Luân văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luân văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ THU THỦY QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC CAO XANH – THÀNH PHỐ HẠ LONG – TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ THU THỦY QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC CAO XANH – THÀNH PHỐ HẠ LONG – TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐẶNG XUÂN HẢI HÀ NỘI - 2016
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận được sự động viên, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp lãnh đạo, các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp, các em học sinh. Tác giả xin chân thành cảm ơn: - Hội đồng khoa học trường ĐHGD - Đại học Quốc gia Hà Nội - Phòng giáo dục và đào tạo thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh - Đồng thời, tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, các bạn đồng nghiệp trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, các cơ quan đoàn thể xã hội, phụ huynh học sinh trên địa bàn phường Cao Xanh thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp thông tin, số liệu, cho ý kiến và tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu thực tế để hoàn thành luận văn. - Đặc biệt, tác giả xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo - PGS. TS. Đặng Xuân Hải - Người hướng dẫn khoa học đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức, phương pháp nghiên cứu và trực tiếp giúp đỡ, động viên tác giả hoàn thành luận văn này. Mặc dầu tác giả đã nỗ lực cố gắng rất nhiều trong quá trình nghiên cứu, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được những lời chỉ dẫn của các thầy giáo, cô giáo, ý kiến đóng góp trao đổi của các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tác giả xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, tháng 10 năm 2016 Tác giả Nguyễn Thị Thu Thủy i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BGH Ban giám hiệu CBGV Cán bộ giáo viên CBQL Cán bộ quản lý GD Giáo dục GD & ĐT Giáo dục và đào tạo GDTH Giáo dục tiểu học HĐHT Hoạt động học tập HT Hiệu trưởng KQHT Kết quả học tập KT,ĐG Kiểm tra, đánh giá KT,ĐG KQHT Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập KT - XT Kinh tế - xã hội NT Nhà trường QL Quản lí TNKQ Trắc nghiệm khách quan TTCM Tổ trưởng chuyên môn ii
MỤC LỤC Lời cảm ơn..........................................................................................................i Danh mục chữ viết tắt.......................................................................................ii Mục lục............................................................................................................iii Danh mục bảng................................................................................................vii Danh mục sơ đồ................................................................................................ix MỞ ĐẦU...........................................................................................................1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC..................................................................................5 1.1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu..............................................................5 1.1.1. Trên thế giới.............................................................................................5 1.1.2. Ở trong nước............................................................................................6 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài.................................................................6 1.2.1. Quản lý:...................................................................................................7 1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................................9 1.2.3. Quản lý nhà trường................................................................................10 1.3. Một số vấn đề lí luận về Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập...................11 1.3.1.Vai trò của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong quá trình dạy học. 11 1.3.2. Chức năng của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập................................11 1.3.3. Các yêu cầu sư phạm khi thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập....12 1.3.4. Các hình thức và phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.......12 1.3.5. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập ở giáo dục tiểu học...........21 1.4. QL hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập..................................27 1.4.1. Các chức năng QL trong kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh..................................................................................................................27 1.5. Những nội dung quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá KQHT của học sinh tiểu học.....................................................................................................29 1.5.1. QL việc xác định Mục tiêu KT,ĐG......................................................29 iii
