Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn "Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam" nhằm phân tích thực trạng QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam; chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong công tác này; Đưa ra một số giải pháp và đề xuất nhằm hoàn thiện QLNN đối với dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài NSNN trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA CÙ THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN PHÁT TRIỂN NHÀ Ở BẰNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA CÙ THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN PHÁT TRIỂN NHÀ Ở BẰNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8 31 01 10 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN ANH TUẤN HÀ NỘI, NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của Luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Luận văn có sự kế thừa của các công trình trước đây. Những tư liệu mới và những kết quả của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Học viên Cù Thị Thu Hiền
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của Ban Quản lý đào tạo Sau đại học - Học viện Hành chính Quốc gia, sự tận tình giảng dạy của các thầy cô trong suốt khóa học và sự giúp đỡ của bạn bè cùng lớp. Tôi xin chân thành cảm ơn và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Trần Anh Tuấn đã trực tiếp, tận tình hướng dẫn, chỉ bảo trong suốt thời gian thực hiện luận văn và cung cấp nhiều thông tin khoa học có giá trị để luận văn này được hoàn thành. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Ban Quản lý dự án nhà ở thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian qua. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Học viên Cù Thị Thu Hiền
MỤC LỤC TRANG BÌA PHỤ LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU 1 Chƣơng 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI 11 VỚI DỰ ÁN PHÁT TRIỂN NHÀ Ở BẰNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. Tổng quan về dự án phát triển nhà bằng vốn ngoài ngân sách 11 nhà nước 1.1.1 Khái niệm dự án phát triển nhà ở 11 1.1.2 Khái niệm vốn ngoài ngân sách Nhà nước 14 1.1.3 Khái niệm dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách 14 nhà nước 1.1.4 Đặc điểm các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách 15 nhà nước 1.1.5 Vai trò các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách 15 nhà nước 1.2. Quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư phát triển nhà ở bằng 16 vốn ngoài ngân sách nhà nước 1.2.1 Khái niệm quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư phát triển nhà 16 ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 1.2.2 Chức năng quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở 18 bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 1.2.3 Nội dung quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở 20 bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 1.2.4 Nhân tố ảnh hưởng đến công tác Quản lý nhà nước đối với các 24 dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 1.3 Kinh nghiệm thực tiễn quản lý nhà nước đối với các dự án phát 30 triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước ở một số địa phương và bài học rút ra cho thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 1.3.1 Kinh nghiệm Quản lý nhà nước dự án phát triển nhà ở bằng vốn 30 ngoài ngân sách nhà nước của thị xã Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình.
1.3.2 Kinh nghiệm Quản lý nhà nước dự án phát triển nhà ở bằng vốn 32 ngoài ngân sách nhà nước của Thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. 1.3.3 Những bài học kinh nghiệm Quản lý nhà nước dự án phát triển 34 nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước cho thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam Tiểu kết chƣơng 1 36 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI 37 CÁC DỰ ÁN PHÁT TRIỂN NHÀ Ở BẰNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của thị xã Duy Tiên, tỉnh 37 Hà Nam có ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 2.1.1 Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên 37 2.