Phát triển tạp chí khoa học trường Đại học Hải Phòng đáp ứng yêu cầu chất lượng - hiệu quả - hội nhập

PHÁT TRIỂN TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br /> ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHẤT LƯỢNG - HIỆU QUẢ - HỘI NHẬP<br /> Đào Văn Hiệp, Nguyễn Thị Thanh Nhàn,<br /> Bùi Bá Khiêm, Vũ Thị Thu Huyền, Đỗ Thị Thái Linh<br /> Trường Đại học Hải Phòng<br /> Email: dvhiep@dhhp.edu.vn<br /> <br /> <br /> Ngày nhận:07/10/2019<br /> Ngày PB đánh giá:18/10/2019<br /> Ngày duyệt đăng:25/10/2019<br /> <br /> <br /> TÓM TẮT: Bài viết này sử dụng dữ liệu thứ cấp và dữ liệu thu được qua khảo sát để<br /> phân tích và đánh giá hoạt động của Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng qua 06 năm<br /> thành lập và phát triển. Đối chiếu với các tiêu chí đánh giá tạp chí khoa học, nghiên cứu đã chỉ<br /> ra một số kết quả mà Tạp chí đã đạt được trên con đường đổi mới theo hướng hội nhập. Cụ<br /> thể, Tạp chí không chỉ là tấm gương phản chiếu năng lực nghiên cứu, diễn đàn khoa học của<br /> giảng viên và các nhà nghiên cứu mà còn khẳng định danh tiếng cho nhà trường; tính đa dạng<br /> của hội đồng biên tập được khẳng định ngay từ khi thành lập Tạp chí; quy trình phản biện và<br /> chất lượng phản biện được đánh giá tương đối phù hợp; công tác biên tập và xuất bản ngày<br /> càng được cải thiện; website của tạp chí cũng được xây dựng và đưa vào hoạt động. Tuy<br /> nhiên, cùng với hướng phát triển Trường Đại học Hải Phòng thành trường đại học định hướng<br /> ứng dụng, thực hành đặt ra yêu cầu phải tiếp tục nâng tầm Tạp chí. Bài viết cũng đề xuất một<br /> số hàm ý chính sách nhằm phát triển Tạp chí theo hướng Chất lượng - Hiệu quả - Hội nhập.<br /> Từ khóa: Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng, chất lượng, hiệu quả, hội nhập<br /> <br /> <br /> DEVELOPE THE SCIENCE JOURNAL OF HAI PHONG UNIVERSITY<br /> MEETING THE QUALITY - EFFECTIVENESS - INTEGRATION REQUIREMENTS<br /> <br /> Abstract: This article uses secondary data and data collected through the survey to<br /> analyze and evaluate the activities of the Scientific Journal of Hai Phong University over 06<br /> years of establishment and development. Compared with the criteria for assessing scientific<br /> journals, the research has shown some achievements of the journal on the path of innovation<br /> towards integration. Specifically, the journal has not only been a reflection of research<br /> capacity, a scientific forum of lecturers and researchers but also affirmed the reputation of the<br /> university. Furthermore, the diversity of the editorial board has been confirmed right from the<br /> <br /> <br /> 8 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br /> moment the magazine was established; the review process and the quality of the review has<br /> been evaluated to be relatively appropriate; editorial and publishing work has been<br /> increasingly improved; the magazine's website has been built and put into operation.<br /> However, along with the development of Hai Phong University into an application-oriented<br /> university, there exists room for further improvement of the Journal. The paper also proposes<br /> some basic policy implications to develope the Journal in the direction of Quality –<br /> Effectiveness - Integration.