1.5.2. QL việc xác định hình thức, phương pháp KTĐG...............................30 1.5.3. QL sử dụng kết quả KT,ĐG...................................................................31 1.5.4. QL việc cung cấp thông tin phản hồi về kết quả KT,ĐG cho những người liên quan................................................................................................31 1.5.5. Những yêu cầu về quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá KQHT của học sinh tiểu học giai đoạn hiện nay......................................................................31 Tiểu kết chương 1............................................................................................33 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC CAO XANH- THÀNH PHỐ HẠ LONG- TỈNH QUẢNG NINH.....................................................34 2.1. Vài nét về tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh...................................................................................34 2.1.1. Đặc điểm địa lý và phát triển kinh tế - xã hội.......................................34 2.1.2.Vài nét về sự phát triển của giáo dục và đào tạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh..............................................................................................34 2.1.3.Vài nét về sự phát triển của giáo dục và đào tạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh..............................................................................................35 2.2.Thực trạng trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.................................................................................................................37 2.2.1. Quy mô phát triển:.................................................................................37 2.2.2. Cơ sở vật chất các trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.....................................................................................................38 2.3.Khái quát về điều tra, khảo sát thực trạng.................................................41 2.4. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh – thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh..............42 2.4.1. Kết quả khảo sát thực trạng giai đoạn chuẩn bị hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của giáo viên ở trường tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.............................................................43 iv
2.4.2. Kết quả khảo sát thực trạng giai đoạn thực thi hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của giáo viên ở trường tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.............................................................45 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.........49 2.5.1. Kết quả khảo sát việc quản lý, chỉ đạo hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của Ban giám hiệu ở trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh................................................................................49 2.6. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường tiểu học Cao xanh, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.................54 2.6.1 Mặt được.................................................................................................54 2.6.2 Khó khăn và những hạn chế...................................................................54 2.6.3 Nguyên nhân của những khó khăn, tồn tại.............................................55 Tiểu kết chương 2............................................................................................56 CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC CAO XANH – THÀNH PHỐ HẠ LONG- TỈNH QUẢNG NINH............57 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp.........................................................57 3.1.1 Đảm bảo tính khả thi..............................................................................57 3.1.2 Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ..........................................................57 3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa...........................................................58 3.2. Các biện pháp quản lý công tác kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh- thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh. 58 3.2.1. Biện pháp 1: Tập huấn đổi mới phương thức và quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh cho những người liên quan đến hoạt động này...................................................................................................................58 3.2.2. Biện pháp 2: Giám sát, hỗ trợ GV thực hiện đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS................................................................62 v
