Nghiên cứu mối liên quan giữa áp lực nội sọ với cortisol máu ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng

trường hợp tổn thương chiếm 30,3%. Rốn phổi có 6<br /> trường hợp chiếm 7,9%.<br /> - Vị trí tổn thương trên nội soi. Tại thuỳ trên bên<br /> phổi phải có 20 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 26,3%. Tại thuỳ<br /> giữa và trái chiếm tỷ lệ ít hơn lần lượt là 10,5% và<br /> 9,2%. Tổn thương tại phổi trái, thuỳ trên có 23 trường<br /> hợp bệnh nhân chiếm 30,3%, thuỳ dưới có 9 trường<br /> hợp tổn thương chiếm 11,8%.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Phạm Hoàng Anh; Ung thư Hà Nội 1991 – 1992.<br /> Tại chí Y học Việt Nam, 1993; 14 – 23.<br /> 2. Hoàng Đình Cầu và Nguyễn Đình Kim; Tổng quan<br /> về ung thư phế quản nguyên phát qua 173 ca mổ. Tạp chí<br /> Y học thực hành, 1981; 6(234): 40-45.<br /> 3. Hoàng Đình Cầu, Nguyễn Đình Kim và Hoàng Đình<br /> Kim. Tốc độ máu lắng trong các bệnh phổi (ung thư phổi,<br /> mưng mủ phổi và lao phổi). Gía trị của nó trong công tác<br /> chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Nội san lao và bệnh phổi.<br /> 1991; 9:122 – 124.<br /> <br /> 4. Hoàng Đình Chân; Các nguyên nhân chẩn đoán<br /> ung thư phổi – phế quản. Nội san lao và bệnh phổi, 1992;<br /> 11: 181 – 183.<br /> 5. Hoàng Đình Chân; Luận án phó tiến sỹ khoa học y<br /> dược 1996.<br /> 6. Nguyễn Bá Đức; Thực hành xạ trị bệnh ung thư.<br /> Hoá chất điều trị bệnh ung thư.<br /> 7. Anderson H,burt P Stout R: VICE (Vincristine,<br /> Ifosfamide, Carboplatin and Etoposide) For small cell lung<br /> cancer – 5 year resuls Seventh world conference on lung<br /> cancer. Lung cancer 1994, 11 supp No 1: 174.<br /> 8. Amonin KE; Comparative study of surgery and<br /> radiotherapy in pavatiens with non small cell lung cancer<br /> with ipsilateral limph mode (N2) Lung cancer 1994; vol 11,<br /> Supp No1: 183.<br /> 9. Ayabe H, Nakamara A, Akamine S, Tsuji H: Extanded<br /> operations for T3 and T4 squamous cell carcinoma of the<br /> lung. Lung cancer 1994; vol 10, No 5.6: 393.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU MỐI LIÊN QUAN GIỮA ÁP LỰC NỘI SỌ VỚI CORTISOL MÁU<br /> Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNG<br /> NGUYỄN VIẾT QUANG<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chấn thương sọ não gây nên những<br /> thương tổn nguyên phát và thứ phát, chính những<br /> thương tổn này dẫn đến phù não và hậu quả cuối cùng<br /> gây tăng áp lực nội sọ. Ngoài ra do hiện tượng viêm,<br /> nồng độ cortisol huyết tương bệnh nhân tăng cao. Khi<br /> áp lực nội và/hoặc cortisol tăng cao, tiên lượng càng<br /> nặng. Mục tiêu: Xác định giá trị áp lực nội sọ và nồng<br /> độ cortisol ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng và<br /> tìm mối tương quan giữa áp lực nội sọ với nồng độ<br /> cortisol máu ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 120 bệnh<br /> nhân chấn thương sọ não nặng điều trị tại Bệnh viện<br /> Trung ương Huế, tuổi ≥18. Kết quả: 120 bệnh nhân,<br /> nam 104, nữ 16, 18-39 tuổi có 82 bệnh nhân, 40-60<br /> tuổi có 31 bệnh nhân, trên 60 tuổi có 7 bệnh nhân.