Nghiên cứu mô hình bệnh ung thư tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam qua 5 năm 2002-2006

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NGHIÊN CỨU MÔ HÌNH BỆNH UNG THƢ TẠI BVĐK QUẢNG NAM<br /> QUA 5 NĂM 2002- 2006<br /> Huỳnh Kim Thôi và cộng sự*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Bướu đầu xác định mô hình bệnh ung thư tại BVĐK tỉnh và tìm hiểu đặc điểm<br /> của một số ung thư hay gặp tại BVĐK tỉnh.<br /> Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang và hồi cứu nhóm bệnh nhân được chẩn đoán ung thư tại<br /> Khoa Giải Phẫu Bệnh BVĐK Quảng Nam trong 5 năm từ 1/2002 đến 12/2006.<br /> Kết quả: Mô hình bệnh ung thư: Kết quả nghiên cứu qua 5 năm cho thấy các ung thư hay gặp nhất ở<br /> nam là: ung thư dạ dày, vòm miệng, đại trực tràng, dương vật. Các ung thư hay gặp ở nữ là ung thư cổ tử<br /> cung, vú, đại trực tràng. Tỉ lệ nam/nữ là 0,86%. 43% trường hợp ung thư được chẩn đoán bằng tế bào học<br /> chọc hút bằng kim nhỏ. Bệnh chiếm tỉ lệ cao ở Tam Kỳ, Núi Thành, và Thăng Bình. Đặc điểm một số ung<br /> thư hay gặp: đối với ung thư dạ dày, tần suất bệnh tăng dần theo nhóm tuổi, tỉ lệ nam nữ ngang nhau. Ung<br /> thư cổ tử cung có thể gặp ở người trẻ, bệnh có liên quan đến HPV. Ung thư hạch phần lớn là di căn của<br /> ung thư biểu mô, ung thư hạch nguyên phát chiếm tỉ lệ thấp, trong đó lymphôm không Hodgkin cao gấp đôi<br /> lymphôm Hodgkin.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE STATISTICS OF CANCER IN THE HOSPITAL OF QUANG NAM IN 5 YEARS 2002-2006<br /> Huynh Kim Thoi * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 3 - 2007: 31 – 35<br /> Objectives: To establish the statistics of cancers and to acknowledge the features of some common<br /> cancers diagnosed in the general hospital of Quangnam<br /> Method: descriptive and retrospective study of all cases of cancer diagnosed at the department of<br /> pathology of the general hospital of Quang Nam in 5 years (from January, 2002 to December, 2006).<br /> Results: The statistics of cancer: After 5 years, we notify that cancers most likely occurred in men include<br /> gastric cancers, oral cancers, colorectal cancers, and penis cancers. The cancers most commonly found in women<br /> are cervical cancers, breast cancers, colorectal cancers. The male- female ratio is 0.86%. 43% of cases were<br /> diagnosed by FNAC. Its incidence remains high in Tamky, Nuithanh, and Thangbinh. The features of some<br /> common cancers: in gastric cancers, the incidence raised with age. There is an equal risk between male and female.<br /> Cervical cancers are likely to occur in young individuals and related to infection of HPV. A high proportion of<br /> lymph node cancers are metastases of epithelial carcinoma. The primary cancers take low proportion, in which<br /> Non Hodgkin’s Lymphomas is twice higher than Hodgkin’s lymphomas.