Phân hóa giàu - nghèo trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay

DiÔn ®µn Th«ng tin KHXH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PH¢N HãA GIµU – NGHÌO<br /> TRONG §IÒU KIÖN KINH TÕ THÞ TR¦êNG<br /> ë VIÖT NAM HIÖN NAY<br /> <br /> Bïi ThÞ Hoµn(*)<br /> <br /> <br /> <br /> t hùc tiÔn ®æi míi cña n−íc ta trong<br /> 25 n¨m qua cho thÊy, viÖc §¶ng ta<br /> thùc hiÖn ®æi míi kinh tÕ, chuyÓn tõ<br /> nghÌo lu«n song hµnh víi sù ph¸t triÓn<br /> kinh tÕ - x· héi, lµ mét hiÖn t−îng x· héi<br /> mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan, ph¶n<br /> nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, bao ¸nh tÝnh quy luËt trong sù vËn ®éng vµ<br /> cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr−êng. (*)<br /> h−íng XHCN lµ mét b−íc ®i hîp lý, XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña thùc tiÔn,<br /> ®óng quy luËt vµ cÇn thiÕt, ®em l¹i trong qu¸ tr×nh ®æi míi ®Êt n−íc, §¶ng<br /> nhiÒu thµnh tùu to lín vÒ kinh tÕ, x· Céng s¶n ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh nÒn<br /> héi, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt kinh tÕ mµ chóng ta x©y dùng lµ nÒn<br /> chÊt vµ tinh thÇn cña mäi tÇng líp d©n kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn,<br /> c− trong x· héi. Tuy nhiªn, sù ph¸t vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng, cã sù<br /> triÓn ®ã còng kÐo theo nh÷ng biÕn ®éng qu¶n lý cña Nhµ n−íc, theo ®Þnh h−íng<br /> vÒ mÆt x· héi, trong ®ã sù ph©n ho¸ XHCN. NÒn kinh tÕ Êy ®ßi hái ph¶i cã<br /> giµu - nghÌo ngµy cµng næi lªn nh− mét nh÷ng chñ së h÷u thËt sù, cô thÓ. Víi<br /> trong nh÷ng vÊn ®Ò thêi sù cÊp b¸ch. mét x· héi cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nh− ViÖt<br /> Nãi ®Õn vÊn ®Ò ph©n hãa giµu – Nam hiÖn nay, viÖc x©y dùng vµ ph¸t<br /> nghÌo trong thêi kú tr−íc §æi míi vµ triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn dùa<br /> thêi gian ®Çu cña thêi kú §æi míi ®Êt trªn c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau,<br /> n−íc, nhiÒu ng−êi vÉn th−êng hiÓu ®ã lµ trong ®ã cã së h÷u t− nh©n, lµ ph−¬ng<br /> mét hiÖn t−îng mang nghÜa tiªu cùc ¸n tèi −u, cã kh¶ n¨ng thóc ®Èy nÒn<br /> thuÇn tóy trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· kinh tÕ ph¸t triÓn n¨ng ®éng, hiÖu qu¶.<br /> héi. VËy, trong giai ®o¹n míi cña ®Êt §iÒu ®ã ®· ®−îc thùc tÕ chøng minh.<br /> n−íc hiÖn nay, ph©n hãa giµu – nghÌo cã Tr−íc ®©y, K. Marx vµ F. Engel còng ®·<br /> cßn ®−îc hiÓu chØ víi ý nghÜa nh− vËy? cho r»ng, “së h÷u t− nh©n lµ h×nh thøc<br /> Tõ thùc tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng giao tiÕp cÇn thiÕt ë mét tr×nh ®é ph¸t<br /> cña c¸c n−íc trªn thÕ giíi còng nh− sù triÓn cña lùc l−îng s¶n xuÊt... H×nh<br /> ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh thøc giao tiÕp ®ã kh«ng thÓ bÞ xãa bá, vµ<br /> h−íng XHCN ë n−íc ta hiÖn nay, cã thÓ<br /> kh¼ng ®Þnh r»ng sù ph©n hãa giµu – (*)<br /> Tr−êng Cao ®¼ng Th−¬ng m¹i – Du lÞch Hµ Néi.