Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền" trên cơ sở nhận diện, phân tích thực trạng chất lượng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền để đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động dạy học có tính khả thi cao, giúp nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh nói riêng, chất lượng giáo dục trong toàn trường nói chung

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐẶNG XUÂN TÙNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƯƠNG – 2018
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐẶNG XUÂN TÙNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SỸ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS NGUYỄN ĐỨC LỘC BÌNH DƯƠNG – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do tôi thực hiện. Mọi nguồn thông tin tham khảo trong luận văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Các số liệu và kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn chưa từng được công bố ở các nghiên cứu khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Học viên Đặng Xuân Tùng
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành của mình tới thầy PGS. TS. Nguyễn Đức Lộc, người không chỉ tận tình chỉ bảo, hướng dẫn giúp đỡ, động viên tôi hoàn thành luận văn này, mà còn chỉ dạy cho tôi biết phương pháp nghiên cứu khoa học hiện đại, tác phong làm việc chuyên nghiệp, nghiêm túc và lối sống giản dị, chan hòa với mọi người. Tôi cũng chân thành cảm ơn các thầy cô đã giảng dạy tôi trong thời gian học Cao học Quản lý Giáo dục khóa 1 tại trường ĐH Thủ Dầu Một, mỗi thầy cô đều là những tấm gương sáng về giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới thầy, cô Phòng Sau ĐH – ĐH Thủ Dầu Một, các anh chị trong lớp CH15QL01 – những người đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập cũng như thực hiện luận văn này Tôi xin chân thành cảm ơn.
TÓM TẮT Đề tài nghiên cứu trong luận văn được xây dựng trên cơ sở lí luận về quản lý, nội dung quản lý hoạt động dạy học và đòi hỏi thực tiễn đối với nhiệm vụ giáo dục đào tạo của trường đại học Ngô Quyền trong giai đoạn hiện nay. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: trên cơ sở nhận diện, phân tích thực trạng chất lượng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền để đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động dạy học có tính khả thi cao, giúp nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh nói riêng, chất lượng giáo dục trong toàn trường nói chung Phương pháp nghiên cứu: Để tiến hành thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý luận, nghiên cứu hồ sơ làm cơ sở lí luận thực hiện đề tài. Bên cạnh đó, tác giả cũng sử dụng phương pháp nghiên cứu thực tiễn thông qua quan sát, điều tra bằng bảng hỏi, kết hợp sử dụng phương pháp thống kê mô tả, thống kê suy diễn để làm sáng tỏ thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại Nhà trường. Kết quả nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền đã có những nét nổi bật phù hợp với yêu cầu đào tạo của Nhà trường. Tuy nhiên, học viên vẫn chưa đánh giá được tầm quan trọng của việc học tiếng Anh, mục tiêu học tập chưa đúng đắn. Công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh còn nhiều bất cập, đặc biệt, công tác quản lý kết quả dạy học của GV và HV chưa đánh giá một cách toàn diện trình độ của HV. Qua phân tích thực trạng, luận văn đưa ra biện pháp quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh và khảo sát về tính cần thiết và khả thi của từng biện pháp. Tóm lại, công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền đảm bảo sát với thực tế giảng dạy tại Nhà trường. Tuy nhiên để nâng cao chất lượng hoạt động dạy học môn tiếng Anh, Nhà trường cần đầu tư hơn nữa cho đào tạo, phát triển GV tiếng Anh và hiện đại hóa TBDH, nhằm phát huy tối đa mọi nguồn lực nâng cao chất lượng giáo dục dào tạo của Nhà trường.
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN TÓM TẮT MỤC LỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU ................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...................................................................3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................................3 5. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................3 6. Phạm vị nghiên cứu ............................................................................................3 7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................4 8. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 6 9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 6 CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHÔNG CHUYÊN NGỮ. .....7 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề .......................................................... 7 1.2. Các khái niệm cơ bản của luận văn ............................................................... 13 1.3. Đặc điểm dạy học tiếng Anh tại trường đại học không chuyên ngữ............. 17 1.4. Đặc điểm dạy học tiếng Anh trong trường đại học quân sự. ........................ 22 1.5. Nội dung quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh trong trường đại học ......... 25 CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN ................................ 32 2.1. Tổng quan về trường đại học Ngô Quyền ..................................................... 32 2.1.1. Sơ lược khái quát về nhà trường ......................................................... 32 2.1.2. Bộ môn Ngoại ngữ của Nhà trường.................................................... 34
2.2. Thực trạng học tiếng Anh của học viên đào tạo sĩ quan phân đội đại học tại trường đại học Ngô Quyền .............................................................................. 36 2.2.1. Trình độ tiếng Anh đầu vào của học viên ........................................... 36 2.2.2. Thái độ và mục đích học tiếng Anh .................................................... 37 2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền .. 39 2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung dạy học tiếng Anh................................................................................................................ 40 2.3.2. Thực trạng thực hiện phương pháp, hình thức dạy học ...................... 46 2.3.3. Kết quả dạy học môn tiếng Anh. ........................................................ 54 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường đại học Ngô Quyền. .............................................................................................................. 57 2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động dạy tiếng Anh của giảng viên ............. 57 2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động học tiếng Anh của học viên ................ 60 2.4.3. Thực trạng quản lý các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy học tiếng Anh ...................................................................................................................... 67 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền ................................................................................................ 69 2.5.1. Ưu điểm .............................................................................................. 69 2.5.2. Hạn chế ............................................................................................... 70 2.5.3. Nguyên nhân hạn chế.......................................................................... 72 CHƯƠNG 3 : MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN ................................ 75 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 75 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ..................................................... 75 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học..................................................... 75 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..................................................... 76 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................ 76 3.2. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy môn tiếng Anh tại trường Đại học Ngô Quyền ................................................................................................ 76