<br /> Keywords: Sciense Journal of Haiphong University, quality, intergration<br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Nhà trường, tạp chí khoa học đã được cấp phép<br /> Tạp chí Khoa học là một kênh thông tin hoạt động 06 năm, Tạp chí đã được Hội đồng<br /> quan trọng của trường đại học. Tạp chí đóng chức danh giáo sư nhà nước ngành kinh tế đưa<br /> vai trò cầu nối để các thành tựu trong đào tạo, vào danh mục tính điểm. Tuy nhiên, đứng<br /> nghiên cứu khoa học và chuyển giao công trước yêu cầu phát triển của nhà trường theo<br /> nghệ trong nhà trường có thể đến gần hơn với hướng đi chất lượng - hiệu quả - đáp ứng yêu<br /> xã hội. Chất lượng, uy tín của tạp chí khoa học cầu xã hội, Tạp chí phải đổi mới, nâng cao chất<br /> là một trọng số những tiêu chí cơ bản, có lượng để khẳng định vị thế trong điều kiện tự<br /> trọng số cao trong các bảng xếp hạng các chủ, hội nhập của Nhà trường. Bài viết này<br /> trường đại học trên thế giới. Phát triển tạp chí thực hiện với mục đích đánh giá thực trạng<br /> khoa học là một trong những điều kiện tiên hoạt động của Tạp chí, qua đó gợi mở một số<br /> quyết để đưa một trường đại học phát triển hàm ý chính sách nhằm phát triển Tạp chí khoa<br /> theo định hướng ứng dụng, thực hành. học Trường Đại học Hải Phòng theo hướng<br /> Thực hiện Mục tiêu phấn đấu của Nhà chất lượng - hiệu quả - hội nhập.<br /> trường là xây dựng Trường Đại học Hải 2. KHUNG PHÂN TÍCH VÀ PHƯƠNG<br /> Phòng trở thành Trung tâm Giáo dục - Đào PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao<br /> 2.1 Khung phân tích<br /> công nghệ vững mạnh vùng Duyên hải Bắc<br /> bộ và cả nước. Để góp phần vào thực hiện Trong bài viết này, khung phân tích sử<br /> thành công mục tiêu đó, việc nâng cao chất dụng dựa trên các tiêu chí đánh giá tạp chí<br /> lượng và uy tín của Tạp chí khoa học Trường khoa học theo chuẩn quốc tế. Trên thế giới,<br /> Đại học Hải Phòng trực thuộc trường đóng các tiêu chí đánh giá của hai tổ chức xếp<br /> một vai trò vô cùng quan trọng. hạng tạp chí khoa học quốc tế ISI và Scopus<br /> Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải đã xét chọn chất lượng của các tạp chí trên<br /> Phòng với sứ mệnh là công bố các tác phẩm, thế giới một cách khắt khe và kỹ lưỡng để<br /> công trình nghiên cứu khoa học của cán bộ, đưa vào cơ sở dữ liệu của họ.<br /> giáo viên, học viên; tuyên truyền, phổ biến các Năm 2017, danh sách ISI bao gồm<br /> chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và khoảng 10.000 tạp chí; Scopus bao gồm 18.500<br /> Nhà nước về công tác giáo dục, đào tạo. Cùng tạp chí (Trần Văn Nhung, 2017). Mặc dù có<br /> với truyền thống 60 năm xây dựng và phát triển những ý kiến chưa thống nhất, nhưng ISI và<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 9<br />  Scopus vẫn là một trong rất ít cách phân loại tả, thống kê so sánh kết hợp với phương<br /> được thừa nhận và sử dụng rộng rãi khi bàn luận pháp phân tích và tổng hợp. Nguồn dữ liệu<br /> về chất lượng khoa học của các công trình cho nghiên cứu bao gồm dữ liệu thứ cấp<br /> nghiên cứu. Các tạp chí khoa học thuộc ISI và và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập<br /> Scopus là những tạp chí được cộng đồng khoa từ các báo cáo về kết quả hoạt động của<br /> học quốc tế công nhận. Liên Hợp Quốc, các Tạp chí, các bài báo và các tài liệu có liên<br /> chính phủ và các tổ chức quốc tế thường sử<br /> quan. Dữ liệu sơ cấp, nhóm tác giả tiến<br /> dụng thống kê của ISI trong quản lý và hoạch<br /> hành khảo sát từ tháng 6 đến tháng 9 năm<br /> định các chính sách khoa học, kỹ thuật (Lê Quốc<br /> 2019 để lấy ý kiến đánh giá về Tạp chí từ<br /> Hội, Nguyễn Thị Tuyết Mai, 2014). Nhìn<br /> phía người phản biện, người viết và các<br /> chung, tiêu chí của ISI và Scopus có nhiều điểm<br /> tương đồng và tập