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 39 2.1.3 Đánh giá tác động của các đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội 41 của thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đến phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 2.2. Tình hình phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 43 trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.2.1 Hiện trạng nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 43 2.2.2 Hiện trạng xây dựng và phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân 51 sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.3. Thực trạng quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở 58 bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.3.1 Thực trạng công tác xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, 58 kế hoạch, chương trình về phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.3.2 Thực trạng công tác xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện 60 các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn hoạt động quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.3.3 Thực trạng thực thi các chính sách phát triển nhà ở từ nguồn 63 vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.3.4 Thực trạng bộ máy quản lý nhà nước đối với các dự án phát 71 triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
2.3.5 Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải 76 quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp trong các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.4. Đánh giá thực trạng công tác Quản lý nhà nước đối với các dự 78 án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 2.4.1 Những kết quả đạt được 79 2.4.2 Những hạn chế 80 2.4.3 Nguyên nhân của những hạn chế 81 Tiểu kết chƣơng 2 83 Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN 84 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI DỰ ÁN PHÁT TRIỂN NHÀ Ở BẰNG VỐN NGOÀI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ DUY TIÊN, TỈNH HÀ NAM 3.1. Quan điểm và định hƣớng Quản lý nhà nƣớc đối với các dự 84 án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.1.1 Quan điểm hoàn thiện công tác Quản lý nhà nước đối với các 84 dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.1.2 Định hướng hoàn thiện công tác Quản lý Nhà nước đối với các 86 dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.2. Giải pháp hoàn thiện Quản lý nhà nƣớc đối với các dự án 87 phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.2.1 Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, nâng cao chất 87 lượng nguồn nhân lực quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 3.2.2 Hoàn thiện công tác xây dựng và tổ chức thực hiện chương 88 trình, kế hoạch về phát triển nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.2.3 Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn 92 cụ thể khi có sửa đổi, bổ sung, đồng thời hướng dẫn xử lý chuyển tiếp khi thay đổi cơ chế quản lý 3.2.4 Giải pháp hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, 93 giải quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp trong các dự án đầu tư phát triển nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà
Nam 3.2.5 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý kê khai, thu thuế đối với 95 các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.3. Kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác Quản lý Nhà nƣớc đối 96 với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 3.1.1 Đối với Chính phủ 96 3.3.2 Đối với UBND thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 97 3.3.3 Đối với các Sở, Ban, Ngành tỉnh Hà Nam 97 Tiểu kết chƣơng 3 99 Kết luận 100 Danh mục tài liệu tham khảo 102
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CSHT Cơ sở hạ tầng ĐTXD Đầu tư xây dựng ĐTXDCB Đầu tư xây dựng cơ bản GPMB Giải phóng mặt bằng HĐND Hội đồng nhân dân KT-XH Kinh tế - xã hội NĐT Nhà đầu tư NSNN Ngân sách Nhà nước ODA Viện trợ phát triển chính thức QLDA Quản lý dự án QLNN Quản lý nhà nước UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Số lượng nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 44 năm 2020 Bảng 2.2 Các dự án phát triển nhà bằng vốn ngoài ngân sách nhà 53 nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam tính đến năm 2020 Bảng 2.3 Các dự án phát triển nhà ở đang triển khai bằng vốn ngoài 54 ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam tính đến năm 2020 Bảng 2.4 Các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà 56 nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam tính đến năm 2020 phân theo địa phương Bảng 2.5 Kết quả đánh giá của nhà đầu tư về công tác quy hoạch phát 59 triển nhà ở trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam Bảng 2.6 Kết quả đánh giá của nhà đầu tư về công tác ban hành văn 62 bản hành chính liên quan đến trình tự, thủ tục thực hiện dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam Bảng 2.7 Kết quả đánh giá của nhà đầu tư về công tác chấp thuận chủ 66 trương đầu tư dự án nhà ở trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam Bảng 2.8 Đánh giá của nhà đầu tư về bộ máy và năng lực của cán bộ, 76 công chức QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở ngoài ngân sách Nhà nước
