Một số nhận xét về u mũi và xoang cạnh mũi ở trẻ em (Nhân 11 trường hợp u mũi và xoang cạnh mũi ở trẻ em gặp ở Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM 2000-2005)

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> MOÄT SOÁ NHAÄN XEÙT VEÀ U MUÕI VAØ XOANG CAÏNH MUÕI ÔÛ TREÛ EM<br /> <br /> (NHAÂN 11 TRÖÔØNG HÔÏP U MUÕI VAØ XOANG CAÏNH MUÕI ÔÛ TREÛ EM<br /> GAËP ÔÛ BV TMH TPHCM 2000 – 2005)<br /> Khöu Minh Thaùi*, Phan Thò Thaûo*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Muïc tieâu: Nghieân cöùu ñaëc ñieåm laâm saøng, tyû leä caùc loaïi u, tyû leä taùi phaùt vaø ñöa ra phöông phaùp ñieàu trò<br /> hieäu quaû cho u muõi vaø xoang caïnh muõi ôû treû em..<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu: nghieân cöùu hoài cöùu ( töø naêm 2000 ñeán naêm 2005).<br /> Keát quaû nghieân cöùu:11 beänh nhaân: laâm saøng gioáng nhö tình traïng vieâm muõi xoang maïn tính nhöng<br /> thöôøng 1 beân, beänh nhaân ñeán treå vaø coù bieán chöùng maét (36, 6 %). Phaàn lôùn u laø u laønh tính ( 63,6 %). Haàu<br /> heát u laønh tính ñöôïc phaãu thuaät qua noäi soi muó xoang ( 6/7 # 85,7%). Tyû leä taùi phaùt chöa ñaùnh giaù ñöôïc.<br /> Keát luaän: u muõi vaø xoang caïnh muõi treû em thöôøng laønh tính, phöông phaùp phaãu thuaät noäi soi muõi xoang<br /> ñeå laáy u laønh tính raát khaû thi.<br /> <br /> SUMMARY<br /> ANALYSE: 11 NEOPLASMS OF THE NOSE AND PARANASAL SINUSES IN CHILDREN<br /> AT THE EAR – NOSE – THROAT HOSPITAL - HCM CITY ( 2000 – 2005)<br /> Khuu Minh Thai, Phan Thi Thao * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 1 - 2007: 139 – 141<br /> Objective: To estimate the characteristics of neoplasm of nose and paranasal sinus in children: clinical<br /> findings, pathology and effective treatments.<br /> Methods: Retrospective study ( 2000 – 2005).<br /> Results: 11 cases: Clinical findings are the chronic sinusitis, especially one side. The diagnosis was<br /> delayed and complications (exophthalmos,..:36,6 %). Most of tumor are benign ( 63,6 %). Treament of this<br /> benign tumors are the endoscopic surgery ( 85,7 %). The recurrent is unpreditable.<br /> Conclusion: neoplasms of the nose and paranasal sinuses in children are benign. The endocopic<br /> surgery is feasible to remove this benign tumor.<br /> thöôøng laø u laønh tính coù nguoàn goác töø sang thöông<br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> sôïi xöông vaø töø raêng, u aùc tính hay gaëp laø sarcom<br /> Theo y vaên, u vuøng muõi vaø xoang caïnh muõi (<br /> cô vaân ( rhabdomyosarcomas). Rieâng ôû Vieät<br /> ôû ngöôøi lôùn vaø treû em) raát hieám gaëp, chieám<br /> Nam, có raát ít nghin cöùu veà u muõi v xoang caïnh<br /> khoaûng döôùi 3% u cuûa ñöôøng hoâ haáp treân. U muõi<br /> muõi ôû treû em. Muïc ñích cuûa nghieân cöùu laø nhaèm<br /> vaø xoang caïnh muõi ôû treû em ñoâi khi gaây luùng tuùng<br /> ñaùnh giaù moät soá ñaëc ñieåm:<br /> cho baùc syõ trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò. Do caáu t<br /> Laâm saøng.<br /> ruùc xoang nhoû vaø chöa phaùt trieån hoaøn chænh, vaø<br /> Giaûi phaãu beänh.