Nghiên cứu chẩn đoán và xử trí chửa ngoài tử cung tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang năm 2015-2016

Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> NGHIÊN CỨU CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ CHỬA NGOÀI TỬ CUNG TẠI<br /> BỆNH VIỆN SẢN NHI BẮC GIANG NĂM 2015 - *2016<br /> Hà Ngọc Đại , Nguyễn Thị Bình**<br /> * **<br /> Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang; Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị phẫu thuật<br /> chửa ngoài tử cung tại bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang năm 2015 – 2016; Phƣơng<br /> pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 178 bệnh nhân đƣợc chẩn đoán chửa<br /> ngoài tử cung; Kết quả: Tỷ lệ bệnh nhân có cả 3 triệu chứng cơ năng chiếm 86,5%.<br /> Triệu chứng phần phụ có khối nề đau chiếm tỷ lệ 69,7%. Tất sản phụ có kết quả<br /> xét nghiệm Test Quick-Stick dƣơng tính. Tất cả bệnh nhân đƣợc điều trị bằng<br /> ngoại khoa, trong đó phẫu thuật nội soi chiếm 91,6%. Tỷ lệ bệnh nhân khi đến viện<br /> khối chửa đã vỡ là 52,2%. Tỷ lệ bệnh nhân đƣợc phẫu thuật cắt vòi tử cung là<br /> 96,6%; Kết luận: Tỷ lệ bệnh nhân có cả 3 triệu chứng cơ năng chiếm 86,5%. Triệu<br /> chứng phần phụ có khối nề đau chiếm tỷ lệ 69,7%. Tất cả sản phụ có kết quả xét<br /> nghiệm Test Quick-Stick dƣơng tính. Tất cả bệnh nhân đƣợc điều trị bằng ngoại<br /> khoa, trong đó phẫu thuật nội soi chiếm 91,6%. Tỷ lệ bệnh nhân khi đến viện khối<br /> chửa đã vỡ là 52,2%. Tỷ lệ bệnh nhân đƣợc phẫu thuật cắt vòi tử cung là 96,6%.<br /> Từ khóa: chửa ngoài tử cung, Bảo tồn VTC, nội soi. Beta hCG, Quickstick,<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chửa ngoài tử cung là một cấp cứu sản khoa không những đe dọa tính mạng mà còn<br /> ảnh hƣởng đến khả năng sinh sản của ngƣời phụ nữ. Nếu không đƣợc chẩn đoán đúng và<br /> điều trị kịp thời có thể dẫn đến chửa ngoài tử cung vỡ ngập máu trong ổ bụng đe doạ đến<br /> tính mạng của ngƣời bệnh.<br /> Ở Việt Nam, tại Viện Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ sơ sinh nay là Bệnh viện Phụ sản Trung<br /> ƣơng năm 2000 số trƣờng hợp chửa ngoài tử chiếm 5,5% và năm 2002 chiếm 9,7% tổng số<br /> sản phụ [9]. Trên thế giới trong những thập niên 70-80, tại các nƣớc Châu Âu và khu vực<br /> Bắc Mỹ, tỷ lệ chửa ngoài tử cung gia tăng một cách nhanh chóng, dao động khoảng 2%<br /> trên tổng số trẻ đẻ ra sống. Ở Anh tỷ lệ chửa ngoài tử cung từ năm 1966 đến năm 1996<br /> tăng từ 0,3% đến 1,6%. Tƣơng tự nhƣ vậy, tại Mỹ, từ những năm của giữa thế kỷ XX, tỷ lệ<br /> chửa ngoài tử cung là 0,4%, số liệu đã tăng lên 1,4% trong những năm gần đây [11]. Kết<br /> quả các nghiên cứu trong nƣớc cũng nhƣ trên thế giới, tỷ lệ chửa ngoài tử cung ngày một<br /> tăng [10]. Một số các yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ chửa ngoài tử cung đã đƣợc nhiều tác<br /> giả đề cập đến nhƣ: viêm nhiễm tiểu khung, tiền sử nạo hút thai, tiền sử mổ vùng tiểu<br /> khung, các biện pháp kế hoạch hóa gia đình [7].