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 2.1 Bản đồ hành chính Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam 38 Hình 2.2 Cơ cấu ngành kinh tế của Thị xã Duy Tiên năm 2020 40 Hình 2.3 Các dự án phát triển nhà ở đang triển khai bằng vốn 54 ngoài ngân sách nhà nước tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam phân theo loại dự án Hình 2.4 Các bước triển khai dự án đầu tư xây dựng nhà ở 64 Hình 2.5 Quy trình thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng 65 nhà ở Hình 2.6 Sơ đồ tổ chức bộ máy QLNN đối với các dự án phát 75 triển nhà ở trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sự phát triển kinh tế xã hội của một đất nước nói chung và của một địa phương nói riêng gắn liền với xây dựng và phát triển các công trình xây dựng, các công trình hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo được sự hiện đại, đồng bộ và hoàn chỉnh. Trong đó các công trình về nhà ở là khâu trọng tâm của hệ thống xây dựng, là tiền đề, động lực cho sự phát triển của các ngành kinh tế khác. Nhà ở là không gian cư trú, nơi đảm bảo môi trường sống, tái tạo sức lao động, và là môi trường văn hóa, giáo dục, tổ ấm hạnh phúc của mọi gia đình. Đối với mỗi quốc gia, nhà ở không chỉ là nguồn tài sản giá trị mà còn thể hiện trình độ phát triển, tiềm năng kinh tế và góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị và nông thôn. Bên cạnh đó, sự đầu tư phát triển nhà ở còn thể hiện sự quan tâm của nhà nước đến nhân dân, có nhà ở thích hợp và an toàn là nhu cầu thiết yếu, nguyện vọng chính đáng của mỗi người. Với tình hình đất nước ta hiện nay, với mật độ dân số cao và không ngừng gia tăng, vấn đề nhà ở hiện đang là một bức xúc lớn của xã hội, một bài toán khó cho các nhà quy hoạch, hoạch định chính sách và cũng là một rào cản quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế của đất nước. Theo dự báo của Bộ Xây dựng, nhu cầu nhà ở giai đoạn 2021- 2030 sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt tại các khu vực đô thị. Nguyên nhân là do tốc độ tăng dân số cùng xu hướng đô thị hóa phát triển; tăng trưởng kinh tế gắn liền với sự gia tăng mức thu nhập của người dân làm tăng khả năng chi trả nói chung và tăng mức độ sẵn sàng chi trả cho nhu cầu về nhà ở nói riêng. Bên cạnh đó, nhu cầu cải tạo, thay thế do sự xuống cấp về chất lượng của nhà ở cũng sẽ tăng lên. Tuy nhiên, hiện nay các địa phương có nhu cầu rất lớn về nhà ở, nhưng nguồn vốn ngân sách lại rất hạn hẹp do phải đầu tư vào nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, đặc biệt là khi dịch bệnh ngày càng bùng phát mạnh thì nguồn vốn ngân sách nhà nước càng sử dụng nhiều hơn cho y tế... chính vì vậy việc huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước, đặc biệt là 1
nguồn vốn tư nhân rất cần thiết để đáp ứng tốt hơn nhu cầu về nhà ở ngày càng cao hiện nay. Song song với việc huy động các nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước, để đảm bảo chất lượng xây dựng và khai thác các công trình xây dựng nhà ở phụ thuộc rất nhiều vào công tác quản lý của Nhà nước. Trong Chương trình phát triển nhà ở của thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2030, ngoài lượng lớn nhà ở do dân tự đầu tư xây dựng (4.848.000 m2), các dự án nhà ở do Nhà nước đầu tư xây dựng là 3.642.040 m2 thì còn rất nhiều nhu cầu về nhà ở như các khu đô thị chưa được đáp ứng. Một mục tiêu hướng đến của tỉnh để đáp ứng nhu cầu nhà ở trong tương lai trong quá trình đô thị hóa đang diễn ra sâu rộng trên cả nước nói chung và thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam nói riêng là huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách đặc biệt là các nguồn vốn tư nhân để đầu tư các dự án về nhà ở. Đến nay, sau nhiều năm triển khai Chương trình phát triển nhà ở, nhiều dự án bất động sản được thu hút đầu tư, như bất động sản nhà ở, bất động sản du lịch, khu đô thị, góp phần tạo ra bộ mặt mới của thị xã. Tuy nhiên, do đặc thù địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam khá rộng, quỹ đất còn nhiều, giá đất còn thấp, các dự án bất động sản trên địa bàn tập trung chủ yếu tại các khu vực năng động như khu Đô thị mới. Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng thì địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, đến hết năm 2020, trên địa bàn có gần 12 dự án đầu tư xây dựng phát triển nhà ở, trong đó chủ yếu thực hiện hình thức đầu tư hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch và chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới dạng phân lô, bán nền để phát triển nhà ở. Trong khi đó, công tác QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập. Việc triển khai thực hiện các quy định hiện hành về quá trình lựa chọn, chấp thuận dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn còn nhiều bất cập, gặp lúng túng bởi quy định khác nhau của nhiều Luật, Nghị định liên quan, đặc biệt trong việc lựa chọn nhà đầu tư và xác định giá đất. Bên cạnh đó, chưa ban hành văn bản hướng dẫn quy trình thực hiện thủ tục đầu tư dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, gây trở 2
