và làm việc tích cực; tạo động lực thúc đẩy thanh niên không ngừng học tập, rèn luyện tư tưởng, bản lĩnh cá nhân, trau dồi kỹ năng, dám nghĩ, dám làm, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Quảng Yên nói riêng và của tỉnh, của cả nước nói chung là việc làm vô cùng quan trọng và cấp thiết đặt ra cho quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã. Nhận thức được tầm quan trọng của quản lý nhà nước về thanh niên, đồng thời qua những thực trạng trên, tôi đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về thanh niên tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn của mình.. 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm qua đã có nhiều nhà nghiên cứu và nhiều công trình khoa học, đề tài tiêu biểu viết về thanh niên và quản lý nhà nước về thanh niên với những góc độ khác nhau, cụ thể như:
3 - Tác giả Nguyễn Vĩnh Oánh, “Quản lý Nhà nước trong lĩnh vực công tác thanh niên”, NXB Chính trị quốc gia, 1995. Với những nội dung, giải pháp về phương pháp quản lý hành chính, phương pháp giáo dục, thuyết phục, tư vấn, vận động trong quản lý nhà nước đối với thanh niên. - Phạm Văn Uýnh, Thực trạng thanh niên tỉnh Cà Mau, những giải pháp và chính sách cần thiết đối với thanh niên trước yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, Đề tài nghiên cứu khoa học, năm 1997. Đối tượng nghiên cứu của Đề tài bao gồm cả công tác Đoàn và phong trào thanh niên tỉnh Cà Mau 5 năm qua; quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước ta đối với thanh niên. Trong Đề tài chưa đề cập đến thuật ngữ “Quản lý nhà nước về thanh niên”; chưa đề cập đến hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên mà mới chỉ đề cập đến Uỷ ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam và hệ thống các tổ chức của thanh niên như: Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam; Hội Sinh viên Việt Nam; Đơn vị thanh niên xung phong. - Vũ Trọng Kim, Quản lý Nhà nước về thanh niên trong thời kỳ mới, NXB Chính trị Quốc gia, 1999. Trong cuốn sách này tác giả đã đề cập tới quản lý nhà nước đối với thanh niên ở những tầm vĩ mô, với những giải pháp chủ yếu trong thực hiện các chính sách, các định hướng về hội nhập. Tuy nhiên do thời gian nghiên cứu của tác giả trên đã khá lâu nên sự biến đổi, tình hình thanh niên trong giai đoạn hiện nay chưa được các tác giả trên đề cập đến, đặc biệt là quy định mới từ khi Luật thanh niên ra đời vào năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2020. Tác giả xác định độ tuổi thanh niên từ 16 - 35, tuy nhiên theo điều 1 Luật thanh niên hiện hành là 16 - 30 tuổi. - Lê Văn Miều, Tư tưởng thanh niên và công tác giáo dục của Đoàn giai đoạn 1997-2002, Đề tài khoa học cấp bộ, 2001. - Đỗ Long và Phan Thị Mai Hương, Tính cộng đồng, tính cá nhân và cái tôi của thanh niên Việt Nam, NXB Khoa học xã hội, 2002.
4 - Dương Tự Đam, Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, NXB Thanh niên, 2005. Đề tài đánh giá thanh niên là vấn đề hệ trọng của Đảng, trong đó quản lý Nhà nước về thanh niên (bao gồm tham mưu xây dựng và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện luật pháp, chính sách, chiến lược của Nhà nước, liên quan đến thanh niên), là nội dung quan trọng. - Đỗ Đăng Khánh, Quản lý nhà nước về thanh niên từ thực tiễn thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, Luận văn thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội, 2016. - Trang thông tin phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh Thừa Thiên Huế số ra ngày 11/9/2020, “Một số vấn đề về thanh niên Việt Nam”. Bài viết đã giới thiệu tổng quan về thanh niên Việt Nam; phân tích đưa ra các kết quả thực hiện luật thanh niên 2005; chủ trương sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên. - Nguyễn Mạnh Dũng, Quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở Việt Nam, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội, Việt Nam, năm 2020. Luận văn đã đưa ra 3 nhóm giải pháp để tăng cường QLNN về công tác thanh niên, đó là: hoàn thiện khung pháp lý QLNN về công tác thanh niên, cụ thể là xây dựng Luật Thanh niên sửa đổi, nêu ra các căn cứ để xây dựng Luật Thanh niên sửa đổi, quan điểm, mục tiêu, một số nội dung và cấu trúc của Luật Thanh niên sửa đổi; xây dựng và hoàn thiện bộ máy QLNN về công tác thanh niên theo hướng giao Ủy ban quốc gia về thanh niên Việt Nam là cơ quan thực hiện chức năng QLNN về công tác thanh niên, đưa ra được mô hình QLNN về công tác thanh niên ở Việt Nam; đồng thời, xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành trong QLNN về công tác thanh niên. - TS. Nguyễn Hải Đăng - Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, Vai trò của thanh niên trong thời kỳ mới, Tạp chí Quản lý nhà nước số đăng ngày 04/5/2021. Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên; Tiếp tục phát huy vai trò của thanh niên trong thời kỳ mới,