trung đánh giá: (1) Thể thức độc giả. Phiếu câu hỏi được thiết kế với<br /> xuất bản; (2) Hình thức trình bày; (3) Hội đồng nội dung bao phủ các khía cạnh hoạt động<br /> biên tập; (4) Nội dung khoa học của Tạp chí; (5) của tạp chí. Dữ liệu phiếu khảo sát được<br /> Website của tạp chí. Bài viết này sẽ được sử thu thập qua kênh online và phát phiếu<br /> dụng những tiêu chí đó như là cơ sở để đánh giá trực tiếp. Lượng phiếu hỏi thu về và có thể<br /> thực trạng hoạt động của Tạp chí Khoa học sử dụng trong phân tích là 125 phiếu từ<br /> Trường Đại học Hải Phòng. các nhà khoa học, các nhà quản lý, độc<br /> 2.2 Phương pháp nghiên cứu giả. Mẫu khảo sát được thể hiện trong<br /> Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, bảng 1. Kết quả dữ liệu được xử lý trên<br /> bài viết sử dụng phương pháp thống kê mô Microsoft Excel.<br /> <br /> Bảng 1: Mô tả về mẫu khảo sát<br /> <br /> Giới tính Nhóm tuổi Học hàm, học vị Tổ chức công tác<br /> Trường<br /> GS,<br /> Đặc điểm Cử Thạc Trường ĐH, CQQL,<br /> Nam Nữ =60 PGS,<br /> nhân sĩ ĐHHP CĐ DN<br /> TS<br /> khác<br /> Số lượng 73 52 11 37 46 14 17 10 37 78 75 37 13<br /> Tỷ lệ % 58,4 41,6 8,8 29,6 36,8 11,2 13,6 8,0 29,6 62,4 60 29,6 10,4<br /> <br /> (Nguồn: Tổng hợp từ số liệu điều tra)<br /> <br /> 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA TẠP University), được Bộ Thông tin và Truyền<br /> CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI thông cấp giấy phép xuất bản, Bộ Khoa học<br /> PHÒNG và Công nghệ cấp mã số chuẩn quốc tế ISSN<br /> 3.1 Thể thức xuất bản, hình thức (1859-2368) năm 2013, phát hành hai tháng 1<br /> trình bày, chính sách của tạp chí kỳ, ngôn ngữ xuất bản Tiếng Việt và Tiếng<br /> Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Anh. Sau 06 năm hoạt động, Tạp chí đã xuất<br /> Phòng (Science Journal of Haiphong bản được 38 số với gần 500 bài báo khoa học<br /> <br /> 10 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br /> thuộc khối hai khối ngành Tự nhiên - Kinh tế (v) Cơ sở dữ liệu tham khảo/trích dẫn cho<br /> - Kỹ thuật, Giáo dục - Khoa học xã hội và các nghiên cứu tương lai.<br /> Nhân văn. - Phạm vi nghiên cứu của Tạp chí<br /> Ngay từ khi mới thành lập, Tạp chí Khoa học bao gồm vấn đề lý thuyết và thực<br /> Khoa học Trường Đại học Hải Phòng đã quan tiễn trong lĩnh vực Khoa học tự nhiên - Kinh<br /> tâm đến việc xây dựng các chính sách để tế - Kỹ thuật, Khoa học giáo dục - Xã hội và<br /> hướng Tạp chí hoạt động một cách bài bản. nhân văn.<br /> Chính sách đó thực hiện thông qua sứ mệnh, Trong quá trình hoạt động, Tạp chí đã<br /> tôn chỉ, mục đích và phạm vi của Tạp chí. từng bước ban hành các quy chế, quy định,<br /> - Sứ mệnh của Tạp chí Khoa học quy trình. Tạp chí Khoa học Trường Đại học<br /> Trường Đại học Hải Phòng: là tạp chí khoa Hải Phòng nghiêm chỉnh chấp hành các quy<br /> học đa ngành, đa lĩnh vực, công bố kế quả định pháp luật của Nhà nước; tuân thủ tôn<br /> các công trình nghiên cứu khoa học tự nhiên, chỉ, mục đích được đề ra.<br /> công nghệ, nghệ thuật, nông, lâm, ngư, 3.2. Hội đồng biên tập<br /> nghiệp… các bài báo biên khảo, dịch thuật, Hội đồng ban biên tập Tạp chí Khoa<br /> thông tin khoa học và nghiên cứu chuyên đề học Trường Đại học Hải Phòng hiện nay gồm<br /> về các lĩnh vực nêu trên. 21 thành viên. Đảm bảo số lượng và tỷ trọng<br /> - Tôn chỉ, mục đích của Tạp chí: Phản các thành viên từ các viện nghiên cứu và các<br /> ánh hoạt động giáo dục đào tạo của Trường trường đại học lớn. Hiện nay, các thành viên<br /> và công bố các tác phẩm, công trình nghiên bao gồm