Phình động mạch chủ bụng dưới động mạch thận tại TP. Hồ Chí Minh: tần suất và các yếu tố nguy cơ mẫu điều tra 4807 người trên 50 tuổi

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI ĐỘNG MẠCH THẬN<br /> TẠI TP HỒ CHÍ MINH: TẦN SUẤT VÀ CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ<br /> MẪU ĐIỀU TRA 4807 NGƯỜI TRÊN 50 TUỔI<br /> Văn Tần*, Phan Thanh Hải**, Lê Hoàng Ninh***, Trần Thiện Hòa* và CS<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Phình động mạch chủ bụng dưới thận là 1 bệnh lí ít gặp tại Việt Nam nhưng có thể gây ra biến<br /> chứng và tử vong nhanh chóng nếu không được phát hiện, theo dõi và điều trị kịp thời. Trên thế giới đã có nhiều<br /> nghiên cứu nhấn mạnh đến nguy cơ của bệnh này. Tại Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu nào về tần suất cũng<br /> như các yếu tố nguy cơ của bệnh phình động mạch chủ bụng dưới thận trên cộng đồng.<br /> Mục tiêu: Xác định tỉ lệ mắc phải và các yếu tố nguy cơ của phình động mạch chủ bụng dưới ĐM thận<br /> trong cộng đồng người Việt Nam tại TP Hồ Chì Minh.<br /> Đối tượng: Dự kiến điều tra 2400 người trên 50 tuổi tại 24 quận-huyện TP HCM được nghiên cứu.<br /> Phương pháp: Mô tả cắt ngang, phân tầng theo cụm, khảo sát bằng bảng câu hỏi về các yếu tố nguy cơ tiềm<br /> ẩn. Xác định đường kính ĐMC bụng bằng siêu âm. Dựa vào kết quả khảo sát đường kính ngang trung bình<br /> ĐMC dưới ĐM thận người trên 50 tuổi tại TP HCM là 17mm ở nam và 16mm ở nữ và dựa vào định nghĩa gọi<br /> là phình khi đường kính ngang ĐMC tăng lên bằng hay hơn 1.5 lần đường kính ĐMC bình thường trên túi<br /> phình. Như vậy, với đường kính ngang động mạch chủ bụng ≥ 25,5 mm ở nam (17 + 8,5 = 25,5) và ≥ 24 mm ở<br /> nữ (16 + 8 = 24) là phình.<br /> Kết quả: Tổng số người được điều tra là 4807, tuổi trung bình = 61. Nam có 53,1%, nữ có 46,9%. Tần suất<br /> tìm được là 0,85% (41 trường hợp), ở nam 1.33%, nữ 0,31%. Các yếu tố nguy cơ chủ yếu của phình động mạch<br /> chủ bụng dưới thận được ghi nhận: Độ tuổi trên 60 (OR =17, p < 0,059). Nam giới (OR= 4,3, p < 0,055). Gia<br /> đình có người bị phình động mạch chủ bụng (OR = 39, p < 0,002). Hút thuốc lá (OR = 3, p < 0,05). Cao huyết áp<br /> (OR = 2, p < 0,029). Rối loạn lipid máu (OR = 2,5, p < 0,031). Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (OR = 2, p < 0,019).<br /> Xơ vữa động mạch chủ bụng (OR = 6, p < 0,091). Thừa cân (OR = 0,84), tiền căn tiểu đường(OR = 0,74), tiền<br /> căn bệnh mạch vành (OR = 1,12) qua khảo sát cho thấy không là yếu tố nguy cơ.<br /> Kết luận: Nghiên cứu của chúng tôi đã xác định được tần suất của phình ĐMC bụng dưới ĐM thận của<br /> người ≥ 50 tuổi tại TP HCM là 0.85%. Các yếu tố nguy cơ có ý nghĩa của phình ĐMC bụng dưới thận là độ tuổi<br /> > 60, nam giới, hút thuốc lá, cao huyết áp, rối loạn lipid máu, COPD và xơ vữa động mạch chủ bụng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> INFRARENAL ABDOMINAL AORTIC ANEURYSM AT HO CHI MINH CITY: INCIDENCE AND<br /> RISK FACTORS A SCEENING OF 4807 PEOPLES OVER 50YO<br /> Van Tan, Phan Thanh Hai, Le Hoang Ninh, Tran Thien Hoa et al.