Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đối với người có công; Thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội; Định hướng và giải pháp tăng cường hiệu lực hiệu quả việc thực hiện chính sách đối với người có công trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/……… ...…/…. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG QUỐC BẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN GIA LÂM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………. .…/…. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG QUỐC BẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN GIA LÂM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành : Quản lý công Mã số : 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN HÕA HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Lê Văn Hòa. Các tài liệu, số liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, dựa trên sự khảo sát trực tiếp và tổng hợp của bản thân và các nguồn tài liệu tin cậy, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, được các cơ quan cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác./. Hà Nội, tháng 11 năm 2020 Học viên Hoàng Quốc Bảo
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của các thầy, cô giáo và của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trước hết tôi xin gửi tới các thầy giáo, cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia lời chào trân trọng, lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn sâu sắc. Với sự quan tâm, giảng dạy, chỉ bảo tận tình, chu đáo của các thầy cô, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn, đề tài: “Thực hiện chính sách người có công trên địa bàn huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội”. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Lê Văn Hòa đã quan tâm giúp đỡ, tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này trong thời gian qua. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa sau Đại học, các Khoa, Phòng chức năng đã trực tiếp và gián tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài luận văn. Không thể không nhắc tới sự quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ của Ban Giám đốc và các đồng nghiệp Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội huyện Gia Lâm, các ban, ngành, cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của gia đình, các bạn trong lớp trong suốt quá trình học tập cũng như thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 11 năm 2020 Học viên Hoàng Quốc Bảo
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ BẢNG BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG .............................................................................. 10 1.1. Chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng ............................ 10 1.1.1. Khái niệm về người có công với cách mạng .................................. 10 1.1.2. Khái niệm chính sách đối với người có công ................................. 11 1.1.3. Nội dung chính sách đối với người có công với cách mạng .......... 11 1.2. Thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng........... 12 1.2.1. Khái niệm thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng.... 12 1.2.2. Vai trò của thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng .......................................................................................................... 13 1.2.3. Chủ thể thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ... 14 1.2.4. Quy trình thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng .... 17 1.2.5. Các tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng .................................................................................. 21 1.2.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng .................................................................................. 23 1.3. Kinh nghiệm thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng ở một số địa phƣơng và bài học cho huyện Gia Lâm................... 27 1.3.1. Kinh nghiệm thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội................................................. 27