3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức thực hiện đúng quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới GD........................64 3.2.4 Biện pháp 4. Tăng cường chỉ đạo bồi dưỡng, hình thành hệ thống kĩ năng thực hiện quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh cho giáo viên để đáp ứng yêu cầu đổi mới GD tiểu học hiện nay..........................66 3.2.5 Biện pháp 5: Hiệu trưởng trực tiếp quản lí hoạt dộng KT/ĐG kết quả học tập của học sinh của GV...........................................................................69 3.2.6 Biện pháp 5: Tăng cường phối hợp giữa nhà trường với gia đình và cộng đồng xã hội trong quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập.............71 3.3.Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.....72 3.3.1. Các bước khảo nghiệm:.........................................................................72 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm.............................................................................73 Tiểu kết chương 3............................................................................................76 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ...............................................................77 1. Kết luận.......................................................................................................77 2. Một số khuyến nghị.....................................................................................77 TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................79 PHỤ LỤC.......................................................................................................81 vi
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. so sánh phương thức KT,ĐG kết quả học tập ................................19 Bảng 1.2. minh họa matrận MT/ND cho việc ra đề kiểm tra, đánh giá một môn học ..........................................................................................................20 Bảng 2.1: Quy mô phát triển trường TH học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010-2015. ...................................................................37 Bảng 2.2: Thống kê về phòng học trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ...................................................................................39 Bảng 2.3. Xếp loại hạnh kiểm học sinh Tiểu học............................................40 Bảng 2.4. Xếp loại học lực học sinh Tiểu học ................................................40 Bảng 2.5: Thống kê ý kiến đánh giá của GV về thực trạng triển khai đánh giá kết quả học tập của HS ở trường.................................................................... 42 Bảng 2.6: Thống kê ý kiến đánh giá của HS về thực trạng triển khai đánh giá kết quả học tập của HS ở trường ....................................................................43 Bảng 2.7: Thực trạng giai đoạn chuẩn bị trong hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở giáo viên của trường Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ...................................................................................44 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát thực trạng giai đoạn thực thi hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của giáo viên ở trường Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ........................................................................45 Bảng 2.9: Thực trạng Kiểm tra, đánh giá học sinh theo Thông tư số 30/2014 ........................................................................................................................ 47 Bảng 2.10.Kết quả khảo sát việc quản lý, chỉ đạo hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của Ban giám hiệu ở trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (từ 30GV và 2 lãnh đạo NT) ..............49 Bảng 2.11: Thực trạng triển khai các chức năng quản lí trong việc quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường Tiểu học Cao Xanh, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.................................................. 52 vii
Bảng 2.12.: Thực trạng Bồi dưỡng đội ngũ đối với hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh .....................................................................53 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.................................................................................................... 73 viii
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 - Sơ đồ Chu trình quản lý .................................................................9 Sơ đồ 1.2. Các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập................... 12 ix
