Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:164

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm lý luận và phân tích đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông đường bộ cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ATGT, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

i UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRỊNH THỊ HẠNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC AN TOÀN GIAO THÔNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƢƠNG - 2019
ii UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRỊNH THỊ HẠNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC AN TOÀN GIAO THÔNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG THỊ NHỊ HÀ BÌNH DƢƠNG - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Trịnh Thị Hạnh i
LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy cô trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, Phòng Sau Đại học đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Chân cảm ơn quý Thầy Cô đã truyền đạt kiến thức vô cùng quý báu qua từng môn học trong suốt quá trình tôi học tập tại Trƣờng. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cô hƣớng dẫn: TS. Hoàng Thị Nhị Hà đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ dạy tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Chân thành cảm ơn gia đình, ngƣời thân, đồng nghiệp đã động viên, tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành luận văn này. Bản thân đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn song không thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý Thầy/Cô chỉ dẫn để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn! Tác giả Trịnh Thị Hạnh ii
TÓM TẮT Ngày nay, xã hội ngày càng phát triển, cùng với sự phát triển của đất nƣớc đó sự là tăng trƣởng kinh tế và những mục tiêu phát triển Kinh tế- Xã hội mà Chính phủ đặt ra, nhu cầu về giao thông cũng đang đƣợc gia tăng cả về số lƣợng và chất lƣợng. Các loại phƣơng tiện giao thông ở đƣờng bộ, đƣờng không, đƣờng thuỷ. . . phát triển không ngừng đáp ứng nhu cầu đi lại của ngƣời dân. Mặt khác, với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng dẫn đến mật độ dân số, lƣợng xe tham gia giao thông ngày một nhiều, nhƣng cơ sở hạ tầng giao thông không đáp ứng đƣợc nhu cầu đi lại dẫn đến cảnh ùn tắc. Đồng thời, ý thức của ngƣời tham gia giao thông chƣa đƣợc cao, dẫn đến tai nạn giao thông ngày càng tăng lên đáng kể. Vì vậy, vấn đề an toàn giao thông và giáo dục an toàn giao thông (ATGT) cho ngƣời dân đặc biệt cho lứa tuổi tiểu học thực sự là một vấn đề quan trọng của nƣớc ta cũng nhƣ trên địa bàn TX Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng. Hiện nay, với sự quan tâm của các cấp chính quyền và ngành Giáo dục (GD) địa phƣơng chăm lo quản lý hoạt động giáo dục ATGT trên địa bàn TX Bến Cát cho 15 trƣờng TH gồm 850 CBGV - CNVvà 24.389 học sinh (HS) là một việc làm cần thiết. Trong những năm gần dây công tác giáo dục ATGT và quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học (TH) tại thị xã Bến Cát đã đạt đƣợc những kết quả nhất định, làm cho ý thức chấp hành luật giao thông đƣợc nâng cao. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ còn có những điều chƣa phù hợp và bất cập nhƣ: Quản lý các hoạt động GD ATGT, ý thức khi tham gia giao thông của các em học sinh, công tác đảm bảo ATGT, quản lý hồ sơ, kiểm tra - đánh giá, công tác GD chƣa có thật sự chỉ đạo cụ thể, hợp lý… Nếu xây dựng đƣợc một số biện pháp quản lý hoạt động GD ATGT khoa học, đồng bộ và phù hợp thì có thể đề ra một số biện pháp cần thiết và khả thi phù hợp với bậc TH thì chất lƣợng hiểu biết và chấp hành luật giao thông của HS sẽ đƣợc nâng cao góp phần đáp ứng mục tiêu GD toàn diện cho học sinh TH. Hoạt động GD ATGT là một hoạt động GD hết sức quan trọng, góp phần GD và rèn luyện con ngƣời phát triển toàn diện. Hoạt động GD ATGT cho học sinh tiểu học trong nhà trƣờng gồm giáo dục ý thức cho HS khi tham gia GT và iii