<br /> Nhóm Glasgow 3-6 điểm có 35 bệnh nhân, nhóm bệnh<br /> nhân Glasgow 7-8 điểm có 85 bệnh nhân. Áp lực nội<br /> sọ ở nhóm bệnh nhân Glasgow 3-6 điểm là<br /> 32,789,63mmHg và nhóm Glasgow 6-7 điểm là<br /> 30,069,25mmHg. Cortisol máu ở nhóm bệnh nhân<br /> Glasgow 3-6 điểm là 761,80183,86nmol/L và nhóm<br /> Glasgow 7-8 điểm là 731,24151,23nmol/L. Kết luận:<br /> Ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng, áp lực nội sọ<br /> và cortisol máu tăng cao, khi áp lực nội sọ và/hoặc<br /> cortisol máu càng cao, tiên lượng bệnh càng nặng.<br /> Từ khóa: áp lực nội sọ, cortisol, chấn thương sọ<br /> não.<br /> SUMMARY<br /> Background: Traumatic brain injury causes lesions<br /> of primary and secondary, primary lesions leads to<br /> cerebral edema and consequently causing increased<br /> intracranial pressure. Traumatic brain injury as<br /> inflammatory reaction leads to increase cortisol<br /> plasmatic level. When increasing intracranial pressure<br /> and /or cortisol plasmatic level, prognosis is worse.<br /> Objectives: Valuation of intracranial pressure and<br /> cortisol plasmatic level in patients with severe<br /> <br /> Y HỌC THỰC HÀNH (914) - SỐ 4/2014<br /> <br /> traumatic brain injury and find the correlation between<br /> intracranial pressure with cortisol plasmatic level in<br /> patients with severe traumatic brain injury. Subjects<br /> and Methods: 120 patients with severe traumatic brain<br /> injury treated at Hue Central Hospital, age ≥18.<br /> Results: 120 patients, 104 males, 16 females, 18-39<br /> years old: 82 patients, 40-60 years old: 31 patients,<br /> >60 years old: 7 patients. Group Glasgow 3-6 points:<br /> 35 patients, Glasgow 7-8 points: 85 patients. Cortisol<br /> plasmatic level in patients with Glasgow 3-6 points:<br /> 761.80  183.46nmol/L and Glasgow group 6-7 points:<br /> 731.24  151.23nmol/L, intracranial pressure in<br /> patients with Glasgow 3-6 points: 32.78  9.63mmHg,<br /> intracranial pressure in patients with Glasgow 7-8<br /> points: 30.06  9.25mmHg. Conclusion: In patients<br /> with severe traumatic brain injury, intracranial pressure<br /> and cortisol plasmatic level increased, while increasing<br /> intracranial pressure and /or cortisol plasmatic level,<br /> prognosis is worse.<br /> Keywords: intracranial pressure, cortisol, traumatic<br /> brain injury.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Chấn thương sọ não gây nên những thương tổn<br /> nguyên phát và thứ phát và hậu quả cuối cùng gây<br /> phù não, tăng áp lực nội sọ.<br /> Khi áp lực nội sọ gia tăng sẽ dẫn đến thiếu máu<br /> nuôi dưỡng não, nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn<br /> đến thương tổn não không hồi phục hoặc tử vong.