<br /> Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang là một bệnh viện đa khoa hạng I có chức năng khám<br /> chữa bệnh trong lĩnh vực sản phụ khoa và nhi khoa trên địa bàn tỉnh Bắc Giang và các<br /> vùng lân cận; với đặc thù Bắc Giang là tỉnh miền núi, sự hiểu biết của ngƣời dân về chăm<br /> sóc sức khỏe còn hạn chế. Nhiều trƣờng hợp chửa ngoài tử cung vào viện đã vỡ ngập máu<br /> trong ổ bụng đe dọa đến tính mạng ngƣời bệnh. Cho tới nay tại bệnh viện Sản Nhi Bắc<br /> Giang chƣa có một đề tài nào nghiên cứu đầy đủ về tình hình chẩn đoán và xử trí chửa<br /> ngoài tử cung. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Chẩn đoán và xử trí<br /> chửa ngoài tử cung tại bệnh viện sản nhi Bắc Giang năm 2015 - 2016”. Nhằm mục của<br /> đề tài: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị phẫu thuật ch a ngoài<br /> t cung tại bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang năm 2015 - 2016.<br /> <br /> <br /> 19<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1.Đối tƣợng nghiên cứu: Tất cả những bệnh nhân đƣợc chẩn đoán lâm sàng khi ra<br /> viện là chửa ngoài tử cung điều trị tại khoa phụ bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang có hồ sơ<br /> lƣu trữ tại phòng kế hoạch tổng hợp của bệnh viện trong thời gian từ 01/10/2015 đến<br /> 31/5/2016. Loại khỏi nghiên cứu: Khi mổ nghi ngờ không phải chửa ngoài tử cung kèm<br /> theo kết quả giải phẫu bệnh không thấy hình ảnh lông rau trên bệnh phẩm. chửa ngoài tử<br /> cung đƣợc mổ ở tuyến khác chuyển đến vì bất kỳ nguyên nhân gì.<br /> 2.2.Phƣơng pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang.<br /> Cỡ mẫu: Chọn mẫu toàn bộ, lấy theo thời gian trong thời gian nghiên cứu.<br /> Thời gian nghiên cứu: Từ ngày 01/10/2015 đến 31/5/2016.<br /> Địa điểm nghiên c u: Tại bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang.<br /> Các biến số nghiên cứu<br /> * Triệu ch ng cơ năng: Chậm kinh; Ra huyết; Đau bụng…<br /> * Các triệu ch ng thực thể: Kích thƣớc tử cung; Phần phụ; Cùng đồ; Tình trạng dịch<br /> chọc dò: có máu hoặc không.<br /> *Các triệu ch ng cận lâm sàng: Hình ảnh siêu âm; Test Quick stick: dƣơng tính hoặc<br /> âm tính; Xét nghiệm βhCG trong huyết thanh;<br /> *Phương pháp chẩn đoán: Lâm sàng kết hợp với cận lâm sàng hay nội soi chẩn đoán.