<br /> <br /> ĐẶT VẤNĐỀ<br /> Hiện nay, mô hình bệnh tật ở nước ta đã có<br /> nhiều thay đổi, có sự đan xen giữa các bệnh của<br /> một nước nghèo như: nhiễm trùng, ký sinh<br /> trùng, suy dinh dưỡng... và bệnh của các nước<br /> phát triển như: tai nạn giao thông, các hội chứng<br /> rối loạn chuyển hoá, tăng huyết áp, ung thư...<br /> <br /> Đặc biệt gần đây báo chí liên tục nói đến<br /> các “làng ung thư” ở khắp nơi trên cả nước. Số<br /> lượng bệnh nhân ung thư vào viện ngày càng<br /> tăng, gây quá tải cho các bệnh viện chuyên<br /> ngành tuyến Trung ương. Do đó, Bộ Y tế đã<br /> quyết định thành lập Khoa Ung bướu ở các<br /> bệnh viện tuyến tỉnh.<br /> <br /> * Khoa Giải phẫu bệnh, BVĐK Quảng Nam.<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> 31<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> BVĐK Quảng nam là bệnh viện hạng II tuyến<br /> tỉnh, mới thành lập hơn 10 năm, Khoa Ung<br /> bướu chỉ mới được thành lập. Để có hướng<br /> đầu tư kết cấu hạ tầng, mua sắm trang thiết bị<br /> và đào tạo con người cho phù hợp với tình<br /> hình địa phương, chúng tôi chọn đề tài:<br /> “Nghiên cứu mô hình bệnh ung thư tại BVĐK<br /> Quảng nam” với 2 mục tiêu:<br /> - Bước đầu xác định mô hình bệnh ung thư<br /> tại BVĐK tỉnh.<br /> - Tìm hiểu đặc điểm của một số ung thư<br /> hay gặp tại BVĐK tỉnh.<br /> - Đây là cơ sở để mở rộng nghiên cứu mô<br /> hình bệnh ung thư trong cộng đồng thời gian đến.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊNCỨU -BÀNLUẬN<br /> Số lƣợng và tần số bệnh<br /> Trong 7.400 bệnh phẩm phẫu thuật được<br /> chẩn đoán mô bệnh học và 7.600 bệnh nhân<br /> được chọc hút kim nhỏ chẩn đoán tế bào học,<br /> chúng tôi chẩn đoán được 895 trường hợp ung<br /> thư; tỷ lệ bệnh ung thư là: 897/ 15.000 = 6% tại<br /> bệnh viện. Tỷ lệ phân bố các bệnh như sau:<br /> Bảng 1: Tần suất bệnh ung thư tại BVĐK Quảng<br /> nam (từ cao đến thấp)<br /> TT<br /> <br /> Loại bệnh<br /> <br /> Số lượng (ca)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> <br /> Nam<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> (%)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Hạch<br /> <br /> 128<br /> <br /> 73<br /> <br /> 201<br /> <br /> 22<br /> <br /> 2<br /> <br /> Dạ dày- ruột<br /> <br /> 49<br /> <br /> 48<br /> <br /> 97<br /> <br /> 11<br /> <br /> 3<br /> <br /> Da<br /> <br /> 32<br /> <br /> 44<br /> <br /> 76<br /> <br /> 8<br /> <br /> 4<br /> <br /> Vú<br /> <br /> --<br /> <br /> 74<br /> <br /> 74<br /> <br /> 8<br /> <br /> 5<br /> <br /> Cổ tử cung<br /> <br /> --<br /> <br /> 63<br /> <br /> 63<br /> <br /> 7<br /> <br /> Phƣơng tiện áp dụng<br /> <br /> 6<br /> <br /> Vòm, xoang, mũi, họng<br /> <br /> 37<br /> <br /> 21<br /> <br /> 58<br /> <br /> 6<br /> <br /> - Chọn mẫu<br /> <br /> 