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho huyện Gia Lâm ...................................... 28 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 30 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN GIA LÂM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................................................................................... 31 2.1. Đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội của huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội và thực trạng ngƣời có công với cách mạng trên địa bàn huyện .................................................................................................... 31 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................... 31 2.1.2. Tình hình về kinh tế ........................................................................ 31 2.1.3. Tình hình về xã hội ......................................................................... 32 2.1.4. Thực trạng về người có công với cách mạng ................................. 32 2.2. Tình hình triển khai và kết quả thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội ....... 34 2.2.1. Tình hình triển khai thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ................................................................................................. 34 2.2.2. Kết quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ... 44 2.3. Đánh giá chung về thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm ................................................. 52 2.3.1. Những mặt đạt được ....................................................................... 52 2.3.2. Những hạn chế ................................................................................ 54 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................... 55 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 57 CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HIỆU LỰC HIỆU QUẢ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN GIA LÂM – THÀNH PHỐ HÀ NỘI ....... 58 3.1. Định hƣớng thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội ........................ 58
3.1.1. Quan điểm ....................................................................................... 58 3.1.2. Mục tiêu .......................................................................................... 62 3.2. Giải pháp để tăng cƣờng thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.................. 63 3.2.1. Cải cách thủ tục hành chính trong việc giải quyết chế độ chính sách đối với người có công với cách mạng....................................................... 63 3.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của cán bộ làm công tác Lao động – Thương binh & Xã hội .................................................................. 65 3.2.3. Đổi mới, phát huy vai trò các tổ chức chính trị - xã hội trong thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng .............................. 67 3.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng, phát hiện kịp thời những sai sót và không để xảy ra những trường hợp tiêu cực trong việc thực hiện chính sách ........ 69 3.3. Một số kiến nghị .................................................................................. 70 Tiểu kết chƣơng 3 .......................................................................................... 72 KẾT LUẬN .................................................................................................... 73 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 75 PHỤ LỤC 1 .................................................................................................... 79 PHỤ LỤC 2 .................................................................................................... 82
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ BẢNG Bảng 2.1. Số lượng người có công trên địa bàn huyện Gia Lâm tính đến 31/12/2019 ....................................................................................................... 33 Bảng 2.2. Số lượng người có công và thân nhân người có công đang hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng, tính đến 31/12/2019.............................................. 45 Bảng 2.3. Bảng tổng hợp chi trả trợ cấp ưu đãi giáo dục, đào tạo từ năm 2015 đến 2019 .......................................................................................................... 46 Bảng 2.4. Bảng tổng hợp xây mới, sửa chữa nhà ở cho người có công từ năm 2015 đến năm 2019 ......................................................................................... 47 Bảng 2.5. Số liệu cấp thẻ BHYT cho các đối tượng người có công ............... 49 Bảng 2.6. Bảng tổng hợp kết quả điều dưỡng phục hồi sức khoẻ cho người có công từ năm 2015 đến năm 2019 .................................................................... 51 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Kết quả thực hiện chính sách người có công ............................. 35 Biểu đồ 2.2. Mức độ hài lòng công tác tuyên truyền, phổ biến các chính sách đối với người có công...................................................................................... 37 Biểu đồ 2.3. Mức độ hài lòng về việc thực hiện chính sách đối với người có công ................................................................................................................. 39
