Nghiên cứu cải tiến cơ cấu cây trồng trên đất 2 vụ Lúa ở huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên

Nguyễn Thị Lợi và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 62(13): 44 - 49<br /> <br /> NGHIÊN CỨU CẢI TIẾN CƠ CẤU CÂY TRỒNG TRÊN ĐẤT 2 VỤ LÚA<br /> Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> <br /> Nguyễn Thị Lợi , Trần Ngọc Ngoạn , Đặng Văn Minh<br /> Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu chính của đề tài là lựa chọn giống lúa và giống khoai tây phù hợp để đƣa vào cơ cấu cây<br /> trồng trên đất 2 vụ lúa (đất trồng lúa chủ động nƣớc) tại huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên. Kết<br /> quả nghiên cứu cho thấy trong số các giống lúa đƣa vào thử nghiệm giống lúa HYT100 đạt bình<br /> quân 72,9 tạ/ha, vƣợt so với giống Khang dân (đối chứng) là 46,5% về năng suất. Giống khoai tây<br /> Diamant là các giống cho năng suất cao đạt bình quân 146,6 tạ/ha, vƣợt so với đối chứng là 49,7%<br /> về năng suất. Thu nhập của ngƣời dân tăng lên đáng kể. Cụ thể, tăng 82,4% đối với mô hình 2 vụ<br /> lúa + khoai tây đông; 64% đối với mô hình 2 vụ lúa đƣợc cải tiến giống. Mô hình 2 lúa và 1 vụ<br /> khoai tây cho hiệu quả kinh tế cao nhất.<br /> Từ khóa: Cải tiến cơ cấu cây trồng, đất chủ động nước, giống cây trồng mới, mô hình canh tác,<br /> Đồng Hỷ, Thái Nguyên.<br /> <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên là một<br /> huyện trung du miền núi, có diện tích trồng 2<br /> vụ lúa là 2165 ha (2005) [3]. Trên diện tích<br /> đất 2 vụ lúa này, ở đây cũng đã đƣợc ngƣời<br /> dân đƣa cây trồng vụ thứ 3 là cây ngô đông<br /> vào sản xuất. Nhƣng do những khó khăn về<br /> cả điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã<br /> hội, nên hầu hết diện tích đất trồng 2 vụ lúa<br /> chƣa đƣợc khai thác để trồng thêm vụ thứ 3,<br /> mặt khác giống đƣa vào sản xuất trên những<br /> chân đất này năng suất chƣa cao, chƣa khai<br /> thác hết tiềm năng của đất đai.<br /> Đặc biệt là cây trồng cho vụ thứ 3 chủ yếu là<br /> cây ngô. Do vậy việc cải tiến bộ giống đối với<br /> cây trồng lúa và đƣa cây trồng mới thêm vào<br /> cho vụ đông là điều hết sức cần thiết. Mục<br /> tiêu của đề tài là nghiên cứu các giống lúa có<br /> năng suất cao và chất lƣợng tốt, để thay thế<br /> dần các giống lúa thuần mà ngƣời dân nơi đây<br /> đang sử dụng, mặt khác đối với vụ đông (vụ<br /> 3) ngoài cây ngô ra cần đƣa thêm đƣa thêm<br /> một số cây trồng mới phù hợp với chân đất 2<br /> vụ lúa nhằm làm tăng thu nhập, cải thiện đời<br /> sống cho ngƣời dân.<br /> NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Nội dung nghiên cứu<br /> - Thử nghiệm các giống lúa lai có triển vọng<br /> trên đất 2 vụ lúa (cả vụ xuân và vụ mùa) bao<br /> <br /> <br /> Tel: 0915212958, Email: nguyenloinl@yahoo.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 44<br /> <br /> gồm 5 giống lúa: Khang dân (đối chứng);<br /> HYT83; HYT100; LVN20; HC1.<br /> - Thử nghiệm các giống khoai tây có năng<br /> suất cao chất lƣợng tốt cho vụ đông bao gồm<br /> 5 giống khoai tây: Diamant; Solara; Mariella;<br /> VC888; KT3 (đối chứng).