Luận văn: Thực trạng việc QL hoạt động giảng dạy ở một số trường tiểu học huyện Chợ Lách - Bến Tre

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

58
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn: Thực trạng việc QL hoạt động giảng dạy ở một số trường tiểu học huyện Chợ Lách - Bến Tre làm rõ thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giảng dạy ở một số trường tiểu học huyện Chợ Lách - Bến Tre.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Thực trạng việc QL hoạt động giảng dạy ở một số trường tiểu học huyện Chợ Lách - Bến Tre

Thöïc traïng vieäc QL hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch- Beán Tre Nguyeãn Vaên Taïo
MÔÛ ÑAÀU 1.Lyù do choïn ñeà taøi: Ñaïi hoäi laàn thöù VIII cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam ñaõ khaúng ñònh muïc tieâu ñöa nöôùc ta cô baûn trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp vaøo naêm 2020. Söï nghieäp phaùt trieån ñaát nöôùc, söï nghieäp coâng nghieäp hoùa-hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc ñang ñaët ra nhöõng yeâu caàu caáp baùch ñoái vôùi moïi ngaønh.Trong ñoù ngaønh Giaùo duïc- Ñaøo taïo coù moät traùch nhieäm lôùn laø ñaøo taïo ra ñoäi nguõ lao ñoäng coù trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät, coù trình ñoä tay ngheà cao. Ñaùnh giaù ñöôïc vai troø quan troïng cuûa ngaønh Giaùo duïc- Ñaøo taïo, Ñaûng ta ñaõ khaúng ñònh “Cuøng vôùi khoa hoïc vaø coâng ngheä, giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu nhaèm naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi”.Vì vaäy ngaønh giaùo duïc caàn “taäp trung söùc naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc, trang bò ñuû kieán thöùc caàn thieát ñi ñoâi vôùi taïo ra naêng löïc saùng taïo cuûa hoïc sinh”. Trong heä thoáng giaùo duïc quoác daân thì GDTH laø moät baäc hoïc hoaøn chænh vaø laø baäc hoïc neàn taûng, ñaët cô sôû ban ñaàu cho vieäc hình thaønh, phaùt trieån toaøn dieän nhaân caùch con ngöôøi, ñaët neàn taûng vöõng chaéc cho giaùo duïc phoå thoâng vaø cho toaøn boä heä thoáng giaùo duïc quoác daân. Vì vaäy GDTH phaûi ñaûm baûo muïc tieâu “Hình thaønh cho hoïc sinh nhöõng cô sôû ban ñaàu cho söï phaùt trieån ñuùng ñaén vaø laâu daøi veà tình caûm, trí tueä, theå chaát vaø caùc kyõ naêng cô baûn…” Muoán naâng cao chaát löôïng giaùo duïc trong nhaø tröôøng thì tröôùc heát phaûi xaây döïng ñoäi nguõ giaùo vieân ñuû soá löôïng, ñoàng boä veà cô caáu, chuaån hoùa veà chuyeân moân nghieäp vuï, ñaûm baûo phaåm chaát chính trò, bôûi vì giaùo vieân laø löïc löôïng quyeát ñònh chaát löôïng daïy hoïc vaø giaùo duïc theá heä treû. Trong giai ñoaïn hieän nay, ngaønh giaùo duïc ñang thöïc hieän ñoåi môùi noäi dung chöông trình phöông phaùp daïy hoïc-giaùo duïc thì vai troø cuûa ngöôøi giaùo vieân laïi caøng coù yù nghóa quan troïng. Ngöôøi giaùo vieân khoâng coøn laø ngöôøi truyeàn taûi thoâng tin duy nhaát ñeán hoïc sinh, maø hoï laø ngöôøi toå chöùc, ñieàu khieån, höôùng daãn hoïc sinh trong quaù trình chieám lónh tri thöùc. Xuaát phaùt töø yeâu caàu ñoù ngöôøi giaùo vieân phaûi coù trình ñoä cao veà chyueân moân, khoa hoïc sö phaïm vaø coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát cuûa ngöôøi giaùo vieân. Moãi giaùo vieân tieåu hoïc ñoàng thôøi phaûi daïy ñuû 9 moân trong chöông trình (hoaëc haàu heát caùc moân tröø moät soá moân nhö: haùt nhaïc, mó thuaät, theå duïc laø coù giaùo vieân chuyeân) vaø laøm coâng taùc chuû
nhieäm. Vì vaäy vai troø cuûa ngöôøi giaùo vieân tieåu hoïc laïi caøng trôû neân quan troïng ñoái vôùi vieäc naâng cao chaát löôïng daïy hoïc vaø giaùo duïc. Tuy nhieân, trong hoaït ñoäng daïy hoïc-giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng tieåu hoïc khoâng phaûi laø pheùp coäng ñôn giaûn caùc hoaït ñoäng rieâng leû cuûa töøng giaùo vieân maø laø söï hôïp taùc trong lao ñoäng sö phaïm cuûa taäp theå giaùo vieân nhaèm muïc ñích chung laø thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu GDTH. Vôùi yù nghóa ñoù Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc caàn thieát vaø baét buoäc phaûi coù nhöõng bieän phaùp quaûn lyù toát ñeå ñaûm baûo chaát löôïng giaûng daïy vaø giaùo duïc cuûa töøng giaùo vieân, cuõng nhö caû ñoäi nguõ giaùo vieân trong nhaø tröôøng. Cuøng vôùi giaùo duïc caû nöôùc, thôøi gian qua giaùo duïc cuûa tænh Beán Tre noùi chung vaø Chôï Laùch noùi rieâng ñaõ ñaåy maïnh moïi hoaït ñoäng giaùo duïc ôû caùc baäc hoïc, caáp hoïc, trong ñoù coù GDTH. Beân caïnh nhöõng thaønh töïu to lôùn (qui moâ giaùo duïc ngaøy moät phaùt trieån, chaát löôïng giaùo duïc ngaøy moät naâng cao, giaùo duïc ngaøy caøng phaùt huy vai troø ñaéc löïc cuûa mình ñoái vôùi vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông), giaùo duïc Chôï Laùch ñang coøn coù nhieàu toàn taïi caàn phaûi ñöôïc khaéc phuïc thaùo gôõ (toác ñoä phaùt trieån giaùo duïc coøn chaäm, chaát löôïng giaùo duïc coøn thaáp so vôùi yeâu caàu cô sôû vaät chaát coøn ngheøo naøn, thieáu thoán. Vieäc quaûn lyù daïy vaø hoïc coù nôi chuû yeáu taäp trung vaøo soá löôïng, coù nôi chuû yeáu taäp trung vaøo chaát löôïng. Coù tröôøng soá löôïng giaùo vieân gioûi nhieàu nhöng keát quaû soá hoïc sinh tham döï caùc kyø thi hoïc sinh gioûi thì thaáp…) coù nhieàu nguyeân nhaân ñöa ñeán toàn taïi aáy. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân ñoù laø nhöõng haïn cheá, non keùm cuûa ñoäi nguõ giaùo vieân vaø caùn boä quaûn lyù. Roõ raøng “Caùn boä quaûn lyù laø ñoäi nguõ só quan cuûa ngaønh, neáu ñöôïc ñaøo taïo, boài döôõng toát seõ taêng söùc chieán ñaáu cho ngaønh…Nôi naøo coù caùn boä quaûn lyù toát thì nôi ñoù laøm aên phaùt trieån, ngöôïc laïi nôi naøo coù caùn boä quaûn lyù keùm thì laøm aên trì treä, suy suïp”(Nguyeãn Thò Bình). Töø nhöõng lyù do treân chuùng toâi thaáy vaán ñeà tìm hieåu thöïc traïng veà coâng taùc quaûn lyù hoïa t ñoäng giaûng daïy ôû caùc tröôøng tieåu hoïc taïi huyeän Chôï Laùch-Beán Tre laø vaán ñeà caáp thieát aûnh höôûng tôùi coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc, maø trong nghò quyeát TW 2 khoùa VIII cuõng ñaõ khaúng ñònh “Ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc laø giaûi phaùp quan troïng ñeå khaéc phuïc caùc yeáu keùm cuûa giaùo duïc” [7] Vì vaäy chuùng toâi maïnh daïn choïn ñeà taøi “Thöïc traïng vieäc QL hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch-Beán Tre” laøm luaän vaên toát nghieäp. 2. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi:
Treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän vaø thöïc tieãn, ñeà taøi nhaèm muïc ñích: Laøm roõ thöïc traïng QL hoaït ñoäng giaûng daïy ñeå töø ñoù ñöa ra nhöõng giaûi phaùp ñaûm baûo vaø naâng cao hieäu quaû giaûng daïy cuûa GV tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch- Beán tre . 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu: a. Khaùch theå nghieân cöùu: Caùn boä quaûn lyù vaø ñoäi nguõ giaùo vieân 12 tröôøng tieåu hoïc ôû huyeän Chôï Laùch - Beán Tre :  Boán tröôøng chuaån quoác gia: -Tieåu hoïc Sôn Ñònh. -Tieåu hoïcVónh Bình. -Tieåu hoïc Phuù Sôn A. -Tieåu hoïc Long Thôùi A.  Boán tröôøng khu vöïc ñòa baøn daân cö phaùt trieån: -Tieåu hoïc Thò Traán. -Tieåu hoïc Hoøa Nghóa B -Tieåu hoïc Vónh Thaønh A. -Tieåu hoïc Vónh Thaønh B  Boán tröôøng vuøng saâu vuøng xa: -Tieåu hoïc Taân Thieàng A. -Tieåu hoïc Taân Thieàng B. -Tieåu hoïc Höng Khaùnh Trung A. -Tieåu hoïc Höng Khaùnh Trung B. b. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Thöïc traïng vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch- Beán Tre. 4. Nhieäm vuï nghieân cöùu : - Moät soá vaán ñeà lyù luaän lieân quan ñeán ñeà taøi. -Thöïc traïng vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng Tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch – Beán Tre. -Phaân tích nguyeân nhaân cuûa thöïc traïng.
-Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp quaûn lyù ñeå naâng cao hieäu quaû giaûng daïy cuûa ñoäi nguõ giaùo vieân tieåu hoïc ôû huyeän Chôï Laùch-Beán Tre. 5.Giôùi haïn ñeà taøi: -Khoâng gian: Ñòa baøn huyeän Chôï Laùch –Beán Tre lieân quan ñeán vieäc giaûng daïy cuûa ñoäi nguõ giaùo vieân tieåu hoïc. -Thôøi gian: Giai ñoaïn 2000- 2005. 6. Giaû thuyeát khoa hoïc: Vieäc QL hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc huyeän Chôï Laùch coøn coù nhöõng haïn cheá toàn taïi veà xaùc ñònh muïc tieâu, keát quaû giaûng daïy, thöïc hieän chöông trình…Neáu coù nhöõng bieän phaùp quaûn lyù phuø hôïp thì keát quaû giaûng daïy ôû tröôøng tieåu hoïc seõ ñöôïc naâng leân. 7 . Caùc phöông phaùp nghieân cöùu : Nghieân cöùu taøi lieäu nhaèm muïc ñích thu thaäp thoâng tin xaây döïng cô sôû lí luaän cho ñeà taøi. Phöông phaùp ñieàu tra baèng phieáu thaêm doø nhaèm muïc ñích laøm roõ thöïc traïng vôùi caùc caâu hoûi daønh cho Hieäu tröôûng, Phoù Hieäu tröôûng vaø giaùo vieân moät soá tröôøng tieåu hoïc. Ngoaøi ra coøn söû duïng phöông phaùp troø chuyeän vôùi caùn boä quaûn lí, giaùo vieân ñeå laøm roõ thöïc traïng vaø tìm ra giaûi phaùp. 8. Caáu truùc cuûa luaän vaên PHAÀN I – MÔÛ ÑAÀU PHAÀN HAI – NOÄI DUNG : Coù 3 chöông - Chöông 1 : Cô sôû lyù luaän cuûa ñeà taøi - Chöông 2 : Thöïc traïng vieäc QL hoaït ñoäng giaûng daïy moät soá tröôøng tieåu hoïc ôû huyeän Chôï Laùch – tænh Beán Tre - Chöông 3 : Moät soá giaûi phaùp goùp phaàn naâng cao coâng taùc quaûn lyù hoaït ñoäng giaûng daïy ôû tröôûng TH huyeän Chôï Laùch – Beán Tre PHAÀN III – KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC
Chöông 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 1.1. Lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà: QL quaù trình giaûng daïy vaø giaùo duïc trong nhaø tröôøng tieåu hoïc laø coâng taùc khoù khaên cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng. Muïc tieâu chuû yeáu cuûa coâng taùc naøy laø ñaûm baûo chaát löôïng giaûng daïy vaø GD hoïc sinh theo yeâu caàu cuûa “Muïc tieâu ñaøo taïo baäc tieåu hoïc”. Ñeå goùp phaàn laøm toát coâng taùc QL cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng, nhieàu nhaø QLGD ñaõ nghieân cöùu thöïc tieãn QL nhaø tröôøng ñeå tìm ra caùc bieän phaùp QL hieäu quaû nhaát. 1.1.1. Ñoâi neùt veà giaùo duïc Tieåu hoïc treân theá giôùi: Ngaøy nay, luaän ñieåm ñi leân baèng giaùo duïc ñaõ ñöôïc khaúng ñònh vaø trôû thaønh xu theá cuûa thôøi ñaïi. Khaùi nieäm veà moät cöôøng quoác GD ñang laø muïc tieâu phaán ñaáu cuûa moät soá nöôùc coù tham voïng lôùn ôû theá kæ XXI. Haàu heát caùc nöôùc ñieàu quan nieäm ñeå coù ñöôïc laø cöôøng quoác giaùo duïc thì phaûi baét ñaàu töø baäc hoïc “ neàn moùng” – baäc tieåu hoïc. Chuùng toâi xin ñöôïc trình baøy ñoâi neùt veà GDTH cuûa moät soá nöôùc cuï theå: * Trung Quoác. Chính phuû Trung Quoác ñaët bieät coi troïng giaùo duïc tieåu hoïc: - Ñöa vaøo GDTH nhieàu moân hoïc gaén lieàn vôùi ñaëc tröng baûn saéc vaên hoùa daân toäc, cuï theå nhö voõ coå truyeàn, aâm nhaïc truyeàn thoáng. Ñeå naâng cao hôn nöõa tinh thaàn yeâu nöôùc cho hoïc sinh, gaàn ñaây moân hoïc quaân söï cuõng ñöôïc phoå bieán taïi caùc tröôøng tieåu hoïc. Roõ raøng baûn saéc vaên hoùa daân toäc vaø tình yeâu ñaát nöôùc ñöôïc chuù yù ñuùng möùc trong GD vaø ngay töø baäc tieåu hoïc. Qua ñaây cuõng thaáy vieäc ñaøo taïo giaùo vieân tieåu hoïc ñeå ñaùp öùng yeâu caàu giaûng daïy ôû tieåu hoïc cuûa Trung Quoác ñoøi hoûi coù söï boå sung lôùn veà chöông trình vaø ñoäi nguõ giaûng vieân sö phaïm. - Coù chính saùch ñaõi ngoä cho giaùo vieân, trong ñoù coù giaùo vieân tieåu hoïc, chính saùch noåi tieáng: “khoa giaùo höng quoác”. Do vaäy giaùo vieân laø ngheà nghieäp haáp daãn ôû Trung Quoác . Ví duï nhö: + 1998 bình quaân thu nhaäp cuûa giaùo vieân tieåu hoïc laø 559 nhaân daân teä, 2000 taêng leân 8274 nhaân daân teä. Trong voøng 3 naêm möùc thu nhaäp cuûa giaùo vieân tieåu hoïc taêng raát lôùn, hôn 15 laàn. + Dieän tích nhaø ôû cho CB, nhaân vieân ngaønh GD ôû thò traán vaø thaønh phoá cao hôn ngöôøi daân. Qua moät vaøi yù neâu treân chaéc chaén seõ mang laïi keát quaû laø chaát löôïng giaùo vieân seõ ñöôïc naâng cao. Baûn saéc vaên hoùa daân toäc ñöôïc goùp phaàn phaùt huy trong daân gian.
