Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực giảng dạy thực nghiệm cho sinh viên trong quá trình đào tạo giáo viên vật lí

TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 5 - Thaùng 01/2011<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NGUYỄN QUANG LẠC (*)<br /> NGUYỄN THANH NGUYÊN (**)<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Vật lí (VL) là môn khoa học thực nghiệm. Để dạy giỏi môn VL, người giáo i n không<br /> ch c n hiể i t c lí th y t mà c n h i c n ng lực gi ng dạy thực nghiệm. V ậy<br /> iệc ồi dưỡng, rèn l yện à hát triển ở inh i n ngành ư hạm VL những kĩ n ng, kĩ<br /> x o thí nghiệm VL hục ụ tốt cho iệc gi ng dạy a này là một nh n tố mang tính chất<br /> q y t định. Bài áo xin đưa ra một ố iện há ồi dưỡng n ng lực gi ng dạy thực<br /> nghiệm cho inh i n, g h n n ng cao chất lượng dạy học VL ở nhà trường hổ thông<br /> sau này.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Physics is an experimental science. To become a good teacher of physics, the teacher<br /> masters not only the theory but also the experimental teaching ability. Therefore, the<br /> training of pedagogical students of physics to improve and develop their experimental<br /> skills and techniques is a decisive factor contributing to the teaching of physics in future.<br /> Thi writing gge t ome mea re aiming at im ro ing the t dent’ ex erimental<br /> teaching ability, thus enhancing the quality of teaching and studying physics in high<br /> schools in future.<br /> (*) (**)<br /> 1. T ồ d o ờ ọ k ă k ảo<br /> VL ọ là ự à ũ d y k ả ă s y<br /> mộ mô k o ọ ự ệm ở vậy l ậ vậ dụ lí y vào ự à ự<br /> ò ỏ ờ áo v ê p ả ă ờ ệm ồ d o s vê<br /> v ệ sử dụ í ệm (TN), sẽ p ơ p áp ự ệm là v<br /> p p ầ í ự vào ổ mớ p ơ ọ àm ào ồ d và p á<br /> p áp dạy ọ (PPDH) eo ớ í k ă o ờ ọ là v<br /> ự oá oạ ộ ậ ứ ủ ờ m o à áo dụ<br /> ọ T y ê v ệ dạy ọ ự o á ờ ơ ào<br /> ệm vậ lí ở ờ p ổ ô ạo ộ ũ áo v ê ê à áo<br /> ò ạ mộ o ày sẽ ày mộ s ệ p áp<br /> yê là do ờ áo v ê à ồ d và p á ă lự<br /> ầy ủ o m ệ ả dạy T o s p ạm ậ lí o<br /> k ă T ầ vậy o á ờ ọ ập ở á ờ o và<br /> ào ạo ở ờ ạ ọ s ạ ọ s p ạm<br /> p ạm ò ỏ p ả à và 2. M T<br /> T M<br /> (*)<br /> T K o ậ lí T ờ ạ ọ T<br /> (**)<br /> K o ậ lí T ờ ạ ọ ồ T áp.<br /> <br /> 30<br />  Mộ o mụ ê áo dụ là à ả à ô ờ<br /> ủ ớ o oạ ệ y là ỉ ụ l p áp và ự ệ ồ p<br /> ào ạo ệ ứ ộ ồ và o ò ỏ ở ờ k p à<br /> ứ p á y í í ự ủ á ả ả và ớ d ọ s<br /> làm ủ ứ k o ọ và ô ệ T ệ l k ả<br /> ệ ạ d y sá ạo k ă dụ ụ mộ T à T à ô<br /> vậ dụ ỏ á p o ô ệp ỉ mớ s lệ p eo ờ ò<br /> í ổ ứ và kỉ l ậ p ả d d ử lí k ảT k<br /> vậy áp ứ mụ ê ảT k ứ vậ lí …<br /> v ệ ào ạo áo v ê ở á ờ s ự v ệ ào ạo v m ự<br /> p ạm ầ ảm ảo ệm ệ y ự ệ<br /> k ứ ộ mô vớ v ệ mụ ê ụ ồ d o<br /> à mộ ệ ă lự và á k p ơ p áp ả dạy ự ệm<br /> ă ệp . p ọ à k ă k<br /> ậy ă lự là ? ă lự ủ ảo ự à và ồ d o ọ<br /> mỗ o ờ là k á ă p ẩm ầ ệ m mộ<br /> lự là ộ í m lí ầy ủ và o ă lự ả dạy<br /> ê l ủ á ờ ộ ự ệm là k ò là ô v ệ<br /> tính ày mà o ờ oà à á m ủ á à lí l ậ dạy ọ<br /> ẹp mộ loạ oạ ộ ào ă lự k ệm y ỉ ập<br /> ệ và p á o á mộ s ệ ụ ủ ă lự<br /> oạ ộ  ă lự T o ồm<br /> vớ ờ ầ p ả - s s dụ ụT ơ ồ<br /> ă lự ả dạy ự ệm ă yê l ạo í ă yê lí vậ<br /> lự ả dạy ự ệm là mộ à à ỏ ô ờ yê ầ ảo<br /> p ầ ê ủ ă lự dạy ọ T à k ă sử dụ k ă sử …<br /> ă lự ả dạy ự -K ả ă s s á loạ T<br /> ệm là mộ loạ ă lự v ò T d T ự d ệ và T ự<br /> y sự à ô y ạ à ủ … ả v mụ í yê<br /> ủ oạ ộ dạy ọ ở à ờ ầ và y à o dạy ọ vậ<br /> p ổ ô lí ũ vậ dụ l oạ o ờ<br /> mộ à ả í ệm ả<br /> à ô ờ ớ p ả  ă lự ủ ờ ê ứ ự<br /> ả k ô s k ứ à ả ệm ầy ủ k ă ự<br /> k ô ọ là à ô k í ệm ầ<br /> ệm k ô à ô M T - á mụ í T<br /> à ô ờ p ả k ă -K ă k sơ ồ T<br /> á mụ í T - K ă lự ọ dụ ụ í ệm<br /> k sơ ồ í ệm ă lự -K ă áo l p T<br /> áo l p dụ ụ í ệm k ả ă -K ă à T<br /> d y k ậ… -K ă ử lí k ảT<br /> T í ệm à ô v  ă lự ổ ứ và à ờ<br /> <br /> 31<br />  ả T o ồm v ệ ổ ứ o ơ l ủ ả m<br /> ả lí và k lớp ọ ai Bồi dưỡng iệc gi ng dạy thực<br />  ă lự ổ ứ o k nghiệm thông q a hoạt động rèn l yện nghiệ<br /> ạo và sử dụ T ơ ả ụ ư hạm thường x y n.<br /> o dạy ọ 2). ạy ọ k ô ỉ là mộ ô v ệ p ụ<br /> 3. M T ộ vào ă k k ả ă s p ạm<br /> T í ê ẩm ủ ờ mà ò<br /> M ò ỏ p ả sự l yệ á k ă<br /> M T ệp vụ í o<br /> p v ệ ọ ộ mô ạ ệ ệp oạ ộ l yệ ệp vụ s<br /> ả ũ p ụ vụ ệp p ạm o v í ọ o<br /> dạy ọ ủ s vê s ày á ào ạo ở ờ s p ạm<br /> ê mộ s ệ p áp m ồ m ự ệ mứ m lự<br /> d và p á ă lự ả dạy k ứ ă lự ệp ủ<br /> ự ệm o k ò ọ ở à l yệ dầ<br /> ờ ạ ọ s oà ệ p ọ vậ dụ mộ á<br /> i inh i n th c được ầ y á k ă ả dạy k p<br /> ị trí, ai tr iệc học c a n th n. vớ ự ệm mộ á ạ ệ ả ạo<br /> T ớ ờ ọ ầ á õ mộ ớ à v o ọ s k<br /> mụ ê ọ ập ủ m á o ờ 3<br /> m ộ ơ ọ ập K ờ ọ á T ba ác h ng thí nghiệm đại<br /> v ệ ọ là o cư ng h i thực ự h nh thành à ồi dưỡng<br /> m ă lự làm v ệ vớ mộ cho V những kĩ n ng, kĩ x o thực hành thí<br /> ệp ã ớ ờ ọ nghiệm an đ c n thi t.<br /> sẽ ọ m k ứ và T ự à ạ ơ là mộ ộ p ậ<br /> k ă ệp ầ á ơ ủ á dạy ọ ở ờ<br /> ọ ủ ờ ọ là p p ầ ọ vào v ệ<br /> á ọ ệ là á ự ọ T y l yệ os v ê á p ơ p áp và á<br /> ê ọ ở ò p ả m mụ ê k ă ự à và á dụ o lớ<br /> ơ là ọ sáng ạo (1). o vệ l yệ o ứ í<br /> K á vớ á ờ ạ ọ k á ầ ầ ạo ơ sở s ày ọ<br /> ờ s p ạm ào ạo lớp ờ s vào ê ứ k p sự<br /> ộ ạ ọ làm ô á ả dạy ở v lí y vớ ự y ũ là<br /> á ờ p ổ ô k ô ỉ ạo m ầ o v<br /> ơ ả là dạy í mà sự và k ự à í ệm p ổ ô<br /> y á á p ứ ạp s á và k ả ă sử dụ á í ệm o<br /> ơ ả ơ lạ k ô ơ ả ào v ệ dạy ọ k ứ ơ ứ<br /> là mộ ệ ậ y ũ í là ỉ k ự sự ă lự ự<br /> mà mỗ p ả ứ l y ệm vệ p vớ T p ổ<br /> v ệ ọ làm ộ ơ ự o í