<br /> - Sử dụng các giống đƣợc lựa chọn vào mô<br /> hình canh tác: Lúa xuân – Lúa mùa – khoai<br /> tây đông.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Các thí nghiệm đống ruộng đƣợc bố trí theo<br /> khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh, mỗi giống là một<br /> công thức thí nghiệm, diện tích thí nghiệm là<br /> 15m2/giống. Thí nghiệm đƣợc nhắc lại 3 lần.<br /> Các biện pháp kỹ thuật đƣợc áp dụng theo<br /> quy quy trình kỹ thuật trồng lúa và khoai tây<br /> của Trung tâm khuyến nông tỉnh Thái<br /> Nguyên. Bố trí thí nghiệm đồng ruộng và xây<br /> dựng mô hình trên đồng ruộng của nông dân<br /> (làm liên tục từ năm 2004 – 2008).<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> VÀ THẢO LUẬN<br /> Lựa chọn giống lúa<br /> * Kết quả theo dõi thí nghiệm về các giống<br /> lúa trong vụ xuân<br /> - Tình hình sinh trƣởng - phát triển và khả<br /> năng chống chịu của các giống lúa tham gia<br /> thí nghiệm:<br /> Thời gian sinh trƣởng của các giống lúa tham<br /> gia thí nghiệm đƣợc theo dõi là từ 115 đến<br /> 130 ngày, giống có thời gian dài ngày nhất là<br /> HYT83. Chiều cao của các giống dao động từ<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Lợi và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 87,50 - 93,25 cm. Các giống đều có khả năng<br /> chống đổ tốt. Về tình hình sâu, bệnh qua theo<br /> dõi cho thấy hầu hết các giống đều bị sâu<br /> cuốn lá, nhƣng ở mức độ nhẹ. Sâu đục thân<br /> cũng xuất hiện, qua theo dõi cho thấy bắt đầu<br /> <br /> 62(13): 44 - 49<br /> <br /> bị sâu cuốn lá từ lúc đẻ nhánh rộ và cho đến<br /> lúc lúa làm đòng. Hầu hết các giống đều<br /> không bị nhiễm bệnh đạo ôn, tuy nhiên bệnh<br /> khô vằn giống HYT83 và HYT 100 bị nhiễm<br /> nhẹ (3-5 điểm).<br /> <br /> Bảng 1. Tình hình sinh trƣởng – phát triển và khả năng chống chịu<br /> của các giống lúa lai có triển vọng ở vụ xuân trên đất 2 vụ lúa<br /> Chống chịu sâu, bệnh (điểm 0-9)<br /> <br /> Chiều cao cây<br /> (cm)<br /> <br /> Sâu cuốn lá<br /> <br /> Sâu đục<br /> thân<br /> <br /> Khô vằn<br /> <br /> Đạo<br /> ôn<br /> <br /> Đổ ngã<br /> (điểm<br /> 1-9)<br /> <br /> TT<br /> <br /> Giống<br /> <br /> TGST<br /> (ngày)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Khang dân (đc)<br /> <br /> 125<br /> <br /> 87,50<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 130<br /> <br /> 90,70<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 125<br /> <br /> 92,25<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 120<br /> <br /> 93,25<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 5<br /> <br /> HC1<br /> <br /> 115<br /> <br /> 91,12<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> - Kết quả theo dõi về các yếu tố cấu thành năng suất của các giống lúa tham gia thí nghiệm:<br /> Bảng 2. Các yếu tố cấu thành năng suất của các giống lúa tham gia thí nghiệm ở vụ xuân trên đất 2 vụ lúa<br /> TT<br /> <br /> Giống<br /> <br /> Số bông/m2<br /> <br /> Số hạt chắc<br /> /bông<br /> <br /> Tỷ lệ chắc<br /> (%)<br /> <br /> P1000 hạt (g)<br /> <br /> Năng suất lý<br /> thuyết (tạ/ha)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Khang dân (đc)<br /> <br /> 320<br /> <br /> 115<br /> <br /> 85<br /> <br /> 19<br /> <br /> 69,92<br /> <br /> 2<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 350<br /> <br /> 125<br /> <br /> 96<br /> <br /> 25<br /> <br /> 100,62<br /> <br /> 3<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 375<br /> <br /> 130<br /> <br /> 97<br /> <br /> 23<br /> <br /> 109,53<br /> <br /> 4<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 375<br /> <br /> 127<br /> <br /> 95<br /> <br /> 25<br /> <br /> 121,87<br /> <br /> 5<br /> <br /> HC1<br /> <br /> 350<br /> <br /> 127<br /> <br /> 92<br /> <br /> 23<br /> <br /> 96,60<br /> <br /> Bảng 3. Năng suất của các giống lúa xuân trên đất 2 vụ lúa<br /> Năng suất (tạ/ha)<br /> 2004<br /> <br /> 2005<br /> <br /> 2006<br /> <br /> BQ<br /> <br /> So với đối<br /> chứng<br /> <br /> Khang dân<br /> <br /> 48,6<br /> <br /> 45,3<br /> <br /> 49,1<br /> <br /> 47,6<br /> <br /> 100<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 68,0<br /> <br /> 66,2<br /> <br /> 69,3<br /> <br /> 67,8<br /> <br /> 142,5<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 77,7<br /> <br /> 75,3<br /> <br /> 78,2<br /> <br /> 77,0<br /> <br /> 161,9<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 72,9<br /> <br /> 71,2<br /> <br /> 71,1<br /> <br /> 71,7<br /> <br /> 150,7<br /> <br /> HC 1<br /> <br /> 66,0<br /> <br /> 65,0<br /> <br /> 64,8<br /> <br /> 65,2<br /> <br /> 137,1<br /> <br /> LSd05<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 6,3<br /> <br /> CV%<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 2,9<br /> <br /> Giống<br /> <br /> Bảng 4. Tình hình sinh trƣởng – phát triển và khả năng chống chịu sâu, bệnh của các giống lúa lai có triển<br /> vọng ở vụ mùa trên đất 2 vụ lúa<br /> Giống<br /> <br /> TT<br /> <br /> TGST<br /> (ngày)<br /> <br /> Chiều cao<br /> cây (cm)<br /> <br /> Chống chịu sâu, bệnh (điểm 0-9)<br /> Sâu cuốn<br /> lá<br /> <br /> Sâu đục<br /> thân<br /> <br /> Khô<br /> vằn<br /> <br /> Đạo<br /> ôn<br /> <br /> Đổ ngã<br /> (điểm 1-9)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Khang dân (đc)<br /> <br /> 112<br /> <br /> 111,0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 115<br /> <br /> 115,3<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 113<br /> <br /> 116,3<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 110<br /> <br /> 114,6<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5<br /> <br /> HC1<br /> <br /> 105<br /> <br /> 112,0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 45<br /> <br /> Nguyễn Thị Lợi và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Về số bông/m2 của các giống tham gia thí<br /> nghiệm dao động từ 320 – 375 bông/m2.<br /> Trong đó có 2 giống là HYT100 và LVN20<br /> có số bống đạt cao nhất là 375 bông/m2. Số<br /> hạt chắc/bông của các giống dao động từ 125<br /> – 127 hạt chắc/ bông, giống đạt cao nhất là<br /> HYT100 (130 hạt chắc/bông) đạt tỷ lệ 97% .