hoạt động ngoại khóa cho học sinh. Hoạt động GD ATGT cho học sinh TH ở các nhà trƣờng nhằm tăng sự hiểu biết của HS về ATGT, nâng cao ý thức của các em khi tham gia GT góp phần hình thành và bồi dƣỡng nhân cách, đáp ứng yêu cầu GD toàn diện cho HS. Hoạt động (HĐ) này có vai trò rất quan trọng đối với chất lƣợng GD của nhà trƣờng. Quản lý HĐ GDATGT là một HĐ quan trọng trong công tác quản lý (QL). Chính vì thế, nhiệm vụ trọng tâm của Hiệu trƣởng trƣờng TH là phải QL tốt các HĐ dạy học nói chung và quản lý HĐ GDATGT nói riêng trong nhà trƣờng, nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo của nhà trƣờng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội (XH). Trong luận văn này, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận và thực tiễn nhƣ phân tích hồ sơ QL, phỏng vấn trực tiếp, điều tra bằng bảng hỏi và phƣơng pháp toán học thống kê nhằm đƣa ra những kết quả đáng tin cậy. Từ những kết quả nghiên cứu lý luận quản lý HĐ GDATGT cho học sinh tiểu học ở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng, tác giả đã đề xuất 5 biện pháp dựa trên những nguyên tắc chỉ đạo cụ thể cũng nhƣ xuất phát từ nhu cầu thực tế giáo dục hiện nay đối với các trƣờng TH thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng cụ thể nhƣ: Nâng cao nhận thức về ý nghĩa hoạt động giáo dục an toàn giao thông ở các trƣờng tiểu học cho cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh học sinh; Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục an toàn giao thông ở các trƣờng tiểu học phù hợp với kế hoạch giáo dục tổng thể và toàn diện của trƣờng; Tăng cƣờng chỉ đạo thực hiện giáo dục an toàn giao thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; Phối hợp chặt chẽ với các lực lƣợng trong và ngoài nhà trƣờng trong hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học; Tăng cƣờng kiểm tra đánh giá kết quả công tác giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học. Những biện pháp mà tác giả đề xuất đƣợc trƣng cầu ý kiến của tất cả các phiếu hỏi đối với 309 cán bộ quản lý và giáo viên, 200 học sinh và 200 phụ huynh học sinh ở 8 trƣờng TH tại thị xã Bến Cát đã chứng minh đƣợc tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp mà tác giả đề xuất nhằm góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý hoạt động GDATGT cho HS tại các trƣờng TH của TX Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng nói riêng và HS tiểu học nói chung. iv
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................. ii TÓM TẮT .................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................... x DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................... xi DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................ xiii MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................ 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ....................................................... 4 3.1. Khách thể nghiên cứu ........................................................................... 4 3.2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 4 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................... 4 5. Giả thuyết khoa học ................................................................................. 4 6. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 4 6.1. Về không gian ........................................................................................ 4 6.2. Về thời gian ............................................................................................ 5 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu................................... 5 7.1. Phương pháp luận .............................................................................. 5 7.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể ......................................................... 6 8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài................................................... 8 9. Cấu trúc của luận văn ............................................................................. 8 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ............................................................................................................... 9 AN TOÀN GIAO THÔNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC ..................... 9 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.............................................................. 9 1.1.1. Ở nước ngoài....................................................................................... 9 1.1.2. Ở Việt Nam ........................................................................................ 10 v