ô mớ k ả K k ô<br /> m mớ s y mê ọ ọ o ò p ả l ậ vớ á p ơ<br /> í sự ồ ạ vớ ơ v là áo v ê p áp T mà ỉ yê s vào v ệ ọ<br /> <br /> 32<br />  ập và l yệ á ệ p áp s p ạm dù dạy ọ áp dụ vớ á lớp<br /> k ả dạy ự ệm mà ô ăm 3; 4<br /> Ph i ồi dưỡng n ng lực - ầ ờ yê o ả à<br /> gi ng dạy thực nghiệm ớm h n cho ập ă ờ làm à ập í<br /> sinh viên . ệm m à và p á k ả<br /> ệ làm ày á dụ ự ă s y l ậ d y k o ọ k ả ă<br /> o vệ à và ồ d k và ạo á T<br /> d y ệp o ụ To - Tổ ứ ộ ệp vụ s p ạm<br /> ăm ầ ê oà ọ ự à ạ là oạ ộ pp ầ o ộ<br /> ơ ầ o làm e vớ T á k ă ự à s p ạm ủ<br /> d ; o ăm ứ p vớ ồ ờ là d p ậ á<br /> loạ T ự à ăm ứ ọ á á ă lự ệp ủ m s á<br /> sử và ạo mớ á dụ ụT l yệ ẩ o ệp<br /> ơ ả ăm ự à á ơ l To ộ ệp vụ s p ạm<br /> yê T vậ dụ mộ á p ả p ầ ạo sử dụ<br /> à ạo o v ệ ả dạy k p T p ổ ô<br /> vớ T 4 - ộk y k í làm k<br /> Tạo đi kiện c ở ật l ậ ệp và à ê ứ k o<br /> chất hục ụ cho thực hành thí nghiệm c ng ọ pk o p ờ v k ạo<br /> như nghi n c khoa học c a inh i n. và sử dụ á T dù o ờ<br /> ầ ầ ê p ổ ô<br /> p ụ vụ o p ò T ự à ờ 4 K T<br /> mà á ứ sử dụ vậ ò ủ ự à – T p ổ<br /> à ũ s vào ê ứ á ô ở ờ ạ ọ s p ạm là sứ<br /> ệ ạ M vậy ờ áo ọ o vệ os vê<br /> vê ớ d T p ả ờ yê k ứ k ă ự à vậ dụ<br /> m á lớp ập v í ệm ở vào v ệ dạy ọ s k ệp<br /> á ờ ạ ọ k á ; ộ áo dụ và ự à T ầ m mộ<br /> ào ạo ầ ổ ứ á l yệ á ệ m ạo kệ ậ l<br /> o ở á ờ ọ k o ọ ập và l yệ ạ ệ<br /> ă ào ạo o ơ ả pp ầ o l dạy – ọ<br /> sáu Bồi dưỡng kh n ng tự học, T ở á ờ ạ ọ và o s<br /> tự nghi n c , t m t i à áng tạo trong p ạm o vệ ồ d và p á<br /> lĩnh ực ch y n môn hục ụ tốt cho ngh ă lự ả dạy TN o là mộ v<br /> nghiệ c a n th n người học ng ọ p o oạ ệ<br /> nhi h nh th c khác nha . y ũ là mụ ê mà à áo dụ<br /> - T à lập á lạ ộ d ớ ã eo á mụ ê<br /> sự k ủ áo v ê m ả ụ ộ ủ vệ ọ o ờ ạ ày y<br /> y á v ọ ập ộ mô là ọ ọ làm ọ<br /> - Tổ ứ os vê ạo ồ s và ọ ồ ạ ” (5).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 33<br />  TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. y T yê Đổi mới hư ng há dạy học g h n tích cực h a hoạt<br /> động học tậ c a inh i n trường Đại học Đồng Thá , Tạp í áo dụ s ệ<br /> (tháng 11/2009).<br /> 2. T ọ T m H nh thành kĩ n ng thí nghiệm cho inh i n khoa ật lí thông<br /> q a iệc dạy – học thí nghiệm Điện th ộc h n thực hành ật lí đại cư ng, ậ vă<br /> ạ s à ộ – 1997.<br /> 3. ơ y ẩ H nh thành n ng lực dạy học cho inh i n thông q a hoạt động<br /> rèn luyện nghiệ ụ ư hạm Tạp hí G áo dụ s ệ á 11/2009<br /> 4. oà ũ Nội d ng ài hướng dẫn à h nh th c các ổi thực hành hư ng<br /> pháp dạy ới iệc ồi dưỡng à hát triển n ng lực gi ng dạy thực nghiệm c a người<br /> giáo i n tư ng lai ậ vă T ạ s à ộ – 1984.<br /> 5. UNESCO, Learning: The Treasure Within, 1996.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 34<br />