7<br /> <br /> Đại, trực tràng<br /> <br /> 31<br /> <br /> 26<br /> <br /> 57<br /> <br /> 6<br /> <br /> 8<br /> <br /> Mô mềm<br /> <br /> 20<br /> <br /> 26<br /> <br /> 46<br /> <br /> 5<br /> <br /> 9<br /> <br /> Xương sụn<br /> <br /> 17<br /> <br /> 19<br /> <br /> 36<br /> <br /> 4<br /> <br /> 10<br /> <br /> Gan mật,tuỵ<br /> <br /> 21<br /> <br /> 09<br /> <br /> 30<br /> <br /> 3<br /> <br /> 11<br /> <br /> Dương vật<br /> <br /> 29<br /> <br /> --<br /> <br /> 29<br /> <br /> 3<br /> <br /> 12<br /> <br /> Thân tử cung, buồng<br /> trứng<br /> <br /> --<br /> <br /> 29<br /> <br /> 29<br /> <br /> 3<br /> <br /> 13<br /> <br /> Tiết niệu<br /> <br /> 17<br /> <br /> 09<br /> <br /> 26<br /> <br /> 3<br /> <br /> 14<br /> <br /> Tuyến giáp<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 21<br /> <br /> 2<br /> <br /> 15<br /> <br /> Tuyến nước bọt<br /> <br /> 09<br /> <br /> 06<br /> <br /> 15<br /> <br /> 2<br /> <br /> 16<br /> <br /> Tim, phổi<br /> <br /> 05<br /> <br /> 10<br /> <br /> 15<br /> <br /> 2<br /> <br /> 17<br /> <br /> Não<br /> <br /> 06<br /> <br /> 06<br /> <br /> 12<br /> <br /> 1<br /> <br /> 18<br /> <br /> Nhau thai<br /> <br /> --<br /> <br /> 07<br /> <br /> 07<br /> <br /> 1<br /> <br /> 19<br /> <br /> Thực quản<br /> <br /> 02<br /> <br /> 01<br /> <br /> 03<br /> <br /> 0<br /> <br /> 413<br /> <br /> 482<br /> <br /> 895<br /> <br /> 100<br /> <br /> PHƢƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU:<br /> Phƣơng pháp<br /> Mô tả cắt ngang, hồi cứu.<br /> <br /> Tất cả các bệnh nhân và bệnh phẩm phẫu<br /> thuật được chẩn đoán Giải phẫu bệnh tại Khoa<br /> Giải phẫu bệnh BVĐK Quảng nam là ung thư<br /> trong 5 năm, từ 1/2002 đến 12/2006.<br /> <br /> - Kỹ thuật<br /> Bệnh phẩm phẫu thuật được phẫu tích, vùi<br /> nến, cắt nhuộm HE, PAS, Giêmsa. Bệnh nhân<br /> có u, hạch được chọc hút kim nhỏ hoặc phết<br /> bề mặt, nhuộm Giêmsa, Papanicolaou.<br /> <br /> - Đọc kết quả<br /> Kết quả đọc dưới kính hiển vi quang học<br /> độ phóng đại 10, 40, 100, bằng Tế bào học và<br /> Mô bệnh học tại chỗ nếu kết quả rõ. Các<br /> trường hợp không điển hình hay cần nhuộm<br /> Hoá mô miễn dịch thì gửi tuyến trên (Bộ môn<br /> Giải phẫu bệnh, Trường Đại học Y Hà nội và<br /> Khoa giải phẫu bệnh BV Chợ rẫy TP. HCM).<br /> <br /> - Xử lý thống kê<br /> Kết quả nghiên cứu được xử lý theo pháp<br /> pháp thống kê y học thông thường.<br /> <br /> 32<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> - Các ung thư có tỷ lệ cao nhất ở hai giới là:<br /> Dạ dày- ruột, da, vú, cổ tử cung, vòm- mũihọng và đại- trực tràng.<br /> - Ở nam, hay gặp nhất là ung thư dạ dàyruột, sau đó là xoang- vòm và đại- trực tràng.<br /> - Ở nữ, cao nhất là ung thư vú và cổ tử<br /> cung, sau đó mới đến dạ dày- ruột.<br /> - Tỷ lệ nam/ nữ: 0,86.