Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước; tác giả đề tài đề xuất biện pháp quản lý hoạt động này nhằm phát huy phòng bệnh học đường và chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho học sinh và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh tại địa phương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ XUÂN TRƢỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Y TẾ HỌC ĐƢỜNG TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC LU N V N THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 BÌNH DƢƠNG – 2020
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ XUÂN TRƢỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Y TẾ HỌC ĐƢỜNG TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC LU N V N THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 NGƢỜI HƢỚNG D N HO HỌC: TS.PHẠM HỮU NGÃI BÌNH DƢƠNG – 2020
LỜI C M ĐO N Tôi xin cam đoan, những gì mà tôi trình bày trong luận văn là do sự tìm hiểu và nghiên cứu của bản thân trong suốt quá trình học tập và công tác. Mọi kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng của các tác giả khác nếu có trong đề tài đều được trích dẫn nguồn gốc cụ thể. Luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kỳ một hội đồng bảo vệ luận văn thạc sỹ nào và chưa được công bố trên bất kỳ một phương tiện thông tin nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì tôi đã cam đoan ở trên đây. Tác giả luận văn Lê Xuân Trƣờng i
LỜI CẢM ƠN Xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Hữu Ngãi, người luôn tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu để giúp tác giả hoàn thành luận văn này. Xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy giáo, cô giáo là giảng viên lớp Cao học Quản lý giáo dục, khóa 4, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tận tình giảng dạy trong quá trình học tập. Cảm ơn Ban Giám hiệu và Phòng Khoa học, Phòng đào tạo Sau đại học Trường đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tác giả cũng xin cảm ơn sự giúp đỡ và ủng hộ của Ban Giám hiệu, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, viên chức y tế các trường THCS Tân Đồng, THCS Tân Thiện, THCS Tân Thành, THCS Tiến Thành, THCS Tiến Hưng và cán bộ lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước. Cuối cùng, xin cảm ơn quý anh, chị, em đồng nghiệp; các bạn học và những người thân trong gia đình đã luôn động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu luận văn này. Dù đã cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, song chắc chắn luận văn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu từ quý thầy giáo, cô giáo và sự chia sẻ của các bạn đọc để luận văn này được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Bình Dương, tháng 01 năm 2020 Tác giả luận văn Lê Xuân Trƣờng ii
MỤC LỤC LỜI C M ĐO N .................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................................ iii D NH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT................................................................. xi D NH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................. xii D NH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ........................................................................... xiv TÓM TẮT ........................................................................................................... xv MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 3 3. hách thể và đối tƣợng nghiên cứu................................................................ 3 3.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................................... 3 3.2. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................................... 3 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại trƣờng THCS. ....................................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 3 6.1. Nội dung nghiên cứu ..................................................................................... 3 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ....................................................... 4 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.................................................... 4 7.3. Phương pháp thống kê toán học ................................................................... 5 8. Những đóng góp của luận văn......................................................................... 5 8.1. Về lý luận ........................................................................................................ 5 8.2. Về thực tiễn ..................................................................................................... 6 9. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LU N VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Y TẾ HỌC ĐƢỜNG TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................................... 7 iii
