intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nhận xét đặc điểm lâm sàng và điều trị ngộ độc thuốc diệt chuột nhập lậu từ Trung Quốc

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

81
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngộ độc cấp thuốc diệt chuột là cấp cứu thường gặp tại khoa Hồi sức cấp cứu của các bệnh viện. Theo thống kê của Vụ Điều trị- Bộ Y tế ở 39 bệnh viện tỉnh trong toàn quốc từ 1996- 1998: ngộ độc thuốc diệt chuột đứng hàng thứ 3 trong các ngộ độc cấp, chiếm 8,87%, tử vong 4,48% [5]. Một thống kê ở 48 bệnh viện trong toàn quốc từ 1998 - 6/2000 thấy 12,16% các ngộ độc cấp là ngộ độc thuốc diệt chuột, tử vong 3,5%...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nhận xét đặc điểm lâm sàng và điều trị ngộ độc thuốc diệt chuột nhập lậu từ Trung Quốc

  1. TCNCYH 19 (3) - 2002 NhËn xÐt ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ ®iÒu trÞ ngé ®éc thuèc diÖt chuét nhËp lËu tõ Trung Quèc §Æng ThÞ Xu©n Khoa Chèng ®éc - BÖnh viÖn B¹ch Mai Nghiªn cøu 112 BN ngé ®éc cÊp thuèc diÖt chuét (TDCTQ) vµo ®iÒu trÞ t¹i khoa Håi søc cÊp cøu vµ Chèng ®éc, bÖnh viÖn B¹ch Mai tõ 1998 - 2001 b»ng ph−¬ng ph¸p m« t¶, chóng t«i thÊy: Ngé ®éc cÊp TDCTQ lµ lo¹i ngé ®éc rÊt th−êng gÆp, nhiÒu biÕn chøng, tö vong cao (8%); rèi lo¹n nhÞp tim th−êng lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y tö vong, gÆp nhiÒu ë TDCTQ lo¹i èng dung dÞch kh«ng mµu. C¸c triÖu chøng l©m sµng chñ yÕu cña ngé ®éc cÊp TDCTQ lµ tæn th−¬ng thÇn kinh - c¬ (co giËt 49,1%, h«n mª 32,14%, kÝch thÝch vËt v· 43,8%, t¨ng ph¶n x¹ g©n x−¬ng 67,9%, t¨ng tr−¬ng lùc c¬ 59,8%, rèi lo¹n t©m thÇn, t¨ng CK 33,9%); tæn th−¬ng ®−êng tiªu ho¸ (buån n«n, n«n, ®au bông 57,1%); suy h« hÊp (22,3%), rèi lo¹n vÒ tuÇn hoµn (tôt huyÕt ¸p 12,5%, rèi lo¹n nhÞp tim 7,14%), tæn th−¬ng thËn (suy thËn cÊp 7,14%); tæn th−¬ng gan (t¨ng AST 72%, t¨ng ALT 48%, t¨ng bilirubin 34,48%); rèi lo¹n trao ®æi ion (h¹ calci ion100%, h¹ natri 20,5%, h¹ kali 29,5%); thay ®æi c«ng thøc m¸u (t¨ng b¹ch cÇu 52,7% vµ tØ lÖ ®a nh©n trung tÝnh 65,2%); rèi lo¹n chuyÓn ho¸ (t¨ng acid uric 26,1% vµ ®−êng m¸u 23,2%) §iÒu trÞ ngé ®éc cÊp TDCTQ tr−íc hÕt cÇn khèng chÕ t×nh tr¹ng co giËt, ®¶m b¶o h« hÊp, tuÇn hoµn, truyÒn dÞch sím vµ nhiÒu tr¸nh suy thËn cÊp, theo dâi vµ ®iÒu trÞ tÝch cùc c¸c biÕn chøng. I. §Æt vÊn ®Ò Ngé ®éc cÊp thuèc diÖt chuét lµ cÊp cøu chÊt lµ trifluoroacetamide, mét chÊt ho¸ häc ®éc th−êng gÆp t¹i khoa Håi søc cÊp cøu cña c¸c ®· bÞ cÊm sö dông [10]. bÖnh viÖn. Theo thèng kª cña Vô §iÒu trÞ- Bé Y Trong héi th¶o toµn quèc vÒ cÊp cøu ngé ®éc tÕ ë 39 bÖnh viÖn tØnh trong toµn quèc tõ 1996- cÊp th¸ng 11/1998, Vô §iÒu trÞ vµ khoa Håi