Nghiên cứu nền kinh tế chia sẻ và ứng dụng công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ

Chia sẻ: ViNeji2711 ViNeji2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nhiều năm qua, một số doanh nghiệp hoàn toàn mới và khác nhau đã xuất hiện với mô hình kinh doanh cơ bản của họ có điểm chung là họ hoạt động trong các nền kinh tế chia sẻ trực tiếp, tiêu dùng hợp tác (Botsman & Rogers, 2010), nơi mọi người cung cấp và chia sẻ các nguồn lực không được sử dụng theo những cách sáng tạo và rất mới lạ. Bài báo nghiên cứu về nền kinh tế chia sẻ và ứng dụng công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ thời 4.0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu nền kinh tế chia sẻ và ứng dụng công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ

QUẢN LÝ - KINH TẾ NGHIÊN CỨU NỀN KINH TẾ CHIA SẺ VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TRONG NỀN KINH TẾ CHIA SẺ ThS. Phạm Văn Cường Phòng Công tác sinh viên - Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu Nghị Email: phamcuong@utm.edu.vn Tóm tắt: Với bối cảnh thị trường hiện này, ta thể thấy sự xuất hiện của rất nhiều các doanh nghiệp với những sản phẩm đa dạng, phong phú cùng với các chiến lược kinh doanh khác nhau. Trong nhiều năm qua, một số doanh nghiệp hoàn toàn mới và khác nhau đã xuất hiện với mô hình kinh doanh cơ bản của họ có điểm chung là họ hoạt động trong các nền kinh tế chia sẻ trực tiếp, tiêu dùng hợp tác (Botsman & Rogers, 2010), nơi mọi người cung cấp và chia sẻ các nguồn lực không được sử dụng theo những cách sáng tạo và rất mới lạ. Bài báo nghiên cứu về nền kinh tế chia sẻ và ứng dụng công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ thời 4.0 Từ khóa: Kinh tế chia sẻ, Công nghiệp 4.0, Ứng dụng công nghệ 1. Giới thiệu về nền kinh tế chia sẻ Trên thực tế, mô hình chia sẻ đã có từ rất lâu: thư viện, thuê xe, CLB, phòng luyện Kinh tế chia sẻ (còn được gọi là sharing tập, xe ôm, chia sẻ trong làng xã, thị trấn. Tuy economy hoặc tiêu dùng cộng tác) là một mô nhiên từ giữa thế kỉ 20, việc chia sẻ trở nên hình thị trường lai (ở giữa sở hữu và tặng đắt đỏ và rắc rối hơn việc sở hữu, do sự bùng quà) trong đó đề cập đến mạng ngang hàng nổ của sản xuất hàng loạt (cách mạng công dựa trên chia sẻ quyền truy cập vào hàng hóa nghiệp).Từ đó xuất hiện chủ nghĩa tiêu dùng: và dịch vụ (phối hợp thông qua các dịch vụ xây dựng trên ý tưởng tin rằng việc tiêu dùng trực tuyến dựa vào cộng đồng). sẽ giúp người dân thấy hạnh phúc, việc tiêu Kinh tế chia sẻ (sharing economy) còn dùng giúp nền kinh tế phát triển mạnh hơn. được gọi theo nhiều tên khác nhau như kinh Giờ thì xu hướng lại đảo ngược trở lại do việc tế cộng tác (collaborative economy), kinh tế chia sẻ dần trở nên rẻ hơn. theo cầu (on-demand economy), kinh tế nền Nền kinh tế chia sẻ được bắt đầu manh tảng (platform economy), kinh tế truy cập nha khái niệm năm 1995, khởi điểm tại Mỹ với (access economy), kinh tế dựa trên các ứng mô hình ban đầu có tính chất “chia sẻ ngang dụng di động (app economy), v.v… hàng” nhưng không rõ rệt. TẠP CHÍ KHOA HỌC 27 QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
