intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Tăng cường quản lý hoạt động khoa học công nghệ tại Đại học Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

33
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của đề tài là phân tích thực trạng và đề xuất được các giải pháp tăng cường quản lý hoạt động khoa học công nghệ tại Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn mới. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Tăng cường quản lý hoạt động khoa học công nghệ tại Đại học Thái Nguyên

  1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM THỊ HẠNH LAN TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TẠI ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN – 2019
  2. AĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM THỊ HẠNH LAN TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TẠI ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.31.01.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN TIẾN LONG THÁI NGUYÊN - 2019
  3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa công bố tại bất kỳ nơi nào, mọi số liệu sử dụng trong luận văn này là những thông tin xác thực. Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình Thái Nguyên, tháng 10 năm 2019 Tác giả Phạm Thị Hạnh Lan
  4. ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Tiến Long, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Khoa Kinh tế và Phòng Đào tạo của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn tới ban lãnh đạo Ban Khoa học Công nghệ và Môi trường - Đại học Thái Nguyên, bạn bè đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Do bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2019 Tác giả Phạm Thị Hạnh Lan
  5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ vi DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................... viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu ...............................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................2 4. Những đóng góp của đề tài luận văn ................................................................3 5. Bố cục của luận văn ...........................................................................................3 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHCN TẠI CÁC ĐẠI HỌC, CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC ....................................5 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường đại học ..........................................................................................................................5 1.1.1. Các khái niệm về quản lý hoạt động KHCN ở các Đại học, các trường Đại học ..........................................................................................................................5 1.1.2. Nội dung, quy trình quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường Đại học .................................................................................................................11 1.1.3. Hệ thống các công cụ pháp lý cho thực hiện quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường đại học ..........................................................................17 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học vùng ..............................................................................................................................18 1.2. Bài học kinh nghiệm về tăng cường quản lý hoạt động KHCN cho Đại học Thái Nguyên ........................................................................................................23 1.2.1. Kinh nghiệm trong nước ...........................................................................23 1.2.2. Kinh nghiệm ở nước ngoài: Đối với các trường Đại học Quốc gia Úc ...26
  6. iv 1.2.3. Bài học về tăng cường quản lý hoạt động KHCN cho Đại học TN .......27 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................28 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ................................................................................28 2.2. Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................29 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ....................................................................29 2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu........................................................................30 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ..............................................................31 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .......................................................................31 2.3.1. Chỉ tiêu phản ánh các nội dung quản lý hoạt động KHCN......................31 2.3.2. Chỉ tiêu phản ảnh yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KHCN ......32 2.3.3. Các tiêu chí đánh giá về tác động của hoạt động KHCN đối với mọi lĩnh vực tác động tới đội ngũ, tác động đến địa phương ...........................................32 Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TẠI ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ...............................................................34 3.1. Khái quát về Đại học Thái Nguyên .............................................................34 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................................34 3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Đại học Thái Nguyên ................................................38 3.2. Thực trạng quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên ................39 3.2.1. Mô hình tổ chức quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên ....39 3.2.2. Lập kế hoạch hoạt động KHCN ................................................................43 3.2.3. Kết quả thực hiện hoạt động KHCN.........................................................46 3.2.4. Kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện hoạt động KHCN........................56 3.2.5. Đánh giá hoạt động KHCN .......................................................................57 3.2.6. Đánh giá vai trò/tác động của hoạt động KHCN của ĐHTN tới địa phương và các trường thành viên .....................................................................................59 3.3. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên ........................................................................................................59 3.4. Đánh giá chung về hoạt động quản lý KHCN tại Đại học TN ...................65
  7. v 3.4.1. Kết quả và ưu điểm chính .........................................................................65 3.4.2. Hạn chế ......................................................................................................67 3.4.3. Nguyên nhân ..............................................................................................67 Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TẠI ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ..................................................68 4.1. Dự báo bối cảnh hoặc cơ hội thách thức trong tương lai đối với quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên................................................................69 4.2. Quan điểm, định hướng, mục tiêu tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên...........................................................................................69 4.3. Giải pháp tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên trong thời gian tới ................................................................................................70 4.3.1. Giải pháp về cơ chế, chính sách để phát triển các hoạt động KHCN ......70 4.3.2. Giải pháp về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN của Đại học Thái Nguyên ....................................................................................70 4.3.3. Giải pháp xây dựng đề tài/dự án mới........................................................71 4.3.4. Giải pháp hỗ trợ phát triển các sản phẩm KHCN và công bố công trình quốc tế để nâng cao chất lượng các đề tài KHCN ..............................................71 4.3.5. Giải pháp xây dựng các định hướng nghiên cứu, nhóm nghiên cứu .......72 4.4. Kiến nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo........................................................73 KẾT LUẬN ..............................................................................................................75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................76 PHỤ LỤC .................................................................................................................79
  8. vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa CBGV : Cán bộ giảng viên CBVC : Cán bộ viên chức CGCN : Chuyển giao công nghệ CSGDĐHTV : Cơ sở giáo dục đại học thành viên KH&CN : Khoa học và Công nghệ KHCN : Khoa học công nghệ NCKH : Nghiên cứu khoa học
  9. vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thang đo Likert .............................................................................. 29 Bảng 3.1: Tổng hợp số lượng Cán bộ viên chức và hợp đồng của ĐHTN ..... 36 Bảng 3.2: Bảng thống kê các nhiệm vụ KHCN giai đoạn 2014-2018 ............ 45 Bảng 3.3. Thống kê số lượng tạp chí quốc tế giai đoạn 2014-2018 ............... 52 Bảng 3.4. Thống kê đề tài đúng tiến độ, không đúng tiến độ giai đoạn 2014- 2018 ................................................................................................................. 57 Bảng 3.5: Phân tích việc đánh giá của các chủ nhiệm đề tài, các nhà khoa học đối với đội ngũ quản lý hoạt động KHCN ...................................................... 60 Bảng 3.6. Phân tích chi tiết từng yếu tố được các chủ nhiệm đề tài, các nhà khoa học đánh giá đối với đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN ..................... 61 Bảng 3.7: Mức độ đánh giá của các chủ nhiệm đề tài, các nhà khoa học đối với công tác tuyên truyền, hướng dẫn, tư vấn đề xuất nhiệm vụ KHCN .............. 62 Bảng 3.8: Kết quả cho thấy giá trị trung bình của các yếu tố ......................... 63 Bảng 3.9: Đánh giá về đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN ..... 63 Bảng 3.10: Đánh giá về quản trị nội bộ của đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN.............................................................................................................. 65
  10. viii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức quản lý hoạt động KHCN ở Đại học Thái Nguyên . 39 Hình 3.2. Mức độ đánh giá của các chủ nhiệm đề tài, các nhà khoa học về đội ngũ quản lý hoạt động KHCN......................................................................... 61 Hình 3.3: Mức độ phối hợp trong công tác quản lý hoạt động KHCN........... 62 Hình 3.4: Đánh giá về môi trường làm việc của đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN..................................................................................................... 63 Hình 3.5: Đánh giá về đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN ..... 64 Hình 3.6: Đánh giá về năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động KHCN.............................................................................................................. 64