søc 1998: ngé ®éc thuèc diÖt chuét ®øng hµng thø 3 cÊp cøu ®· ®−a ra ph¸c ®å ®iÒu trÞ ngé ®éc trong c¸c ngé ®éc cÊp, chiÕm 8,87%, tö vong TDCTQ [3]. Tuy nhiªn, thêi gian gÇn ®©y, 4,48% [5]. Mét thèng kª ë 48 bÖnh viÖn trong TDCTQ ®−îc s¶n xuÊt d−íi nhiÒu d¹ng nh− h¹t toµn quèc tõ 1998 - 6/2000 thÊy 12,16% c¸c g¹o mµu hång, d¹ng èng n−íc mµu hång hoÆc ngé ®éc cÊp lµ ngé ®éc thuèc diÖt chuét, tö kh«ng mµu, mµu n©u, d¹ng bét tr¾ng vµ d¹ng vong 3,5% [2] viªn trßn nh− h¹t ng«. BÖnh c¶nh ngé ®éc cña Tr−íc n¨m 1990, ë ViÖt Nam th−êng sö TDCTQ phøc t¹p h¬n, nhiÒu biÕn chøng, mét sè dông c¸c ho¸ chÊt nh− phosphua kÏm, warfarin, bÖnh nh©n (BN) tö vong rÊt nhanh trong t×nh strychnin ®Ó lµm thuèc diÖt chuét. Tõ ®Çu tr¹ng suy tim cÊp, rèi lo¹n nhÞp tim, ngõng tim. nh÷ng n¨m 90, thuèc diÖt chuét cña Trung V× vËy, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi Quèc (TDCTQ) nhËp lËu trµn lan vµo n−íc ta, nµy víi môc ®Ých: gi¸ rÎ, dÔ mua. Bëi vËy, TDCTQ ®−îc nh©n d©n Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ xÐt ta sö dông réng r·i, tuú tiÖn ®Ó diÖt chuét vµ nghiÖm trong ngé ®éc cÊp mét sè thuèc diÖt còng th−êng dïng ®Ó tù tö. B¶n chÊt cña chuét nhËp lËu tõ Trung Quèc TDCTQ kh«ng râ rµng, nhê phßng xÐt nghiÖm ®éc chÊt cña c¶nh s¸t Ph¸p míi x¸c ®Þnh ®−îc NhËn xÐt vÒ hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p ®iÒu TDCTQ lo¹i h¹t g¹o hång vµ èng n−íc cã ho¹t trÞ t¹i khoa Chèng ®éc, bÖnh viÖn B¹ch Mai.
  2. TCNCYH 19 (3) - 2002 II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu + T×nh tr¹ng rèi lo¹n ®«ng m¸u: xuÊt huyÕt 1. §èi t−îng: trªn l©m sµng, xÐt nghiÖm m¸u C¸c BN ngé ®éc TDCTQ vµo ®iÒu trÞ t¹i + C¸c dÊu hiÖu h¹ calci m¸u: Chvostek, khoa Chèng ®éc-BÖnh viÖn B¹ch Mai tõ 1998 - Trousseau, ®iÖn t©m ®å, ®iÖn gi¶i ®å. 2001. + C¸c biÕn chøng kh¸c: Tiªu c¬ v©n cÊp: CK Tiªu chuÈn chÈn ®o¸n ngé ®éc TDCTQ: >1000 UI/l, CKMB < 5% + Cã tiÕp xóc víi TDCTQ hoÆc xuÊt hiÖn 2.2. XÐt nghiÖm: triÖu chøng co giËt ®ét ngét trªn bÖnh nh©n nghi + C«ng thøc m¸u: t¹i viÖn HuyÕt häc, bÖnh ngê ngé ®éc cÊp. viÖn B¹ch Mai + XÐt nghiÖm ®éc chÊt cã TDCTQ + §iÖn gi¶i ®å, ure, creatinin, ®−êng m¸u, 2. Ph−¬ng ph¸p: ALT, AST, bilirubin, phospho, acid uric. XÐt nghiÖm ho¸ sinh t¹i khoa Ho¸ sinh, bÖnh viÖn Nghiªn cøu m« t¶ B¹ch Mai 2.1. TriÖu chøng l©m sµng: + XÐt nghiÖm ®éc chÊt: dÞch d¹ dµy, n−íc Thêi gian xuÊt hiÖn triÖu chøng ngé ®éc, tiÓu, m¸u, mÉu TDCTQ. diÔn biÕn c¸c triÖu chøng vµo c¸c thêi ®iÓm: vµo §Þnh tÝnh TDCTQ t¹i phßng XÐt nghiÖm ®éc viÖn, 24 giê, 48 giê, 72 giê, ra viÖn. chÊt khoa Håi søc cÊp cøu vµ Chèng ®éc b»ng + ThÇn kinh: ý thøc (®iÓm Glasgow), co giËt, ph−¬ng ph¸p s¾c ký líp máng ph¶n x¹ g©n x−¬ng, tr−¬ng