1.2. Các khái niệm cơ bản ......................................................................... 13 1.2.1. Quản lý .............................................................................................. 13 1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................... 15 1.2.3. Quản lý trường tiểu học ................................................................... 16 1.2.4. Giáo dục an toàn giao thông ........................................................... 18 1.2.5. Giáo dục an toàn giao thông cho học sinh Tiểu học ...................... 19 1.2.6. Quản lý giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học .......... 20 1.3. Lý luận giáo dục an toàn giao thông cho học sinh Tiểu học ........... 20 1.3.1. Đặc điểm của học sinh Tiểu học ...................................................... 21 1.3.2. Mục đích, ý nghĩa của hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ......................................................................................... 23 1.3.3. Nội dung giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ........ 24 1.3.4. Các hình thức giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học 25 1.3.5. Điều kiện phương tiện giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ........................................................................................................ 30 1.3.6. Kiểm tra – đánh giá kết quả hoạt động giáo dục an toàn giao thông trong trường tiểu học .................................................................................. 30 1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh Tiểu học ............................................................................................. 30 1.4.1. Yêu cầu đối với quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh Tiểu học ....................................................................................... 30 1.4.2. Chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng quản lý giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ............................................................... 31 1.4.3. Chức năng quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ................................................................................................ 34 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ......................................................................................... 39 1.5.1. Các yếu tố khách quan ..................................................................... 39 1.5.2. Các yếu tố chủ quan ......................................................................... 41 Kết luận chƣơng 1 ...................................................................................... 44 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC AN TOÀN GIAO THÔNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG ............... 45 vi
2.1. Khái quát về tình hình Kinh tế, Văn hóa, Xã hội tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng......................................................................................... 45 2.1.1. Khái quát về tình hình Kinh tế, Văn hóa, Xã hội, cơ sở hạ tầng phuc vụ an toàn giao thông ........................................................................ 45 2.1.2. Khái quát về tình hình Giáo dục và Đào tạo........................................... 46 2.2. Khái quát các trƣờng tiểu học đƣợc khảo sát .................................. 47 2.2.1. Giới thiệu chung các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát 47 2.2.2. Giới thiệu các trường được lựa chọn khảo sát ................................ 48 2.2.3. Đặc điểm giao thông khu vực các trường được khảo sát ............... 48 2.3. Tổ chức khảo sát thực trạng .............................................................. 49 2.3.1. Mục đích khảo sát ............................................................................. 49 2.3.2. Khách thể khảo sát ........................................................................... 49 2.3.3. Nội dung khảo sát ............................................................................. 52 2.3.4. Phương pháp khảo sát ...................................................................... 52 2.3.5. Xử lý kết quả khảo sát ...................................................................... 53 2.4. Thực trạng hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. ............................................... 54 2.4.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh về giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học .................................... 54 2.4.2. Thực trạng nội dung chương trình giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học ........................................................................................................ 