Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:183

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và DN trong đào tạo nghề, đề tài tiến hành khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và DN trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và DN trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore

UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ NGỌC HƢƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT GIỮA NHÀ TRƢỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM - SINGAPORE CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƢƠNG - NĂM 2023
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ NGỌC HƢƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT GIỮA NHÀ TRƢỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM - SINGAPORE CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TẠ THỊ THANH LOAN BÌNH DƢƠNG - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và doanh nghiêp trong đào tạo nghề tại Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, trích dẫn đầy đủ và chƣa từng công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Lê Thị Ngọc Hƣơng i
LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài luận văn, tác giả đã nhận đƣợc sự quan tâm, hƣớng dẫn và giúp đỡ tận tình từ phía Nhà trƣờng, Thầy/Cô cũng nhƣ Cơ quan và anh chị em đồng nghiệp. Với tình cảm chân thành, tác giả xin cảm ơn Ban giám hiệu Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, các Thầy/Cô của Phòng Đào tạo sau Đại học và Khoa Quản lý giáo dục đã tạo điều kiện tốt nhất để tác giả đƣợc hoàn thành nhiệm vụ học tập. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Tạ Thị Thanh Loan – ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã luôn tận tâm giúp đỡ, hƣớng dẫn trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thiện đề tài luận văn. Tác giả xin cảm ơn Ban giám hiệu Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore, các cán bộ quản lý và các anh chị em đồng nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi trong công tác khảo sát, thu thập thông tin phục vụ nghiên cứu đề tài. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn đến các Cán bộ quản lý - đại diện Doanh nghiệp, là đơn vị đối tác của Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore đã nhiệt tình hỗ trợ cho công tác khảo sát thu thập thông tin. Sau cùng, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình và bạn bè đã luôn bên cạnh động viên, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài luận văn. Dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài nhƣng chắc rằng luận văn sẽ có những hạn chế, thiếu sót. Do vậy, kính mong nhận đƣợc sự góp ý từ quý Thầy/Cô để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn Tác giả Lê Thị Ngọc Hƣơng ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii MỤC LỤC ............................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................... ix DANH MỤ C CÁC BẢNG................................................................................... x DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ .................................................................. xii MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 4 3.Tổng quan vấn đề nghiên cứu ............................................................................. 4 3.1. Các công trình nghiên cứu ở nƣớc ngoài ...................................................... 4 3.2. Các công trình nghiên cứu trong nƣớc .......................................................... 5 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................... 9 4.1. Khách thể nghiên cứu ................................................................................... 9 4.2. Đối tƣợng nghiên cứu ................................................................................... 9 5. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................ 9 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 9 7. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 9 7.1. Nội dung ........................................................................................................ 9 7.2. Địa bàn nghiên cứu ..................................................................................... 10 7.3.Thời gian nghiên cứu ................................................................................... 10 8. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................. 