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong suốt 72 năm qua, ưu đãi và chăm sóc người có công luôn là một chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Hệ thống pháp luật, chính sách ưu đãi người có công từng bước được hoàn thiện và được thực hiện đồng bộ; góp phần với bớt những khó khăn, vất vả của người có công; bảo đảm cho người có công có mức sống trung bình của xã hội. Bước vào thời kỳ đổi mới, chuyển từ cơ chế tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường, vấn đề ưu đãi người và gia đình có công với cách mạng đã trở thành nguyên tắc Hiến định và được ghi nhận trang trọng trong Hiến pháp. Nguyên tắc này đã được thể chế trong Pháp lệnh ưu đãi người hoạt động cách mạng, liệt sĩ và gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến, người có công giúp đỡ cách mạng (gọi tắt là Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng) do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 10-9-1994, và được qui định cụ thể tại Nghị định số 28/CP ngày 29-4-1995 của Chính phủ. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc pháp luật hóa chính sách ưu đãi người có công với cách mạng. Số người hưởng chính sách ưu đãi được mở rộng (đã có khoảng 9 triệu người có công với cách mạng thuộc diện hưởng chế độ ưu đãi, trong đã có trên 1,4 triệu người hưởng trợ cấp hàng tháng), các nội dung ưu đãi người có công với cách mạng được luật pháp hoá, trở thành một hệ thống chính sách bao gồm nhiều mặt của đời sống (trợ cấp, phụ cấp, chăm sóc sức khỏe, cải thiện nhà ở, ưu đãi về giáo dục-đào tạo, về việc làm, ruộng đất, tín dụng, thuế...). Đến ngày 29-06-2005, sau 10 năm thực hiện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh số 26/2005/PL-UBTVQH11 thay thế Pháp lệnh năm 1994, trong đó đã mở rộng đối tượng, bổ sung người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học trở thành một trong 12 diện đối tượng người có công với cách mạng. Năm 2012, để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc 1
phát sinh, đảm bảo chính sách phù hợp với thực tế, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng (Pháp lệnh số 04/2012/PL-UBTVQH13). Trong đó, điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận người có công đã từng bước được hoàn thiện, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính khách quan, công bằng xã hội, phù hợp với tiến trình cải cách hành chính, hài hoà với hệ thống pháp luật Việt Nam. Mỗi diện đối tượng có điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận cụ thể. Điều kiện xác nhận và chế độ ưu đãi được mở rộng hơn, bảo đảm kịp thời và đúng đối tượng. Thẩm quyền, trách nhiệm trong quản lý nhà nước về ưu đãi xã hội đã được qui định rõ ràng, cụ thể hơn. Hiện tại, vẫn còn tồn đọng một số hồ sơ đề nghị xác nhận người có công với cách mạng. Đây là vấn đề khó khăn và phức tạp, bởi lẽ việc xác minh, xác nhận gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi phải có sự nỗ lực và những giải pháp đột phá của các cơ quan quản lý trong việc giải quyết. Gia Lâm - vùng đất địa linh nhân kiệt, nằm ở cửa ngõ phía Đông của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, nơi giao thoa của dòng văn hoá Thăng Long và Kinh Bắc. Nhân dân Gia Lâm giàu truyền thống yêu nước và cách mạng với nhiều đức tính tốt đẹp: cần cù, chịu khó, anh hùng, thông minh, sáng tạo. Từ khi có Đảng lãnh đạo, nhất là sau cuộc Cách mạng tháng Tám - 1945 lịch sử, chính quyền dân chủ nhân dân được thành lập, nhân dân Gia Lâm cùng Thủ đô và đất nước lập thêm bao kỳ tích để xây dựng và bảo vệ quê hương góp phần làm rạng rỡ truyền thống anh hùng bất khuất của Thủ đô Hà Nội anh hùng và dân tộc Việt Nam quang vinh. Trong công cuộc kháng chiến anh dũng và lâu dài của dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện, quân và dân Gia Lâm mưu trí, dũng cảm, kiên cường chiến đấu chống kẻ thù, lập lên những chiến công vang dội, góp phần vào những chiến thắng vang dội ở Bắc Ninh và Thủ đô Hà Nội. Trong các cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc để bảo vệ độc lập, tự do của Tổ 2