lùc c¬, ®ång tö, c¶m XÐt nghiÖm mét sè mÉu m¸u cña bÖnh nh©n gi¸c, t©m thÇn, ®iÖn n·o ®å. ngé ®éc TDCTQ t¹i ViÖn KiÓm nghiÖm trung + Tim m¹ch: nhÞp tim, huyÕt ¸p, ®iÖn t©m −¬ng, mét sè mÉu TDCTQ t¹i ViÖn Khoa häc ®å, ®o CVP nÕu BN tôt huyÕt ¸p h×nh sù. Tôt huyÕt ¸p: huyÕt ¸p tèi ®a < 90mmHg Ph©n lo¹i møc ®é ngé ®éc theo tiªu chuÈn Sèc tim: Tôt huyÕt ¸p, nhÞp tim nhanh hoÆc cña ch−¬ng tr×nh An toµn ho¸ häc Quèc tÕ - rèi lo¹n nhÞp, khã thë, IPCS [6 ]. Phï phæi cÊp, CVP cao §iÒu trÞ: ®¸nh gi¸ theo ph¸c ®å cña héi th¶o + H« hÊp: nhÞp thë, SpO2, Xquang phæi t¹i toµn quèc vÒ cÊp cøu ngé ®éc 1998 [3]. gi−êng b»ng m¸y Shimadzu, xÐt nghiÖm khÝ 3. Xö lý sè liÖu: m¸u ®éng m¹ch b»ng m¸y Blood Gas Analyser Theo ph−¬ng ph¸p thèng kª y häc, sö dông 288 cña h·ng Ciba Corning ch−¬ng tr×nh SPSS 10,0 Suy h« hÊp khi: SpO2 10 mmol/l, Sè BN nghiªn cøu: 112 gåm 44 nam (39,3%) creatinin ≥130 µmol/l vµ 68 n÷ (60,7%) + Tiªu ho¸: n«n, buån n«n, ®au bông, Øa ch¶y, t×nh tr¹ng bông
  3. TCNCYH 19 (3) - 2002 1.2. Ph©n bè vÒ tuæi 1.4. Thêi gian n»m viÖn vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ Kho¶ng tuæi n % - Thêi gian n»m viÖn trung b×nh: 4,5 ± 3,5 ngµy (0,5 - 19 ngµy) < 15 10 8,9 - KÕt qu¶ ®iÒu trÞ: 15-19 20 17,9 KÕt qu¶ ®iÒu trÞ n % 20-29 46 41,1 Khái 101 90,2 30-39 17 15,2 Di chøng 2 1,8% 40-49 13 11,6 ChÕt 9 8 >50 6 5,4 Tæng 112 100,0 Tæng sè 112 100 Tö vong 9 BN: 6 BN do rèi lo¹n nhÞp, 1 do Tuæi trung b×nh: 28,14 ± 13 tuæi (12-79), suy ®a t¹ng, 1 BN suy h« hÊp, 1 BN mÊt n·o 59% c¸c bÖnh nh©n ë løa tuæi trÎ tõ 15-29 2. TriÖu chøng ngé ®éc cÊp TDCTQ 1.3. Nguyªn nh©n ngé ®éc 2.1. TriÖu chøng xuÊt hiÖn ®Çu tiªn Nguyªn nh©n ngé ®éc n % TriÖu chøng ngé ®éc xuÊt hiÖn trung b×nh Tù tö 78 69,6 sau 1,4 ±1,6 giê (5 phót- 12 giê), 83,3% c¸c NhÇm 14 12,5 triÖu chøng ngé ®éc xuÊt hiÖn sím trong vßng 2 Nghi bÞ ®Çu ®éc 5 4,5 giê ®Çu. DÊu hiÖu ®−êng tiªu ho¸ xuÊt hiÖn sím Kh«ng râ 15 13,4 nhÊt ë 51/112 BN (45,5%), co giËt xuÊt hiÖn sím nhÊt ë 30/112 BN (26,8%) Tæng sè 112 100 2.2. TriÖu chøng l©m sµng ngé ®éc cÊp TDCTQ vµ diÔn biÕn TriÖu chøng Vµo viÖn Ngµy 2 Ngµy 3 Ngµy 4 Ra viÖn Sè bÖnh nh©n 112 103 74 54 103 Suy h« hÊp 25 (22,32%) 19 (18,4%) 17 (23%) 10 (18,5%) 0 SÆc phæi 2 (1,8%) 2 (1,9%) 1 (1,4%) 0 0 Buån n«n, n«n 64 (57,1%) 6 (5,8%) 3 (4,1%) 3 (4,1%) 2 (1,94%) ®au bông Co giËt 55 (49,1%) 5 (4,9%) 4 (5,4%) 3 (5,6) 0 KÝch thÝch 49 (43,8%) 34 (33%) 19 (25,7%) 12 (22,2%) 5 (4,9%) H«n mª 36 (32,14%) 26 (25,2%) 22 (29,7%) 18 (33,3%) 2 (1,94%) §au ®Çu 3 (2,7) 5 (4,9%) 3 (4. 1%) 3 (5,6) 2 (1,94%) Run c¬ 18 (16,1%) 1 (1%) 0 0 0 T¨ng TLC 67 (59,8%) 48 (46,6%) 28 (37,8%) 19 (35,2%) 14 (13,6%) T¨ng PXGX 76 (67,9%) 53 (51,5%) 30 (40,5%) 17 (31,5%) 14 (12,5%) TLC: tr−¬ng lùc c¬ PXGX: ph¶n x¹ g©n x−¬ng