10 8.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận ................................................................ 10 8.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ............................................................. 10 8.2.1. Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi ..................................................... 10 8.2.2. Phƣơng pháp phỏng vấn ........................................................................ 11 8.2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động ...................................... 11 8.3. Phƣơng pháp xử lý thông tin ..................................................................... 11 9. Đóng góp của đề tài.......................................................................................... 12 9.1. Về lý luận .................................................................................................... 12 9.2. Về thực tiễn ................................................................................................. 12 10. Cấu trúc đề tài ................................................................................................ 13 iii
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT GIỮA NHÀ TRƢỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM - SINGAPORE ................ 14 1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................. 14 1.1.1. Đào tạo nghề .......................................................................................... 14 1.1.2. Liên kết .................................................................................................. 15 1.1.3. Hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng với doanh nghiệp trong đào tạo nghề .............................................................................................................................. 15 1.1.4. Quản lý ................................................................................................... 15 1.1.5. Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................................ 16 1.2. Lý luận về hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore ................................. 16 1.2.1. Tầm quan trọng của hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................ 17 1.2.1.1. Đối với nhà trƣờng ........................................................................... 17 1.2.1.2. Đối với doanh nghiệp ....................................................................... 18 1.2.1.3. Đối với sinh viên .............................................................................. 18 1.2.1.4. Đối với xã hội ................................................................................... 19 1.2.2. Mục tiêu hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................................ 19 1.2.3. Nguyên tắc hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ......................................................................................................... 20 1.2.4. Nội dung hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................................ 21 1.2.4.1. Liên kết tuyển sinh, tƣ vấn hƣớng nghiệp ........................................ 21 1.2.4.2. Liên kết xây dựng mục tiêu đào tạo, chƣơng trình đào tạo và chuẩn đầu ra .................................................................................................................... 23 1.2.4.3. Liên kết thực hành, thực tập tại doanh nghiệp ................................. 23 1.2.4.4. Liên kết đào tạo giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp .......................... 24 1.2.4.5. Liên kết đánh giá chất lƣợng đào tạo ............................................... 25 1.2.4.6. Liên kết giới thiệu việc làm cho ngƣời học sau tốt nghiệp .............. 26 iv