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, học viên về dạy học tiếng Anh trong giai đoạn hiện nay .................................... 76 3.2.2. Biện pháp 2: Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên tiếng Anh phù hợp với yêu cầu đào tạo của Nhà trường ...................................................... 80 3.2.3. Biện pháp 3: Đẩy mạnh quản lý hoạt động dạy tiếng Anh của giảng viên đáp ứng yêu cầu đổi mới của xã hội. ............................................................ 81 3.2.4. Biện pháp 4: Đẩy mạnh quản lý hoạt động học tiếng Anh, nâng cao khả năng thực hành của học viên......................................................................... 87 3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tiếng Anh................................................................................................................ 90 3.2.6. Biện pháp 6: Đảm bảo tốt các điều kiện phục vụ cho dạy học tiếng Anh ...................................................................................................................... 92 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp được đề xuất .............................................. 94 3.4. Khảo sát tính khả thi và tính cần thiết của các biện pháp ............................. 95 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................. 99 1. Kết luận ............................................................................................................ 99 2. Kiến nghị .......................................................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 102 PHỤ LỤC 1 ........................................................................................................ 106 PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................ 109 PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................ 112 PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................ 113
CÁC CHỮ VIẾT TẮT VIẾT TẮT THUẬT NGỮ TIẾNG VIỆT BMNN Bộ môn Ngoại ngữ CBQL Cán bộ quản lý CSVC Cơ sở vật chất CTMH Chương trình môn học CTQL Công tác quản lý ĐH Đại học ĐVHT Đơn vị học trình GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV Giảng viên HĐD Hoạt động dạy HĐDH Hoạt động dạy học HĐGD Hoạt động giáo dục HĐH Hoạt động học HĐKH Hội đồng khoa học HV Học viên KHCB Khoa học cơ bản KHQS Khoa học quân sự KT&BĐCLGD Khảo thí và Bảo đảm chất lượng giáo dục PPDH Phương pháp dạy học PTDH Phương tiện dạy học QTDH Quá trình dạy học QL Quản lý SV Sinh viên TACN Tiếng Anh chuyên ngành TATQ Tiếng Anh tổng quát TBDH Thiết bị dạy học TNKQ Trắc nghiệm khách quan
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Đội ngũ giảng viên Bộ môn Ngoại ngữ ............................................... 34 Bảng 2.2: Mục đích học tiếng Anh của HV chia theo mức độ cần thiết.............. 38 Bảng 2.3: Các học phần chương trình tiếng Anh tổng quát ................................. 40 Bảng 2.4: Ý kiến đánh giá của HV về chương trình và giáo trình TATQ ........... 41 Bảng 2.5: Ý kiến của HV về thời gian bố trí học phần TACN phân chia theo nội dung kiến thức ..................................................................................................... 44 Bảng 2.6: Ý kiến HV về phương pháp tự học phân chia theo thời gian học ....... 49 Bảng 2.7: Kết quả môn tiếng Anh của học viên ................................................. 54 Bảng 2.8: Kết quả môn học phân theo chuyên ngành .......................................... 56 Bảng 2.9: Kết quả môn học phân theo trình độ đầu vào ...................................... 57 Bảng 2.10: Hình thức kiểm tra phân theo mức độ nội dung ................................ 65 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Trình độ tiếng Anh đầu vào của học viên........................................ 37 Biểu đồ 2.2: Ý kiến đánh giá của học viên về giáo trình TACN ......................... 