Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn này nhằm đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở các trường dạy nghề quân đội hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội hiện nay

BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  NGUYỄN TẤT THÀNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI 2013
BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  NGUYỄN TẤT THÀNH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI HIỆN NAY Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG HOA CHÂU
HÀ NỘI 2013
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 3 Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG 1 TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI 13 1.1. Các khái niệm của luận văn 13 1.2. Nội dung quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề trong quân đội 21 Chương CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG 2 TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI 37 2.1. Những nhân tố tác động đến quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trườ ng nghề quân đội 37 2.2. Thực trạng đảm bảo chất lượng đào tạo và quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội 43 Chương YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG 3 TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI HIỆN NAY 58 3.1. Những yêu cầu quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội hiện nay 58 3.2. Những biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội hiện nay 63 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 85 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 PHỤ LỤC 97
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT TT Viết đầy đủ Viết tắt 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo BGD&ĐT 2. Cao đẳng CĐ 3. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá CNH, HĐH 4. Đại học ĐH 5. Giáo dục Đào tạo GDĐT 6. Lao động Thương binh và Xã hội LĐTB&XH 7. Nhà xuất bản Nxb 8. Trung cấp chuyên nghiệp TCCN
3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đảm bảo chất lượng là một quá trình liên tục duy trì chất lượng và liên tục cải tiến chất lượng theo cấu trúc hệ thống. Một công cụ quan trọng trong quá trình đảm bảo chất lượng là tự đánh giá (selfassessment hoặc selfanalysis, hoặc selfevaluation, hoặc SWOT). Tự đánh giá giúp cho nhà quản lý và các lực lượng liên quan có điều kiện nắm chắc hơn về những điểm mạnh, những tồn tại và cũng là một sự khởi đầu tốt cho việc xây dựng các chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển và cũng có thể là điểm khởi đầu cho việc xây dựng một hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong. Trước yêu cầu ngày càng cao về nâng cao chất lượng đào tạo nghề, những năm qua Bộ Quốc phòng rất quan tâm đến quản lý hoạt động đào tạo nghề, trong đó có quản lý về chất lượng. Cùng với chủ trương thực hiện: "Xã hội hoá về đào tạo nghề", Bộ đã quán triệt chương trình mục tiêu Quốc gia về đào tạo nghề; đầu tư trang thiết bị, ngân sách; ban hành các chính sách ưu tiên quan tâm hỗ trợ công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho bộ đội xuất ngũ và các đối tượng chính sách xã hội được vay vốn tạo điều kiện cho học nghề. Hiện nay toàn quân có 21 trường CĐ, trung cấp nghề và 9 trung tâm dạy nghề. L ưu lượng sinh viên, học sinh tại các cơ sở dạy nghề ngày càng tăng. Nếu tính trong vòng 10 năm trở lại đây (2000 2010) số lượng học viên học nghề năm 2010 so với năm 2000 tăng 30 lần. Số học viên hiện có tại các cơ sở dạy nghề rất lớn, với nhiều chuyên ngành đào tạo khác nhau. Đồng thời với tính đặc thù của các trường dạy nghề trong quân đội là vừa chịu sự quản lý của Bộ LĐTB&XH, vừa chịu sự quản lý của Bộ