1.1. hái quát lịch sử nghiên cứu về quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở. ................................................................................. 7 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài .................................................................... 7 1.1.1.1. Các nghiên cứu về y tế trường học .......................................................... 7 1.1.1.2. Các nghiên cứu về mô hình y tế trường học ........................................... 7 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ...................................................................... 10 1.2. Các khái niệm cơ bản .................................................................................. 13 1.2.1. Khái niệm “Hoạt động y tế học đường”................................................... 13 1.2.1.1. Hoạt động ............................................................................................... 13 1.2.1.2. Y tế .......................................................................................................... 13 1.2.1.3. Y tế học đường ........................................................................................ 13 1.2.1.4. Hoạt động y tế học đường ...................................................................... 14 1.2.2. hái niệm “Quản lý hoạt động y tế học đƣờng” ................................... 14 1.2.2.1. Quản lý, chức năng quản lý và quản lý nhà trường ............................ 14 1.2.2.2. Quản lý hoạt động y tế học đường ........................................................ 17 1.3. Lý luận về hoạt động y tế học đƣờng tại trƣờng trung học cơ sở ........... 17 1.3.1. Trường trung học cơ sở và học sinh trung học cơ sở ............................. 17 1.3.1.1. Trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân ................ 17 1.3.1.2. Đặc điểm tâm lý của học sinh trung học cơ sở ..................................... 18 1.3.2. Vị trí và vai trò của hoạt động y tế học đường trong trường trung học cơ sở .......................................................................................................................... 20 1.3.3. Sự cần thiết hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở ........ 21 1.3.4. Mục tiêu hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở ............. 21 1.3.5. Nội dung hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở ............. 22 1.3.6. Tổ chức hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở............... 24 1.4. Quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại trƣờng trung học cơ sở ............... 25 1.4.1. Hiệu trưởng trường trung học cơ sở quản lý hoạt động y tế học đường 25 1.4.1.1. Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng trường trung học cơ sở ..... 25 1.4.1.2. Hiệu trưởng quản lý hoạt động y tế học đường .................................... 26 1.4.2. Quản lý mục tiêu hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở 26 iv
1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở 27 1.4.3.1. Quản lý việc bồi dưỡng nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về sự cần thiết quản lý hoạt động y tế học đường trường trung học cơ sở ................ 27 1.4.3.2. Quản lý việc lập kế hoạch hoạt động y tế học đường ........................... 28 1.4.3.3. Quản lý việc tổ chức triển khai kế hoạch hoạt động y tế học đường .. 29 1.4.3.4. Quản lý việc chỉ đạo hoạt động y tế học đường .................................... 30 1.4.3.5. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt động y tế học đường .................. 31 1.4.3.6. Quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở................................................ 32 1.4.3.7. Quản lý sự phối hợp các lực lượng bên trong và bên ngoài nhà trường đối với hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở ........................... 33 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại trƣờng trung học cơ sở ................................................................................................... 35 1.5.1. Yếu tố khách quan..................................................................................... 35 1.5.1.1. Chủ trương của Nhà nước và các Bộ ngành về y tế học đường .......... 35 1.5.1.2. Chế độ, chính sách đãi ngộ đối với viên chức phụ trách công tác y tế học đường ............................................................................................................ 36 1.5.1.3. Nhận thức của cộng đồng, cha mẹ học sinh về hoạt động y tế học đường ................................................................................................................... 36 1.5.1.4. Sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương ...................................... 37 1.5.2. Yếu tố chủ quan......................................................................................... 37 1.5.2.1. Phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng trường trung học cơ sở ....... 37 1.5.2.2. Phẩm chất và năng lực của viên chức phụ trách y tế học đường........ 38 1.5.2.3. Sự tham gia giáo dục chăm sóc sức khỏe của giáo viên ...................... 38 1.5.2.4. Ý thức tự bảo vệ sức khỏe của học sinh ................................................ 38 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Y TẾ HỌC ĐƢỜNGTẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC ............................................................................ 40 2.1. hái quát vị trí địa lý, dân số, kinh tế, xã hội và giáo dục thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ............................................................................. 40 v
2.1.1. Vị trí địa lý, dân số .................................................................................... 40 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - văn hóa - xã hội ......................................................... 40 2.1.3. Tình hình giáo dục thành phố Đồng Xoài ............................................... 41 2.1.3.1. Quy mô trường, học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý của thành phố Đồng Xoài ............................................................................................................ 41 2.1.3.2. Tổng quan các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài và công tác y tế học đường ............................................................................................... 42 2.1.4. Tình hình hoạt động y tế học đường và sức khỏe học đường của học sinh các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ...... 