Nghiên cứu điều chế và tiêu chuẩn hóa acid azelaic

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐIỀU CHẾ VÀ TIÊU CHUẨN HÓA ACID AZELAIC<br /> Trương Phương*, Trần Thế Vinh*, Nguyễn Hữu Lạc Thủy*, Lê Ngọc T ú*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu điều chế tổng hợp acid azelaic từ dầu thầu dầu trong điều kiện Việt Nam và tiêu<br /> chuẩn hóa sản phẩm<br /> Phương pháp: Xây dựng quy trình điều chế acid ricinoleic từ dầu thầu dầu. Định lượng acid ricinoleic<br /> tổng hợp được bằng GC-MS. Xây dựng quy trình tổng hợp acid azelaic từ acid ricinoleic. Khảo sát và lựa chọn<br /> các yếu tố ảnh hưởng đến phản ứng oxy hoá acid ricinoleic. Tối ưu hoá phản ứng oxy hoá acid ricinoleic thông<br /> qua các bố trí thí nghiệm bậc nhất và bậc hai. Kiểm nghiệm sản phẩm acid azelaic tạo thành. Thẩm định quy<br /> trình định lượng acid azelaic bằng HPLC. Xây dựng tiêu chuẩn cho nguyên liệu acid azelaic.<br /> Kết quả: Xây dựng và tối ưu hóa quy trình điều chế acid azelaic từ dầu thầu dầu. Xây dựng tiêu chuẩn cho<br /> nguyên liệu acid azelaic<br /> Kết luận: Từ những nguyên liệu rẻ tiền, sẵn có ở Việt Nam như dầu thầu dầu, KMnO4, KOH đã xây dựng<br /> qui trình điều chế acid azelaic một nguyên liệu phổ biến dùng trong mỹ phẩm. Qui trình đã được tối ưu hóa nên<br /> đơn giản, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Sản phẩm acid azelaic tổng hợp đã được tiêu chuẩn hóa giúp ích cho<br /> việc ổn định qui trình sản xuất cũng như ổn định chất lượng sản phẩm<br /> Từ khóa: Acid azelaic, acid dicarboxylic, acid ricinoleic, dầu thầu dầu<br /> <br /> ABSTRACT<br /> STUDY ON THE PREPATION AND STANDARDIZATION OF AZELAIC ACID<br /> Truong Phuong, Tran The Vinh, Nguyen Huu Lac Thuy, Le Ngoc Tu<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh* Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 273 - 280<br /> Objective: Study on the process for producing Azelacic acid from Castor oil in Vietnamese condition. Build<br /> a standard for analyzing the product<br /> Method: Setting the producing process for ricinoleic acid from castor oil. Determining the quantity of the<br /> product ricinoleic acid by using GC-MS. Setting the producing process for azelaic acid from ricinoleic acid.<br /> Screening the factors affecting the oxidative reaction of ricinoleic acid. Optimizing the oxidative reaction of<br /> ricinoleic acid by using experimental design (the first order and the second order). Analyzing the derived product.<br /> Validating the quantifying process of azelaic acid by using HPLC. Setting the standards for the material azelaic<br /> acid.<br /> Result: We studied and established the optimal process preparation of azelaic acid from Castor oil. Setting<br /> the standards for azelaic acid<br /> Conclusion: From cheap and available materials such as Castor oil, potassium permanganate (KMnO4) and<br /> potassium hydroxide (KOH), we have synthesized azelaic acid which is a popular material for cosmetics. The<br /> procedure has been optimized for simplicity and compatibility with Vietnamese conditions. The product azelaic<br /> has been standardized for stabilizing the producing process as well as the quality of product.