Quan hệ giữa chúa Nguyễn với Bồ Đào Nha ở Đàng trong (Từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XVII)

QunN Hf Giurn CHun N G U V I N V 6 I a6 Di^o NHR<br /> 6 Di^NG TRONG (TUT TH€'KV XVI DI'N THC'KV XVll)<br /> <br /> <br /> TRAN NAM TI^N'<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> T d thtf ky XVI, sau nhflng cufic phat<br /> kitfn mdi vtf dja ly "bfio higu buoi<br /> binh minh ciia thdi dgi td ban chu nghia"<br /> vfiy, Vigt Nam tr6 thfinh myc tifiu mfi<br /> nhilu nudc tu ban phUdng Tfiy nhu Bl Dfio<br /> Nha, Hfi Lan, Anh, Phfip... mutfn tim each<br /> (1), nhifi'u nudc td ban phddng Tfiy bfit ddu dfit chfin tdi. Cudi thtf ky XVI, ddu the ky<br /> qufi trinh xam nhfip vfio phddng Ddng d l XVII khi chua Trjnh d Dfing Ngofii vfi chua<br /> tim kitfm thi trddng budn bfin, dua dtfn vigc Nguyin d Dfing Trong cho phfip ngudi<br /> thitft Ifip mang Iddi giao thfing mfiu dieh phuong Tfiy dtfn dtfn giao dieh thi nen<br /> hfing hai xuyen dai dUdng noi lien chfiu Au ngogi thUdng Vifit Nam bdt ddu phat triln.<br /> vdi phddng Ddng. Trfin cd sd dd, mgng Iddi Cac thddng nhfin Bfio Dfio Nha, Hfi Lan,<br /> giao thdng mfiu dich hfing hai xuyen dgi Anh, Phap... ldn Iddt dtfn budn hfin, qua dd<br /> dddng dddc hinh thfinh da thuc ddy mgnh gdp phdn hinh thfinh hEU trung tfim thUdng<br /> me cac hogt ddng thUdng mai cua thUdng mai nd'i titfng thdi bfi'y gid lfi phtf Hitfn d<br /> nhan nhitfu qufic gia chfiu Au cd ntfn kinh ngofii Bfic vfi Hgi An d trong Nam.<br /> ttf cdng thUdng nghigp phat triln Idc btfy Khac vdi chfnh quyen Lfi - Trinh d Dfing<br /> gid nhd Bo Dfio Nha, Hfi Lan, Anh, Phfip... Ngofii, lufin ed thfii do nghi ky dtfi vdi<br /> tim dtfn nhieu quoc gia d phddng Dong d l thUdng nhfin ehau Au vfi gidi ngogi kieu,<br /> thfim dd va khai thac tfii nguyfin, khoang ehfnh quytfn Dfing Trong nhin chung da<br /> san. Su tham gia dong thdi cua nhitfu nUdc thue hifin mgt chfnh sfich cdi md, trong thj<br /> phddng Tay vfio thj trddng phddng Dfing vdi cac thddng nhan ngogi qutfc, dfic bigt lfi<br /> ndi chung vfi khu vdc Ddng Nam A ndi cac nUdc phddng Tfiy trong vigc trao doi<br /> rieng dfi Ifim cho hogt dgng thddng mgi cua hfing hda vfi xfiy ddng titfm lyc kinh ttf,<br /> cfic nudc trong khu vdc thay ddi dang ke. quan ay cho chfnh t h i . Borri da tdng vitft:<br /> Trong dd, Vigt Nam vdi mdt vj tri chitfn "Chda Bdng Trong khdng ddng ciia trUdc<br /> ld0c quan trong, cd bd biln dfii khoang mpt qudc gia ndo, ngdi de eho txi do vd md<br /> 3.260km, ndm xen gifla hai nddc Idn eua evta cho tdt cd ngUdi ngogi quoc" (2). Do cd<br /> chau A lfi Trung Qutfc vfi An Dfi, lfi vj tri 1^ liji thtf vtf vj trf dja 1^ vfi thi^c ad theo dutfi<br /> tudng cho cac nhfi hfing hai, thddng nhfin, mgt chu trddng kinh ttf khai md, lai phat<br /> vdi cac hai cang vfi dao quan trong. NhU triln trong bdi canh ntfn chfnh trj khu vdc<br /> <br /> <br /> •TS. Khoa Ljch sii - DHKHXH&NV - DHQG Tp. Hd Chf Minh<br />  Rghian edu L|ch aiy. atf 7.8012<br /> <br /> cd nhflng thufin l