  4. TCNCYH 19 (3) - 2002 C¸c biÕn chøng: H« hÊp: suy h« hÊp gÆp ë 25/112 BN (22,3%) cÇn th«ng khÝ nh©n t¹o., 2 bÖnh nh©n Tiªu c¬ v©n: 38/112 BN (33,9%) NhiÔm vµo viÖn trong t×nh tr¹ng phï phæi do suy tim khuÈn: 13/112 BN (11,6%) cÊp. Suy thËn: 8/112 BN (7,14%) Lo¹n thÇn: TuÇn hoµn: Tôt huyÕt ¸p 14/112 BN 10/112 BN (8,9%) (12,5%), trong ®ã 8 BN (7,14%) do rèi lo¹n Tôt huyÕt ¸p: 14/112 BN (12,5%) nhÞp (6 BN tö vong). Rèi lo¹n nhÞp th−êng xuÊt Nh÷ng biÕn chøng kh¸c Ýt gÆp nh− viªm d¹ hiÖn ngay sím cïng bÖnh c¶nh ngé ®éc nÆng dµy, do¹ s¶y thai. nÒ. Thay ®æi ®iÖn tim th−êng gÆp nhÊt lµ nhÞp NhËn xÐt vÒ triÖu chøng, biÕn chøng: nhanh xoang 50/112 BN (44,64%). Trong 15 TriÖu chøng ®−êng tiªu ho¸ lµ hay gÆp nhÊt BN cã QT dµi, chØ cã 2 BN cã kÌm gi¶m natri 64/112 BN (57,1%). Thêi gian n«n tån t¹i trung vµ kali nh−ng tÊt c¶ c¸c BN ®Òu cã calci m¸u b×nh 17,6 giê, 96,4% sè BN chØ n«n trong ngµy gi¶m, v× vËy QT dµi nhiÒu kh¶ n¨ng lµ dÊu hiÖu ®Çu cña gi¶m calci m¸u. - TriÖu chøng thÇn kinh: Tæn th−¬ng thËn: 7,14% bÞ suy thËn cÊp do tiªu c¬ v©n. Suy thËn cÊp cã ®Æc ®iÓm cña suy + Co giËt 49,1%, chñ yÕu lµ co giËt toµn thËn do tæn th−¬ng èng thËn, suy thËn lµm thêi th©n. Co giËt tån t¹i trung b×nh 26,1 giê. Co giËt gian n»m viÖn kÐo dµi vµ tö vong cao h¬n [1, 8]. còng th−êng lµ triÖu chøng sím cña ngé ®éc Thêi gian n»m viÖn trung b×nh cña BN suy thËn TDCTQ, nh÷ng BN co giËt liªn tôc còng chÝnh lµ 10 ngµy. lµ nguyªn nh©n tö vong cña nhiÒu BN, thËm chÝ tö vong tr−íc khi tíi bÖnh viÖn v× sÆc vµo phæi, C¸c dÊu hiÖu ngé ®éc vµ thay ®æi ®iÖn t©m suy h« hÊp. ®å phï hîp víi nhËn xÐt cña Neal + Rèi lo¹n ý thøc gÆp ë 32,14% víi bÖnh E. Flomenbaum [7] vµ c¸c t¸c gi¶ [1, 6,8]. c¶nh l©m sµng nÆng nÒ ngay tõ lóc vµo. Rèi lo¹n ®«ng m¸u chóng t«i gÆp ë mét BN + 67,9% c¸c BN cã t¨ng ph¶n x¹ g©n x−¬ng ngé ®éc TDCTQ lo¹i bét mµu tr¾ng. vµ 59,8 % cã t¨ng tr−¬ng lùc c¬. Ph¶n x¹ g©n 2.3. Ph©n ®é ngé ®éc theo IPCS x−¬ng t¨ng ®−îc coi nh− mét dÊu hiÖu chØ ®iÓm khi ch−a xuÊt hiÖn co giËt. §é ngé ®éc Sè bÖnh nh©n TØ lÖ % KÕt qu¶ cña NguyÔn Minh T©m §é 0 16 14,3 14,18 §é 1 40 35,7 44,73 §é 2 23 20,5 21,46 §é 3 24 21,4 19,27 §é 4 (tö vong) 9 8,0 0,36 Tæng sè 112 100 100 ë c¸c ®é nÆng (3 vµ 4) tØ lÖ cña chóng t«i cao h¬n cña NguyÔn Minh T©m (nghiªn cøu t¹i khoa Chèng ®éc, bÖnh viÖn B¹ch Mai ë 275 bÖnh nh©n ngé ®éc cÊp n¨m 2001 [4]). Tö vong do ngé ®éc
