Nhận xét về thể lực và thành phần lipoprotein - huyết của sinh viên khoa y trong năm học 2009-2010

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> NHẬN XÉT VỀ THỂ LỰC VÀ THÀNH PHẦN LIPOPROTEIN – HUYẾT CỦA<br /> SINH VIÊN KHOA Y TRONG NĂM HỌC 2009 – 2010<br /> Lâm Thùy Như*, Bùi Thị Hồng Châu*, Lê Xuân Trường*, Phạm Hữu Vàng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Thừa cân / béo phì (TC/BP) đã trở thành một bệnh khá phổ biến trên toàn thế giới, tỷ lệ ngày<br /> càng tăng, được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xem xét như là một nạn dịch toàn cầu. Tốc độ phổ biến của<br /> bệnh hiện nay có mối liên quan đối với các bệnh cao huyết áp, bệnh mạch vành, đái tháo đường, rối loạn<br /> chuyển hóa lipid…<br /> Mục tiêu: Khảo sát sơ bộ về tình trạng thể lực của sinh viên khoa y năm học 2009 – 2010 và thành<br /> phần lipoprotein huyết trên một số sinh viên thừa cân cũng như gan nhiễm mỡ.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Chọn caùc sinh vieân Khoa Y, Ñaïi hoïc Y Döôïc<br /> TP.HCM gồm Y2003, Y2008 và Y2009.<br /> Kết quả: Chiều cao và cân nặng trung bình của sinh viên Y2003 (n=258) lần lượt là 161,01  8,85 cm<br /> và 56,7  11,44 kg. Chiều cao và cân nặng trung bình của sinh viên Y2008 (n=409) lần lượt là 162,89 <br /> 7,73 cm và 54,88  10,02 kg. Chiều cao và cân nặng trung bình của sinh viên Y2009 (n=332) lần lượt là<br /> 162,82  7,68 cm và 55,24  9,42 kg. Tỉ lệ (%) tình trạng thừa cân (nam có BMI ≥ 24, nữ có BMI ≥ 23)<br /> của sinh viên Y2003, Y2008 và Y2009 lần lượt là 21,3%; 10,8% và 12,3%. Noàng ñoä cholesterol<br /> toaøn phaàn (CTP) ở nam và nữ trong nhoùm chứng (n=65) lần lượt là 169 ± 17 mg/dL và 161 ± 30<br /> mg/dL, trong nhóm thừa cân (n=62) là 203 ± 52 mg/dL và184 ± 31 mg/dL. Noàng ñoä triglycerid ở nam<br /> và nữ trong nhoùm chứng lần lượt là 108 ± 29 mg/dL và 98 ± 21 mg/dL, trong nhóm thừa cân là 197 ±<br /> 69 mg/dL và 159 ± 66 mg/dL. Noàng ñoä HDL-C ở nam và nữ trong nhoùm chứng lần lượt là 48,0 ±<br /> 8,5 mg/dL và 60,0 ± 12,0 mg/dL, trong nhóm thừa cân là 45,0 ± 8,1 mg/dL và 45,0 ± 7,4 mg/dL. Noàng<br /> ñoä LDL-C ở nam và nữ trong nhoùm chứng lần lượt là 102 ± 10 mg/dL và 97 ± 22 mg/dL, trong nhóm<br /> thừa cân là 112 ± 31 mg/dL và 92 ± 20 mg/dL. Gan nhiễm mỡ chiếm 87% trên nhóm sinh viên thừa cân có<br /> tăng lipoprotein huyết.<br /> Kết luận: Tỉ lệ thừa cân/béo phì ngày càng tăng. Nồng độ cholesterol toàn phần và triglycerid huyết<br /> tăng ở nhóm thừa cân. Tỉ lệ gan nhiễm mỡ tăng trên nhóm thừa cân có tăng lipoprotein huyết.<br /> Từ khóa: Thừa cân/béo phì, BMI (Thừa cân/béo phì: là hậu quả của việc mất cân đối trong dinh<br /> dưỡng và vận động. Hiện nay, Tổ chức y tế thế giới thường dùng chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index BMI) để nhận định tình trạng này).<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CONSIDERATION ON PHYSICAL STRENGTH AND LIPOPROTEINEMIA<br /> OF MEDICAL STUDENTS 2009- 2010<br /> Lam Thuy Nhu, Bui Thi Hong Chau, Le Xuan Truong, Pham Huu Vang<br /> * Y Hoc TP Ho Chi Minh* Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 16 - 22<br /> <br /> *<br /> <br /> Bộ môn Hóa sinh Đại học Y Dược TP Hồ Chí MInh<br /> Bác sĩ đa khoa khóa 2004<br /> Địa chỉ liên hệ: ThS. Lê Xuân Trường<br /> ĐT: 01269872057<br /> **<br /> <br /> 16<br /> <br /> Email: lxtruong57@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Background: Overweight or obesity is a popular disease in the world, and WHO considers it as the<br /> worldwide endemic. The increasing speed of this disease has a relation to hypertension, coronary artery<br /> disease, diabetes, dyslipidemia…<br /> Objective: To primarily investigate on physical state of medical students 2009 – 2010 and<br /> lipoproteinemia, on overweight students as well as fatty liver.<br /> Method: Cross-sectional descriptive on medical students school year 2003, 2008 and 2009, at<br /> University of Medicine and Pharmacy Ho Chi Minh city.