Nhận xét kết quả bước đầu sử dụng kháng sinh dự phòng trong phẫu thuật chấn thương chỉnh hình tại Bệnh viện Quân y 175

TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 18 - 6/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU SỬ DỤNG KHÁNG SINH<br /> DỰ PHÒNG TRONG PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG<br /> CHỈNH HÌNH TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 175<br /> <br /> Trần Đức Tài1, Đỗ Thị Thảo Ngọc1, Võ Thị Phúc1, Bùi Thị Hiền1<br /> Thái Thị Thùy Linh1, Nguyễn Lê Hằng1<br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nhận xét kết quả sử dụng kháng sinh dự phòng trong phẫu thuật chấn<br /> thương chỉnh hình tại bệnh viện quân y 175.<br /> Đối tượng và phương pháp: Tiến cứu, mô tả cắt ngang, 133 bệnh nhân chấn<br /> thương chỉnh hình được nhập viện và điều trị tại bệnh viện Quân Y 175 từ tháng<br /> 01/01/2018 đến 30/11/2018.<br /> Kết quả: 100% bệnh nhân chấn thương với các mặt bệnh đơn giản không có<br /> nhiễm trùng trước trong và sau mổ.<br /> Kết luận: Kháng sinh dự phòng có hiệu quả rất tốt trong việc ngăn ngừa nhiễm<br /> trùng giúp tiết kiệm chi phí điều trị, rút ngắn thời gian nằm viện và việc sử dụng kháng<br /> sinh dự phòng tuyệt đối tuân theo sự hướng dẫn của tổ chức y tế thế giới (CDC).<br /> Từ khóa: Kháng sinh dự phòng, chấn thương chỉnh hình.<br /> INITIAL RESULTS OF USING PROPHYLACTIC ANTIBIOTICS<br /> IN ORTHOPEADIC TRAUMA SURGERY EVALUATION AT MILITARY<br /> HOSPITAL 175<br /> <br /> <br /> 1<br /> Bệnh viện Quân y 175<br /> Người phản hồi (Corresponding): Trần Đức Tài (ductai1904@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 11/4/2019, ngày phản biện: 24/4/2019<br /> Ngày bài báo được đăng: 30/6/2019<br /> <br /> <br /> 70<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Objectives: Evaluating results of using prophylactic antibiotics in orthopeadic<br /> trauma surgery at 175 military hospital.<br /> Subjects and methods: Prospective, cross sectional descriptive study, 113<br /> orthropeadic patients were hospitalized and treated at 175 military hospital from<br /> 01/01/2018 to 30/11/2018.<br /> Results: 100% orthropeadic patients with simple disease don’t have infection<br /> before, during and after surgery.<br /> Conclusions: Prophylactic antibiotics is very effective to anticipate and prevent<br /> infection, which helps saving the treating cost, shorten the hospitalized time. The use of<br /> prophylactic antibiotics strictly follow the instruction of Centre for Disease Control and<br /> Prevention (CDC).<br /> Key word: Prophylactic antibiotics, orthopeadic.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ hạn chế tính trạng nhiễm khuẩn vết mổ là<br /> Sự ra đời của kháng sinh đã đánh sử dụng kháng sinh dự phòng (KSDP).<br /> dấu một kỉ nguyên mới của y học trong Việc sử dụng KSDP trước phẫu<br /> điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên thuật đã được sử dụng phổ biến tại một số<br /> việc lạm dụng kháng sinh đã gây nên thực bệnh viện lớn như bệnh viện trung ương<br /> trạng kháng kháng sinh của nhiều loại vi quân đội 108 tuy nhiên tại bệnh viện Quân<br /> sinh vật (vi khuẩn, vi rút, nấm,…) ngày Y 175 vẫn chưa được đưa vào quy trình<br /> một gia tăng, thậm chí là đa kháng thuốc. chung. Chính vì thế, chúng tôi tiến hành<br /> Điều này đòi hỏi cần có thuốc thay thế thực hiện “Nhận xét kết quả bước đầu sử<br /> hoặc dùng kháng sinh với liều cao hơn, dụng kháng sinh dự phòng trong phẫu<br /> việc này đồng nghĩa với những biến chứng thuật chấn thương chỉnh hình tại bệnh viện<br /> đi kèm, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng Quân Y 175” nhằm khái quát chung những<br /> điều trị, nguy cơ tử vong cao, chi phí tốn lợi ích từ việc dự phòng kháng sinh trước<br /> kém do điều trị kéo dài. phẫu thuật, từ đó hướng đến mục tiêu sử<br /> Nhiễm khuẩn vết mổ là một trong dụng KSDP hợp lý, an toàn, hiệu quả,<br /> những nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp nâng cao chất lượng điều trị.<br /> nhất. Việc dự phòng nhiễm khuẩn trước ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> phẫu thuật và quản lí thuốc kháng sinh NGHIÊN CỨU<br /> tránh việc lạm dụng trong điều trị đang là 1. Đối tượng nghiên cứu:<br /> vấn đề cấp bách được chú trọng hiện nay.<br /> Một trong những biện pháp can thiệp nhằm 133 bệnh nhân nội trú tại khoa<br /> <br /> 71<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 18 - 6/2019<br /> <br /> chấn thương chỉnh hình tại bệnh viên 175 phẫu thuật loại I và II ở bảng 1), có thời<br /> thỏa mãn các tiêu chuẩn có chẩn đoán và gian nằm viện điều trị từ 01/01/2018 đến<br /> phương pháp phẫu thuật theo với khuyến 30/11/2018 và được dùng KSDP.<br /> cáo của CDC năm 2017 [2](thuộc loại<br /> Bảng 1: Bảng phân loại ARTEMEIER theo mức độ nhiễm khuẩn<br /> Loại phẫu thuật Trường hợp<br /> Loại I Vết mổ khâu kín, không dẫn lưu, không chấn thương,<br /> không viêm, mổ trong điều kiện vô trùng, không thông với<br /> Phẫu thuật sạch<br /> các xoang miệng, ống tiêu hóa, bộ phận tiết niệu – sinh dục,<br /> đường hô hấp<br /> Loại II Phẫu thuật có mở bộ phận tiết niệu sinh dục mà cấy nước<br /> tiểu vô trùng, mở đường hô hấp, mở ống tiêu hóa trong điều<br /> Phẫu thuật sạch –<br /> kiện tốt và không gây nhiễm. Mở xoang miệng, mở ống<br /> nhiễm<br /> mật mà không có nhiễm trùng mật. Lỗi vô trùng nhẹ. Vết<br /> mổ có dẫn lưu.<br /> <br /> Loại III Vết thương do chấn thương mới, mở ống mật hay đường<br /> tiết niệu – sinh dục khi có nhiễm trùng mật và nước tiểu,<br /> Phẫu thuật nhiễm<br /> nhiễm trùng do dịch tiêu hóa, lỗi vô trùng nặng, mổ trong<br /> vùng viêm cấp chưa tụ mủ<br /> Loại IV Vết thương dơ hay đến muộn, có nhiều mô chết, nhiễm<br /> trùng có mủ, bị nhiễm phân hay vật lạ, thủng nội tạng.<br /> Phẫu thuật dơ<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu sinh của nhóm đối tượng nghiên cứu và<br /> Thiết kế nghiên cứu: Hồi cứu mô hiệu quả việc sử dụng KSDP.<br /> tả cắt ngang, không đối chứng. Các bước tiến hành: thu thập hồ<br /> Nội dung nghiên cứu: sơ bệnh án đạt tiêu chuẩn, lưu trữ thông tin<br /> bệnh nhân và thông tin về sử dụng kháng<br /> Khảo sát đặc điểm bệnh nhân<br /> sinh , theo dõi tình trạng vết mổ của BN ít<br /> (BN) có sử dụng KSDP.<br /> nhất 30 ngày kể từ thời điểm phẫu thuật và<br /> Khảo sát đặc điểm sử dụng kháng tiến hành đánh giá kết quả.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 72<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu:<br /> Bảng 2: Phân bố BN theo nhóm tuổi<br /> <br /> Độ tuổi Nam Nữ Tỉ lệ (%)<br /> 1500ml ở người lớn và >25ml/kg ở<br /> sử dụng đối với mặt bệnh chấn thương trẻ em.<br /> (không bao gồm thay khớp) là:<br /> Phẫu thuật trên BN béo phì.<br /> + Đối với bệnh nhân không bị mắc<br /> tụ cầu vàng kháng methicilin (MRSA) thì - Không có bệnh nhân nào nghi<br /> sử dụng: ngờ bị MRSA nên không có BN sử dụng<br /> vancomycin trong nghiên cứu này. Tuy<br /> Cefazolin 2g đường tĩnh mạch nhiên, nếu nghi ngờ BN có nhiễm khuẩn<br /> (nếu cho trẻ em 30mg/kg cân nặng, lặp lại thì theo chúng tôi cần chuyển kháng sinh<br /> sau 8h cho liều thứ 2) sang liều điều trị ngay.<br /> Nếu nguy cơ cao bị MRSA thì 3. Về phẫu thuật, thời gian hậu<br /> thêm vancomycin 1g tĩnh mạch (1,5g nếu phẫu, thời gian điều trị tại khoa:<br /> BN nặng >80kg).<br /> - Thời gian hậu phẫu trung bình là<br /> + Đối với bệnh nhân bị mắc tụ 2,22 ngày, thời gian hậu phẫu dài nhất là<br /> cầu vàng kháng methicilin (MRSA) thì sử 10 ngày. Sự khác biệt này tạo ra bởi tính<br /> dụng vancomycin 1g tĩnh mạch (1,5g nếu chất phẫu thuật, chiều dài vết mổ và tiên<br /> BN nặng >80kg) và lặp lại liều trên sau lượng nhiễm khuẩn sau mổ.<br /> 12 giờ.<br /> - Tổng thời gian nằm viện mang<br /> - KSDP được khuyến cáo là một phần yếu tố khách quan bởi thời gian<br /> Cefazolin thuộc nhóm Cephalosporin I, chờ phẫu thuật. Trong thời gian chờ phẫu<br /> tuy nhiên do điều kiện thực tế tại bệnh viện thuật BN không dùng bất cứ loại kháng<br /> cung ứng nên chúng tôi sử dụng kháng sinh nào. Thời gian hậu phẫu ngắn sẽ giúp<br /> sinh cùng nhóm là Cephalothin thuộc thế rút ngắn tổng thời gian điều trị.<br /> hệ I và một số kháng sinh cùng nhóm và ở<br /> thế hệ cao hơn (II và III). - Tỉ lệ vết mổ BN sau phẫu thuật<br /> khô sạch là 73,7% và còn 26,3% còn lại<br /> <br /> 76<br />  CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> dịch thấm băng ít là do đường mổ lớn hơn, Clin Pract, 23(1), 156-164,<br /> việc cầm máu trong khi mổ chưa triệt để, 2. Bratzler D. W., Dellinger<br /> tuy nhiên lượng dịch thấm băng không E. P., Olsen K. M., et al. (2013), “Clinical<br /> đáng kể. practice guidelines for antimicrobial<br /> - Chỉ có 3 trường hợp BN bị sốt. prophylaxis in surgery”, Am J Health<br /> Tuy nhiên thân nhiệt chỉ ở mức tăng nhẹ, Syst Pharm, 70(3), 195-283.<br /> và chỉ xuất hiện vào ngày đầu sau phẫu 3. Cataldo M. A., Granata<br /> thuật. 100% BN trong nghiên cứu ra viện G., Petrosillo N. (2017), “Antibacterial<br /> với kết quả điều trị tốt. Prophylaxis for Surgical Site Infection<br /> KẾT LUẬN in the Elderly: Practical Application”,<br /> - Phẫu thuật trên 133 BN không Drugs Aging, 34(7), 489-498,<br /> có nhiễm trùng trước mổ và trong suốt quá 4. de Jonge S. W., Gans S.<br /> trình BN được theo dõi sau ra viện. Do đó L., Atema J. J., et al. (2017), “Timing of<br /> việc sử dụng KSDP mang lại hiệu quả rất preoperative antibiotic prophylaxis in<br /> tốt cho cả người bệnh và hệ thống y tế, nên 54,552 patients and the risk of surgical<br /> sử dụng KSDP cần được triển khai rộng rãi site infection: A systematic review and<br /> hơn nữa. Tuy nhiên số liệu nghiên cứu còn meta-analysis”, Medicine (Baltimore),<br /> ít và trên mặt bệnh cơ bản nên cần có các 96(29), e6903,<br /> nghiên cứu sâu và toàn diện hơn, chú trọng 5. Enzler M. J., Berbari E.,<br /> triển khai KSDP đối với các mặt bệnh phức Osmon D. R. (2011), “Antimicrobial<br /> tạp hơn như kết xương, nội soi, thay khớp. prophylaxis in adults”, Mayo Clin Proc,<br /> - Việc sử dụng KSDP tuyệt đối 86(7), 686-701,<br /> nên theo hướng dẫn của các tổ chức y 6. Giordano M., Squillace<br /> tế thế giới. Tuy nhiên trong một số hoàn L., Pavia M. (2017), “Appropriateness<br /> cảnh khó khăn thì có thể sử dụng các of Surgical Antibiotic Prophylaxis<br /> cephalosporin thế hệ cao hơn là một sự lựa in Pediatric Patients in Italy”, Infect<br /> chọn thay thế. Control Hosp Epidemiol, 38(7), 823-<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO 831,<br /> 1. Altokhais T. I., Al-Obaid 7. magazine SA Health<br /> O. A., Kattan A. E., et al. (2017), (2017), “Surgical Antimicrobial<br /> “Assessment of implementability of an Prophylaxis Clinical Guideline v2.0”,<br /> adapted clinical practice guideline for Australian Therapeutic Guidelines.<br /> surgical antimicrobial prophylaxis at a<br /> tertiary care university hospital”, J Eval<br /> <br /> <br /> 77<br />