Nghiên cứu giá trị bạch cầu trong 24 giờ đầu ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng

NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ BẠCH CẦU TRONG 24 GIỜ ĐẦU<br /> Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNG<br /> NGUYỄN VIẾT QUANG, NGUYỄN VIẾT QUANG HIỂN<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chấn thương sọ não gây nên hiện<br /> tượng viêm ngay sau khi chấn thương xảy ra. Cơ thể<br /> đáp ứng lại phản ứng viêm này qua nhiều cơ chế thần<br /> kinh, thể dịch. Ngoài ra còn thấy tăng số lượng bạch cầu<br /> ngay sau khi chấn thương. Đối tượng và phương<br /> pháp nghiên cứu: 120 bệnh nhân chấn thương sọ não<br /> nặng điều trị tại Bệnh viện Trung ương Huế, tuổi ≥18.<br /> Kết quả: 120 bệnh nhân, nam 104, nữ 16, 18-39 tuổi có<br /> 82 bệnh nhân, 40-60 tuổi có 31 bệnh nhân, trên 60 tuổi<br /> có 7 bệnh nhân. Nhóm Glasgow 3-6 điểm có 35 bệnh<br /> nhân, nhóm bệnh nhân Glasgow 7-8 điểm có 85 bệnh<br /> nhân. Bạch cầu ở nhóm bệnh nhân Glasgow 3-6 điểm<br /> là (14,95±1,17)x103 và nhóm Glasgow 6-7 điểm là<br /> (12,02±1,95)x103. Kết luận: Giá trị bạch cầu càng cao<br /> thang điểm Glasgow càng thấp, tiên lượng càng nặng.<br /> Từ khóa: Chấn thương sọ não, Glasgow.<br /> SUMMARY<br /> RESEARCH OF WHITE BLOOD CELL VALUE AT<br /> FIRST 24 HOURS IN PATIENTS WITH SEVERE<br /> TRAUMATIC BRAIN INJURY<br /> <br /> Background: Brain injury causing inflammation<br /> immediately after the injury. The body responsed to this<br /> inflammation through neural hormon mechanisms.<br /> Another way, traumatic brain injury patients have elevated<br /> white blood cell count immediately. Subjects and<br /> methods: 120 patients with severe traumatic brain injury<br /> treated at Hue Central Hospital, age ≥ 18. Results: 120<br /> patients, 104 males, 16 females, 18-39 years old: 82<br /> patients, 31 patients 40-60 years old, >60 years old: 7<br /> patients. Group Glasgow 3-6 points: 35 patients, Glasgow<br /> 7-8 points: 85 patients. White blood cell at Glasgow group<br /> 3-6 points: (14.95 ± 1.17)x103 and Glasgow group 7-8<br /> points: (12.02 ± 1.95)x103. Conclusion: In patients with<br /> traumatic brain injury, the higher of white blood cells is the<br /> low Glasgow Coma Scale. High value of white blood cells<br /> is the worse prognosis.<br /> Keywords: Brain injury, Glasgow.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chấn thương sọ não gây nên hiện tượng viêm ngay<br /> sau khi chấn thương xảy ra. Cơ thể đáp ứng lại phản<br /> ứng viêm này qua nhiều cơ chế thần kinh, thể dịch.<br /> Ngoài sự tăng tiết cortisol, glucose, các cytokine<br /> viêm như interleukin-6, tumor necrosis factor-α… cơ<br /> thể còn phản ứng bằng cách tăng số lượng bạch cầu<br /> ngay sau khi chấn thương.<br /> Ở nước ngoài đã có nhiều tác giả nghiên cứu vấn<br /> đề này nhưng ở Việt Nam đang còn ở mức khiêm tốn.<br /> Chúng tôi nghiên cứu vấn đề này nhằm 2 mục<br /> tiêu: Xác định giá trị bạch cầu ở các bệnh nhân chấn<br /> thương sọ não nặng.<br /> Tìm mối liên quan giữa bạch cầu với độ nặng của<br /> chấn thương sọ não qua thang điểm Glasgow.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 56<br /> <br /> 1. Đối tượng<br /> - 120 bệnh nhân bị chấn thương sọ não nặng<br /> nhập viện điều trị tại Khoa Gây mê Hồi sức A và<br /> Khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Trung ương Huế.<br /> - Thời gian nghiên cứu từ 7/2012 đến 12/2013.<br /> 1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> - Tuổi từ 18 trở lên.<br /> - Bị chấn thương sọ não nặng không hoặc chưa<br /> có chỉ định phẫu thuật.<br /> - Glasgow ≤8 điểm.