1.2.5. Hình thức hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................................ 27 1.2.6. Điều kiện thực hiện hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN trong đào tạo nghề ................................................................................................................ 29 1.3. Lý luận về quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore ................ 30 1.3.1. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ......................................................................... 30 1.3.2. Lập kế hoạch hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ......................................................................................................... 30 1.3.3. Tổ chức thực hiện hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................ 32 1.3.4. Chỉ đạo thực hiện hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ................................................................................................ 34 1.3.5. Kiểm tra, đánh giá thực hiện hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề ......................................................................... 35 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore .............................................................................................................. 36 1.4.1. Các yếu tố khách quan ........................................................................... 36 1.4.1.1. Cơ chế chính sách của Nhà nƣớc ..................................................... 36 1.4.1.2. Sự phát triển của nền kinh tế - xã hội ............................................... 37 1.4.2. Các yếu tố chủ quan ............................................................................... 37 1.4.2.1. Nguồn lực thực hiện liên kết ............................................................ 37 1.4.2.2. Nhận thức và trách nhiệm cộng đồng .............................................. 38 1.4.2.3. Hiểu biết thông tin về liên kết ......................................................... 38 Tiểu kết chƣơng 1................................................................................................. 40 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT GIỮA NHÀ TRƢỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM – SINGAPORE ....................... 41 2.1. Khái quát về Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ..................... 41 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................... 41 2.1.2. Cơ cấu tổ chức nhà trƣờng ..................................................................... 41 v
2.1.3. Trình độ đào tạo và quy mô đào tạo ...................................................... 42 2.1.4. Cơ sở vật chất ........................................................................................ 43 2.1.5. Định hƣớng phát triển nhà trƣờng trong giai đoạn năm 2020 – 2025 ... 43 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ........................................................................ 44 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 44 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................. 44 2.2.3. Mẫu khảo sát .......................................................................................... 44 2.2.4. Kiểm tra độ tin cậy của thang đo trong công cụ điều tra, khảo sát........ 45 2.2.5. Tổ chức điều tra và mô tả mẫu nghiên cứu............................................ 45 2.2.5.1. Đối tƣợng cán bộ quản lý, nhân viên, giảng viên nhà trƣờng .......... 46 2.2.5.2. Đối tƣợng cán bộ quản lý ở doanh nghiệp ....................................... 47 2.2.5.3. Đối tƣợng sinh viên .......................................................................... 48 2.2.6. Xây dựng thang đo ................................................................................. 49 2.2.7. Phƣơng pháp xử lý số liệu ..................................................................... 50 2.3.Thực trạng hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................................ 51 2.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................ 51 2.3.2. Mục tiêu hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................................ 52 2.3.3. Nguyên tắc hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ......................... 54 2.3.4. Nội dung hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................................ 56 2.3.5. Hình thức hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................................ 61 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................ 67 2.4.1. Tầm quan trọng của quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore… .......................................................................................................... 67 2.4.2. Lập kế hoạch hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ......................... 69 vi