* Nhaät Baûn Nhaät Baûn laø nöôùc ñöùng thöù 2 veà kinh teá, khoa hoïc – kó thuaät. Nöôùc Nhaät ñaït ñöôïc thaønh töïu röïc rôõ naøy coù leõ khoâng ai phuû nhaän söï ñoùng goùp to lôùn cuûa GD mang laïi. Ñeå trình baøy ñöôïc roõ chuùng toâi xin ñi vaøo moät soá neùt cô baûn: Heä thoáng GD baét buoäc ôû tieåu hoïc ñaõ ñöôïc xaây döïng theo luaät tröôøng tieåu hoïc ñöôïc chænh lyù naêm 1900. Thôøi gian naøy GD baét buoäc ñöôïc aán ñònh 4 naêm, sau môû roäng thaønh 6 naêm vaøo naêm 1907. Tæ leä treû em ñeán tröôøng tieåu hoïc taêng maïnh trong thaäp kæ töø 1890 ñeán 1900. Lyù do noåi leân trong thôøi gian naøy Nhaät Baûn coâng nghieäp hoùa maïnh, ngöôøi daân thaáy söï caàn thieát veà GD. Tæ leä treû em ñeán tröôøng naêm 1890 laø 65% naêm 1900 laø 97% vaø töø ñoù treû em ñeán tröôøng ñöôïc duy trì ôû möùc gaàn 100%, hoaøn toaøn xoùa boû naïn muø chöõ. Haàu heát caùc tröôøng tieåu hoïc hieän nay coù böõa aên tröa cho taát caû caùc em ôû tröôøng. Sau giôø hoïc caùc em laøm veä sinh phoøng hoïc, tham gia caùc hoaït ñoäng CLB vaø ñoïc saùch trong thö vieän tröôøng hoaëc töï hoïc trong caùc phoøng hoïc. Noùi chung caùc hoaït ñoäng CLB raát ñöôïc öa thích vaø caùc em thöïc hieän caùc hoaït ñoäng moät caùch tình nguyeän döôùi söï höôùng daãn cuûa caùc giaùo vieân. Giaùo duïc phoå caäp cuûa Nhaät Baûn mieãn phí cho taát caû treû em töø 6 ñeán 15 tuoåi. Chöông trình, moân hoïc, thôøi löôïng hoïc ôû tieåu hoïc khaù naëng theå hieän ôû baûn 1.1. Baûng 1.1: Soá giôø haøng tuaàn ôû caùc tröôøng tieåu hoïc Nhaät Baûn Naêm hoïc 1 2 3 4 5 6 Moân Quoác ngöõ 9 9 8 8 6 6 Xaõ hoäi hoïc 0 0 3 3 3 3 Toaùn 4 5 5 5 5 5 Khoa hoïc 0 0 3 3 3 3 Töï nhieân hoïc 3 3 0 0 0 0 Nhaïc 2 2 2 2 2 2 Hoïa 2 2 2 2 2 2 Gia chaùnh 0 0 0 0 2 2 Theå duïc 3 3 3 3 3 3 Caùc moân khaùc 2 2 2 3 3 3 Toång soá 25 26 28 29 29 29 Nguoàn : Tö lieäu cuûa Sôû giaùo duïc vaø ñaøo taïo Beán Tre trong ñôït laøm vieäc taïi Nhaät Baûn thaùng 7 naêm 2001.
* Phaùp Luaät ñònh höôùng GD soá 89486 ngaøy 10 thaùng 7 naêm 1989 qui ñònh GD laø öu tieân quoác gia soá moät. GD tröôùc ñaïi hoïc ñöôïc toå chöùc thaønh ba caáp hoïc: GDTH vaø maàm non; tröôøng THCS; tröôøng trung hoïc. Ngaøy nay, GDTH vaø maàm non goàm 3 giai ñoaïn: - Giai ñoaïn ban ñaàu, töông öùng vôùi lôùp maãu giaùo beù vaø nhôõ( töø 2,3 ñeán 5 tuoåi). - Giai ñoaïn cô baûn, baét ñaàu töø lôùp maãu giaùo lôùn( 5 tuoåi) vaø tieáp tuïc ôû 2 naêm ñaàu tröôøng tieåu hoïc ( lôùp 1, lôùp 2). - Giai ñoaïn chuyeân saâu, goàm 3 naêm cuoái cuûa heä tieåu hoïc ( lôùp 3, lôùp 4, lôùp 5). Thôøi löôïng caùc moân hoïc ôû moãi giai ñoaïn ñöôïc qui ñònh theo thoâng tö ngaøy 22 thaùng 4 naêm 1995. Baûng 1. 2:Giai ñoaïn cô baûn Giai ñoaïn cô baûn Soá giôø Tieáng Phaùp 9 Toaùn 5 Tìm hieåu theá giôùi, giaùo duïc coâng daân 4 Giaùo duïc ngheä thuaät, reøn luyeän thaân theå vaø theå thao 6 Hoïc taäp coù höông daãn 2 Toång coäng 26 Baûng 1. 3: Giai ñoaïn chuyeân saâu Giai ñoaïn chuyeân saâu Soá giôø Tieáng phaùp vaø ngoaïi ngöõ 9 Toaùn 5giô 30 Söû, ñòa, giaùo duïc coâng daân, khoa hoïc vaø coâng ngheä 4 Giaùo duïc ngheä thuaät, reøn luyeän thaân theå vaø theå thao 5 giôø 30 Hoïc taäp coù höôùng daãn 2 Toång coäng 26 Nguoàn : Heä thoáng giaùo duïc vaø thanh tra sö phaïm
ôû Phaùp – Haø Noäi thaùng 10 naêm 1999 * UÙc Heä thoáng giaùo duïc UÙc laø moät heä thoáng raát linh hoaït, moät heä thoáng haønh ñoäng coát loõi cuûa chöông trình giaùo duïc UÙc laø thoõa maõn nhu caàu cuûa ngöôøi hoïc, khoâng coù ñònh höôùng baét buoäc. Nöôùc UÙc coù ñieàu luaät treû em chöa quaù 16 tuoåi khoâng ñöôïc pheùp rôøi khoûi tröôøng hoïc. GDTH baét ñaàu ñoái vôùi hoïc sinh töø 4,5 tuoåi ñeán 5 tuoåi. Chöông trình tieåu hoïc laø 7 naêm, trong ñoù naêm ñaàu goïi laø tieàn tieåu hoïc. Luaät GD cuûa UÙc qui ñònh ñoái vôùi GDTH ñöôïc mieãn phí taát caû. Thoâng qua heä thoáng GDTH, caùc treû em cuøng moät löùa tuoåi ñöôïc taäp hôïp laïi vaø nhöõng lôùp tieåu hoïc naøy thöôøng giöõ nguyeân traïng trong suoát caû naêm hoïc vôùi moät thaày giaùo ñöôïc huaán luyeän ñeå daïy taát caû caùc moân ôû tieåu hoïc töø Toaùn, Anh ngöõ cho ñeán caùc khoa hoïc xaõ hoäi vaø saùng taïo khaùc. Hoïc theo phöông phaùp gôïi môû ñeå hoïc sinh chuû ñoäng ñi tim kieán thöùc laø phoå bieán ôû GDTH cuûa UÙc. Ñaây laø höôùng ñi raát toát . maø chuùng ta ñang ñaët vaán ñeà moät caùch tích cöïc vaø caàn phaán ñaáu. Luaät giaùo duïc cuûa UÙc qui ñònh moãi tröôøng tieåu hoïc phaûi coù hoäi ñoàng GD, vôùi thaønh phaàn: Ñaïi dieän giaùo vieân, ñaïi dieän phuï huynh, ñaïi dieän coäng ñoàng. Quyeàn löïc cuõng nhö vai troø cuûa hoäi ñoàng naøy raát lôùn trong baøn baïc quyeát ñònh phöông höôùng phaùt trieån nhaø tröôøng, coâng taùc toå chöùc coâng taùc GD, taøi chaùnh… ñoái vôùi ñaïi dieän coäng ñoàng tuøy theo yeâu caàu thieát thöïc maø nhaø tröôøng môøi coù theå laø ñaïi dieän cuûa quaän vaø cuõng coù tröôøng môøi caû nghò só quoác hoäi. Muïc ñích môøi ñaïi dieän coäng ñoàng laø giuùp tröôøng nhöõng vieäc lôùn ñang böùc xuùc. ÔÛ UÙc ñoái vôùi GDTH khoâng baét buoäc nhaân daân ñoùng goùp, hoïc sinh ñöôïc höôûng coâng baèng trong hoïc taäp, song nöôùc UÙc laøm coâng taùc XHHGD raát toát, nhaát laø thoâng qua vai troø cuûa hoäi ñoàng GD neân coäng ñoàng coù söï hoã trôï raát lôùn veà vaät chaát cho nhaø tröôøng. Phuï huynh coù yù thöùc ñoùng goùp cho nhaø tröôøng raát nhieàu veà tieàn cuûa. 1.1.2. Moät soá vaán ñeà ruùt ra töø ñoâi neùt giaùo duïc Tieåu hoïc cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi: Caùc nöôùc quan taâm ñaëc bieät ñeán GDTH bôûi hoï yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa baäc hoïc naøy. - Quan ñieåm cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi GDTH: Ñaây laø baäc hoïc phoå caäp, baäc hoïc ñaët neàn moùng cho söï phaùt trieån nhaân caùch cuûa töøng con ngöôøi noùi rieâng vaø toaøn xaõ hoäi noùi chung, do vaäy caùc nöôùc quan taâm töø ñoäi nguõ giaùo vieân ñeán ngaân saùch vaø CSVC khaùc.