  5. TCNCYH 19 (3) - 2002 cÊp trong toµn quèc lµ 2,8-3,2% [5], t¹i khoa Chèng ®éc bÖnh viÖn B¹ch Mai tõ 1999-2001 lµ d−íi 1,5% [2], ®iÒu ®ã chøng tá ngé ®éc cÊp TDCTQ vÉn lµ lo¹i ngé ®éc nÆng, nhiÒu biÕn chøng vµ tØ lÖ tö vong cao. 2.4. NhËn xÐt triÖu chøng vµ biÕn chøng gi÷a 2 nhãm TDCTQ hay gÆp Nhãm 1: h¹t g¹o vµ èng n−íc mµu hång: 33 BN Nhãm 2: èng n−íc kh«ng mµu: 45 BN TriÖu chøng Nhãm 1 (n=33) Nhãm 2 (n=45) Suy h« hÊp 3 (9,1%) 7 (15,6%) Buån n«n, n«n, ®au bông 13 (45,5%) 22 (62,2%) Co giËt 8 (24,2%) 19 (42,2%) H«n mª 6 (18,2%) 11 (24,4%) KÝch thÝch, vËt v· 12 (36,4%) 14 (31,1%) T¨ng tr−¬ng lùc c¬, PXGX 21 (63,6%) 24 (53,3%) Rèi lo¹n t©m thÇn 4 (12,1%) 3 (6,7%) Tiªu c¬ v©n 6 (18,2%) 10 (22,2%) Suy thËn cÊp 1 (3%) 4 (8,9%) Tôt huyÕt ¸p 2 (6,1%) 6 (13,3%) Rèi lo¹n nhÞp tim, viªm c¬ tim 0 6 (13,33%) NhiÔm khuÈn 2 (6,1%) 3 (6,7%) Tö vong 0 5 (11,1%) TØ lÖ c¸c triÖu chøng vµ biÕn chøng cña nhãm 2 cã xu h−íng cao h¬n nhãm 1 vÒ t×nh tr¹ng: co giËt, tiªu ho¸, suy h« hÊp, suy thËn cÊp, tôt huyÕt ¸p. Rèi lo¹n nhÞp tim vµ viªm c¬ tim (13,33%) vµ tö vong 5 BN (11,1%) chØ gÆp ë nhãm 2, kh«ng gÆp nhãm 1. 5 BN uèng TDCTQ lo¹i bét tr¾ng, sè l−îng BN cßn Ýt nh−ng chóng t«i thÊy triÖu chøng ngé ®éc phøc t¹p h¬n, mét BN bÞ ®«ng m¸u trong m¹ch lan to¶ (chóng t«i ch−a gÆp ë c¸c lo¹i ngé ®éc TDCTQ kh¸c), BN nµy tö vong do suy ®a t¹ng. 3. XÐt nghiÖm
  6. TCNCYH 19 (3) - 2002 3.1. XÐt nghiÖm m¸u XÐt nghiÖm n X ±SD TØ lÖ t¨ng TØ lÖ gi¶m Hång cÇu (triÖu/mm3) 112 4,45± 0,53 22 BN (19,6%) B¹ch cÇu (ngh×n/mm3) 112 12,4± 7,2 59 BN (52,7%) B¹ch cÇu ®a nh©n (%) 112 77,5± 11,9 73 BN 65,12%) TiÓu cÇu (ngh×n/mm3) 112 226± 58,8 Cã 1 BN < 100 Hb (g/l) 112 133,3± 14,6 Hematocrite (l/l) 112 0,39 Ure (mmol/l) 112 6,2± 3,8 18 BN (16,1%) Glucose (mmo/l) 112 7,1± 3,7 26 BN (23,2%) Natri (mmo/l) 112 137,3± 5,7 25BN (22,3%) Kali (mmo/l) 112 3,7± 0,5 33BN (29,5%) Clo (mmo/l) 112 100,8± 6,2 25 BN (22,3%) Calci (mmo/l) 40 2,18± 0,31 12 BN (36%) Calci ion ho¸ (mmo/l) 32 1 32 BN (100%) Phospho (mmo/l) 19 1,46± 0,79 4 BN (21,1%) CK (U/l) 66 12034±41293 38 BN (57,6%) Creatinin (µmo/l) 40 141,6± 153,8 BN (20%) Acid uric (µmo/l) 23 347±261,5 6 BN (26,1%) Bilirubin toµn phÇn (µmo/l) 29 16,8± 8,5 10 BN (34,5%) AST (U/l) 50 202,3±489,6 36 BN (72%) ALT (U/l) 50 91,3 ± 147,9 24 BN (48%) pH 18 7,397±0,13 6 BN (33,3%) 2 BN (11,1%) 3.2. §iÖn n·o ®å: 17/21 BN (81%) cã sãng ®éng kinh. 3.3. XÐt nghiÖm ®éc chÊt: Rèi lo¹n trao ®æi ion: C¸c BN ®Òu t×m thÊy TDCTQ tõ dÞch röa d¹ + H¹ natri, kali m¸u dµy hoÆc n−íc tiÓu, m¸u. TDCTQ tån t¹i trong + H¹ calci m¸u, ®Æc biÖt lµ 100% c¸c BN cã n−íc tiÓu tõ 1- 6 ngµy, trong m¸u tõ 1- 4 ngµy gi¶m calci ion, 13,4% cã QT dµi trªn ®iÖn tim, Nh÷ng thay ®æi xÐt nghiÖm th−êng gÆp lµ: dÊu hiÖu thiÕu calci trªn l©m sµng nh− C«ng thøc m¸u: t¨ng b¹ch cÇu vµ tØ lÖ ®a Chvostek, Trousseau kÐo dµi cã thÓ hµng tuÇn. nh©n trung tÝnh rÊt th−êng gÆp, ngay khi BN H¹ calci m¸u sÏ lµm t¨ng t×nh tr¹ng co giËt vµ míi vµo viÖn ch−a cã t×nh tr¹ng nhiÔm khuÈn. nguy c¬ rèi lo¹n nhÞp tim. Taitelman U, Roy A, Hoffer E [9] tiªm calci thÊy mÊt dÊu hiÖu QT