Nó khởi đầu bằng dịch vụ website thông • Mô hình Airbnb: tin cho thuê quảng cáo, người tìm việc, việc tìm người... và giúp cho những cá nhân có Mô hình Airbnb chia sẻ nhà ở cho người thể kiếm được việc làm, kiếm được tiền đi du lịch, tận dụng nguồn tài nguyên đang quảng cáo. Mô hình kinh doanh này thật sự lãng phí là những căn phòng không dùng đến. phát triển mạnh mẽ khi nền kinh tế Mỹ rơi Thông qua nền tảng này, chủ sở hữu căn nhà vào khủng hoảng năm 2008, người dân buộc cho thuê và người thuê nhà sẽ gặp được nhau phải thay đổi cách tiêu dùng để thích ứng với và ký kết hợp đồng thuê nhà. Giá thuê nhà bối cảnh khó khăn. Việc “chia sẻ” những tài định ra trên nền tảng Airbnb luôn thấp hơn giá nguyên sẵn có bằng các ứng dụng công nghệ thuê phòng khách sạn khoảng 3 lần. Theo ước cùng những khoản lợi nhuận khổng lồ đem tính, chỉ trong 1 đêm đã có đến 40.000 người lại cho nhà cung ứng dịch vụ lẫn người cho thuê chỗ ở từ một dịch vụ cung ứng 250.000 thuê và sử dụng tài nguyên, đã khiến mô hình phòng tại 30.000 thành phố ở 192 nước và kinh doanh này nhanh chóng phát triển vượt mọi thanh toán đều qua mạng internet. ra khỏi biên giới Mỹ, lan rộng khắp châu Âu và Điều đáng nói là những căn phòng hay chỗ toàn thế giới. ngủ này không phải do một chuỗi khách sạn Nền kinh tế chia sẻ thuộc một xu hướng nào đó cung cấp mà do các cá nhân. Những lớn hơn bắt đầu từ thời Internet: xu hướng đảo người cần thuê và chủ cho thuê được “mai ngược chủ nghĩa tiêu dùng. Khi Internet được mối” nhờ Airbnb - một công ty có trụ sở tại San lan rộng, các trang như eBay và Craigslist Francisco (Mỹ). Sau giao dịch người thuê và giúp kết nối những người có và những người người cho thuê cũng có thể đánh giá lẫn nhau cần một cách hiệu quả hơn. Chia sẻ và tái trên nền tảng này. Hiện nay, Airbnb được định phân phối tài nguyên bắt đầu rẻ đi so với mua giá gần 20 tỷ USD và đã hiện diện ở rất nhiều đồ mới và vứt đồ cũ đi. Mọi người không chỉ nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. là người mua mà còn có thể bán thông qua • Nền tảng Uber: thương mại ngang hàng. Nền tảng Uber tận dụng nguồn tài nguyên 2. Một số mô hình kinh doanh mới trong ô tô, xe gắn máy ít được đưa vào lưu thông nền kinh tế chia sẻ: và người lao động không kiếm được việc làm • Mô hình RelayRides: trong cộng đồng. Thời gian đầu, Uber chỉ kinh doanh trong lĩnh vực xe hạng sang, sau đó Đây là mô hình chia sẻ xe ô tô trong cộng mở rộng ra các lĩnh vực khác như xe bình đồng, tận dụng nguồn tài nguyên đang bị lãng dân, xe SUV, vận chuyển… Mức giá của Uber phí là những chiếc xe ôtô được tư nhân sở thường rẻ hơn các dịch vụ cung cấp bởi công hữu. Giá đặt ra trên nền tảng RelayRides thấp ty truyền thống. Hiện nay, Uber được định giá hơn giá của các công ty cho thuê xe khác 18,2 tỷ USD. khoảng 35%. Chủ sở hữu xe có thể cho thuê xe của mình trên nền tảng và thu về trung Tham gia mô hình này, chủ sở hữu xe ô tô, bình 300 – 500 USD/tháng, có thời điểm lên xe gắn máy thực hiện việc đăng ký trên nền tới 1.000 USD/tháng. Đối tượng được thuê xe