57 2.4.3. Thực trạng hình thức tổ chức giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học ..................................................................................................................... 60 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát ....................................................................... 64 2.5.1. Thực trạng lập kế hoạch giáo dục ATGT cho học sinh trường tiểu học .. 64 2.5.2. Thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học ..................................................................................................................... 67 2.5.3. Thực trạng chỉ đạo các hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học 69 2.5.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học ......................................................................................... 72 2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng .......... 74 vii
2.7. Đánh giá thực trạng quản lý giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát ....................................................................... 75 2.7.1. Điểm mạnh ........................................................................................ 75 2.7.3. Nguyên nhân của thực trạng ........................................................... 77 Kết luận chƣơng 2 ...................................................................................... 79 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC AN TOÀN GIAO THÔNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG ........................... 81 3.1. Cơ sở xây dựng biện pháp quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ....................................................................... 81 3.1.1. Cơ sở lý thuyết ................................................................................... 81 3.1.2. Cơ sở thực tiễn .................................................................................. 81 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..................................................... 81 3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu ..................................................................... 81 3.2.2. Đảm bảo tính pháp lý ...................................................................... 82 3.2.3. Đảm bảo tính hệ thống .................................................................... 82 3.2.4. Đảm bảo tính kế thừa và phát huy ................................................. 82 3.2.5. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi .................................................. 83 3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng ....................................................... 83 3.3.1. Nâng cao nhận thức về ý nghĩa hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học cho cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh học sinh ....................................................................................................... 83 3.3.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học phù hợp với kế hoạch giáo dục tổng thể và toàn diện của trường .......................................................................................................... 86 3.3.3. Tăng cường chỉ đạo thực hiện giáo dục an toàn giao thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ......................................................... 88 3.3.4. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ....... 90 3.3.5. Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả công tác giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học ............................................................... 92 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................ 94 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khá thi của các biện pháp ...... 94 viii