các nhà khoa học đầu ngành thuộc<br /> cứu khoa học của cán bộ, giáo viên, học viên; nhiều lĩnh vực. Thành viên của Hội đồng<br /> Tuyên truyền phổ biến các chủ trương, biên tập đủ để bao quát hầu hết các lĩnh vực<br /> đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước chính mà Tạp chí đăng tải. Hội đồng biên tập<br /> về công tác giáo dục và đào tạo được thể hiện đã tập hợp được những nhà khoa học có tên<br /> trong giấy phép hoạt động báo chí in số tuổi trong nước. Hội đồng Biên tập tạp chí cơ<br /> 329/GP-BTTTT, ngày 23/8/2013 của Bộ bản đã định hướng các chủ đề nội dung khoa<br /> Thông tin Truyền thông. học được trao đổi và thẩm định tính khoa học<br /> đối với các công trình sẽ được công bố. Các<br /> Với vai trò trực thuộc Trường Đại học<br /> nhà khoa học này làm việc theo một quy<br /> Hải Phòng, Tạp chí hoạt động nhằm hỗ trợ,<br /> trình thống nhất, thường là các phản biện kín,<br /> thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học<br /> để xác định các bản thảo gửi tới có hội đủ sự<br /> và đào tạo thông qua các chức năng cơ bản:<br /> cần thiết và các điều kiện (Tính khoa học?<br /> (i) Nghiên cứu phục vụ hoạch định phát triển<br /> Tính mới? Mối liên quan với các công trình<br /> thành phố Hải Phòng và cả nước; (ii) Xác lập<br /> khác?...) xuất bản hay không?...<br /> uy tín khoa học và nâng cao năng lực nghiên<br /> cứu của các nhà khoa học; (iii) Kênh giao 3.3. Bài viết đăng trên tạp chí<br /> tiếp học thuật của cộng đồng nghiên cứu 3.3.1. Về số lượng, cơ cấu bài đăng<br /> khoa học; (iv) Kiểm định chất lượng nghiên Kể từ số phát hành đầu tiên năm 2013<br /> cứu khoa học thông qua quy trình phản biện; đến hết tháng 10 năm 2019, Tạp chí Khoa<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 11<br /> học Trường Đại học Hải Phòng đã công bố quan quản lý cũng như các nhà hoạch định<br /> 474 bài, trong đó có: 51 bài đăng do tác giả chính sách. Số lượng bài báo đăng trên tạp<br /> từ viện, trường đại học khác (chiếm chí có sự ổn định và tính chọn lọc nhằm<br /> 10,76%); 22 bài do tác giả từ các cơ quan đảm bảo chất lượng. Các tác giả ngoài<br /> quản lý, doanh nghiệp (4,64%); 401 bài viết trường thường xuyên công bố công trình<br /> là do các giảng viên, nghiên cứu sinh, cao chứng tỏ Tạp chí đó đã trở thành diễn đàn<br /> học viên và sinh viên Trường Đại học Hải đối với các nhà khoa học trong và ngoài<br /> Phòng (84,6%). Tạp chí đã công bố các bài trường. Mặt khác, cũng nhờ việc công bố<br /> viết có hàm lượng khoa học và tin cậy, cung các công trình khoa học của các tác giả từ<br /> cấp cho sinh viên, học viên sau đại học và cơ quan quản lý, doanh nghiệp, viện trường<br /> giảng viên những kiến thức và những kết trên toàn quốc mà cơ hội tiếp nhận những<br /> quả nghiên cứu mới trong khoa học. Tạp chí thông tin và thành tựu nghiên cứu mới, quá<br /> có sức thu hút đối với cộng đồng nghiên cứu trình giao lưu khoa học trên phạm vi quốc<br /> khoa học, có sự gia tăng của các tác giả từ gia, quốc tế đối với các nhà khoa học trở<br /> các trường đại học, học viện khác và các cơ nên sâu sắc và bền vững hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 10,76%<br /> 4,64%<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 84,60%<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Cơ cấu bài viết trên tạp chí phân theo lĩnh vực hoạt động của tác giả<br /> giai đoạn 2013-2019<br /> (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP)<br /> <br /> Về cơ cấu bài viết, số lượng bài viết nhóm phân theo học hàm/học vị của tác<br /> đăng tải có xu hướng tăng lên ở tất cả