tảng, làm bài kiểm tra khả năng lái xe. Khách là những người được đánh giá là lái xe an hàng muốn đặt xe thông qua nền tảng này toàn trong ít nhất 2 năm (không gây tai nạn, sẽ click vào nền tảng Uber, chọn địa chỉ nơi không bị phạt). Kết thúc quá trình giao dịch, đi, nơi đến và nhấn nút đặt xe, ứng dụng này người thuê và người cho thuê có thể đánh giá sẽ lựa chọn ngẫu nhiên một phương tiện gần lẫn nhau. với khách hàng nhất. Khi đã kết nối, lái xe và 28 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
người đặt xe liên lạc và thông báo điểm đón của khoản vay. Các khoản vay trên nền tảng thông qua điện thoại di động. Sau sử dụng này thường có lãi suất thấp hơn nhưng người dịch vụ, người lái xe và người sử dụng dịch vụ cho vay lại thu được nhiều hơn gửi vào ngân cũng có thể đánh giá lẫn nhau trên nền tảng. hàng, theo công ty là do chi phí tổ chức của công ty thấp hơn của ngân hàng. • Mô hình TaskRabbit: • Bartering giữa các doanh nghiệp: Còn gọi là mô hình giúp đỡ nhau trong cộng đồng, được đầu tư 38 triệu USD vào Các doanh nghiệp có những tài sản, máy năm 2012. Mô hình này được hiểu một cách móc thừa, nhà kho chưa dùng đến, sản phẩm đơn thuần là những người có công việc cần tồn kho… có thể trao đổi với nhau để cả 2 bên thực hiện nhưng không đủ khả năng (thiếu cùng có lợi, đồng thời tiết kiệm thời gian do thời gian, kỹ năng…) sẽ đẩy thông tin lên nền không phải thông qua việc chuyển tiền. Hoặc tảng để tìm kiếm người lao động phù hợp các doanh nghiệp có những kỹ năng chuyên (kỹ năng, mức giá, vị trí). Người có nhu cầu môn riêng biệt có thể thực hiện đào tạo cho cần làm việc sau khi hoàn thành công việc sẽ một nhóm doanh nghiệp, chia sẻ kỹ năng của được thanh toán online. Kết thúc công việc, mình, nhận về thông tin hữu ích… Thị trường người lao động và người thuê cũng có cơ hội chia sẻ doanh nghiệp với doanh nghiệp có thể đánh giá lẫn nhau trên nền tảng. còn lớn hơn so với thị trường chia sẻ giữa người dân. • Mô hình KickStarter: • Car Pooling – đi chung xe: Còn gọi là mô hình gọi vốn từ cộng đồng để thực hiện các dự án. Người có dự án nghệ Mô hình này xuất hiện vào năm 1970 khi thuật, phát triển phần mềm, nghiên cứu khoa giá xăng tăng cao, thịnh hành ở Đức vào cuối học công nghệ sẽ đăng tải nội dung dự án của thế kỷ XX, với đặc điểm của xã hội là những mình lên nền tảng để cộng đồng người dùng người đi làm phải di chuyển khá xa, cần phải KickStarter xem xét cấp vốn. Người cấp vốn dùng xe ô tô, chi phí xăng rất cao. Vì thế, có thể thu lại những sản phẩm như áo phông, người dân đi chung xe với nhau để tiết kiệm phần mềm sử dụng, sản phẩm mẫu… của dự tiền di chuyển. Tại Đức, mô hình car pooling án mà họ cấp vốn, tùy theo mức tiền mà họ bỏ phổ biến đến mức quốc gia này đã xây dựng ra để ủng hộ. Mô hình này thu hút sự tham gia một làn đường riêng dành cho các xe chở của số đông những người trẻ khởi nghiệp. Số đông người. vốn KickStarter đã thu hút cho hơn 100.000 dự án đạt gần 1 tỷ USD. 3. Ứng dụng một số công nghệ trong nền kinh tế chia sẻ • Mô hình cho vay trong cộng đồng Peer lending: a, Công nghệ in 3D: Là mô hình trong đó các đối tượng trong Hiện nay, công nghệ in 3D càng ngày càng cộng đồng cho vay lẫn nhau, không thông qua trở nên phổ biến và phát triển mạnh ở những trung gian là ngân hàng. Ví dụ, các làng xã, thành phố lớn như London, New York…. Nhờ khu dân phố thành lập quỹ chung dùng để hỗ vào sự đổi mới kỹ thuật số mà các thiết kế, in trợ cho người trong khu gặp việc khẩn cấp. ấn 3D không còn xa lạ gì với con người, đặc Nền tảng đánh giá người vay thông qua dữ biệt hơn là họ còn ứng dụng nó vào nền kinh liệu quá khứ và tập hợp dữ liệu thu thập được tế chia sẻ. Điều làm cho công nghệ in 3D ngày từ nhiều nguồn để đưa ra mức độ an toàn càng phát triển rộng rãi đó là các mô hình nền kinh tế chia sẻ đang dần xuất hiện trong lĩnh TẠP CHÍ KHOA HỌC 29 QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
vực in 3D, chủ yếu là việc chia sẻ các thiết kế - 3DXtras: Với một bộ sưu tập các mô in 3D và chia sẻ bản quyền các thiết kế. Với hình 10k + 3D, 3DXtras lưu trữ các mô hình nền tảng công nghệ thông tin, sự phát triển trong nhiều danh mục bao gồm ô tô, điện tử, của thương mại điện tử áp dụng các mô hình xe máy, nhà máy, thể thao,... kinh tế chia sẻ mà đối tượng mua bán không chỉ là sản phẩm mà còn là các thiết kế in 3D, - Archive 3D: là một kho lưu trữ khác chứa bản quyển của các thiết kế… bảy nghìn thiết kế 3D theo nhiều danh mục như thiết bị và thiết bị, trang trí nội thất, cấu Đã có rất nhiều những trang web nền tảng trúc, v.v xuất hiện để chia sẻ các thiết kế in 3D như: - Cad Nav: cung cấp hơn 5 nghìn mô hình - Thingiverse: tự hào là "một vũ trụ của 3D, có sẵn để tải xuống ở nhiều danh mục mọi thứ", có hơn 50 nghìn thiết kế 3D và các và các định dạng khác nhau trong 3DS, C4D, mô hình được sắp xếp trong bộ sưu tập. IBJ, ZTL, v.v. - GrabCAD: GrabCAD Community Library b, Bigdata: cung cấp 2,8 triệu thiết kế và mô hình bao gồm CAD , nhờ cộng đồng thiết kế, kỹ sư và Trong nền kinh tế chia sẻ, mọi người cung sinh viên trên toàn thế giới. cấp các nguồn lực xã hội nhàn rỗi cho người khác theo cách chia sẻ. Thông qua các nền - CGTrader: là một trang web khác với tảng trực tuyến dựa trên cộng đồng, những hơn hai triệu mô hình 3D, có sẵn ở nhiều định người cung cấp dịch vụ có thể kiếm được hoa dạng tệp như 3DS, C4D, FBX, MAX và OBJ. hồng (ví dụ như: thuê nhà/xe hơi/lao động thặng dư,..) trong khi ai đó có quyền truy cập - Clara.io : lưu trữ hơn 100 nghìn mô hình ngắn hạn vào các nguồn lực xã hội với giá 3D miễn phí ở các định dạng khác nhau như thấp hơn thay vì mua nó. Do đó, giá trị sử Babylon.JS, OBJ, STL và Three.JS, hoạt động dụng dịch vụ dự kiến sẽ được tăng cường trong nhiều ứng dụng thiết kế. trong thời gian đơn vị, mặc dù tổng lượng tài - 3DSky: có một bộ sưu tập gồm hơn 80 nguyên xã hội không đổi. Bị ảnh hưởng bởi nghìn mẫu được sắp xếp theo nhiều loại khác nền kinh tế chia sẻ, một số công ty nổi tiếng nhau như đồ gia dụng, phòng tắm, trang trí, đã phát triển các hệ thống thông minh để phân đồ nội thất, nhà bếp, vật liệu, kết cấu , v.v… tích sự trùng hợp thích hợp nhất giữa nguồn lực nhàn rỗi và nhu cầu thuê từ nhiều bộ dữ - MyMiniFactory: là một nền tảng được liệu. sắp xếp giới thiệu các mô hình 3D. Bạn có thể tìm kiếm và tải xuống các đối tượng, được Mô hình Amazon Mechanical Turk chính là cộng đồng toàn cầu tải lên. một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng các hệ thống thông minh vào nền kinh tế chia sẻ đáp - Autodesk Online Gallery: nền tảng từ ứng nhu cầu dịch vụ tối ưu. Autodesk, lưu trữ khoảng 44 nghìn mô hình. Ngoài ra, bất kỳ ai cũng có thể tải lên các mô Dựa trên mô hình Amazon Mechanical hình 3D của riêng mình. Turk, những người có thể sử dụng lao động dư thừa - có thể tìm thấy các lượt truy cập để - TurboSquid: cung cấp các mô hình 3D ở kiếm tiền, trong khi những người mà tải lên nhiều định dạng như 3DS, C4D, FBX, OBJ và các nhiệm vụ làm việc thì có thể nhận được hơn thế nữa. Trang web lưu trữ hơn 18 nghìn kết quả tốt. Hai loại tập dữ liệu khác nhau trở mô hình, có thể tìm kiếm và có thể sắp xếp. nên lớn với số lượng người dùng trực tuyến 30 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
đơn vị, mặc dù tổng lượng tài nguyên xã hội không đổi. Bị ảnh Hình Hình 1. Mô 1. Hệ hình thống kinh tế tổ chức vàchia quảnsẻlýAmazon đào tạo Mechanical nghề cho laoTurk động(ảnh: nôngInternet) thôn. Dựa trên mô hình Amazon vụ bao gồm một khối lượng lớn dữ Mechanical Turk, những người có liệu mô tả thông tin về nơi làm việc ngày càng tăng. Trong đó, bộ dữ liệu dịch vụ c, AI: bao gồm một thể sử khốidụng lượnglaolớnđộngdữdư thừa liệu mô- tả có thể của con người, giờ làm việc và thanh Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence-AI) thông tin vềtìmnơithấy làm các việc lượt của contruyngười, cập để giờkiếm toán dự kiến để làm việc tốt. Tương làm việc vàtiền, thanhtrong toán dự kiến để làm việc tốt. là trí tuệ được biểu diễn bằng bất kỳ một hệ khi những người mà tảithống tự, nhânmộttạoloạt nàocác đó.môỨngtả dụng công của việctríđược tuệ Tương tự, một loạt các mô tả công việc được đánh giá caolêntrong các nhiệm tập dữ vụ liệulàm nhu việc cầu. thì Phân có thểnhân tạođánh baogiágồmcaocác trong tậpđiều tác vụ dữ khiển, liệu nhulập tích dữ liệunhận đượctrên lớn chạy kếttoánquảtửtốt. khớp, là tậpkế hoạch Haitứcloại cầu. (scheduling), Phân tích dữkhả liệunăng lớn trả lời trên chạy các trí thông minh nhânkháctạo Amazon, câu hỏi về chẩn đoán bệnh, nhận dạng chữ dữ liệu nhau trởđể nêntìmlớn kiếm với sốviết tay, toán tử khớp, tức là trí thông minh nhận dạng tiếng nói và khuôn mặt… một giải pháp phù hợp với nhu cầu dịch vụ lượng người dùng trực tuyến ngàyvv. Cùng nhân vớitạo sự Amazon, để tìm phát triển của côngkiếm nghệ,mộttrí tối ưu, từ hai bộ dữ liệu lớn. Khi một cặp dịch vụ và nhu càng tăng. kết cầu được Trong hợp đó,tốt, bộ thỏa liệu dịchtuệ nhân dữthuận giảitạo đã và pháp đang phù hợpđược vớiứngnhudụng cầu trong dịch thanh toán 90% tương ứng cho công nhân và rất nhiều lĩnh vực khác nhau như lao động, y 10% còn lại cho mô hình Amazon Mechanical tế, an ninh, giao thông, marketing…. Turk có thể được thực hiện. Bằng những đổi mới không ngừng nghỉ Trước hết, bộ điều khiển hệ thống thông cùng với sự phát