<br /> Keywords: azelaic acid, dicarboxylic acid, ricinoleic acid, Castor oil<br /> *Bộ môn Hóa Dược - Khoa Dược - Đại học Y Dược TP. HCM<br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Trương Phương ĐT: 0908553419<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Khoa<br /> <br /> Email: phuongnq@hcm.fpt.vn<br /> <br /> 273<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Acid azelaic là một acid dicarboxylic no<br /> mạch thẳng được tìm thấy trong lúa mì, lúa<br /> mạch và mạch nha, và được tạo ra do một loài<br /> nấm là Malassezia furfur (hay Pityrosporum ovale).<br /> Nó có tác dụng trị bệnh da, kháng khuẩn và kích<br /> thích mọc tóc, dùng dưới dạng cream 20%. Trên<br /> thị trường hiện nay có nhiều biệt dược với thành<br /> phần chính là acid azelaic có hiệu quả điều trị tốt<br /> như Azelex, Finacea, Finevin, Skinoren(1,6)<br /> Việc chiết xuất acid azelaic không kinh tế,<br /> tuy nhiên acid azelaic có thể được tổng hợp từ<br /> các acid béo như oleic, linoleic và ricinoleic(2,3,4,5,7).<br /> Trong đó, acid ricinoleic được điều chế từ một<br /> loại nguyên liệu phổ biến rẻ tiền ở Việt Nam là<br /> dầu thầu dầu. Do đó, với mục tiêu tạo nguồn<br /> <br /> nguyên liệu acid azelaic có chất lượng ổn định<br /> cho ngành mỹ phẩm trong nước, chúng tôi tiến<br /> hành nghiên cứu điều chế acid azelaic. Trong<br /> nghiên cứu tổng hợp acid azelaic, chúng tôi đã<br /> sử dụng qui hoạch thực nghiệm để tối ưu hóa<br /> thí nghiệm với mong muốn có được một qui<br /> trình ổn định. Ngoài ra, đề tài đã tạo ra một<br /> nguyên liệu cho công nghiệp mỹ phẩm ở Việt<br /> Nam.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - NGUYÊN LIỆU - PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng và nguyên liệu<br /> Đối tượng<br /> Acid ricinoleic được tổng hợp từ phản ứng<br /> thuỷ phân dầu thầu dầu.<br /> <br /> + CH3 OK<br /> <br /> + KOH<br /> <br /> Acid azelaic được tổng hợp từ phản ứng oxy<br /> hoá acid ricinoleic.<br /> 3<br /> <br /> + 8KMnO 4 + 4H2 O<br /> <br /> 3<br /> <br /> + 8MnO2 + 8KOH + 3CH 3 (CH 2 )5 CHOH-CH2 -COOH<br /> <br /> Nguyên liệu<br /> Dầu thầu dầu (Việt Nam)<br /> <br /> - Hiệu suất phản ứng được xác định bằng<br /> cách so sánh lượng sản phẩm sau tinh chế với<br /> <br /> KOH, KMnO4 (Trung Quốc)<br /> <br /> lượng sản phẩm theo lý thuyết<br /> <br /> Acid azelaic đối chiếu (Acros Organics).<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Điều chế acid ricinoleic từ dầu thầu dầu<br /> <br /> Chọn những thông số mà đa số các tài liệu<br /> sử dụng. Tiến hành khảo sát các yếu tố ảnh<br /> hưởng. Ở mỗi lần khảo sát, thay đổi thông số<br /> cần tìm trong khi giữ nguyên các giá trị khác.<br /> <br /> KOH, hỗn hợp sau đó được cho vào bình cầu và<br /> <br /> - Mỗi lần khảo sát tiến hành 3 lần, lấy giá trị<br /> trung bình.