<br /> * Hình thái khối ch a trong phẫu thuật: Chƣa vỡ; Đã vỡ; Rỉ máu; Huyết tụ thành nang.<br /> * Các phương pháp điều trị: Ngoại khoa; Nội khoa.<br /> * Lượng máu trong ổ bụng trong phẫu thuật:<br /> * Vị trí khối ch a: vòi TC, buồng trứng, góc sừng TC, ống cổ TC, ổ bụng.<br /> * Cách th c x trí khi phẫu thuật: Cắt vòi tử cung, bảo tồn vòi tử cung, cắt tử cung<br /> bán phần, cắt tử cung hoàn toàn, cắt góc buồng trứng, cắt góc tử cung.<br /> * Truyền máu: Số lƣợng bệnh nhân đƣợc truyền máu, số lƣợng máu truyền (ml).<br /> Xử trí số liệu: xử lý trên máy vi tính sử dụng phần mềm SPSS 16.0<br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Bảng 1. Tiền s sản phụ khoa<br /> Tiền sử Số lƣợng %<br /> 0 lần 71 39,9<br /> Nạo hút thai 1 lần 56 31,5<br /> ≥ 2 lần 51 28,7<br /> Viêm nhiễm đƣờng sinh sản 128 71,9<br /> Phẫu thuật vùng tiểu khung 41 23,0<br /> Tỷ lệ sản phụ có tiền sử nạo hút thai từ 1 lần trở lên là 60,2%. Tỷ lệ viêm nhiễm<br /> đƣờng sinh sản là 71,9%.<br /> Bảng 2. Tình trạng người bệnh trước khi phẫu thuật<br /> Tình trạng choáng Số lƣợng %<br /> Có choáng 8 4,5<br /> Không có choáng 170 95,5<br /> Tổng 178 100<br /> Hầu hết bệnh nhân không có choáng.<br /> Bảng 3. Triệu ch ng cơ năng<br /> Triệu chứng cơ năng N %<br /> Chậm kinh 169 94,9<br /> Ra huyết 10 94,4<br /> Đau bụng 164 92,1<br /> Có cả 3 triệu chứng trên 154 86,5<br /> 20<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> Phần lớn các trƣờng hợp nghiên cứu có cả 3 triệu chứng cơ năng khi đến viện chiếm<br /> 86,5%<br /> Bảng 4. Triệu ch ng thực thể<br /> Triệu chứng thực thể Số lƣợng %<br /> Tử cung to hơn bình thƣờng 30 16,9<br /> Phần phụ có khối hoặc đám nề 124 69,7<br /> Cùng đồ đau 143 80,3<br /> Triệu chứng cùng đồ đau chiếm 80,3%, phần phụ có khối nề đau chiếm tỉ lệ 69,7%<br /> Bảng 6. Kết quả xét nghiệm hCG<br /> N %<br /> Dƣơng tính 177 99,4<br /> Test Quick-Stick<br /> Âm tính 0 0<br /> Không làm test hCG 1 0,6<br /> Tổng 178 100,0<br /> Tất sản phụ có kết quả xét nghiệm Test Quick-Stick dƣơng tính<br /> Bảng 7. Kết quả xét nghiệm βhCG<br /> βhCG Số lƣợng %<br /> Có làm 6 3,4<br /> Không làm 172 96,6<br /> Tổng 178 100,0<br /> Hàm lƣợng βhCG lần 1 552 ± 61<br /> Hàm lƣợng βhCG lần 2 785 ± 53<br /> Chỉ có 3,4% đƣợc làm βhCG<br /> Bảng 8. Hình ảnh ch a ngoài t cung trên siêu âm (Trước phẫu thuật)<br /> Hình ảnh siêu âm Số lƣợng %<br /> Phần phụ có khối 121 68,0<br /> Cùng đồ Douglas có dịch 163 91,6<br /> Niêm mạc tử cung ≥ 8 mm 48 27<br /> Siêu âm phần phụ có khối chiếm 68,0%. Cùng đồ Douglas có dịch chiếm 91,6%.