triển của Internet và công minh chia bộ tác vụ khớp dịch vụ toàn cầu nghệ thông tin có liên quan có vẻ quá tải. Ban thành các nhóm con, mỗi nhóm tương ứng đầu, vào những năm 1990, các ứng dụng của với một cặp dịch vụ nhỏ hơn và bộ dữ liệu Internet chủ yếu tập trung vào xuất bản và lấy nhu cầu. thông tin. Thập kỷ đầu tiên của thiên niên kỷ mới chứng kiến sự phát triển của cái gọi là Tóm lại, chia sẻ kinh tế có tầm quan trọng cộng đồng chia sẻ và mạng xã hội Web 2.0. lớn trong việc hiện thực hóa tiêu dùng xanh Và hiện tại thì dường như mọi thứ trở nên và phát triển bền vững trong xã hội loài người thuận tiện hơn rất nhiều với nền kinh tế chia chúng ta. Chia sẻ kinh tế doanh nghiệp kêu sẻ và các ứng dụng của Trí tuệ nhân tạo (AI). gọi thiết kế hệ thống thông minh để phù hợp với nhu cầu dịch vụ trong kỷ nguyên dữ liệu Internet là một phương tiện mạnh mẽ để lớn hiện nay. cắt ngắn thời gian, bớt tốn công sức và sự không đáng tin cậy. Nó có thể đóng vai trò TẠP CHÍ KHOA HỌC 31 QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
trung gian rất thông minh, điều phối tất cả các đối không linh hoạt, bởi vì nó bắt đầu từ việc hành động cần thiết để giải quyết các thách cung cấp giao thông công cộng hiện có, có thể thức, theo cách giải quyết vấn đề và cơ hội không đáp ứng nhu cầu cụ thể của bạn. Liên được khai thác theo cách hiệu quả nhất. Ta quan đến xe ô tô tư nhân có thể giải quyết vấn có thể hiểu rõ hơn điều này thông qua ứng đề này. Dịch vụ taxi phối hợp linh hoạt, như dụng Email. Email làm trung gian giữa các cá Uber hoặc Lyft, phù hợp với tài xế và hành nhân để người này có thể truy vấn hoặc đề khách tùy thuộc vào khoảng cách, thời gian xuất giải pháp cho người khác mà không bị và giá cả. Tuy nhiên, điều này vẫn còn khá tốn giới hạn bởi khoảng cách, thời gian hoặc chi kém vì người lái xe cần đầu tư đầy đủ xe, thời phí. Các công cụ tìm kiếm làm trung gian giữa gian và nhiên liệu. một người dùng có yêu cầu và lượng thông tin khổng lồ có sẵn trên web có thể trả lời câu Gần đây còn xuất hiện một số cách thức hỏi đó. Ngoài ra còn có các trang web chia chia sẻ khá mới lạ như trong trường hợp chia sẻ thông tin, chẳng hạn như Wikipedia, thu sẻ đi xe, có các nền tảng thương mại (như thập, sắp xếp và công khai các câu trả lời có AirBnB), nơi mọi người được cung cấp một thể hữu ích, do đó làm cho chúng dễ tìm thấy phòng ở nơi họ đến để đổi lấy một khoản phí hơn. Phương tiện truyền thông xã hội tự động trả cho chủ phòng và các tổ chức phi thương hóa việc tuyên truyền cung cấp và nhu cầu mại (như Couchsurfing), nơi mọi người có thể trên các mạng xã hội hoặc cộng đồng. ở tự do trong phòng của ai đó với điều kiện duy nhất là để nó ở trạng thái tốt. Trong cả Các cửa hàng hoặc chợ trên web, như hai trường hợp, nền tảng làm trung gian giữa Amazon hoặc eBay, làm trung gian giữa các chủ sở hữu địa phương cung cấp phòng và khách hàng muốn mua một số mặt hàng và khách du lịch yêu cầu phòng, đồng thời tìm các nhà cung cấp sẵn sàng bán nó. Họ cung kiếm sự phù hợp tối ưu theo các tiêu chí như cấp quyền truy cập vào một loạt các mặt hàng