<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh– Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> - Bệnh lý của hạch chiếm số lượng cao nhất<br /> trong nghiên cứu (22%); nhưng chủ yếu là<br /> hạch di căn, ung thư hạch nguyên phát chiếm<br /> tỷ lệ thấp.<br /> <br /> công cụ hữu hiệu để chẩn đoán bệnh sớm, phù<br /> <br /> Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Tổ<br /> chức chống ung thư quốc tế (UICC). So với trong<br /> nước thì tỷ lệ của chúng tôi phù hợp với Hà nội<br /> và Đà nẵng, nhưng khác tỷ lệ một số bệnh với<br /> Tp. Hồ Chí Minh(4,5) (xem bảng sau).<br /> <br /> dụng Tế bào học chẩn đoán được hầu hết các<br /> <br /> Tỷ lệ các vị trí mắc ung thƣ so với UICC và 3<br /> trung tâm trong nƣớc<br /> Vị trí<br /> <br /> Quảng UICC Hà nội Tp. Hồ<br /> Đà<br /> nam<br /> Chí Minh nẵng<br /> Dạ dày<br /> 11<br /> 12,6<br /> 17<br /> 2,2<br /> 14,0<br /> Da<br /> 8<br /> Vú<br /> 8<br /> 7,5<br /> 9,92<br /> 11,2<br /> CTC<br /> 7<br /> 2,8<br /> 25,52<br /> 9,5<br /> Vòm họng<br /> 6<br /> 7,9<br /> 4,5<br /> 5,2<br /> Đại trực tràng<br /> 6<br /> 8,8<br /> Hạch<br /> 2,4<br /> 4,3<br /> 4,7<br /> 3,7<br /> 8,2<br /> <br /> Các phƣơng pháp chẩn đoán bệnh ung thƣ:<br /> Bảng 2: Các phương pháp sử dụng chẩn đoán ung thư.<br /> Loại bệnh<br /> <br /> Phương pháp chẩn đoán Cộng<br /> Tế bào học Mô bệnh học<br /> Hạch<br /> 169<br /> 32<br /> 201<br /> Dạ dày- ruột<br /> -97<br /> 97<br /> Da<br /> 12<br /> 64<br /> 76<br /> Vú<br /> 55<br /> 19<br /> 74<br /> Cổ tử cung<br /> 24<br /> 39<br /> 63<br /> Vòm, xoang, mũi,<br /> 20<br /> 38<br /> 58<br /> họng<br /> Đại, trực tràng<br /> -58<br /> 57<br /> Mô mềm<br /> 24<br /> 22<br /> 46<br /> Xương sụn<br /> 20<br /> 16<br /> 36<br /> Gan mật,tuỵ<br /> 15<br /> 15<br /> 30<br /> Dương vật<br /> 04<br /> 25<br /> 29<br /> Thân tử cung, buồng<br /> -29<br /> 29<br /> trứng<br /> Tiết niệu<br /> -26<br /> 26<br /> Tuyến giáp<br /> 15<br /> 06<br /> 21<br /> Tuyến nước bọt<br /> 08<br /> 07<br /> 15<br /> Tim, phổi<br /> 15<br /> -15<br /> Não<br /> -12<br /> 12<br /> Nhau thai<br /> -07<br /> 07<br /> Thực quản<br /> -03<br /> 03<br /> Cộng<br /> 381<br /> 513<br /> 895<br /> <br /> Chẩn đoán Tế bào học chọc dò kim nhỏ các<br /> khối u, hạch và các dịch phết bề mặt là một<br /> <br /> hợp với tiêu chẩn của tổ chức Y tế thế giới đưa<br /> ra, đó là: nhanh, rẻ, đơn giản, nhạy, đặc hiệu(1).<br /> Theo bảng trên, tại bệnh viện chúng tôi sử<br /> bệnh ở vị trí bên ngoài cơ thể như: hạch, tuyến<br /> vú, tuyến giáp, cổ tử cung. Những trường hợp<br /> khó mới cần đến Mô bệnh học. Mô bệnh học<br /> thường được làm sau mổ triệt để, phục vụ cho<br /> phân typ và các kỹ thuật chẩn đoán phân biệt<br /> các bệnh không điển hình hay khó.<br /> Các tỷ lệ dùng các phương pháp chẩn<br /> đoán cũng giống với nghiên cứu của Bệnh<br /> viện đa khoa Thái nguyên(3) với qui mô cũng<br /> tương đương BVĐK Quảng nam.