5 bài viết đã đưa ra các giải pháp nhằm khơi dậy trong thanh niên khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, các công trình trên tập trung nghiên cứu về phong trào công tác Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội sinh viên tại trường đại học, cao đẳng; quan điểm lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên; việc giáo dục niềm tin, lý tưởng sống, hình thành nhân cách thanh niên, lối sống thanh niên hoặc đề cập đến quản lý nhà nước đối với thanh niên ở những tầm vĩ mô, với những giải pháp chủ yếu trong thực hiện các chính sách, các định hướng về hội nhập; phương pháp quản lý hành chính, phương pháp giáo dục, thuyết phục, tư vấn, vận động trong quản lý nhà nước đối với thanh niên; tham mưu xây dựng và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện luật pháp, chính sách, chiến lược của Nhà nước, liên quan đến thanh niên... cho đến nay, chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách hoàn chỉnh, hệ thống và cụ thể đối với quản lý nhà nước về thanh niên ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh được công bố. 3.Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1.Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về thanh niên, đề tài luận văn nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích trên, luận văn triển khai các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về thanh niên. - Vận dụng cơ sở lý luận vào việc đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh từ năm 2019
6 đến năm 2022, nêu ra những kết quả đạt được và hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới. 4. Phạm vi và đối tƣợng nghiên cứu 4.1.Phạm vi nghiên cứu - Về mặt không gian: Luận văn nghiên cứu trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, tập trung nghiên cứu về thanh niên trên địa bàn. - Về mặt thời gian: từ năm 2019 đến năm 2022. 4.2. Đối tượng nghiên cứu - Công tác quản lý nhà nước về thanh niên. 5.Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1.Phương pháp luận Việc nghiên cứu đề tài dựa trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thanh niên. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu, phân tích tài liệu: Phương pháp này được sử dụng để thu thập, lựa chọn những tài liệu có liên quan, đề tài thu thập, phân tích thông tin và các dữ liệu cần thiết để làm cơ sở lý luận cho phần nghiên cứu thực trạng thông qua các báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu, các sách chuyên khảo, giáo trình, tài liệu có liên quan đến QLNN về thanh niên. - Phương pháp điều tra thông qua bảng hỏi: Phương pháp này được sử dụng để đánh giá thực trạng hoạt động QLNN về thanh niên thông qua bảng hỏi, được phát đến 100 đối tượng khảo sát bao gồm chuyên viên Phòng Nội vụ thị
7 xã, lãnh đạo UBND xã và các cán bộ phụ trách thanh niên ở cấp xã, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Thị Đoàn, Bí thư Đoàn các xã, phường để đánh giá thực tế hiệu quả của hoạt động QLNN về thanh niên trên địa bàn thị xã. - Phương pháp phỏng vấn sâu: Phương pháp phỏng vấn sâu được sử dụng chủ yếu trong khảo sát thực trạng. Trong quá trình nghiên cứu, tìm hiểu về hoạt động QLNN về thanh niên trên địa bàn thị xã, đề tài đã phỏng vấn sâu 10 đối tượng khảo sát nhằm tìm hiểu sâu việc triển khai các văn bản chỉ đạo của Đảng, luật pháp, chính sách của Nhà nước về QLNN đối với thanh niên. - Phương pháp nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn cũng được sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm tìm ra các giải pháp khả thi, góp phần nâng cao hiệu quả các hoạt động QLNN về thanh niên. Ngoài ra, trong quá trình triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, đề tài đã phân tích, lập luận, xử lý các thông tin thu thập được, sử dụng các tài liệu, sơ đồ hóa các số liệu, bảng biểu làm dẫn chứng minh họa cho phần lập luận. 6. Những đóng góp mới và ý nghĩa của luận văn - Góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. - Luận văn đề xuất một số giải pháp tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, luận văn gồm các chương như sau: Chương 1. Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về thanh niên. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Chương 3. Quan điểm, giải pháp tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niêntại thị xã quảng yên, tỉnh quảng ninh.
8 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THANH NIÊN 1.1. Khái quát chung về quản lý nhà nƣớc về thanh niên. 1.1.1. Khái niệm chung. Thanh niên là tương lai của đất nước, là một lực lượng hùng hậu có những đóng góp to lớn và vai trò quan trọng đối với việc phát triển và xây dựng đất nước. Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế – xã hội của từng quốc gia và mục đích mà mỗi quốc gia, tổ chức sẽ có quy định, cách xác định khác nhau về độ tuổi thanh niên. Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25 tháng 7 năm 2008 của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Khóa X đã khẳng định: “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình…”[3, tr.1]. Hiện nay, khái niệm về thanh niên chưa có sự thống nhất và có rất nhiều cách hiểu khác nhau về thanh niên được đưa ra xét trên nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau như sinh học, tâm lý học, kinh tế học… Theo Từ điển tiếng Việt thì thanh niên “Thanh niên là người còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành” [4, tr 913.]. Theo cách quản lý và phân loại đối tượng thanh niên của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, thanh niên được phân loại như sau: Thanh niên đô thị; thanh niên nông thôn; thanh niên công nhân; thanh niên công chức và viên chức; thanh niên học sinh và sinh viên; thanh niên trong các lực lượng vũ trang. Ngoài ra, còn có các nhóm thanh niên yếu thế và thanh niên đặc thù, thanh niên yếu thế bao gồm: Thanh niên khuyết tật, thanh niên bị nhiễm HIV/AIDS, thanh niên sau cai nghiện trở về tái hòa nhập cộng đồng; thanh niên đặc thù bao gồm: Thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên học tập và sinh sống ở nước ngoài, thanh niên có đạo.