<br /> Trọng lƣợng 1000 hạt của các giống dao động<br /> từ 19 – 25gam, đây là một chỉ tiêu của các<br /> giống khi qua theo dõi các năm cho thấy<br /> không có sự sai khác.<br /> <br /> 62(13): 44 - 49<br /> <br /> HYT100 cấy trong vụ xuân tại huyện Đồng<br /> Hỷ đạt 77,0 tạ/ha, cao hơn đối chứng 61,9%.<br /> * Kết quả thí nghiệm về các giống lúa trong<br /> vụ mùa.<br /> - Tình hình sinh trƣởng - phát triển và khả<br /> năng chống chịu của các giống lúa tham gia<br /> thí nghiệm:<br /> Về thời gian sinh trƣởng của các giống lúa dao<br /> động từ 105-115 ngày, dài ngày nhất là giống<br /> HYT83 (115 ngày). Về chiều cao dao động từ<br /> 111,0 cm – 116,3 cm. Sâu cuốn lá và sâu đục<br /> thân các giống đều bị ở mức độ nhẹ. Bệnh khô<br /> vằn đều bị nhiễm nhẹ. Khả năng chống đổ tốt.<br /> <br /> - Năng suất của các giống lúa thí nghiệm đƣợc<br /> kiểm chứng qua các năm đƣợc thể hiện qua<br /> bảng 3. Kết quả nghiên cứu chọn đƣợc giống<br /> <br /> Bảng 5. Các yếu tố cấu thành năng suất của các giống lúa lai tham gia thí nghiệm ở vụ mùa trên đất 2 vụ lúa<br /> TT<br /> <br /> Giống<br /> <br /> Số bông/m2<br /> <br /> Số hạt chắc/bông<br /> <br /> P1000 hạt (g)<br /> <br /> Năng suất lý<br /> thuyết (tạ/ha)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Khang dân (đc)<br /> <br /> 358,6<br /> <br /> 90,6<br /> <br /> 19,50<br /> <br /> 63,35<br /> <br /> 2<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 402,0<br /> <br /> 105,2<br /> <br /> 27,22<br /> <br /> 115,11<br /> <br /> 3<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 405,0<br /> <br /> 118,8<br /> <br /> 23,48<br /> <br /> 112,97<br /> <br /> 4<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 402,0<br /> <br /> 98,0<br /> <br /> 25,24<br /> <br /> 99,43<br /> <br /> 5<br /> <br /> HC1<br /> <br /> 405,0<br /> <br /> 106,3<br /> <br /> 24,00<br /> <br /> 103,32<br /> <br /> Qua theo dõi năng suất kết quả thu đƣợc thể hiện qua bảng 6:<br /> Bảng 6. Năng suất của các giống lúa mùa trên đất 2 vụ tại huyện Đồng Hỷ<br /> Năng suất (tạ/ha)<br /> 2004<br /> <br /> 2005<br /> <br /> 2006<br /> <br /> BQ<br /> <br /> So với đối<br /> chứng<br /> <br /> Khang dân<br /> <br /> 55,3<br /> <br /> 46,2<br /> <br /> 48,1<br /> <br /> 49,8<br /> <br /> 100<br /> <br /> HYT 83<br /> <br /> 63,7<br /> <br /> 64,3<br /> <br /> 65,1<br /> <br /> 64,3<br /> <br /> 129,2<br /> <br /> HYT 100<br /> <br /> 72,4<br /> <br /> 75,2<br /> <br /> 71,3<br /> <br /> 72,9<br /> <br /> 146,5<br /> <br /> LVN 20<br /> <br /> 67,5<br /> <br /> 68,5<br /> <br /> 70,0<br /> <br /> 68,6<br /> <br /> 137,8<br /> <br /> HC 1<br /> <br /> 70,2<br /> <br /> 68,3<br /> <br /> 65,1<br /> <br /> 67,8<br /> <br /> 136,2<br /> <br /> LSd0,05<br /> <br /> 1,5<br /> <br /> 3,7<br /> <br /> 3,5<br /> <br /> CV%<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> Giống<br /> <br /> Bảng 7. Tình hình sinh trƣởng – phát triển và khả năng chống chịu của các giống khoai tây tham gia thí<br /> nghiệm ở vụ đông trên đất 2 vụ lúa<br /> TT<br /> <br /> Giống<br /> <br /> TGST (ngày)<br /> <br /> Chiều cao cây (cm)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Diamant<br /> <br /> 87<br /> <br /> 2<br /> <br /> Solara<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3<br /> <br /> Marienla<br /> <br /> 4<br /> <br /> VC888.8<br /> <br /> 5<br /> <br /> KT3 (đc)<br /> <br /> Sâu xám (%)<br /> <br /> Mối đỏ (%)<br /> <br /> Héo xanh (%)<br /> <br /> 60,78<br /> <br /> 0,30<br /> <br /> 1,50<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> 54,33<br /> <br /> 0,30<br /> <br /> 1,50<br /> <br /> 0,2<br /> <br /> 87<br /> <br /> 54,60<br /> <br /> 0,30<br /> <br /> 1,80<br /> <br /> 0,3<br /> <br /> 87<br /> <br /> 68,79<br /> <br /> 1,20<br /> <br /> 1,50<br /> <br /> 0,1<br /> <br /> 87<br /> <br /> 54,93<br /> <br /> 0,30<br /> <br /> 2,27<br /> <br /> 1,6<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 46<br /> <br /> Chống chịu sâu, bệnh<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thị Lợi và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Kết quả theo dõi các yếu tố cấu thành năng<br /> suất và năng suất các giống lúa thí nghiệm:<br /> Trong điều kiện thời tiết vụ mùa các giống<br /> đều có khả năng đẻ nhánh rất tốt, số bông/m2<br /> của các giống tham gia thí nghiệm đạt từ<br /> 358,6 – 405 bông/m2. Số hạt chắc/bông dao<br /> động từ 90,6 – 118,8 hạt/bông. Khối lƣợng<br /> 1000 hạt của các giống đạt từ 19,5 – 27,22<br /> gam.Từ các yếu tố cấu thành năng suất cho ta<br /> kết quả về năng suất trên lý thuyết của các<br /> giống đạt từ 63,35 tạ/ha đến 115,11 tạ/ha<br /> Kết quả nghiên cứu chọn đƣợc giống<br /> HYT100 cấy trong vụ mùa tại huyện Đồng<br /> Hỷ đạt 72,9 tạ/ha, cao hơn đối chứng 46,5%.<br /> Kết quả lựa chọn giống khoai tây<br /> Kết quả nghiên cứu trên đất cấy 2 vụ lúa ở<br /> huyện Đồng Hỷ có 3 dạng địa hình là vàn<br /> cao, vàn và trũng. Căn cứ vào khả năng tiêu<br /> nƣớc ở vụ đông, thì ở huyện Đồng Hỷ chỉ có<br /> 1920 ha có đủ điều kiện để tiêu nƣớc trong vụ<br /> đông [3]. Ở đây cây trồng đƣợc lựa chọn là<br /> cây khoai tây. Việc mở rộng diện tích cây<br /> khoai tây ở huyện Đồng Hỷ có những ƣu<br /> điểm sau: Cây khoai tây là cây trồng có thời<br /> gian sinh trƣởng ngắn, nhanh cho thu hoạch,<br /> do vậy không làm ảnh hƣởng tới mùa vụ của<br /> cây lúa [1]. Khoai tây là cây trồng vừa có<br /> chức năng làm thực phẩm vừa có chức năng<br /> làm lƣơng thực, do vậy là loại nông sản đƣợc<br /> ƣa thích trên thị trƣờng [1]. Với những lí do<br /> trên thì việc phát triển cây khoai tây trên đất<br /> ruộng ở huyện Đồng Hỷ là vấn đề hết sức có<br /> ý nghĩa trong việc nâng cao hiệu quả kinh tế<br /> trong sản xuất và vấn đề an ninh lƣơng thực<br /> trong khu vực. Do vậy vấn đề dặt ra ở đây là<br /> lựa chọn đƣợc giống khoai tây cho năng suất<br /> cao và phù hợp với đồng đất ở huyện Đồng<br /> <br /> 62(13): 44 - 49<br /> <br /> Hỷ. Xuất phát từ những vấn đề trên các giống<br /> khoai tây đã đƣợc đƣa vào thí nghiệm, kiểm<br /> chứng tại Đồng Hỷ qua các năm.