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Giáo dục hiểu theo một nghĩa thường là quá trình tạo môi trường cho nhân cách phát triển và hoạt động dạy học là một phương thức để thực hiện mục tiêu giáo dục. Một khâu rất quan trọng kết nối việc dạy và việc học là đánh giá, để biết được quá trình dạy và học có đạt được hiệu quả hay không, tuy nhiên muốn đánh giá đúng đắn phải đo lường chính xác và yếu tố đánh giá phải cần được quan tâm đầy đủ, thể hiện mối quan hệ tương tác với yếu tố mục tiêu, không chỉ thiên về đánh giá nội dung mà còn về kỹ năng và phương pháp. Đổi mới giáo dục nghĩa là phải đổi mới tất cả các thành tố của quá trình giáo dục: mục đích, mục tiêu - nội dung - phương pháp - phương tiện - giáo viên - học sinh - kiểm tra, đánh giá. Do vậy, việc đổi mới kiểm tra, đánh giá trong giáo dục nói chung và trong quá trình sư phạm nói riêng mang ý nghĩa hết sức quan trọng. Nó là một yêu cầu cần thiết để giáo dục đổi mới một cách toàn diện. Kiểm tra, đánh giá là một khâu quan trọng trong giáo dục - dạy học và trong công tác quản lý của nhà trường. Kiểm tra, đánh giá giúp nhà trường thu được những thông tin ngược để kịp thời có những điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế. Kiểm tra, đánh giá giúp giáo viên có những phản hồi tích cực trong việc thu thập thông tin để nắm bắt sự tiếp thu kiến thức và kỹ năng của học sinh, góp phần điều chỉnh hoạt động giáo dục - dạy học của mình. Kiểm tra, đánh giá giúp học sinh tự đánh giá trình độ của mình và từ đó hình thành động cơ học tập đúng đắn. Kiểm tra, đánh giá giúp các nhà quản lý có được các thông tin cần thiết để có thể đề ra các chính sách phù hợp trong việc nâng cao chất lượng nhà trường và khuyến khích nhà trường có những đổi mới hợp lý. Song thực tiễn việc kiểm tra, đánh giá trong dạy học ở trường Tiểu học cho thấy: quan niệm về kiểm tra, đánh giá của giáo viên, học sinh và xã hội cũng có nhiều bất cập. Cách đánh đánh giá theo kinh nghiệm, chủ quan cảm tính đã trở thành thói quen ăn sâu vào nếp nghĩ, nếp làm của giáo viên, của CBQL giáo dục. Kiểm tra, đánh giá không thực hiện chức năng đó là: kiểm 1
tra học sinh hiểu và vận dụng; kỹ năng kiểm tra đánh giá học sinh chưa thực sự được giáo viên quan tâm; việc đánh giá còn nặng về hình thức, độ chính xác chưa cao. Chính vì vậy việc kiểm tra đánh giá chưa phát huy được đúng vai trò và khả năng của nó. Kiểm tra, đánh giá không chỉ là để cho điểm, kiểm tra đánh giá học sinh là hoạt động bắt buộc và quen thuộc đối với tất cả giáo viên đứng lớp. Nhưng phần lớn các giáo viên đều quan niệm việc ra đề kiểm tra cho học sinh đơn giản là có điểm số ghi vào sổ điểm. Từ đó, có căn cứ để cuối học kỳ, cuối năm đánh giá học sinh. Còn các cán bộ quản lý giáo dục thì cho rằng, đó là công việc của giáo viên chứ không phải của Hiệu trưởng. Xu hướng quốc tế hiện nay xem mục đích chính của việc đánh giá là nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, giáo viên phải xem đánh giá là quá trình và là một phần không thể thiếu trong hoạt động giảng dạy của mình. Trường Tiểu học Cao Xanh nằm ở gần trung tâm thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh với đội ngũ giáo viên có nhiều kinh nghiệm, số lượng học sinh tương đối đông. Song nhiều năm gần đây, chất lượng giảng dạy chưa thực sự xứng đáng với tiềm năng của trường. Đứng trước thực trạng đó, tôi nhận thấy rằng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh còn tồn tại nhiều điều bất cập nên tôi đã chọn đề tài: "Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh thành phố Hạ Long- tỉnh Quảng Ninh". 2. Câu hỏi nghiên cứu: Những biện pháp nào trong quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh có thể thúc đẩy việc học tập của học sinh một cách hiệu quả. 3. Giả thuyết nghiên cứu Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là hoạt động quan trọng, quyết định chất lượng của quá trình dạy học. Tại trường Tiểu học Cao Xanh - Hạ Long hoạt động này trong những năm gần đây đã có nhiều tiến 2
bộ. Tuy nhiên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hoạt động này bộc lộ nhiều bất câ pâ , từ nhâ nâ thức của CBQL và GV, kĩ năng tổ chức mô tâ kỳ kiểm tra, cách viết câu hỏi, lời nhận xét, trả bài. Nếu xác định được bản chất, mục đích của kiểm tra, đánh giá trong dạy học, xây dựng được qui trình kiểm tra, đánh giá... để tìm được các biện pháp quản lí hoạt động này một cách đồng bộ, thì có thể thúc đẩy sự tiến bộ của học sinh trong học tập, thông qua đó nâng cao chất lượng quá trình dạy học tại trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. 4. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường. 5. Khách thể, đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường Tiểu học. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh gia kết quả học tập của học sinh ở trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. 6. Phạm vi nghiên cứu: - Nội dung: đi sâu vào các biện pháp chỉ đạo hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại nhà trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh theo tinh tần thông tư 30. - Không gian, thời gian: Khảo sát thực trạng ở trường tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh diễn ra từ 2014 - 2016 7. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Nghiên cứu cơ sở lý luận về kiểm tra, đánh giá và quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. 3
- Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá và quản lý công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. - Đề xuất một số biện pháp quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. 8. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận: phân tích, tổng hợp và xử lý số liệu. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra khảo sát, thu thập thông tin thực tiễn công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. - Phương pháp thống kê: được sử dụng để xử lý các số liệu thu thập được từ khảo sát thực tế. - Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia để đề tài được thực hiện có tính khả thi. - Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, mục lục và tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động kiểm tra đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trường Tiểu học Cao Xanh - thành phố Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh. 4
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới Vấn đề kiểm tra, đánh giá (KT,ĐG) kết quả học tập được các tác giả nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau nhưng tất cả đầu nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của kiểm đánh giá kết quả học tập (KT,ĐG KQHT). Từng bước xây dựng hoàn thiện cơ sở lý thuyết cơ sở thực tiễn và quy trình cho kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Tác giả B.J, Bloome và những người khác năm 1971 cho ra đời cuốn sách “Evaluation to improve Learning” (đánh giá thúc đẩy học tập) [trích từ tài liệu 5] trong đó trình bày kỹ thuật đánh giá trong dạy học. Trên cơ sở lí thuyết đánh giá trong dạy học nêu trên một số tác giả ngoài nước cũng đã có một số công trình nghiên cứu liên quan đến đánh giá trong GD nói chung và dạy học nói riêng được các tác giả của Việt nam tổng thuật trong các tài liệu [5,6]. Đánh giá việc học tập của học sinh được tiến hành rất khác nhau ở hầu hết các nước phát triển. Hầu hết các nước phát triển không cho rằng học tập là chỉ để nắm vững nội dung môn học là quan trọng nhất. Trong thế kỷ 21 sẽ đòi hỏi học sinh phải có cách chuẩn bị kiến thức khác đi so với các thế ký trước đó. Ví dụ, con người sẽ cần phải giao tiếp cả ở dạng nói và dạng viết và họ sẽ cần phải làm việc nhóm nhiều hơn. Do đó, các chương trình giảng dạy trong phổ thông trung học, đặc biệt ơ giáo dục tiểu học cần tập trung vào phát triển các loại kỹ năng này. Có thể dễ dàng sử dụng các phương pháp thông thường như kiểm tra cuối kỳ để xác định xem liệu học sinh có thành thạo các kỹ năng viết hay tính toán hay không, nhưng gần như không thể xác định được liệu học sinh có thể trình bày ý tưởng của mình một cách hợp lý và rõ ràng khi nói. Các phương pháp đánh giá truyền thống không cho phép giáo viên xác định 5
được liệu học sinh có thể làm việc như các thành viên của nhóm hay không. Các cách thức đánh giá học sinh phụ thuộc tất cả vào các loại kỹ năng đang cố gắng phát triển trong chương trình giảng dạy. Các vấn đề sau được các tài liệu nước ngoài nhấn mạnh:  Đánh giá quá trình là một quá trình, không phải là một bài kiểm tra cụ thể.  Không chỉ giáo viên sử dụng đánh giá này mà là cả giáo viên và học sinh sẽ sử dụng.  Đánh giá quá trình diễn ra trong quá trình giảng dạy.  Đưa ra ý kiến phản hồi căn cứ vào đánh giá cho giáo viên và học sinh. Chức năng của sự phản hồi liên tục trong suốt tiến trình dạy học là để giúp giáo viên và học sinh đưa ra các điều chỉnh để cải thiện thành tích của học sinh đối với các mục tiêu của chương trình giảng dạy đã dự kiến. 1.1.2. Ở trong nước Trong các tài liệu [5,6,19] của các tác giả Nguyễn Đức Chính; Lâm Quang Thiệp; Đặng Bá Lãm đã trình bày các nội dung liên quan đến đo lường và đánh giá kết quả của học sinh nói chung và ở các bậc học nói riêng. Thời gian gần đây có một số luận án tiến sỹ liên quan đến kiểm tra, đánh giá kết quả học tập như luận án TS của Lê Mỹ Hà ; luận văn thạc sỹ của Phạm Thị Thủy và một số người khác nghiên cứu kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học nói chung và ở các môn học nói riêng… Các tài liệu trong và ngoài nước nêu trên cho thấy khung lí luận về kiểm tra, đánh giá nói chung và đo lường đánh giá kết quả học tập nói riêng được nghiên cứu khá kỹ. Trong các tài liệu nêu trên đã trình bày rõ các nội dung về vị trí, vai trò, chức năng của kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học và trình bày khá rõ các chức năng cũng như quy trình triển khai hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học. 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 6