<br /> ñoàng thôøi tình traïng nhieãm khuaån hô haáp lm lu môø<br /> Phöông phaùp ñieàu trò khaû thi cho u muõi xoang<br /> beänh caûnh laâm saøng, neân beänh nhaân nhi ñeán beänh<br /> caïnh muõi ôû treû em.<br /> vieän vì bieán chöùng cuûa u ( loài maét, bieán daïng<br /> khuôn maët...). Theo y vaên, chöa coù thoáng keâ ñaày<br /> ñuû, chæ coù nhöõng nghieân cöùu thoáng keâ moâ taû vaø<br /> chöa coù moät tyû leä chính xaùc cho caùc loaïi u naøy.<br /> Moät soá y vaên, u muõi vaø xoang caïnh muõi ôû treû em<br /> * Khoa Nhi Toång Hôïp Bv Tai Muõi Hoïng - Tp. Hoà Chí Minh<br /> <br /> 140<br /> <br /> Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG - PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Thieát keá nghieân cöùu<br /> <br /> Bieán chöùng<br /> Khoâng<br /> <br /> 7<br /> <br /> 63.6<br /> <br /> Toång soá<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> Soá<br /> Tyû leä<br /> löôïng<br /> %<br /> <br /> Phaân loaïi<br /> <br /> Ñoái töôïng nghieân cöùu<br /> Taát caû beänh nhaân u muõi vaø xoang caïnh muõi ôû<br /> treû em döôùi 15 tuoåi ñöôïc khaùm, chaån ñoaùn vaø ñieàu<br /> trò taïi BV Tai Muõi Hoïng TPHCM trong khoaûng<br /> <br /> Laønh<br /> Tính<br /> <br /> thôøi gian 6 naêm töø naêm 2000 ñeán 2005(khoâng bao<br /> <br /> (63, 6%)<br /> <br /> goàm u xô voøm muõi hoïng).<br /> <br /> Tieán haøng nghieân cöùu<br /> Hoài cöùu beánh aùn u muõi xoang töø naêm 2000<br /> ñeán 2005.<br /> <br /> AÙc Tính<br /> (36,4%)<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> 1, U sôïi sinh xöông<br /> (ossifying fibroma)<br /> <br /> 2<br /> <br /> 18,2 %<br /> <br /> 2, U chu baøo maïch maùu<br /> (hemagio- pericytoma)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 27, 3<br /> %<br /> <br /> 3, U suïn nieâm<br /> (myxochondroma)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9,1 %<br /> <br /> 4, U nieâm (myxoma)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9,1 %<br /> <br /> 5, U nguyeân baøo thaàn kinh khöùu<br /> <br /> 2<br /> <br /> 18,2 %<br /> <br /> 6, Lymphoma<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9,1 %<br /> <br /> 7,Sarcom cô vaân<br /> (Rhadomyosarcoma)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9,1 %<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100 %<br /> <br /> Tuoåi<br /> <br /> Toàng soá<br /> Nhoû nhaát<br /> 4<br /> <br /> Lôùn nhaát<br /> 14<br /> <br /> Trung bình<br /> 11,4<br /> <br /> Xöû lyù<br /> Phöông phaùp<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> Tyû leä %<br /> <br /> Phaãu thuaät noäi soi<br /> <br /> 6<br /> <br /> 54.5 %<br /> <br /> Phaãu thuaät ñöôøng caïnh muõi<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9.1 %<br /> <br /> 4<br /> <br /> 36.4 %<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100 %<br /> <br /> Giôùi<br /> 6 nam, 5 nöõ.Thôøi gian khôûi phaùt:<br /> Thôøi gian khôûi phaùt<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> Tyû leä phaàn traêm<br /> <br /> Chuyeån vieän<br /> <br /> Töø 1  6 thaùng<br /> <br /> 6<br /> <br /> 54.5 %<br /> <br /> Toång soá<br /> <br /> Töø 6  12 thaùng<br /> <br /> 4<br /> <br /> 36.4 %<br /> <br /> > 12 thaùng<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9.1 %<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Tuoåi<br /> <br /> Bieåu hieän laâm saøng<br /> Trieäu chöùng<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> Phaàn<br /> traêm<br /> <br /> Ngheït muõi, chaûy muõi<br /> <br /> 5<br /> <br /> 45.5 %<br /> <br /> Chaûy maùu muõi<br /> <br /> 4<br /> <br /> 36.4 %<br /> <br /> Ngheït muõi, chaûy muõi, chaûy maùu muõi<br /> <br /> 2<br /> <br /> 18.2 %<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100 %<br /> <br /> Hình aûnh hoïc<br /> -Taát caû beänh nhaân ñeàu ñöôïc chuïp X quang<br /> Blondeau – Hizt vaø noäi soi muõi xoang.<br /> - CT scan: 8 / 11 tröôøng hôïp ( 72, 7 %).<br /> - MRI: nhaèm ñaùnh giaù möùc ñoä xaâm laán u vaøo<br /> caáu truùc laân caän<br /> <br /> Bieán chöùng<br /> Bieán chöùng<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> %<br /> <br /> Loài maét<br /> <br /> 3<br /> <br /> 27.3<br /> <br /> Reã muõi vaø goùc trong maét daõn roäng<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9.1<br /> <br /> Tai Muõi Hoïng<br /> <br /> %<br /> <br /> Giaûi phaãu beänh<br /> <br /> Moâ taû haøng loaït ca<br /> <br /> Tuoåi<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> Töø 4 ñeán 14 tuoåi, ñaây cuõng laø giai ñoaïn phaùt<br /> trieån caáu truùc muõi xoang cuûa treû em neân ñoâi khi<br /> khoù khaên cho vieäc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò.<br /> <br /> Giôùi<br /> Gaàn baèng nhau, nhöng khoâng coù giaù trò nhieàu<br /> trong nghieân cöùu.<br /> Thôøi gian khôûi phaùt, bieåu hieän laâm saøng vaø<br /> bieán chöùng<br /> Laâm saøng<br /> Ña soá bieåu hieän cuûa moät beänh lyù vieâm muõi<br /> xoang maïn tính nhö chaûy muõi, ngheït muõi....<br /> nhöng trong giai ñoaïn naøy (töø 4 tuoåi 14 tuoåi) treû<br /> em thöôøng coù tình traïng nhieãm khuaån hoâ haáp neân<br /> vieäc chaån ñoaùn thöôøng treå neân giaûi thích lyù do<br /> thôøi gian khôûi phaùt thöôøng keùo hôn 6 thaùng. Beänh<br /> nhaân ñeán sôùm ña soá laø coù trieäu chöùng chaûy maùu<br /> <br /> 141<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 11 * Phuï baûn Soá 1* 2007<br /> muõi( töø 1 thaùng ñeán 3 thaùng). Beänh nhaân ñeán treå<br /> neân thöôøng coù bieán chöùng do u xaâm laán vaøo caáu<br /> truùc xung quanh, ñaëc bieät laø hoác maét( gaëp 4 / 11<br /> tröôøng hôïp – 36,4 % ): loài maét, daõn roäng khoaûng<br /> caùch goùc trong maét vaø reå muûi, chaûy nöôùc maét<br /> soáng; ñoâi khi gaây suy kieät.... Ñieàu caàn löu yù ôû ñaây<br /> laø thöôøng trieäu chöùng bieåu hieän chæ ôû 1 beân, neân<br /> khi beänh nhi coù trieäu chöùng chaûy muõi, ngheït muõi<br /> xaûy ra moät beân keùo daøi chuùng ta phaûi thaêm khaùm<br /> caån thaän.<br /> <br /> Hình aûnh hoïc<br /> - X-quang Blonde – hizt: (100 %) hình aûnh<br /> môø ñoàng nhaát 1 beân. Coù giaù trò ñoái vôùi tuyeán ban<br /> ñaàu tieáp nhaän beänh nhaân.<br /> - Noäi soi muõi xoang: haàu heát ñeàu coù( 100 %):<br /> raát coù giaù trò vì<br /> Ñaùnh giaù ñöôïc hình daïng ñaïi theå u: kích<br /> thöôùc, beà maët, maät ñoä, chaân baùm...