2.4.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ..... 72 2.4.4. Chỉ đạo thực hiện hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................ 76 2.4.5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................ 80 2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore .............................................................................................................. 83 2.5.1. Các yếu tố khách quan ........................................................................... 83 2.5.2. Các yếu tố chủ quan ............................................................................... 85 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore ......................... 86 2.6.1. Ƣu điểm ................................................................................................. 86 2.6.2. Hạn chế .................................................................................................. 87 2.6.3. Nguyên nhân .......................................................................................... 88 2.6.3.1. Khách quan ....................................................................................... 88 2.6.3.2. Chủ quan ........................................................................................... 88 Tiểu kết chƣơng 2................................................................................................. 89 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG LIÊN KẾT GIỮA NHÀ TRƢỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG ĐÀO TẠO NGHỀ TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT NAM – SINGAPORE ....................... 90 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp quản lý ................................................................. 90 3.1.1. Cơ sở lý luận .......................................................................................... 90 3.1.2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................... 90 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý ........................................................ 90 3.2.1. Đảm bảo tính mục đích .......................................................................... 90 3.2.2. Đảm bảo tính khoa học .......................................................................... 91 3.2.3. Đảm bảo tính hệ thống ........................................................................... 91 3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn........................................................................... 91 3.2.5. Đảm bảo tính khả thi .............................................................................. 91 3.3. Biện pháp quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore ................ 92 vii
3.3.1. Hệ thống hóa công tác quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp thông qua việc ban hành các văn bản quy định ............................. 92 3.3.2. Tăng cƣờng thực hiện công tác tuyên truyền ý thức trách nhiệm đối với các bên liên quan trong hoạt động liên kết với doanh nghiệp .............................. 94 3.3.3. Tăng cƣờng thực hiện các hình thức liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp.. ................................................................................................................. 96 3.3.4. Bồi dƣỡng nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, nhân viên, giảng viên nhà trƣờng trong hoạt động liên kết với doanh nghiệp 98 3.3.5. Đẩy mạnh công tác kiểm tra đánh giá hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp ................................................................................................. 100 3.4. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý... ...................................................................................................................... 102 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ........................................................................ 102 3.4.2. Phƣơng pháp khảo nghiệm .................................................................. 102 3.4.3. Khách thể khảo nghiệm ....................................................................... 102 3.4.4. Quy trình khảo nghiệm ........................................................................ 103 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................... 104 3.4.6. Phân tích sự tƣơng đồng giữa mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp............ ........................................................................................................ 111 Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................... 115 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................. 116 1. Kết luận .......................................................................................................... 116 1.1.Về lý luận ................................................................................................... 116 1.2. Về thực tiễn ............................................................................................... 116 2. Khuyến nghị ................................................................................................... 117 2.1. Đối với tỉnh Bình Dƣơng ......................................................................... 117 2.2. Đối với Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore ........................... 117 2.3. Đối với doanh nghiệp ................................................................................ 118 DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ ................................................ 119 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 120 PHỤ LỤC viii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 CBGV Cán bộ giảng viên 3 DN Doanh nhiệp 4 GDNN Giáo dục nghề nghiệp 5 GV Giảng viên 6 NV Nhân viên 7 KCN Khu công nghiệp 8 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 9 SV Sinh viên ix
DANH MỤC CÁC BẢNG STT KÝ HIỆU TÊN BẢNG Trang 1 Bảng 2.1 Thống kê số lƣợng phiếu khảo sát 46 2 Bảng 2.2 Phân bố số lƣợng và đặc điểm đối tƣợng khảo 46 sát cán bộ quản lý, nhân viên, giảng nhà trƣờng 3 Bảng 2.3 Phân bố số lƣợng và đặc điểm đối tƣợng khảo 47 sát doanh nghiệp Phân bố số lƣợng và đặc điểm đối tƣợng khảo 4 Bảng 2.4 49 sát sinh viên 5 Bảng 2.5 Quy ƣớc điểm trung bình 50 6 Bảng 2.6 Mức độ đáp ứng mục tiêu hoạt động liên kết 53 7 Bảng 2.7 Mức độ đáp ứng nguyên tắc hoạt động liên kết 56 Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc thực hiện 8 Bảng 2.8 59 các nội dung liên kết Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc thực hiện 9 Bảng 2.9 64 các hình thức liên kết Mức độ đồng ý về tầm quan trọng của quản lý 10 Bảng 2.10 68 hoạt động liên kết Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc lập kế 11 Bảng 2.11 71 hoạch hoạt động liên kết Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc tổ chức 12 Bảng 2.12 75 thực hiện kế hoạch hoạt động liên kết Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc chỉ đạo 13 Bảng 2.13 79 thực hiện hoạt động liên kết Đánh giá mức độ hiệu quả trong việc kiểm tra, 14 Bảng 2.14 81 đánh giá hoạt động liên kết 15 Bảng 2.15 Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố khách quan 84 x
STT KÝ HIỆU TÊN BẢNG Trang 16 Bảng 2.16 Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố chủ quan 86 17 Bảng 3.1 Mô tả đặc điểm mẫu khảo nghiệm 102 18 Bảng 3.2 Quy ƣớc thang đo 103 Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp 1: Hệ thống hóa công tác quản lý hoạt 19 Bảng 3.3 104 động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp thông qua việc ban hành các văn bản quy định. Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp2: Tăng cƣờng thực hiện công tác tuyên 20 Bảng 3.4 106 truyền ý thức trách nhiệm đối với các bên liên quan trong hoạt động liên kết với doanh nghiệp Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của biện 21 Bảng 3.5 pháp 3: Tăng cƣờng thực hiện các hình thức liên 107 kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp 4: Bồi dƣỡng nâng cao kiến thức chuyên 22 Bảng 3.6 môn nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên, giảng 108 viên nhà trƣờng trong hoạt động liên kết với doanh nghiệp Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp 5: Đẩy mạnh công tác kiểm tra đánh giá 23 Bảng 3.7 110 hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và doanh nghiệp Sự tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả 24 Bảng 3.8 111 thi của các biện pháp xi