<br /> Results: Mean height and weight of students course 2003 (n=258) was 161.01  8.85 cm and 56.7 <br /> 11.44 kg. Mean height and weight of students course 2008 (n=409) was 162.89  7.73 cm and 54.88 <br /> 10.02 kg. Mean height and weight of students course 2009 (n=332) was 162.82  7.68 cm and 55.24  9.42<br /> kg. Prevalence of overweight (BMI for male ≥ 24, for female ≥ 23) of students course 2003, 2008 and 2009<br /> were 21.3%; 10.8% and 12.3%. Mean total cholesterol concentration in control group (n=65) for male,<br /> female was 169 ± 17 mg/dL and 161 ± 30 mg/dL, of overweight group (n=62) for male, female was 203 ± 52<br /> mg/dL and 184 ± 31 mg/dL. Mean triglyceride concentration of control group for male, female was 108 ±<br /> 29 mg/dL and 98 ± 21 mg/dL, of overweight group for male, female was 197 ± 69 mg/dL and 159 ± 66<br /> mg/dL. Mean HDL-C concentration of control group for male, female was 48.0 ± 8.5 mg/dL and 60.0 ±<br /> 12.0 mg/dL, of overweight group for male, female was 45.0 ± 8.1 mg/dL and 45.0 ± 7.4 mg/dL. Mean LDLC concentration of control group for male, female was 102 ± 10 mg/dL and 97 ± 22 mg/dL, of overweight<br /> group for male, female was 112 ± 31 mg/dL and 92 ± 20 mg/dL. Fatty liver has 87% in the group of<br /> overweight students who have increased lipoproteinemia.<br /> Conclusion:The height of medical students becomes increasing. The prevalence of overweight / obesity<br /> becomes increasing also. Blood total cholesterol and triglyceride concentration increase in overweight group.<br /> The prevalence of fatty liver is high in the group of overweight students who have increased<br /> lipoproteinemia.<br /> Keywords: Overweight / obesity, Body Mass Index – BMI.<br /> triển. Đây thật sự là mối đe dọa tiềm ẩn trong<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> tương lai. Tại các nước đang phát triển béo<br /> Tổ chức Y tế thế giới định nghĩa béo phì là<br /> phì tồn tại song song với thiếu dinh dưỡng,<br /> tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình<br /> gặp nhiều ở thành phố hơn ở nông thôn. Ở<br /> thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến<br /> Việt Nam tỷ lệ TC/BP khoảng 4% ở Hà Nội<br /> mức ảnh hưởng tới sức khỏe. Hiện nay, Tổ<br /> (1995) và Thành phố Hồ Chí Minh (2000);<br /> chức y tế thế giới thường dùng chỉ số khối cơ<br /> 10,7% ở lứa tuổi 15-49 v 21,9% ở lứa tuổi 40thể (Body Mass Index - BMI) để nhận định<br /> 49. Tỷ lệ béo phì ở trẻ học sinh tiểu học Hà<br /> tình trạng gầy, béo.<br /> Nội l 4,2% (1996) và 12,2% ở Thành phố Hồ<br /> Thừa cân/ béo phì (TC/BP) đóng vai trò<br /> Chí Minh (1997)(1).<br /> làm tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong, do đó xã<br /> Nhằm mục đích đánh giá sơ bộ về thể lực<br /> hội cần quan tâm nhiều đến TC/BP. Tốc độ<br /> của sinh viên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu<br /> phổ biến của bệnh hiện nay có mối liên quan<br /> đề tài này trên các sinh viên năm thứ nhất<br /> đối với các bệnh cao huyết áp, bệnh mạch<br /> (khóa 2009), năm thứ hai (khóa 2008) và năm<br /> vành, đái tháo đường, rối loạn chuyển<br /> thứ sáu (khóa 2003).<br /> hóa lipid…<br /> MỤC TIÊU<br /> Hiện nay tình hình TC/BP đang tǎng lên<br /> với tốc độ báo động không những ở các quốc<br /> Khảo sát sơ bộ về tình trạng thể lực của<br /> gia phát triển mà ở cả các quốc gia đang phát<br /> sinh viên khoa y năm học 2009 – 2010 và<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản<br /> <br /> 17<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> thành phần lipoprotein huyết trên một số sinh<br /> viên thừa cân cũng như gan nhiễm mỡ.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Các sinh viên Khoa Y (n=999), Đại học Y<br /> Dược TP.HCM, gồm: Y2003 (n=258), Y2008<br /> (n=409) và Y2009 (n=332) trong khoảng thời<br /> gian từ tháng 10/2009 đến tháng 7/2010.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> + Đo chỉ số khối cơ thể (Body Mass<br /> Index – BMI) : qua chiều cao, cân nặng của<br /> sinh viên để xác định tình trạng bình thường,<br /> thừa cân (mập, béo phì).<br /> Bảng 1: Chỉ số khối cơ thể<br /> Thừa cân<br /> 2435 mg/dl;<br /> Nữ > 45 mg/dl<br /> <br /> 18<br /> <br />  Echo gan dày<br />  Giảm âm vùng thấp<br /> Bốn tiêu chuẩn trên là quyết định cho<br /> chẩn đoán gan nhiễm mỡ.<br /> <br /> Thực hiện các chỉ số nghiên cứu sau:<br /> <br /> Bình thường<br /> BMI < 24<br /> BMI