<br /> 1.2. Tiêu chuẩn loại trừ<br /> - Bệnh nhân < 18 tuổi.<br /> - Bị thương tổn não nhưng không do chấn thương<br /> (u não, TBMMN).<br /> - Bị chấn thương sọ não nhưng có Glasgow từ 9<br /> đến 15 điểm.<br /> - Bị chấn thương sọ não nặng kèm theo những<br /> thương tổn trầm trọng khác như dập phổi, vỡ tạng<br /> đặc, choáng nặng.<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Mô tả cắt ngang có theo dõi và đánh giá kết quả<br /> điều trị.<br /> KẾT QUẢ<br /> 1. Tuổi, giới, chỉ số sống còn (mạch, huyết áp,<br /> tần số thở) lúc nhập viện<br /> 1.1. Đặc điểm về tuổi<br /> Bảng 1.Đặc điểm về tuổi bệnh nhân<br /> Tuổi<br /> 18-39<br /> 40-60<br /> >60<br /> <br /> n<br /> 82<br /> 31<br /> 07<br /> <br /> %<br /> 68,33<br /> 25,83<br /> 5,84<br /> <br /> p<br /> 0,05<br /> <br /> TST<br /> lần/phút<br /> 23±05<br /> 21±08<br /> 26±10<br /> 21±09<br /> 25±09<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Các chỉ số sống còn theo tuổi và giới<br /> khác nhau không có ý nghĩa thống kê, p>0,05.<br /> Bảng 4. Chỉ số sống còn theo thể loại chấn<br /> <br /> Y HỌC THỰC HÀNH (905) – SỐ 2/2014<br /> <br /> thương sọ não<br /> <br /> Glasgow<br /> <br /> Máu tụ<br /> NMC<br /> DMC<br /> Máu tụ trong não<br /> Máutụ phối hợp<br /> (NMC,DMC&TN)<br /> p<br /> <br /> Mạch<br /> lần/phút<br /> 84±16<br /> 85±29<br /> 87±21<br /> <br /> HATB<br /> (mmHg)<br /> 70±11<br /> 69±17<br /> 61±20<br /> <br /> TST<br /> lần/phút<br /> 27±12<br /> 26±13<br /> 28±10<br /> <br /> 93±29<br /> <br /> 58±13<br /> <br /> 29±07<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Các chỉ số sống còn theo thể loại chấn<br /> thương sọ não khác nhau không có ý nghĩa thống kê,<br /> p>0,05.<br /> Bảng 5. Chỉ số sống còn theo thang điểm<br /> Glasgow<br /> Glasgow 3-6 điểm<br /> Glasgow 7-8 điểm<br /> p<br /> <br /> Mạch<br /> lần/phút<br /> 98±42<br /> 87±25<br /> >0,05<br /> <br /> HATB<br /> (mmHg)<br /> 56±12<br /> 62±13<br /> >0,05<br /> <br /> TST<br /> lần/phút<br /> 32±07<br /> 30±05<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Các chỉ số sống còn theo thang điểm<br /> Glasgow khác nhau không có ý nghĩa thống kê,<br /> p>0,05.<br /> 2. Đặc điểm về thương tổn<br /> Bảng 6. Đặc điểm về thương tổn<br /> Thương tổn<br /> Máu tụ NMC<br /> Máu tụ DMC<br /> Máu tụ trong não<br /> Máu tụ phối hợp (NMC,DMC &TN)<br /> <br /> Bệnh nhân<br /> 63<br /> 41<br /> 12<br /> 04<br /> <br /> %<br /> 52,50<br /> 34,16<br /> 10,00<br /> 03,34<br /> <br /> Nhận xét:Bệnh nhân chấn thương sọ não nặng,<br /> máu tụ NMC chiếm tỉ lệ cao nhất, 52,50%.<br /> 3. Đặc điểm về Glasgow lúc nhập viện<br /> Bảng 7. Đặc điểm về Glasgow<br /> ‘<br /> 3-6<br /> 7-8<br /> <br /> n<br /> 35<br /> 85<br /> <br /> %<br /> 29,16<br /> 70,84<br /> <br /> p<br /> 0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> <br /> Nhận xét: Bạch cầu theo tuổi và giới khác nhau<br /> không có ý nghĩa thống kê, p>0,05<br /> Bảng 9. Công thức bạch cầu theo thể chấn<br /> thương sọ não<br /> Máu tụ NMC<br /> Máu tụ DMC<br /> Máu tụ trong não<br /> Máu tụ NMC,DMC&TN<br /> <br /> BC(x103)<br /> 12,02±1,95<br /> 12,12±1,37<br /> 11,90±1,10<br /> 12,22±2,07<br /> <br /> p<br /> >0,05<br /> <br /> Nhân xét: Bạch cầu theo thể loại chấn thương sọ<br /> não khác nhau không có ý nghĩa thống kê, p>0,05.<br /> Bảng 10. Công thức bạch cầu theo thang điểm<br /> <br /> Glasgow 3-6 điểm<br /> Glasgow 7-8 điểm<br /> <br /> BC(x103)<br /> 14,95±1,17<br /> 12,02±1,95<br /> <br /> p<br /> 0,05.<br /> Bạch cầu nhóm bệnh nhân có thang điểm<br /> Glasgow 3-6 điểm cao hơn hẳn nhóm bệnh nhân<br /> <br /> Y HỌC THỰC HÀNH (905) – SỐ 2/2014<br /> <br /> 57<br /> <br /> Glasgow 7-8 điểm, p