46 Biểu đồ 2.3: Khó khăn của học viên khi tự học ................................................... 51 Biểu đồ 2.4: Khó khăn của HV khi học trên lớp .................................................. 52 Biểu đồ 2.5: Ý kiến của học viên về việc phân chia lớp học ............................... 53 Biểu đồ 2.6: Ý kiến của HV về thông tin GV cung cấp trước khi dạy ................ 62 Biểu đồ 2.7: Ý kiến của HV về nội dung GV kiểm tra bài cũ ............................. 63 Biểu đồ 2.8: Thông tin GV cung cấp cho HV trước khi kiểm tra, đánh giá ........ 66 Biểu đồ 2.9: Tình hình phát triển đội ngũ giảng viên tiếng Anh ......................... 67 Biểu đồ 3.1. Khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ...................... 95 Biểu đồ 3.2. Khảo sát về tính khả thi của các biện pháp đề xuất ......................... 96
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trước những biến đổi, xu thế phát triển hiện nay, không chỉ có Việt Nam mà rất nhiều nước trên thế giới đã thực hiện việc đổi mới nội dung, chương trình, PPDH để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực thì đào tạo ngoại ngữ được coi là vấn đề quan trọng nhằm tạo ra lực lượng lao động có trình độ chuyên môn, có kỹ năng lao động, kiến thức ngoại ngữ và thái độ nghề nghiệp phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, đáp ứng sự biến đổi cơ cấu lao động, nhu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động, hội nhập quốc tế. Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng nhấn mạnh: “Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở tất cả các cấp học, bậc học... Mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ” [11, tr.131 -132]. Quân đội cũng không nằm ngoài xu thế hội nhập quốc tế. Vì vậy, việc nâng cao trình độ ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng cho HV đào tạo sĩ quan trong các Nhà trường trong quân đội là điều vô cùng quan trọng, trang bị công cụ hội nhập cần thiết cho đội ngũ sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam tương lai. Thực hiện Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011-2020, Quyết định số 1400/QĐ-TTg ngày 30/8/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 và Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ trong quân đội giai đoạn 2015-2020 và những năm tiếp theo” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 547/QĐ-TTg ngày 25/4/2015. Công tác dạy và học Ngoại ngữ của các Nhà trường Quân đội đã có nhiều cố gắng, đạt được kết quả nhất định, HV đã nắm được những kiến thức cơ bản về ngoại ngữ, làm cơ sở để phục vụ công tác chuyên môn sau khi tốt nghiệp ra trường. Tuy vậy đứng trước yêu cầu hiện đại hóa Quân đội, tăng cường hợp tác và tham gia thực hiện nhiệm vụ quốc tế, “coi hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng là một định hướng chiến lược, và phải nhận thức đây là kế sách bảo vệ Tổ 1
quốc từ xa”. Theo Trung tướng, GS.TS Trần Hữu Phúc, Cục trưởng Cục Nhà trường, công tác dạy và học ngoại ngữ vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Trong đó, chất lượng dạy và học ngoại ngữ chưa đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ của Quân đội trong tình hình mới; chương trình, tài liệu dạy và học chưa gắn với chuyên môn, chuyên ngành; người học chưa nhận thức đúng vai trò quan trọng của ngoại ngữ; đội ngũ GV còn thiếu, chưa đổi mới phương pháp dạy và học; công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các trường chưa quyết liệt. [3]. Trường ĐH Ngô Quyền là một ngôi trường với lịch sử hơn 60 năm, có nhiệm vụ chính là đào tạo Sĩ quan chuyên ngành Chỉ huy Công binh cho Quân đội nhân dân Việt Nam. Tiếng Anh là Ngoại ngữ duy nhất đang được giảng dạy trong trường theo khung chương trình của Bộ GD&ĐT cho đối tượng SV ĐH không chuyên ngữ. Là một môn học cơ bản và bắt buộc, tuy nhiên, trong QL và thực hiện nhiệm vụ dạy học môn tiếng Anh, một số GV và HV chưa nhận thức đầy đủ vai trò, tầm quan trọng của môn ngoại ngữ đối với hoạt động nghề nghiệp sau này của HV, dẫn đến trong