3.5.1. Mục đích khảo nghiệm .................................................................... 94 3.5.2. Nội dung khảo nghiệm..................................................................... 94 3.5.3. Phân tích kết quả khảo nghiệm ...................................................... 95 Kết luận chƣơng 3 .................................................................................... 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 106 PHỤ LỤC ................................................................................................. 110 PHỤ LỤC 1.1: PHIẾU KHẢO SÁT .......................................................... 1 PHỤ LỤC 1.2: PHIẾU KHẢO SÁT ........................................................ 15 PHỤ LỤC 1.4: PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN ......................................... 19 PHỤ LỤC 1.5: KẾ HOẠCH PHỎNG VẤN ............................................ 21 PHỤ LỤC 1.6: BIÊN BẢN PHỎNG VẤN .............................................. 22 PHỤ LỤC 1.7: BIÊN BẢN PHỎNG VẤN .............................................. 23 PHỤ LỤC 1.8: DANH SÁCH NGƢỜI ĐƢỢC PHỎNG VẤN .............. 25 PHỤ LỤC 1.9: XỬ LÝ PHIẾU KHẢO SÁT ........................................... 26 ix
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ 1 ATGT An toàn giao thông 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CMHS Cha mẹ học sinh 4 ĐDDH Đồ dùng dạy học 5 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 6 GDNGLL Giáo dục ngoài giờ lên lớp 7 GV Giáo viên 8 GT Giao thông 9 GTVT Giao thông vận tải 10 HS Học sinh 11 HSSV Học sinh sinh viên 12 PPDH Phƣơng pháp dạy học 13 PTGT Phƣơng tiện giao thông 14 QL Quản lý 15 QLGD Quản lý giáo dục 16 QL GDATGT Quản lý giáo dục an toàn giao thông 17 TH Tiểu học 18 TNGT Tai nạn giao thông 19 TNXH Tự nhiên xã hội 20 TTATGT Trật tự an toàn giao thông 21 UBATGT Ủy ban An toàn giao thông 22 UBND Ủy ban nhân dân x
DANH MỤC CÁC BẢNG STT KÍ HIỆU TÊN BẢNG TRANG Hệ thống các bài học về văn hóa giao thông mới 1 Bảng 1.1 27 từ năm học 2018 – 2019 Giới thiệu chung các trƣờng tiểu học trên địa 2 Bảng 2.1 46 bàn thị xã Bến Cát 3 Bảng 2.2 Các đối tƣợng tham gia khảo sát 49 Thông tin về các đối tƣợng tham gia khảo sát 4 Bảng 2.3 thực trạng cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị 49 xã Bến Cát Các mức độ quy ƣớc của thang đo đánh giá kết 5 Bảng 2.4 53 quả khảo sát thực trạng Đánh giá mức độ quan trọng trong thực hiện giáo 6 Bảng 2.5 54 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học Thực trạng nhận thức về ý nghĩa hoạt động giáo 7 Bảng 2.6 55 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động giáo 8 Bảng 2.7 57 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học Thực trạng hình thức thực hiện hoạt động giáo 9 Bảng 2.8 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học 60 đƣợc giáo viên và cán bộ quản lý đánh giá Thực trạng hình thức thực hiện hoạt động giáo 10 Bảng 2.9 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học do 62 học sinh đánh giá Thực trạng về công tác lập kế hoạch hoạt động giáo 11 Bảng 2.10 64 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học Thực trạng về công tác tổ chức hoạt động giáo 12 Bảng 2.11 67 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học xi
Thực trạng về chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt 13 Bảng 2.12 động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh 70 tiểu học Thực trạng về kiểm tra đánh giá hoạt động giáo 14 Bảng 2.13 72 dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học Thực trạng về các yếu tố ảnh hƣởng hoạt động 15 Bảng 2.14 giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu 74 học Thực trạng về các nguyên nhân ảnh hƣởng hoạt 16 Bảng 2.15 động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh 77 tiểu học Kết quả đánh giá tính cần thiết của các biện 17 Bảng 3.1 95 pháp 18 Bảng 3.2 Kết quả đánh giá tính khả thi của các biện pháp 97 xii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT KÍ HIỆU TÊN BIỂU ĐỒ TRANG Đánh giá mức độ quan trọng trong thực hiện Biểu đồ 1 giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu 55 2.1 học xiii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay, xã hội ngày càng phát triển, cùng với sự phát triển của đất nƣớc đó sự là tăng trƣởng kinh tế và những mục tiêu phát triển xã hội mà chính phủ đặt ra, nhu cầu về giao thông cũng đang đƣợc gia tăng cả về số lƣợng và chất lƣợng. Các loại phƣơng tiện giao thông ở đƣờng bộ, đƣờng không, đƣờng thuỷ. . . phát triển không ngừng đáp ứng nhu cầu đi lại của ngƣời dân, cuộc sống ngày càng đi lên bao nhiêu thì các phƣơng tiện giao thông hiện đại càng phổ biến bấy nhiêu kéo theo đó là sự đông đúc trên đƣờng phố cùng với tai nạn giao thông ngày càng tăng lên đáng kể. Vì vậy, vấn đề an toàn giao thông thực sự là một vấn đề quan trọng của nhân loại. Theo WHO, “ở các quốc gia đang phát triển, tình trạng an toàn giao thông ngày càng trở nên tồi tệ hơn do đô thị hóa diễn ra