các giả. Số lượng và tỷ trọng tác giả bài viết có<br /> <br /> 12 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br /> trình độ thạc sĩ, cử nhân là 277 người, tỷ trọng vẫn còn hạn chế, do một số ngành<br /> chiếm 58,44%. Số lượng và tỷ trọng bài của Tạp chí chưa được đưa vào danh mục<br /> viết của tác giả có học hàm/học vị là GS, tính điểm của Hội đồng chức danh giáo sư<br /> PGS, TS là 197, chiếm 41,56% và luôn có nhà nước nên nhiều bài viết có chất lượng<br /> mức gia tăng trong những năm gần đây. tốt của các tác giả trong và ngoài trường<br /> Tuy nhiên, so với các tạp chí khoa học thường gửi đăng trên các tạp chí được tính<br /> chuyên ngành lớn trong nước, số lượng và điểm cao.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Cơ cấu bài viết trên tạp chí phân theo học hàm, học vị của tác giả<br /> giai đoạn 2013-2019<br /> (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP)<br /> <br /> Về cơ cấu ngành nghề chuyên môn, thông tin quan trọng của Trường Đại học Hải<br /> qua số liệu thống kê tại hình 3 cho thấy, Tạp Phòng. Cũng chính từ đây, xã hội, giới khoa<br /> chí là diễn đàn để các nhà khoa học các khối học có thể nhận biết, “định dạng”, đánh giá<br /> ngành Khoa học tự nhiên - Kinh tế - Kỹ năng lực, uy tín, thương hiệu, sự kết nối của<br /> thuật; Khoa học giáo dục – Xã hội và Nhân cơ sở giáo dục đại học với các cá nhân, đơn<br /> văn công bố các kết quả nghiên cứu của vị liên quan nói riêng và xã hội nói chung.<br /> mình. Một số đơn vị có bài đăng đều đặn trên Tuy nhiên, hiện nay đội ngũ cán bộ giảng<br /> tạp chí như: Khoa Du lịch, Ngữ văn – Địa lý, viên cơ hữu của trường với quy mô gần 800<br /> Giáo dục Mầm non, Kế toán – Tài chính. người, trong đó có 106 giảng viên là GS,<br /> Qua đó, có thể khẳng định Tạp chí là công PGS, TS thì số lượng bài viết trên vẫn chưa<br /> cụ, phương tiện trong đào tạo, nghiên cứu tương xứng, cơ cấu chưa đồng đều giữa các<br /> khoa học, chuyển giao công nghệ, cổng khối ngành.<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 13<br />  Hình 3: Số lượng tác giả bài viết tại các đơn vị Trường Đại học Hải Phòng<br /> giai đoạn 8/2013 - 10/2019<br /> (Nguồn: Phòng Khoa học Công nghệ - Trường ĐHHP)<br /> <br /> 3.3.2. Về chất lượng bài viết "Phê duyệt Danh mục các tạp chí khoa học<br /> chuyên ngành được tính điểm công trình<br /> Chất lượng bài viết là nhân tố quyết<br /> khoa học quy đổi khi xét công nhận đạt tiêu<br /> định chất lượng của Tạp chí nên luôn được<br /> chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm<br /> tập trung ưu tiên. Nhờ chú trọng nâng cao<br /> 2017" của Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà<br /> chất lượng bài viết, chất lượng tạp chí không<br /> nước, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải<br /> ngừng nâng cao. Điều này được thể hiện ở<br /> Phòng được đưa vào danh mục Tạp chí khoa<br /> chỗ cơ bản các bài viết đều có định dạng và<br /> học tính điểm công trình đối với Hội đồng<br /> nội dung của một bài báo khoa học. Các bài<br /> xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS,<br /> viết có sử dụng phương pháp nghiên cứu phù<br /> PGS ngành Kinh tế. Đây là dấu mốc quan<br /> hợp, ứng dụng các mô hình định lượng đã gia<br /> trọng trong lộ trình phát triển của Tạp chí<br /> tăng trong những năm gần đây. Chất lượng<br /> Khoa học nhà trường, đồng thời góp phần<br /> bài viết của Tạp chí còn được thể hiện qua<br /> khẳng định thương hiệu, uy tín trong hoạt<br /> việc bài báo của Tạp chí đã được các công động NCKH và ĐT của Trường Đại học Hải<br /> trình của tác giả