<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 – Supplement of No 1 - 2008: 108 - 115<br /> Background: AAA isn’t rare disease on the world. A serious consequence of AAA is ruptured. There are<br /> many researches that focused on its incidence, its etiology and its therapeutic indications for avoiding the rupture<br /> on the world but in Vietnam, untill now there aren’t any researches about that field.<br /> * Bệnh viện Bình Dân Tp.HCM<br /> ** Trung tâm Chẩn đoán Y khoa Medic<br /> *** Viện Vệ Sinh DịchTể<br /> <br /> Chuyên đề HN KH KT BV Bình Dân<br /> <br /> 1<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Objective: To research the incidence and the risk factors of AAA of the Vietnamese community by<br /> screening..<br /> Method: Cross-sectional stratified cluster sampling study all patients by a brief questionnaire about on<br /> demographics and potential risk factors. An US of the abdomen for finding the abnormalities of the AA. Basing on<br /> a research on 2002 of the middle transverse diameter of abdominal aorta of patients 50 yo at HCM city (17mm for<br /> male and 16mm for female) and basing on the definition of aortic aneurysm, a dilatation of abdominal aorta<br /> became aneurysm when the transverse diameter is ≥ 25,5 for male (17+8.5=25.5) and 24mm for female (16+8=24).<br /> Patients: 2400 patients ≥ 50 yo in 24 districts of Ho Chi Minh city were decide to screen.<br /> Results: 4807 patients were screened that the middle age is 61, male, 53.1%, female, 46.9%. The AAA<br /> incidence is 0.85% (41 cases), male 1.33%, female 0,31%. These signficant risk factors are found: Age above 60<br /> (OR = 17, p < 0.059). Male sex (OR = 4.3, p < 0.055). Smoking (OR = 3, p < 0.05). Hypertension (OR = 2, p <<br /> 0.029). Lipidemia disorder (OR = 2.5, p < 0.031). Chronic obstructive pulmonary disease. (OR = 2, p < 0.019).<br /> Atherosclerotic diseases (OR = 6, p < 0.091).<br /> Conclusions: Our finding affirmed that the incidence of AAA of HCM people ≥ 50yo is 0.85%. Age > 60,<br /> male, smoking, hypertension, lipidemia disorder, COPD, atherosclerotic diseases are the significant risk factors<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> <br /> Phình ĐMC bụng là bệnh lý mạch máu nằm<br /> trong bệnh cảnh mạch máu toàn thân. Theo<br /> Hiệp hội phẫu thuật mạch máu Hoa Kỳ thì<br /> phình ĐMC bụng chiếm khoảng 4% trong dân<br /> số, đứng hàng thứ 10 trong số các nguyên nhân<br /> TV ở ngưòi trên 50 tuổi. Các báo cáo cho thấy có<br /> gần 50% các TH vỡ túi phình, bệnh nhân TV<br /> trước khi nhập viện. Số còn lại, 24% chết trước<br /> khi mổ và 42% cũng sẽ TV do các biến chứng<br /> sau mổ cấp cứu. Tính chung tỉ lệ TV trong phình<br /> ĐMC vỡ ở mức 60% - 80%(1).<br /> <br /> - Xác định tần suất phình ĐMC bụng dưới<br /> thận trong cộng đồng.