quốc, hàng vạn thanh niên Gia Lâm đã hăng hái lên đường tòng quân giết giặc bảo vệ Tổ quốc: 4.417 người con ưu tú của Gia Lâm đã anh dũng hy sinh trên các chiến trường. Hàng chục gia đình có từ 2 đến 3 con là liệt sĩ, 6 đồng chí được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nhiều đồng chí được tặng danh hiệu Anh hùng lao động; 134 bà mẹ đã được Đảng và Nhà nước tôn vinh danh hiệu cao quý: Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Với những thành tích to lớn, những chiến công đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Gia Lâm và các xã Yên Thường, Yên Viên, Trâu Quỳ, Trung Mầu, Kim Sơn, Đa Tốn và một số cơ quan, đơn vị trên địa bàn được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý: “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Gia Lâm, sự chỉ đạo và hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ của Sở LĐTB&XH Thành phố Hà Nội, phòng LĐTB&XH, cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND huyện Gia Lâm, đã tham mưu giúp UBND huyện làm tốt việc thực hiện chính sách người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm. Đời sống vật chất của người có công với cách mạng được nâng lên rõ rệt, đời sống tinh thần ngày càng được chú trọng; chế độ ưu đãi được chi trả đúng, đủ, kịp thời; đội ngũ công chức làm công tác chính sách ngày càng được trẻ hóa, năng động, nhiệt tình,… Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm còn gặp nhiều khó khăn, tổn tại như công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách còn chưa thường xuyên, hiệu quả dẫn đến hiểu không đầy đủ về chủ trương, chế độ chính sách; công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách còn hạn chế, thiếu thường xuyên, thiếu cơ chế theo dõi và phối hợp trong việc triển khai, thực hiện và giải quyết chính sách tại địa bàn dân cư, công tác lưu trữ, quản lý, cập nhật sổ sách ở một số xã còn chưa được chú trọng, việc ứng dụng công nghệ 3
thông tin trong thực hiện chính sách người có công với cách mạng còn chưa hiệu quả, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ chính sách ở một số xã còn chưa đáp ứng được với yêu cầu mới của công tác chính sách… Từ thực trạng trên, với cương vị là một công chức ngành LĐTB&XH, với trách nhiệm, tình cảm, tri ân người có công với cách mạng, tác giả chọn đề tài “Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn. Với mong muốn thông qua thực tiễn việc phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, cũng như những hạn chế trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường thực thi chính sách này trong thời gian tới. 2. Tình hình nghiên cứu của luận văn Nghiên cứu về người có công với cách mạng đã có một số đề tài, bài viết nghiên cứu được đề cập dưới những góc độ khác nhau như: Nguyễn Thị Huyền Trang (2014), Pháp luật ưu đãi người có công và thực tiễn tại tỉnh Nghệ An, Luận văn thạc sỹ ngành Luật Kinh tế, Khoa Luật, trường Đại học Luật Hà Nội. Luận văn đề cập về pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Trong nội dung của đề tài, tác giả đã đưa ra những nhận xét, đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện, kết quả đạt được và hạn chế của pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh Nghệ An thông qua đó đề xuất những giải pháp và kiến nghị có thể áp dụng để khắc phục những hạn chế và hoàn thiện hơn pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng, góp phần nâng cao đời sống cho các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh. Nguyễn Xuân Bách (2015), Quản lý nhà nước đối với người có công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, Luận văn thạc sỹ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn nghiên cứu và phân tích thực trạng thực hiện quản lý nhà nước đối với người có công với cách 4
mạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về người có công với cách mạng ở huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Luận văn tập trung nghiên cứu về quản lý nhà nước, không đi sâu nghiên cứu về thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công với cách mạng. Nguyễn Thị Phương Thanh (2015), Pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng ở Việt Nam hiện nay, Tạp chí dân chủ và pháp luật. Bài viết đưa ra các văn bản luật ưu đãi đối với người có công với cách mạng từ năm 1986 đến nay và chỉ ra một số hạn chế bất cập trong tổ chức, triển khai, thực hiện các văn bản pháp luật đối với người có công với cách mạng, từ đó tác giả cũng nêu một số nguyên tắc để nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật ưu đãi người có công với cách mạng. Đào Ngọc Lợi (2017), Chính sách ưu đãi người có công: 70 năm hình thành và phát triển, Tạp chí Lao động và Xã hội. Bài viết nói đến quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, bài viết chỉ ra một số bất cập của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng và các chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng từ đó cũng đưa ra một số phương hướng để hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng. Vấn đề thực hiện chính sách đối với người có công đã có một số công trình nghiên cứu ở các góc độ tiếp cận khác nhau. Nhìn chung, các công trình mới chỉ nghiên cứu được một số vấn đề cấp bách trong hoạt động nói chung, chưa nêu được các nội dung thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại một địa phương một cách sâu sắc. Đặc biệt, cũng chưa có nhiều công trình đi sâu nghiên cứu về thực trạng và việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm – Thành phố Hà Nội.Vì vậy, đề tài nghiên cứu không có sự trùng lặp đề tài trước. 5