ngại cho nhà đầu tư khi tiến hành thực hiện các thủ tục hành chính, và khó khăn trong công tác quản lý hành chính. Hơn thế nữa, chưa xây dựng Kế hoạch phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước hàng năm, chưa có danh mục các dự án thu hút đầu tư phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước hàng năm trên địa bàn, là nguyên nhân mà các dự án hiện nay chỉ tập trung ở một vài nơi thuận tiện, và dừng lại ở hình thức phân lô bán nền. Ngoài ra, công tác quản lý tài chính đối với các doanh nghiệp đầu tư dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn gặp nhiều khó khăn gây thất thoát ngân sách tỉnh; đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền theo quy định chưa được thực hiện... Từ những phân tích như vậy. Đề tài “Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam” nhằm giải quyết vấn đề khoa học, thực tiễn, cấp thiết trong công tác QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, cũng như góp phần vào việc phát triển kinh tế của tỉnh Hà Nam. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn Các đề tài nghiên cứu liên quan đến công tác QLNN về dự án phát triển nhà ở đã được đề cập nhiều trong các nghiên cứu, các đề tài luận văn, luận án, có thể kể đến các đề tài sau: - Trần Đình Tuấn, Phan Doãn Thức và Nguyễn Thị Châu (2012) “Quản lý nhà nước các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị ở tỉnh Quảng Ninh”. Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Đại học Thái Nguyên: đã đánh giá công tác quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị ở tỉnh Quảng Ninh: (1) Thực trạng việc ban hành các thủ tục hành chính liên quan đến việc lập, phê duyệt và thực hiện dự án; (2) Thực trạng công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; (3) Thực trạng công tác thẩm định, phê duyệt và quản lý giám sát quá trình thực hiện các dự án đầu tư, (4) Thực trạng công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; (6) Thực trạng 3
công tác thu nộp tiền sử dụng đất; (5) Thực trạng công tác thanh kiểm tra, xử lý sai phạm và tháo gỡ khó khăn vướng mắc các dự án. Trên cơ sở đó đề xuất quan điểm, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị tỉnh Quảng Ninh, bao gồm: cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả, công khai, minh bạch; Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và tuân thủ việc triển khai thực hiện theo quy hoạch; Nâng cao chất lượng công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư và quản lý giám sát quá trình thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án; Làm tốt công tác giải phóng mặt bằng và đặc biệt chú trọng đến việc tạo quỹ đất sạch; Tăng cường công tác thu nộp tiền sử dụng đất; và làm tốt công tác thanh kiểm tra, kiên quyết xử lý sai phạm các dự án. - Hoàng Thị Kim Ngân (2017), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế phát triển Quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng: đã sử dụng các phương pháp phân tích thống kê, so sánh, đánh giá, tổng hợp, khái quát dựa trên các số liệu thứ cấp để phân tích, đánh giá công tác QLNN về đất đai trên địa bàn huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, trên 07 phương diện: (1) Triển khai thi hành Luật Đất đai; (2) Công tác kỹ thuật về đất đai và nghiệp vụ địa chính; (3) Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị; (4) Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất; (5) Quản lý tài chính về đất đai; (6) Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất và quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai; (7) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai; giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN về đất đai trên địa bàn huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum. - Huỳnh Nguyên Dạ Quyên (2011), Giải pháp phát triển nhà ở xã hội ở thành phố Đà Nẵng, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế phát triển Đại học Đà Nẵng [15]: đã sử dụng phương pháp thống kê, mô tả, phân tích, tổng hợp, so sánh, tính toán để đánh giá thực trạng phát triển nhà ở xã hội ở thành phố Đà Nẵng, 4