4 Quốc phòng. Trong đó, nhiều yếu tố mang tính đặc thù chuyên biệt do Bộ Quốc phòng quyết định nhằm cung cấp nguồn nhân lực cho quốc phòng và cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; vì vậy, chất lượng dạy nghề cần được đánh giá trên tiêu chuẩn phát triển chung của xã hội. Thực tiễn trên đã đặt ra cho các trường dạy nghề quân đội phải xây dựng, phát triển hệ thống quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề trong quân đội. Tự đánh giá là khâu quan trọng trong hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục nói chung, của các cơ sở dạy nghề nói riêng. Mặc dù đã có sự cố gắng, tuy nhiên hoạt động tự đánh giá của các trường dạy nghề trong quân đội còn có những mặt hạn chế, khuyết điểm, từ khâu xây dựng kế hoạch đến xác định và cụ thể hoá các nội dung tự đánh giá, tổ chức thực hiện chưa thật sự thống nhất. Trong tổ chức hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục và việc quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội hiện nay chưa mang lại hiệu quả, còn thiếu các tiêu chí đánh giá cần thiết, việc quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở từng trường nghề còn mang tính tự phát, chưa tuân thủ theo qui trình tự đánh giá, vì vậy chất lượng hiệu quả còn thấp, chưa đáp ứng với yêu cầu thực tiễn đặt ra. Cho đến nay, đã có một số công trình nghiên cứu về đánh giá chất lượng giáo dục ở các cơ sở dạy nghề khác nhau; tuy nhiên, quản lý hoạt động tự đánh giá của các trường dạy nghề trong quân đội chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống. Vì vậy, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội hiện nay” để nghiên cứu là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực
5 tiễn; góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH và yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan Kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục là một hoạt động phổ biến trong giáo dục của các nước trên thế giới. Việc thành lập cơ quan kiểm định, tiêu chí đánh giá, phương pháp đánh giá ở mỗi nước có khác nhau. Việc kiểm định, đánh giá chất lương giáo dục trên thế giới có 2 mô hình truyền thống là: đánh giá ngoài và đánh giá trong (tự kiểm định). Tự đánh giá chất lượng giáo dục có vai trò quan trọng, ở các nước phát triển như Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc... tự đánh giá chất lượng giáo dục đã được triển khai nghiên cứu từ thập niên 70 của thế kỷ trước. Hầu hết các nước trên đều cho rằng: Tự đánh giá chất lượng là hoạt động có mục đích kiểm định, đo đạc quá trình giáo dục, từ đó các nhà quản lý có thể dự đoán kết quả, đưa ra những quyết định, những điều chỉnh kịp thời để nâng cao chất lượng giáo dục. Tự đánh giá chất lượng giáo dục cần được thực hiện đồng bộ ở cả hai phương diện: Tự đánh giá sản phẩm giáo dục và tự đánh giá các yếu tố đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường. Cơ sở giáo dục muốn phát triển và hội nhập quốc tế phải có chính sách, mục tiêu và quy trình đảm bảo chất lượng; do đó công tác tự đánh giá chất lượng giáo dục được tiến hành đồng thời ngay trong quá trình đào tạo. Cơ quan kiểm định là các đơn vị độc lập với cơ quan quản lý và triển khai giáo dục, từ đó các kết quả tự đánh giá có giá trị khách quan, loại trừ được các yếu tố chủ quan, tuỳ tiện do bệnh thành tích. Đối với dạy nghề chất lượng đào tạo chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố cấu thành của trường như: hoạt động quản lý, đội ngũ giáo viên, học viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị
6 trường học và tổ chức, quản lý giáo dục... do đó tự đánh giá chất lượng dạy nghề cần đánh giá đầy đủ các yếu tố đó. Ở một số nước như: Hoa Kỳ, Anh, Australia việc đánh giá chất lượng giáo dục do từng trường hoặc hiệp hội các trường đại học thực hiện. Ở Thái Lan, mỗi trường đại học cùng với Bộ Đại học xây dựng bộ tiêu chí gồm 9 tiêu chuẩn làm cơ sở để thực hiện kiểm định trong (tự đánh giá) và kiểm định ngoài (đánh giá ngoài). Trung Quốc xây dựng bộ tiêu chí sử dụng trong kiểm định chất lượng giáo dục là cơ sở để đánh giá trong và đánh giá ngoài theo 3 mức: đạt, còn xem xét, không đạt. Hàn quốc thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục từ năm 1982. Việc kiểm định chất lượng giáo dục đại học, cao đẳng được thực hiện dưới sự chỉ đạo của Hội đồng Hàn quốc về giáo dục đại học và của Uỷ ban kiểm định đại học. Các trường thực hiện chu kì kiểm định bao gồm cả tự đánh giá và đánh giá ngoài là 7 năm một lần. Ở Việt Nam, cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục, (Cục khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục thuộc BGD&ĐT được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2003. Trong những năm gần đây đã có nhiều tác giả đề cập đến tự đánh giá chất lượng giáo dục cả ở bậc học phổ thông và giáo dục ĐH ở các mức độ và khía cạnh khác nhau, như: tác giả Nguyễn Công Khanh nghiên cứu: “Về tiêu chuẩn kiểm định khoá đào tạo giáo viên tiểu học”; tác giả Nguyễn Đức Chính đi sâu nghiên cứu về “Kiểm định chất lượng trong giáo dục ĐH”; Đặng Bá Lãm “Kiểm tra và đánh giá trong dạy học
7 ĐH”; tác giả Trần Khánh Đức tập trung nghiên cứu “Quản lý và kiểm định chất lượng đào tạo nhân lực theo ISO&TQM”. Một trong những công trình khoa học tiêu biểu đánh dấu sự phát triển về đảm bảo chất lượng giáo dục ở Việt Nam được Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục cùng với Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội triển khai nghiên cứu đề tài cấp nhà nước về “Xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng dùng cho các trường ĐH, CĐ ở Việt Nam”. Đây là công trình khoa học có giá trị lý luận và thực tiễn cao, những thành công của đề tài, mà nổi bật là bộ tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục đang được sử dụng để kiểm định chất lượng giáo dục trong các nhà trường ĐH, CĐ. Khi nghiên cứu về "Đánh giá trong giáo dục", tác giả Lâm Quang Thiệp đã tiếp cận tự đánh giá là một biện pháp quan trọng trong quá trình học tập qua trải nghiệm. Trong nghiên cứu này, tác giả chủ yếu làm rõ những vấn đề cơ bản về đánh giá kết quả học tập, không nghiên cứu sâu về tự đánh giá chất lượng giáo dục của một nhà trường hay cơ sở giáo dục. Kỷ yếu Hội thảo của Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam về "Đánh giá chất lượng giáo dục và những điều kiện nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo". Các tác giả đã quan tâm luận bàn những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng giáo dục, quản lý chất lượng giáo dục ở cấp vĩ mô và vi mô, của các bậc học khác nhau. Trong đó, một số bài viết của các tác giả có sự đề cập đến tự đánh giá chất lượng giáo dục và quản lý tự đánh giá chất lượng giáo dục của các nhà trường như là một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng GD ĐT.
8 Tác giả Nguyễn Xuân Đoàn khi bàn về "Vấn đề chất lượng giáo dục" cho rằng, tự đánh giá là một khâu trong chu trình đảm bảo chất lượng giáo dục mà bất cứ cơ sở giáo dục nào cũng cần phải thực hiện. Trong lĩnh vực đào tạo nghề, những năm qua Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến phát triển hệ thống cơ sở dạy nghề nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhân lực kỹ thuật của thị trường lao động. Tuy nhiên, dạy nghề vẫn còn nhiều khó khăn, tồn tại, bức xúc và là mối quan tâm của toàn xã hội. Do thiếu quy hoạch hệ thống đào tạo nghề, cho nên đào tạo nghề hiện nay hầu như là tự phát, cơ cấu ngành nghề và dạy nghề mất cân đối, phân tán, chưa gắn kết với nhu cầu thực tế, không đáp ứng nhu cầu chuyển dịch kinh tế. Số trường dạy nghề có nhiều nhưng nhìn chung quy mô nhỏ. Trên thực tế hiện nay đang tồn tại mất cân đối giữa số lượng người học nghề với việc đảm bảo chất lượng dạy nghề cho người học. Nghị quyết Đại hội XI của Đảng nhấn mạnh: “Đẩy mạnh đào tạo nghề theo nhu cầu phát triển xã hội; có cơ chế chính sách thiết lập mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và cơ sở đào tạo. Xây dựng và thực hiện các chương trình, đề án đào tạo nhân lực cho các ngành, lĩnh vực mũi nhọn, đồng thời chú trọng đào tạo nghề cho nông dân, đặc biệt đối với người bị thu hồi đất; nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo”[23, tr.130]. Luật Dạy nghề xác định các hình thức kiểm định chất lượng dạy nghề bao gồm: Tự kiểm định chất lượng dạy nghề của cơ sở dạy nghề và kiểm định chất lượng dạy nghề của cơ quan quản lý nhà nước về dạy nghề. Trong đó xác định nhiệm vụ và quyền hạn của cơ sở dạy nghề trong việc thực hiện kiểm định chất lượng dạy nghề là:
9 Tổ chức tự kiểm định chất lượng dạy nghề theo tiêu chuẩn, quy trình kiểm định chất lượng dạy nghề; Cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ hoạt động kiểm định chất lượng dạy nghề khi cơ quan quản lý nhà nước về dạy nghề thực hiện kiểm định tại cơ sở mình; Trong trường hợp không đồng ý với kết luận kiểm định thì có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật. Thực tiễn đặt ra cho công tác dạy nghề nói chung và ở trường dạy nghề của quân đội nói riêng phải không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề như là một tất yếu khách quan, một yêu cầu cấp thiết. Nó không những ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực mà còn ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Nâng cao chất lượng đào tạo nghề tức là phải nâng cao chất lượng các yếu tố đảm bảo chất lượng đào tạo, trong đó có yếu tố tổ chức quản lý. Về vấn đề này, tác giả Lê Công Quang đã nghiên cứu về “Nâng cao chất lượng đào tạo của trường Trung cấp nghề số 17/Bộ Quốc phòng” (2009). Trong đó, tác giả chỉ rõ, một trong những biện pháp cần thực hiện là Nhà trường cần thực hiện tốt tiêu chí, quy trình đánh giá chất lượng đào tạo; coi trọng tự đánh giá chất lượng để khẳng định vị thế và khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong quá trình đào tạo. Gần đây, tác giả Nguyễn Văn Phán đã nghiên cứu "Giải pháp tự đánh giá chất lượng GD ĐT ở Học viện Chính trị" (2011). Trên cơ sở luận giải những vấn đề lý luận liên quan, tác giả cho rằng, tự đánh giá chất lượng giáo dục là hoạt động mới được triển khai ở Việt Nam, trong đó có các nhà trường quân đội trong những năm gần đây. Công trình
10 nghiên cứu đã đề xuất hệ thống giải pháp tương đối toàn diện để thực hiện tự đánh giá chất lượng GD ĐT ở một nhà trường quân đội cụ thể. Tóm lại, các nghiên cứu trên đã đề cập đến kiểm định chất lượng giáo dục trên nhiều khía cạnh khác nhau, như: Làm rõ cơ sở lý luận về chất lượng đào tạo, kiểm định chất lượng đào tạo nói chung và đạo tạo nghề nói riêng; Xây dựng các tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo và các nhân tố tác động tới chúng; Một số công trình nghiên cứu đã đề cập đến tự đánh giá chất lượng giáo dục ĐH và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn về lĩnh vực này của một số trường ĐH nước ta như trình bày trên, đã tạo nền tảng cho việc nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn kinh nghiệm để triển khai hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề trong quân đội hiện nay. Tuy nhiên, quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục nói chung, ở các trường dạy nghề nói riêng hầu như chưa được tác giả nào nghiên cứu đầy đủ và có hệ thống. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tự đánh giá chất lượng giáo dục, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề quân đội nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở các trường dạy nghề quân đội hiện nay. * Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề.