<br /> <br /> Nhiều nước trên thế giới đã tiến hành các<br /> công trình nghiên cứu về tần suất, các yếu tố<br /> nguy cơ, biến chứng… do phình ĐMC bụng gây<br /> ra, trong khi đó các nghiên cứu của Việt Nam<br /> trước đây hầu hết được thực hiện trong các<br /> trung tâm y khoa lớn cũng như các bệnh viên<br /> trung tâm, không thể có được cái nhìn thực tế về<br /> tần suất cũng như các yếu tố liên quan đến<br /> phình ĐMC bụng trong cộng đồng. Vì vậy<br /> chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm xác<br /> định tần suất và các yếu tố nguy cơ cũng như các<br /> yếu tố liên quan tác động đến phình ĐMC bụng<br /> trong cộng đồng dân tộc Việt Nam nói chung và<br /> cộng đồng dân cư thành phố Hồ Chí Minh nói<br /> riêng, để có thể thiết lập một kế hoạch phòng<br /> ngừa và điều trị phình ĐMC bụng trước khi vỡ.<br /> <br /> Chuyên<br /> đề HN KH KT BV Bình Dân<br /> 2<br /> <br /> - Xác định các yếu tố nguy cơ của phình<br /> ĐMC bụng dưới thận.<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP - ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang phân tầng theo<br /> cụm.<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Người ≥50 tuổi ở 24 quận/huyện tại thành<br /> phố Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Cỡ mẫu<br /> Theo y văn, tần suất phình động mạch chủ<br /> bụng là 3-9%<br /> ⇒ tỉ lệ ước lượng trong dân số:<br /> <br /> p = 0 . 03<br /> ⇒ q = 1 − p = 0 . 97<br /> <br /> Với d = 0,01<br /> Cỡ mẫu được tính theo công thức:<br /> <br /> n = Z (21−α / 2) ×<br /> <br /> pq<br /> 0.03 × 0.97<br /> = 1.96 2 ×<br /> = 1120<br /> 2<br /> d<br /> 0.012<br /> <br /> Vì dự kiến chọn mẫu theo cụm<br /> <br /> ⇒ N = 2n = 2240<br /> Vậy cỡ mẫu tối thiểu của cuộc nghiên cứu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> Nam<br /> Nữ<br /> Tổng cộng<br /> <br /> này là 2240.<br /> <br /> Phương pháp thực hiện<br /> Tại trạm y tế phường/xã vào mỗi thứ 7 hàng<br /> tuần, chúng tôi tiến hành khám tổng quát cho<br /> các đối tượng đến tham gia: cân nặng, chiều cao,<br /> dấu hiệu sinh tồn, phỏng vấn, khám và siêu âm<br /> bụng tổng quát (các đối tượng đến tham gia<br /> được yêu cầu nhịn đói để siêu âm), sau đó các<br /> biến số được ghi nhận theo mẫu phiếu đìêu tra.<br /> Số liệu được lưu trữ và xử lý thống kê bằng<br /> phần mềm SPSS 13.0<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Được thực hiện từ tháng 1/2006 đến 10/2006,<br /> có 4807 đối tượng nghiên cứu thoả tiêu chuẩn<br /> chọn mẫu.<br /> <br /> Đặc điểm mẫu nghiên cứu<br /> Số người<br /> 2552<br /> 2255<br /> 4807<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 53,1%<br /> 46,9%<br /> 100,0%<br /> <br /> 50-59<br /> tuổi<br /> 60-69<br /> tuổi<br /> 70-79<br /> tuổi<br /> ≥ 80 tuổi<br /> Tổng<br /> cộng<br /> <br /> 2552<br /> 2255<br /> 4807<br /> <br /> 1,33%<br /> 0,31%<br /> 0,85%<br /> <br /> Bảng 5: Phân lớp phình động mạch chủ bụng theo<br /> tuổi<br /> Lớp 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 Tổng cộng<br /> tuổi<br /> Số ca<br /> 4<br /> 3<br /> 9<br /> 17<br /> 8<br /> 41<br /> Tỉ lệ % 9,8% 7,3% 22,0% 41,5% 19,5% 100,0%<br /> <br /> Bảng 6: Tương quan giữa độ tuổi trên 60 và phình<br /> động mạch chủ bụng.