<br /> 38 Th«ng tin Khoa hoc x· héi, sè 3.2011<br /> <br /> lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù s¶n xuÊt ra giµu - nghÌo ngµy cµng béc lé râ nÐt vµ<br /> ®êi sèng vËt chÊt trùc tiÕp, chõng nµo cã xu h−íng gia t¨ng. Mét kÕt qu¶<br /> ch−a t¹o ra ®−îc nh÷ng lùc l−îng s¶n nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng, ë n−íc ta nÕu<br /> xuÊt, mµ ®èi víi chóng së h÷u t− nh©n biªn ®é kho¶ng c¸ch giµu - nghÌo trong<br /> trë thµnh xiÒng xÝch hoÆc trë ng¹i” (1, nh÷ng n¨m 60 – 70 cña thÕ kû tr−íc lµ<br /> tr.514). MÆc dï c¸c «ng ®−a ra quan 1,2 – 2 lÇn, trong nh÷ng n¨m 70 – 80 lµ<br /> ®iÓm nµy ®Ó gi¶i thÝch thùc tr¹ng lùc 3 - 4 lÇn, nh÷ng n¨m 80 – 90 lµ 6 – 8<br /> l−îng s¶n xuÊt ë mét sè n−íc ch©u ¢u lÇn, th× ®Õn nh÷ng n¨m 2000 biªn ®é<br /> thÕ kû XIX, nh−ng quan ®iÓm Êy vÉn kho¶ng c¸ch t¨ng lªn ®Õn 40 – 100 lÇn<br /> cßn phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam (dÉn theo: 2, tr.324).<br /> hiÖn nay.<br /> Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kho¶ng c¸ch<br /> Nh÷ng thµnh tùu trªn lÜnh vùc kinh vÒ thu nhËp vµ møc sèng gi÷a c¸c khu<br /> tÕ trong 25 n¨m §æi míi cña ViÖt Nam vùc (thµnh thÞ vµ n«ng th«n) vµ tÇng líp<br /> ®· chøng minh cho tÝnh ®óng ®¾n trong d©n c− vÉn tiÕp tôc cã xu h−íng ngµy<br /> ®−êng lèi cña §¶ng vÒ thùc hiÖn ®a cµng t¨ng. KÕt qu¶ ®iÒu tra cña Tæng<br /> d¹ng hãa c¸c h×nh thøc së h÷u, thay v× côc Thèng kª (theo chuÈn nghÌo cò) cho<br /> chØ cã hai h×nh thøc së h÷u lµ nhµ n−íc thÊy, nÕu so s¸nh 20% nhãm hé cã thu<br /> vµ tËp thÓ nh− thêi kú tr−íc n¨m 1986. nhËp cao nhÊt víi 20% nhãm hé cã thu<br /> HiÖn nay, ë n−íc ta cã 3 h×nh thøc së nhËp thÊp nhÊt ë vïng n«ng th«n th× sù<br /> h÷u c¬ b¶n lµ: së h÷u nhµ n−íc, së h÷u chªnh lÖch lµ 7,3 lÇn (n¨m 1996) vµ<br /> tËp thÓ vµ së h÷u t− nh©n. T−¬ng øng t¨ng lªn 11,23 lÇn (n¨m 1998) (DÉn<br /> víi ®ã lµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ChÝnh theo: 3, tr.2). Mét tµi liÖu kh¸c gÇn ®©y<br /> sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu thµnh còng ®· chØ râ vÒ sù gia t¨ng kho¶ng<br /> phÇn kinh tÕ vËn hµnh theo c¸c quy c¸ch giµu – nghÌo trong ®iÒu kiÖn kinh<br /> luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vµ cã sù tÕ thÞ tr−êng: nÕu n¨m 1990 sù c¸ch<br /> qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña Nhµ n−íc ®· t¹o biÖt cña 20% sè hé giµu nhÊt vµ 20% sè<br /> ra nh÷ng thay ®æi mang tÝnh b−íc ngoÆt hé nghÌo nhÊt chØ lµ 4,1 lÇn th× con sè<br /> trong nÒn kinh tÕ, tr−íc hÕt lµ biÕn ®æi nµy n¨m 1995 lµ 7,0 lÇn; n¨m 1999 lµ<br /> c¬ cÊu kinh tÕ, tiÕp ®Õn lµ biÕn ®æi c¬ 7,6 lÇn; n¨m 2002 lµ 8,1 lÇn; n¨m 2004<br /> cÊu thµnh phÇn kinh tÕ. Sù thay ®æi vÒ lµ 8,34 lÇn vµ n¨m 2006 lµ 8,37 lÇn (4).