intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường THCS

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

12
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường THCS" nhằm giúp các em có khả năng học tập tốt hơn, các tư duy hoạt động của các em được phát triển, các em biết lập luận, tự tin nắm kiến thức và giải quyết các tình huống trong học tập. Thông qua sáng kiến kinh nghiệm rèn kỹ năng sống tính tự giác, tự quản của tập thể lớp, nhóm học sinh ngày càng tốt hơn, gắn bó với nhau, giúp nhau học tập, rèn luyện đạo đức trong nhà trường.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường THCS

  1. I. CƠ SỞ KHOA HỌC.............................................................................................................3 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU............................................................................................... 5 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI............................................................................................................................................. 6 I. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI NGHIÊN CỨU..................................................................6 II. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC VÀ RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS...............................................8 III. KẾT QUẢ......................................................................................................................... 12 I. KẾT LUẬN.......................................................................................................................... 14 II. KHUYẾN NGHỊ................................................................................................................ 17 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................18 MỤC LỤC............................................................................................................................... 19
  2. A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lý luận Giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống trang bị cho học sinh kiến thức, thái độ và kỹ năng phù hợp, từ đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực, loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong cuộc sống; tạo cơ hội cho các em có khả năng xử lý mọi vấn đề xảy ra trong sinh hoạt hàng ngày. Rèn kỹ năng sống cho học sinh thực sự có tác dụng tốt đến việc giáo dục đạo đức học sinh trong nhà trường không những giúp cho các em có được những kĩ năng ứng xử, giao tiếp mà còn tạo thành thói quen phân tích đánh giá tình hình, thói quen vươn lên xử lý tình huống một cách hợp lí. Khác với các phương pháp trước trong việc giáo dục đạo đức học sinh là khoảng cách giữa thầy và trò khi các em mắc lỗi thường các thầy, cô giáo hay dùng hình thức trách phạt, kỷ luật mà ít khi lắng nghe các em giải bày... Nay với việc chú trọng giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh mà đòi hỏi cần có sự ân cần chỉ bảo, phân tích, nghe các em nói lên những suy nghĩ, dẫn đến việc làm chưa phù hợp với chuẩn đạo đức người học sinh. Việc giáo dục đạo đức, hình thành các kỹ năng sống tối thiểu của các em đã được lồng ghép trong các chương trình học tập, được tích hợp trong các bộ môn và còn được trải nghiệm qua thực tế cho nên gây được hứng thú cho các em trong việc tu dưỡng đạo đức, hướng thiện và nâng cao được năng lực học tập, sáng tạo. Từ đó, các em có nhận thức đúng đắn trong việc thực hiện nội qui, qui định của nhà trường và tự giác thực hiện. Là một người quản lý trong nhà trường, nhận thức được vai trò và trọng trách của mình tôi luôn học hỏi, trau dồi kinh nghiệm để có biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường nói chung và giáo dục đạo đức kỹ năng sống nói riêng nhằm thực hiện thành công cuộc vận động: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Để thực hiện tốt điều đó tôi mạnh dạn chọn đề tài: "Giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường THCS”. 2. Cơ sở thực tiễn Hiện nay do công nghệ thông tin phát triển cùng với tình hình dịch bệnh đang hoành hành, các nhà trường đang phải gồng mình dạy học trực tuyến nên số học sinh được chiều chuộng từ phía gia đình có chiều hướng gia tăng, tình trạng học sinh ngoài việc học văn hóa thì thường xuyên tham gia các trò chơi trên không gian mạng,thậm chí nhiều học sinh còn rơi vào tình trang nghiện game, nghiện mạng xã hội, sống ảo, tự kỷ… ngày càng nhiều mà không cần quan tâm tới vấn đề đạo đức và các kỹ năng cuộc sống, các công việc để giúp đỡ cho bố mẹ và gia đình. Xã hội ngày càng phát triển thế giới đang bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên của khoa học, công nghệ và những tiến bộ vượt bậc về công nghệ thông tin mang lại cho loài người những lợi ích hữu dụng. Nhưng cũng vì thế con người phải đối mặt với những thách thức to lớn từ môi trường thiên nhiên, xã
  3. hội và đặc biệt các ảnh hưởng từ mạng xã hội và các trò chơi game online, từ các mối quan hệ xã hội giữa người với người. Với những thay đổi đó, xã hội nói chung, ngành giáo dục nói riêng đang từng ngày phải đối mặt với những thách thức và cần phải có những thay đổi để phù hợp với những mục tiêu và hoàn cảnh mới, yêu cầu xã hội đòi hỏi phải đào tạo ra những con người có tri thức khoa học, vừa có kỹ năng làm việc, nhưng cũng phải có thái độ, hành vi tích cực trước những sự thay đổi của môi trường thiên nhiên, môi trường xã hội , môi trường công nghệ. Với những chuyển biến kinh tế, xã hội , công nghệ quá nhanh chóng đã hạn chế phần nào chức năng của gia đình với những giáo dục đạo đức truyền thống. Những biến đổi về kinh tế, xã hội , công nghệ đã đem lại cho lứa tuổi thiếu niên quá nhiều thử thách, phân vân trước sự lựa chọn con đường phát triển bản thân. Bước vào tuổi thiếu niên, trong độ tuổi đi học THCS các em bắt đầu muốn tự mình xem xét các sự việc, không muốn sự can thiệp của người khác, kể cả bố mẹ. Sự phát triển của “tự ý thức” đòi hỏi thiếu niên luôn muốn thoát khỏi mối quan hệ phụ thuộc trước kia để trở thành cá thể độc lập... Nhưng giữa những mong muốn mang tính chủ quan, cá nhân và những thách thức cuộc sống đôi lúc không có sự tương ứng nên các em rơi vào trạng thái có thái độ phản kháng bằng các hính thức như lì lợm, lạnh nhạt,... bất hợp tác cá biệt có học sinh còn tỏ thái độ bất cần . Thực tế cho thấy những năm gần đây tình trạng thanh thiếu niên, đặc biệt là các em ở độ tuổi trung học cơ sở, phạm pháp ngày càng gia tăng với các mức độ ngày càng nghiêm trọng. Với độ tuổi học sinh trung học cơ sở về mặt phát triển tâm, sinh lý các em dễ rơi vào tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật ảnh hưởng rất xấu cho môi trường học đường và xã hội. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng một trong những nguyên nhân chính là học sinh ngày càng thiếu kỹ năng sống cần thiết để hòa nhập với môi trường phát triển nhanh chóng. Đã có nhiều trung tâm rèn kỹ năng sống cho học sinh được thành lập nhằm giúp các em học sinh tập trải nghiệm trong tình huống gia đình để hình thành một số kỹ năng sống cho các em. Mặt khác ngành giáo dục và đào tạo đã và đang có những định hướng tích cực để đưa việc rèn kỹ năng sống vào giảng dạy trong từng cấp học nhằm định hướng những giá trị và tạo lập hành vi phù hợp với từng lứa tuổi. Chính vì thế việc giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường THCS là hết sức cần thiết và phải có hướng đi đúng đắn. Đây là một lĩnh vực khoa học còn khá mới mẻ trong trường THCS đòi hỏi những người làm công tác giáo dục trong các nhà trường cần phải quan tâm chú ý để xây dựng, đào tạo thế hệ trẻ trở thành người “có đức, có tài”. Nước ta đã hội nhập kinh tế ngoài mặt tích cực mà không ai phủ nhận đó là nền kinh t ế có những bước phát triển, song hội nhập kinh tế cũng làm phát sinh những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm: Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội nhập kinh tế quốc tế cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin đã đưa vào nước ta có những sản phẩm văn hoá đồi trụy, những trò game cuốn hút người chơi, phản nhân văn, bạo lực, làm xói mòn những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của
  4. dân tộc. Hơn nữa hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí tiến thân kém, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu, những cám dỗ từ mạng xã hội. Mặt khác một số cán bộ quản lý, giáo viên chưa thật sự là tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học, xem nhẹ việc giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống, xem nhẹ việc dạy người, thờ ơ không chú ý đến việc giáo dục tình cảm, đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh. Đặc biệt một số giáo viên dạy bộ môn coi việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống là của giáo viên chủ nhiệm, của giáo viên tổng phụ trách không phải việc của mình. Học sinh học thêm quá tải không có nhiều thời gian cho các em tham gia các hoạt động ngoại khoá. Phần đa giáo viên tổng phụ trách đội còn kiêm nhiệm ít sáng tạo, hoạt động nhàm chán không thu hút được học sinh. Nhiều cán bộ quản lý chưa thực sự quan tâm đầu tư kinh phí cho hoạt động ngoài giờ. Không những vậy, một lý do nữa là do sự phối hợp với phụ huynh trong tổ chức các hoạt động còn hạn chế. Xuất phát từ những lý do trên tôi đã chọn đề tài: "Giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường THCS” nhằm đào tạo ra thế học trò vừa đủ tài vừa đủ đức, có đầy đủ các kỹ năng sống góp phần xây dựng nền giáo dục nước nhà đáp ứng được nhu cầu phát triển của thời đại. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 1. Mục đích Trước thực trạng đạo đức và kỹ năng sống hiện nay của học sinh trường THCS có chiều hướng giảm sút nghiêm trọng, việc quan tâm giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho học sinh là đòi hỏi cấp bách của xã hội để xây dựng hoàn thiện những giá trị cơ bản của con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế và phát triển nền kinh tế tri thức. Đồng thời nhằm tăng cường công tác giáo dục đạo đức và kỹ năng sống học sinh trong nhà trường với mong muốn một phần nào đó tạo dựng một sân chơi cho các em để các em thêm yêu trường, gắn bó với nhà trường và sau này các em trở thành những người công dân có sự đóng góp tích cực trong việc xây dựng và phát triển của đất nước. Qua việc giáo dục đạo đức, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh đã làm cho các em đổi mới phương pháp học tập của mình. Từ đó giúp các em có khả năng học tập tốt hơn, các tư duy hoạt động của các em được phát triển, các em biết lập luận, tự tin nắm kiến thức và giải quyết các tình huống trong học tập. Thông qua sáng kiến kinh nghiệm rèn kỹ năng sống tính tự giác, tự quản của tập thể lớp, nhóm học sinh ngày càng tốt hơn, gắn bó với nhau, giúp nhau học tập, rèn luyện đạo đức trong nhà trường. 2. Nhiệm vụ đề tài Chỉ ra được thực trạng và yêu cầu cần thiết phải tập trung cao cho công tác giáo dục đạo đức và kỹ năng sống học sinh trong nhà trường.
  5. Đề xuất được những giải pháp khả thi về việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho học sinh, góp phần đổi mới phương pháp hoạt động ngoài giờ lên lớp cho toàn thể giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường. Ngoài ra xã hội hiện đại luôn đòi hỏi con người có những kỹ năng ứng phó trước những tình huống xảy ra trong cuộc sống nên việc rèn luyện cho học sinh các kỹ năng mềm là nhiệm vụ quan trọng của công tác giáo dục kỹ năng sống. Điều này giúp trang bị cho các em những kiến thức giá trị, thái độ và kỹ năng phù hợp; từ đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong cuộc sống; tạo cơ hội cho các em có khả năng xử lý mọi vấn đề xảy ra trong sinh hoạt hàng ngày. Giúp người cán bộ quản lí chỉ đạo tốt hoạt động chuyên môn, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên, rèn luyện giúp học sinh có thói quen làm việc một cách khoa học, nề nếp, nội qui. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI 1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng của đề tài là toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường THCS. Chủ yếu là giáo viên chủ nhiệm, giáo viên tổng phụ trách Đội, bí thư Đoàn trường và học sinh các khối lớp. Cơ sở của đề tài nghiên cứu là thông qua các hoạt động giáo dục đạo đức và các hoạt động ngoại khóa, hoạt động thực tế của học sinh trường THCS. 2. Phạm vi nghiên cứu và áp dụng Đề tài đã thực hiện năm học 2021- 2022 và tiếp tục được thực hiện tại năm học tiếp theo. 3. Kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài - Thống kê kết quả xếp loại Hạnh kiểm , và mức độ thành thạo các kỹ năng sống của học sinh trong nhà trường khi chưa thực hiện đề tài: Tốt Khá Trung bình Yếu Ghi chú Hạnh kiểm 80,2% 12,4% 6,5% 0,9% 03 HS chậm tiến 30% HS nghiện Mức độ thành thạo 15% 20% 45% 20% game, mạng xã các kỹ năng sống hội B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI NGHIÊN CỨU 1. Thuận lợi Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát từ Phòng GD&ĐT huyện, từ chính quyền địa phương. Đội ngũ cán bộ và giáo viên của trường đều qua trường lớp sư phạm chính quy từ chuẩn đến trên chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ, có tinh thần trách nhiệm cao tâm huyết.
  6. Được sự đồng tình của xã hội, nhất là các bậc Cha mẹ học sinh đã tích cực phối hợp cùng với nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh. Cơ sở vật chất, phương tiện và điều kiện dạy học tương đối đảm bảo. Học sinh phần đa là con em sống tại địa phương. 2. Khó khăn Do tình hình dịch bệnh covid-19 kéo dài, học sinh phải học tập trực tuyến, đây là môi trường thuận lợi để các em tham gia vào mạng xã hội và các trò chơi game online. Trình độ nhận thức và khả năng tiếp thu của học sinh chưa cao, học sinh chưa mạnh dạn trong giao tiếp hằng ngày, khả năng diễn đạt, chia sẻ trước tập thể còn yếu. Học sinh chủ yếu ở trên địa bàn nông thôn, đời sống của nhiều học sinh còn gặp khó khăn. Một số em học sinh có hành vi đạo đức chưa tốt, nhà trường khó kết hợp với gia đình để giáo dục các em. Do có nhiều học sinh bố mẹ bỏ nhau hoặc đi làm ăn xa các em ở nhà với ông bà đã già yếu. Nhà trường luôn có sự biến động về nhân sự do việc điều động, thuyên chuyển diễn ra hằng năm. Đội ngũ giáo viên có tuổi đời và tuổi nghề trẻ nên chưa có đội ngũ giáo viên cốt cán ổn định. Đồng chí tổng phụ trách là giáo viên dạy môn âm nhạc kiêm nhiệm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác chuyên môn còn thiếu và chưa đồng bộ đầy đủ... 3. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống học sinh của trường trước khi áp dụng sáng kiến Tình trạng thiếu kỹ năng sống đang khiến các em trong độ tuổi học THCS gặp nhiều lúng túng trong việc giải quyết các vấn đề của bản thân dẫn đến tình trạng thiếu tự tin, khủng hoảng về tâm lý. Chính vì nhiều học sinh, vì thiếu kỹ năng sống đã trở thành nạn nhân của những tệ nạn xã hội, thành con người ảo, sống phụ thuộc vào mạng xã hội, thành những học sinh không ngoan, thành người con hư của gia đình, thậm trí còn dẫn đến vi phạm pháp luật ở tuổi vị thành niên. Hiện nay nhà trường đã và đang chú ý đến việc giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các chương trình giáo dục lồng ghép, tích hợp trong các tiết dạy chính khóa của các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khóa và các tiết học tập ngoài giờ trên lớp, các tiết học và bộ môn giáo dục công dân ngày càng được quan tâm. Với yêu cầu giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh phải đảm bảo các yếu tố: Giúp học sinh ý thức được các giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội, giúp học sinh hiểu biết về thể chất, tinh thần của bản thân mình; có hành vi, thói quen ứng xử có văn hóa, hiểu biết, chấp hành và tôn trọng pháp luật.
  7. II. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC VÀ RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS Xuất phát từ thực trạng của công tác giáo dục đạo đức, ren kỹ năng sống cho học sinh của nhà trường THCS, từ đó tìm ra một số giải pháp giúp học sinh có kỹ năng sống tốt hơn và trở thành con người linh hoạt, sáng tạo, có văn hóa. Biết xử lý các tình huống một cách đúng đắn, khoa học hợp với đạo lý người Việt Nam. Tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn tôi mạnh dạn đề xuất các giải pháp giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống tốt cho học sinh của trường trong giai đoạn hiện nay như sau: 1. Giải pháp thứ nhất - Nghiên cứu lí luận Thu thập những tài liệu liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu để nắm chắc cơ sở lí luận cho việc giáo dục đạo đức, rèn kĩ năng sống đối với học sinh THCS về các mặt tâm lí, tình hình xã hội và sự thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi đối với học sinh THCS. Nghiên cứu thực tiễn tình hình địa phương, việc rèn luyện kĩ năng sống học sinh THCS trong các giờ học, giờ chơi, các buổi hoạt động ngoại khóa, đi thực tế, sinh hoạt ngoài giờ, tổ chức các trò chơi dân gian... để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành các nhóm nhận thức. 2. Giải pháp thứ hai - Điều tra kĩ năng sống của học sinh THCS Bằng những câu hỏi trắc nghiệm về các hành vi và chỉ yêu cầu nhận thức đánh dấu các hành vi cho là đúng, sai thông qua đó giúp các em hình thành những kỹ năng tối thiểu trong nhận thức phạm trù đạo đức, từ đó hình thành cho các em những thói quen cần thiết hằng ngày như thói quen thực hiện nề nếp, chào hỏi, giúp bạn ...Việc làm này chúng ta có thể tiến hành ngay trong các tiết dạy trên lớp, giờ sinh hoạt lớp với các câu hỏi phù hợp. Thông qua những việc làm thiết thực cụ thể tác động đến học sinh cụ thể trong việc giúp các em về kỹ năng sống mà đúc rút kinh nghiệm đề xuất các giải pháp về rèn kĩ năng sống cho học sinh THCS với mong muốn việc rèn kĩ năng sống cho học sinh ngày càng có hiệu quả tốt hơn đáp ứng được trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Các nhóm kỹ năng sống được nhà trường chia ra: - Nhóm kĩ năng nhận thức: + Nhận thức bản thân. + Xác định điểm mạnh, điểm yếu cho bản thân. + Xây dựng kế hoạch cho bản thân. + Khắc phục khó khăn để đạt được mục tiêu. + Rèn kĩ năng tư duy tích cực và sáng tạo. - Nhóm kĩ năng xã hội: + Kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ. + Kĩ năng giao tiếp không lời. + Kĩ năng thuyết trình và nói trước đám đông. + Kĩ năng từ chối. + Kĩ năng diễn đạt cảm xúc và phản hồi. + Kĩ năng hợp tác.
  8. + Kĩ năng làm việc nhóm. + Kĩ năng vận động và gây ảnh hưởng. + Kĩ năng ra quyết định. - Nhóm kĩ năng quản lí bản thân: + Kĩ năng làm chủ cảm xúc. + Kĩ năng vượt qua lo lắng, sợ hãi. + Kĩ năng khắc phục tức giận. + Kĩ năng quản lý thời gian, nghỉ ngơi tích cực, giải trí lành mạnh. Bằng giao tiếp nói chuyện xem các em nhận thức các nhóm kĩ năng sống đã nêu ở trên. Từ đó tìm giải pháp thích hợp giúp các em có được kĩ năng sống tốt hơn. Dùng phiếu điều tra để tổng hợp, đánh giá, so sánh việc xử lí các tình huống của học sinh. Từ đó phân ra các nhóm đối tượng và đưa ra giải pháp cho từng nhóm một cách thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng sống cho các nhóm đối tượng. Thông thường, trẻ ở độ tuổi THCS sẽ có chút ngang bướng, thích thể hiện và nổi loạn cùng một cái tôi rất lớn. Vì thế, các bạn học sinh ở độ tuổi này cần được giảng dạy để hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình và làm chủ nó cách tốt nhất. Đây là cách giúp kiểm soát bản thân, tránh khỏi những hành động tiêu cực. Do đó là người giáo viên phải biết lắng nghe cảm xúc của học sinh, từ đó nhẹ nhàng phân tích để học sinh hiểu cặn kẽ vấn đề và tự nguyện thực hiện, tránh việc áp đặt cho học sinh 3. Giải pháp thứ ba - Quan sát, tiếp xúc, giúp đỡ, tư vấn học sinh rèn kỹ năng sống Qua quá trình quan sát học sinh hoạt động ngoại, trong các tiết học đặc biệt trong giờ ra chơi và các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ... giáo dục giới tính để tìm ra các kĩ năng sống còn thiếu hoặc chưa đầy đủ sai lệch của học sinh. Từ đó giúp các em điều chỉnh lại hành vi sửa chữa thói quen không tốt, giải quyết các tình huống nảy sinh một cách đúng đắn. Với phương pháp này các thầy, cô phải tạo ra được uy tín, tình cảm thân thiện với học sinh, tạo cho em niềm tin, và trở thành người tư vấn tin cậy của các em qua đó giúp các em khẳng định bản thân dám nghĩ, dám làm, dám đấu tranh với sai trái của các bạn và có kỹ năng chia sẻ niền vui, nỗi buồn, sự thành công của mình và của bạn. 4. Giải pháp thứ tư - Trải nghiệm Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn về kĩ năng sống của học sinh THCS mà đã đưa được ra các nhóm kĩ năng sống cần phải rèn luyện cho học sinh: - Nhóm kĩ năng nhận thức - Nhóm kĩ năng xã hội - Nhóm kĩ năng quản lí bản thân Trên cơ sở nắm bắt được tình hình học sinh với những thói quen không lành mạnh do địa bàn dân cư sinh sống. Thông qua các câu hỏi cho học sinh trả lời về nhận thức cách ứng xử trong gia đình, nề nếp của mỗi gia đình, thông qua
  9. cách phát ngôn cửa miệng, qua việc nói chuyện tiếp xúc thì thấy rằng ở địa phương thường hay nói bậy, chửi thề, nhiều gia đình mải việc làm ăn không có người lớn ở nhà cho nên dẫn đến việc các em phát ngôn tự do, trống không là rất lớn. Với việc đánh giá học sinh còn nhiều thiếu sót trong kỹ năng cư xử, sinh hoạt hàng ngày, nhà trường đã tích cực chỉ đạo các đồng chí giáo viên trong toàn trường giáo dục học sinh thông qua các giờ lên lớp chính khóa lồng ghép các chương trình giáo dục ngoại khóa để giúp các em bỏ thói quen xấu, rèn kỹ năng ứng xử giao tiếp sao cho có văn hóa. Công việc này nhà trường đã tiến hành thường xuyên liên tục ở mọi nơi mọi lúc khi thấy các em có hành vi nói năng không phù hợp ở mọi nơi mọi lúc đều được các thầy cô nhắc nhở phân tích do đó học sinh đã ngoan hơn việc nói tục nói bậy được chấm dứt không còn hiện tượng chửi thề trong nhà trường. Thông qua các hoạt động ngoại khóa được nhà trường tổ chức online phù hợp với tâm sinh lý học sinh, qua việc sinh hoạt nhóm tập thể đã giúp các em nhận thức được bản thân tự đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu của mình và có hướng phấn đấu để sửa chữa, nhiều em đã từ học sinh trung bình trở thành học sinh khá, nhiều em từ mang tính tự kỷ đã dần dần hòa nhập được cộng đồng. Một số học sinh chưa ngoan đã có ý thức tu dưỡng hơn. Thông qua sự giao việc cho các em, hình thành kỹ năng làm việc theo nhóm để tạo cơ hội cho các em khắc phục khó khăn làm việc đạt hiệu quả và đạt được mục tiêu của công việc. Thông qua những việc làm đó các em được trao đổi với bạn bè thầy cô được phát biểu ý kiến của mình, được đề đạt phương án giải quyết công việc mà khả năng tư duy của các em. Đối với học sinh THCS với tâm sinh lý đang phát triển sự nhận thức về xã hội còn nhiều vấn đề cần phải quan tâm để giúp các em hiểu thêm về xã hội nhà trường đã chú trọng vấn đề rèn kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ, lời nói và giao tiếp không lời bằng ánh mắt cử chỉ. Thông qua các hoạt động xã hội như: tham gia các phong trào “Xanh – Sạch – Đẹp”, chăm sóc di tích lịch sử, di tích văn hóa, vẽ tranh, tham gia các cuộc thi online, các phong trào của khu dân cư như: vệ sinh đường làng, ngõ xóm, phong trào tuyên truyền phòng chống dịch, hay tiếp xúc với người lớn, với các cuộc hội thảo. Thông qua việc hoạt động ngoài giờ lên lớp các phong trào thi đua của đội của nhà trường như thi trang trí góc học tập, thi làm đèn lồng trung thu, thi thuyết minh và phát biểu lời tri ân nhân ngày nhà giáo Việt Nam..., giúp các em có được kỹ năng thuyết trình nói trước đám đông. Bằng những trò chơi đối đáp nhanh trong các giờ sinh hoạt tập thể làm cho các em phải suy nghĩ vận động và phải ra quyết định, phải đồng ý hay không đồng ý, từ chối hay hợp tác một cách nhanh nhẹn và dứt khoát. Thông qua sự phân công chịu trách nhiệm của trưởng nhóm của thành viên trong nhóm để các em thể hiện vai trò của bản thân. Qua việc chỉ đạo trong thực tiễn đã cho thấy giáo dục đạo đức, rèn kĩ năng sống cho học sinh cần phải đổi mới phương pháp dạy học một cách tích cực giúp học sinh phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và có khả năng tự học, tinh thần tự giác từ đó luôn có ý thức vận dụng kĩ năng, kiến thức vào các tình huống trong học tập cũng như trong thực tiễn. Từ
  10. đó các em biết cách khắc phục khó khăn, tạo được niềm vui và hứng thú trong học tập. Thông qua các cuộc trải nghiệm dưới các hình thức trực tiêp và trực tuyến do nhà trường tổ chức giúp các em xử lí các tình huống trong cuộc sống, gắn bó, đoàn kết cùng nhau làm việc. Công tác giáo dục thể chất của nhà trường cũng hết sức quan trọng trong việc rèn kĩ năng sống cho bản thân. Việc thực hiện dạy thể dục trong nhà trường, tổ chức các trò chơi, các cuộc thi thể dục thể thao, học tập ngoại khóa đã có tác động mạnh mẽ đến việc hình thành các kĩ năng vận động khéo léo, kìm nén bản thân và ý tưởng vươn lên đạt được kết quả tốt hơn đồng thời hình thành cho các em kĩ năng quản lý thời gian biết cách thư giãn nghỉ ngơi phù hợp mang lại hiệu quả cao trong cuộc sống. Qua các hoạt động về thẩm mĩ, tổ chức học hát, hay các cuộc thi vẽ sáng tác tranh theo các chủ để... đã giúp học sinh nhận thức đầy đủ về văn hóa bản sắc dân tộc, có lòng nêu cao tinh thần truyền thống, có ý thức giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam. Việc hướng nghiệp nghề cho học sinh được các em hứng thú tìm hiểu nghề truyền thống của dân tộc. Kết hợp với việc trải nghiệm thăm các làng nghề truyền thống và thông qua chương trình hướng nghiệp nghề mà tạo cho em những ý tưởng, ước mơ cho tương lai. Từ đó hình thành bước đầu kĩ năng xây dựng kế hoạch cuộc đời và đặt mục tiêu phấn đấu, rèn luyện trong học tập cũng như tu dưỡng về mặt đạo đức. Nhà trường đã chú trọng tạo điều kiện thuận lợi để các em tham gia các hoạt động xã hội, cộng đồng. Tiếp cận với những hoạt động truyền thống lễ hội của địa phương để giáo dục ý thức truyền thống cách mạng và tính gắn bó cộng đồng hình thành nên nhân cách tương thân, tương ái hướng thiện. Biết thông cảm với hoản cảnh, điều kiện của ngưởi khác. Đồng thời biết giúp đỡ những người gặp khó khăn một cách vui vẻ. Tổ chức cho các em hoạt động cộng đồng, sinh hoạt và làm việc theo nhóm, đi thực tiễn tìm hiểu cuộc sống của người lao động để hình thành và rèn kĩ năng sống cho học sinh biết kết hợp trong làm việc, nhận thức đầy đủ về lao động, yêu quí người lao động. Từ đó có đạo đức tốt trong cộng đồng dân cư. Các em được trực tiếp tham gia các buổi lao động công ích, vệ sinh trường lớp, thấy được ý nghĩa của việc mình làm cho lớp, cho khu dân cư từ đó hình thành cho các em kỹ năng lao động nhóm, sự cố gắng vươn lên hoàn thành công việc một cách có trách nhiệm với tập thể, với nhóm. Giúp các em có kỹ năng về làm việc, kỹ năng hợp tác làm việc, kỹ năng làm việc nhóm được nâng lên. Việc tổ chức cho học sinh trải nghiệm cuộc sống, thăm làng nghề đã tạo điều kiện cho các em rèn kỹ năng về mặt xã hội. Với việc tổ chức cho học sinh các trò chơi, thăm quan, đi dã ngoại, thi thể dục thể thao trong nhà trường, trong đó các em được giữ vai trò chủ đạo đã giúp các em phát huy được tính tích cực, tự chủ, tự giác và phát biểu những ý kiến của riêng mình mà các em quan tâm. 5. Giải pháp thứ năm - Tổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống Thông qua các tiết học trên lớp với chương trình giáo dục trong nhà trường THCS tùy theo từng môn, từng bài mà tổ chức cho các em hoạt động ngay tại trong lớp, ngay trong tiết học giải quyết tình huống giúp các em tự nêu
  11. lên kĩ năng để xử lý các kiến thức trên lớp. Thông qua đó mà liên hệ các tình huống tương tự mà các em đã gặp ở cuộc sống hằng ngày. Qua việc lồng ghép giáo dục kĩ năng sống trong các tiết dạy, ý thức học tập của các em có chuyển biến rõ rệt. Kĩ năng ghi chép, đọc, phân tích, giải quyết kiến thức một cách chủ động, sáng tạo đã được phát triển. III. KẾT QUẢ Đáp ứng yêu cầu của ngành giáo dục đào tạo con người toàn diện cho xã hội, với việc chú trọng rèn kỹ năng sống cho học sinh theo ba nhóm kỹ năng: Kỹ năng về nhận thức, kỹ năng xã hội, kỹ năng quản lý bản thân, đã có tác dụng tích cực đến kỹ năng sống của học sinh và mang lại những kết quả khả quan tích cực: Học sinh đã nhận thức tốt về mối quan hệ thầy trò, thầy giáo cô giáo là những người cho ta kiến thức, dạy ta cách làm người, học sinh phải luôn luôn tôn trọng, lễ phép. Khi giao tiếp các em đã biết thưa gửi, biết thể hiện các hành động tôn trong thầy cô giáo, lòng biết ơn công lao người dạy bảo mình mong cho mình tiến bộ. Đồng thời nhiều em đã biết phê phán những hành vi không đúng đối với thầy cô giáo của các bạn khác. Mối quan bạn bè cùng trường, cùng lớp các em đã hòa đồng hơn, gần gũi, thân thiện, đoàn kết, biết giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn, biết chia sẻ niềm vui với nhau, vui trước thành công của bạn, nhưng các em cũng đã mạnh dạn chỉ ra những khuyết điểm khi bạn mắc sai lầm. Các em đã biết kiềm chế, không gây gổ, không đánh nhau với bạn, không xúc phạm bạn. Đây là một thành công lớn của trường trong năm học 2021 - 2022 không có một vụ nào học sinh đánh nhau ở trong hay ngoài nhà trường. Qua việc chỉ đạo của ban giám hiệu với yêu cầu rèn kỹ năng học tập trên lớp và tự học tập nắm chắc kiến thức đã giúp các em học sinh tự giác rèn ý thức học tập, ý thức tự học các em thấy được tầm quan trong trong việc nâng cao nhận thức và phải có thói quen tự học và tự giác học tập. Ý thức tự học khác nhau thì kết quả học tập cũng khác nhau. Nhiều học sinh trong nhà trường đã thể hiện được việc rèn luyện tính trung thực mà từ đó các thầy cô đã hiểu các em hơn và giúp các em ngày càng có kết quả học tập tốt hơn. Qua việc tiếp xúc trao đổi với thầy cô nhiều em đã trở nên cần cù, chịu khó hơn và có chuyển biến tốt trong ý thức học tập, vươn lên. Nhiều học sinh đã biết phân chia thời gian học tập, lao động và vui chơi một cách hợp lý, giảm hẳn số học sinh nghiện mạng xã hội, nghiện game. Với các nhóm giải pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh đã tác động đến tâm lý các em giúp các em biết lắng nghe. Đứng trước một việc định làm các em đã biết suy nghĩ cân nhắc trước khi hành động. Đứng trước một tình huống các em đã biết suy nghĩ để giải quyết, ứng xử hợp lý, thể hiện được bản lĩnh cá nhân. Trong sinh hoạt tập thể, sinh hoạt nhóm đã có ý thức trách nhiệm, phối kết hợp với thành viên để hoàn thành công việc tốt hơn. Qua việc chỉ đạo tập thể sư phạm nhà trường thực hiện năm giải pháp để tập trung giáo dục đạo đức và rèn ba nhóm kỹ năng sống trong năm học 2021 -
  12. 2022 công tác giáo dục học sinh trong nhà trường đã đạt được những kết quả đáng mừng. cụ thể: Thống kê xếp loại Hạnh kiểm và mức độ thành thạo các kỹ năng sống của học sinh trong nhà trường: Tốt Khá Trung bình Yếu Ghi chú Hạnh kiểm năm 03 học sinh 2020-2021 80,2% 12,4% 5,8% 1,6% chậm tiến (trước khi áp dụng ) Hạnh kiểm năm 0 học sinh 2021- 2022 85,01% 11,8% 3,19% 0% chậm tiến (sau khi áp dụng ) Mức độ thành thạo 30% HS kỹ năng sống( trước 15% 20% 45% 20% nghiện game, khi áp dụng) mạng xã hội Mức độ thành thạo 8% HS kỹ năng sống( Sau 35% 40% 20% 5% nghiện game, khi áp dụng) mạng xã hội Bảng so sánh trên cho ta thấy hạnh kiểm học sinh có chuyển biến rõ rệt (năm sau cao hơn năm trước) đặc biệt số học sinh chậm tiến và học sinh có hạnh kiểm yếu đã giảm rõ rệt. Mức độ học sinh thành thạo các nhóm kỹ năng sống tăng cao. Điều đó khẳng định các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống mà tôi áp dụng cho nhà trường là hướng đi đúng phù hợp với chỉ đạo của các cấp giáo dục. So với năm học trước: Các em học sinh ngoan hơn, biết chào hỏi, lễ phép hơn, các vụ việc mâu thuẫn dẫn đến đánh, chửi nhau không còn, một số học sinh năm trước cho là khó giáo dục năm học này đã có nhiều chuyển biến tốt về đạo đức, học sinh đã mạnh dạn hơn đã có chính kiến của bản thân trong việc học tập, phát biểu ý kiến . Đặc biệt số học sinh nghiện game cũng giảm hẳn. Đay là một bước tiến mới trong phương pháp giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho học sinh và được phụ huynh học sinh rất đồng tình ủng hộ. Tính tự chủ, làm chủ bản thân của học sinh tốt hơn... Để đạt được điều đó các thầy, cô giáo không những phải làm tốt công tác chuyên môn mà còn cần chú ý đến các hành vi của các em mọi lúc, mọi nơi để giúp cho các em có kỹ năng sống tốt hơn. Bên cạnh đó yếu tố gia đình cũng có vai trò vô cùng to lớn, phải cùng đồng hành cùng các thầy cô và nhà trường để đạt được hiệu quả cao nhất. Trong năm học 2021 – 2022 dưới sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, việc rèn kĩ năng sống cho học sinh được sự chỉ đạo cụ thể thông qua các chương giáo dục từng bộ môn, dạy tích hợp và các yêu cầu hoạt động xây dựng trường học thân thiện một cách đồng bộ đã tác động mạnh mẽ làm thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh. Việc giáo dục đạo đức, rèn kĩ năng của học sinh đã động viên được các em tham gia trong các hoạt động, mạnh dạn chia sẻ
  13. kinh nghiệm, kiến thức với các bạn, các thầy cô và các thầy cô đã trở thành những người tư vấn, giải quyết giúp các em các khó khăn trong các ứng xử, va chạm trong xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho các em tự đánh giá được bản thân mình và biết kiềm chế bản thân có niềm tin trong cuộc sống. Các em được học tập trong các phòng học bộ môn, học ngoài trời giữa thiên nhiên đã giúp các em thấy tự tin hơn và có thể chủ động nhiều hơn trong cuộc sống hàng ngày. Thông qua các chương trình rèn kĩ năng sống, qua cuộc nói chuyện về các hoàn cảnh đời sống thường ngày, sự trả lời tọa đàm với các câu hỏi gợi mở, những câu hỏi tình huống để cho các em xử lý sự việc, sự vật xảy ra và từ đó có tình cảm, thái độ biểu thị sự sẻ chia với các hoàn cảnh éo le mà cuộc vận động “vì người nghèo” đã được các em thể hiện một cách tích cực hiệu quả, giúp các bạn có hoàn cảnh khó khăn trong nhà trường có điều kiện học tập tốt hơn, tự tin vươn lên đạt được mục tiêu của mình. C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN Sau một năm nghiên cứu, chỉ đạo và thực hiện việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh trường THCS bản thân có một số nhận định sau: 1. Những vấn đề quan trọng mà đề tài đề cập tới đó là Trong nhà trường THCS cần nhận thức đầy đủ về việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh nó có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục của Bộ giáo dục thông qua việc dạy tích hợp giáo dục công dân trong các bộ môn, các tiết học, nhằm hình thành cho các em học sinh những hành vi đạo đức trong sáng, lễ phép, biết phân biệt đúng sai, biết cư xử trong sinh hoạt trong và ngoài nhà trường, có tư duy linh hoạt, phong thái tự tin khi hòa nhập cộng đồng... Biết yêu thương và có trách nhiệm hơn đối với người xung quanh và với chính bản thân. Muốn làm tốt được việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh đòi hỏi các thầy cô giáo cần phản nghiên cứu và đưa ra được các nhóm giải pháp thích hợp với từng vùng, từng trường phù hợp với đặc tính sinh hoạt của nhân dân, học sinh ở nơi đó. Trong đề tài này với năm nhóm giải pháp: - Nghiên cứu lý luận, nghiên cứu thực tiễn về kỹ năng sống của học sinh THCS - Điều tra thực tế kỹ năng sống của học sinh. - Quan sát, tư vấn gúp đỡ hình thành, củng cố kỹ năng sống cho học sinh - Tổ chức cho họ sinh trải nghiệm các kỹ năng sống. - Tổ chức cho học sinh thực hành kỹ năng sống. Từ đó tập trung rèn kỹ năng sống cho học sinh theo ba nhóm kỹ năng: - Nhóm kĩ năng nhận thức - Nhóm kĩ năng xã hội - Nhóm kĩ năng quản lí bản thân
  14. Theo phương pháp từng “bước nhỏ” không vội vàng nhưng cần chú ý đến tâm lý lứa tuổi học sinh để đạt được hiệu quả cao nhất. Đồng thời khi giúp đỡ học sinh trong việc thực hành giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống chúng ta cần lắng nghe ý kiến của học sinh. Việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh phải thường xuyên diễn ra trong các tiết học chính khóa, ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, có thể nói ở bất cứ đâu khi có điều kiện, khi có tình huống chúng ta cũng cần phải quan tâm. Ngoài ra, trong thời kỳ diễn biến dịch bệnh phức tạp, học sinh học tập dưới hình thức online là chủ yếu thì không thể thiếu vai trò của các bậc phụ huynh học sinh. Cha mẹ sẽ là người đồng hành cùng giáo viên và nhà trường để phối hợp giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống cho con em mình. 2. Những kết quả thiết thực khi thực hiện đề tài trong trường THCS Đối với giáo viên chủ nhiệm Thực sự đổi mới phương pháp thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Đưa giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động sinh hoạt chủ nhiệm. Tự khám phá bản thân, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng phản hồi tích cực… Tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện, coi trọng việc tự rèn luyện của học sinh, khuyến khích và động viên kịp thời, quan tâm đến học sinh thuộc diện đặc biệt (về kinh tế, về sự phát triển thể chất…) Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, làm cho họ nhận thức được tầm quan trọng và cùng với nhà trường giáo dục và rèn luyện cho con em về kĩ năng sống. Đối với Giáo viên Tổng phụ trách Đội Đưa giáo dục kỹ năng sống vào giờ sinh hoạt dưới cờ: Kỹ năng tự bảo vệ , kỹ năng trình bày, kỹ năng thuyết trình thuyết phục, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng tự điều chỉnh cảm xúc... Gắn việc rèn luyện kĩ năng với những nội dung cụ thể của Phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực như làm cho trường lớp xanh sạch đẹp, đổi mới phương pháp học tập, chăm sóc các di tích lịch sử, văn hoá và cách mạng, đưa tiếng hát dân ca và trò chơi dân gian vào trường học… Có sự động viên và khuyến khích kịp thời cá nhân và tập thể. Đối với Giáo viên bộ môn Ý thức tự giác nâng cao trình độ, tay nghề, đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên đáp ứng yêu cầu của ngành cao hơn. Việc sử dụng các kênh thông tin, các thiết bị, phương tiện dạy học đã được sử dụng tốt hơn, các ứng dụng công nghệ thông tin: giáo án điện tử, sử dụng kênh hình cho việc giảng dạy được nâng lên và có hiệu quả trong việc giảng dạy, truyền thụ kiến thức. Thông qua việc dạy tích hợp giáo dục công dân, rèn kỹ năng sống qua các bộ môn được các thầy cô chú trọng và thực hiện nghiêm túc. Thông qua các giải pháp để rèn các nhóm kỹ năng sống mà thầy cô gần gũi học sinh hiểu được hoàn cảnh các em, từ đó có những biện pháp giáo dục đạo đức học sinh tốt hơn.