địa điểm, thời gian, phí và danh tiếng của chủ lớn hơn nhiều so với những gì có sẵn trong sở hữu hoặc khách du lịch. Một ví dụ khác là một cửa hàng truyền thống, trong khi thuật chia sẻ khu phố, nơi những người sống trong toán của họ có thể giúp bạn tìm ra sản phẩm một cộng đồng cụ thể sử dụng trang web để phù hợp nhất với giá thấp nhất. Các hệ thống quảng cáo các thiết bị hiếm khi được sử dụng cung cấp dịch vụ đám đông (như Amazon (như máy xén cỏ, thang hoặc máy khoan) mà Mechanical Turk) và các trang web tự do (như họ sẵn sàng cho các thành viên khác trong oDesk) làm trung gian giữa những người cộng đồng vay - với điều kiện duy nhất là họ hoặc tổ chức cần thực hiện một số công việc cũng vậy có thể mượn một cái gì đó từ cộng và mọi người sẵn sàng làm việc đó. Các nền đồng khi họ cần. Việc cung cấp lớn và đa dạng tảng gây quỹ cộng đồng làm trung gian giữa giúp loại bỏ nhu cầu của hầu hết các cá nhân các đại lý cần vốn để bắt đầu một dự án đầy để mua thiết bị đó, do đó giảm mạnh chi phí triển vọng và hàng triệu người có thể sẵn và tiêu thụ tài nguyên. sàng cung cấp một số tiền của họ để đầu tư vào một liên doanh. 4, Đánh giá các cơ hội và thách thức trong nền kinh tế chia sẻ Ngay cả nhu cầu di chuyển cũng được chia sẻ trên các trang web (như Expedia hoặc a, Cơ hội: Google Maps) để tìm thấy các chuyến xe buýt, Lợi ích đạt được của nền kinh tế chia sẻ là xe lửa hoặc máy bay để đưa bạn từ vị trí hiện rất lớn. Cụ thể là tiết kiệm chi phí, giúp bảo vệ tại đến điểm đến mong muốn của bạn tại thời môi trường, tăng tính hiệu quả của nền kinh điểm mong muốn. Điều này vẫn còn tương tế, giảm bớt sự lãng phí tài nguyên xã hội và 32 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
sự dư thừa năng lực của các sản phẩm dịch nghiệp lần thứ tư. vụ. Đây chính là những yếu tố khiến mô hình nền kinh tế chia sẻ có những tiềm năng phát Hai là, tiếp tục cải thiện môi trường kinh triển lớn mạnh hơn nữa trong tương lai, sẽ doanh nhằm thích nghi với sự đa dạng và phát không chỉ là một thị trường ngách hay một triển nhanh của nền kinh tế số, trong đó KTCS hiện tượng nhất thời mà là tương lai của môi chỉ là một dạng mô hình kinh doanh mới ở trường kinh doanh toàn cầu. một số lĩnh vực, tồn tại đồng hành cùng mô hình kinh doanh truyền thống; bảo đảm môi Mở ra nhiều cơ hội kinh doanh lớn: KTCS trường kinh doanh bình đẳng, khuyến khích giúp tạo ra một phương thức kinh doanh mới, các start-up. mở ra cơ hội kinh doanh mới dựa trên nền tảng số, ứng dụng công nghệ 4.0. Bên cạnh Ba là, cần nhanh chóng cải thiện hệ sinh đó, KTCS góp phần tạo nên một thị trường thái đổi mới sáng tạo, tạo thuận lợi cho việc cạnh tranh hơn và loại hình dịch vụ đa dạng mở rộng phạm vi các sáng kiến kinh doanh, hơn, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng; đào tạo nhân lực, kết nối giữa các bên tham đồng thời, tạo thêm nhiều việc làm cho người gia hệ sinh thái, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm… lao động, tăng thêm thu nhập. Bốn là, đẩy mạnh xây dựng Chính phủ b, Thách thức: điện tử và kết cấu hạ tầng số, đặc biệt là xây dựng hệ thống dữ liệu mở, thông suốt để phục Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích vượt vụ quản lý nhà nước đối với KTCS. trội trên, mô hình nền kinh tế chia sẻ cũng tồn tại nhiều mối lo ngại cho sự phát triển của nó, Cuối cùng là tăng hoạt động đánh giá tác đặc biệt là tính pháp lý. động của KTCS đến các mục tiêu phát triển (đầu tư, việc làm, công nghệ, thuế, cạnh Những thách thức về khung pháp lý đặt tranh...) và dự báo sự phát triển của các lĩnh ra cho mô hình kinh doanh chia sẻ, đó là sự vực có tiềm năng cho mô hình KTCS để chủ cạnh tranh “không công bằng”, tình trạng này động điều chỉnh linh hoạt chính sách, quy đang khiến cơ quan quản lý của nhiều quốc định. gia bối rối. Bên cạnh đó, việc trốn thuế của các công ty tham gia nền kinh tế chia sẻ cũng 6, Kết luận sẽ trở thành mối quan tâm lớn của Chính phủ Có thể thấy rằng "kinh tế chia sẻ" đang các quốc gia, khi mà những khoản lợi nhuận là xu hướng mới song hành cùng cuộc cách mà các công ty này thu được ước tính lên tới mạng về công nghệ thông tin trở thành một những con số khổng lồ. Những công ty này trong những trụ cột quan trọng của nền kinh hiện vẫn duy trì danh nghĩa là công ty tư nhân, tế số (Digital Economy), là mối quan tâm hàng điều này cho phép họ linh động điều chỉnh, đầu của các doanh nhân và doanh nghiệp không phải báo cáo số liệu với cổ đông, không khởi nghiệp tại nhiều quốc gia và được ví bị kiểm toán độc lập và không ai có thể giám như là "gà đẻ trứng vàng" mới cho nhiều nền sát tài khoản. kinh tế. "Kinh tế chia sẻ" vẫn còn nhiều không 5, Một số giải pháp phát triển nền kinh gian rộng lớn để phát triển và lấp đầy những tế chia sẻ tại Việt Nam khoảng trống của các thị trường kinh doanh truyền thống hiện tại Đầu tiên là cần tận dụng cơ hội cho phát triển kinh tế - xã hội mà KTCS mang lại, coi đó Cần tận dụng cơ hội cho phát triển kinh cũng là tận dụng cơ hội của cách mạng công tế - xã hội của mô hình kinh tế chia sẻ mang lại; coi đó cũng là tận dụng cơ hội của cuộc TẠP CHÍ KHOA HỌC 33 QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
CMCN 4.0, cụ thể là sự phát triển của thời đại [2]. ThS. Lê Thanh Thủy (2018), “Các mô số, bắt kịp xu hướng chung của thế giới; tiếp hình kinh tế chia sẻ nổi bật trên thế giới và vấn tục cải thiện môi trường kinh doanh cho thích đề đặt ra với Việt Nam”, Tạp chí Tài chính. nghi với sự đa dạng và phát triển nhanh của [3]. Botsman, R., & Rogers, R. (2010), nền kinh tế số, trong đó kinh tế chia sẻ chỉ là “What’s mine is yours: The rise of collaborative một dạng mô hình kinh doanh mới ở một số consumption”, New York, NY: Collins. lĩnh vực, tồn tại đồng hành cùng mô hình kinh doanh truyền thống. [4]. Lovins, H., & Cohen, B. (2011), “Climate capitalism: Capitalism in the age of climate change”, New York, NY: Hill & Wang. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Arun Sundarajan, “Sách: Nền kinh tế chia sẻ_Sự kết thúc của việc làm và sự trỗi dậy của chủ nghĩa tư bản dựa trên đám đông”, Nguyễn Tuấn Việt dịch, NXB Trẻ, 2018. 34 TẠP CHÍ KHOA HỌC QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