<br /> Phình<br /> <br /> Lớp tuổi 60<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Có<br /> <br /> Không<br /> <br /> ≥ 60<br /> <br /> 41<br /> <br /> 3372<br /> <br /> 3413<br /> <br /> 50 - 59<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1394<br /> <br /> 1394<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 41<br /> <br /> 4766<br /> <br /> 4807<br /> <br /> ( OR = 17, p < 0.059)<br /> <br /> Giới<br /> <br /> Số<br /> nam<br /> <br /> %<br /> <br /> Số nữ<br /> <br /> %<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> %<br /> <br /> 686<br /> <br /> 26,9%<br /> <br /> 708<br /> <br /> 31,4%<br /> <br /> 1394<br /> <br /> 29,0%<br /> <br /> 833<br /> <br /> 32,6%<br /> <br /> 724<br /> <br /> 32,1%<br /> <br /> 1557<br /> <br /> 32,4%<br /> <br /> 784<br /> <br /> 30,7%<br /> <br /> 632<br /> <br /> 28,0%<br /> <br /> 1416<br /> <br /> 29,5%<br /> <br /> 249<br /> <br /> 9,8%<br /> <br /> 191<br /> <br /> 8,5%<br /> <br /> 440<br /> <br /> 9,2%<br /> <br /> 2552 100,0% 2255 100,0% 4807 100,0%<br /> <br /> Bảng 3: Số trường hợp phình động mạch chủ bụng<br /> trong nghiên cứu.<br /> Các trường hợp phình<br /> <br /> 2518<br /> 2248<br /> 4766<br /> <br /> Bảng 8: Tương quan giữa giới tính và phình động<br /> mạch chủ bụng<br /> <br /> Bảng 2: Theo tuổi và giới<br /> Lớp tuổi<br /> <br /> 34<br /> 7<br /> 41<br /> <br /> Kết luận: người trong độ tuổi trên 60 tuổi có<br /> nguy cơ bị phình động mạch chủ bụng gấp 17<br /> lần những người dưới độ tuổi này.<br /> <br /> Bảng 1: Phân bố theo giới<br /> Giới<br /> Nam<br /> Nữ<br /> Tổng số<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Số ca Tỉ lệ (%)<br /> <br /> Siêu âm phát hiện phình ĐMC bụng<br /> <br /> 38<br /> <br /> 0,79%<br /> <br /> Có tiền căn mổ phình ĐMC bụng<br /> <br /> 3<br /> <br /> 0,06%<br /> <br /> Tổng số<br /> <br /> 41<br /> <br /> 0,85%<br /> <br /> Nam<br /> Nữ<br /> Tổng<br /> <br /> Phình<br /> Có<br /> 34<br /> 7<br /> 41<br /> <br /> Không<br /> 2518<br /> 2248<br /> 4766<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 2552<br /> 2255<br /> 4807<br /> <br /> (OR = 4.3, p < 0.055)<br /> Kết luận: Nam giới có nguy cơ bị phình động<br /> mạch chủ bụng hơn nữ giới 4.3 lần.<br /> Bảng 9: Tương quan giữa gia đình có người bị phình<br /> động mạch chủ bụng và phình động mạch chủ bụng.<br /> Gia đình có người bị phình<br /> động mạch chủ bụng<br /> <br /> Có<br /> <br /> Có<br /> Không<br /> Tổng cộng<br /> <br /> 0<br /> 41<br /> 41<br /> <br /> Phình<br /> Không<br /> 3<br /> 4763<br /> 4766<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> 3<br /> 4804<br /> 4807<br /> <br /> (OR= 39, p< 0.002)<br /> <br /> Các yếu tố nguy cơ của phình động mạch<br /> chủ bụng qua khảo sát<br /> <br /> Kết luận: Những người mà trong gia đình có<br /> người bị phình động mạch chủ bụng có nguy cơ<br /> bị phình động mạch chủ bụng gấp 39 lần những<br /> người khác.