<br /> kinh tÕ ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn toµn bé c¬<br /> cÊu x· héi, lµm xuÊt hiÖn mét tÇng líp Kho¶ng c¸ch giµu – nghÌo cßn thÓ<br /> míi nh÷ng nhµ kinh doanh, nh÷ng chñ hiÖn trong viÖc h−ëng thô vµ tiÕp cËn c¸c<br /> doanh nghiÖp, nh÷ng doanh nh©n. Hä lµ dÞch vô x· héi. Theo b¸o c¸o cña UNDP,<br /> nh÷ng ng−êi giµu lªn nhanh chãng c¸c hé trong nhãm thu nhËp cao nhÊt –<br /> trong qu¸ tr×nh §æi míi c¶ ë thµnh thÞ nhãm 20% giµu nhÊt nhËn ®−îc 40% lîi<br /> lÉn n«ng th«n. Ých an sinh x· héi; ng−îc l¹i, c¸c hé trong<br /> nhãm thu nhËp thÊp nhÊt - nhãm 20%<br /> Thùc ra, sù ph©n hãa giµu – nghÌo<br /> nghÌo nhÊt chØ nhËn ch−a ®Õn 7% lîi Ých<br /> lµ mét hiÖn t−îng x· héi xuÊt hiÖn ngay<br /> an sinh x· héi. Nhãm giµu nhÊt nhËn<br /> tõ khi tr−íc §æi míi, chØ cã ®iÒu lµ nã bÞ<br /> ®−îc 45% trî cÊp y tÕ, cßn nhãm nghÌo<br /> che lÊp bëi c¬ chÕ cò vµ khã nhËn ra.<br /> nhÊt chØ nhËn ®−îc 7% (5).<br /> Khi chóng ta chuyÓn sang ph¸t triÓn<br /> nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ<br /> theo c¬ chÕ thÞ tr−êng th× sù ph©n hãa tr−êng, khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh<br /> Ph©n hãa giµu – nghÌo... 39<br /> <br /> doanh lu«n ®ßi hái ph¶i lÊy hiÖu qu¶ luËt c¹nh tranh... Do vËy, c¸c chñ thÓ<br /> lµm träng ®· buéc c¸c chñ thÓ kinh tÕ kinh tÕ ph¶i ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng,<br /> ph¶i tÝnh to¸n lç l·i, thiÖt h¬n, ph¶i chñ ®éng, tÝch cùc cña m×nh ®Ó phï hîp<br /> n¨ng ®éng vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn víi tÝnh n¨ng ®éng, sù c¹nh tranh khèc<br /> m«n, ph¶i øng dông khoa häc - kü thuËt liÖt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng thÕ giíi.<br /> vµo s¶n xuÊt. Do nh¹y bÐn víi kinh tÕ<br /> MÆt kh¸c, nh− chóng ta ®· biÕt, mçi<br /> thÞ tr−êng, do xuÊt th©n tõ nh÷ng gia<br /> ng−êi sinh ra vèn dÜ ®· cã sù kh¸c nhau<br /> ®×nh cã truyÒn thèng bu«n b¸n, kinh<br /> vÒ mÆt sinh häc, tr×nh ®é häc vÊn vµ<br /> doanh hoÆc do cã nhiÒu −u thÕ x· héi<br /> chuyªn m«n, hoµn c¶nh gia ®×nh, ®iÒu<br /> kh¸c..., nhiÒu ng−êi ®· tËp trung vµo<br /> kiÖn sèng, v.v... Sù kh¸c nhau ®ã mang<br /> tay m×nh tiÒn, hµng vµ mét bé phËn t−<br /> tÝnh kh¸ch quan mµ b¶n th©n chóng ta<br /> liÖu s¶n xuÊt. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó<br /> khã kiÓm so¸t ®−îc, vµ cµng béc lé râ<br /> hä nhanh chãng trë nªn giµu cã.<br /> nÐt trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng.<br /> Kinh tÕ hµng hãa víi c¬ chÕ thÞ §ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n<br /> tr−êng tù nã b×nh tuyÓn, sµng läc yÕu tè quan träng khiÕn sù ph©n hãa giµu -<br /> ng−êi cña nÒn kinh tÕ. Sù c¹nh tranh vµ nghÌo trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ<br /> yªu cÇu cña s¶n xuÊt, kinh doanh trong thÞ tr−êng ë n−íc ta cã xu h−íng gia<br /> ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng ®ßi hái t¨ng nhanh chãng. H¬n n÷a, trong nÒn<br /> ng−êi lao ®éng ph¶i tù hoµn thiÖn m×nh, kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n−íc ta hiÖn<br /> nÕu kh«ng sÏ bÞ ®µo th¶i. Trong qu¸ nay, quan hÖ ph©n phèi kh«ng thuÇn<br /> tr×nh thùc hiÖn trao ®æi hµng hãa trong nhÊt mµ mang tÝnh ®a d¹ng, bao gåm:<br /> nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, sù lùa chän tÊt ph©n phèi theo lao ®éng, ph©n phèi theo<br /> yÕu thuéc vÒ nh÷ng ng−êi ®øng v÷ng vµ tµi s¶n, theo vèn, ph©n phèi qua phóc<br /> chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. Hä trë lîi tËp thÓ, phóc lîi x· héi, trong ®ã<br /> thµnh nh÷ng «ng chñ giµu cã. Ng−îc l¹i, ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu.<br /> nh÷ng ng−êi, nh÷ng doanh nghiÖp tá ra Ph©n phèi theo lao ®éng tøc lµ “ai lµm<br /> yÕu thÕ trong cuéc c¹nh tranh sÏ khã nhiÒu th× h−ëng nhiÒu, ai lµm Ýt h−ëng<br /> trô l¹i ®−îc, thËm chÝ kh«ng tr¸nh khái Ýt”. Tuy nhiªn, theo K. Marx, con ng−êi<br /> ph¸ s¶n, trë thµnh nh÷ng ng−êi nghÌo, vèn kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc bÈm sinh, do<br /> nh÷ng doanh nghiÖp thua lç. vËy lao ®éng cña hä sÏ kh¸c nhau vµ do<br /> Kinh tÕ thÞ tr−êng vèn lµ giai ®o¹n ®ã, cã thu nhËp kh¸c nhau. §iÒu nµy ®·<br /> ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng dÉn tíi sù chªnh lÖch vÒ møc thu nhËp<br /> hãa, g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña v¨n vµ ¶nh h−ëng tíi møc sèng cña ng−êi<br /> minh nh©n lo¹i, cña khoa häc - kü lao ®éng.<br /> thuËt, cña lùc l−îng s¶n xuÊt. Tõ §¹i Mét ®iÓm n÷a cho thÊy, khi c¬ chÕ<br /> héi VI, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh ph¸t triÓn thÞ tr−êng ho¹t ®éng cµng m¹nh, th×<br /> nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn tÝnh tù ph¸t cña nã cµng t¨ng. Nhµ n−íc<br /> theo ®Þnh h−íng XHCN lµ chñ tr−¬ng tham gia ®iÒu tiÕt nh−ng vÉn ph¶i t«n<br /> chiÕn l−îc vµ lµ con ®−êng ®i lªn CNXH träng c¸c quy luËt kh¸ch quan cña nÒn<br /> ë n−íc ta. Mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng kinh tÕ ho¹t ®éng trong c¬ chÕ nµy. NÕu<br /> cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ë n−íc ta lµ Nhµ n−íc kh«ng cã c¸c c«ng cô ®ñ m¹nh<br /> ph¶i vËn ®éng theo nh÷ng quy luËt vèn vµ chÆt chÏ ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ sÏ<br /> cã cña kinh tÕ thÞ tr−êng nãi chung, nh− t¹o kÏ hë cho sù xuÊt hiÖn nh÷ng thu<br /> quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy nhËp bÊt hîp ph¸p tõ viÖc trèn thuÕ,<br /> 40 Th«ng tin Khoa hoc x· héi, sè 3.2011<br /> <br /> lµm gi¶, bu«n lËu, tham nhòng... Ngoµi hÑp cã thÓ hiÓu lµ mét hiÖn t−îng x· héi<br /> ra, mét bé phËn c¸n bé tho¸i hãa, biÕn ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ph©n chia x· héi<br /> chÊt ®· lîi dông chøc quyÒn ®Ó lµm giµu thµnh c¸c nhãm x· héi cã ®iÒu kiÖn kinh<br /> cho c¸ nh©n m×nh mét c¸ch bÊt chÝnh, tÕ vµ chÊt l−îng sèng kh¸c biÖt nhau.<br /> thiÕu minh b¹ch. Mét trong nh÷ng hËu §ã lµ sù ph©n tÇng x· héi chñ yÕu vÒ<br /> qu¶ nÆng nÒ nhÊt cña viÖc qu¶n lý kinh mÆt kinh tÕ, thÓ hiÖn sù chªnh lÖch gi÷a<br /> tÕ kh«ng chÆt chÏ, kh«ng ®ång bé lµ tÖ c¸c nhãm ng−êi vÒ tµi s¶n, thu nhËp,<br /> tham nhòng. TÖ n¹n nµy ®ang hoµnh møc sèng...<br /> hµnh vµ ngµy cµng ph¸t triÓn, trë thµnh NhËn thÊy tÝnh tÊt yÕu cña sù ph©n<br /> “quèc n¹n” vµ lµ nguyªn nh©n chÝnh<br /> hãa giµu - nghÌo trong ®iÒu kiÖn ph¸t<br /> khiÕn mét bé phËn nh÷ng ng−êi cã ®Þa vÞ, triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, §¶ng ta<br /> chøc quyÒn trong x· héi giµu lªn nhanh<br /> còng cã sù ®æi míi trong quan niÖm,<br /> chãng. ChÝnh sù lµm giµu bÊt chÝnh ®ã nhËn thøc vÒ ph©n hãa giµu – nghÌo:<br /> còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n<br /> ñng hé sù lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ hîp<br /> khiÕn sù ph©n hãa giµu - nghÌo trong<br /> ph¸p, phª ph¸n vµ ng¨n chÆn lµm giµu<br /> ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng ë n−íc ta<br /> bÊt hîp ph¸p. §ång thêi, kiªn tr× t−<br /> hiÖn nay cµng trë nªn bøc xóc.<br /> t−ëng nh©n v¨n cña chñ nghÜa Marx-<br /> Sù ph©n hãa giµu - nghÌo thÓ hiÖn Lenin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, §¶ng<br /> gi÷a c¸c tÇng líp d©n c−, gi÷a c¸c vïng, ta chñ tr−¬ng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh<br /> c¸c khu vùc ë n−íc ta cã thÓ kh¸i qu¸t ë tÕ ph¶i g¾n víi thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng<br /> mét sè tiªu chÝ, ®ã lµ sù chªnh lÖch vÒ b»ng x· héi, g¾n víi môc tiªu v× con<br /> thu nhËp, chi tiªu, møc sèng; sù kh¸c ng−êi, lÊy con ng−êi lµm trung t©m cña<br /> nhau vÒ quyÒn së h÷u hay sö dông c¸c sù ph¸t triÓn. Qua viÖc t×m hiÓu quan<br /> tµi s¶n cã gi¸ trÞ cao, nh− nhµ ë, c¸c ®iÓm cña §¶ng ta vÒ vÊn ®Ò nµy, chóng<br /> ph−¬ng tiÖn phôc vô ®êi sèng vµ sinh t«i nhËn thÊy, §¶ng ta x¸c ®Þnh sù ®ét<br /> ho¹t; sù kh¸c nhau vÒ c¬ héi, ®iÒu kiÖn, ph¸ h−íng vµo gi¶i phãng søc s¶n xuÊt,<br /> t¹o viÖc lµm vµ cã viÖc lµm; sù kh¸c nhau gi¶i phãng søc lao ®éng, kh¬i dËy tiÒm<br /> vÒ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn tiÕp cËn, h−ëng n¨ng cña mçi ng−êi, coi träng vµ ®¸nh<br /> thô c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n, nh− y tÕ, gi¸ cao gi¸ trÞ cña lao ®éng, më réng c¬<br /> gi¸o dôc, v¨n hãa, n−íc s¹ch...; sù ph©n héi vµ m«i tr−êng thuËn lîi cho tÊt c¶<br /> biÖt vÒ vÞ thÕ chÝnh trÞ, x· héi tøc lµ kh¶ mäi ng−êi cïng ph¸t triÓn.