9 Tại Việt Nam, Luật Thanh niên được Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 16/6/ 2020 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2021. Theo đó, ngay tại Điều 1 của bộ Luật có quy định về độ tuổi thanh niên như sau: “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi”. Theo số liệu mới nhất của Uỷ ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam, hiện nay nước ta có hơn 22,1 triệu người trong độ tuổi thanh niên, chiếm khoảng 22,5% dân số cả nước và gần 36% lực lượng lao động; gần 60% thanh niên sống ở nông thôn; 98,7% người trong độ tuổi lao động có việc làm. Thanh niên không phải là một giai cấp mà là một lớp người trong xã hội (không phân biệt giàu nghèo, trình độ học vấn, thành phần xuất thân, dân tộc, tôn giáo) được quy định ở độ tuổi nhất định, có mặt và giữ vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, có sức sáng tạo, khát khao được cống hiến, giữ vai trò tiên phong luôn xung kích trong các hoạt động xây dựng và bảo vệ đất nước, vai trò đại diện cho tương lai của đất nước Từ những phân tích như trên, có thể đưa ra khái niệm khái quát về thanh niên như sau: Thanh niên là một nhân khẩu xã hội đặc thù, ở một độ tuổi nhất định, có mặt trong tất cả các tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, các lĩnh vực của đời sống xã hội, có những đặc điểm chung về tâm sinh lý, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của xã hội, sự phát triển của thanh niên phản ánh hiện trạng và tương lai phát triển con người của mỗi quốc gia. Theo Từ điển tiếng Việt do Nguyễn Như Ý làm chủ biên thì công tác được hiểu là "công việc của nhà nước, của đoàn thể" hoặc "thực hiện công việc của nhà nước, của đoàn thể". Như vậy quản lý nhà nước về thanh niên có thể được hiểu là công việc của nhà nước, của đoàn thể hay thực hiện công việc của nhà nước, đoàn thể. Khái niệm này đúng, tuy nhiên chưa phản ảnh được tính mục đích của thanh niên. Tại Việt Nam, thanh niên là một bộ phận quan trọng trong công tác quần chúng, bao gồm toàn bộ những hoạt động của
10 Đảng, Nhà nước, Đoàn Thanh niên và xã hội nhằm giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển, trưởng thành, phát huy mọi tiềm năng của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do vậy, cũng có thể hiểu, quản lý nhà nước về thanh niên là sự tác động tổng hợp của các chủ thể xã hội vào một đối tượng cụ thể là thanh niên theo những mục tiêu xác định của Đảng cầm quyền. Quản lý nhà nước về thanh niên là hoạt động có mục đích của tổ chức tác động vào đối tượng thanh niên nhằm giáo dục, bồi dưỡng, định hướng và phát huy thanh niên, đáp ứng những đòi hỏi vốn có của thanh niên và yêu cầu phát triển của xã hội. 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nƣớc về thanh niên Về chủ thể và nội dung quản lý nhà nước về thanh niên. Theo khái niệm trên đây, các tổ chức hay các chủ thể của công tác thanh niên được xác định là các tổ chức thuộc bộ máy nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức kinh tế, các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp, các tổ chức đoàn thể khác và nhà trường. Do đặc điểm đặc thù của hệ thống chính trị ở Việt Nam, Đảng Cộng sản lãnh đạo thanh niên, cũng có nghĩa là lãnh đạo các chủ thể xã hội tiến hành công tác thanh niên. Đặt thanh niên dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước càng khẳng định rõ thanh niên là một loại hoạt động tự giác, có mục đích chính trị và mục tiêu xã hội rõ ràng, không phải ai, tổ chức nào muốn làm gì và làm như thế nào đối với thanh niên cũng được. Để đạt được mục tiêu của công tác quản lý nhà nước về thanh niên, mỗi chủ thể khác nhau đều xác định cho mình những nội dung hoạt động cụ thể, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mình và tuân thủ đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các tổ chức nhà nước tiến hành quản lý thanh niên thông qua việc hoạch định, ban hành, tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện các chính sách, luật pháp thanh niên; tổ chức các nghiên cứu cơ bản về công tác thanh niên; xây dựng bộ máy tổ chức và cán bộ làm công tác