44 2.2. hái quát về tổ chức khảo sát thực trạng ................................................. 48 2.2.1. Mục đích khảo sát ..................................................................................... 48 2.2.2. Nội dung khảo sát ..................................................................................... 48 2.2.3. Khách thể khảo sát .................................................................................... 48 2.2.4. Phương thức khảo sát và xử lý số liệu ..................................................... 49 2.3. Thực trạng hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ........................................................... 50 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về đặc điểm tâm lý của học sinh trung học cơ sở .................................................................................................... 50 2.3.2. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ học sinh về tầm quan trọng của hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài ..................................................................................................... 51 2.3.3. Thực trạng thực hiện mục tiêu và mức độ đáp ứng mục tiêu hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài ................ 52 2.3.4. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài ............................................................... 54 2.3.5. Thực trạng hoạt động của nhân viên y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ........................................... 57 2.3.6. Đánh giá sự cần thiết đầu tư nguồn lực cho hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước .............. 59 vi
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ................................................. 60 2.4.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ..................... 60 2.4.2. Thực trạng thực hiện nội dung quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ..................... 61 2.4.2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về sự cần thiết quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước .......................................................................................................... 61 2.4.2.2. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ........................................... 62 2.4.2.3. Thực trạng tổ chức triển khai kế hoạch hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ..................... 66 2.4.2.4. Thực trạng chỉ đạo hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước .................................................. 68 2.4.2.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ................................. 69 2.4.3. Thực trạng quản lý nguồn lực phục vụ hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ..................... 70 2.4.4. Thực trạng quản lý sự phối hợp giữa gia đình - nhà trường - xã hội đối với hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ........................................................................................ 71 2.5. ết quả ảnh hƣởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc....... 72 2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc................... 74 2.6.1. ết quả đạt đƣợc ...................................................................................... 74 2.6.1.1. Về thực trạng hoạt động y tế học đường ............................................... 74 2.6.1.2. Về thực trạng quản lý hoạt động y tế học đường ................................. 74 2.6.2. Một số hạn chế .......................................................................................... 75 vii
2.6.3. Nguyên nhân ............................................................................................. 76 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................... 78 CHƢƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG Y TẾ HỌC ĐƢỜNG TẠI CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƢỚC......................................................................................... 79 3.1. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................ 79 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu giáo dục trung học cơ sở ................. 79 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ....................................... 79 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 80 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 80 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động y tế học đƣờng tại các trƣờng trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phƣớc ...................................................... 81 3.2.1. Biện pháp 1: Bồi dưỡng nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, cha mẹ học sinh về sự cần thiết hoạt động y tế học đường và quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở ......................................................... 81 3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 81 3.2.1.2. Nội dung của biện pháp và cách thực hiện .......................................... 82 3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 83 3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác lập kế hoạch hoạt động y tế học đường gắn với mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh trường trung học cơ sở ............ 84 3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 84 3.2.2.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp ................................................. 85 3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 87 3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường tổ chức triển khai các hoạt động y tế học đường theo quy định bảo vệ, chăm sóc sức khỏe học sinh trường trung học cơ sở .......................................................................................................................... 87 3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 88 3.2.3.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp ................................................. 88 3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 89 viii