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ STT KÝ HIỆU TÊN HÌNH, BIỂU ĐỒ Trang Sơ đồ tổ chức của trƣờng Cao đẳng nghề Việt 1 Hình 2.1 42 Nam – Singapore So sánh mức độ cần thiết và mức độ lợi ích 2 Biểu đồ 2.1 51 theo khách thể nghiên cứu Tình hình thực hiện các nội dung hoạt động 3 Biểu đồ 2.2 liên kết (%) 57 Tình hình thực hiện các hình thức hoạt động 4 Biểu đồ 2.3 64 liên kết (%) Tình hình thực hiện lập kế hoạch hoạt động 5 Biểu đồ 2.4 69 liên kết (%) Tình hình tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt 6 Biểu đồ 2.5 74 động liên kết (%) Tình hình thực hiện chỉ đạo thực hiện hoạt 7 Biểu đồ 2.6 78 động liên kết (%) Tình hình thực hiện kiểm tra, đánh giá hoạt 8 Biểu đồ 2.7 81 động liên kết (%) Tổng hợp kết quả khảo nghiệm mức độ cần 9 Biểu đồ 3.1 113 thiết và khả thi của các biện pháp xii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Với tốc độ phát triển vƣợt bậc của toàn cầu hóa cũng nhƣ cách mạng công nghiệp 4.0 thì tri thức con ngƣời đóng vai trò vô cùng quan trọng, cần phải đƣợc đầu tƣ phát triển để bắt kịp xu hƣớng phát triển xã hội trong các lĩnh vực, đặc biệt là nền kinh tế xã hội để tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất, thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế. Trƣớc xu thế đó, Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) mang một sứ mệnh cao cả về việc đào tạo nguồn lực lao động có trình độ, kỹ năng đáp ứng nhu cầu thị trƣờng lao động góp phần phát triển đất nƣớc. Với mục tiêu phát triển hệ thống GDNN, nhà nƣớc ta đã có những nhận định và phƣơng hƣớng phát triển thông qua việc ban hành những chủ trƣơng, chính sách nhằm nâng cao chất lƣợng GDNN. Một trong những yếu tố góp phần phát triển GDNN đƣợc Nhà nƣớc xác định là sự liên kết của cơ sở đào tạo nghề với doanh nghiệp (DN), điều này đã đƣợc đề cập qua Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI ngày 19/01/2011 nhƣ sau: "Đẩy mạnh đào tạo nghề theo nhu cầu phát triển của xã hội; có cơ chế và chính sách thiết lập mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp với cơ sở đào tạo". Và chủ trƣơng này đƣợc tiếp tục đẩy mạnh qua Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII năm 2016 với mục tiêu: “Đẩy mạnh dạy nghề và gắn kết đào tạo với doanh nghiệp… Tăng cường quản lý nhà nước về nguồn nhân lực, gắn kết cung-cầu". Qua đó nhận định đƣợc rằng, nhà nƣớc ta đã rất quan tâm, chú trọng đến chất lƣợng GDNN thông qua đẩy mạnh hoạt động liên kết giữa cơ sở đào tạo nghề và DN. Cùng bối cảnh đó, Luật giáo dục nghề nghiệp cũng đƣợc thiết lập và đƣợc Quốc hội khóa XIII thông qua vào ngày 27/11/2014. Bộ Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2015. Luật giáo dục nghề nghiệp đã làm thay đổi toàn diện hệ thống GDNN hiện hành. Để Luật sớm đƣợc thực hiện, các cấp Chính phủ, Bộ Lao động – Thƣơng binh & Xã hội và các Cơ quan có thẩm quyền đã nhanh chóng ban hành các văn bản, thông tƣ quy định, hƣớng dẫn thực hiện chủ trƣơng 1
đổi mới hệ thống GDNN theo Luật giáo dục nghề nghiệp. Với mục tiêu đổi mới hệ thống GDNN, nhà nƣớc đã định hƣớng phát triển cơ sở GDNN thông qua hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN, tạo sự đồng bộ hóa, bổ trợ cho nhau trong công cuộc phát triển khoa học kỹ thuật, tạo ra nguồn nhân lực có chất lƣợng, tăng năng suất lao động đáp ứng nhu cầu phát triển cho nền kinh tế - xã hội. Qua đó, nhà nƣớc ta đã xây dựng những luật định nhằm tạo tiền đề cho sự phát triển liên kết giữa cơ sở đào tạo nghề và DN, nội dung này đƣợc xác định tại điều 51 của Luật giáo dục nghề nghiệp về quy định quyền của DN trong hoạt động GDNN. Theo đó, Nghị định số 48/2015/NĐ-CP ngày 15/5/ 2015 của Chính phủ đƣợc ban hành với mục đích hƣớng dẫn thực thi luật GDNN, đã nêu cụ thể về quy định đối với DN trong hoạt động GDNN. Đến năm 2019, Nghị định này đƣợc thay bằng Nghị định số 15/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ, đã bổ sung, điều chỉnh các nội dung cần thiết bao gồm nội dung về phối hợp với DN. Qua đó thấy đƣợc rằng, nhà nƣớc ta đã rất quan tâm đến sự phát triển của hệ thống GDNN cũng nhƣ mối liên kết giữa cơ sở đào tạo nghề và DN, kịp thời sửa đổi, bổ sung các điều mục quy định cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển hệ của GDNN trong bối cảnh toàn cầu hóa. Để hoạt động liên kết giữa cơ sở GDNN và DN đƣợc phát triển, đảm bảo mục tiêu đề ra, Bộ Lao động – Thƣơng binh & Xã hội đã thực hiện chủ trƣơng thông qua việc ban hành Công văn số 786/BLĐTBXH - TCGDNN ngày 02/03/2018 của Bộ Lao động – Thƣơng binh & Xã hội nhằm cụ thể hóa các nội dung về gắn kết cơ sở GDNN với DN. Qua đó Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp tiến hành triển khai thực hiện thông qua Quyết định số 203/QĐ-TCGDNN ngày 28/03/2018 về ban hành kế hoạch tổ chức các hoạt động gắn kết GDNN với thị trƣờng lao động, việc làm bền vững và an sinh xã hội. Đồng thời để tăng cƣờng, đẩy mạnh hoạt động liên kết với DN, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp ban hành Công văn số 589/TCGDNN-ĐTCQ ngày 29/3/2018 về việc đẩy mạnh hợp tác giữa cơ sở GDNN và DN, qua đó chỉ đạo các cơ quan, tổ chức liên quan có thẩm quyền thực hiện các giải pháp tăng cƣờng gắn kết với DN. Đồng thời, để đảm bảo hoạt động gắn kết giữa cơ sở GDNN và DN đạt đƣợc hiệu quả, Bộ Lao động 2