ngoài trường trích dẫn nhiều Phòng. Đồng thời là căn cứ để các cơ sở đào<br /> trên các tạp chí khác. tạo sau đại học trong cả nước điều chỉnh, bổ<br /> Ghi nhận sự tiến bộ về mặt chất lượng, sung Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải<br /> Theo quyết định số Quyết định số 19/QĐ- Phòng vào Danh mục các tạp chí được điểm<br /> HĐCDGSNN ngày 19 tháng 7 năm 2017 công trình khoa học theo chuyên ngành phù<br /> <br /> 14 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br /> hợp khi học viên cao học, nghiên cứu sinh Tuy nhiên, quy trình và công tác phản<br /> bảo vệ luận văn, luận án. biện của Tạp chí còn nhiều điểm cần khắc<br /> 3.4. Quy trình về thẩm định chất phục. Người phản biện chủ yếu là những nhà<br /> lượng bài viết khoa học trong trường, trong nước; chưa có<br /> người phản biện là các nhà khoa học uy tín ở<br /> Tạp chí luôn thực hiện quy trình phản<br /> nước ngoài. Một số phản biện nhiều lúc còn<br /> biện chặt chẽ theo quy trình của tạp chí lớn,<br /> dễ dãi, chưa yêu cầu cao đối với việc sửa<br /> uy tín. Mỗi bài viết gửi đăng tạp chí được<br /> chữa, hoàn thiện bài viết; tính phê phán khoa<br /> phản biện kín bởi một đến hai chuyên gia<br /> học chưa cao.<br /> trong lĩnh vực chuyên môn của bài viết.<br /> Một số trường hợp đặc biệt, Ban biên tập 3.5 Công tác biên tập và xuất bản<br /> mời thêm một phản biện nữa. Trong quy Để phát triển và nâng cao chất lượng<br /> trình này, việc thẩm định bài viết được thực của một tạp chí khoa học, việc biên tập sơ<br /> hiện bởi các chuyên gia, các nhà khoa học loại là bước đầu tiên giúp sàng lọc và đảm<br /> có uy tín và chuyên sâu trong lĩnh vực của bảo sự phù hợp về nội dung và hình thức bài<br /> bài viết. Tạp chí cũng quy định và nhấn viết gửi đến Tạp chí. Sau khi tiếp nhận bản<br /> mạnh việc thẩm định tập trung vào hàm thảo, Ban biên tập sơ loại bài viết để kiểm tra<br /> lượng khoa học của bài viết. Để nâng cao sự phù hợp, các yêu cầu về nội dung và hình<br /> chất lượng phản biện, Tạp chí đưa ra quy thức theo tiêu chuẩn của Tạp chí. Bài viết đạt<br /> định đánh giá, thẩm định bài viết tập trung yêu cầu mới được chấp nhận gửi đi phản biện<br /> vào các tiêu chuẩn: (i) những đóng góp của kín. Trong quá trình biên tập, nhìn chung,<br /> bài viết về mặt học thuật (đóng góp mới về việc thông tin tình trạng bài viết với tác giả<br /> lý thuyết, kết quả thực nghiệm hay phương được đảm bảo. Tạp chí đã xây dựng quy<br /> pháp nghiên cứu) và thực tiễn (đóng góp trình, quy trình tiếp nhận và xử lý bản thảo rõ<br /> cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà ràng, công khai và minh bạch. Tạp chí luôn<br /> quản lý doanh nghiệp, tổ chức); (ii) tổng cố gắng thông báo rõ thời gian phản biện bài<br /> quan nghiên cứu và sự phù hợp của cơ sở báo và bảo đảm thời gian quy định. Công tác<br /> lý thuyết; (iii) tính chặt chẽ và độ tin cậy lưu trữ hồ sơ, cập nhật và có những liên hệ<br /> của kết quả nghiên cứu. thường xuyên với các tác giả sau khi bài báo<br /> Kết quả khảo sát cho thấy mặc dù cũng được đăng. 71% ý kiến được hỏi có đánh giá<br /> có những ý kiến khác biệt, nhưng đa số ý tốt về tính chuyên nghiệp và sự hỗ trợ hiệu<br /> kiến phản biện được đánh khá tốt (mean>3, quả của ban biên tập, tuy nhiên vẫn còn<br /> thang điểm từ 1-5) và thời gian phản biện những ý kiến đánh giá trái chiều.