chỉ ra những thành công và những vấn đề tồn tại cần giải quyết trong phát triển nhà ở xã hội tại thành phố Đà Nẵng trên các phương diện: các chương trình phát triển nhà ở xã hội; các đối tượng được thuê, mua, thuê mua nhà ở xã hội; các nhà đầu tư phát triển nhà ở xã hội; và kết quả phát triển nhà ở xã hội về diện tích, dịch vụ cung cấp và chất lượng. Nghiên cứu đã chỉ ra những hạn chế trong phát triển nhà ở xã hội ở thành phố Đà Nẵng trong thời gian qua từ nhiều phía: (1) chính quyền địa phương còn thiếu cơ chế thực hiện dự án nhà ở xã hội cũng như lựa chọn đối tượng thụ hưởng, chưa đủ chế tài cho các dự án nhà ở xã hội sai phạm về chất lượng; (2) các nhà đầu tư thiếu vốn và đất, khó khăn trong khâu xác định giá bán và danh sách đối tượng mua nhà ở xã hội; (3) người dân khó khăn trong việc tiếp cận được thông tin về nhà ở xã hội, trong khi thủ tục còn rườm rà trong việc chứng nhận đối tượng và hình thức thanh toán; giá bán căn hộ còn khá cao so với thu nhập hiện tại của người dân. Trên cơ sở thực trạng và dự báo nhu cầu nhà ở xã hội đến năm 2020, luận văn đã đề xuất một số giải pháp phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trên cả ba chủ thể: chính quyền địa phương, nhà đầu tư và người dân. - Nguyễn Trọng Ninh và cộng sự (2008), đề tài thuộc Dự án sự nghiệp “Điều tra khảo sát tình hình đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại một số địa phương trọng điểm, làm cơ sở để đề xuất các giải pháp về phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trong quá trình soạn thảo các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và triển khai”, Cục Quản lý nhà - Bộ Xây dựng: nhóm tác giả đã thực hiện điều tra khảo sát tình hình đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại một số địa phương trọng điểm trong 2 năm 2006-2007, tổng quan về tình hình phát triển nhà ở theo dự án, đánh giá thực trạng các dự án phát triển nhà ở tại một số địa phương, từ đó rút ra một số vấn đề từ các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước. Trên cơ sở đó đề tài đề xuất các cơ chế chính sách một cách đồng bộ để thúc đẩy và quản lý công tác phát triển nhà ở theo dự án. Kết quả nghiên cứu của đề tài này đã được áp dụng trong quá trình soạn thảo các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và 5
triển khai thực hiện định hướng phát triển nhà ở. Đề tài đã có những đóng góp nhất định trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của ngành Xây dựng nói riêng và của hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật đầu tư và xây dựng nói chung, đóng góp thiết thực trong việc thúc đẩy lĩnh vực đầu tư bất động sản ở Việt Nam. - Dương Thị Bình Minh và cộng sự (2012), Chính sách phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước tại thành phố Hồ Chí Minh: Lý luận và thực tiễn, NXB Phương Đông, Cà Mau: đã tiếp cận các lý thuyết hiện đại về thị trường nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, các lý thuyết về chính sách cũng như các công cụ của chính sách liên quan đến nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước; tiếp cận trên góc độ kinh tế học để xem xét cung cầu và giá cả nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, lý thuyết tín dụng và tài chính công hiện đại được thể hiện trong các chính sách có liên quan đến nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, cũng như kinh nghiệm của một số nước về phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước và trên cơ sở đó chọn lọc và vận dụng phù hợp với điều kiện cụ thể của TP.HCM. Nghiên cứu đã tiếp cận trên bình diện vĩ mô sự vận dụng chính sách, luật pháp của nhà nước về thị trường nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, và trên cơ sở đó phân tích, đánh giá các mặt mạnh, yếu của chính sách từ năm 2006 đến năm 2010 và hoàn thiện chính sách nhằm phát triển thị trường nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước tại TP.HCM đến năm 2015. Đối với nội dung nghiên cứu của đề tài luận văn, các văn bản quy phạm pháp luật là những cơ sở quan trọng cho việc tổng quan các vấn đề liên quan đến công tác QLNN về các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước. Trong đó, quan trọng nhất là Luật nhà ở số 65/2014/QH13 (gọi tắt là Luật Nhà ở năm 2014)và Văn bản hợp nhất số 03VBHN-VPQH ngày 15/7/2020; Nghị định số 30/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở. Trong Luật, Văn bản hợp nhất và Nghị định này, các khái niệm và quy định liên quan đến nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước và phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân 6