– Thƣơng binh & Xã hội ban hành Quyết định số 885/QĐ-LĐTBXH ngày 10/07/2018 về việc thành lập Tổ công tác gắn kết GDNN với thị trƣờng lao động, chủ trƣơng đƣợc triển khai thực hiện đồng bộ, có hệ thống, điều này cho thấy nhà nƣớc ta đã rất chú trọng và quyết tâm để phát triển hoạt động gắn kết cơ sở GDNN với DN. Trải qua quá trình xây dựng và đổi mới hệ thống GDNN, nhà nƣớc ta đã nhận định gắn kết cơ sở GDNN và DN là vấn đề quan trọng, cấp thiết cần đƣợc đẩy mạnh để góp phần phát triển hệ thống GDNN. Đánh giá đƣợc tầm quan trọng của việc gắn kết với DN, Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore đã thực hiện liên kết với các DN trong suốt những năm qua và gặt hái đƣợc những thành quả nhất định. Nhà trƣờng đã thực hiện ký kết biên bản thỏa thuận với các DN về các hình thức hợp tác tiêu biểu nhƣ liên kết đào tạo, thực tập sản xuất, tuyển dụng. Ngoài ra, DN còn tham gia một số hoạt động trong đào tạo của nhà trƣờng nhƣ tham gia Hội đồng trƣờng, góp ý chƣơng trình đào tạo, bắt thăm đề thi tốt nghiệp... Tuy nhiên hoạt động liên kết vẫn chƣa đƣợc đẩy mạnh, chƣa bắt kịp nhu cầu phát triển của xã hội, đa số chỉ hợp tác ngắn hạn, chƣa phát triển phạm vi liên kết trên diện rộng. Công tác quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN còn nhiều hạn chế, bất cập, công tác quản lý chƣa chặt chẽ, chƣa phát huy hết đƣợc tiềm năng của cả hai bên do vậy dẫn đến hiệu quả hoạt động liên kết chƣa cao. Cùng với chủ trƣơng chung về thực hiện cơ chế tự chủ đối với các cơ sở đào tạo nghề, Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore đã từng bƣớc xây dựng kế hoạch hoạt động cho cơ chế tự chủ, trƣớc bối cảnh đó thì việc phát triển hoạt động liên kết và quản lý tốt hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng với DN là một yếu tố vô cùng cấp thiết mang lại nhiều lợi ích nhƣ tăng nguồn thu nhập cho đơn vị, cải tiến chƣơng trình đào tạo đáp ứng yêu cầu thị trƣờng lao động, nâng cao lĩnh vực khoa học kỹ thuật áp dụng thực tiễn, chất lƣợng đào tạo, giải quyết đầu ra và phát triển thƣơng hiệu của nhà trƣờng. Đối với DN sẽ có những lợi ích về đảm bảo nguồn nhân lực, rút ngắn thời gian tuyển dụng, tăng hiệu suất lao động, giảm chi phí sản xuất và tham gia xây dựng chƣơng trình đào tạo phù hợp 3
thực tiễn tại đơn vị, qua đó sẽ là nguồn động lực cho DN tích cực phối hợp với nhà trƣờng trong hoạt động đào tạo nghề trong tƣơng lai. Xuất phát từ lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nghề tại trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore” để khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng, qua đó sẽ đề xuất biện pháp quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam - Singapore. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN trong đào tạo nghề, đề tài tiến hành khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động liên kết giữa nhà trƣờng và DN trong đào tạo nghề tại Trƣờng Cao đẳng nghề Việt Nam – Singapore. 3.Tổng quan vấn đề nghiên cứu 3.1. Các công trình nghiên cứu ở nƣớc ngoài Trong lĩnh vực đào tạo nghề, mối liên kết giữa nhà trƣờng và DN đƣợc phát triển mạnh mẽ, tiêu biểu qua các mô hình liên kết đào tạo. Ở các nƣớc Châu Âu, hệ thống đào tạo kép đƣợc áp dụng nhƣ mô hình đào đạo chính thức với khung pháp lý cụ thể. Đức và Áo là hai quốc gia đầu tiên thông qua luật đào tạo cho mô hình này vào năm 1969. Với mô hình này, thời gian đào tạo tại cơ sở của DN chiếm 70% ( ở Đức), 80% ( ở Áo) trong toàn bộ thời gian đào tạo nghề. Tại Tây Ban Nha, hệ thống đào tạo kép đƣợc thông qua vào năm 2013 với hai mô hình. Một mô hình đƣợc quản lý bởi Bộ Giáo dục và một mô hình đƣợc quản lý bởi Bộ Lao động. Đào tạo nghề kép từ Bộ Giáo dục quy định thời gian tối thiểu cho việc đào tạo tại công ty là 33% trên tổng số thời gian đào tạo của khóa học. Mô hình do bộ lao động quản lý đƣợc áp dụng cho ngƣời dƣới 30 tuổi. Thời gian đào tạo và làm việc tại công ty không đƣợc quá 75% tổng số giờ của khóa học cho năm thứ 1 và 85% cho năm thứ 2 và thứ 3. Tại Bồ Đào Nha, hệ thống kép đƣợc xây dựng và quản lý bởi Bộ Việc làm và dạy nghề. Chƣơng trình này áp 4