dạy học ngoại ngữ, chưa tích cực bổ sung, cập nhật kiến thức để nâng cao chất lượng dạy học, làm cho sản phẩm đào tạo có mặt còn yếu, chưa được xã hội đánh giá cao. CTQL dạy học môn tiếng Anh của cơ quan chức năng và một số CBQL chưa thật chặt chẽ và khoa học, xác định nội dung chương trình, mục tiêu đào tạo của cả môn học và cụ thể của từng học phần chưa rõ ràng; QL quá trình giảng dạy, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HV có nội dung còn đơn giản. Một trong những nguyên nhân cơ bản của hiện tượng trên là Nhà trường chưa có biện pháp hữu hiệu trong việc QL HĐDH môn tiếng Anh. Về mặt lý luận, hiện tại chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào về công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền. Từ đó, tôi chọn: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền” làm đề tài cho luận văn của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lý luận, nhận diện, phân tích đánh giá thực trạng HĐDH và QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền, luận văn đề xuất một số biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền 2
nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục đào tạo tại trường đại học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về dạy học tiếng Anh, QL HĐDH môn tiếng Anh cho SV ở các trường ĐH không chuyên ngữ Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng dạy học môn tiếng Anh và QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền. Đề xuất biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền 5. Giả thuyết nghiên cứu QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng vẫn còn tồn tại một số bất cập trong CTQL HĐD của GV, HĐH của HV và QL các điều kiện đảm bảo cho QTDH. Nếu trong quá trình QL HĐDH môn tiếng Anh, Khoa KHCB, BMNN và các cơ quan chức năng làm tốt công tác giáo dục nhận thức cho cán bộ, HV về tầm quan trọng của việc dạy và học tiếng Anh trong thời đại mới; QL tốt việc thực hiện mục tiêu, nội dung CTMH, sát với thực tế và các chuyên ngành đào tạo; phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức trong Nhà trường, tạo phong trào học tập tiếng Anh sâu rộng; phát huy vai trò tích cực, chủ động của HV; đảm bảo tốt các điều kiện về vật chất và tinh thần cho QTDH tiếng Anh tại Nhà trường; thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học môn tiếng Anh sát với mục tiêu, nội dung CTMH đã xây dựng thì kết quả dạy học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền sẽ được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của Nhà trường. 6. Phạm vị nghiên cứu 6.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu Đề tài giới hạn trong nghiên cứu QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền của trưởng BMNN, khoa KHCB phòng Đào tạo, ban KT & BĐCLGD, 3
ban KHQS trên cơ sở thực hiện các nội dung quản lý: QL HĐD của GV, QL HĐH của HV, và QL các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy học môn tiếng Anh trong Nhà trường. 6.2. Phạm vi thời gian nghiên cứu Đề tài khảo sát thực trạng công tác QL HĐDH môn tiếng Anh từ thời điểm Nhà trường bắt đầu đổi mới giáo trình giảng dạy các học phần tiếng Anh (từ năm 2014 tới nay) 6.3. Phạm vi đối tượng khảo sát Đề tài nghiên cứu tập trung khảo sát các đối tượng sau: Trưởng phòng và các phó trưởng phòng Đào tạo, Trưởng Ban KT&BĐCLGD, các thành viên Hội đồng Khoa học Khoa KHCB, Giảng viên BMNN, CBQL HV, HV sĩ quan phân đội bậc ĐH trường ĐH Ngô Quyền 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Tác giả sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích, phân loại, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài tài liệu lý luận, văn bản, Chỉ thị Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, các tư tưởng của các tác giả trong các luận văn thạc sĩ về quản lý giáo dục, các bài báo khoa học có liên quan tới CTQL HĐDH nói chung, dạy học môn tiếng Anh nói riêng để xây dựng cơ sở lý luận cho luận văn 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp nghiên cứu hồ sơ quản lý: Tác giả thu thập các văn bản kế hoạch có liên quan tới CTQL HĐDH môn tiếng Anh, các văn bản chỉ đạo, kiểm tra, báo cáo sơ, tổng kết, biên bản rút kinh nghiệm chuyên môn của BMNN, Ban KT&KĐCL, Hội đồng Khoa học Khoa KHCB làm cở sở làm rõ thực trạng HĐDH và CTQL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Tác giả tiến hành thu thập thông tin bằng phiếu hỏi đối với đối tượng là HV đào tạo sĩ quan phân đội trình độ ĐH nhằm tăng tính đầy đủ và khách quan của luận văn. Tác giả đã tiến hành khảo sát 170 phiếu định lượng, qua phân tích sàng lọc một số phiếu trả lời không đẩy đủ và không đúng với nội dung câu hỏi còn lại 165 phiếu. Với tiêu chí là đối tượng đào 4