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm, luận văn đề xuất các giải pháp tăng cường thực hiện chính sách người có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Để đạt được các mục đích nêu trên, luận văn tập trung thực hiện những nhiệm vụ dưới đây: Thứ nhất, nghiên cứu cơ sở lý luận về thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng. Thứ hai, nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm, những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế. Thứ ba, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại huyện Gia Lâm trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu hoạt động thực hiện chính sách người có công và thân nhân người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn 02 thị trấn và 20 xã trên huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2019. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn vận dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm, chủ 6
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của địa phương về chính sách và thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản sau: Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Tác giả sử dụng phương này để nghiên cứu các lý luận sẵn có (sách, báo khoa học, luận văn, luận án, văn bản quản lý của nhà nước, các báo cáo...) liên quan đến lý luận về chính sách công và thực hiện chính sách công với cách mạng, chính sách đối với người có công với cách mạng, thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội. Phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi: khảo sát bằng bảng hỏi 129 người dân đang hưởng chính sách người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm, nhằm tìm hiểu thực trạng việc thực hiện chính sách tại địa phương như đối chiếu tình hình, phân tích kết quả chính sách để đưa ra đánh giá chung. Để đảm bảo độ tin cậy đối với cuộc khảo sát, tác giả sử dụng hình thức đánh giá, đó là: công dân làm thủ tục hành chính tại bộ phận 1 cửa huyện. Để đạt được yêu cầu trên, tác giả đã tiến hành phát 130 phiếu. Cuộc khảo sát được thực hiện trong vòng 3 tháng từ tháng 01/2020 đến tháng 3/2020,địa điểm tại bộ phận 1 cửa huyện Gia Lâm. Phương pháp xử lý phiếu điều tra: sau khi thu thập đủ số phiếu, tác giả sử dụng phép trung bình cộng cho từng tiêu chí nhỏ để ra được số điểm trung bình của từng đối tượng điều tra. 7
Kết quả thu được: Số phiếu Số phiếu Tỷ lệ phiếu hợp lệ Loại phiếu phát ra thu về hợp lệ thu về/phát ra Dành cho Công dân 130 phiếu 129 phiếu 99,23% đến làm thủ tục Phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp: tác giả sử dụng phương pháp so sánh để đối chiếu giữa thực tế và lý thuyết, so sánh số liệu thống kê phản ánh kết quả thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội giữa các năm khác nhau. Sử dụng phương pháp phân tích để xem xét và đánh giá thực trạng thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội, phân tích các quan điểm khoa học. Sử dụng phương pháp tổng hợp để đưa ra những nhận định và kết luận khoa học. 6. Ý nghĩa về lý luận và thực tiễn Luận văn đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận về thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng trong giai đoạn hiện nay. Luận văn đã đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm; tìm ra tồn tại, nguyên nhân trong thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm trong giai đoạn hiện nay. Luận văn đã đề xuất được những giải pháp tăng cường thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm trong thời gian tới. Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ quan thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng ở huyện Gia Lâm, thành phố Hà 8