  11. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Đại học Thái Nguyên là Đại học vùng được thành lập theo Nghị định số 31/CP ngày 04/4/1994 của Chính phủ trên cơ sở tổ chức, sắp xếp lại các trường đại học trên địa bàn Thành phố Thái Nguyên. Trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, cùng với quản lý hoạt động đào tạo thì quản lý hoạt động khoa học công nghệ (KHCN) đã được lãnh đạo của Đại học thường xuyên quan tâm. Hàng năm, Đại học Thái Nguyên đã triển khai hàng trăm đề tài KHCN các cấp, thỏa thuận hợp tác toàn diện về nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ với 14 tỉnh thuộc vùng trung du, miền núi phía Bắc, thực hiện hàng trăm chương trình chuyển giao công nghệ cho hầu hết các tỉnh trong vùng, nhiều chương trình mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói, giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Để làm tốt vai trò đó, lãnh đạo Đại học Thái Nguyên hết sức quan tâm đến chất lượng hoạt động khoa học và công nghệ trong toàn đại học, đặc biệt là công tác giáo dục phẩm chất, năng lực nghiên cứu khoa học và công nghệ cho đội ngũ cán bộ giảng viên và sinh viên trong toàn Đại học. Ý nghĩa và tầm quan trọng như trên, đòi hỏi công tác quản lý hoạt động khoa học công nghệ phải chặt chẽ, khách quan, đáp ứng yêu cầu phát triển của Đại học Thái Nguyên, đây cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình giáo dục và đào tạo chung của Đại học Thái Nguyên. Hoạt động KHCN của Đại học đã đóng góp cho sự phát triển của Đại học vài chục tỉ đồng mỗi năm cho ngân sách. Cơ chế quản lý hoạt động KHCN thường xuyên được Đại học bổ xung, bám sát với quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, để đáp ứng với bối cảnh trong tình hình mởi thì quản lý hoạt động KHCN cần phải được đẩy mạnh từ hoàn thiện bộ máy quản lý, các văn
  12. 2 bản quy định, quy trình quản lý và đội ngũ các nhà khoa học để thực hiện các nhiệm vụ KHCN đáp ứng yêu cầu mới, góp phần phát triển Đại học tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của một Đại học vùng. Do vậy, cần phải tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. Xuất phát từ những lý do trên, với cương vị là một cán bộ đang công tác trong ngành giáo dục, với mong muốn đem một phần tri thức của mình để nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên, do vậy tôi lựa chọn đề tài “Tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên” làm luận văn thạc sĩ, ngành Quản lý kinh tế tại Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Phân tích thực trạng và đề xuất được các giải pháp tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn mới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá và làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học vùng và các trường Đại học. - Phân tích, đánh giá được thực trạng quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên, giai đoạn 2014-2018. - Phân tích được tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. - Đề xuất được các giải pháp tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản lý hoạt động KHCN; các tiêu chí đánh giá và các yếu tố tác động tới quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên.
  13. 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Luận văn thực hiện nghiên cứu ở Đại học Thái Nguyên có so sánh tham chiếu với một số Đại học vùng khác trong nước. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng giai đoạn 2014 - 2018; số liệu điều tra sơ cấp thực hiện trong năm 2019; định hướng và giải pháp đến năm 2025. - Về nội dung: Luận văn nghiên cứu làm rõ các nội dung về quản lý nhà nước đối với hoạt động khoa học công nghệ tại Đại học Vùng; những chỉ tiêu đánh giá tình hình quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. 4. Những đóng góp của đề tài luận văn - Về mặt khoa học: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn; xây dựng cơ sở khoa học cho nghiên cứu về quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. - Về mặt thực tiễn: Luận văn đã phân tích và đánh giá thực trạng về quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. Đánh giá những ưu điểm, hạn chế, bất cập trong quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập đó. Đánh giá được tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. - Về ứng dụng: Kết quả nghiên cứu của đề tài luận văn có thể làm tài liệu tham khảo tốt cho các Đại học Vùng khác ở Việt Nam; cho các cơ sở giáo dục đại học thành viên của Đại học Thái Nguyên để vận dụng cho tăng cường quản lý hoạt động KHCN đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, đáp ứng đòi hỏi khách quan và chủ quan trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Luận văn cũng có thể là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu có liên quan. 5. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu gồm 4 chương:
  14. 4 Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt KHCN tại các Đại học, các trường đại học. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên. Chương 4: Giải pháp tăng cường quản lý hoạt động KHCN tại Đại học Thái Nguyên.