<br /> cũng tương đối hợp lý. Khi so sánh sự đánh 3.6 Mức độ trích dẫn và sự sẵn có<br /> giá của nhóm thuộc Trường Đại học Hải nội dung trực tuyến<br /> Phòng và một số tạp chí khác, kể cả nhóm Những năm gần đây, các bài viết đăng<br /> tạp chí được tính điểm cao, 67% ý kiến khảo trên Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải<br /> sát rằng chất lượng phản biện Tạp chí khá tốt Phòng đã được các nhà nghiên cứu đọc và<br /> so với các tạp chí khác tại khu vực Hải trích dẫn ngày càng tăng. Các trích dẫn này<br /> Phòng và các Tạp chí khác. chủ yếu được thực hiện trong các công trình<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 15<br /> luận văn, luận án và các bài hội thảo trong Thứ ba, Tạp chí thực sự trở thành diễn<br /> nước và quốc tế. Từ năm 2018, Tạp chí đã đàn cho cán bộ, giáo viên, học viên sau đại<br /> tham gia vào mã nguồn mở trong Trung tâm học và sinh viên trao đổi kinh nghiệm về học<br /> thông tin của thành phố Hải Phòng và Trung tập, nghiên cứu, giảng dạy. Quá trình nghiên<br /> tâm Khoa học công nghệ quốc gia để mở cứu, chuẩn bị bản thảo và xuất bản trên của<br /> rộng khả năng giao lưu, khai thác thông tin Tạp chí cũng đã giúp nâng cao trình độ của<br /> khoa học. giảng viên. Thông qua việc chuẩn bị bản thảo<br /> Tạp chí cũng đã xây dựng và vận hành bài báo khoa học mà nghiên cứu sinh đã rèn<br /> trang web để độc giả không những nắm luyện kỹ năng viết luận văn, luận án. Tạp chí<br /> thông tin, quy định của tạp chí mà còn có thể góp phần tích cực cho việc đào tạo và nghiên<br /> truy cập và download các bài viết đăng tải cứu khoa học của đội ngũ giảng viên, học<br /> trên Tạp chí. viên sau đại học và sinh viên của Trường Đại<br /> 4. Những đóng góp của Tạp chí học Hải Phòng và các trường đại học, cao<br /> Khoa học Trường Đại học Hải Phòng đẳng khu vực Duyên hải Bắc Bộ và cả nước.<br /> Qua 06 năm xây dựng và phát triển, Thứ tư, Tạp chí trở thành địa chỉ tin<br /> Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hải Phòng cậy để các nhà quản lý, các nhà hoạch định<br /> đã có những đóng góp cơ bản sau đây: chính sách, các doanh nghiệp tìm kiếm cơ<br /> Thứ nhất, Tạp chí đã chuyển tải đến sở khoa học để xây dựng chính sách phát<br /> công chúng lượng tri thức to lớn, phong phú triển kinh tế, xã hội, kết cấu hạ tầng và giáo<br /> về nhiều vấn đề khoa học kỹ thuật, kinh tế, dục đào tạo. Hàng trăm bài viết trên Tạp<br /> xã hội, giáo dục và nhiều lĩnh vực hoạt động chí tập trung vào những vấn đề cơ bản, vừa<br /> của tổ chức, doanh nghiệp. Với những bài bức xúc trong giáo dục đào tạo, sản xuất,<br /> báo có hàm lượng khoa học và đa dạng, tạp<br /> tiêu dùng, kết cấu hạ tầng và xã hội… đã<br /> chí đã góp phần thực hiện khai sáng và<br /> đóng góp tích cực vào việc đổi mới nhận<br /> truyền bá tri thức khoa học và có những đóng<br /> thức, tư duy lý luận và thực tiễn về phát<br /> góp về mặt học thuật và lý luận.<br /> triển kinh tế - xã hội của thành phố và đất<br /> Thứ hai, Tạp chí có nhiều bài viết giới<br /> nước. Bên cạnh đó, nhiều bài viết đã giới<br /> thiệu về những phương pháp giảng dạy hiện<br /> thiệu các văn bản pháp luật mới, những<br /> đại, những kinh nghiệm trong giảng dạy, học<br /> sáng kiến trong sản xuất, kỹ thuật, các mô<br /> tập các môn khoa học kinh tế, kỹ thuật, giáo<br /> hình nghiên cứu của các địa phương, các<br /> dục… Từ đó góp phần giúp cán bộ giảng dạy<br /> quốc gia trên thế giới được đúc kết thành<br /> các môn khoa học trong và ngoài trường đổi<br /> các bài học kinh nghiệm và phục vụ cho<br /> mới, nâng cao chất lượng và phương pháp<br /> giảng dạy. Những kết quả đó đã góp phần hoạch định chính sách và sản xuất tại các<br /> tích cực vào việc nâng cao chất lượng đào doanh nghiệp. Tạp chí là cầu nối quan<br /> tạo, nghiên cứu khoa học của Trường Đại trọng để các nhà khoa học trong và ngoài<br /> học Hải Phòng, đưa Trường trở thành Trung trường đại học đóng góp cho quá trình<br /> tâm giáo dục đào tạo khu vực Duyên hải Bắc hoạch định và thực thi chính sách phát triển<br /> Bộ và cả nước. thành phố Hải Phòng và cả nước.