<br /> <br /> dịch H2SO4, để yên cho hỗn hợp tách lớp, phần<br /> <br /> - Xác định các yếu tố ảnh hưởng<br /> - Bố trí các thí nghiệm theo bậc nhất và bậc<br /> hai để tối ưu hoá yếu tố ảnh hưởng<br /> <br /> 274<br /> <br /> Dầu thầu dầu được cho vào dung dịch<br /> đun hồi lưu. Sau khi phản ứng kết thúc, rót hỗn<br /> hợp phản ứng vào nước và acid hoá bằng dung<br /> acid ricinoleic sẽ tách ra và nổi lên trên. Tách lấy<br /> lớp acid, rửa với nước ấm và làm khan bằng<br /> Na2SO4 khan.<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng<br /> <br /> Thời gian phản ứng<br /> <br /> Dung môi<br /> <br /> Tiến hành thu lấy dịch phản ứng thuỷ phân<br /> sau 1h, 2h, 3h và 4h. Triển khai SKLM các dịch<br /> trên, so với mẫu đối chiếu là acid ricinoleic đã<br /> được kiểm nghiệm bằng GC-MS.<br /> <br /> Khảo sát phản ứng thuỷ phân dầu thầu dầu<br /> lần lượt trong hai dung môi là cồn 96% và nước.<br /> Với các điều kiện: Dầu thầu dầu = 50 g, KOH =<br /> 10 g, Dung môi = 100 ml.<br /> Hoà 10 g KOH vào 100 ml dung môi cho đến<br /> khi tan hoàn toàn, sau đó rót từ từ dung dịch<br /> KOH vào bình cầu có chứa 50 g dầu thầu dầu,<br /> đun hồi lưu trong 3 giờ, sau đó rót dịch phản<br /> ứng vào 300 ml nước, dung dịch trở nên đục,<br /> acid hoá bằng 10 ml dung dịch acid sulfuric đậm<br /> đặc trong 30 ml nước. Thu lấy lượng acid béo<br /> tách ra, rửa 2 lần với nước sạch, sau đó cho vào<br /> 10 g Na2SO4 khan để làm khan.<br /> Tiến hành sắc ký lớp mỏng (SKLM) đối với<br /> mỗi sản phẩm tạo thành và so với mẫu đối<br /> chiếu là acid ricinoleic được kiểm nghiệm bằng<br /> GC-MS.<br /> Hệ dung môi khai triển: Benzen - Ethyl<br /> acetat - Acid acetic (90:10:2).<br /> Bản mỏng: Silicagel F254 Merck.<br /> Thuốc thử hiện màu: xanh bromocresol.<br /> Vết acid ricinoleic đối chiếu cho màu vàng<br /> và vết dầu thầu dầu cho màu xanh với thuốc thử<br /> xanh bromocresol. Từ kết quả của SKLM, chúng<br /> tôi nhận thấy lượng acid ricinoleic tạo ra trong<br /> dung môi nước rất ít, không đáng kể so với<br /> lượng acid ricinoleic tạo ra trong dung môi cồn<br /> 96%. Vì vậy, chọn dung môi thuỷ phân dầu thầu<br /> dầu là cồn 96%.<br /> Lượng KOH<br /> Tiến hành phản ứng thuỷ phân 50 g dầu<br /> thầu dầu với lượng KOH lần lượt là 8,5 g, 9 g và<br /> 10 g. Mỗi phản ứng thực hiện 3 lần, ghi nhận<br /> lượng acid ricinoleic tạo ra. (xem bảng 1)<br /> Bảng 1. Lượng acid ricinoleic tạo ra đối với mỗi<br /> lượng dùng KOH<br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> KOH = 8,5 g<br /> 43,50 g<br /> 47,24 g<br /> 41,15 g<br /> 43,96 g<br /> <br /> KOH = 9 g<br /> 48,60 g<br /> 42,17 g<br /> 40,39 g<br /> 43,72 g<br /> <br /> KOH = 10 g<br /> 43,12 g<br /> 40,47 g<br /> 48,22 g<br /> 43,94 g<br /> <br /> Như vậy lượng KOH ảnh hưởng đến lượng<br /> acid ricinoleic được tạo ra.<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Khoa<br /> <br /> Hệ dung môi triển khai: Benzen - Ethyl<br /> acetat - Acid acetic (90:10:2).<br /> Bản mỏng: Silicagel F254 Merck.<br /> Thuốc thử hiện màu: xanh bromocresol.<br /> Kết quả của SKLM, cho thấy sau 1 giờ, sản<br /> phẩm acid ricinoleic đã được tạo ra, tuy nhiên<br /> phản ứng vẫn chưa xảy ra hoàn toàn. Tiếp tục<br /> phản ứng, sau 2 giờ, lượng acid ricinoleic đã<br /> được tạo ra hoàn toàn và dầu thầu dầu đã hết.