<br /> <br /> Bảng 4: Tần suất mắc phình động mạch chủ bụng<br /> theo giới.<br /> <br /> Bảng 10: Tương quan giữa hút thuốc lá và phình<br /> động mạch chủ bụng.<br /> <br /> Giới<br /> <br /> Phình ĐMC (+) Phình ĐMC (-)<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Chuyên đề HN KH KT BV Bình Dân<br /> <br /> %<br /> <br /> Tiền căn hút thuốc lá<br /> <br /> Phình<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 3<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> <br /> Có<br /> Không<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Có<br /> <br /> Không<br /> <br /> 21<br /> 20<br /> 41<br /> <br /> 1291<br /> 3475<br /> 4766<br /> <br /> bụng và phình động mạch chủ bụng.<br /> 1312<br /> 3495<br /> 4807<br /> <br /> (OR = 3, p < 0.05)<br /> Kết luận: Những người hút thuốc lá có nguy<br /> cơ bị phình động mạch chủ bụng gấp 3 lần<br /> những người không hút thuốc lá.<br /> Bảng 11: Tương quan giữa cao huyết áp và phình<br /> động mạch chủ bụng.<br /> Tiền căn cao huyết áp<br /> Có<br /> Không<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Phình<br /> Không<br /> <br /> Có<br /> 23<br /> 18<br /> 41<br /> <br /> 1940<br /> 2826<br /> 4766<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 1963<br /> 2844<br /> 4807<br /> <br /> (OR= 2, p < 0.029)<br /> Kết luận: Những người có tiền căn hay đang<br /> bị cao huyết áp có nguy cơ bị phình động mạch<br /> chủ bụng gấp 2 lần những người không có cao<br /> huyết áp.<br /> Bảng 12: Tương quan giữa rối loạn lipid máu và<br /> phình động mạch chủ bụng.<br /> Tiền căn bị bệnh rối loạn<br /> Lipid máu<br /> Có<br /> Không<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Phình<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> <br /> 6<br /> 35<br /> 41<br /> <br /> 313<br /> 4494<br /> 4807<br /> <br /> 307<br /> 4459<br /> 4766<br /> <br /> (OR = 2.5, p < 0.031)<br /> Kết luận: Những người có tiền căn bị rối loạn<br /> lipid máu có nguy cơ bị phình động mạch chủ<br /> bụng gấp 2.5 lần những người không bị rối loạn<br /> lipid máu.<br /> Bảng 13: Tương quan giữa bệnh phổi tắc nghẽn mạn<br /> tính (COPD) và phình động mạch chủ bụng<br /> Tiền căn viêm phế quản<br /> mạn tính<br /> Có<br /> Không<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Phình<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> <br /> 4<br /> 37<br /> 41<br /> <br /> 247<br /> 4560<br /> 4807<br /> <br /> 243<br /> 4523<br /> 4766<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> (OR = 2, p < 0.019)<br /> Kết luận: Những người có tiền căn COPD có<br /> nguy cơ bị phình động mạch chủ bụng gấp 2 lần<br /> những người không bị COPD.<br /> Bảng 14: Tương quan giữa xơ vữa động mạch chủ<br /> <br /> Chuyên<br /> đề HN KH KT BV Bình Dân<br /> 4<br /> <br /> Phình<br /> <br /> Xơ vữa động mạch chủ<br /> bụng<br /> <br /> Có<br /> <br /> Không<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Có<br /> <br /> 23<br /> <br /> 857<br /> <br /> 880<br /> <br /> Không<br /> <br /> 18<br /> <br /> 3909<br /> <br /> 3927<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 41<br /> <br /> 4766<br /> <br /> 4807<br /> <br /> (OR = 6, p < 0.091)<br /> Kết luận: Những người bị xơ vữa động mạch<br /> chủ bụng có nguy cơ bị phình động mạch chủ<br /> bụng gấp 6 lần những người không bị.