<br /> <br /> Phân bố bệnh qua các năm<br /> Bảng 3: Bệnh ung thư qua các năm.<br /> Năm<br /> Tần số<br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 2002<br /> 179<br /> 20<br /> <br /> 2003<br /> 159<br /> 18<br /> <br /> 2004<br /> 224<br /> 25<br /> <br /> 2005<br /> 147<br /> 16<br /> <br /> 2006<br /> 186<br /> 21<br /> <br /> Cộng<br /> 895<br /> 100<br /> <br /> Mô hình bệnh ung thư tại BVĐK Quảng<br /> nam trong 5 năm qua khá ổn định; riêng năm<br /> 2004 thì số lượng tăng hơn các năm khác<br /> (25%). Nhưng sự khác biệt không có ý nghĩa<br /> thống kê. Đây là cơ sở để xây dựng các chiến<br /> lược về đào tạo, đầu tư mua sắm, xây dựng<br /> kết cấu hạ tầng cho khoa Ung bướu những<br /> năm tiếp theo.<br /> <br /> Tuổi và giới<br /> Bảng 4: Phân loại bệnh theo tuổi và giới<br /> Tuổi<br /> <br /> 60<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> Tần Tỷ Tần Tỷ Tần Tỷ Tần Tỷ lệ Tần Tỷ lệ<br /> Giới số lệ % số lệ % số lệ % số % số %<br /> Nam<br /> <br /> 11<br /> <br /> 3<br /> <br /> 49<br /> <br /> 12 134 32 219<br /> <br /> 53 413 100<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 13<br /> <br /> 3<br /> <br /> 75<br /> <br /> 16 156 32 238<br /> <br /> 49 482 100<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> 24<br /> <br /> 3<br /> <br /> 124 14 290 32 457<br /> <br /> 51 895 100<br /> <br /> Ung thư tăng dần theo tuổi là điều đã<br /> được y văn khẳng định; nhưng trong nghiên<br /> cứu cho thấy: 17% bệnh nhân ung thư là dưới<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> 33<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 40t. Đây là độ tuổi sung sức nhất của cuộc đời,<br /> với nhiều cống hiến cho xã hội... Điều đó đặt<br /> ra yêu cầu phải nghiên cứu các yếu tố nguy cơ<br /> ung thư và thời gian tác động của các yếu tố<br /> đó ở địa phương.<br /> Tỷ lệ nam nữ mắc ung thư trong nghiên<br /> cứu không có sự khác biệt, phù hợp với y văn,<br /> vì mỗi giới có các bệnh đặc thù.<br /> <br /> - Tại khu vực phía Nam tỉnh Quảng nam,<br /> bệnh gặp nhiều nhất ở các huyện đồng bằng;<br /> cao nhất là Tp. Tam kỳ (33%), sau đó là Thăng<br /> bình và Núi thành (23% và 21%). Các huyện<br /> miền núi: Trà my, Tiên phước tỷ lệ thấp hơn.<br /> Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p< 0,5).<br /> - Xét về các bệnh ung thư thường gặp đã<br /> nói ở phần trên, thì Tam kỳ vẫn chiếm tỷ lệ<br /> cao hơn các huyện khác.<br /> <br /> Bệnh ung thƣ theo địa phƣơng<br /> Bảng 5: Tổng hợp bệnh theo địa phương<br /> Các loại<br /> bệnh<br /> <br /> (*): Bệnh phần lớn ỏ khu vực phía Nam của tỉnh, các huyện<br /> phía Bắc gần Đà nẵng hơn, nên không được đưa vào nghiên cứu<br /> này; do đó, tỷ lệ bệnh không đại diện cho cộng đồng của cả tỉnh.