<br /> Sau đó, thời gian phản ứng có kéo dài ra cũng<br /> không làm tăng thêm sản phẩm tạo ra. Các vết<br /> sắc ký từ sau 2 giờ trở đi không có gì thay đổi.<br /> Như vậy thời gian phản ứng có ảnh hưởng<br /> đến lượng acid ricinoleic được tạo ra, tuy nhiên,<br /> khi thời gian đã đạt tối ưu thì có tăng thêm nữa<br /> thì hiệu suất cũng không tăng thêm. Vì vậy,<br /> chúng tôi quyết định chọn thời gian phản ứng là<br /> 2 giờ.<br /> Lượng H2SO4<br /> Thay đổi lượng H2SO4 dùng acid hoá dung<br /> dịch sau phản ứng, lượng acid sulfuric đậm đặc<br /> dùng lần lượt là 5 ml, 10 ml và 15 ml. Ghi nhận<br /> lượng acid ricinoleic thu được. (xem bảng 2)<br /> Bảng 2. Lượng acid ricinoleic thu được đối với mỗi<br /> lượng H2SO4<br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> 5 ml<br /> 42,50 g<br /> 39,91 g<br /> 47,87 g<br /> 43,43 g<br /> <br /> 10 ml<br /> 43,50 g<br /> 47,24 g<br /> 41,15 g<br /> 43,96 g<br /> <br /> 15 ml<br /> 44,12 g<br /> 45, 60 g<br /> 40, 27 g<br /> 43,33 g<br /> <br /> Lượng acid sulfuric đậm đặc 5 ml là đủ để<br /> acid hoá hoàn toàn dung dịch sau phản ứng, do<br /> đó, khi dùng lượng H2SO4 nhiều hơn thì lượng<br /> acid ricinoleic thu được cũng không tăng lên.<br /> Tiến hành xác định hàm lượng acid<br /> ricinoleic bằng GC-MS hàm lượng là 86,4%.<br /> Với các điều kiện trên, lượng acid béo tạo ra có<br /> hàm lượng acid ricinoleic cao. chúng tôi chọn các<br /> điều kiện này để tiến hành thuỷ phân dầu thầu<br /> dầu và không khảo sát sâu thêm. (xem bảng 3)<br /> <br /> 275<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Bảng 3. Các yếu tố thích hợp cho tổng hợp acid<br /> ricinoleic<br /> Các yếu tố khảo sát<br /> Lượng dầu thầu dầu<br /> Dung môi<br /> Lượng KOH<br /> Thời gian phản ứng<br /> Lượng H2SO4<br /> <br /> Tổng hợp acid azelaic từ acid ricinoleic<br /> Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng<br /> <br /> Kết quả<br /> 50g<br /> cồn 96%<br /> 8,5 g<br /> 2h<br /> 5 ml<br /> <br /> Lượng KMnO4 sử dụng<br /> Tiến hành: cố định thời gian phản ứng là 30<br /> phút và nhiệt độ phản ứng là nhiệt độ phòng,<br /> lần lượt thay đổi lượng dùng KMnO4 từ 6,12 g<br /> đến 9,79 g, ghi nhận lượng acid azelaic thu được<br /> và tính hiệu suất.<br /> <br /> Bảng 4. Kết quả khảo sát lượng KMnO4 sử dụng<br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> 6,12 g<br /> Mazelaic (g) Hiệu suất %<br /> 0,8341<br /> 30,6<br /> 1,1306<br /> 41,4<br /> 1,0880<br /> 39,9<br /> 1,0176<br /> 37,3<br /> <br /> 7,34 g<br /> 8,57 g<br /> 9,79 g<br /> Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất %<br /> 0,8299<br /> 30,4<br /> 0,8120<br /> 29,7<br /> 0,5387<br /> 19,7<br /> 1,1890<br /> 43,6<br /> 0,7619<br /> 27,9<br /> 0,7114<br /> 26,1<br /> 1,1214<br /> 41,1<br /> 1,1063<br /> 40,5<br /> 0,9173<br /> 33,6<br /> 1,0468<br /> 38,4<br /> 0,8934<br /> 32,7<br /> 0,7225<br /> 26,5<br /> <br /> Từ bảng kết quả trên, chúng tôi nhận thấy<br /> khi tăng lượng KMnO4 từ 6,12 g lên 7,34 g thì<br /> hiệu suất sản phẩm tăng lên từ 37,3% lên 38,4%.