Nội và những địa phương có điều kiện tương tự. Luận văn cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy, học tập về quản lý công ở Học viện Hành chính Quốc gia và các cơ sở đào tạo khác. 7. Kết cấu bài luận văn Luận văn gồm: Phần mở đầu, Phần nội dung, Phần kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục. Phần nội dung được kết cấu thành 3 chương: Chương 1. Cơ sở khoa học về thực hiện chính sách đối với người có công. Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Chương 3. Định hướng và giải pháp tăng cường hiệu lực hiệu quả việc thực hiện chính sách đối với người có công trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƢỜI CÓ CÔNG 1.1. Chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng 1.1.1. Khái niệm về người có công với cách mạng Người có công giúp đỡ cách mạng được tặng Kỷ niệm chương "Tổ quốc ghi công" hoặc Bằng "Có công với nước" và người có công giúp đỡ cách mạng trong gia đình được tặng Kỷ niệm chương "Tổ quốc ghi công" hoặc Bằng "Có công với nước" được hưởng trợ cấp hàng tháng và các chế độ ưu đãi khác. Theo Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng số 26/2005/PL- UBTVQH11 ngày 29/6/2005 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01/10/2005, được sửa đổi, bổ sung bởi pháp lệnh số 35/2007/PL- UBTVQH11 ngày 21/6/2007 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng, có hiệu lực kể từ ngày 01/10/2007; Pháp lệnh số 04/2012/UBTVQH13 ngày 16/7/2012 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng, có hiệu lực kể từ ngày 01/9/2012 (Sau đây gọi tắt là Pháp lệnh ưu đãi người có công) thì người có công với cách mạng bao gồm [40, tr. 2]: Người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945 (cán bộ Lão thành cách mạng); Người hoạt động cách mạng từ 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 (cán bộ Tiền khởi nghĩa); Liệt sĩ; Bà mẹ Việt Nam anh hùng; Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; Anh hùng lao động trong thời kỳ kháng chiến; 10
Thương binh, người hưởng chính sách như thương binh; Bệnh binh; Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học; Người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đầy; Người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế; Người có công giúp đỡ cách mạng. 1.1.2. Khái niệm chính sách đối với người có công Theo Từ điển Tiếng Việt thì “chính sách” là “sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình thực tế mà đề ra” [2, tr. 220]. Chính sách là những hành động ứng xử của chủ thể với các hiện tượng tồn tại trong quá trình vận động, phát triển nhằm đạt mục tiêu nhất định [21, tr. 14]. Chính sách xã hội: là chính sách ưu đãi, trợ giúp của nhà nước đối với một số tầng lớp xã hội nhất định [2, tr. 220]. Theo thuật ngữ Lao động và xã hội thì: “Chính sách người có công là những quy định chung của nhà nước bao gồm mục tiêu, phương hướng, giải pháp về việc ghi nhận công lao, sự đóng góp, sự hy sinh cao cả của người có công, tạo mọi điều kiện khả năng góp phần ổn định và nâng cao đời sống vật chất, văn hoá tinh thần đối với người có công” [3, tr. 3]. 1.1.3. Nội dung chính sách đối với người có công với cách mạng 1.1.3.1. Mục tiêu chính sách đối với người có công với cách mạng Mục tiêu của chính sách ưu đãi người có công với cách mạng nhằm tôn vinh, ghi nhận sự cống hiến, hy sinh, góp phần chăm sóc, ổn định đời sống vật chất, tinh thần của người có công và gia đình người có công với cách mạng, tạo sự ổn định chính trị, phát triển xã hội; đồng thời, là sự thể hiện chủ nghĩa nhân đạo cao đẹp, truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. 11
1.1.3.2. Các chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng Người có công với cách mạng được Nhà nước, xã hội quan tâm chăm sóc, giúp đỡ và tuỳ từng đối tượng được hưởng các chế độ ưu đãi, sau đây [40, tr. 3]: Trợ cấp hàng tháng, phụ cấp hàng tháng; Trợ cấp một lần; Bảo hiểm y tế; Điều dưỡng phục hồi sức khoẻ; Hỗ trợ về nhà ở; Hỗ trợ giáo dục, đào tạo nghề; Người có công với cách mạng chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng, trợ cấp tiền nuôi dưỡng hàng tháng theo chế độ ưu đãi người có công với cách mạng theo từng trường hợp cụ thể. 1.2. Thực hiện chính sách đối với ngƣời có công với cách mạng 1.2.1. Khái niệm thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng Thực hiện chính sách là toàn bộ quá trình chuyển hoá ý chí của chủ thể trong chính sách thành hiện thực với các đối tượng quản lí nhằm đạt được mục tiêu định hướng của nhà nước [21, tr. 73]. Đây là giai đoạn thực hiện các mục tiêu chính sách công với cách mạng trên thực tế. Như vậy có thể hiểu thực thi chính sách công với cách mạng là toàn bộ quá trình chuyển hoá ý chí của nhà nước thành hiện thực với các đối tượng quản lý là người có công với cách mạng nhằm đạt được mục tiêu định hướng của nhà nước. Nói cách khác, đây là giai đoạn vận dụng những giải pháp định trước để đạt được các mục tiêu của chính sách. Giai đoạn này bao gồm các hoạt động như ban hành kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện, phối hợp thực hiện, kiểm tra đôn đốc và hiệu chỉnh chính sách cùng các biện pháp tổ chức thực thi để chính sách phát huy tác dụng trong cuộc sống. 12