  15. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KHCN TẠI CÁC ĐẠI HỌC, CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường đại học 1.1.1. Các khái niệm về quản lý hoạt động KHCN ở các Đại học, các trường Đại học 1.1.1.1. Khái niệm hoạt động KHCN Theo luật Khoa học và công nghệ: 29/2013/QH13, ngày 18/6/2013: “Khoa học là hệ thống tri thức về các hiện tượng, sự vật, quy luật của tự nhiên, xã hội và tư duy. Công nghệ là tập hợp các phương pháp, quy trình, kỹ năng, bí quyết, công cụ, phương tiện dùng để biến đổi các nguồn lực thành sản phẩm. Hoạt động khoa học và công nghệ là là hoạt động nghiên cứu khoa học, nghiên cứu và triển khai thực nghiệm, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ, dịch vụ khoa học và công nghệ, phát huy sáng kiến và hoạt động sáng tạo khác nhằm phát triển khoa học và công nghệ. Trong đó: Triển khai thực nghiệm là hoạt động ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ để tạo ra sản phẩm công nghệ mới ở dạng mẫu. Phát triển công nghệ là hoạt động sử dụng kết quả nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, thông qua việc triển khai thực nghiệm và sản xuất thử nghiệm để hoàn thiện công nghệ hiện có, tạo ra công nghệ mới. Sản xuất thử nghiệm là hoạt động ứng dụng kết quả triển khai thực nghiệm để sản xuất thử nhằm hoàn thiện công nghệ mới, sản phẩm mới trước khi đưa vào sản xuất và đời sống. Dịch vụ KH&CN là hoạt động phục vụ, hỗ trợ kỹ thuật cho việc nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; hoạt động liên quan đến sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng
  16. 6 sản phẩm, hàng hóa, an toàn bức xạ, hạt nhân và năng lượng nguyên tử; dịch vụ về thông tin, tư vấn, đào tạo, bồi dưỡng, phổ biến, ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội” (Luật KHCN ngày 29/2013/QH13). Hoạt động khoa học nói chung “là một quá trình sản xuất sản phẩm KH&CN. Quá trình sản xuất sản phẩm KH&CN là quá trình tổ chức nghiên cứu. Đó là việc phối hợp các yếu tố đầu vào để triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học, từ thu thập, xử lý thông tin, xây dựng các chi tiết công trình theo mục tiêu yêu cầu sản phẩm của đề cương nghiên cứu, tổ chức thu thập lấy ý kiến chuyên gia để hoàn thiện công trình và chuẩn bị cho nghiệm thu” đánh giá. 1.1.1.2. Khái niệm và đặc điểm của Quản lý hoạt động KHCN a. Khái niệm Hoạt động KH&CN trong các Đại học, các trường đại học là những hoạt động về NCKH, nghiên cứu và phát triển công nghệ, cải tiến kỹ thuật nhằm hợp lý hoá sản xuất, dịch vụ KH&CN, hoạt động phát huy sáng kiến và các hoạt động khác nhằm phát triển KH&CN do các Đại học, các trường đại học thực hiện. Đại học và các trường đại học vừa là trung tâm nghiên cứu khoa học, vừa là một trung tâm đào tạo nguồn nhân lực. Nơi đây có đội ngũ các nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao của đất nước, vừa làm công tác NCKH, vừa làm công tác giảng dạy. Do vậy, Quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường Đại học là sự tác động có hướng đích của chủ thể quản lý tới việc thực hiện các nhiệm vụ khoa học đã được quy định nhằm phục vụ công tác bồi dưỡng CBGV, công tác quản lý, hoặc các nhu cầu khác theo thỏa thuận giữa thủ trưởng các Đại học và các trường đại học với cơ quan/tổ chức sẽ thụ hưởng kết quả nghiên cứu thông qua các chức năng quản lý. b. Đặc điểm của quản lý hoạt động KHCN Quản lý hoạt động KHCN tại các Đại học, các trường đại học (gọi tắt là đơn