<br /> n¨ng vµ ®iÒu kiÖn tham gia vµo hÖ thèng Cã thÓ nãi, nhËn thøc cña §¶ng ta<br /> chÝnh trÞ - x· héi vµ c¸c quyÒn lîi chÝnh vÒ ph©n hãa giµu - nghÌo kh«ng t¸ch rêi<br /> trÞ - x· héi kh¸c (xem: 6, tr.103). qu¸ tr×nh ®æi míi t− duy vÒ kinh tÕ.<br /> ViÖc thõa nhËn “mét bé phËn d©n c−<br /> Nh÷ng tiªu chÝ trªn ph¶n ¸nh t−¬ng<br /> giµu tr−íc lµ cÇn thiÕt cho sù ph¸t<br /> ®èi toµn diÖn c¸c mÆt, c¸c néi dung cña<br /> triÓn”, tÊt nhiªn lµ giµu cã mét c¸ch<br /> qu¸ tr×nh ph©n tÇng x· héi, ph©n hãa<br /> chÝnh ®¸ng, hîp ph¸p ®· thÓ hiÖn c¸ch<br /> giµu - nghÌo; ®ång thêi, nã còng ph¶n<br /> nh×n míi, kh¸ch quan h¬n vÒ sù ph©n<br /> ¸nh sù kh¸c biÖt vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ,<br /> hãa giµu – nghÌo trong ®iÒu kiÖn kinh<br /> x· héi vµ mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i<br /> tÕ thÞ tr−êng ë n−íc ta hiÖn nay. §iÒu<br /> lÉn nhau gi÷a c¸c yÕu tè.<br /> ®ã cã nghÜa lµ chóng ta chÊp nhËn<br /> Tõ sù ph©n tÝch trªn, theo chóng nh÷ng nhãm x· héi v−ît tréi ë møc ®é<br /> t«i, sù ph©n hãa giµu - nghÌo theo nghÜa kh¸c nhau trªn c¬ së ph¸t huy tiÒm<br /> Ph©n hãa giµu – nghÌo... 41<br /> <br /> n¨ng vÒ vèn (tµi s¶n), kiÕn thøc, kü qu¶ tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ tr−êng. Sù<br /> n¨ng nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lý,... ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh<br /> nh»m võa lµm giµu cho b¶n th©n, võa h−íng XHCN ë n−íc ta trong thêi kú<br /> ®ãng gãp vµ cèng hiÕn nhiÒu h¬n cho qu¸ ®é lªn CNXH lµ mét tÊt yÕu vµ<br /> céng ®ång, x· héi. §ång thêi, ®Ó thu hÑp trong ®iÒu kiÖn nh− vËy, kh«ng thÓ<br /> kho¶ng c¸ch giµu nghÌo gi÷a c¸c bé tr¸nh khái t×nh tr¹ng ph©n hãa giµu –<br /> phËn, tÇng líp d©n c− trong x· héi, nghÌo. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ, mét mÆt, cÇn<br /> §¶ng ta chñ tr−¬ng ®Èy m¹nh chÝnh ph¶i khuyÕn khÝch mäi ng−êi, mäi<br /> s¸ch xãa ®ãi gi¶m nghÌo th«ng qua c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt<br /> biÖn ph¸p tÝch cùc, coi träng thùc hiÖn kinh doanh ®Ó lµm giµu mét c¸ch ch©n<br /> hÖ thèng chÝnh s¸ch an sinh x· héi... chÝnh. KhuyÕn khÝch lµm giµu chÝnh<br /> ®¸ng chÝnh lµ t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t<br /> Qua nh÷ng ph©n tÝch ë trªn, cã thÓ<br /> triÓn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng.<br /> kh¼ng ®Þnh r»ng, sù ph©n hãa giµu –<br /> MÆt kh¸c, cÇn ph¶i lªn ¸n m¹nh mÏ vµ<br /> nghÌo trong ®iÒu kiÖn x©y dùng vµ ph¸t<br /> trõng trÞ nghiªm kh¾c theo ph¸p luËt<br /> triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng<br /> nh÷ng kÎ lµm giµu b»ng con ®−êng phi<br /> XHCN ë n−íc ta hiÖn nay lµ mét hiÖn<br /> ph¸p, bÊt chÝnh nh»m ®¶m b¶o trËt tù,<br /> t−îng mang tÝnh tÊt yÕu, kh¸ch quan<br /> kû c−¬ng vµ sù c«ng b»ng. §Æc biÖt, Nhµ<br /> trong sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn x· héi.<br /> n−íc cÇn coi träng vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a<br /> Nã võa cã t¸c ®éng tÝch cùc vµo sù ph¸t<br /> viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, x·<br /> triÓn kinh tÕ - x· héi, võa cã nh÷ng t¸c<br /> héi nh»m xãa ®ãi gi¶m nghÌo – mét<br /> ®éng tiªu cùc vµ ë mÆt nµy, ®ßi hái Nhµ<br /> nhiÖm vô quan träng vèn ®−îc chóng ta<br /> n−íc ph¶i tham gia ®iÒu tiÕt. Trong thêi<br /> thùc hiÖn kh¸ Ên t−îng vµ ®−îc quèc tÕ<br /> gian qua, §¶ng ta ®· cã nhiÒu chÝnh<br /> ®¸nh gi¸ cao trong thêi gian võa qua.<br /> s¸ch thiÕt thùc nh»m ph¸t huy mÆt tÝch<br /> cùc cña sù ph©n hãa giµu - nghÌo, h¹n §ã chÝnh lµ mét c¸ch nh×n míi, mét<br /> chÕ mÆt tiªu cùc ph©n hãa giµu nghÌo, th¸i ®é míi tr−íc vÊn ®Ò tuy kh«ng míi<br /> khuyÕn khÝch lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ nh−ng còng ch−a bao giê cò cña con<br /> hîp ph¸p, ng¨n chÆn lµm giµu kh«ng ng−êi vµ x· héi loµi ng−êi – vÊn ®Ò ph©n<br /> chÝnh ®¸ng; ®ång thêi, chó träng thùc hãa giµu - nghÌo.<br /> hiÖn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, gãp phÇn æn<br /> ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n Ph©n hãa giµu – nghÌo lµ mét hiÖn<br /> hãa, x· héi nãi chung, gãp phÇn thùc t−îng kh¸ch quan, song chóng ta cã thÓ<br /> hiÖn c«ng b»ng x· héi – mét ®éng lùc chñ ®éng nhËn thøc, cã nh÷ng ph−¬ng<br /> cña sù ph¸t triÓn x· héi. h−íng vµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ nh»m<br /> ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ ng¨n chÆn mÆt<br /> Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, tiªu cùc cña nã, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy sù<br /> sù ph©n hãa giµu – nghÌo ch−a thÓ bÞ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc.<br /> thñ tiªu, nã “vÉn lµ thiÕu sãt kh«ng thÓ §¹i héi X cña §¶ng kh¼ng ®Þnh: “thùc<br /> tr¸nh khái trong giai ®o¹n ®Çu cña hiÖn tèt chÝnh s¸ch x· héi trªn c¬ së<br /> CNCS, trong CNXH” (7, tr.246). Mistuo ph¸t triÓn kinh tÕ, g¾n quyÒn lîi vµ<br /> Bannai – Tr−ëng ®oµn ®¹i biÓu Liªn nghÜa vô, cèng hiÕn vµ h−ëng thô, t¹o<br /> hiÖp c«ng ®oµn toµn quèc NhËt B¶n khi ®éng lùc m¹nh mÏ vµ bÒn v÷ng h¬n cho<br /> ®Õn ViÖt Nam n¨m 2008 ®· kh¼ng ®Þnh: sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi” (8, tr.101).<br /> ë ViÖt Nam, ph©n hãa giµu – nghÌo<br /> còng diÔn ra nhanh chãng bëi ®©y lµ kÕt (tiÕp theo trang 46)<br />