<br /> Tuy nhiên, nếu tiếp tục tăng lượng KMnO4 lên<br /> nữa thì hiệu suất lại giảm xuống, từ 38,4%<br /> xuống 26,5%.<br /> <br /> Thời gian phản ứng<br /> Cố định lượng KMnO4 là 7,34 g và nhiệt độ<br /> phản ứng là nhiệt độ phòng, lần lượt thay đổi<br /> thời gian phản ứng từ 15 phút đến 60 phút, ghi<br /> nhận lượng acid azelaic thu được và tính hiệu<br /> suất.<br /> <br /> Bảng 5. Kết quả khảo sát thời gian phản ứng<br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> T1 = 15 phút<br /> T2 = 30 phút<br /> Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất %<br /> 1,0842<br /> 39,7<br /> 0,8299<br /> 30,4<br /> 1,2097<br /> 44,3<br /> 1,1890<br /> 43,6<br /> 1,0185<br /> 37,3<br /> 1,1214<br /> 41,1<br /> 1,1041<br /> 40,4<br /> 1,0468<br /> 38,4<br /> <br /> Khi tăng dần thời gian phản ứng từ 15 phút<br /> lên 60 phút, chúng tôi nhận thấy hiệu suất phản<br /> ứng có xu hướng giảm dần, từ 40,4% xuống còn<br /> 38,2%. Như vậy thời gian phản ứng có ảnh<br /> hưởng đến hiệu suất phản ứng, chúng tôi chọn<br /> thời gian phản ứng là 15 phút cho những khảo<br /> sát về sau.<br /> <br /> T3 = 45 phút<br /> T4 = 60 phút<br /> Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất %<br /> 1,0313<br /> 37,8<br /> 1,1593<br /> 42,5<br /> 1,0631<br /> 38,9<br /> 0,9774<br /> 35,8<br /> 1,1254<br /> 41,2<br /> 0,9967<br /> 36,5<br /> 1,0733<br /> 39,3<br /> 1,0445<br /> 38,2<br /> <br /> Nhiệt độ phản ứng<br /> Cố định lượng KMnO4 là 7,34 g và thời gian<br /> phản ứng là 15 phút, lần lượt tiến hành phản<br /> ứng ở 0 oC (nhiệt độ tan chảy của nước đá), 30 oC<br /> (nhiệt độ phòng) và 100 oC (nhiệt độ sôi của<br /> nước), ghi nhận lượng acid azelaic thu được.<br /> <br /> Bảng 6. Kết quả khảo sát nhiệt độ phản ứng<br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> t1 = 0 oC<br /> Mazelaic (g)<br /> Hiệu suất %<br /> 1,0032<br /> 36,7<br /> 1,2309<br /> 45,1<br /> 1,1023<br /> 40,4<br /> 1,1121<br /> 40,7<br /> <br /> t2 = 30 oC<br /> Mazelaic (g)<br /> Hiệu suất %<br /> 1,0842<br /> 39,7<br /> 1,2097<br /> 44,3<br /> 1,0185<br /> 37,3<br /> 1,1041<br /> 40,4<br /> <br /> Khi thay đổi nhiệt độ phản ứng từ 0 oC<br /> (nhiệt độ tan chảy của nước đá) đến 30 oC (nhiệt<br /> độ phòng) và đến 100 oC (nhiệt độ sôi của nước),<br /> <br /> 276<br /> <br /> t3 = 100 oC<br /> Mazelaic (g)<br /> Hiệu suất %<br /> 0,9998<br /> 36,6<br /> 1,1176<br /> 40,9<br /> 1,2003<br /> 44<br /> 1,1059<br /> 40,5<br /> <br /> chúng tôi nhận thấy hiệu suất phản ứng thay<br /> đổi không đáng kể, các hiệu suất lần lượt là<br /> 40,7%, 40,4% và 40,5%.<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> Nhiệt độ môi trường ngoài không ảnh<br /> hưởng đến hiệu suất phản ứng, chúng tôi quyết<br /> định chọn nhiệt độ phản ứng là 30 oC (nhiệt độ<br /> phòng) để tiến hành các khảo sát tiếp theo.<br /> <br /> Tối ưu hoá phản ứng<br /> Bố trí thí nghiệm bậc nhất<br /> Đại lượng tối ưu Y: hiệu suất sản phẩm acid<br /> azelaic<br /> Các thông số khảo sát:<br /> X1: tỉ lệ cơ chất KMnO4<br /> X2: thời gian phản ứng<br /> Bố trí ma trận thí nghiệm (TN)<br /> Trong khảo sát này, chúng tôi chọn phương<br /> pháp bố trí thí nghiệm kiểu yếu tố đủ, vì số yếu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tố cần khảo sát là 2 yếu tố (khối lượng KMnO4<br /> và thời gian phản ứng) nên số thí nghiệm cần<br /> phải tiến hành là 4 thí nghiệm.