ỦY BAN NHÂN DÂN TP. HCM BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
<br />
PHÁT TRIỂN HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO<br />
TRONG ĐIỀU KIỆN CỦA TỈNH BÌNH PHƯỚC<br />
<br />
<br />
Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bình Phước<br />
<br />
<br />
Trong xu thế phát triển hiện nay, các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo<br />
tuy mới hình thành nhưng ngày càng sôi động. Đặc biệt, với việc ban hành Quyết<br />
định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt<br />
Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025,<br />
nhiều địa phương trên cả nước đã và đang trong quá trình soạn thảo ban hành Kế<br />
hoạch triển khai thực hiện Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo<br />
phù hợp với điều kiện, đặc thù riêng biệt, qua đó, đã tạo nên một khí thế khởi<br />
nghiệp hừng hực trong mỗi doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và nhóm cá nhân, trên<br />
nhiều lĩnh vực.<br />
Toàn tỉnh Bình Phước có hơn 4.600 doanh nghiệp, đa số có quy mô nhỏ,<br />
trình độ công nghệ lạc hậu, tiềm lực kinh tế hạn chế, sức cạnh tranh yếu; năng lực<br />
quản lý doanh nghiệp và trình độ tay nghề của người lao động còn hạn chế… chưa<br />
đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Qua tham khảo kết quả khảo sát 500<br />
doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh (năm 2016) thì có đến 45,6% nhận định rằng năng<br />
lực cạnh tranh là nguyên nhân khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp gặp phải;<br />
41,8% doanh nghiệp cho rằng nguồn cung cầu hàng hóa giảm; 27,4% doanh<br />
nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng; 18,8% doanh nghiệp<br />
gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường mới; 13,8% khó khăn về nguồn nhân<br />
lực; 10,8% doanh nghiệp khóa khăn về thủ tục hành chính; 10,4% doanh nghiệp<br />
khó khăn về giá thuê đất, mặt bằng…<br />
Chính vì lý do đó, để Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo<br />
thành công trên địa bàn tỉnh Bình Phước, tỉnh đã xác định những lợi thế và thách<br />
thức để các cấp, ngành, các doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn trong quá<br />
trình khởi nghiệp, xây dựng, phát triển và mở rộng các hoạt động sản xuất, kinh<br />
doanh trên địa bàn tỉnh.<br />
Thuận lợi:<br />
- Bình Phước là Tỉnh ở miền Đông Nam Bộ. Nằm trong Vùng kinh tế trọng<br />
điểm phía Nam, có 260,433 km đường biên giới với Vương quốc Campuchia nên<br />
là cửa ngõ và là cầu nối của Vùng (đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh – đầu tàu<br />
24<br />
ỦY BAN NHÂN DÂN TP. HCM BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
<br />
kinh tế của cả nước) với Tây Nguyên và nước bạn Campuchia. Bình Phước cũng<br />
là Tỉnh ít bị ảnh hưởng bởi bão lụt nên có điều kiện thuận lợi để phát triển sản<br />
xuất nông nghiệp, công nghiệp.<br />
- Với tổng diện tích đất tự nhiên là 687.154 ha. Trong đó hầu hết là đất có<br />
chất lượng cao và trung bình trở lên, thích hợp với phát triển sản xuất nông lâm<br />
nghiệp, đặc biệt là cây công nghiệp dài ngày, giúp cho Bình Phước có diện tích<br />
các cây công nghiệp như cao su, điều, tiêu cao nhất cả nước. Ngoài ra Bình Phước<br />
còn nhiều tài nguyên khác còn trong dạng tiềm năng chưa được khai thác nhiều<br />
như rừng, sông, suối lớn, hồ đập, nước ngầm, đá vôi, cát, đá, đất sét,...<br />
- Hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, giao thông, điện, nước, bưu chính<br />
viễn thông, thông tin đã được đầu tư đến địa bàn xã phường, đáp ứng nhu cầu cơ<br />
bản của người dân và nhà đầu tư.<br />
- Công tác cải cách hành chính được thực hiện thường xuyên, tạo thuận lợi<br />
cho người dân và doanh nghiệp trong đăng ký kinh doanh, thủ tục đầu tư, xây<br />
dựng,...<br />
- Các dịch vụ hỗ trợ đầu tư: ngân hàng, bảo hiểm, hải quan, tư vấn tài chính,..<br />
đã phát triển hoạt động trên hầu hết địa bàn Tỉnh. Chính sách ưu đãi đầu tư của<br />