dụng cho những học sinh từ lớp 6 đến lớp 9 không tiếp tục học chƣơng trình văn hóa để chuyển sang học nghề (Dual, V.E.T, 2004) Hệ thống kép của Đức là mô hình tiên phong trong việc kết hợp giữa trƣờng dạy nghề và DN. Mô hình này hiện nay đã đƣợc ứng dụng ở nhiều quốc gia Châu Âu, với đặc điểm chính là việc đào tạo nghề đƣợc diễn ra ở hai địa điểm học tập. Các trƣờng dạy nghề sẽ đảm trách việc dạy các môn lý thuyết nghề, các môn thực hành nghề đƣợc thực hiện và tài trợ bởi DN. Nhà nƣớc đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý cho các bên, xây dựng chƣơng trình, giáo trình chung để đảm bảo chất lƣợng cho từng ngành nghề. Một số nhà quan sát gọi hệ thống kép là quy định toàn diện và chi tiết nhất hệ thống đào tạo học nghề trong thế giới phƣơng Tây (Thomas Deissinger, 2015) Chính phủ liên bang Nga đã thực hiện cải cách để nâng cao chất lƣợng đào tạo nghề bằng cách khuyến khích hợp tác giữa các trƣờng dạy nghề và các DN, cụ thể là mô hình đào tạo kép của Đức. Năm 2013, một dự án đƣợc Cơ quan Sáng kiến Chiến lƣợc Nga (ASI) quản lý và điều hành, chọn một số khu vực làm khu vực thí điểm cho việc phát triển các mô hình đào tạo kép của Đức. Qua kết quả thí điểm, tác giả đã lập luận rằng sự mất cân đối trong kỹ năng nghề giữa các khu vực là do hạn chế về sự hợp tác. Sự hợp tác đó không chỉ giữa nhà trƣờng và DN mà còn có sự tác động của Chính phủ trong việc đƣa ra các cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy mối liên kết (Thomas F. Remington, 2016). Một bài học kinh nghiệm trong hợp tác đào tạo nghề và DN đƣợc áp dụng thành công cho tỉnh Cam Túc, một tỉnh nghèo nhất của Trung Quốc. Mô hình đào tạo kép của Đức đã có thể giải quyết đƣợc những khó khăn cho sáu khu vực chính của tỉnh Cam Túc. Và nguyên nhân gây ra những khó khăn là thiếu sự hợp tác giữa đào tạo nghề và DN, ít tham gia ứng tuyển, thiếu đội ngũ giáo viên, tuyển dụng thiếu chất lƣợng, không tập trung chiến lƣợc để giảm thiểu tình trạng nghèo khó (Gerard Postiglione & Min Tang, 2019). 3.2. Các công trình nghiên cứu trong nƣớc Dựa trên nghiên cứu của tác giả Đinh Văn Toàn, ý tƣởng liên kết giữa nhà trƣờng và DN đƣợc đề xƣớng bởi nhà triết học ngƣời Đức, ông Wilhelm 5
Humboldt. Theo ông, nhà trƣờng không chỉ có chức năng đào tạo ra nguồn nhân lực mà còn có chức năng nghiên cứu và hợp tác với các ngành công nghiệp. Để cụ thể hóa điều này, năm 1810, ông đã sáng lập ra trƣờng Đại học Berlin và chính ngôi trƣờng này đã tiên phong thực hiện cải cách mục tiêu đào tạo qua ý tƣởng liên kết của ông, góp phần đƣa nƣớc Đức trở thành quốc gia hùng mạnh. Mô hình liên kết đào tạo này đƣợc các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam đã áp dụng và phát triển với nhiều hình thức đa dạng cho đến nay (Đinh Văn Toàn, 2016) Trong bối cảnh hội nhập quốc tế về giáo dục, nƣớc ta đã có những định hƣớng phát triển hệ thống giáo dục nói chung và hệ thống GDNN nói riêng thông qua hoạt động liên kết giữa các cơ sở GDNN và DN, hoạt động này đƣợc thực hiện với các hình thức cơ bản nhƣ: Xây dựng, điều chỉnh chƣơng trình đào tạo, hợp tác đào tạo, tổ chức tham quan, thực hành thực tập, tuyển dụng, tài trợ học bổng, hỗ trợ trang thiết bị đào tạo và các hoạt động hỗ trợ đào tạo khác. Tuy nhiên với bối cảnh hội nhập thì mức độ liên kết giữa nhà trƣờng và DN cần đƣợc liên kết phát triển ở tầm quốc tế để có thể bắt kịp xu hƣớng phát triển của thế giới. Hội thảo khởi động Dự án hợp tác đào tạo nghề giữa Việt Nam – Đan Mạch đã đƣợc Bộ Lao động -Thƣơng binh & Xã hội và Bộ Giáo dục Đan Mạch đồng tổ chức, nhằm thí điểm mô hình đào tạo song hành của Đan mạch tại bốn trƣờng bao gồm: Cao đẳng Nghề Công nghiệp Hà Nội, Cao đẳng Nghề Thành phố Hồ Chí Minh, Cao đẳng Nghề Công nghiệp và Nông Lâm Đông Bắc, Cao đẳng Nghề Công nghiệp và Nông Lâm Nam Bộ. Theo nhƣ ông Huỳnh Văn Tí - nguyên Thứ trƣởng Bộ Bộ Lao động -Thƣơng binh & Xã hội Việt Nam, một chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo nghề đã nhận xét: “Mô hình kép về đào tạo nghề của Đan Mạch ứng dụng trong dự án này rất phù hợp với bối cảnh cần đổi mới phương thức đào tạo nghề ở Việt Nam” (Lê Quang Vinh, 2017). Qua bài viết của tác giả Kiều Anh, trƣờng Công nghệ Quốc tế Lilama 2 đã triển khai thực hiện liên kết qua hai mô hình, thứ nhất là mô hình đào tạo kép của Đức, ngƣời học đƣợc học lý thuyết tại trƣờng và đƣợc hƣớng dẫn thực hành tại 6