<br /> <br /> Núi Tam Tiên Trà Thăng Khác<br /> Cộng<br /> thành Kỳ Phước My Bình (*)<br /> <br /> Một số đặc điểm của các ung thƣ thƣờng gặp<br /> Về ung thư hạch:<br /> Bảng 6: Phân loại các bệnh ung thư hạch.<br /> <br /> Hạch<br /> <br /> 30<br /> <br /> 64<br /> <br /> 14<br /> <br /> 12<br /> <br /> 50<br /> <br /> 31<br /> <br /> 201<br /> <br /> Dạ dày- ruột<br /> <br /> 20<br /> <br /> 36<br /> <br /> 09<br /> <br /> 02<br /> <br /> 24<br /> <br /> 05<br /> <br /> 97<br /> <br /> Da<br /> <br /> 14<br /> <br /> 25<br /> <br /> 07<br /> <br /> 03<br /> <br /> 21<br /> <br /> 06<br /> <br /> 76<br /> <br /> Vú<br /> <br /> 18<br /> <br /> 24<br /> <br /> 08<br /> <br /> --<br /> <br /> 19<br /> <br /> 05<br /> <br /> 74<br /> <br /> Cổ tử cung<br /> <br /> 12<br /> <br /> 18<br /> <br /> 10<br /> <br /> 02<br /> <br /> 14<br /> <br /> 07<br /> <br /> 63<br /> <br /> Vòm, xoang,<br /> mũi, họng<br /> <br /> 14<br /> <br /> 17<br /> <br /> 04<br /> <br /> --<br /> <br /> 18<br /> <br /> 05<br /> <br /> 58<br /> <br /> Đại, trực<br /> tràng<br /> <br /> 13<br /> <br /> 23<br /> <br /> 02<br /> <br /> 02<br /> <br /> 13<br /> <br /> 05<br /> <br /> 57<br /> <br /> Mô mềm<br /> <br /> 14<br /> <br /> 15<br /> <br /> 03<br /> <br /> 01<br /> <br /> 10<br /> <br /> 03<br /> <br /> 46<br /> <br /> Xương sụn<br /> <br /> 09<br /> <br /> 12<br /> <br /> 05<br /> <br /> 02<br /> <br /> 05<br /> <br /> 03<br /> <br /> 36<br /> <br /> Gan mật,tuỵ<br /> <br /> 10<br /> <br /> 07<br /> <br /> 04<br /> <br /> 01<br /> <br /> 04<br /> <br /> 04<br /> <br /> 30<br /> <br /> Dương vật<br /> <br /> 06<br /> <br /> 11<br /> <br /> 03<br /> <br /> --<br /> <br /> 04<br /> <br /> 05<br /> <br /> 29<br /> <br /> Thân tử<br /> cung, buồng<br /> trứng<br /> <br /> 05<br /> <br /> 10<br /> <br /> 04<br /> <br /> 02<br /> <br /> 05<br /> <br /> 03<br /> <br /> 29<br /> <br /> Tiết niệu<br /> <br /> 10<br /> <br /> 12<br /> <br /> 02<br /> <br /> --<br /> <br /> 02<br /> <br /> --<br /> <br /> 26<br /> <br /> Tuyến giáp<br /> <br /> 01<br /> <br /> 02<br /> <br /> 03<br /> <br /> --<br /> <br /> 06<br /> <br /> 09<br /> <br /> 21<br /> <br /> Tuyến nước<br /> bọt<br /> <br /> 05<br /> <br /> 04<br /> <br /> 01<br /> <br /> 01<br /> <br /> 01<br /> <br /> 03<br /> <br /> 15<br /> <br /> Tim, phổi<br /> <br /> 05<br /> <br /> 04<br /> <br /> 02<br /> <br /> --<br /> <br /> 01<br /> <br /> 03<br /> <br /> 15<br /> <br /> Não<br /> <br /> 01<br /> <br /> 05<br /> <br /> 01<br /> <br /> 01<br /> <br /> 03<br /> <br /> 01<br /> <br /> 12<br /> <br /> Nhau thai<br /> <br /> 01<br /> <br /> 01<br /> <br /> 02<br /> <br /> --<br /> <br /> 02<br /> <br /> 01<br /> <br /> 07<br /> <br /> Thực quản<br /> <br /> --<br /> <br /> 02<br /> <br /> 01<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> 03<br /> <br /> - Ung thư dạ dày trong nghiên cứu chúng<br /> tôi không có sự khác biệt về giới (tỷ lệ nam/<br /> nữ là: 48/49). Theo y văn thì nam thường cao<br /> hơn nữ.