tạo bậc ĐH mang tính chất đặc trưng của Nhà trường, đã học xong toàn bộ chương trình tiếng Anh đổi mới (từ năm 2014), tác giả đã tiến hành khảo sát toàn bộ HV khóa 22 đào tạo sĩ quan bậc ĐH của trường ĐH Ngô Quyền ở 4 chuyên ngành: Công trình, Vượt Sông, Xe- Máy và Cầu đường. Qua khảo sát tác giả muốn làm rõ hơn về việc học tiếng Anh của HV thông qua tìm hiểu về đánh giá của HV với chương trình học, ý thức, thái độ và mục đích của HV với môn học, tìm hiểu về những khó khăn của HV khi học tập trên lớp cũng như tự học ở nhà, qua đó tìm hiểu mong muốn của HV khi học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền. - Phương pháp phỏng vấn sâu: Để thu thập thông tin từ những đối tượng nghiên cứu, tác giả đã tiến hành các cuộc phỏng vấn có chủ đích. Tác giả tiến hành phỏng vấn đối tượng là GV tiếng Anh đang giảng dạy tại BMNN, trường ĐH Ngô Quyền để tìm hiểu về thực trạng việc thực hiện chương trình giảng dạy, phương pháp và hình thức giảng dạy, những khó khăn trong việc giảng dạy, đổi mới PPDH, và đánh giá kết quả học tập của HV, qua đó cũng tìm hiểu ý kiến của GV về CTQL HĐDH tại Nhà trường trên cương vị là người thực hiện nhiệm vụ và quan sát. Tác giả cũng tiến hành các chủ thể QL là trưởng BMNN, trưởng khoa KHCB, trưởng phòng Đào tạo, Ban KHQS, ban KT&BĐCLGD, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 4 để tìm hiểu về thực trạng QL chương trình, nề nếp dạy học, công tác kiểm tra đánh giá, phát triển đội ngũ GV tiếng Anh và các điều kiện bảo đảm cho việc dạy và học môn tiếng Anh tại nhà trường. Ngoài ra, trong quá trình điều tra thực trạng tác giả cũng kết hợp phương pháp nghiên cứu quan sát thông qua HHGD trên lớp, trò chuyện phỏng vấn HV để làm rõ hơn một số vấn đề trong phiếu khảo sát. 7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu thu thập - Đối với dữ liệu định lượng: Tác giả sử dụng các phương pháp thống kê mô tả đối với mẫu khảo sát với sự hỗ trợ của phần mềm Microssoft Word và Excel, thực hiện các phép kiểm định Chi – Square với phần mềm SPSS để kiểm định mối liên hệ giữa đặc điểm nhân khẩu mẫu khảo sát và kết quả dạy học môn tiếng Anh. - Đối với dữ liệu định tính: Các cuộc phỏng vấn được ghi chép, phân tích, trích lọc theo các nhóm chủ đề, kết hợp với dữ liệu định lượng để làm sáng tỏ thực trạng nghiên cứu. 5
8. Ý nghĩa của đề tài 8.1. Về mặt lý luận Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần bổ sung về mặt lý luận đối với CTQL HĐDH môn tiếng Anh cho SV các trường ĐH không chuyên ngữ nói chung, HV các trường ĐH quân sự nói riêng, ở Việt Nam hiện nay. 8.2. Về mặt thực tiễn Kết quả nghiên cứu sẽ làm rõ thực trạng CTQL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền. Dựa trên nội dung số liệu sau khi phân tích, đề tài sẽ đề xuất một số biện pháp QL nhằm nâng cao chất lượng HĐDH môn tiếng Anh tại Nhà trường 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại các trường đại học không chuyên ngữ. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường đại học Ngô Quyền. Chương 3: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền. 6