3.2.4. Biện pháp 4: Thường xuyên chỉ đạo thực hiện các quy định của ngành Giáo dục – Đào tạo và Y tế về các hoạt động y tế học đường ........................... 90 3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 90 3.2.4.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp ................................................. 91 3.2.4.3. Điều kiện thực hiện ................................................................................ 92 3.2.5. Biện pháp 5: Thực hiện tốt việc tự kiểm tra, kiểm tra và đánh giá hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh trường trung học cơ sở ............................................................................... 93 3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 94 3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện .......................................................... 94 3.2.5.3. Điều kiện thực hiện ................................................................................ 96 3.2.6. Biện pháp 6: Đẩy mạnh đầu tư vật lực, tài lực và sự phối hợp với gia đình, ngành y tế địa phương trong hoạt động y tế học đường tại trường trung học cơ sở .............................................................................................................. 96 3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 97 3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện .......................................................... 98 3.2.6.3. Điều kiện thực hiện .............................................................................. 101 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 102 3.4. hảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất104 3.4.1. Mục tiêu khảo nghiệm ............................................................................ 104 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 104 3.4.3. Phương pháp và khách thể khảo sát ...................................................... 105 3.4.4. Kết quả khảo sát về mức độ cấp thiết của các biện pháp ...................... 105 3.4.5. Mối tương quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi của 6 biện pháp quản lý của đề tài ........................................................................................................ 107 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................. 109 ẾT LU N VÀ HUYẾN NGHỊ .................................................................. 110 1. ết luận ......................................................................................................... 110 1.1. Về cơ sở lý luận .......................................................................................... 110 1.2. Về cơ sở thực tiễn ....................................................................................... 110 ix
1.3. Về biện pháp đề xuất .................................................................................. 111 2. huyến nghị .................................................................................................. 113 2.1. Đối với Phòng Giáo dục và đào tạo thành phố Đồng Xoài ...................... 113 2.2. Đối với các cấp chính quyền địa phương và các đoàn thể xã hội............ 113 2.3. Đối với các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ................................................................................................................. 114 TÀI LIỆU TH M HẢO ............................................................................... 115 x
D NH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT NỘI DUNG CHỮ VIẾT TẮT 1 Cán bộ quản lý CBQL 2 Cha mẹ học sinh CMHS 3 Chăm sóc sức khỏe CSSK 4 Cơ sở vật chất CSVC 5 Giáo dục và Đào tạo GD&ĐT 6 Giáo viên GV 7 Học sinh HS 8 Học sinh sinh viên HSSV 9 Nhà trường NT 10 Nhân viên NV 11 Quản lý QL 12 Sức khỏe SK 13 Trung học cơ sở THCS 14 Vệ sinh an toàn thực phẩm VSATTP 15 Vệ sinh môi trường VSMT 16 Y tế học đường YTHĐ 17 Y tế trường học YTTH xi
D NH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô trường, HS, GV và CBQL năm học 2018 - 2019 .................. 42 Bảng 2.2. Quy mô lớp, học sinh THCS thành phố Đồng Xoài năm học 2018 - 2019 ...................................................................................................................... 42 Bảng 2.3. Đội ngũ CBQL, GV và viên chức y tế các trường THCS thành phố Đồng Xoài năm học 2018 - 2019 ......................................................................... 43 Bảng 2.4. Thống kê tổ chức Chi hội Chữ thập đỏ trong các trường THCS Đồng Xoài năm học 2018 – 2019 .................................................................................. 44 Bảng 2.5. Thống kế HS mắc bệnh học đường tại các trường THCS Đồng Xoài năm học 2018 - 2019 ............................................................................................ 44 Bảng 2.6. Triển khai các chương trình y tế và phong trào vệ sinh phòng bệnh tại các trường THCS Đồng Xoài năm học 2018 - 2019 ............................................ 46 Bảng 2.7. Thống kê về việc đảm bảo điều kiện chăm sóc sức khỏe học sinh tại các trường THCS Đồng Xoài năm học 2018 – 2019 ........................................... 46 Bảng 2.8. Kết quả nhận thức đặc điểm tâm lý của HS THCS ............................. 50 Bảng 2.9. Kết quả thực hiện và mức độ đáp ứng mục tiêu hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài .............................................................. 