<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> 188<br /> <br /> 292<br /> <br /> 85<br /> <br /> 29<br /> <br /> 202<br /> <br /> 99<br /> <br /> 895<br /> <br /> - Về địa phƣơng<br /> <br /> %<br /> <br /> 21<br /> <br /> 33<br /> <br /> 9<br /> <br /> 3<br /> <br /> 23<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100<br /> <br /> Tam kỳ chiếm tỷ lệ cao nhất (36%); Núi Thành<br /> và Thăng Bình tỷ lệ ngang nhau (20 và 24%).<br /> <br /> 34<br /> <br /> Loại<br /> bệnh<br /> <br /> Lymphôm<br /> Hodgkin<br /> <br /> Tần số<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 15<br /> 7<br /> <br /> Lymphôm<br /> không<br /> Hodgkin<br /> 30<br /> 15<br /> <br /> Hạch di<br /> căn<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> 156<br /> 78<br /> <br /> 201<br /> 100<br /> <br /> Rất ít trường hợp ung thư hạch nguyên<br /> phát (2,4%). Tỷ lệ này phù hợp với các tác<br /> giả(3,4,5); trong đó lymphôm không Hodgkin<br /> nhiều gấp đôi bệnh Hodgkin; 78% trường hợp<br /> còn lại là hạch di căn.<br /> Bảng 7: Các loại bệnh ung thư di căn hạch.<br /> Loại bệnh<br /> Tần số<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Ung thư<br /> biểu mô<br /> 148<br /> 95<br /> <br /> Ung thư liên<br /> kết<br /> 8<br /> 05<br /> <br /> Cộng<br /> 156<br /> 100<br /> <br /> * Nhận xét: Phần lớn bệnh ung thư di căn<br /> hạch là ung thư biểu mô (95%), ung thư liên<br /> kết có di căn hạch nhưng hiếm; do các loại ung<br /> thư liên kết thường di căn theo đường máu.<br /> <br /> Về ung thư dạ dày- ruột<br /> Từ bảng 1, bảng 2 và bảng 3, cho thấy:<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh– Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> Về lứa tuổi và giới tính<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> Bảng 8: Tuổi và giới trong ung thư dạ dày.<br /> Tuổi<br /> <br /> 60<br /> <br /> Cộng<br /> <br /> 27<br /> 32<br /> 59<br /> <br /> 50<br /> 47<br /> 97<br /> <br /> Bệnh tăng dần theo tuổi, nhỏ nhất chúng<br /> tôi gặp là nữ 24t; so với nghiên cứu của Huỳnh<br /> Kim Thôi tại bệnh viện Trung ương Quân đội<br /> 108, thì tỷ lệ người trẻ trong nghiên cứu này<br /> cao hơn(2).<br /> <br /> Về ung thư cổ tử cung<br /> - Theo bảng 2, trong 63 trường hợp ung<br /> thư cổ tử cung, Tế bào học chẩn đoán được 24<br /> trường hợp (38%), Mô bệnh học chẩn đoán<br /> trong 39 trường hợp (62%).<br /> - Liên quan giữa ung thư cổ tử cung với<br /> dấu hiệu nhiễm HPV: Nhiễm HPV làm biến<br /> đổi tế bào biểu mô cổ tử cung với hình ảnh<br /> khoảng trống quanh nhân (tế bào rỗng).