nhanh chóng và không có kế hoạch. Cơ sở hạ tầng yếu kém, hệ thống quy phạm pháp luật còn nhiều thiếu sót khiến các vụ tai nạn giao thông tăng lên theo cấp số nhân”. Nếu chính phủ các nƣớc không có biện pháp ngăn chặn tình trạng này thì đến năm 2020, tai nạn giao thông sẽ đứng thứ ba trong các nguyên nhân gây tử vong ở ngƣời. Cùng với đó là những thiệt hại khổng lồ về kinh tế, bao gồm: chi phí giải quyết hậu quả cho ngƣời mất, chi phí y tế cho ngƣời bị thƣơng, thiệt hại về phƣơng tiện giao thông, về hạ tầng, chi phí khắc phục, điều tra vụ TNGT đó cùng với thiệt hại do hao phí thời gian lao động của chính ngƣời bị tai nạn và cả của những ngƣời chăm sóc ngƣời bị nạn. Mặt khác, TNGT gây nên những tác động tâm lý cả trƣớc mắt cũng nhƣ về lâu dài đối với mọi ngƣời, nó để lại những di chứng về tâm lý hết sức nặng nề cho ngƣời bị tai nạn, ngƣời thân của họ và nếu nhƣ trong một địa phƣơng, một quốc gia xảy ra TNGT quá nhiều sẽ gây nên hiện tƣợng bất an cho cƣ dân ở đó. Theo báo cáo của Ủy ban ATGT Quốc gia, năm 2017, tình hình trật tự, ATGT trên địa bàn cả nƣớc tiếp tục có chuyển biến tích cực. Giao thông trong các đô thị lớn và trên quốc lộ trọng điểm tiếp tục đƣợc duy trì ổn định. Tai nạn giao thông (TNGT) đƣợc kiềm chế, giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số ngƣời chết và số ngƣời bị thƣơng so với năm 2016. Cụ thể, toàn quốc xảy ra 20.080 vụ TNGT, 1
làm chết 8.279 ngƣời, bị thƣơng 17.040 ngƣời. So với cùng kỳ năm 2016, TNGT giảm 1.509 vụ (6,99%), giảm 406 ngƣời chết (4,67%) và giảm 2.240 ngƣời bị thƣơng (11,62%), tỷ lệ thƣơng vong do TNGT ở trẻ em có xu hƣớng gia tăng… Chủ đề năm 2018 là “An toàn giao thông cho trẻ em” - lấy trẻ em là mục tiêu và động lực xây dựng văn hóa giao thông cho toàn xã hội, với mục tiêu tiếp tục kéo giảm TNGT từ 5-10% cả về số vụ, số ngƣời chết và số ngƣời bị thƣơng; giảm tỷ lệ thƣơng vong do TNGT đối với trẻ em 10% so với năm 2017; kéo giảm ùn tắc giao thông trên các trục đƣờng chính và các đô thị lớn. An toàn giao thông (ATGT) luôn là vấn đề nóng ở mọi thời điểm, bởi gần nhƣ ngày nào cũng xảy ra tai nạn giao thông, có những vụ gây ra cái chết cho nhiều ngƣời, trong đó có trẻ em. Việc giáo dục ý thức chấp hành luật lệ giao thông cần đƣợc thực hiện từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trƣờng. Chú trọng công tác này, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD & ĐT) đã tăng cƣờng giáo dục ATGT cho học sinh (HS), nhất là HS tiểu học. Thị xã Bến Cát nói chung và địa bàn tỉnh Bình Dƣơng nói riêng hiện nay, dƣới tác động của sự phát triển Kinh tế -Xã hội, quy hoạch tổng thể đô thị vẫn chƣa đáp ứng đƣợc vấn đề nhu cầu giao thông... Nhìn tổng thể, ý thức của ngƣời dân khi tham gia giao thông chƣa cao dẫn đến số vụ tai nạn giao thông còn khá lớn. Thực tế trong những năm gần đây, tỉnh Bình Dƣơng và thị xã Bến Cát đã có nhiều biện pháp nhằm hạn chế tình trạng tai nạn giao thông nhƣ: đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông; quản lý lòng đƣờng, vỉa hè, bán hàng rong, bảo đảm mỹ quan đô thị, mở rộng đƣờng, hạn chế xe mô tô, tăng cƣờng tuyên truyền và bắt buộc mọi ngƣời thực hiện đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, tổ chức đi làm lệch ca, tăng cƣờng di chuyển bằng phƣơng tiện xe buýt, tuyên truyền thực hiện “văn hóa giao thông”. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tƣớng chính phủ và Thông tƣ của Bộ GD&ĐT về tăng cƣờng quản lý hoạt động GDATGT cho học sinh. Các trƣờng tại tỉnh Bình Dƣơng cũng đẩy mạnh tuyên tuyền, giáo dục học sinh bằng nhiều hình 2
thức. Tuy nhiên, mức độ nhận thức của học sinh về ATGT cũng chƣa cao. Các trƣờng cũng đã đƣa vào hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh, song song và trở thành môn học của chung ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã xã Bến Cát. Nhà trƣờng cũng theo chỉ thị các cấp và thực hiện việc tuyên truyền GD ATGT trong nội bộ cũng nhƣ tới các lực lƣợng giáo dục khác. Các hoạt động ngoại khóa cũng đƣợc quan tâm kết hợp với giáo dục ATGT để góp phần giáo dục ý thức cho các em học sinh. Tuy nhiên, việc GD ATGT và quản lý hoạt động GD ATGT cho học sinh tiểu học trong nhà trƣờng còn chƣa nhận đƣợc sự quan tâm đúng mức, các hoạt động triển khai còn mang tính hình thức, chƣa thể hiện tính liên tục, có kế hoạch lâu dài và thực hiện một cách triệt để; việc phối kết hợp với các lực lƣợng trong giáo dục ATGT còn thiếu đồng bộ,... Chính vì vậy, hiệu quả đạt đƣợc trong công tác GD ATGT cho học sinh