<br /> Bảng 9. Tỷ lệ của phương pháp chẩn đoán quyết định CNTC<br /> Phƣơng pháp chẩn đoán Số lƣợng %<br /> Lâm sàng +cận lâm sàng (Siêu âm, test Quick Stich, βHCG 175 98,3<br /> Nội soi ổ bụng chẩn đoán 3 1,7<br /> Tổng 178 100<br /> Hầu hết bệnh nhân đƣợc chẩn đoán xác định bằng lâm sàng kết hợp cận lâm sàng<br /> (Siêu âm, test Quick Stich, βHCG)<br /> Bảng 10. Phương pháp x trí<br /> Phƣơng pháp Số lƣợng %<br /> Phẫu thuật Nội soi 163 91,6<br /> Mổ mở 15 8,4<br /> Điều trị bằng Methotrexate 0 0<br /> Tổng 178 100<br /> Tất cả bệnh nhân đƣợc điều trị bằng ngoại khoa, trong đó phẫu thuật nội soi chiếm<br /> 91,6%.<br /> 21<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> Bảng 5. Tình trạng khối ch a trong phẫu thuật<br /> Tình trạng Số lƣợng %<br /> Vỡ 93 52,2<br /> Rỉ máu 71 39,9<br /> Sẩy qua loa 5 2,8<br /> Chƣa vỡ 8 4,5<br /> Huyết tụ thành nang 1 0,6<br /> Tổng 178 100,0<br /> Hơn một nửa số trƣờng hợp khi đến viện khối chửa đã vỡ (52,2%). Số trƣờng hợp<br /> khối chửa rỉ máu cũng chiếm tỷ lệ cao (39,9%)<br /> Bảng 11. Lượng máu trong ổ bụng khi phẫu thuật<br /> Lƣợng máu (ml) Số lƣợng %<br /> Không có máu 7 3,9<br /> < 500 73 91,0<br /> Có máu<br /> ≥ 500 9 5,1<br /> Tổng 178 100,0<br /> Hầu hết các trƣờng hợp đều có máu trong ổ bụng với số lƣợng dƣới 500 ml (91,0).<br /> Bảng 12. Vị trí khối ch a khi phẫu thuật<br /> Vị trí khối chửa<br /> Số lƣợng %<br /> (vòi tử cung)<br /> Bóng 100 56,2<br /> Eo 13 7,3<br /> Kẽ 6 3,4<br /> Loa 58 32,6<br /> Tổng 178 100<br /> Hơn một nửa trƣờng hợp chửa ngoài tử cung tại vị trí bóng vòi tử cung<br /> Bảng 13. Phương pháp x trí trong phẫu thuật<br /> Phƣơng pháp Số lƣợng %<br /> Cắt vòi trứng 172 96,6<br /> Bảo tồn vòi tử cung 5 2,8<br /> Lấy khối huyết tụ 1 0,6<br /> Tổng 178 100<br /> Hầu hết bệnh nhân đƣợc phẫu thuật cắt vòi tử cung (96,6%).<br /> Bảng 14. Tỷ lệ người bệnh phải truyền máu<br /> Truyền máu Số lƣợng %<br /> Không truyền máu 168 94,4<br /> Truyền máu 10 5,6<br /> Tổng 178 100<br /> Số lƣợng (ml) 465 ± 135<br /> Hầu hết bệnh nhân không cần truyền máu<br /> 4. BÀN LUẬN<br /> Tỷ lệ sản phụ có tiền sử nạo hút thai từ 1 lần trở lên là 60,2%. Tỷ lệ viêm nhiễm<br /> đƣờng sinh sản là 71,9%. Kết quả của chúng tôi cao hơn của Nguyễn Thị Hồng với tỷ lệ<br /> bệnh nhân có tiền sử nạo hút thai bị chửa ngoài tử cung chiếm tỉ lệ cao 47,7% [5], Hồ<br /> 22<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> Văn Việt ( 2008) là 53,4% , Phan Viết Tâm (2000) là 47,9%. Nhƣ vậy tiền sử nạo hút<br /> thai vẫn là nguy cơ lớn gây chửa ngoài tử cung [6].<br /> Về tình trạng ngƣời bệnh trƣớc khi phẫu thuật nghiên cứu của chúng tôi nhận thấy<br /> hầu hết bệnh nhân không có choáng (95,5%), cao hơn kết quả của Nguyễn Thị Hồng tỷ lệ<br /> bệnh nhân không choáng là 77% [5].