<br /> <br /> 16 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG<br />  5. Hàm ý chính sách đối với Tạp chí sách và quan hệ tốt để thu hút được các<br /> khoa học Trường Đại học Hải Phòng chuyên gia phản biện có uy tín trong và<br /> Để nâng cao chất lượng của một tạp ngoài nước.<br /> chí khoa học, trong thời gian tới cần thực Thứ năm, phát huy tốt hơn nữa vai trò<br /> hiện một số định hướng: và đa dạng hóa hội đồng biên tập, tiếp tục đa<br /> Thứ nhất, lãnh đạo nhà trường cần dạng hóa hội đồng biên tập. Trong đó, đặc<br /> đánh giá đúng vai trò chức năng của tạp chí, biệt chú ý mở rộng các nhà khoa học đang là<br /> đầu tư con người, phương tiện và ngân sách thành viên hội đồng biên tập các tạp chí quốc<br /> đúng mức để tạp chí hoạt động hiệu quả. Đầu tế thuộc diện ISI, Scopus; tăng cường quảng<br /> tư cho phát triển tạp chí được xem như chi bá tạp chí với cộng đồng khoa học trong<br /> đầu tư thương hiệu của nhà trường. nước và quốc tế để tăng mức độ trích dẫn của<br /> Thứ hai, xây dựng một môi trường bài viết.<br /> nghiên cứu khoa học lành mạnh, độc lập, thuận Tóm lại, cùng với sứ mệnh phát triển<br /> lợi và hấp dẫn và khơi dậy sự đam mê sáng tạo Trường Đại học Hải Phòng trở thành Trung<br /> nghiên cứu của đội ngũ giảng dạy trong trường. tâm giáo dục đào tạo, chuyển giao công<br /> Thứ ba, đẩy mạnh hoạt động nghiên nghệ vững mạnh khu vực Duyên hải Bắc bộ<br /> cứu khoa học bằng các hình thức, biện pháp và cả nước, Tạp chí Khoa học sẽ tiếp tục nỗ<br /> thiết thực như hỗ trợ tài chính, gia tăng cơ lực, không ngừng đổi mới theo hướng nâng<br /> hội thăng tiến, khen thưởng vật chất và tinh cao chất lượng, đa dạng hóa loại hình, mở<br /> thần. Tổ chức các sinh hoạt câu lạc bộ, mở rộng thu hút độc giả, nâng cao uy tín và đẩy<br /> lớp bồi dưỡng kỹ năng nghiên cứu và viết nhanh quá trình hội nhập với các tạp chí uy<br /> báo khoa học; khuyến khích giảng viên học tín. Qua đó, đảm bảo quyền lợi cho tác giả<br /> ngoại ngữ để nâng cao khả năng viết bài đăng bài, đồng thời thu hút những bài đăng<br /> bằng Tiếng Anh). có chất lượng của các nhà khoa học trong và<br /> Thứ tư, tích cực, chủ động mở rộng ngoài nước góp phần xây dựng và phát triển<br /> mối liên kết hợp tác giữa các tạp chí khoa Trường Đại học Hải Phòng vượt mốc 60<br /> học chuyên ngành uy tín, đồng thời có chính năm tuổi.<br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Phạm Duy Hiển, A comparative study of research capabilities of East Asian countries and<br /> implications for Vietnam, High Educ., (Springer), Vol. 60, p. 615-626, 2010.<br /> 2. Lê Quốc Hội, Nguyễn Thị Tuyết Mai, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, số 209 tháng 11/2014<br /> 3. Kim Ngọc (2016), Tiêu chuẩn quốc tế của tạp chí khoa học và việc áp dụng tại Việt Nam, Tạp<br /> chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 8(105) - 2016.<br /> 4. Trần Văn Nhung (2017), Thực trạng Tạp chí Khoa học ở Việt Nam, Tài liệu hướng dẫn xét<br /> công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017, Nxb Bách khoa, Hà Nội.<br /> 5. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 362/QĐ-TTg, ngày 03/4/2019, về việc phê duyệt Quy<br /> hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, Hà NộI<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 37, tháng 11/2019 17<br />