Tỉnh có nhiều lợi thế so sánh với các Tỉnh, thành khác như: giá thuê đất; chế độ<br />
miễn giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất….<br />
Những tồn tại, khó khăn:<br />
- Sau 20 năm tái lập mặc dù đã có những thành công và kết quả phát triên<br />
nhất định nhưng điều kiện KTXH của tỉnh vẫn chưa phát triển mạnh, chưa tương<br />
xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có. Địa hình của tỉnh rất phức tạp nên việc tổ<br />
chức nhân sự quản lý hành chính – kinh tế – xã hội, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa,<br />
vùng cao gặp nhiều khó khăn. Có thể nói Bình Phước vẫn là một Tỉnh nghèo.<br />
- Nguồn nhân lực chất lượng cao còn quá ít. Toàn tỉnh chỉ có 24% lao động<br />
có qua các lớp đào tạo bài bản nên tính chuyên nghiệp thấp, cơ cấu ngành nghề<br />
không phù hợp và không đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp và mục tiêu công<br />
nghiệp hóa – hiện đại hóa.<br />
- Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm. Khu vực kinh tế nông – lâm –<br />
ngư là khu vực chiếm tỉ trọng 36 % GDP, công nghiệp – xây dựng 25%, dịch vụ<br />
38% trong đó ngành trồng trọt chiếm đến 95% giá trị ngành. Khu vực kinh tế có<br />
vốn đầu tư nước ngoài còn chiếm tỉ trọng khá thấp (3,05% GDP).<br />
<br />
25<br />
ỦY BAN NHÂN DÂN TP. HCM BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
<br />
- Hoạt động du lịch chưa có bước phát triển đột phá mặc dù công tác xúc<br />
tiến, quảng bá du lịch thông qua các sự kiện lễ hội được đẩy mạnh và công tác<br />
đầu tư đã được chú trọng. Tỉnh có 12 di tích lịch sử trong đó có 09 di tích cấp<br />
Trung ương, 03 di tích cấp Tỉnh và tiềm năng du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái<br />
rất lớn.<br />
- Hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện biên giới còn chưa phát<br />
triển. Mạng lưới bưu chính, viễn thông chưa phủ rộng, chất lượng phục vụ thấp.<br />
- Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Bình Phước còn hạn chế. Đa số<br />
các doanh nghiệp Bình Phước có quy mô nhỏ, chưa có thương hiệu nổi tiếng, sản<br />
xuất hàng xuất khẩu chủ yếu làm gia công.<br />
- Hoạt động thương mại, dịch vụ còn yếu. Phổ biến là buôn bán nhỏ.<br />
Đối với hoạt động khởi nghiệp<br />
Hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Bình Phước còn quá mới mẻ,<br />
doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp tại Bình Phước vẫn<br />
chưa hình thành, hoạt động kết nối giữa 4 nhà (nhà nước – nhà khoa học, doanh<br />
nghiệp và nông dân) vẫn chưa chặt chẽ. Kế hoạch triển khai Đề án Hỗ trợ hệ sinh<br />
thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vẫn chưa được ban hành (Đang chỉnh sửa dự<br />
thảo). Tuy nhiên, cùng với việc Tỉnh đã ban hành Chương trình phát triển doanh<br />
nghiệp giai đoạn 2016 – 2020; Công cuộc cải cách thủ tục hành chính đang ngày<br />
càng công khai, minh bạch, đặc biệt là các thông tin hỗ trợ doanh nghiệp; Tỉnh<br />
cũng thường xuyên thực hiện đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp, kịp thời nắm<br />
bắt khó khăn vướng mắc để tập trung tháo gỡ cho doanh nghiệp; Cùng với công<br />
tác đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, đổi<br />
mới công nghệ, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và xây dựng chỉ dẫn địa lý …. bước<br />
đầu đã giúp doanh nghiệp và các nhóm cá nhân có thêm nhiều cơ hội và nguồn<br />
động viên để hoạt động ngày càng phát triển, góp chung vào sự phát triển<br />
KTVHXH của địa phương và cả nước.<br />
Trong thời gian tới, để Đông Nam Bộ phát triển đúng với tiềm năng của<br />
vùng, cũng như để phát huy được tiềm năng thế mạnh của Tỉnh trong việc phát<br />
triển và đẩy mạnh hoạt động hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh<br />
Bình Phước sẽ thực hiện một số nhiệm vụ đó là:<br />
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí và<br />