<br /> - Tình hình sinh trưởng – phát triển và khả<br /> năng chống chịu của các giống khoai tây<br /> tham gia thí nghiệm:<br /> Về thời gian sinh trƣởng của các giống tham<br /> gia thí nghiệm là 87 ngày. Chiều cao cây dao<br /> động từ 54,33 cm đến 68,79 cm. Tình hình<br /> sâu xám xuất hiện rất sớm từ lúc cây con bắt<br /> đầu mọc đƣợc khoảng 5-7 ngày, giống bị<br /> nặng nhất là VC888.8 ở mức 1,2%/ô thí<br /> nghiệm tức là vào khoảng 4-5 con/ô. Mối đỏ<br /> đối với cây khoai tây cũng là một vấn đề rất<br /> đƣợc quan tâm đối với đồng đất ở huyện<br /> Đồng Hỷ, qua theo dõi hầu hết các giống thí<br /> nghiệm bị mối đỏ phá hại, nặng nhất là giống<br /> KT3 (2,7%). Bệnh héo xanh hầu hết các<br /> giống đều bị nhẹ, duy có giống KT3 là bị<br /> nặng nhất (1,6%).<br /> - Kết quả theo dõi các yếu tố cấu thành năng<br /> suất của các giống thí nghiệm.<br /> Kết quả theo dõi, tính toán đƣợc thể hiện qua<br /> bảng 8.<br /> Nhìn chung các giống đều tuân thủ để mật<br /> độ là 8 cây/m2. Khối lƣợng củ/cây của các<br /> giống đạt từ 0,34 kg đến 0,71 kg, cao nhất là<br /> giống Diamant (0,71kg). Khối lƣợng 100 củ<br /> của giống đạt cao nhất là Diamant<br /> 68000g/100 củ (6,8kg/100 củ). Từ các yếu tố<br /> cấu thành năng suất cho ta đƣợc năng suất lý<br /> thuyết của các giống đạt là: giống đạt cao<br /> nhất là Diamant với 38.624 tạ/ha; giống<br /> VC888.8 đạt 31.099,2 tạ/ha; giống Marienla<br /> đạt 23.010,4 tạ/ha; giống Solara đạt 22.226,4<br /> tạ/ha; giống KT3 làm đối chứng đạt thấp<br /> nhất đạt 11.777,6 tạ/ha.<br /> <br /> Bảng 8. Các yếu tố cấu thành năng suất của các giống khoai tây thí nghiệm ở vụ đông trên đất 2 vụ lúa.<br /> TT<br /> <br /> Giống<br /> <br /> Cây/m2 (cây)<br /> <br /> M củ/cây (g)<br /> <br /> M100 củ (g)<br /> <br /> NSLT (tạ/ha)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Diamant<br /> <br /> 8<br /> <br /> 7100<br /> <br /> 68000<br /> <br /> 386,24<br /> <br /> 2<br /> <br /> Solara<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4900<br /> <br /> 56700<br /> <br /> 222,26<br /> <br /> 3<br /> <br /> Marienla<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4900<br /> <br /> 58700<br /> <br /> 230,10<br /> <br /> 4<br /> <br /> VC888.8<br /> <br /> 8<br /> <br /> 6200<br /> <br /> 62700<br /> <br /> 310,99<br /> <br /> 5<br /> <br /> KT3 (đc)<br /> <br /> 8<br /> <br /> 3400<br /> <br /> 43300<br /> <br /> 117,77<br /> <br /> Kết quả theo dõi về năng suất của các giống khoai tây đƣợc thể hiện qua bảng 9 sau:<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 47<br /> <br /> Nguyễn Thị Lợi và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 62(13): 44 - 49<br /> <br /> Bảng 9. Năng suất khoai tây đƣợc trồng trên đất ruộng 2 vụ tại huyện Đồng Hỷ<br /> Năng suất (tạ/ha)<br /> <br /> Giống<br /> <br /> So với đối chứng (%)<br /> <br /> 2004<br /> <br /> 2005<br /> <br /> 2006<br /> <br /> BQ<br /> <br /> Diamant<br /> <br /> 157,1<br /> <br /> 137,6<br /> <br /> 145,2<br /> <br /> 146,6<br /> <br /> 149,7<br /> <br /> So lara<br /> <br /> 137,6<br /> <br /> 127,0<br /> <br /> 120,1<br /> <br /> 128,2<br /> <br /> 130,9<br /> <br /> Maricula<br /> <br /> 123,1<br /> <br /> 120,2<br /> <br /> 125,5<br /> <br /> 122,9<br /> <br /> 125,5<br /> <br /> VC 888<br /> <br /> 144,1<br /> <br /> 140,7<br /> <br /> 148,2<br /> <br /> 144,3<br /> <br /> 147,4<br /> <br /> KT 3 (đ/c)<br /> <br /> 95,5<br /> <br /> 100,1<br /> <br /> 98,3<br /> <br /> 97,9<br /> <br /> 100<br /> <br /> LSd05<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> 10,8<br /> <br /> 20,7<br /> <br /> CV%<br /> <br /> 1,0<br /> <br /> 2,7<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> Bảng 10. Năng suất cây trồng cải tiến trên đất 2 vụ lúa tại huyện Đồng Hỷ<br /> <br /> Năm và vụ trồng<br /> <br /> Lúa – Lúa – Khoai tây<br /> <br /> Lúa - Lúa<br /> <br /> Năng suất x ± Sx (tạ /ha)<br /> Trên đất vàn và vàn cao<br /> <br /> Năng suất x ± Sx (tạ /ha)<br /> Trên chân đất khác<br /> <br /> Mô hình cải tiến<br /> <br /> Mô hình đối chứng<br /> <br /> Mô hình cải tiến<br /> <br /> Mô hình đối chứng<br /> <br /> 2007 Vụ 1<br /> Vụ 2<br /> Vụ 3<br /> <br /> 69,2 ± 5,2<br /> 70,8 ± 8,5<br /> 140,3 ± 10,8<br /> <br /> 49,8 ± 8,2<br /> 45,3 ± 4,1<br /> <br /> 72,5 ± 6,1<br /> 69,8 ± 7,3<br /> <br /> 49,0 ± 5,4<br /> 47,3 ± 7,2<br /> <br /> 2008 Vụ 1<br /> Vụ 2<br /> Vụ 3<br /> <br /> 67,1 ± 8,3<br /> 71,3 ± 4,5<br /> 145,3 ±12,1<br /> <br /> 17,3 ± 5,1<br /> 46,1 ± 8,0<br /> <br /> 73,5 ± 8,7<br /> 70,0 ± 5,6<br /> <br /> 50,2 ± 7,6<br /> 48,1 ± 6,5<br /> <br /> TB<br /> <br /> 68,2<br /> 71,0<br /> 142,8<br /> <br /> 48,5<br /> 45,7<br /> <br /> 73,0<br /> 69,9<br /> <br /> 49,6<br /> 47,7<br /> <br /> Vụ 1<br /> Vụ 2<br /> Vụ 3<br /> <br /> Bảng 11. So sánh hiệu quả kinh tế của các mô hình cải tiến<br /> Công thức luân canh<br /> <br /> Tổng thu<br /> <br /> Tổng chi<br /> <br /> Thu nhập<br /> So sánh<br /> <br /> Triệu đồng / ha<br /> <br /> Lúa – Lúa - Khoai tây (cải tiến)<br /> <br /> 84,0<br /> <br /> 38,2<br /> <br /> 45,8<br /> <br /> 182,4<br /> <br /> Đối chứng<br /> <br /> 37,6<br /> <br /> 12,5<br /> <br /> 25,1<br /> <br /> 100<br /> <br /> Lúa – Lúa (Cải tiến)<br /> <br /> 57,1<br /> <br /> 13,8<br /> <br /> 43,3<br /> <br /> 164,0<br /> <br /> Đối chứng<br /> <br /> 38,9<br /> <br /> 12,5<br /> <br /> 21,6<br /> <br /> 100<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu đã lựa chọn đƣợc giống<br /> Diamant cho năng suất cao nhất đạt trung<br /> bình trong 3 năm theo dõi là 146,6 tạ/ha, cao<br /> hơn giống đối chứng KT3 là 49,7%. Đồng<br /> thời qua theo dõi cho thấy đây cũng là giống<br /> có khả năng chống chịu bệnh tốt nhất.<br /> Xây dựng mô hình sản xuất tăng vụ<br /> Từ kết quả nghiên cứu trên chúng tôi tiến<br /> hành xây dựng mô hình sản xuất tăng vụ<br /> khoai tây trên đất 2 vụ lúa của huyện Đồng<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 48<br /> <br /> Hỷ. Kết quả nghiên cứu đƣợc thể hiện qua<br /> bảng 10.<br /> Từ kết quả nghiên cứu thu đƣợc, chúng tôi<br /> tiến hành so sánh hiệu quả kinh tế, kết quả<br /> đƣợc thể hiện qua bảng 11.<br /> Từ kết quả nghiên cứu cho thấy: Trên đất vàn<br /> cao và vàn trồng 2 vụ lúa 1 vụ khoai tây có<br /> cải tiến giống đã làm tăng thu nhập của ngƣời<br /> dân lên 82,4% so với đối chứng. Trên đất thấp<br /> chỉ cải tiến giống lúa đã cho thu nhập tăng lên<br /> 64% so với đối chứng.<br /> <br /> http://www.Lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />