Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Giải pháp nâng cao kĩ năng làm chủ nhiệm lớp 4

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giúp học sinh không có lối sống thờ ơ vô cảm hoặc thói quen giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực. giúp các em thấy được giúp đỡ được người khác chính là niềm vui, niềm hạnh phúc của mình. Trao đổi thường xuyên, hiệu quả về các hoạt động của học sinh với cha mẹ học sinh để có những điều chỉnh kịp thời cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Giải pháp nâng cao kĩ năng làm chủ nhiệm lớp 4

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu: Đảng và Nhà nướ c ta luôn quan tâm đến sự nghiệp Giáo dục Đào tạo; Bác Hồ có dạy: “Giáo dục là sự nghiệp trồng người”. Giáo dục Đào tạo luôn góp phần gánh trọng trách đào tạo con người mới Xã Hội Chủ Nghĩa “Vừa hồng,vừa chuyên”. Tất cả những hoạt động có chủ trương đó không ngoài việc nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục, đào tạo thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước có “đủ đức, đủ tài ”, cho nước nhà “sánh vai với các cường quốc năm châu”. Nền giáo dục của nước ta hiện nay có nhiều sự thay đổi nhưng Đảng và nhà nước ta vẫn coi trọng giáo dục là quốc sách hàng đầu, giáo dục là nghề không cho phép tạo ra phế phẩm. Một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của đất nước chúng ta là giáo dục con người toàn diện. Như vậy, người giáo viên chủ nhiệm không chỉ dạy chữ mà cần dạy cả các mặt hoạt động, kĩ năng sống, thái độ ứng xử trong cuộc sống,… cho học sinh. Đặc biệt đối với học sinh Tiểu học đây là đối tượng học sinh nhỏ, các em cần được trang bị thật tốt để bước vào một môi trường mới đang chờ đón các em trong một tương lai rất gần. Hiện nay, chúng ta đang trong thời đại Công nghệ thông tin, tất cả mọi lĩnh vực đều phát triển như vũ bão, các em học sinh, đặc biệt là học sinh thành phố được học tập và sinh hoạt trong các môi trường khá đầy đủ và tiện nghi nên học sinh có những hiểu biết khá phong phú, ngoài ra các em còn được tìm hiểu qua các kênh thông tin, đặc biệt là mạng face book, zalo, … truy cập Internet. Nhưng tôi nhận thấy máy móc dù có tinh vi đến đâu thì cũng không thể thay thế được con người. Bản thân tôi thiết nghĩ, muốn học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện theo lời dạy của Bác trong sự nghiệp giáo dục này thì học sinh phải tích cực chủ động, gia đình và xã hội phải quan tâm đúng mực,
người giáo viên (đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp) phải chủ đạo phối kết hợp thúc đẩy các hoạt động tích cực trong các mối quan hệ giáo dục này. Trong thời điểm này đây, trọng trách của trường học, của người giáo viên chủ nhiệm lớp lại tăng thêm, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học. Muốn góp phần mình vào việc đào tạo cho đất nước trong tương lai một lớp nhân lực nhiệt tình trong lao động, sống có trách nhiệm, giàu lòng yêu thương con người, có chí cầu tiến vươn lên trong cuộc sống thì ngay hôm nay, bản thân tôi phải có giải pháp giúp các em có ý thức tự giác học tập tích cực, có chí cầu tiến vươn lên trong học tập, có đủ kiến thức kỹ năng cơ bản của cấp học mà làm nền tảng tự tin bước tiếp ở các bậc học sau Đảm bảo các em tự tin, ham thích học tập, không ngại học, bỏ học. Qua tìm hiểu tình hình học sinh, tôi phát hiện có nhiều em quá say mê với các trò vui chơi, giải trí trên mạng Internet. Các em quá say mê với một số trò chơi như đập bài, con quay,…có trong các phim hoạt hình (Các em tranh thủ từng chút thời gian để chơi, chuẩn bị tâm thế ra chơi khi còn đang trong giờ học, và chơi trong tâm trí khi còn đang ngồi học …). Nếu không có giải pháp tích cực để kịp thời điều chỉnh thực trạng trên thì trong lúc học sẽ có một số em ngồi bên lề tiết học, các em tiếp tục bị hụt hẫng kiến thức. Và