  17. 7 vị) có những đặc điểm sau: Thứ nhất, công tác quản lý hoạt động KH&CN mang tính liên ngành: - Hoạt động NCKH trong trong các đơn vị do các CBGV, nghiên cứu viên và người học thực hiện nhằm phát triển tiềm lực đội ngũ của đơn vị. Hoạt động KH&CN của các đơn vị thực Aahiện theo các hướng nghiên cứu cơ bản hoặc nghiên cứu ứng dụng phụ thuộc vào sứ mạng, tầm nhìn và tiềm lực của đơn vị. Hoạt động KH&CN của các đơn vị là nơi tập trung đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao, hướng nghiên cứu chuyên sâu và có sự phân chia theo cơ cấu ngành nghề và lĩnh vực nghiên cứu. Do đó, các đơn vị cần có ưu thế trong việc tổ chức thực hiện các chương trình nghiên cứu liên ngành, theo khu vực nhằm đáp ứng yêu cầu của xã hội. Để đạt được mục tiêu trên, các đơn vị cần tăng cường hợp tác liên kết với nhau, đồng thời thu hút đông đảo người học cùng tham gia hoạt động NCKH; thường xuyên trao đổi cán bộ để phát huy ưu thế của đơn vị mình. Thứ hai, công tác quản lý hoạt động KH&CN luôn gắn liền với nhu cầu đào tạo và sản xuất, hình thành lên mối liên hệ KHCN - Đào tạo - Sản xuất: - KH&CN khi trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, thì mối liên kết giữa KH&CN với đào tạo và sản xuất ngày càng có vai trò quan trọng. Hiệu quả của mối quan hệ đó phụ thuộc vào mức độ liên kết giữa các khâu, cũng như kết quả hoạt động của từng khâu. - Kết quả của KH&CN sẽ cung cấp cho các nhà khoa học, giảng viên, người học các kiến thức mới. Từ đó, nâng cao chất lượng dạy và học trong quá trình đào tạo của các Đại học, các trường đại học. Ngoài ra, sự phát triển của KH&CN cũng góp phần đẩy mạnh quá trình sản xuất, nâng cao điều kiện cơ sở vật chất thuộc các lĩnh vực chịu tác động, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội. Sự phát triển của KH&CN cũng góp phần thúc đẩy sự phân công lao động xã hội, làm xuất hiện những ngành sản xuất mới, thay đổi trở lại cơ cấu đào tạo
  18. 8 nguồn nhân lực. KH&CN phát triển dẫn tới quá trình đào tạo cần thay đổi, năng suất lao động tăng cao và giúp con người làm chủ được công nghệ. - Sự gắn kết chặt chẽ giữa KH&CN, đào tạo và sản xuất trở thành xu thế tất yếu giống như biện pháp tích cực của nền giáo dục hiện đại. Giúp cho hệ thống giáo dục phát huy tính năng động, tích cực, sáng tạo và thấy được vai trò, hiệu quả của đội ngũ nghiên cứu trong sự phát triển xã hội. Hiệu quả kinh tế xã hội của hoạt động NCKH trong các Đại học, các trường đại học đã trở thành nhiệm vụ hàng đầu góp phần nâng cao vị thế của mình. Để hoạt động KH&CN trong các đơn vị đạt hiệu quả cao đòi hỏi các định hướng nghiên cứu phải gắn liền với thực tiễn; đồng thời có sự hợp tới giữa đơn vị với các cơ sở sử dụng sản phẩm đào tạo. Thứ ba, sản phẩm từ hoạt động KH&CN trong các Đại học, các trường đại học trước tiên phải phục vụ trực tiếp cho sự phát triển của chính đơn vị đó (như xây dựng các nguồn học liệu điện tử, dữ liệu về các công bố khoa học,...), sau đó phục vụ cho nhu cầu phát triển của xã hội. Trong khi, các các trung tâm và viện nghiên cứu khác, thì sản phẩm được tạo thành từ KH&CN chủ yếu là những phát minh, sáng chế, giải pháp hữu ích hay các quy trình công nghệ,... về giống cây trồng, vật nuôi,... gắn liền với sản xuất, kinh doanh cũng như xây dựng và đề xuất các văn bản quản lý cấp quốc gia. Chất lượng đào tạo của các Đại học, các trường Đại học phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên trình độ cao cũng như nguồn học liệu của các Đại học, các trường Đại học là rất quan trọng. Nội dung và chương trình đào tạo của các các Đại học, các trường Đại học được xây dựng phù hợp với nhu cầu thực tiễn của xã hội sẽ giúp cho các Đại học, các trường Đại học đó phát triển và được người sử dụng lựa chọn. Vì vậy, các chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên có trình độ cao và nguồn học liệu có liên quan rất chặt chẽ với hoạt động NCKH của các Đại học, các trường Đại học. Thông qua NCKH trình độ đội ngũ giảng viên, cán bộ của các Đại học, các trường Đại