11 Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội trong giai đoạn hiện nay. 4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu * Khách thể nghiên cứu Hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội. * Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường nghề trong quân đội hiện nay. * Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động tự đánh giá, quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề trong quân đội. Số liệu sử dụng để nghiên cứu từ năm 2008 đến nay. 5. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục các trường dạy nghề có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Nếu các chủ thể quản lý thực hiện khoa học, hợp lý các tác động để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các lực lư ợng liên quan đến hoạt động tự đánh giá; thực hiện chặt chẽ khâu lựa chọn nhân lực, kết hợp với xây dựng và thực hiện kế hoạch tự đánh giá chất lượng giáo dục bảo đảm tính khoa học; quan tâm đúng mức tới quản lý thực hiện quy trình tự đánh giá và thường xuyên kiểm tra, kiểm soát quá trình
12 này thì hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục sẽ không ngừng được nâng cao, góp phần nâng cao chất lượng dạy nghề của các trường dạy nghề quân đội. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu * Phương pháp luận nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu tác giả dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng của nhủ nghĩa Mác Lê nin; quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục của các cơ sở dạy nghề; dựa trên các quan điểm, nguyên tắc phương pháp của khoa học quản lý giáo dục, lý luận về tự đánh giá chất lượng giáo dục trong các trường dạy nghề. * Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện nhiệm vụ của đề tài, chúng tôi sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu lý luận và thực tiễn; cụ thể là: Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận. Hệ thống hoá, khái quát hoá các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, cơ quan chức năng về đảm bảo chất lượng giáo dục; kiểm định, đánh giá, tự đánh chất lượng giáo dục trong dạy nghề. Nghiên cứu các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Dạy nghề; các tài liệu có liên quan đến quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. Chúng tôi sử dụng phương pháp trưng cầu ý kiến đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý, giảng viên, giáo viên, sinh viên, học sinh các trường
13 dạy nghề quân đội ở 4 trường đại diện trong tổng số 21 trường CĐ, trung cấp nghề quân đội. Sử dụng phương pháp quan sát các hoạt động liên quan đến tự đánh giá chất lượng giáo dục của các trường dạy nghề. Tổ chức toạ đàm, trao đổi với cán bộ giảng dạy, cán bộ quản lý các khoa giáo viên, cán bộ cơ quan khảo thí và đảm bảo chất lượng giáo dục của các nhà trườ ng đã trực tiếp tham gia vào các hoạt động tự đánh giá chất lượng. Xin ý kiến chuyên gia của các nhà quản lý, chuyên viên kiểm định chất lượng giáo dục của Bộ Quốc phòng, BGD&ĐT xung quanh vấn đề nghiên cứu. Sử dụng toán thống kê để phân tích số liệu. 7. Ý nghĩa của luận văn Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hệ thống hoá và phát triển cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội. Luận văn đề xuất biện pháp quản lý hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường dạy nghề quân đội, giúp cho nhà quản lý ở các trường dạy nghề quân đội có thể vận dụng và thực tiễn để nâng cao chất lượng dạy nghề, đào tạo ra lực lượng lao động có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. 8. Cấu trúc của luận văn Luận văn có kết cấu bao gồm phần mở đầu, 3 chương (7 tiết), kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục.
14
15 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC CÁC TRƯỜNG DẠY NGHỀ QUÂN ĐỘI 1.1. Các khái niệm của luận văn 1.1.1. Khái niệm chất lượng giáo dục Chất lượng là thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và hoạt động của con người. Mặc dù có rất nhiều quan niệm về chất lượng ở các cấp độ khác nhau, như: chất lượng là sự hoàn hảo, chất lượng là mức tốt nhất, sự suất sắc; chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của con người, sự vật;... Tuy nhiên, quan niệm về “chất lượng” được biểu hiện trên hai khía cạnh: chất lượng tuyệt đối và chất lượng tương đối. Chất lượng tuyệt đối được dùng chỉ những sản phẩm, đồ vật hàm chứa trong đó những phẩm chất, những tiêu chuẩn cao nhất khó có thể vượt qua. Nó được dùng với chất lượng cao hoặc chất lượng hàng đầu, đó là cái để chiêm ngưỡng, muốn có, ít người có thể có. Với quan niệm chất lượng tương đối dùng chỉ một số phẩm chất, thuộc tính của sự vật, hiện tượng hay sản phẩm nào đó. Quan niệm chất lượng tương đối cũng được hiểu trên hai mặt: Thứ nhất, chất lượng là sự đạt được mục tiêu (phù hợp với mục tiêu) do con người đặt ra; ở khía cạnh này chất lượng được xem như là chất lượng bên trong (nội hàm). Thứ hai, chất lượng xem là sự thoả mãn khách hàng (người tiêu dùng sản phẩm), ở khía cạnh này chất lượng được xem là chất lượng bên ngoài (ngoại diên). Trong lĩnh vực giáo dục, thuật ngữ chất lượng thường được sử dụng khi xem xét, đánh giá hoặc so sánh kết quả với mục tiêu đã xác định như: chất lượng tốt, chất lượng kém, có chất lượng. Quan niệm về chất lượng được xem xét, nhìn nhận ở hai góc độ, chất lượng trong hệ