<br /> Thí nghiệm 1: tiến hành phản ứng với X1 =<br /> 7,95 g và X2 = 20 phút<br /> Thí nghiệm 2: tiến hành phản ứng với X1 =<br /> 6,73 g và X2 = 20 phút<br /> Thí nghiệm 3: tiến hành phản ứng với X1 =<br /> 7,95 g và X2 = 10 phút<br /> Thí nghiệm 4: tiến hành phản ứng với X1 =<br /> 6,73 g và X2 = 10 phút<br /> Mỗi thí nghiệm tiến hành 3 lần và lấy kết<br /> quả trung bình. Hiệu suất thu được của các thí<br /> nghiệm được thể hiện trong bảng sau:<br /> <br /> Bảng7. Hiệu suất thu được của các thí nghiệm bố trí theo ma trận<br /> TN1<br /> TN2<br /> TN3<br /> TN4<br /> Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất % Mazelaic (g) Hiệu suất %<br /> 1,0581<br /> 38,8<br /> 1,0727<br /> 39,3<br /> 1,1110<br /> 40,7<br /> 1,1548<br /> 42,3<br /> 1,1228<br /> 41,1<br /> 1,2282<br /> 45<br /> 1,4622<br /> 53,6<br /> 1,0227<br /> 37,5<br /> 1,4583<br /> 53,4<br /> 1,1246<br /> 41,2<br /> 1,3770<br /> 50,4<br /> 0,9726<br /> 35,6<br /> 1,2131<br /> 44,4<br /> 1,1418<br /> 41,8<br /> 1,3167<br /> 48,2<br /> 1,0500<br /> 38,5<br /> <br /> Thí nghiệm<br /> Lần 1<br /> Lần 2<br /> Lần 3<br /> Trung bình<br /> <br /> Từ bảng kết quả trên, chúng tôi tìm được:<br /> <br /> 39,7 + 44,3 + 37,3 + 36,6 + 42,8<br /> b0 = y =<br /> = 40,14<br /> 5<br /> <br /> S y2 =<br /> <br /> ∑ ( yu − y) 2<br /> N0 −1<br /> <br /> → S bi =<br /> <br /> Sy<br /> <br /> ⇒ TTN1 =<br /> <br /> b1<br /> <br /> TTN 2 =<br /> <br /> b2<br /> S bi<br /> <br /> N<br /> S bi<br /> =<br /> <br /> =<br /> =<br /> <br /> = 11,293<br /> <br /> sẽ bị loại bỏ trong phương trình hồi quy. Điều<br /> này có nghĩa là các mức cơ bản mà chúng tôi xác<br /> định được trong phản ứng oxy hoá acid<br /> ricinoleic đã nằm trong vùng tối ưu và các thay<br /> đổi nhỏ trong vùng này đều không có ý nghĩa<br /> <br /> 11,293<br /> = 1,68<br /> 4<br /> 3,075<br /> = 1,83<br /> 1,68<br /> <br /> 0,125<br /> = 0,074<br /> 1,68<br /> <br /> Tra bảng Student với xác suất p = 0,95 và bậc<br /> tự do f = N0 – 1 = 4, ta được<br /> <br /> ảnh hưởng đến hiệu suất phản ứng. Vì vậy,<br /> chúng tôi tiến hành bố trí thí nghiệm bậc hai để<br /> khảo sát sâu hơn và tìm điểm cực trị cho phản<br /> ứng trong vùng tối ưu này.<br /> Bố trí thí nghiệm bậc hai theo mô hình Central<br /> Composite Design với sự hỗ trợ của phần mềm JMP<br /> 4.0<br /> Chúng tôi tiếp tục khảo sát sự ảnh hưởng<br /> <br /> TLT = T(p,f)= 2,78<br /> <br /> khối lượng KMnO4 và thời gian lên hiệu suất<br /> <br /> So sánh: TTN1 < T(p,f) (1,83 < 2,78)<br /> <br /> phản ứng. Từ các khảo sát ở trên, chúng tôi đã<br /> <br /> TTN2 < T(p,f) (0,074 < 2,78)<br /> <br /> xác định được khoảng giá trị hợp lý cho từng<br /> <br /> Cả hai giá trị TTN1 và TTN2 đều nhỏ hơn T(p,f),<br /> <br /> yếu tố và mã hoá nó như sau:<br /> <br /> tức là các hệ số b1 và b2 đều không có ý nghĩa và<br /> <br /> Chuyên Đề Dược Khoa<br /> <br /> 277<br /> <br />