<br /> Triệu chứng cơ năng chính là chậm kinh, đau bụng, ra huyết. Trong nghiên cứu của cúng<br /> tôi phần lớn các trƣờng hợp nghiên cứu có cả 3 triệu chứng cơ năng khi đến viện chiếm<br /> 86,5%. Kết quả này tƣơng đƣơng nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng tỷ lệ bệnh nhân có đủ cả<br /> 3 triệu chứng là 82,4% [5], của Vƣơng Tiến Hòa (2002) là 80% [3], của Nguyễn Thị Kim<br /> Dung (2004 – 2006) là 83% [1].<br /> Khám cùng đồ đau chiếm tỷ lệ 80,3% cao hơn nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng với<br /> tỷ lệ bệnh nhân khám cùng đồ đau là 64,5% [5].<br /> Tất sản phụ có kết quả xét nghiệm Test Quick-Stick dƣơng tính. Theo Vƣơng Tiến<br /> Hòa tỷ lệ xét nghiệm hCG nƣớc tiểu dƣơng tính là 95,08% [4]. Tuy nhiên khi kết quả xét<br /> nghiệm âm tính cũng không loại trừ đƣợc chửa ngoài tử cung. Xét nghiệm định tính hCG<br /> trong nƣớc tiểu bằng các xét nghiệm miễn dịch tuy là một phƣơng pháp nhanh chóng, rẻ<br /> tiền nhƣng kết quả âm tính giả khá cao nên chỉ sử dụng với mục đích hỗ trợ lâm sàng và<br /> khi kết quả âm tính cũng không loại trừ đƣợc chửa ngoài tử cung, kết hợp với khám siêu<br /> âm không có túi thai trong buồng tử cung thì phải nghĩ đến chửa ngoài tử cung.<br /> Chỉ có 3,4% đƣợc làm βhCG với kết quả lần thứ nhất cho kết quả trung bình = 552 ±<br /> 61, lần thứ hai 785 ± 53. Theo nghiên cứu của Vƣơng Tiến Hòa trong 2 năm 2005 – 2006<br /> có 338 trƣờng hợp chửa ngoài tử cung có 37 trƣờng hợp đƣợc làm xét nghiệm βhCG lần<br /> thứ nhất và 2 trƣờng hợp đƣợc làm xét nghiệm βhCG trong huyết thanh lần thứ hai, hàm<br /> lƣợng phân tán từ 11,2 mUI/ml đến 11000 mUI/ml nên hàm lƣợng trung bình có độ lệch<br /> rất lớn (1760,02 ± 2528),24 mUI/ml, có 23 trƣờng hợp CNTC có hàm lƣợng βhCG huyết<br /> thanh lần thứ nhất < 1000mUI/ml chiếm tỷ lệ 62,16%, tỷ lệ này tƣơng đƣơng với kết quả<br /> nghiên cứu của Vƣơng Tiến Hoà (63%) [4]. Trong kết quả nghiên cứu của chúng tôi chỉ<br /> có 2 trƣờng hợp đƣợc làm xét nghiệm βhCG trong huyết thanh lần thứ hai nên không đủ<br /> số lƣợng để phân tích diễn biến nồng độ βhCG trong huyết thanh giữa 2 lần<br /> Siêu âm phần phụ có khối chiếm 68,0%. Kết quả nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng<br /> siêu âm cho hình ảnh điển hình chiếm 46,5% [5], nghiên cứu của Lê Thị Hòa (2000) là<br /> 44,1% . Kết quả này phù hợp với thực tế là bệnh nhân đến viện khi đã ở giai đoạn muộn.<br /> Cùng đồ Douglas có dịch chiếm 91,6% cao hơn nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng tỷ lệ<br /> túi cùng Douglas có dịch chỉ chiếm 12,1% [5]. Nghiên cứu của Vƣơng Tiến Hòa dịch<br /> cùng đồ Douglas phát hiện khi siêu âm chiếm tỷ lệ 50,99%. Nguyễn Thị Bích Thanh là<br /> 48,4% [8], Phan Viết Tâm là 78,02% [6], Nguyễn Văn Hà là 58% [2]. Nhƣ vậy tỷ lệ bệnh<br /> nhân có dịch cùng đồ Douglas trong nghiên cứu của chúng tôi cao hơn, phù hợp với kết<br /> quả phẫu thuật thấy máu trong ổ bụng chiếm 96,1%.<br /> Chẩn đoán chửa ngoài tử cung không chỉ dựa vào một phƣơng pháp, mà là sự kết hợp<br /> lâm sàng, cận lâm sàng, nội soi để chẩn đoán. Trong nghiên cứu hầu hết bệnh nhân đƣợc<br /> chẩn đoán xác định bằng lâm sàng kết hợp cận lâm sàng (Siêu âm, test Quick Stich,<br /> βHCG).Tuy nhiên sự kết hợp 3 phƣơng pháp trên thì thƣờng có một phƣơng pháp chẩn<br /> đoán quyết định. Theo Vƣơng Tiến Hòa chẩn đoán bằng phƣơng pháp lâm sàng kết hợp<br /> với cận lâm sàng chiếm tỷ lệ 96,75%, chẩn đoán dựa vào nội soi có 11 trƣờng hợp chiếm tỷ<br /> lệ 3,25% [4]. Những trƣờng hợp đƣợc chẩn đoán bằng phƣơng pháp nội soi qua thu thập số<br /> liệu chúng tôi thấy đây là những trƣờng hợp có dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng chƣa<br /> 23<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> điển hình để chỉ định phẫu thuật. Nội soi chẩn đoán là thì đầu của phẫu thuật nội soi điều<br /> trị, nội soi ổ bụng ngày nay đƣợc xem là phƣơng pháp chắc chắn nhất để chẩn đoán xác<br /> định chửa ngoài tử cung khi chƣa có biến chứng. Theo Phan Viết Tâm tỷ lệ chẩn đoán âm<br /> tính giả là 0,32% [6].<br /> Tất cả bệnh nhân đƣợc điều trị bằng ngoại khoa, trong đó phẫu thuật nội soi chiếm<br /> 91,6%. Kết quả của chúng tôi phù hợp với của Vƣơng Tiến Hòa nghiên cứu trên 338<br /> trƣờng hợp chửa ngoài tử cung có 100% đƣợc điều trị bằng ngoại khoa, không có trƣờng<br /> hợp nào đƣợc điều trị bằng nội khoa hoặc theo dõi chửa ngoài tử cung thoái triển không<br /> can thiệp điều trị. Tuy nhiên tỷ lệ đƣợc điều trị bằng nội soi ổ bụng của chúng tôi cao hơn<br /> rất nhiều so với tác giả Vƣơng Tiến Hòa (91,6% so với 30,77%) [4], Phan Viết Tâm năm<br /> 1999 – 2000 tỷ lệ phẫu thuật nội soi chửa ngoài tử cung là 36,52% [6]. Kết quả này phù<br /> hợp với nghiên cứu của Nguyễn Thị Kim Dung tỷ lệ phẫu thuật nội soi năm 2006 là 94,3%<br /> [1], Nguyễn Thị Bích Thanh tỷ lệ phẫu thật nội soi trong số đƣợc điều trị bằng ngoại khoa<br /> là 93,37% [8].<br /> Hơn một nửa số trƣờng hợp khi đến viện khối chửa đã vỡ (52,2%). Số trƣờng hợp<br /> khối chửa rỉ máu cũng chiếm tỷ lệ cao (39,9%) Nguyễn Thị Hồng khối chửa đã vỡ chiếm<br /> 52,1% các trƣờng hợp nghiên cứu. Hầu hết các trƣờng hợp đều có máu trong ổ bụng với<br /> số lƣợng dƣới 500 ml (91,0%).Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Vƣơng Tiến<br /> Hòa, tỷ lệ có máu trong ổ bụng là 92,01%, trong đó tỷ lệ có lƣợng máu dƣới 300ml<br /> 85,21% [4]. Nguyễn Thị Bích Thanh là 86,8% [8]. Theo Nguyễn Thị Hồng thì 100% các<br /> trƣờng hợp nghiên cứu có máu trong ổ bụng [5]. Chẩn đoán sớm chửa ngoài tử cung ở<br /> giai đoạn này là mục tiêu của các thầy thuốc lâm sàng, nhƣng thƣờng khó khăn vì lúc này<br /> các triệu chứng lâm sàng thƣờng nghèo nàn và các xét nghiệm cận lâm sàng chƣa đặc<br /> hiệu cho chửa ngoài tử cung.<br /> Nghiên cứu của chúng tôi 100% các trƣờng hợp có khối chửa ở vòi tử cung, trong đó<br /> 56,2% trƣờng hợp chửa ngoài tử cung tại vị trí bóng vòi tử cung, Kết quả này tƣơng đƣơng<br /> nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng cho thấy 100% các trƣờng hợp nghiên cứu có khối chửa<br /> ở vòi tử cung,trong đó vị trí bóng vòi chiếm nhiều nhất 34,6% [5]. Kết quả này gần giống<br /> với kết quả của Nguyễn Thị Kim Dung là 98,06% [1]. Bởi vì nghiên cứu này tiến hành<br /> trong một thời gian ngắn nên không gặp trƣờng hợp nào có khối chửa ở vị trí đặc biệt nhƣ:<br /> ống cổ tử cung, buồng trứng, hay sừng tử cung.<br /> Hầu hết bệnh nhân đƣợc phẫu thuật cắt vòi tử cung (96,6%). Tỷ lệ bảo tồn vòi tử<br /> cung là 4,14% tƣơng tự nhƣ kết quả nghiên thấp hơn rất nhiều so với kết quả nghiên cứu<br /> của Phan Viết Tâm là 7,11% [6], Nguyễn Thị Bích Thanh là 17,20% đều tiến hành<br /> nghiên cứu tại Bệnh viện Phụ sản Trung ƣơng [8]. Kết quả bảo tồn trong nghiên cứu của<br /> chúng tôi còn rất thấp mặc dù hầu hết bệnh nhân đƣợc phẫu thuật nội soi, có thể là do<br /> bệnh nhân đến muộn và tình trạng khối chửa vỡ, chảy máu phức tạp. Tỷ lệ cắt khối chửa<br /> còn cao (96,6%) do phụ thuộc vào tình trạng vòi tử cung, tình trạng viêm dính tiểu<br /> khung, tình trạng huyết động lúc vào viện, số con sống của bệnh nhân, kinh nghiệm của<br /> phẫu thuật viên. Nhƣ vậy, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời chửa ngoài tử cung không<br /> những làm giảm tỷ lệ mất máu, giảm tỷ lệ cắt tử cung mà còn mở ra một triển vọng mới<br /> trong điều trị bảo tồn vòi tử cung.<br /> Có 10 trƣờng hợp phải truyền máu chiếm tỷ lệ 5,6%. Lƣợng máu trung bình truyền<br /> cho ngƣời bệnh phải truyền máu là 465 ±135. Phải truyền máu là những trƣờng hợp khi<br /> xét nghiệm có huyết sắc tố < 70 g/l hoặc những trƣờng hợp huyết sắc tố > 70 g/l nhƣng<br /> khi truyền dịch thông thƣờng và dịch cao phân tử mà HA < 90/60 mmHg.<br /> 24<br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược học miền núi số 3 năm 2016<br /> <br /> 5. KẾT LUẬN<br /> Tỷ lệ bệnh nhân có cả 3 triệu chứng cơ năng chiếm 86,5%. Triệu chứng thực thể chủ yếu<br /> là khám cùng đồ đau (80,3%) và phần phụ có khối nề (69,7%). Phƣơng pháp chẩn đoán đa<br /> số dựa vào lâm sàng và cận lâm sàng chiếm tỷ lệ 98,3%. Tất cả bệnh nhân đƣợc điều trị bằng<br /> ngoại khoa, trong đó phẫu thuật nội soi chiếm 91,6%. Tỷ lệ bệnh nhân khi đến viện khối<br /> chửa đã vỡ là 52,2%. Tỷ lệ bệnh nhân đƣợc phẫu thuật cắt vòi tử cung là 96,6%.