- Chöông trình tieåu hoïc ñöôïc traûi roäng nhaèm GD toaøn dieän cho hoïc sinh. Tieáng meï ñeû vaø baûn saéc vaên hoùa daân toäc ñöôïc chuù troïng trong chöông trình, phöông phaùp daïy hoïc chuû ñoäng, naêng ñoäng saùng taïo höôùng daãn hoïc sinh ñi tìm kieán thöùc trôû thaønh xu höôùng, phuø hôïp vôùi neàn kinh teá thò tröôøng vaø thôiø ñaïi hoäi nhaäp cuûa theá giôùi. - Chi phí cho tieåu hoïc gaàn nhö nhaø nöôùc bao caáp. - Ñoäi nguõ giaùo vieân ñöôïc ñaøo taïo coù chaát löôïng, nghieâm tuùc, phaàn nghieäp vuï sö phaïm ñaëc bieät ñöôïc chuù troïng trong chöông trình ñaøo taïo giaùo vieân. Ñieàu naøy ñoái vôùi GD Vieät Nam caàn ñöôïc quan taâm xem xeùt laïi. Haøng naêm giaùo vieân ñeàu ñöôïc boài döôõng caäp nhaät chöông trình, caùc vaán ñeà môùi vaø naâng cao trình ñoä. Vieät Nam coù chöông trình boài döôõng thöôøng xuyeân, nhöng chaát löôïng coøn phaûi xem xeùt laïi, coù nôi coøn laøm chieáu leä. - Neàn GDTH, heä thoáng GD quoác daân cuûa caùc nöôùc vaên minh, tieân tieán traûi qua caùc giai ñoaïn phaùt trieån phaân chia thaønh caùc baäc hoïc, trong ñoù coù baäc tieåu hoïc. Heä thoáng GD quoác daân cuûa caùc nöôùc cuõng ñeàu laø heä thoáng hoaøn chænh thoáng nhaát.Ñoù laø söï thoáng nhaát veà tö töôûng GD, veà caùc quan ñieåm GD vaø veà nguyeân lyù vaän haønh cuûa neàn GD. Ñoù cuõng laø söï thoáng nhaát trong tính ña daïng cuûa caùc baäc hoïc, laø söï thoáng nhaát nhöng khoâng ñoàng nhaát caùc baäc hoïc. Moãi baäc hoïc coù ñaëc ñieåm rieâng, moãi baäc hoïc laø moät phöông thöùc rieâng, moãi baäc hoïc coù muïc tieâu GD, coù noäi dung, phöông phaùp vaø phöông thöùc toå chöùc GD rieâng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm taâm sinh lyù hoïc sinh vaø yeâu caàu cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi baäc hoïc ñoù. 1.1.3.Nghieân cöùu giaùo duïc tieåu hoïc ôû Vieät nam. ÔÛ Vieät Nam cuõng coù nhieàu nhaø nghieân cöùu veà QL nhaø tröôøng nhö: Nguyeãn Vaên Leâ, Nguyeãn Ngoïc Quang, Hoaøng Chuùng, Haø Só Hoà- Leâ Tuaán… Caùc taùc giaû ñaõ neâu leân nguyeân taéc chung cuûa vieäc QL hoaït ñoäng daïy hoïc cuûa ngöôøi giaùo vieân nhö sau: - Khaúng ñònh traùch nhieäm cuûa moãi giaùo vieân boä moân laø chòu traùch nhieäm tröôùc Hieäu tröôûng noùi rieâng vaø nhaø nöôùc noùi chung veà chaát löôïng giaûng daïy – GD ñoái vôùi moãi hoïc sinh trong lôùp mình phuï traùch. - Baûo ñaûm ñònh möùc lao ñoäng vôùi caùc giaùo vieân boä moân vaø giaùo vieân chuû nhieäm theo qui ñònh cuûa nhaø nöôùc.
-Khaúng ñònh traùch nhieäm cuûa moãi giaùo vieân chuû nhieäm tröôùc Hieäu tröôûng vaø tröôùc nhaø nöôùc veà thöïc hieän caùc nhieäm vuï neâu trong ñieàu leä tröôøng phoå thoâng. Töø nhöõng nguyeân taéc chung, caùc taùc giaû ñaõ chæ roõ moät soá bieän phaùp QL cuûa Hieäu tröôûng. Hai taùc giaû Haø Só Hoà vaø Leâ Tuaán, trong cuoán “ nhöõng baøi giaûng veà QL tröôøng hoïc –taäp 3, ñaõ trình baøy veà muïc tieâu QL nhaø tröôøng, noäi dung vaø bieän phaùp cuûa vieäc QL tröôøng phoå thoâng cô sôû. Caùc taùc giaû cho raèng “ trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu ñaøo taïo, vieäc QL daïy vaø hoïc ( hieåu theo nghóa roäng) laø nhieäm vuï trung taâm cuûa nhaø tröôøng, vì vaäy khi ñeà caäp ñeán bieän phaùp QL daïy vaø hoïc, caùc taùc giaû neâu leân yeâu caàu ñoái vôùi ngöôøi Hieäu tröôûng laø “ phaûi luoân luoân keát hôïp moät caùch höõu cô söï QL daïy vaø hoïc theo nghóa roäng vôùi söï QL caùc quaù trình boä phaän: hoaït ñoäng daïy vaø hoïc caùc boä moân vaø caùc hoaït ñoäng khaùc hoã trôï cho hoaït ñoäng daïy hoïc nhaèm laøm cho taùc ñoäng GD ñöôïc hoaøn chænh troïn veïn. Taùc giaû Nguyeãn Vaên Leâ, trong cuoán: “khoa hoïc quaûn lí nhaø tröôøng (1985)” ñaõ ñeà caäp ñeán phöông phaùp toå chöùc vaø quaûn lí nhaø tröôøng treân moïi lónh vöïc: Giaûng daïy, hoïc taäp, höôùng nghieäp, coâng taùc QL noäi boä, ñi saâu vaøo caùc coâng vieäc vaø söï quan taâm thieát thöïc cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng. G.I.Gooùcscaia trong cuoán: Toå chöùc quaù trình giaûng daïy – giaùo duïc trong nhaø tröôøng (1982)” taùc giaû ñaõ cho chuùng ta nhìn toaøn boä coâng vieäc cuûa ngöôøi caùn boä laõnh ñaïo, cuï theå laø Hieäu phoù phuï traùc h coâng taùc giaûng daïy – giaùo duïc trong moät nhaø tröôøng. Ba taùc giaû Nguyeãn Thò Bích Yeán vôùi ñeà taøi: “bieän phaùp quaûn lí cuûa Hieäu tröôûng ñaûm baûo chaát löôïng giaûng daïy cuûa ñoäi nguõ giaùo vieân ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc”, Nguyeãn Ñaêng Ngöng vôùi ñeà taøi: “caùc bieän phaùp quaûn lí chuyeân moân cuûa Hieäu tröôûng tieåu hoïc ôû Quaûn Nam “ vaø Hoaøng Vaên Veõ vôùi ñeà taøi Naêng löïc quaûn lí chuyeân moân cuûa Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc Ñoàng nai”… cuõng chæ ñeà caäp ñeán coâng taùc quaûn lí chuyeân moân cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù nhieàu nhaø nghieân cöùu lyù luaän vaø thöïc tieãn ñaõ quan taâm ñeán chaát löôïng daïy hoïc cuûa baäc tieåu hoïc. Caùc taùc giaû nghieân cöùu veà GDTH caùc nöôùc trong khu vöïc Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông (Leâ Ngoïc Traø, Nguyeãn Ngoïc Thanh …) cho bieát Chính phuû caùc nöôùc trong khu vöïc raát quan taâm ñeán vieäc naâng cao chaát löôïng toaøn dieän cuûa GDTH đồng thời ñaõ neâu leân nhieàu phöông höôùng caûi tieán noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc, trong ñoù khaúng ñònh caùc nhaø laøm coâng taùc QLGD phaûi khoâng ngöøng caûi tieán, naâng cao chaát löôïng ñieàu haønh vaø QL cuûa mình ñeå qua
ñoù taùc ñoäng moät caùch coù hieäu quaû vaøo quaù trình caûi tieán chaát löôïng ôû caùc khaâu, caùc boä phaän cuûa heä thoáng GD ôû caùc vi moâ cuõng nhö vó moâ. Taùc giaû Ñoã ñình Hoan cuøng caùc coäng söï ñaõ nghieân cöùu xaây döïng chöông trình daïy hoïc naêm 2000. Caùc taùc giaû: Ñoã Ñình Hoan, Nguyeãn Höõu Duõng, Ñaêng Vuõ Hoaït… ñaõ nghieân cöùu veà lí luaän daïy hoïc neâu leân phöông höôùng trieån voïng cuûa vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc vaø cô sôû lí luaän cuûa vieäc vaän duïng nhöõng phöông phaùp daïy hoïc môùi vaøo vieäc daïy hoïc ôû tröôøng tieåu hoïc . Veà nghieân cöùu thöïc nghieäm ñeå caûi tieán phöông phaùp daïy hoïc cuûa töøng moân hoïc ôû tröôøng tieåu hoïc cuõng coù nhieàu taùc giaû nhö: Ñoã Ñình Hoan, Phaïm Thanh Taâm, Traàn Tuaán Loä, Thaùi vaên Thaønh, Ñaøo Thaùi Lai – Phaïm Toaøn, Nguyeãn Vieät Baéc…Beân caïnh ñoù, coù moät soá taùc giaû ñuùc keát kinh nghieäm baûn thaân trong quaù trình daïy hoïc ñeå neâu leân nhöõng vaán ñeà cuï theå veà ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät, Toaùn ôû baäc tieåu hoïc. Caùc nhaø nghieân cöùu QLGD nöôùc ngoaøi cuõng nhö Vieät Nam ñaõ nghieân cöùu vaø neâu leân moät soá bieän phaùp QL cuûa Hieäu tröôûng nhöng caùc taùc giaû chæ neâu leân nhöõng bieän phaùp chung cho caùc tröôøng phoå thoâng hoặc việc caûi tieán noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc boä moân, maø chöa ñeà caäp ñeán bieän phaùp quaûn lyù cuûa Hieäu tröôûng nhaèm giuùp giaùo vieân thöïc hieän coù hieäu quaû caùc phöông phaùp ñoù . ÔÛ ñeà taøi naøy taùc giaû ñi saâu phaân tích “Thöïc traïng vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng giaûng daïy ôû moät soá tröôøng tieåu hoïc thuoäc huyeän Chôï Laùch Tænh Beán Tre”. Theå hieän qua caùc maët: nhaän thöùc, keá hoaïch, phaân coâng, söû duïng thôøi gian, toå chöùc caùc hình thöùc hoaït ñoäng, kieåm tra ñaùnh giaù… töø ñoù coù cô sôû ñeå ñeà xuaát moät soá bieän phaùp QL hoaït ñoäng giaûng daïy cuûa ñoäi nguõ giaùo vieân tieåu hoïc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa huyeän Chôï Laùch – Beán Tre. 1.2.Moät soá vaán ñeà lí luaän 1.2.1. Khaùi nieâm veà quaûn lyù: Töø thuôû bình minh cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, hoaït ñoäng toå chöùc, QL ñaõ ñöôïc quan taâm. Hoaït ñoäng QL baét nguoàn töø söï phaân coâng lao ñoäng nhaèm ñaït hieäu quaû cao hôn. Ñoù laø hoaït ñoäng giuùp cho ngöôøi ñöùng ñaàu toå chöùc phoái hôïp söï noå löïc cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm, trong coäng ñoàng nhaèm ñaït muïc tieâu ñeà ra.
Trong nghieân cöùu khoa hoïc , coù raát nhieàu quan nieäm QL, theo nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau. Chính töø söï ña daïng veà caùch tieáp caän, daãn ñeán söï phong phuù veà caùc quan nieäm QL. Sau ñaây laø moät soá khaùi nieäm thöôøng gaëp. W.Taylor, ngöôøi ñaàu tieân nghieân cöùu quaù trình lao ñoäng trong töøng boä phaän cuûa noù, neâu ra heä thoáng toå chöùc lao ñoäng nhaèm khai thaùc toái ña thôøi gian lao ñoäng, söû duïng hôïp lyù nhaát caùc coâng cuï vaø phöông tieän lao ñoäng nhaèm taêng naêng suaát lao ñoäng, ñaõ neâu “QL laø bieát ñöôïc chính xaùc ñieàu maø baïn muoán ngöôøi khaùc laøm,vaø sau ñoù hieåu ñöôïc raèng hoï ñaõ hoaøn thaønh coâng vieäc moät caùch toát nhaát vaø reû nhaát”.[27] Nhaø lyù luaän QL kinh teá ngöôøi Phaùp Henry.Fayol ñaõ ñöa ra ñònh nghóa: “Quaûn lyù haønh chính laø döï ñoùan vaø laäp keá hoïach, toå chöùc ñieàu khieån, phoái hôïp vaø kieåm tra”.[14].Quan nieäm naøy chæ nhaán maïnh tôùi QL haønh chaùnh chöa theå hieän ñaày ñuû tính chaát cuûa QL. Hay nhö Ralbenese ñònh nghóa laø moät quaù trình kyõ thuaät vaø xaõ hoäi. Töø ñieån tieáng Vieät vieát “quaûn lyù laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi taùc ñoäng vaøo taäp theå ngöôøi khaùc ñeå phoái hôïp ñieàu chænh phaân coâng thöïc hieän muïc tieâu chung”. Moät soá nhaø nghieân cöùu GD cuûa nöôùc ta trong quaù trình nghieân cöùu veà lyù luaän QL ñeå vaän duïng trong vieäc nghieân cöùu QLGD ñaõ neâu ñònh nghóa veà QL nhö sau: PTS Nguyeãn Vaên Leâ ñònh nghóa “QL moät heä thoáng xaõ hoäi laø khoa hoïc vaø ngheä thuaät taùc ñoäng vaøo heä thoáng ñoù maø chuû yeáu laø vaøo nhöõng con ngöôøi nhaèm ñaït hieäu quaû toái öu theo muïc tieâu ñeà ra”. GS Haø Theá Ngöõ vaø GS Ñaëng Vuõ Hoaït neâu: “QL laø moät quaù trình ñònh höôùng, quaù trình coù muïc tieâu, QL moät heä thoáng laø quaù trình taùc ñoäng ñeán heä thoáng nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu nhaát ñònh. Nhöõng muïc tieâu naøy ñaëc tröng cho traïng thaùi môùi cuûa heä thoáng maø ngöôøi QL mong muoán”. GS Hoaøng Chuùng vaø Phaïm Thanh Lieâm neâu leân ñònh nghóa “QL laø taùc ñoäng coù muïc ñích ñeán taäp theå nhöõng con ngöôøi nhaèm toå chöùc vaø phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa hoï, ñoäng vieân kích thích hoï trong quaù trình lao ñoäng”.  Theo PGS. TS Ñaëng Quoác Baûo: Coâng taùc QL laõnh ñaïo moät toå chöùc, xeùt cho cuøng laø thöïc hieän hai quaù trình lieân heä chaët cheõ vôùi nhau: quaûn vaø lyù. Quaù trình “ Quaûn” goàm söï coi soùc, gìn giöõ, duy trì heä ôû traïng thaùi oån ñònh. Quaù trình lyù goàm vieäc söûa sang, saép xeáp, ñoåi môùi ñöa vaøo theá phaùt trieån”. [ 13]
 Theo Nguyeãn Baù Sôn “ Quaûn lyù laø taùc ñoäng coù muïc ñích ñeán taäp theå nhöõng con ngöôøi ñeå toå chöùc vaø phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa hoï trong quaù trình lao ñoäng” [29]  “ Quaûn lyù coøn laø moät phöông thöùc laøm cho nhöõng hoaït ñoäng tieán tôùi muïc tieâu ñöôïc hoaøn thaønh vôùi hieäu quaû cao, baèng vaø thoâng qua nhöõng ngöôøi khaùc. Quaûn lí laø nhöõng hoaït ñoäng caàn thieát ñöôïc thöïc hieän khi con ngöôøi keát hôïp vôùi nhau trong caùc toå chöùc nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu chung” [28]  Quaûn lí chính laø söï taùc ñoäng lieân tuïc coù toå chöùc, coù yù thöùc höôùng muïc ñích cuûa chuû theå vaøo ñoái töôïng nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû toái öu so vôùi yeâu caàu ñaët ra” [38] Caùc ñònh nghóa treân ñaây tuy coù caùch dieãn ñaït khaùc nhau nhöng vaãn phaûn aùnh ñöôïc baûn chaát vaø muïc ñích cuûa hoaït ñoäng quaûn lí, do vaäy coù theå hieåu khaùi nieäm quaûn lí nhö sau: Quaûn lí laø söï taùc ñoäng chæ huy, ñieàu khieån, höôùng daãn caùc quaù trình xaõ hoäi vaø haønh vi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi nhaèm ñaït tôùi muïc ñích ñaõ ñeà ra. Söï taùc ñoäng cuûa quaûn lí phaûi baèng caùch naøo ñoù ñeå ngöôøi bò quaûn lí luoân luoân hoà hôûi, phaán khôûi ñem heát naêng löïc vaø trí tueä ñeå saùng taïo ra lôïi ích cho baûn thaân, cho toå chöùc vaø cho xaõ hoäi. Sô ñoà 1.1 quan heä trong heä thoáng quaûn lyù Chuû theå QL Xaùc ñònh Coâng cuï QL Muïc tieâu QL Thöïc hieän Ñoái töôïng QL ( Nguoàn:Giaùo trình khoa hoïc quaûn lyù – Khoa hoïc kinh teá, hoïc vieän chính trò quoác gia Hoà Chí Minh. NXB chính trò quoác gia, Haø noäi 2004) QL coù hai chöùc naêng cô baûn: Duy trì vaø phaùt trieån. Ñeå ñaûm baûo ñöôïc hai chöùc naêng naøy, hoaït ñoäng QL phaûi bao goàm boán chöùc naêng cuï theå: Laäp keá hoïach, Toå chöùc thöïc hieän, Chæ ñaïo – ñieàu haønh, Kieåm tra – ñaùnh giaù thöïc hieän keá hoïach.
-Chöùc naêng laäp keá hoaïch: Laø xuaát phaùt ñieåm cuûa hoïat ñoäng QL. Ñeå laäp keá hoïach, CBQL caên cöù vaøo thöïc traïng ban ñaàu cuûa toå chöùc, caên cöù vaøo nhieäm vuï ñöôïc giao maø ñeà ra muïc tieâu, nhieäm vuï cho toå chöùc theo töøng thôøi kì, töøng giai ñoaïn vôùi nhöõng phöông thöùc, bieän phaùp cuï theå ñeå ñaït muïc tieâu vôùi hieäu quaû cao nhaát. Ñieàu naøy ñoøi hoûi CBQL phaûi laøm toát coâng taùc döï baùo, phaûi phaân bieät ñöôïc caùc loaïi keá hoaïch cuøng caùc kyõ thuaät töông öùng - Chöùc naêng toå chöùc: Laø ñieàu kieän cuûa QL. Noäi dung cuûa chöùc naêng naøy laø xaùc laäp, lieân keát caùc boä phaän, caùc chöùc naêng rieâng leû thaønh moät heä thoáng (bao goàm con ngöôøi, voán, thieát bò). Neáu toå chöùc toát, qua caáu truùc naøy, chuû theå QL coù theå taùc ñoäng moät caùch coù hieäu quaû ñeán ñoái töôïng QL, taïo ñoäng löïc phaùt trieån, ñaït ñeán muïc tieâu ñaõ ñònh. - Chöùc naêng chæ ñaïo- ñieàu haønh: Coù yù nghóa quyeát ñònh trong coâng taùc QL, laø phöông thöùc taùc ñoäng cuûa chuû theå QL trong suoát quaù trình töø khaâu khôûi ñoäng, duy trì ñeán vieäc thuùc ñaåy söï vaän haønh cuûa toå chöùc ñaït ñeán muïc tieâu QL. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng naøy, chuû theå QL phaûi keát hôïp khaû naêng laõnh ñaïo, chæ ñaïo vaø giao tieáp ñeå vöøa chæ daãn baèng meänh leänh vöøa keát hôïp ñoäng vieân khuyeán khích. Coù theå noùi, ñaây laø ngheä thuaät taùc ñoäng leân con ngöôøi, khôi daäy ñoäng löïc cuûa nhaân toá con ngöôøi -Chöùc naêng kieåm tra- ñaùnh giaù: Nhaèm xaùc ñònh hoaït ñoäng thöïc teá cuûa ñoái töôïng QL coù phuø hôïp hay khoâng phuø hôïp vôùi traïng thaùi ñònh tröôùc, treân cô sôû ñoù kòp thôøi ñieàu chænh nhöõng leäch laïc, thieáu soùt. Muoán laøm toát chöùc naêng naøy chuû theå QL caàn thöïc hieän toát caùc qui trình töø khaâu xaây döïng tieâu chuaån ño löôøng thöïc traïng ñeán ño löôøng thöïc teá hoaït ñoäng vaø xöû lí caùc keát quaû, qua ñoù maø ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa toå chöùc, ñaùnh giaù naêng löïc hoaït ñoäng cuûa töøng caù nhaân. Caùc chöùc naêng quaûn lyù treân laäp thaønh chu trình quaûn lyù, chuû theå quaûn lyù khi trieån khai hoaït ñoäng cuûa mình ñeàu phaûi thöïc hieän chu trình naøy.
Sô ñoà 1.2. Chu trình quaûn lyù Chöùc Chöùc Chöùc Chöùc naêng naêng toå naêng naêng keá chöùc chæ ñaïo kieåm hoaïch tra hoùa Thoâng tin phuïc vuï quaûn lyù (Nguoàn: Traàn Kieåm–Khoa hoïc QLGD – Moät soá vaán ñeà lí luaän vaø thöïc tieãn, NXB GD 2004 ) 1.2.2. Khaùi nieäm veà quaûn lyù giaùo duïc: Töï ñieån giaùo duïc hoïc ñònh nghóa khaùi nieäm quaûn lyù giaùo duïc 1. (Nghóa roäng) QLGD laø thöïc hieän vieäc QL trong lónh vöïc GD. Ngaøy nay lónh vöïc GD môû roäng hôn nhieàu so vôùi tröôùc, do choã môû roäng ñoái töôïng GD töø theá heä treû sang ngöôøi lôùn vaø toaøn xaõ hoäi. Tuy nhieân GD theá heä treû vaãn laø boä phaän noàng coát cuûa lónh vöïc GD cho toaøn xaõ hoäi. 2.(Nghóa heïp) QLGD, chuû yeáu laø QLGD theá heä treû, GD nhaø tröôøng, GD trong heä thoáng GD quoác daân. 3. QLGD goàm hai maët lôùn laø QL nhaø nöôùc veà GD, QL nhaø tröôøng vaø caùc cô sôû GD khaùc. QLGD laø vieäc thöïc hieän vaø giaùm saùt nhöõng chính saùch GD, ñaøo taïo treân caáp ñoä quoác gia, vuøng, ñòa phöông vaø cô sôû. 4. QLGD coøn laø moät ngaønh, moät boä moân khoa hoïc coù tính lieân ngaønh nhaèm vaän duïng nhöõng KH QL sao cho phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc heä thoáng GD. Trong quaù trình nghieân cöùu veà caùc lónh vöïc QLGD ñaõ coù nhieàu khaùi nieäm nhö sau: Theo TS. Traàn Kieåm: QLGD laø taùc ñoäng coù heä thoáng, coù keá hoaïch, coù yù thöùc vaø höôùng ñích cuûa chuû theå QL ôû caùc caáp khaùc nhau nhaèm muïc ñích ñaûm baûo söï hình thaønh nhaân caùch cho theá heä treû treân cô sôû nhaän thöùc vaø vaän duïng nhöõng qui luaät chung cuûa xaõ hoäi cuõng nhö caùc qui luaät cuûa QLGD, cuûa söï phaùt trieån taâm lyù vaø theå löïc cuûa treû em [ 36 ]
GS Nguyeãn Ngoïc Quang ñaõ ñöa ra khaùi nieäm nhö sau: “ QLGD laø heä thoáng nhöõng taùc ñoäng coù muïc ñích coù keá hoaïch hôïp qui luaät cuûa chuû theå QL nhaèm laøm cho heä vaän haønh theo ñöôøng loái vaø nguyeân lyù GD cuûa Ñaûng, thöïc hieän ñöôïc caùc tính chaát cuûa nhaø tröôøng XHCN cuûa Vieät Nam maø tieâu ñieåm hoäi tuï laø quaù trình daïy hoïc .GD theá heä treû, ñöa heä GD tôùi muïc tieâu döï kieán, tieán leân traïng thaùi môùi veà chaát”.[23] -Tieán só Nguyeãn Gia Quyù khaùi quaùt “QLGD laø söï taùc ñoäng coù yù thöùc cuûa chuû theå QL ñeán khaùch theå QL nhaèm ñöa hoaït ñoäng GD tôùi muïc tieâu ñaõ ñònh, treân cô sôû nhaän thöùc vaän duïng ñuùng nhöõng qui luaät khaùch quan cuûa heä thoáng GD quoác daân.[25] Khaùi nieäm veà QLGD, cho ñeán nay ñaõ coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau, nhöng cô baûn ñeàu thoáng nhaát vôùi nhau veà noäi dung, baûn chaát. “QLGD theo nghóa toång quaùt laø hoaït ñoäng ñieàu haønh phoái hôïp caùc löïc löôïng xaõ hoäi nhaèm ñaåy maïnh coâng taùc ÑT theá heä treû theo yeâu caàu phaùt trieån cuûa XH” [11]. *Xeùt veà khoa hoïc thì QLGD laø söï ñieàu khieån toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng cuûa caû coäng ñoàng, ñieàu khieån quaù trình daïy vaø hoïc nhaèm taïo ra nhöõng theá heä coù ñöùc, coù taøi phuïc vuï söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi. * Xeùt veà baûn chaát. QLGD laø moät hieän töôïng xaõ hoäi ñöôïc theå hieän caùc maët: -QLGD laø moät loaïi hình hoaït ñoäng, tuy chuyeân bieät nhöng aûnh höôûng ñeán toaøn xaõ hoäi, moïi quyeát ñònh, thay ñoåi cuûa GD ñeàu coù aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng xaõ hoäi. -Baûn thaân QLGD laø hoaït ñoäng mang tính xaõ hoäi, ñoøi hoûi phaûi huy ñoäng nguoàn nhaân löïc lôùn. -GD truyeàn ñaït, lónh hoäi nhöõng giaù trò kinh nghieäm lòch söû xaõ hoäi tích luõy qua caùc theá heä. Xaõ hoäi muoán toàn taïi, phaùt trieån thì phaûi phaùt trieån GD-ÑT. *Noäi dung QLGD bao goàm moät soá vaán ñeà cô baûn: Xaây döïng vaø chæ ñaïo thöïc hieän chieán löôïc, qui hoaïch, keá hoaïch, chính saùch phaùt trieån GD, ban haønh, toå chöùc thöïc hieän caùc vaên baûn qui phaïm phaùp luaät veà GD, tieâu chuaån nhaø giaùo, tieâu chuaån CSVC thieát bò tröôøng hoïc, toå chöùc boä maùy QLGD, toå chöùc, chæ ñaïo vieäc boài döôõng CBQL, giaùo vieân, huy ñoäng QL caùc nguoàn löïc… Nhö vaäy, “QLGD laø taäp hôïp nhöõng bieän phaùp ( toå chöùc, caùn boä, keá hoaïch hoùa…) nhaèm ñaûm baûo söï vaän haønh bình thöôøng cuûa caùc cô quan trong heä thoáng GD, ñaûm baûo söï tieáp tuïc phaùt trieån vaø môû roäng heä thoáng caû veà maët soá löôïng cuõng nhö chaát löôïng”.[21]
1.2.3. Quaûn lyù tröôøng hoïc Nhaø tröôøng noùi chung, vaø nhaø tröôøng phoå thoâng noùi rieâng laø ñôn vò cô sôû cuûa giaùo duïc, giöõ moät vò trí raát quan troïng vaø quyeát ñònh chaát löôïng giaùo duïc; ñoù laø vieäc ñaøo taïo ra theá heä treû coù ñuû phaåm chaát vaø naêng löïc ñaùp öùng cho coâng cuoäc xaây döïng vaø baûo veä toå quoác XHCN. Caûi tieán, ñoåi môùi quaûn lyù theo tinh thaàn nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù VI ( khoaù V ) cuûa Ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng tröôùc heát laø vöøa baûo ñaûm söï taäp trung thoáng nhaát quaûn lyù cuûa Trung öông, vöøa môû roäng quyeàn chuû ñoäng saùng taïo cuaû caùc cô sôû. Quaûn lyù trong nhaø tröôøng theo GS.VS Phaïm Minh Haïc "laø thöïc hieän ñöôøng loái giaùo duïc cuûa Ñaûng trong phaïm vi traùch nhieäm cuûa mình, töùc laø ñöa nhaø tröôøng vaän haønh theo nguyeân lyù giaùo duïc, ñeå tieán tôùi muïc tieâu giaùo duïc, muïc tieâu ñaøo taïo ñoái vôùi ngaønh quaûn lyù giaùo duïc, vôùi theá heä treû vaø vôùi töøng hoïc sinh. Ñoù laø ñöa ñoái töôïng cuûa quaù trình quaûn lyù giaùo duïc töø traïng thaùi naøy sang traïng thaùi khaùc" [32] quaûn lyù tröôøng hoïc coøn laø söï quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng tröôøng ñoù ñoái vôùi toaøn boä nhöõng con ngöôøi, nhöõng hoaït ñoäng, nhöõng toå chöùc vaø nhöõng phöông tieän vaät chaát, kyõ thuaät, taøi chính cuûa tröôøng ñeå ñaït cho ñöôïc muïc tieâu söï GD&ÑT hoïc sinh töøng loaïi tröôøng ñoù. Do vaäy, coù theå khaùi quaùt coâng taùc quaûn lyù tröôøng hoïc chuû yeáu nhaèm vaøo muïc tieâu sau : - Thöïc hieän phoå caäp giaùo duïc, xaây döïng vaø phaùt trieån neàn taûng vaên hoaù cuûa daân toäc; - Phaùt trieån toaøn dieän nhaân caùch XHCN ôû hoïc sinh, ñaøo taïo theá heä treû caùch maïng ñôøi sau ; - Chuaån bò löïc löôïng lao ñoäng treû, sau hoaøn thaønh nhieäm vuï caáp hoïc naøo ñoù, tham gia tröïc tieáp vaøo ñôøi soáng saûn xuaát baûo veä toå quoác vaø hoaït ñoäng xaõ hoäi; - Taïo nguoàn cho caùc tröôøng daïy ngheà, trung caáp chuyeân nghieäp vaø ñaïi hoïc; - Phaùt hieän vaø boài döôõng ngöôøi gioûi ñeå taïo thaønh caùc nhaø khoa hoïc, ngheä thuaät, kyõ thaät, kinh teá, quaûn lyù xaõ hoäi; - Goùp phaàn naâng cao vaø oån ñònh ñôøi soáng xaõ hoäi. nhö vaäy quaûn lyù nhaø tröôøng thöïc chaát laø quaûn lyù hoaït ñoäng daïy-hoïc, ñoù laø hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh bao goàm vieäc truyeàn ñaït vaø vieäc lónh hoäi nhöõng kinh nghieäm lòch söû-xaõ hoäi cuûa loaøi ngöôøi; ñoù coøn laø hoaït ñoäng daïy-hoïc caùc tri thöùc khoa hoïc- vaên hoaù, kyõ thuaät, lao ñoäng,vv..caùc tri
thöùc veà quan heä saûn xuaát, cuõng nhö caùc quan heä xaõ hoäi noùi chung, quan heä ngöôøi ngöôøi; caùc kyõ naêng theå hieän caùc tri thöùc noùi treân ñöôïc vaän duïng vaøo cuoäc soáng thöïc teá thöôøng ngaøy. Vieäc quaûn lyù nhaø tröôøng phoå thoâng noùi chung laø quaûn lyù hoaït ñoäng daïy hoïc, ñoù chính laø laøm sau ñöa hoaït ñoäng naøy töø traïng thaùi naøy sang traïng thaùi khaùc ñeå daàn daàn tieán ñeán muïc tieâu giaùo duïc. Treân cô sôû ñoù, ngöôøi CBQL tröôøng hoïc phaûi bieát roõ mình QL hoaït ñoäng daïy hoïc ôû caáp ñoä naøo, töø ñoù ñeà ra bieän phaùp quaûn lyù höõu hieäu. 1.2.4. Phöông phaùp quaûn lyù Ñeå toå chöùc thöïc hieän caùc muïc tieâu, chöùc naêng quaûn lyù moät caùch hieäu quaû vaø khoa hoïc, ñoøi hoûi nhaø quaûn lyù phaûi töï xaùc ñònh höôùng ñi phuø hôïp, töøng böôùc tieáp caän caùc phöông phaùp QL vaø vaän duïng moät caùch linh hoaït.  “ phöông phaùp quaûn lyù laø caùch thöùc maø chuû theå quaûn lyù taùc ñoäng vaøo ñoái töôïng quaûn lyù nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu nhaát ñònh” [17}  “phöông phaùp quaûn lyù giaùo duïc ñöôïc hieåu laø toång theå nhöõng caùch thöùc taùc ñoäng baèng nhöõng phöông tieän khaùc nhau cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán heä thoáng bò quaûn lyù nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu quaûn lyù” [36] *Moät soá phöông phaùp QLGD tieâu bieåu : a. Phöông phaùp haønh chính-phaùp luaät laø toång theå caùc taùc ñoäng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa chuû theå QL ñeán ñoái töôïng bò QL döïa treân quan heä toå chöùc vaø quyeàn löïc nhaø nöôùc. Ñaây laø phöông phaùp mang tính cöôõng böùc ñôn phöông cuûa chuû theå QL, ñaûm baûo caáp treân ra leänh, caáp döôùi thi haønh. b. Phöông phaùp taâm lyù- giaùo duïc : laø toång theå caùc taùc ñoäng leân trí tueä, tình caûm, yù thöùc vaø nhaân caùch cuûa con ngöôøi. Thoâng qua moái quan heä lieân nhaân caùch taùc ñoäng leân con ngöôøi nhaèm cung caáp, trang bò theâm hieåu bieát hình thaønh nhöõng quan ñieåm ñuùng ñaén naâng cao khaû naêng, trình ñoä thöïc hieän nhieäm vuï cuûa caáp döôùi. Töø ñaây seõ chuaån bò tö töôûng, tình caûm, yù thöùc traùch nhieäm, yù thöùc töï giaùc, töï chuû, loøng kieân trì, tinh thaàn töï chòu traùc h nhieäm, khoâng khí laønh maïnh trong toå chöùc khi thöïc hieän nhieäm vuï. c. Phöông phaùp kích thích : laø toång theå nhöõng taùc ñoäng ñeán con ngöôøi thoâng qua lôïi ích vaät chaát, lôïi ích tinh thaàn nhaèm phaùt huy ôû hoï tieàm naêng, trí tueä, tình caûm, yù chí, traùc h nhieäm vaø quyeát taâm haønh ñoäng vì lôïi ích chung cuûa toå chöùc.
Nhöõng kích thích veà vaät chaát nhö : caùc thang löông, baäc löông, tieàn thöôûng, ñieàu kieän sinh hoaït, lao ñoäng vv… coù yù nghóa tích cöïc ñoái vôùi con ngöôøi, khieán hoï lao ñoäng nhieàu hôn, toát hôn coù naêng suaát hôn ñeå coù nhöõng coáng hieán xöùng ñaùng cho toå chöùc. Caùc phöông phaùp treân coù quan heä maät thieát vaø hoã trôï cho nhau, tuøy vaøo tình hình thöïc tieãn cuûa nhaø tröôøng maø HT trieån khai thöïc hieän sau cho ñaûm baûo söï caân ñoái vaø ñoàng boä giöõa caùc phöông phaùp. 1.2.5. Ñaëc ñieåm cuûa tröôøng Tieåu hoïc ôû Vieät Nam:  Ñaëc ñieåm veà ñoái töôïng hoïc taäp: -Veà ñoä tuoåi: Töø 6 ñeán 14 tuoåi -Veà quaù trình nhaän thöùc: Hoïc sinh tieåu hoïc tri giaùc mang tính chaát ñaïi theå, ít ñi vaøo chi tieát vaø mang tính chaát khoâng chuû ñoäng. Trí nhôù vaø caû ghi nhôù khoâng chuû ñònh vaø coù chuû ñònh ñeàu ñang phaùt trieån, cuoái baäc tieåu hoïc ghi nhôù coù chuû ñònh phaùt trieån maïnh. Trí töôûng töôïng cuûa hoïc sinh tieåu hoïc coøn taûn mạn, ít coù toå chöùc. Tö duy chuyeån töø tính cuï theå tröïc quan sang tính tröøu töôïng, khaùi quaùt… - Veà nhaân caùch: Tính caùch cuûa hoïc sinh tieåu hoïc deã bò kích ñoäng bôûi nhöõng kích thích beân trong vaø beân ngoaøi do vaäy treû deã coù haønh vi boät phaùt treû coù tính vò tha vaø söï hoàn nhieân, tình caûm cuûa treû raát deã xuùc ñoäng, soáng nhieàu baèng tình caûm, tình caûm cuûa treû mang tính cuï theå tröïc quan vaø giaøu caûm xuùc, yù chí cuûa treû chöa coù khaû naêng ñaëc muïc ñích xa vaø khaù phöùc taïp cho haønh ñoäng cuûa mình, chöa kieân trì khaéc phuïc khoù khaên, khi gaëp thaát baïi deã maát nieàm tin…  Ñaëc ñieåm veà moâi tröôøng Do ñoä tuoåi töø 6 ñeán 14 tuoåi laø coøn nhoû vaø phaàn lôùn cha meï cuûa caùc em ôû vuøng noâng thoân, hoï lo laéng cho con treû neân voâ tình hình thaønh neân khoâng gian sinh hoaït cuûa caùc em haïn heïp – ñöôïc giôùi haïn: Gia ñình – thoân xoùm – nhaø tröôøng. Ñieàu naøy noùi leân: - Hoïc sinh phuï thuoäc vaø chòu aûnh höôûng raát lôùn cuûa gia ñình veà nhieàu phöông dieän. Gia ñình vaø töøng thaønh vieân trong gia ñình aûnh höôûng raát lôùn veà hoïc taäp, sinh hoaït giao tieáp… phaàn lôùn caùc em sinh hoaït vui chôi, hoïc ôû nhaø gaén vôùi gia ñình -Thoân xoùm vaø baïn cuøng löùa cuõng taùc ñoäng raát lôùn ñeán caùc em veà yù thöùc phaán ñaáu nhieàu maët vaø vaên hoùa laøng xaõ.