<br /> Sinh thieát u.<br /> - Nhöõng kyõ thuaät cao nhö CT- scan, MRI caàn<br /> thieát, ñaëc bieät CT- scan ngoaøi vieäc cho chuùng ta<br /> ñaùnh giaù u( kích thöôùc, bôø, maät ñoä beân trong u,....)<br /> noù coøn giuùp ta coù caùi nhìn veà moái töông quan giöõa<br /> u vaø caùc caáu truùc xöông beân caïnh nhaèm cho<br /> höôùng ñieàu trò thích hôïp.<br /> <br /> Giaûi phaãu beänh<br /> - Sinh thieát qua noäi soi: 100 %, sinh thieát<br /> tröôùc phaãu thuaät vaø sau phaãu thuaät.<br /> - Keát quaû: ña soá u muõi xoang muõi vaø xoang<br /> caïnh muõi treû em laø laønh tính ñeàu naøy phuø hôïp vôùi<br /> y vaên theá giôùi.<br /> <br /> Ñieàu trò<br /> Phaûi döïa vaøo giaûi phaãu beänh vaø keát hôïp CTscan.<br /> - U laønh tính: tieâu chuaån vaøng laø phaãu thuaät<br /> ñeå laáy u. Vôùi nhöõng tieán boä cuûa duïng cuï maùy moùc<br /> boä phaãu thuaät noäi soi muõi xoang, vieäc phaãu thuaät<br /> <br /> 142<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> laáy u qua noäi soi khaû thi. Vôùi phaãu thuaät noäi soi<br /> muõi xoang chuùng ta coù theå laáy troïn vaø gaàn troïn u<br /> nhöng ít sang chaán vaø laøm thay ñoåi caáu truùc hôn<br /> ñöôøng caïnh muõi. Ñoái vôùi u laønh tính xaâm laán roäng<br /> vaøo cô quan laân caän phaûi coù söï phoái hôïp nhieàu<br /> chuyeân khoa.<br /> -U aùc tính: keát hôïp nhieàu phöông phaùp: phaãu,<br /> xaï vaø hoùa trò.<br /> <br /> Taùi phaùt<br /> Chöa theå tieân löôïng tröôùc ñöôïc. Nguyeân nhaân<br /> chöa roõ, ña soá laø chöa laáy heát u.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> 1- U muõi vaø xoang caïnh muõi treû em hieám gaëp.<br /> Haàu heát laø u laønh tính, nhöng vieäc ñieàu trò coøn gaëp<br /> nhieàu khoù khaên do di chöùng sau phaãu thuaät, ñoâi<br /> khi nguy hieåm ñeán tính maïng beänh nhi neáu khoâng<br /> coù söï chuaån bò chu ñaùo tröôùc phaãu thuaät.<br /> 2- Vieäc chaån ñoaùn beänh töông ñoái deã nhöng<br /> beänh nhaân thöôøng ñeán beänh vieän treå vaø thöôøng coù<br /> bieán chöùng, ña soá ôû maét.<br /> 3-Giaûi phaãu beänh laø chaån ñoaùn xaùc ñònh ñeå<br /> quyeát ñònh ñieàu trò.<br /> 4- Ña soá u laø laønh tính vaø ñöôïc ñieàu trò baèng<br /> phaãu thuaät, laáy khoái u qua ñöôøng noäi soi muõi<br /> xoang laø phöông phaùp coù theå thöïc hieän ñöôïc.<br /> 5-Caàn tieáp tuïc nghieân cöùu vôùi soá löôïng beänh<br /> nhaân nhieàu hôn ñeå coù phöông phaùp ñieàu trò toát<br /> nhaát, vaø ñaùnh giaù tyû leä taùi phaùt.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> WeymullerE.A. W, (1999), paranasal sinus neoplasms in<br /> children. In: Cummings C.W. Otolaryngology head and neck<br /> surgery, 3rd edition, Mosby. Inc.<br /> Cunigham M..J. (1999), neoplastic disorder: benign and<br /> malignant. In: Cotton R.T., Myer III CM., Otolaryngology<br /> head and neck surgery, Lippincott- Raven, New York.<br /> Stacey E.M, Fecher RE.(1999): the nose, paranasal sinus and<br /> nasopharynx. In: Sternberg SS., Diagnostic surgical<br /> pathology, 3rd edition, Lippincott Williams and Wilkins., New<br /> York.<br /> <br /> Chuyeân Ñeà Tai Muõi Hoïng - Maét<br /> <br />