tầm quan trọng của khởi nghiệp, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp;<br />
<br />
26<br />
ỦY BAN NHÂN DÂN TP. HCM BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
<br />
- Tổ chức các hội thảo, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức trong thanh thiếu<br />
niên, cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp trẻ có thái độ đúng đắn về khởi nghiệp;<br />
có tinh thần, động lực khởi nghiệp; có kiến thức, kỹ năng, công cụ khởi nghiệp.<br />
- Tổ chức đào tạo, tập huấn về áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, công<br />
cụ cải tiến năng suất chất lượng, sở hữu trí tuệ, tiết kiệm năng lượng; Tuyên truyền<br />
các tấm gương điển hình về doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.<br />
- Tổ chức các khóa đào tạo về khởi sự doanh nghiệp, tập huấn các chính<br />
sách pháp luật về thuế, môi trường kinh doanh đến với các doanh nghiệp trên địa<br />
bàn tỉnh.<br />
- Cung cấp các dịch vụ hỗ trợ xây dựng các không gian làm việc chung, cơ<br />
sở hạ tầng phục vụ cho khởi nghiệp, hỗ trợ văn phòng làm việc cho các doanh<br />
nghiệp khởi nghiệp.<br />
- Xây dựng mạng lưới liên kết gồm các đơn vị đào tạo, các đơn vị tư vấn,<br />
cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội nghề nghiệp, các tổ chức phi chính phủ,<br />
quỹ hỗ trợ và đầu tư, chính quyền địa phương... để hỗ trợ toàn diện cho các dự án<br />
khởi nghiệp.<br />
Kiến nghị<br />
- Cần xây dựng Chương trình liên kết vùng về khoa học và công nghệ, trong<br />
đó đặc biệt là nội dung về hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thật cụ thể,<br />
phân công trách nhiệm của các địa phương ( Sở khoa học và công nghệ) trong quá<br />
trình thực hiện cơ chế phối hợp thực hiện nhiệm vụ. Phát huy vai trò của một số<br />
địa phương trong việc nhân rộng, chuyển giao các mô hình khởi nghiệp đã thành<br />
công.<br />
- Xây dựng hệ thống dữ liệu chung của vùng về khoa học và công nghệ, về<br />
tiềm năng thế mạnh của từng địa phương trong tổng thể phân công phối hợp giữa<br />
các địa phương trong vùng.<br />
- Nghiên cứu, xây dựng chương trình phát triển đối với các sản phẩm chủ lực<br />
và phân phối sản phẩm của vùng cũng như của từng địa phương.<br />
- Phối hợp xây dựng và kiến nghị Trung ương ban hành, thực hiện hiệu quả<br />
các cơ chế chính sách đặc thù về khoa học và công nghệ, hệ sinh thái khởi nghiệp<br />
đổi mới sáng tạo nhằm thúc đẩy nhanh phát triển kinh tế - xẫ hội, hình thành hệ<br />
sinh thái khởi nghiệp theo đặc thùi của vùng và của từng địa phương trong vùng.<br />
Khởi nghiệp là một quá trình thực sự khó khăn, nhiều thách thức và đầy rủi<br />
27<br />
ỦY BAN NHÂN DÂN TP. HCM BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ<br />
<br />
<br />
ro. Để thực hiện thành công chủ trương hỗ trợ khởi nghiệp, rất cần sự chung tay<br />
tạo môi trường khởi nghiệp thuận lợi và hỗ trợ mạnh mẽ cho các tổ chức và cá<br />
nhân khởi nghiệp bởi các hoạt động như: tập huấn khởi sự doanh nghiệp, tọa đàm,<br />
trao đổi kinh nghiệm, tư vấn hỗ trợ thủ tục pháp lý, hỗ trợ nuôi dưỡng và phát<br />
triển ý tưởng khởi nghiệp (Vườn ươm doanh nghiệp), hỗ trợ chế tạo thử sản phẩm,<br />
tiếp cận thuận lợi các nguồn tín dụng ưu đãi, đăng ký thương hiệu, quảng bá sản<br />
phẩm, kết nối đầu tư và thị trường... Đặc biệt, vai trò của nhà nước trong việc tạo<br />
ra môi trường khởi nghiệp thuận lợi là rất quan trọng.<br />
Do đó, ngành KH&CN sẽ cùng với các cấp, ngành và địa phương thực hiện<br />
đồng bộ nhiều giải pháp có lộ trình hoàn chỉnh, cũng như đòi hỏi sự đầu tư xứng<br />
đáng nguồn lực từ Nhà nước và xã hội nhằm và hỗ trợ mạnh mẽ cho các tổ chức<br />
và cá nhân khởi nghiệp. Bên cạnh đó, rất cần sự ủng hộ, hỗ trợ từ phía trung ương<br />
và các địa phương lân cận để hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ngày càng<br />
đi vào chiều sâu, thúc đẩy sự phát triển KTVHXH của địa phương và quốc gia./.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
28<br />