<br /> Mặt khác, chấn thương sọ não gây nên phản ứng<br /> viêm làm nặng thêm thương tổn tế bào não. Khi áp lực<br /> nội sọ và/hoặc cortisol huyết tương tăng cao, tiên<br /> lượng của chấn thương sọ não càng nặng.<br /> Do vậy chúng tôi nghiên cứu đề tài này nhằm hai<br /> mục tiêu:<br /> Xác định giá trị áp lực nội sọ và nồng độ cortisol<br /> máu ở các bệnh nhân chấn thương sọ não nặng.<br /> Tìm mối tương quan giữa áp lực nội sọ với nồng độ<br /> cortisol máu của bệnh nhân chấn thương sọ não nặng.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 85<br /> <br /> 1. Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> 120 bệnh nhân chấn thương sọ não nặng và điều<br /> trị tại khoa Gây mê Hồi sức A và khoa Hồi sức Cấp<br /> cứu Bệnh viện Trung ương Huế chưa hoặc không có<br /> chỉ định phẫu thuật.<br /> Tuổi từ 18 trở lên.<br /> Bị chấn thương sọ não nặng (Glasgow ≤8 điểm).<br /> 2. Tiêu chuẩn loại trừ<br /> < 18 tuổi.<br /> Bị chấn thương sọ não nhưng Glasgow từ 9 điểm<br /> đến 15 điểm.<br /> Có Glasgow ≤8 điểm nhưng không do chấn thương<br /> sọ não(ví dụ tai biến mạch máu não, viêm não…).<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Tuổi, giới<br /> 1.1. Đặc điểm về tuổi<br /> Bảng 1. Đặc điểm về tuổi bệnh nhân<br /> Tuổi<br /> Bệnh nhân<br /> %<br /> P<br /> 18-39<br /> 82<br /> 68,33<br /> 40-60<br /> 31<br /> 25,83<br /> 60<br /> 07<br /> 5,84<br /> Nhận xét: Các bệnh nhân chấn thương sọ não<br /> nặng, tuổi < 40 chiếm đa số.<br /> 1.2. Đặc điểm giới<br /> Bảng 2. Đặc điểm về giới<br /> Giới<br /> Số lượng<br /> %<br /> P<br /> Nam<br /> 104<br /> 86,66<br /> Nữ<br /> 16<br /> 13,34<br /> 0,05<br /> >0,05<br /> Nồng độ cortisol bệnh nhân CTSN tăng rất cao so<br /> với bình thường (138-690nmol/L). Nồng độ cortisol<br /> theo tuổi và giới ở bệnh nhân chấn thương sọ não<br /> nặng tăng cao, tuy nhiên sự khác biệt giữa nam, nữ và<br /> các nhóm tuổi không có ý nghĩa thống kê, p>0,05.<br /> ALNS ở bệnh nhân chấn thương sọ não nặng tăng<br /> rất cao so với bình thường, tuy nhiên không có sự<br /> <br /> 86<br /> <br /> khác nhau có ý nghĩa thống kê giữa giới và các nhóm<br /> tuổi, p>0,05.<br /> Bảng 5. Nồng độ cortisol và ALNS theo thể loại<br /> CTSN<br /> ALNS<br /> Thể loại CTSN<br /> Cortisol (nmol/L)<br /> (mmHg)<br /> Máu tụ NMC<br /> 664,57±114,22<br /> 26,63±6,94<br /> Máu tụ DMC<br /> 632,32±145,81<br /> 28,89±7,57<br /> Máu tụ trong não<br /> 691,48±154,75<br /> 27,44±6,52<br /> Máu tụ phối hợp<br /> 660,62±183,55<br /> 28,83±5,62<br /> (NMC,DMC&TN)<br /> P<br /> >0,05<br /> >0,05<br /> Nhận xét: Nồng độ cortisol và ALNS theo thể loại<br /> CTSN cao hơn hẳn so với người bình thường, sự<br /> khác nhau về nồng độ cortisol và ALNS giữa các thể<br /> loại CTSN không có ý nghĩa thống kê, p>0,05.<br /> Bảng 6. Nồng độ cortisol và ALNS theo thang điểm<br /> Glasgow<br /> Glasgow<br /> Cortisol (nmol/L)<br /> ALNS (mmHg)<br /> Glasgow 3-6<br /> 761,80±183,46<br /> 32,78±9,63<br /> điểm<br /> Glasgow 7-8<br /> 731,24±151,23<br /> 30,06±9,25<br /> điểm<br /> P<br />