  7. TCNCYH 19 (3) - 2002 dµi, h¹n chÕ rèi lo¹n nhÞp ë bÖnh nh©n ngé ®éc Rèi lo¹n chuyÓn ho¸: t¨ng ®−êng huyÕt, t¨ng fluoroacetamid. V× vËy, theo chóng t«i nªn cho acid uric calci ngay tõ ®Çu, theo dâi ®Ó ph¸t hiÖn c¸c dÊu Tæn th−¬ng gan: t¨ng AST, ALT, bilirubin. hiÖu h¹ calci trªn l©m sµng vµ ®iÖn tim. TØ lÖ BN vµ gi¸ trÞ AST t¨ng rÊt cao, biÓu hiÖn Tæn th−¬ng thÇn kinh-c¬: h«n mª, co giËt, tæn th−¬ng nÆng ty thÓ tÕ bµo, cã nghÜa lµ tæn ®iÖn n·o cã sãng ®éng kinh., CK m¸u t¨ng cao th−¬ng h« hÊp cña tÕ bµo. (th−êng sím tõ ngµy 1 vµ 2) 4. §iÒu trÞ Tæn th−¬ng thËn thÓ hiÖn b»ng suy thËn cÊp, Tæng liÒu thuèc chèng co giËt, dÞch truyÒn creatinin m¸u t¨ng. vµ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ NguyÔn Gia B×nh, Chóng t«i NguyÔn V¨n Chi [1] (1998-2001) Diazepam (mg) 9,45 33,7 ± 30,7 Gardenal (mg) 92,08 910 ± 850 Thiopental (g) 0,72 3,1 ± 3 L−îng dÞch truyÒn (ml) 1378 9074,7± 2648 Co giËt (%) 93,3 49,1 Suy h« hÊp (%) 55,5 22,3 Suy thËn cÊp (%) 8,3 7,14 Thêi gian n»m viÖn (ngµy) 9,75 4,5 C¸c thuèc chèng co giËt trong nghiªn cøu IV. kÕt luËn cña chóng t«i cao h¬n cña NguyÔn Gia B×nh, Nghiªn cøu trªn 112 bÖnh nh©n ngé ®éc cÊp NguyÔn V¨n Chi [1], gi¶m ®−îc t×nh tr¹ng co TDCTQ vµo ®iÒu trÞ t¹i khoa Håi søc cÊp cøu vµ giËt vµ co cøng c¬, v× vËy gi¶m suy h« hÊp. Chèng ®éc, bÖnh viÖn B¹ch Mai, chóng t«i thÊy: L−îng dÞch truyÒn trung b×nh cao h¬n nhiÒu víi Ngé ®éc cÊp TDCTQ lµ lo¹i ngé ®éc rÊt nhãm kh«ng theo ph¸c ®å cña 2 t¸c gi¶ trªn [1], th−êng gÆp, nhiÒu biÕn chøng, tö vong cao gi¶m suy thËn cÊp, thêi gian ®iÒu trÞ còng ®−îc (8%); rèi lo¹n nhÞp tim th−êng lµ nguyªn nh©n rót ng¾n. trùc tiÕp g©y tö vong, gÆp nhiÒu ë TDCTQ lo¹i Kaliclorua dïng trung b×nh 6g/ngµy, èng dung dÞch kh«ng mµu. C¸c triÖu chøng l©m calciclorua 1,7g/ngµy. C¸c BN ®Òu cã gi¶m sµng chñ yÕu cña ngé ®éc cÊp TDCTQ lµ co giËt calci m¸u, tö vong chñ yÕu do viªm c¬ tim vµ (49,1%), buån n«n, n«n (50%), kÝch thÝch vËt v· rèi lo¹n nhÞp, v× vËy chóng t«i xin bæ sung calci (43,8%), t¨ng ph¶n x¹ g©n x−¬ng (67,9%), t¨ng cho tÊt c¶ c¸c BN, liÒu vµ c¸ch sö dông nh− thÕ tr−¬ng lùc c¬ (59,8%). C¸c dÊu hiÖu ngé ®éc nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèt? ¶nh h−ëng cña pH m¸u TDCTQ nÆng lµ co giËt liªn tôc, h«n mª tíi viÖc sö dông calci nh− thÕ nµo cÇn ®−îc (32,14%), suy h« hÊp (22,3%), tôt huyÕt ¸p nghiªn cøu tiÕp. (12,5%), rèi lo¹n nhÞp tim (7,14%). C¸c biÕn chøng hay gÆp cña ngé ®éc cÊp TDCTQ lµ tiªu c¬ v©n (33,9%), suy thËn cÊp (7,14%), rèi lo¹n t©m thÇn (8,92%).