52 Bảng 2.10. Kết quả thực hiện nội dung hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ............................................................... 55 Bảng 2.11. Kết quả thực hiện nội dung “Quản lý và chăm sóc sức khỏe trong nhà trường” tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ........................................... 56 Bảng 2.12. Kết quả hoạt động của viên chức YTHĐ các trường THCS thành phố Đồng Xoài ............................................................................................................ 57 Bảng 2.13. Kết quả thực hiện mục tiêu quản lý hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước .................................................... 60 Bảng 2.14. Kết quả nhận thức về sự cần thiết quản lý hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước ........................................ 61 Bảng 2.15. Kết quả thực hiện các bước lập kế hoạch hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài .................................................................... 62 xii
Bảng 2.16. Kết quả thực hiện việc lập kế hoạch hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ................................................................................ 63 Bảng 2.17. Kết quả tổ chức triển khai kế hoạch hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ................................................................................ 66 Bảng 2.18. Kết quả chỉ đạo hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ............................................................................................................ 68 Bảng 2.19. Kết quả kiểm tra, đánh giá hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ........................................................................................... 69 Bảng 2.20. Kết quả quản lý nguồn lực phục vụ hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước .................................................... 70 Bảng 2.21. Kết quả quản lý sự phối hợp giữa gia đình - nhà trường – xã hội đối với hoạt động YTHĐ tại các trường THCS ......................................................... 71 Bảng 2.22. Kết quả ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài .............................................................. 72 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát sự cấp thiết của các biện pháp ............................... 105 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp ................................ 106 xiii
D NH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Kết quả nhận thức vai trò của hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ................................................................................ 51 Biểu đồ 2.2. Kết quả nhận thức về sự cần thiết của hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài .................... Error! Bookmark not defined. Biểu đồ 2.3. Kết quả đánh giá sự cần thiết đầu tư nguồn lực cho hoạt động YTHĐ tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài ............................................. 59 xiv
TÓM TẮT Sức khoẻ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng học tập, sáng tạo, sự phát triển cũng như tương lai cuộc sống của học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục. Hoạt động y tế học đường và quản lý hoạt động y tế học đường là nội dung không thể thiếu trong nhà trường; từ thực tiễn cho thấy hoạt động y tế học đường được phát huy tốt và có hiệu quả chỉ khi có sự quản lý chặt chẽ và điều hành tốt. Mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, ngành Giáo dục và đào tạo, ngành Y tế chỉ đạo và các trường học quan tâm đến quản lý hoạt động này, song vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế như: Việc xây dựng kế hoạch đầu tư cho công tác giáo dục, bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ cho HSSV hàng năm chưa được quan tâm đúng mức; Nguồn kinh phí dành cho công tác YTTH còn hạn chế; chưa quan tâm đến việc đầu tư xây dựng CSVC, bảo trì các công trình vệ sinh, nước sạch trong nhà trường; thực hiện chủ trương tinh giản biên chế của địa phương tỉnh Bình Phước nên một số trường THCS thành phố Đồng Xoài thiếu biên chế nhân viên y tế trường học,…đó tác giả chọn đề tài: “Quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước” để nghiên cứu, nhằm nắm bắt được thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý hoạt động này để phát huy công tác phòng bệnh học đường và chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh tại địa phương. Để thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp như: Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận (phân tích, tổng hợp, khái quát hóa những vấn đề lý luận cơ bản của đề tài; sử dụng các phương pháp đọc tài liệu: sách, báo, tạp chí,...); Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn (thu thập các các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của đề tài); Phương pháp thống kê toán học (Sử dụng thống kê toán học xử lý số liệu thu thập qua khảo sát). Qua quá trình thực hiện, tác giả nhận thấy kết quả luận văn giải quyết được các vấn đề đã đặt ra và đem lại hiệu quả thiết thực, cụ thể: xv