trong các trƣờng phổ thông nói chung và trƣờng tiểu học nói riêng chƣa cao. Vì vậy nhiệm vụ cấp thiết đặt ra đối với ngành Giáo dục là phải giáo dục một thế hệ tƣơng lai có kiến thức và ý thức tuân thủ Luật giao thông, có cách xử sự văn minh khi tham gia giao thông. Từ những vấn đề thực tiễn trên cho thấy, Giáo dục an toàn giao thông và quản lý hoạt động GD ATGT cho học sinh tiểu học là một công việc hết sức quan trọng, hết sức thiết thực và lâu dài, nhằm giáo dục thế hệ trẻ trở thành những ngƣời có ý thức chấp hành nghiêm túc Luật Giao thông ngay từ lúc tuổi ấu thơ. Bản thân là một giáo viên và là cán bộ quản lý nhà trƣờng tiểu học, tác giả nhận thấy cần phải chuyên tâm tích cực nghiên cứu để tìm ra những biện pháp quản lý cụ thể nhằm góp phần thực hiện giáo dục ATGT và quản lý giáo dục ATGT đạt kết quả tốt và đối với học sinh tiểu học, yêu cầu về giáo dục an toàn giao thông cũng nằm trong những mục tiêu chung ở trên. Chính vì những lý do trên tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông đƣờng bộ cho học sinh tiểu học trên địa 3
bàn thị xã Bến Cát, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ATGT, nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động GD ATGT cho học sinh tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, Bình Dƣơng. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý giáo dục an toàn giao thông trong trƣờng Tiểu học. - Khảo sát, đánh giá thực trạng giáo dục ATGT và quản lý giáo dục ATGT đƣờng bộ cho học sinh các trƣờng tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát. - Đề xuất biện pháp quản lý giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. 5. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh ở các trƣờng Tiểu học thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng hiện nay chƣa thực sự đồng bộ và hiệu quả. Nếu nghiên cứu xây dựng đƣợc hệ thống lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ATGT theo tiếp cận các chức năng quản lý và phân tích đánh giá đƣợc thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng, thì sẽ đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý hữu hiệu hoạt động này một cách cần thiết và khả thi, góp phần nâng cao nâng cao hiệu quả giáo dục an toàn giao thông cho học sinh trong các trƣờng tiểu học. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về không gian - Khách thể điều tra: Cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, CMHS tại 8 trƣờng Tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. - Giới hạn: Quản lý hoạt động giáo dục an toàn giao thông đƣờng bộ. 4
- Địa bàn nghiên cứu: 8 trƣờng tiểu học thuộc thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. - Chủ thể quản lý: Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học. 6.2. Về thời gian - Đề tài khảo sát thực trạng trong thời gian từ cuối năm học 2017 – 2018; 2018 – 2019. 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu Kết hợp các nhóm nghiên cứu sau: 7.1. Phương pháp luận Đề tài đƣợc nghiên cứu dựa trên cơ sở các quan điểm tiếp cận sau: 7.1.1. Tiếp cận hệ thống Đề tài xem xét, nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động giáo dục ATGT trong tổng thể các cấp quản lý của hệ thống giáo dục quốc dân và hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học là một chỉnh thể với nhiều khía cạnh trong cơ cấu quản lý nhà trƣờng. Đồng thời kết hợp giáo dục của gia đình và các tổ chức xã hội để các em hình thành ý thức và chấp hành Luật giao thông. 7.1.2. Tiếp cận phát triển Tìm hiểu sự hình thành và phát triển trong công tác quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh phổ thông nói chung, quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học nói riêng. Đối tƣợng học sinh tiểu học là những cá thể đang phát triển nhanh về thể chất, nhân cách đang hình thành và tiềm tàng khả năng phát triển. Điều quan trọng là nhà trƣờng cần có chiến lƣợc khơi dậy và phát triển đầy đủ những tiềm năng đó. Sự phát triển của khoa học giáo dục, khoa học sƣ phạm, khoa học quản lý và của khoa học công nghệ đòi hỏi các nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý giáo dục nói chung và quản lý các hoạt động giáo dục ở trƣờng tiểu học nói riêng cũng phải tiếp cận theo quan điểm phát triển. 7.1.3. Tiếp cận hoạt động Tiếp cận hoạt động là sự vận dụng lý thuyết hoạt động vào việc nghiên cứu đối tƣợng đang đƣợc xem xét. Với quan điểm này, thực chất của quản lý hoạt động giáo dục ATGT cho học sinh tiểu học trong bối cảnh đổi mới hiện nay là 5