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Nguyễn Thị Kim Dung (2006) Tình hình điều trị ch a ngoài t cung chưa vỡ tại bệnh<br /> viện Phụ sản Trung ương từ 01/07/2004 đến 30/06/2006, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ<br /> chuyên khoa cấp II, Trƣờng đại học Y Hà Nội,<br /> 2. Nguyễn Văn Hà (2004) Đánh giá giá trị chẩn đoán sớm và kết quả điều trị CNTC<br /> bằng phương pháp nội soi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Luận văn tốt<br /> nghiệp bác sỹ chuyên khoa cấp II, Đại học Y Hà Nội, Tr. 15 - 57.<br /> 3. Vƣơng Tiến Hòa (2002) "Nghiên cứu những triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán<br /> sớm chửa ngoài tử cung". Tạp chí Y học thực hành, 2 (408), tr. 15-19.<br /> 4. Vƣơng Tiến Hòa (2013) "Nghiên cứu chẩn đoán và xử trí chửa ngoài tử cung tại<br /> bệnh viện phụ sản Thanh Hóa". Tạp chí Y học thực hành, 11 (886), tr. 44-49.<br /> 5. Nguyễn Thị Hồng, cộng sự (2011) "Nhận xét chẩn đoán và xử trí chửa ngoài tử<br /> cung tại khoa sản bệnh viện đa khoa trung ƣơng Thái Nguyên". Tạp chí khoa học<br /> công nghệ, 89 (1), 153-157.<br /> 6. Phan Viết Tâm (2014) Nghiên c u tình hình ch a ngoài t cung tại viện bảo vệ bà<br /> mẹ và trẻ sơ sinh trong 2 năm 1999- 2000, Luận văn bác sỹ chuyên khoa cấp II,<br /> Trƣờng đại học Y Hà Nội,<br /> 7. Nguyễn Anh Tuấn (2012) Nghiên c u hiệu quả điều trị ch a ngoài t cung chưa<br /> vỡ bằng Mothotrexat đơn liều tại bệnh viện Phụ sản Hà Nội năm 2011, Luận văn<br /> thạc sỹ y học, Trƣờng đại học Y Hà Nội,<br /> 8. Nguyễn Thị Bích Thanh (2006) Chẩn đoán và điều trị ch a ngoài t cung tại bệnh viện<br /> Phụ sản Trung ương năm 2006, Luận văn thạc sỹ y học, Trƣờng đại học Y Hà Nội,<br /> 9. Đào Thị Huyền Trang (2011) Tìm hiểu tình hình ch a ngoài t cung và các yếu tố<br /> liên quan tại bệnh viện Phụ sản Hà Nội năm 2010, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ y<br /> khoa, Trƣờng đại học Y hà Nội,<br /> 10. Chen CY, et al (2015) "Quantitative analysis of total beta-subunit of human<br /> chorionic gonadotropin concentration in urine by immunomagnetic reduction to<br /> assist in the diagnosis of ectopic pregnancy". Int J Nanomedicine, 10, 2475-83.<br /> 11. Taran FA, et al (2015) "The Diagnosis and Treatment of Ectopic Pregnancy".<br /> Dtsch Arztebl Int, 112 (41), 693-703; quiz 704-5.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 25<br />