sách nhà nước được nêu cụ thể. Nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước là nhà ở được đầu tư xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua theo cơ chế thị trường. Phát triển nhà ở là việc đầu tư xây dựng mới, xây dựng lại hoặc cải tạo làm tăng diện tích nhà ở. Phát triển nhà ở theo hai hình thức: phát triển nhà ở theo dự án và phát triển nhà ở theo hộ gia đình, cá nhân [12]. Ngoài ra, Luật này còn quy định rõ các nội dung QLNN đối với nhà ở. Bên cạnh đó, một số Luật và văn bản dưới luật có liên quan đến phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước theo hình thức dự án, cụ thể: Luật Xây dựng số 62/2020/QH14 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng 2014). Cho đến nay, tác giả chưa tìm thấy các nghiên cứu về QLNN liên quan đến phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Đây là vấn đề khá mới mẻ, liên quan trực tiếp đến công tác QLNN về các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam trong bối cảnh quá trình đô thị hóa đang phát triển một cách nhanh chóng ở Hà Nam. Đề tài sẽ kế thừa có chọn lọc ở các nghiên cứu trước đây và dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật để xác định khung lý thuyết về QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước, kết hợp với thực tiễn công tác QLNN về vấn đề này trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam trong thời gian qua để từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện cho giai đoạn tiếp theo. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước ở địa phương cấp huyện. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: đề tài tập trung nghiên cứu công tác QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước. Vốn ngoài ngân sách được đề cập trong luận văn này là nguồn vốn tư nhân. Đề tài không nghiên cứu về các dự án phát triển nhà ở bằng các nguồn vốn khác. 7
Chủ thể quản lý nhà nước được nghiên cứu trong luận văn này bao gồm chính quyền tỉnh và chính quyền thị xã, bao gồm các cơ quan chuyên môn thuộc và trực thuộc. - Phạm vi về thời gian: nghiên cứu trong khoảng thời gian 2018 – 2021 - Phạm vi về không gian: trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục đích nghiên cứu Hoàn thiện công tác Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nêu trên, nhiệm vụ của đề tài gồm có: - Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước; - Phân tích thực trạng QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam; chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong công tác này; - Đưa ra một số giải pháp và đề xuất nhằm hoàn thiện QLNN đối với dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài NSNN trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn “Quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng nguồn vốn ngoài ngân sách trên địa bàn Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam” được tiến hành nghiên cứu dựa trên cơ sở, nền tảng của lý luận Mác - Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tác giả luận giải các vấn đề về quản lý nhà nước về các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách theo tư duy logic biện chứng mang tính khách quan. Luận văn cũng được hoàn thành dựa trên các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước Việt Nam về quản lý nhà nước đối với các 8
dự án phát triển nhà ở bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu + Phương pháp thu thập thông tin: Thông qua các nguồn chính: báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo quyết toán Ngân sách nhà nước, báo cáo tình hình đầu tư xây dựng, niên giám thống kê, sách, báo, internet. Tham vấn chuyên gia, những nhà khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu và phỏng vấn các công chức thuộc các phòng ban chuyên môn và các đơn vị có liên quan. + Phương pháp phân tích, tổng hợp: Thông tin sau khi thu thập được, tác giả tiến hành phân loại, thống kê thông tin theo thứ tự ưu tiên về mức độ quan trọng của thông tin, phân tích, đánh giá xem xét trên các khía cạnh của khoa học về quản lý nhà nước, quản lý kinh tế. Đối với các thông tin là số liệu được nhập vào máy tính và tiến hành tổng hợp, phân tích, đánh giá. + Dựa trên các số liệu thống kê để mô tả sự biến động cũng như xu hướng phát triển của một hiện tượng kinh tế xã hội. Mô tả quá trình thực hiện công tác quản lý các dự án phát triển nhà ở được thực hiện như thế nào, qua đó xác định được kết quả của từng khâu, sự khó khăn, phức tạp của công tác quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài NSNN, đây là căn cứ để chỉ ra các hạn chế, đề xuất các giải pháp. + Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu lý thuyết, thu thập, thống kê, phân tích, tổng hợp số liệu thực tế, đề xuất các biện pháp hoàn thiện QLNN đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước trên địa bàn thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Sau khi nghiên cứu thành công, luận văn sẽ góp phần làm rõ thêm các vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng vốn ngoài ngân sách; kết quả nghiên cứu về thực trạng quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng nguồn vốn ngoài NSNN tại Thụ xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam là cơ sở đề xuất được những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với các dự án phát triển nhà ở bằng nguồn vốn ngoài NSNN tại địa bàn; có ý nghĩa trong việc áp dụng thực tiễn đối với các địa 9