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHÔNG CHUYÊN NGỮ. 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, đào tạo và quản lý dạy học nói chung Bàn về vấn đề quản lý giáo dục đào tạo ở các cơ sở giáo dục nói chung, ở các trường đại học, cao đẳng nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, với những cách tiếp cận vấn đề khác nhau. Các nghiên cứu về quản lý không chỉ đề cập đến quản lý nội dung chương trình, quản lý phương pháp giảng dạy, mà còn phải chú trọng đến nhiều yếu tố khác, vì chúng có mối liên hệ tương hỗ với nhau. Tác giả Ngô Quý Ty và Lê Văn Chung (theo [42], tr.18) nghiên cứu đề tài: “Một số vấn đề chung về quản lý giáo dục, đào tạo trong quân đội” và đề tài: “Nâng cao chất lượng quản lý giáo dục - đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội đáp ứng yêu cầu mới” của tác giả Vũ Quang Lộc (2005) (chủ nhiệm đề tài) [19]. Nội dung của các đề tài nghiên cứu đã tập trung khái quát, làm rõ vị trí, vai trò, bản chất, chức năng, nguyên tắc, phương pháp và công cụ quản lý giáo dục, đào tạo và quản lý trường học. Đồng thời tập trung luận giải những vấn đề về quản lý học viên và hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học viên ở một số học viện, nhà trường trong quân đội và đề ra các giải pháp trong đánh giá hoạt động học tập của học viên. Đây là những nội dung có giá trị giúp tác giả tiếp cận cách thức quản lý giáo dục, đào tạo, quản lý hoạt động học tập của học viên đang được đào tạo ở nhà trường quân đội. Tác giả Nguyễn Văn Tuấn (2013) [42] lại đề cập tới việc quản lý các hoạt động học tập của học viên quân đội nói chung với đề tài “Quản lý hoạt động học tập của học viên Trường Trung cấp 24 Biên phòng hiện nay”. Trong đề tài tác giả đã đưa ra một số yếu tố ảnh hưởng tới việc học tập của học viên quân sự tại trường trung cấp Biên phòng 24 và đưa ra những biện pháp trong quản lý hoạt động học tập tại trường. Những yếu tố này phần nào có đặc điểm tương đồng với những khó khăn của học viên tại trường đại học Ngô Quyền, là cơ sở để tác giả tham khảo 7
trong việc đưa ra biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại học Ngô Quyền. Tuy nhiên, các đề tài luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu quản lý quá trình giảng dạy, hoạt động giảng dạy nói chung và ở các trường đại học, cao đẳng cụ thể, chưa có tác giả nào nghiên cứu, xem xét, giải quyết vấn đề về quản lý dạy học tiếng Anh cho học viên quân sự tại trường đại học ngô Quyền. Cùng với các đề tài, luận văn thạc sĩ, còn nhiều bài báo khoa học viết về dạy học, quản lý dạy học, đổi mới phương pháp học tập cũng như vai trò của các tổ chức, lực lượng trong quản lý hoạt động học tập của học viên ở nhà trường quân đội như: tác giả Nguyễn Ngọc Phú (1990), với bài báo “Dân chủ hóa dạy và học các môn khoa học xã hội và nhân văn trong các nhà trường quân sự” [31], đã đề xuất biện pháp, đưa ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy của giảng viên và học tập của học viên, cũng như quản lý dạy học, phát huy vai trò các tổ chức, lực lượng trong việc quản lý chất lượng học tập của sinh viên ở nhà trường quân đội. Các tác giả Karen Seashore Louis, Kenneth Leithwood, Kyla L. Wahlstrom và Stephen E. Anderson [46], với nghiên cứu “Learning from Leadership: Investigating the Links to Improved Student Learning” đã đưa ra một cái nhìn mới mẻ về việc lãnh đạo và quản lý dạy học trong trường học, đó chính là sự hợp tác của tất cả các bộ phận trong nhà trường, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa người quản lý, giảng viên và người học trong tất cả các khâu của của việc tổ chức dạy học. Phân quyền và chuyên môn hóa cao giữa các lực lượng trong nhà trường nhưng đều có quyền tham gia vào mọi hoạt động quản lý. Quan điểm trong báo cáo của các tác giả trên giúp tác giả luận văn có một các nhìn mới trong việc định hướng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học tại trường đại học Ngô Quyền. 1.1.2. Các công trình nghiên cứu về dạy và học ngoại ngữ và quản lý dạy học ngoại ngữ Đối với vấn đề về dạy học ngoại ngữ, quản lý dạy học ngoại ngữ, tác giả Catherine Cheehy Skeffington, trong bài viết “Giúp học sinh sử dụng tiếng Anh 8