rồi tương lai không xa là các em sẽ không còn đủ khả năng để tiếp tục học. Muốn điều chỉnh hệ quả phải biết được nguyên nhân. Tôi đã tìm hiểu và phân tích thực trạng trên là do những nguyên nhân chủ quan và khách quan. Nhiều em chưa tích cực xây dựng bài là do các em chưa có sự chuẩn bị bài tốt ở nhà trước khi đến trường, đến lớp. Đây là do đặc thù tâm lý lứa tuổi Tiểu học các em chưa có ý thức tự học cao, chưa tự mình có một phương pháp học tập tích cực, nhằm hướng tới một kết quả tốt trong học tập. Đó là kết quả không mong muốn của việc gia đình quan tâm chưa đúng mức góp phần thêm cho việc học tập không đạt kết quả. Nguyên nhân chủ quan là do chưa có một giải pháp kết hợp giáo dục tốt cho các em ở trường, ở nhà và ngoài xã hội. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi là tất yếu. Môi trường gia đình, sự quan tâm của gia đình là điều kiện khách quan. Người giáo viên chủ nhiệm chưa có những giải pháp đảm bảo công tác chủ 2
nhiệm đạt kết quả tốt làm động cơ tích cực, thúc đẩy quá trình học tập của học sinh. Phần lớn giáo viên chủ nhiệm nghiêng về quản lí, giáo dục kiến thức và coi nhẹ giáo dục kĩ năng sống. Để thực hiện thành công nhiệm vụ giáo dục giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, không thể không quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp. Bởi lẽ, thầy cô chủ nhiệm lớp có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện tốt nhiệm vụ này. Và cũng chính thầy cô là người rất hiểu các em, gần gũi với các em nhất trong thời gian các em đến trường học tập. Các em dễ tâm tình chia sẽ với thầy cô chủ nhiệm về những khó khăn mà các em gặp phải. Bên cạnh đó, thầy cô chủ nhiệm lớp còn là người được nhà trường giao trách nhiệm trực tiếp tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp. Có thể nói, giáo viên chủ nhiệm vừa là nhà giáo dục, người quản lý, người tổ chức, người nuôi dưỡng các ước mơ, khát vọng của tập thể cũng như của từng cá nhân học sinh; vừa là người đại diện, là cầu nối giữa nhà trường, cha mẹ và các giáo viên khác trong trường với học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là thầy dạy học vừa là người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Vì vậy, việc giáo dục học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp ngày càng trở nên thiết yếu. Nhưng việc giáo dục học sinh phải phù hợp với lứa tuổi, với đặc điểm tình hình riêng của từng lớp học, cấp học, văn hóa của từng địa phương… sao cho học sinh cảm thấy gần gũi với cuộc sống của bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội, chứ không chỉ trên sách vở hay những lời nói mang tính lý thuyết. Với nhận thức đó, là người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học, tôi hết sức tâm đắc trong việc hướng dẫn và tổ chức cho các nh ữ ng ho ạ t đ ộ ng giúp các em thành “con người mới” với đầy đủ các mặt “đức, trí, thể, mỹ”. Trong quá trình ứng dụng sáng kiến, tôi đã được sự giúp đỡ nhiệt tình của bộ phận chuyên môn nhà trường cũng như tổ chuyên môn, sự hợp tác tích cực của tập thể học sinh lớp 4A8 và các em học sinh khối 4 trường Tiểu học Liên Minh Vĩnh Yên Vĩnh Phúc. Tuy thời gian áp dụng đề tài chưa dài nhưng cũng đã đem lại những kết quả đáng kể.Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Tiểu học Liên Minh, tập thể thầy cô giáo trong hội 3