1.2.1. Quản lý:. Theo quan điểm điều khiển học: Quản lý là quá trình điều khiển của chủ thể quản lý đối với đối tượng quản lý để đạt được mục tiêu đã định. Theo quan điểm kinh tế học: Quản lý là sự tính toán, sử dụng hợp lý các nguồn lực nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Theo tác giả Phạm Minh Hạc: "Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể của người lao động nói chung (khách thể quản lý) nhằm thực hiện mục tiêu dự kiến". Theo Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì: “Quản lý là hoạt động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” "Quản lý là một nghệ thuật vì đây là hoạt động đặc biệt, hoạt động này đòi hỏi phải được vận dụng một cách khéo léo, linh hoạt vào những tình huống rất đa dạng, trong những điều kiện không gian thời gian, hoàn cảnh, đặc điểm khác nhau" [16]. - Theo Harold Koontz: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo sự phối hợp những nỗ lực của cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục tiêu của mọi nhà quản lý là nhằm hình thành một môi trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất..[trích lại từ 10] Từ các quan niệm về quản lí nêu trên theo tác giả có thể “quản lí là một quá trình tác động có ý thức, hợp quy luật của chủ thể quản lí (bộ máy QL, người QL) lên khách thể, đối tượng quản lí (người; việc; vật) nhắm thực hiện được mục tiêu đề ra thông qua các chức năng quản lí. Về chức năng quản lý: Chức năng quản lý là một thể thống nhất những hoạt động tất yếu của chủ thể quản lý nảy sinh từ sự phân công, chuyên môn hoá của hoạt động quản lý. Nó tập hợp các nhiệm vụ mà chủ thể quản lý phải thực hiện để đạt được mục tiêu quản lý đề ra. 7
Có nhiều cách phân chia chức năng quản lý, song về cơ bản đều thống nhất có bốn chức năng: Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. * Chức năng lập kế hoạch Lập kế hoạch là chức năng đầu tiên và cơ bản nhất giúp cho nhà quản lý tiếp cận mục tiêu mét cách hợp lý và khoa học. Trên cơ sở phân tích trạng thái xuất phát, căn cứ vào những tiềm năng đã có, những khả năng sẽ có trong tương lai mà xác định rõ hệ thống các mục tiêu, nội dung hoạt động, các biện pháp cần thiết để chỉ rõ trạng thái mong muốn của tổ chức. Lập kế hoạch bao gồm ba nội dung chủ yếu sau: - Dự đoán, dự báo nhu cầu phát triển. - Chuẩn đoán, đánh giá thực trạng phát triển của tổ chức. - Xác định những mục tiêu, biện pháp và phương tiện cần thiết để thực hiện mục tiêu đề ra. * Chức năng tổ chức Tổ chức thực hiện kế hoạch là quá trình sắp xếp và phân phối các nguồn lực để hiện thực hoá các mục tiêu đã đề ra, là sự sắp đặt một cách khoa học những con người, những công việc một cách hợp lý, là sự phối hợp các tác động bộ phận tạo nên một tác động tích hợp mà hiệu quả của nó lớn hơn nhiều so với tổng số các hiệu quả của các tác động thành phần. Công tác tổ chức gồm ba nhiệm vụ chính dưới đây: - Xác định cấu trúc của bộ máy. - Tiếp nhận và phân phối các nguồn lực theo cấu trúc bộ máy. - Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận, các thành viên trong tổ chức. * Chức năng chỉ đạo Chỉ đạo là quá trình tác động, ảnh hưởng qua lại của chủ thể quản lý đến hành vi và thái độ của những thành viên trong tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu đã đề ra. Nội dung của chức năng chỉ đạo bao gồm: - Chỉ huy, ra lệnh. - Động viên, khen thưởng. 8
- Theo dõi, giám sát. - Uốn nắn và điều chỉnh. * Chức năng kiểm tra Kiểm tra là một chức năng có liên quan đến mọi cấp quản lý nhằm đánh giá trạng thái của hệ, xem mục tiêu dự kiến ban đầu và toàn bộ kế hoạch đã đạt được ở mức độ nào, kịp thời phát hiện những sai sót, lệch lạc tìm ra nguyên nhân của những sai sót, những vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn, điều chỉnh và tạo thông tin cho quá trình quản lý tiếp theo. Bốn chức năng quản lý có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo thành một chu trình quản lý. Chu trình quản lý gồm 4 giai đoạn với sự tham gia của 2 yếu tố quan trọng: Thông tin và quyết định trong đó thông tin có vai trò là huyết mạch của hoạt động quản lý. Chức năng kiểm tra đánh giá là giai đoạn cuối cùng của hoạt động quản lý đồng thời là tiền đề của một quá trình quản lý tiếp theo. Chu trình quản lý được thể hiện ở sơ đồ dưới đây: Lập kế hoạch Kiểm tra Thông tin Tổ chức Chỉ đạo Sơ đồ 1.1 - Sơ đồ Chu trình quản lý 1.2.2. Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn. quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng xã hội nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội. Quản lý giáo dục là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng, của chủ thể quản lý (người quản lý hay tổ chức quản lý) lên đối tượng giáo dục và khách thể quản lý giáo dục về mặt chính trị văn hoá, xã hội, kinh tế,… bằng hệ 9