trong lớp học”1 đã nêu ra vì sao học sinh gặp khó khăn khi nói tiếng Anh trong lớp và đưa ra một số gợi ý để vượt qua khó khăn đó. Theo người viết, những khó khăn mà người học gặp phải là khả năng ghi nhớ một cách lâu dài, việc sử dụng từ ngữ chính xác, không biết cách dùng từ và sự hạn chế về từ vựng làm cho người học không tự tin khi nói. Thêm vào đó, người học chịu áp lực về việc không theo kịp bạn bè, thiếu động lực học tập và không có đủ sự hỗ trợ cần thiết. Tác giả đã đưa ra một số phương pháp kích thích khả năng nói trong lớp của người học, chẳng hạn như, cần tạo cho người học một mục tiêu học tập rõ ràng, có những biện pháp giúp người học tự tin vào khả năng của mình khi nói và đặt ra cho người học những mục tiêu cụ thể trong học tập. [45] Tác giả Dương Thị Hoàng Oanh (2011) với đề tài “Kiểm tra đánh giá kĩ năng nói tiếng Anh cấp đại học” [27] đã nhấn mạnh vào mục đích của việc dạy học tiếng Anh chính là các kĩ năng sản xuất đầu ra (Nói và Viết), trong đó nhấn mạnh kĩ năng nói, giao tiếp. Tác giả đã đưa ra thực trạng trình độ kĩ năng nói tiếng Anh của sinh viên Việt Nam nói chung và chỉ ra một số nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do thói quen học của từng cá nhân và trọng tâm giảng dạy của nền giáo dục nước ta. Tác giả đã đưa ra giải pháp để cải thiện kĩ năng nói tiếng Anh là đưa KTĐG bằng hình thức nói vào chương trình dạy ngay từ đầu theo chuẩn và kiểm tra một cách có hệ thống và đúng tiêu chuẩn theo yêu cầu quốc tế. Bên cạnh đó, vấn đề quản lý hoạt động dạy học ở các học viện, trường đại học, cao đẳng, đã có nhiều đề tài, luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục nghiên cứu, như: Nguyễn Đức Thạch (2012), với đề tài nghiên cứu “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh tại trường trung cấp Cảnh sát nhân dân 1” [34] đã tập trung luận giải, làm rõ tầm quan trọng của quản lý giáo dục, đào tạo, quản lý hoạt động dạy của giảng viên, hoạt động học của sinh viên theo cách tiếp cận của từng chuyên ngành. Qua đó đề cập một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường trung cấp Cảnh sát nhân dân 1. Tác giả Đỗ Thị Bích Thuận (2013) [39] với đề tài thạc sĩ quản lý giáo dục 1 Nguyên văn tiếng Anh: Getting teenagers talking 9
“Biện pháp quản lý chất lượng hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường Cao đẳng Thương mại Đà Nẵng” đã nhẫn mạnh vào quản lý chất lượng của công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh theo các nội dung quản lý như quản lý chất lượng dạy, quản lý chất lượng học và các điều kiện bảo đảm. Luận văn đã đưa ra một cách nhìn mới trong công tác quản lý chất lượng dạy học khi không nhấn mạnh vào các quy trình thuộc các mô hình quản lý mà nhìn nhận theo vai trò của người quản lý thực hiện các chức năng quản lý. Tóm lại, các công trình nghiên cứu tuy khác nhau về đối tượng, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu, song các tác giả đã tập trung phân tích, làm rõ vị trí, vai trò tầm quan trọng của hoạt động dạy và hoạt động học tập, nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học, đánh giá thực trạng dạy học, quản lý dạy học; đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giảng viên và sinh viên trong quá trình đào tạo ở nhà trường; trong đó quản lý dạy học được đề cập đến như là một giải pháp, một khâu quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở các trường đại học, cao đẳng nói chung, các nhà trường trong quân đội nói riêng. Kết quả nghiên cứu của các đề tài, công trình trên là cơ sở trực tiếp để tác giả kế thừa và phát triển vấn đề nghiên cứu quản lý dạy học ngoại ngữ cho học viên dưới góc độ của khoa học quản lý giáo dục. Cùng với các đề tài, luận văn, còn có các bài báo khoa học viết về dạy học ngoại ngữ, quản lý dạy học ngoại ngữ như: Tác giả Lê Văn Canh (1998) [9], trong bài viết “Lựa chọn phương pháp giảng dạy ngoại ngữ theo hướng nào?” đã chỉ rõ người dạy giữ vai trò trung tâm trong quá trình tìm kiếm những chiến lược dạy hiệu quả,… người dạy vừa là người nghiên cứu, người đưa ra các giả thuyết, tái hiện có phê phán các giả thuyết đó trong quá trình giảng dạy thông qua quá trình quan sát và tìm hiểu lớp học. Thay vì đi tìm một phương pháp tối ưu trong giảng dạy, người dạy cần quan tâm hơn đến người học và môi trường dạy và học để xây dựng cho mình một phương pháp dạy ngày càng trở nên thích hợp giúp cho hoạt động dạy trở nên có hiệu quả hơn. Tác giả Trịnh Văn Minh (2005) [22], với bài báo: “Dạy - học ngoại ngữ trong cơ chế thị trường”, nhấn mạnh vào vai trò của việc học ngoại ngữ trong thời đại 10