Về lý luận: Luận văn đã tổng hợp, phân tích và hệ thống hóa các tài liệu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận và xây dựng khung lý thuyết về quản lý hoạt động y tế học đường tại trường THCS. Về thực tiễn: Thông qua khảo sát và phân tích thực trạng, luận văn đã chỉ ra được những ưu điểm, hạn chế trong quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước hiện nay; đề xuất các biện pháp đảm bảo tính khoa học, tính khả thi và phù hợp với tình hình thực tế địa phương; góp phần nâng cao chất lượng hoạt động phòng ngừa bệnh học đường và chăm sóc sức khỏe cho học sinh tại các trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước, cụ thể như: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, cha mẹ học sinh về sự cần thiết hoạt động y tế học đường và quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước; Nâng cao năng lực xây dựng kế hoạch hoạt động y tế học đường gắn với mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh trường trung học cơ sở; Tăng cường tổ chức triển khai các hoạt động y tế học đường theo quy định bảo vệ, chăm sóc sức khỏe học sinh trường trung học cơ sở; Thường xuyên chỉ đạo thực hiện các quy định của ngành Giáo dục – Đào tạo và Y tế về các hoạt động y tế học đường; Thực hiện tốt việc tự kiểm tra, kiểm tra và đánh giá hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh trường trung học cơ sở; Đẩy mạnh đầu tư vật lực, tài lực và sự phối hợp với gia đình, ngành y tế địa phương trong hoạt động YTHĐ tại trường THCS thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước. Kết quả khảo nghiệm cho thấy các biện pháp được đề xuất có tính cần thiết và khả thi cao. Do đó, các trường THCS trên địa bàn thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước và các địa bàn khác có thể nghiên cứu, vận dụng linh hoạt, sáng tạo những biện pháp này để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý hoạt động YTHĐ trong các nhà trường, nhằm nâng cao sức khỏe, phát huy vai trò của hoạt động YTHĐ trong việc giáo dục thế hệ trẻ, góp phần thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo. xvi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sức khoẻ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng học tập, sáng tạo, sự phát triển cũng như tương lai cuộc sống của học sinh, sinh viên. Nước ta hiện có hơn 23,5 triệu học sinh, sinh viên (chiếm khoảng 24% dân số cả nước). Việc chăm sóc, bảo đảm sức khoẻ tốt cho các em là một mục tiêu quan trọng của giáo dục toàn diện trong nhà trường. Đầu tư cho y tế, giáo dục là góp phần nâng cao chất lượng giáo dục; chăm sóc sức khỏe cho học sinh, sinh viên là bảo đảm an toàn trường học, phát triển bền vững và thực hiện an sinh xã hội (Bộ GD&ĐT, 2011). Quản lý hoạt động y tế học đường là một nội dung không thể thiếu trong nhà trường, đây là việc có ảnh hưởng và tác động sâu sắc, trực tiếp, có chủ đích của người quản lý đến việc chăm sóc, tư vấn, giáo dục sức khỏe cho giáo viên, nhân viên và học sinh nhằm phục vụ đắc lực cho công tác nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Ngày 12/7/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 23/2006/CT-TTg về việc tăng cường công tác y tế trong các trường học nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe học sinh sinh viên, giúp cho HSSV phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần. Trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với ngành Y tế, các ngành, đoàn thể, tổ chức trong nước và quốc tế đã không ngừng cố gắng, khắc phục những khó khăn triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao theo Chỉ thị trên đây, bước đầu đã thu được những kết quả đáng khích lệ. Ngày 12 tháng 5 năm 2016, Bộ Y tế và Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT quy định về công tác y tế trường học. Thông tư liên tịch này quy định bao gồm các nội dung: quy định về cơ sở vật chất, trang thiết bị, môi trường học tập, chăm sóc y tế có liên quan tới sức khỏe của học sinh trong trường học. Đây là những cơ sở quan trọng để các cấp, các ngành và đặc biệt là các cấp quản lý giáo dục các trường học có điều kiện quan tâm hơn đến hoạt động y tế học đường. 1
Từ thực tiễn cho thấy hoạt động y tế học đường được phát huy tốt và có hiệu quả chỉ khi có sự quản lý chặt chẽ và điều hành tốt. Vì vậy muốn đầu tư và trang bị nguồn lực cho hoạt động y tế học đường đầy đủ, hiệu quả hơn thì cần phải chú trọng đến công tác quản lý hoạt động y tế học đường, cần thiết coi công tác quản lý này là một thành tố quan trọng trong hoạt động của nhà trường, là một trong những điều kiện góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục. Để đạt được mục tiêu nêu trên, trong thực tiễn hoạt động giáo dục các trường THCS nói chung, các trường THCS tại thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước nói riêng mặc dù đã được quan tâm đến quản lý hoạt động này, song vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế, cụ thể như (Bộ GD&ĐT, 2011): - Một số địa phương, đơn vị chưa thành lập Ban chỉ đạo liên ngành về công tác y tế trường học theo quy định tại Quyết định số 73/2007/QĐ-BGDĐT của Bộ GD&ĐT và Ban chăm sóc sức khỏe học sinh theo quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT của Bộ Y tế và Bộ GD&ĐT; - Đội ngũ cán bộ y tế trường học (YTTH) còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng chuyên môn, chưa được đãi ngộ thoả đáng nên chưa thu hút được cán bộ làm công tác YTTH, một số cán bộ chưa thực sự yên tâm công tác; - Việc xây dựng kế hoạch đầu tư cho công tác giáo dục, bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ cho HSSV hàng năm chưa được quan tâm đúng mức; - Nguồn kinh phí dành cho công tác YTTH còn hạn chế; - Nhiều địa phương chưa quan tâm đến việc đầu tư xây dựng, bảo trì các công trình vệ sinh nước sạch trong nhà trường; - Do thực hiện chủ trương tinh giản biên chế của thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước nên một số trường THCS thành phố Đồng Xoài thiếu biên chế nhân viên y tế trường học (Đảng bộ Thành phố Đồng Xoài, 2015). Xuất phát từ những phân tích trên đây và ý thức trách nhiệm đối với sự nghiệp giáo dục địa phương, tác giả chọn đề tài: “Quản lý hoạt động y tế học đường tại các trường trung học cơ sở thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước” để nghiên cứu. 2