  19. 9 học được nâng cao, các chương trình đào tạo và nguồn học liệu luôn được cập nhật, bổ sung và hoàn thiện. Vì vậy, đầu tư cho hoạt động KH&CN của các Đại học, các trường Đại học chính là đầu tư trực tiếp cho công tác đào tạo phát triển người học. Thứ tư, công tác quản lý hoạt động KH&CN của các Đại học, các trường Đại học thường rất thuận lợi. Với đội ngũ các cán bộ, giảng viên có trình độ cao nhiều, các lĩnh vực nghiên cứu đa dạng, cộng với số lượng người học được đào tạo lớn sẽ góp phần thúc đẩy sự hỗ trợ trong nghiên cứu giữa cán bộ, giảng viên và người học; đồng thời giúp gắn kết nghiên cứu vào đào tạo. Đây chính là ưu thế trong nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục đại học so với các trung tâm và viện nghiên cứu. Đặc biệt, đội ngũ người học có các sinh viên ưu tú, thạc sĩ, nghiên cứu sinh là các lực lượng cộng tác viên trong nghiên cứu rất mạnh. Chính các đối tượng này giúp cho các cán bộ, giảng viên thực hiện các đề tài/dự án hoàn thành được các nội dung nghiên cứu, đáp ứng được các sản phẩm đào tạo đặt ra. Đồng thời, nâng cao được chất lượng cho người học cả kiến thức, kỹ năng và thái độ thích nghi kịp thời với nhu cầu xã hội sau khi hoàn thành chương trình đào tạo ở các Đại học, các trường Đại học. Đội ngũ người học được tham gia nghiên cứu khoa học được coi như bàn tay nối dài cho đội ngũ cán bộ, giảng viên của các Đại học, các trường Đại học trong việc thực hiện các ý tưởng nghiên cứu đối với các dự án. Điều này, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, nâng cao vị thế của các Đại học, các trường Đại học đối với xã hội. Bên cạnh những thế mạnh trên, hoạt động KH&CN của các các Đại học, các trường Đại học cũng còn một số khó khăn: Cán bộ, giảng viên và người học vừa làm công tác giảng dạy, học tập, vừa thực hiện NCKH dẫn tới hiệu quả nghiên cứu chưa cao; Do đó, ở các Đại học, các trường Đại học cũng nên có chính sách đầu tư hợp lý cho từng đối tượng cán bộ, giảng viên có thế mạnh về nghiên cứu hay giảng dạy. Giúp họ không bị áp lực khi cùng
  20. 10 lúc thực hiện 2 nhiệm vụ. 1.1.1.3. Vai trò của quản lý hoạt động KHCN Sự phát triển của nền kinh tế thị trường hiện đại, cùng với xu thế hội nhập và cạnh tranh mạnh mẽ, sứ mạng của các đại học và các trường đại học cần được thay đổi căn bản. Các đại học và các trường đại học là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nơi bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý tốt; đồng thời là trung tâm NCKH của đất nước trên các lĩnh vực nhằm đáp ứng nhu cầu của đất nước. Tuy nhiên, để hai nhiệm vụ trên được phát triển, đòi hỏi các đại học và các trường đại học cần phải xác định sứ mạng và tầm nhìn tốt; trong đó quản lý hoạt động KHCN đóng vai trò quan trọng, là yếu tố then chốt để khẳng định thế mạnh và là yếu tố không thể thiếu hiện nay Quản lý hoạt động KHCN tại các đại học và các trường đại học góp phần tạo ra các sản phẩm KH&CN có ảnh hưởng mạnh tới sự phát triển nhà trường. Vai trò quản lý thể hiện thông qua việc đóng góp các ứng dụng của kết quả NCKH cho xã hội từ các nhà trường thông qua hai kênh, đó là: Thứ nhất, quản lý hoạt động KHCN tốt sẽ cung cấp cho xã hội các tri thức khoa học, cung cấp những hiểu biết về kinh tế - xã hội, về công tác lãnh đạo, quản lý, kinh doanh, quản trị xã hội,.... Việc cung cấp trên được thực hiện thông qua nguồn nhân lực được đào tạo hay qua các kênh thông tin khác như sách báo, tài liệu, hội thảo khoa học, các công trình khoa học, kết quả NCKH được công bố, các sản phẩm khoa học được biết đến. Thông qua kênh này, công tác chuyển giao KHCN sẽ cung cấp và tăng cường nguồn nhân lực có chất lượng cao cho sự phát triển nền kinh tế, đồng thời góp phần nâng cao dân trí cho mọi đối tượng lao động. Thứ hai, Quản lý hoạt động KHCN tốt sẽ cung cấp các dịch vụ KHCN; chuyển giao các kết quả nghiên cứu về KHCN góp phần phát triển thị trường trong nước và quốc tế. Trong điều kiện nền kinh tế mở, cùng với sự hội nhập quốc tế hiện nay, việc chuyển giao các sản phẩm từ KHCN có ý nghĩa vô cùng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2