  8. TCNCYH 19 (3) - 2002 C¸c thay ®æi vÒ xÐt nghiÖm gåm sù t¨ng sè NÕu cã co giËt hoÆc co cøng toµn th©n: l−îng b¹ch cÇu (52,7%), t¨ng tØ lÖ b¹ch cÇu ®a 1. Tiªm diazepam 10mg tÜnh m¹ch/lÇn, nh¾c nh©n trung tÝnh (65,2%), t¨ng CK (33,9%), t¨ng l¹i sau mçi 5-10 phót cho ®Õn 30mg, nÕu kh«ng AST (72%), t¨ng ALT (48%), t¨ng bilirubin cã kÕt qu¶: dïng thiopental 200-300mg tÜnh (34,48%), t¨ng acid uric m¸u (26,1%). H¹ calci m¹ch trong 5 phót, sau ®ã truyÒn duy tr× ion (100%), h¹ natri (20,5%), h¹ kali (29,5%). 2mg/kg/giê ®Ó khèng chÕ c¬n giËt (cã thÓ 2- Ph¸c ®å ®iÒu trÞ ngé ®éc cÊp TDCTQ ®ang 3g/24giê). ¸p dông cã hiÖu qu¶ tèt, lµm gi¶m t×nh tr¹ng co 2. §Æt èng néi khÝ qu¶n, thë m¸y víi FiO2 = giËt, gi¶m tØ lÖ suy h« hÊp, gi¶m suy thËn cÊp, 1 trong 1 giê, sau ®ã gi¶m xuèng 0,4-0,6. NÕu rót ng¾n thêi gian ®iÒu trÞ. Tuy nhiªn, cÇn bæ kh«ng cã m¸y thë ph¶i bãp bãng ambu. ChØ sung nhiÒu calci h¬n. ngõng thë m¸y khi hÕt dÊu hiÖu cøng c¬ toµn §iÒu trÞ ngé ®éc cÊp TDCTQ tr−íc hÕt cÇn th©n. khèng chÕ t×nh tr¹ng co giËt, ®¶m b¶o h« hÊp, §Æt èng th«ng d¹ dµy, röa d¹ dµy b»ng tuÇn hoµn, truyÒn dÞch sím vµ nhiÒu tr¸nh suy natriclorua 0,9% 3 - 5 lÝt, sau ®ã b¬m than ho¹t thËn cÊp, theo dâi vµ ®iÒu trÞ tÝch cùc c¸c biÕn liÒu nh− trªn (sau khi ®· khèng chÕ ®−îc co chøng. giËt) V. KiÕn nghÞ 4. Calciclorua 10ml/liÒu dung dÞch 10% TM Bæ sung calci vµo ph¸c ®å ®iÒu trÞ ngé ®éc chËm, hoÆc calci gluconat 0,1- 0,2ml/kg TDCTQ ®ang sö dông (10ml/liÒu dung dÞch 10%) tiªm TM chËm, TiÕp tôc nghiªn cøu vÒ TDCTQ, ®Æc biÖt lµ nh¾c l¹i nÕu cßn dÊu hiÖu h¹ calci m¸u. t¸c dông trªn hÖ tim m¹ch nh»m gi¶m tØ lÖ tö 5. TruyÒn dÞch: natriclorua 0,9%, glucoza vong. 5%, ringer lactate sao cho cã n−íc tiÓu 100- Chóng t«i xin bæ sung calci vµo ph¸c ®å ®iÒu 200ml/giê. trÞ ngé ®éc cÊp TDCTQ ®ang ®−îc ¸p dông, 6. CÇn chó ý theo dâi l−îng n−íc tiÓu, nÕu ph¸c ®å cô thÓ nh− sau: d−íi 150ml/3giê nªn ®Æt èng th«ng tÜnh m¹ch Ph¸c ®å ®iÒu trÞ ngé ®éc TDCTQ ë ng−êi lín trung t©m, theo dâi ¸p lùc tÜnh m¹ch trung t©m (ALTMTT), nÕu trªn 10cmH2O cho furosemide Ch−a cã co giËt: 20-40mg tiªm tÜnh m¹ch. NÕu kh«ng ®o ®−îc 1. Tiªm b¾p diazepam 10mg, nÕu cã ph¶n x¹ ALTMTT, sau khi truyÒn ®ñ 200ml/giê sau 3 g©n x−¬ng t¨ng giê mµ n−íc tiÓu vÉn d−íi 50ml/giê ë ng−êi lín, 2. Röa d¹ dµy 3-5 lÝt n−íc cho ®Õn khi n−íc 10ml/giê ë trÎ em th× cho thªm furosemid. s¹ch, mçi lÝt n−íc cho thªm 5g muèi ¨n (mét Theo dâi chÆt c¸c chøc n¨ng sèng: m¹ch, th×a cµ phª), sau röa cho uèng 20g than ho¹t 2 huyÕt ¸p, nhÞp tim, n−íc tiÓu vµ xÐt nghiÖm: giê/lÇn (tæng liÒu: 120g) b»ng ®−êng uèng hoÆc CK, ®iÖn n·o qua sonde d¹ dµy, thªm sorbitol 40-60g/ngµy. C¸c biÖn ph¸p hç trî kh¸c: 3. Gardenal: ng−êi lín 0,10g - 0,20g 1. Suy thËn cÊp: läc mµng bông, thËn nh©n 4. Calciclorua 10ml/liÒu dung dÞch 10% TM t¹o nÕu ®iÒu trÞ kh¸c kh«ng cã kÕt qu¶ chËm, hoÆc calci gluconat 0,1- 0,2ml/kg 2. Viªm c¬ tim: truyÒn dobutamine 2- (10ml/liÒu dung dÞch 10%) tiªm TM chËm, 15µg/kg/phót nh¾c l¹i nÕu cßn dÊu hiÖu h¹ calci m¸u. Ngo¹i t©m thu thÊt trªn 10% tÇn sè tim: tiªm 5. TruyÒn dÞch ®¶m b¶o n−íc tiÓu 100ml/giê xylocaine 0,05-0,10g tÜnh m¹ch.
  9. TCNCYH 19 (3) - 2002 4. Xö trÝ suy h« hÊp cÊp tiÕn triÓn (nÕu cã). 5. TrÇn Thu Thuû, Ph¹m V¨n V÷ng 5. C¸c lo¹i vitamin B. (1998), T×nh h×nh ngé ®éc vµ biÖn ph¸p phßng chèng. Héi th¶o lÇn thø II vÒ cÊp cøu Tµi liÖu tham kh¶o ngé ®éc, trang 1-7 1. NguyÔn Gia B×nh, NguyÔn V¨n Chi 6. Hans E. Persson, Gunilla K. Sjoberg, (1998), NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh ngé ®éc thuèc John A. Haines, Jenny Pronczuk de Garbino chuét tµu t¹i khoa Håi søc cÊp cøu A9 - BÖnh (1998), Poisoning Severity Score. Grading of viÖn B¹ch Mai tõ 1994 - 6/1998, Héi th¶o lÇn Acute Poisoning, Clinical Toxycology, 36 thø II vÒ cÊp cøu ngé ®éc, trang 38 - 44. (3), pp. 205-213. 2. NguyÔn ThÞ Dô (2000) T×nh h×nh ngé 7. Neal E. Flomenbaum (1998), ®éc cÊp ë ViÖt Nam vµ khoa Chèng ®éc bÖnh Rodenticides, Glodfrank's Toxycologic viÖn B¹ch Mai, Héi th¶o vÒ chiÕn l−îc gi¸m emergencies, Sixth Edition, pp. 1459-1473. s¸t vµ phßng chèng hµnh vi tù s¸t. Tr−êng 8. Poisindex (2001), Copyright §¹i häc Y Hµ Néi 15/12/2000. Micromidex Inc. 1974-2000, Micromidex 3. Vò V¨n §Ýnh, Ph¹m V¨n V÷ng (1998), (R) Healthcare Sevices Vol 103. Xö trÝ ngé ®éc thuèc chuét tµu, Héi th¶o lÇn 9. Taitelman U, Roy A, Hoffer E (1983), thø II vÒ cÊp cøu ngé ®éc, U«ng BÝ 8/1998: Fluoroacetamide poisoning in man: the role 45 - 47. of ionized calcium, Arch Toxycol Suppl 1983 4. NguyÔn ThÞ Minh T©m (2002), §¸nh (6), pp. 228 - 31. gi¸ møc ®é nÆng cña ngé ®éc cÊp b»ng b¶ng 10. P. Martin (1998), TÐlÐcopie, PSS cña IPCS. LuËn v¨n tèt nghiÖp b¸c sÜ Recherche surraticide. chuyªn khoa II, Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi Abstract Evaluation of clinical manifestations and treatment of rodenticide poisoning Study on 112 patients who were admitted to ICU & PCC, Bachmai hospital from 1998 to 2001 due to Chinese rodenticide poisoining, we found that: rodenticide poisoning was a very common poisoning with high complication and mortality (8%); cardiac arrhythmia were usually the direct cause of death, especially in patients who ingested the white colored agent. The main clinical manifestations of rodenticide poisoning were neuromuscular symptoms (convulsion 49,1%, coma 32,14 %, agitation 43,8%, hypereflexia 67,9% hypertonia 59,8%, mental disorders, rhabdomyolysis 33,9%); digestive symptoms (nausea, vomiting, abdominal pain 57,1%); respiratory failure (22,3%); cardiovascular compromise (hypotension 12,5%, disarrythmias 7,14%), acute renal failure (7,14%); hepatic dysfunction (elevated AST 72%, ALT 48%, bilirubin 34,48%); electrolyte disorders (hypocalcemia 100%, hyponatremia 20,5%, hypokalemia 29,5%); hematological changes (leukocytosis 52,7%, elevated neutrophil 65,2%); metabolic disorders (hyperuricemia 26,1%, hyperglycemia 23,2%). The patient management should be an anticonvulsion therapy, airway management, fluid infusion and early forced diuresis for the prevention of ARF, other critical care and monitoring.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2