  15. Đưa giáo dục kỹ năng sống vào trong các giờ học bộ môn: Kỹ năng tự giải quyết vấn đề, kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng hợp tác, ứng xử , kỹ năng phản hồi và đánh giá tích cực. Đối với học sinh Nâng cao ý thức tự nguyện, tự giác, tự chủ, phát huy tính tích cực trong mọi hoạt động giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống. Nhận thức rằng, việc giáo dục đạo đức, rèn luyện kĩ năng sống là việc của mình, trước hết có lợi cho việc học tập và sự tiến bộ về mọi mặt của chính mình, cho gia đình và sau đó cho cộng đông, cho xã hội và đất nước. Các em đã bổ sung cho bản thân được các kỹ năng sống tối thiểu mà trước đây các em không để ý tới như các xưng hô, lễ phép với thầy cô, với khách, với người lớn tuổi; các em biết ứng xử thân thiện hơn trong mọi tình huống, đã biết kiềm chế bản thân, biết làm việc theo nhóm, bước đầu có kỹ năng về hoạt động xã hội. Các em đã biết cách sử dụng mạng xã hội một cách văn hóa, biết điều tiết bản thân, phân bố thời gian học tập vui chơi, lao động hợp lý. Các em đã biết giữ gìn sức khỏe, có ý thức bảo vệ bản thân. Thông qua việc rèn kỹ năng sống các em đã có ý thức tốt hơn trong học tập trên lớp và ý thức tự học của các em có tiến bộ rõ nét. Các em đã thể hiện được bản thân dám đấu tranh với thói hư tật xấu và mạnh dạn lên án thói hư tật xấu, biết phân biệt đúng sai và dám chịu trách nhiệm việc mình làm. Tuy nhiên, không nên quá tham lam để đưa quá nhiều nội dung kỹ năng sống cần giáo dục trong một tiết học, chỉ nên làm sao việc giáo dục kỹ năng sống diễn ra một cách nhẹ nhàng và đều đặn qua các tiết học, đây là điều cốt lõi dẫn đến thành công, ứng dụng chiến thuật mưa dầm thấm lâu. Đối phụ huynh học sinh Đã được nhà trường tư vấn về phương pháp giáo dục đạo đức, kỹ năng sống theo lứa tuổi học sinh từ đó đã có nhận thức đầy đủ, quan tâm đến chuyện học tâp, rèn luyện của con em mình. Đồng thời đã ôn hòa hơn khi con em mắc lỗi và có cách dạy bảo khoa học hơn, giảm được các trận đòn lên học sinh khi các em mắc khuyết điểm. Đã có lý lẽ phân tích cho con nhiều hơn để trẻ thấy được lỗi đã mắc và hướng phấn đấu vươn lên. Giúp cho học sinh có được kỹ năng sống tốt hơn là việc làm không thể thiếu được của các thầy, cô giáo mà nó còn thể hiện lương tâm trách nhiệm của các nhà giáo. Sau một năm học chỉ đạo, thực hiện đề tài trong nhà trường THCS đã mang lại nhiều kết quả thiết thực cho nhà trường; không còn hiện tượng học sinh bất hòa, gây gổ đánh nhau, nghiện mạng xã hội, nghiên game online, không còn học sinh mang quà vào lớp học, không có học sinh trốn học, nghỉ học không lý do, việc thực hiện đồng phục, mang khăn quàng được các em thực hiện tự giác, ý thức trách nhiệm và sự cố gắng hoàn thành công việc được giao của các em được nâng lên rõ rệt... Ý thức học tập, tự học tập đã có nhiều chuyển biến tích cực. Phong trào “xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” được củng cố và phát triển. Có thể nói thông qua việc quan tâm giúp đỡ giáo dục
  16. đạo đức, rèn các kỹ năng sống cho học sinh đã góp phần tích cực trong việc hoàn thành nhiệm vụ năm học và có tác dụng rất lớn trong việc giáo dục toàn diện của nhà trường. Giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh là trách nhiệm của các thầy giáo, cô giáo, hãy bắt đầu từ kỹ năng đơn giản, với “các bước đi nhỏ” kỹ năng sống của các em dần thay đổi bổ sung, điều chỉnh các kỹ năng sống đã có trong con người các em. Hãy quan tâm đến các em từ những điều nhỏ nhất chắc chắn chúng ta có được những thành công không nhỏ trong công giáo dục. 3. Qua việc nghiên cứu đề tài và áp dụng đề tài trong nhà trường THCS tôi mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị sau Đối với cấp quản lý cần mở các chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên những phương pháp, kiến thức để thực hiện giáo dục đạo đức,rèn kỹ năng sống cho học sinh. Những chuyên đề dạy tích hợp trong các bộ môn, cách áp dụng vận dung dạy kỹ năng sống trong các tiết học. Đối với quản lý cấp trường cần có kế hoạch chỉ đạo việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh phù hợp với đặc điểm học sinh của nhà trường và phù hợp với điều kiện của địa phương. Đối với các thầy, cô giao cần quan tâm thực hiện từng “bước nhỏ” chú ý giúp đỡ, giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh từ những kỹ năng tối thiểu trong cuộc sống hàng ngày đến các quy định, ứng xử, xử lý tình huống ở mọi nơi mọi lúc khi tiếp xúc với học sinh, gần gũi với các em và thể hiện đúng lương tâm trách nhiệm người thầy, coi học sinh là con, em của mình để giúp các em có những kỹ năng phù hợp chuẩn đạo đức học sinh. II. KHUYẾN NGHỊ Để học sinh có thể tham gia nhiều các hoạt động giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống, các hoạt động ngoài giờ lên lớp,... thì cần phải cân đối giữa thời gian học tập các môn văn hóa với các hoạt động ngoại khóa. Tăng cường kinh phí cho hoạt động ngoại khóa. Trên đây là một số giải pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và rèn kỹ năng sống học sinh mà tôi đã áp dụng thực hiện trong năm học này. Do thời gian nghiên cứu chưa nhiều nên đề tài này không khỏi những thiếu sót. Rất mong và trân trọng đón nhận sự đóng góp của hội đồng khoa học và các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn!
  17. D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 Nhà Xuất bản Giáo dục (2009), Chiến lược phát triển Giáo dục Việt . Nam giai đoạn 2010-2020, Hà Nội. 2 Nhà Xuất bản Giáo dục (2005), Tìm hiểu Luật Giáo dục, Hà Nội. . 3 NXB Giáo dục Việt Nam, Đổi mới phương pháp công tác đánh giá về . kết quả học tập của học sinh cấp học THCS 4 NXB Đại Học QG Hà Nội, Phương pháp dạy tích hợp bộ môn đạo đức . trong trường trung học. 5 NXB Đại học QG Hà Nội, Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho . học sinh THCS 6 NXB Giáo dục Việt Nam, Hướng dẫn và rèn luyện kỹ năng sống cho . học sinh THCS
  18. MỤC LỤC I. CƠ SỞ KHOA HỌC.............................................................................................................3 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU............................................................................................... 5 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI............................................................................................................................................. 6 I. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI NGHIÊN CỨU..................................................................6 II. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC VÀ RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THCS...............................................8 III. KẾT QUẢ......................................................................................................................... 12 I. KẾT LUẬN.......................................................................................................................... 14 II. KHUYẾN NGHỊ................................................................................................................ 17 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................18 MỤC LỤC............................................................................................................................... 19 MẪU PHIẾU ĐIỀU TRA RÈN KỸ NĂNG DIỄN ĐẠT CẢM XÚC VÀ PHẢN HỒI 1. Kể ra ba sự kiện mà bạn cảm thấy hạnh phúc nhất. Điều gì lúc đó khiến bạn hạnh phúc? ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. 2. Điều gì trong cuộc sống hiện tại khiến bạn sợ nhất? Vì sao? ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. 3. Khi nào bạn cảm thấy tức giận nhất hoặc khó chịu nhất? Yếu tố nào khiến bạn tức giận như vậy?
  19. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. 4. Bạn có thể kiểm soát được cảm xúc của mình hay không? Có thì lúc nào và như thế nào? Không thì trong trường hợp như thế nào? ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2