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Tình hình bệnh lí phình động mạch chủ<br /> bụng dưới động mạch thận<br /> Ở Việt Nam cũng như trên thế giới, phình<br /> động mạch chủ bụng dưới động mạch thận là 1<br /> bệnh tuy ít gặp nhưng lại gây ra hậu quả nặng<br /> nề khi không được phát hiện, điều trị và theo dõi<br /> chặt chẽ.<br /> <br /> Tỉ lệ mắc bệnh phình động mạch chủ bụng<br /> dưới động mạch thận có xu hướng tăng lên<br /> Điều này có thể được lí giải là do sự phát<br /> triển của các phương tiện chẩn đoán hiện đại,<br /> tuổi thọ trung bình của người dân tăng, mạng<br /> lưới y tế cơ sở hoàn thiện và đã có nhiều công<br /> trình nghiên cứu chuyên sâu về bệnh lí động<br /> mạch, bên cạnh dó thì việc theo dõi, điều trị<br /> bệnh ngày một tốt hơn(1).<br /> - Số trường hợp phình động mạch chủ bụng<br /> được phát hiện và điều trị ngày càng tăng tại<br /> Việt Nam. Tại bệnh viện Bình Dân số ca bệnh đã<br /> tăng từ 5 - 6 ca/năm vào khoảng 1984 - 1985 lên<br /> tới 126 ca trong 2 năm 1998 - 2000 như qua khảo<br /> sát của Cao Văn Thịnh(1).<br /> - Nghiên cứu của chúng tôi nhằm xác định<br /> tần suất mắc phình động mạch chủ bụng trong<br /> cộng đồng ở Việt Nam. Theo Ernst C.B(4) thì tần<br /> suất mắc phình động mạch chủ bụng vào<br /> khoảng 5% ở người trên 60 tuổi, cũng như theo<br /> Christopher(24) thì tần suất này là 3%. Theo<br /> nghiên cứu mới nhất của Frank A. Lederle(8) qua<br /> 126196 người trong độ tuổi từ 50 - 79 tuổi thì tần<br /> suất mắc phình động mạch chủ bụng là 4,2%.<br /> Khi đem các kết quả trên so sánh với kết quả<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 12 * Phụ bản Số 1 * 2008<br /> khảo sát của chúng tôi thì cho tần suất mắc bệnh<br /> này ở Việt Nam thấp hơn nhiều: 0,85%.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> bụng (OR= 39, p < 0,002).<br /> - Hút thuốc lá (OR= 3, p < 0,05).<br /> <br /> Các yếu tố nguy cơ của phình động mạch<br /> chủ bụng<br /> <br /> - Cao huyết áp (OR= 2, p < 0,029).<br /> - Rối loạn lipid máu (OR=2.5, p < 0,031).<br /> <br /> Chúng tôi xác định phình động mạch chủ<br /> bụng dưới thận với đường kính ngang động<br /> mạch chủ bụng ≥ 26 mm ở nam và ≥ 24 mm ở<br /> nữ, có tần suất là 0,85% (41 trường hợp). Các yếu<br /> tố nguy cơ chủ yếu của phình động mạch chủ<br /> bụng dưới thận được ghi nhận:<br /> <br /> - Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (OR=2, p <<br /> 0,019).<br /> - Xơ vữa động mạch chủ bụng (OR=6, p <<br /> 0,091).<br /> Thừa cân (OR=0,84), tiền căn tiểu đường<br /> (OR= 0,74), tiền căn bệnh mạch vành (OR=1,12)<br /> qua khảo sát cho thấy không là yếu tố nguy cơ.<br /> <br /> - Độ tuổi trên 60 ( OR =17, p < 0,059)<br /> - Nam giới (OR= 4.3, p < 0,055).<br /> - Gia đình có người bị phình động mạch chủ<br /> Bảng 15:<br /> Tỉ số chênh<br /> (8)<br /> (4)<br /> qua các nghiên Frank AL Ernst C,B<br /> cứu<br /> –<br /> Độ tuổi ≥ 60<br /> Giới<br /> Gia đình có<br /> 1,92 –1,94<br /> người bị phình<br /> Hút thuốc lá<br /> 5,1<br /> Cao huyết áp 1,14 –1,16<br /> Rối loạn lipid<br /> 1,44 –1,54<br /> máu<br /> <br /> Christo<br /> (24)<br /> pher<br /> <br /> (9)<br /> <br /> Niels Levi<br /> <br /> ADAM<br /> (18)<br /> study<br /> <br /> Cao Văn<br /> (18) Nghiên cứu của<br /> Scott R,A,P<br /> (1)<br /> Thịnh<br /> chúng tôi<br /> <br /> –<br /> 4–8<br /> <br /> 75<br /> 4–8<br /> <br /> –<br /> 3,5 – 4,3<br /> <br /> –<br /> –<br /> <br /> 73<br /> –<br /> <br /> 72<br /> –<br /> <br /> 74,6<br /> 4,3<br /> <br /> –<br /> <br /> 11,6<br /> <br /> 4<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> 39<br /> <br /> –<br /> –<br /> <br /> –<br /> –<br /> <br /> –<br /> 1–5<br /> <br /> 6<br /> –<br /> <br /> 8<br /> –<br /> <br /> –<br /> –<br /> <br /> 3<br /> 2<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> 1,5–3<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> COPD<br /> <br /> 1,2<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> Không<br /> tương quan<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> 2<br /> <br /> Xơ vữa động<br /> mạch<br /> <br /> 1,6 – 1,66<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> –<br /> <br /> 6<br /> <br /> Phình động mạch chủ bụng dưới động<br /> mạch thận đa số gặp ở người cao tuổi<br /> Theo Chistopher(24) thì độ tuổi trung bình của<br /> bệnh nhân phình động mạch chủ bụng là 75<br /> tuổi, Scott RAP(18) cho thấy độ tuổi này là 72<br /> tuổi,còn theo nghiên cứu của Cao Văn Thịnh<br /> năm 2000(1) thì độ tuổi này là 73 tuổi, điều này<br /> cũng phù hợp với nghiên cứu của chúng tôi khi<br /> xác định được độ tuổi trung bình của nhóm<br /> bệnh nhân phình động mạch chủ bụng là 74.6<br /> tuổi, thấp nhất là 60 tuổi, cao nhất là 84 tuổi, độ<br /> tuổi tập trung là 75-84 tuổi, chiếm 61%, không có<br /> trường hợp nào dưới 60 tuổi.<br /> Bảng 16<br /> Tác giả<br /> <br /> (19)<br /> <br /> Scott RAP<br /> <br /> Chúng tôi<br /> <br /> Biến số<br /> <br /> Chuyên đề HN KH KT BV Bình Dân<br /> <br /> Thời gian nghiên<br /> cứu<br /> Nhóm bệnh<br /> Số trường hợp<br /> Độ tuổi<br /> <br /> 1984-1990<br /> <br /> 1/2006-10/2006<br /> <br /> Tầm soát ở cộng Tầm soát ở cộng<br /> đồng<br /> đồng<br /> 179 ca /4237 người 41 ca/ 4807 người<br /> 72 (65 - 80)<br /> 74,6 (60 - 84)<br /> <br /> Qua nghiên cứu của chúng tôi cho thấy<br /> những người trên 60 tuổi có nguy cơ bị phình<br /> động mạch chủ bụng gấp 17 lần những người<br /> dưới độ tuổi này.<br /> <br /> Vai trò yếu tố giới tính trong nguy cơ<br /> phình động mạch chủ bụng<br /> Với nguy cơ mắc phình động mạch chủ<br /> bụng gấp 4-8 lần so với nữ giới, nam giới đóng<br /> vai trò là 1 trong những yếu tố nguy cơ quan<br /> trọng đã được chứng minh qua các công trình<br /> nghiên cứu trước đây như của Ernst C.B(4),<br /> <br /> 5<br /> <br />