<br /> Bảng 9: HPV và Ung thư cổ tử cung<br /> Tần số<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Có tế bào<br /> rỗng<br /> 48<br /> 76<br /> <br /> Không có tế bào<br /> rỗng<br /> 15<br /> 24<br /> <br /> Cộng<br /> 63<br /> 100<br /> <br /> Phần lớn ung thư cổ tử cung phát hiện<br /> được còn kèm với dấu hiệu gián tiếp của<br /> nhiễm HPV. Điều này đã được y văn khẳng<br /> định; nhưng tại bệnh viện chúng tôi không có<br /> điều kiện để phân typ để phục vụ cho tiêm<br /> vắc-xin phòng ngừa cho cộng đồng về sau.<br /> Bảng 10: Lứa tuổi ung thư cổ tử cung.<br /> Lứa tuổi 60<br /> 33<br /> 52<br /> <br /> Cộng<br /> 63<br /> 100<br /> <br /> Cũng như các loại ung thư khác, ung thư<br /> cổ tử cung cũng tăng dần theo tuổi; nhóm có<br /> tỷ lệ cao nhất là trên 60t (52%). Đặc biệt chúng<br /> tôi gặp một trường hợp ung thư rất trẻ (17t),<br /> chưa có gia đình. Khả năng bé gái bị lây<br /> truyền HPV từ mẹ trong lúc sinh.<br /> <br /> Bước đầu nghiên cứu mô hình bệnh ung<br /> thư tại BVĐK Quảng nam qua 5 năm (20022006), chúng tôi rút ra một số kết luận sau:<br /> <br /> Mô hình bệnh ung thƣ<br /> - Ung thư hay gặp tại BVĐK Quảng nam thứ<br /> tự là: dạ dày, da, vú, cổ tử cung, vòm , đại trực<br /> tràng; các loại ung thư khác tỷ lệ thấp hơn.<br /> - 43% trường hợp được chẩn đoán bằng Tế<br /> bào học chọc hút kim nhỏ hay phết bề mặt.<br /> - Tỷ lệ nam/ nữ mắc ung thư nói chung là<br /> ngang nhau. Nhưng có những đặc thù bệnh cho<br /> từng giới; ở nam thứ tự là: ung thư dạ dày, vòm<br /> miệng, đại- trực tràng, dương vật; ở nữ là: ung<br /> thư cổ tử cung, vú, dạ dày, đại trực tràng.<br /> - Bệnh ung thư chiếm tỷ lệ cao ở Tam kỳ<br /> (33%), sau đó là Núi thành và Thăng bình (21<br /> và 23%); các huyện khác tỷ lệ thấp.<br /> <br /> Một số đặc điểm các ung thƣ thƣờng gặp:<br /> - Ung thư dạ dày: Bệnh tăng dần theo nhóm<br /> tuổi, tỷ lệ nam/nữ ngang nhau; Tam kỳ vẫn là<br /> địa phương chiếm tỷ lệ bệnh cao.<br /> - Ung thư cổ tử cung: cũng tăng dần theo<br /> nhóm tuổi, nhưng có thể gặp ở bệnh nhân rất<br /> trẻ (17t); bệnh có liên quan đến nhiễm HPV.<br /> - Ung thư hạch: Phần lớn là hạch di căn của<br /> ung thư biểu mô (78%); ung thư hạch nguyên<br /> phát chiếm tỷ lệ thấp (2,4%), trong đó<br /> lymphôm không Hodgkin nhiều gấp đôi<br /> lymphôm Hodgkin.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Anderson GH (1991). Cytologic screening programs. In:<br /> Bibbo M, Comprehensive cytopathology, pp 48- 57. W.B.<br /> Saunders company, Chicago, Illinois.<br /> Huỳnh Kim Thôi (2000). Nghiên cứu đặc điểm Giải phẫu<br /> bệnh học của Ung thư dạ dày. Luận văn Thạc sĩ y học.<br /> Trường Đại học Y Hà nội, 2000.<br /> Nông Văn Quế. Một số nhân xét về ung thư tại BVĐK Thái<br /> nguyên. Y học Việt nam số 7 năm 1993, tập 173: 24-27.<br /> Phạm Hoàng Anh. Ung thư Hà nội 1991- 1992. Y học Việt<br /> nam số 7 năm 1993, tập 173: 14- 21.<br /> Phạm Thuỵ Liên. Tình hình ung thư ở Việt nam và công tác<br /> phòng chống. Y học Việt nam số 7 năm 1993, tập 173: 1-9.<br /> <br /> 35<br /> <br />