đồng sư phạm, tập thể học sinh lớp 4A8, các em học sinh khối 4 của nhà trường đã giúp tôi hoàn thành đề tài của mình. 2. Tên sáng kiến: “Giải pháp nâng cao kĩ năng làm chủ nhiệm lớp 4” 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Nguyễn Vũ Trung Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Liên Minh Điện thoại: 0388991390 E_mail: trungc1lm@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Vũ Trung – giáo viên Trường Tiểu học Liên Minh 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong công tác chủ nhiệm lớp 4 của trường Tiểu học. 6. Ngày áp dụng sáng kiến: Tháng 9/2018 7. Mô tả bản chất của sáng kiến * Điểm mới của sáng kiến: Phát triển kĩ năng bao quát, tổ chức, chia sẻ cùng học sinh cho giáo viên chủ nhiệm lớp. Nắm bắt tình hình chung của lớp, hoàn cảnh riêng của từng học sinh để có biện pháp giáo dục và giúp đỡ phù hợp, kịp thời. Kích thích và thúc đẩy sự hứng thú, tích cực tham gia của tất cả học sinh. Coi trọng từ những lời nói, cử chỉ, thái độ giao tiếp rất nhỏ trong cuộc sống thường nhật để kịp thời uốn nắn các em, hướng các em có thái độ và hành vi tích cực, chuẩn mực. Giúp học sinh không có lối sống thờ ơ vô cảm hoặc thói quen giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực. giúp các em thấy được giúp đỡ được người khác chính là niềm vui, niềm hạnh phúc của mình. Trao đổi thường xuyên, hiệu quả về các hoạt động của học sinh với cha mẹ học sinh để có những điều chỉnh kịp thời cho học sinh. * Điểm hạn chế: Kết quả của sáng kiến phải đạt được sau một thời gian dài và với giáo viên thực sự tâm huyết, kiên trì. 4
* Về nội dung sáng kiến: 7.1. Cơ sở lý luận và thực tiễn 7.1.1. Cơ sở lí luận. Trong mỗi nhà trường nói chung, trường tiểu học nói riêng, để quản lí lớp học, nhà trường cử ra một giáo viên giảng dạy làm giáo viên chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học chính là giáo viên giảng dạy các môn văn hóa, được Hiệu trưởng và Hội đồng sư phạm phân công để thực hiện mục tiêu giáo dục. Như vậy, khi nói đến giáo viên chủ nhiệm là đề cập đến vị trí, vai trò, chức năng của người làm công tác chủ nhiệm lớp; còn nói đến công tác chủ nhiệm lớp là đề cập đến những nhiệm vụ, nội dung công việc mà người giáo viên chủ nhiệm phải làm, cần làm và nên làm. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi rất mong muốn học trò của mình là những con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội. Vì vậy tôi rất chú trọng việc rèn luyện học sinh lớp 4 thông qua công tác chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp với tư cách là người đại diện lớp, có trách nhiệm chăm lo các hoạt động của lớp đồng thời cũng là người bảo vệ các quyền lợi về mọi mặt cho học sinh trong lớp mình chủ nhiệm. Người giáo viên chủ nhiệm chính là cầu nối giữa Ban giám hiệu, Đội, các cán bộ giáo viên trong trường với tập thể học sinh của lớp. Đối với học sinh lớp 4, cái tuổi bắt chước theo người lớn, vốn kinh nghiệm sống còn nghèo nên phần nào có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ ở mọi nơi, mọi lĩnh vực, kể cả việc lĩnh hội kiến thức. Các em nhận biết cái tốt, cái xấu, cái sai, cái đúng, cái thiện, cái ác còn hạn chế …Nếu giáo viên chủ nhiệm thực sự quan tâm sẽ tạo tiền đề để học sinh học tốt các môn học và có các kĩ năng khác. Giáo dục KNS là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại, xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực trên cơ sở giúp HS có thái độ, kiến thức, kĩ năng, giá trị cá nhân thích hợp với thực tế xã hội. Mục tiêu cơ bản của giáo dục KNS là làm thay đổi hành vi của HS, chuyển từ thói quen thụ động, có thể gây rủi ro, dẫn đến hậu quả tiêu 5
cực thành những hành vi mang tính xây dựng tích cực và có hiệu quả để nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân và góp phần phát triển xã hội bền vững. Kỹ năng sống thúc đẩy phát triển cá nhân và xã hội, có thể nói KNS chính là nhịp cầu giúp con người biến thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh. Giáo dục kỹ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ. Giáo dục kỹ năng sống nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông là xu thế chung của nhiều nước trên thế giới. 7.2. Cơ sở thực tiễn. 7.2.1. Đặc điểm nhà trường. Năm học 2016 2017, tổng số học sinh toàn trường là 1812 học sinh, trong đó học sinh khối 2 là 376 em. Tổng số cán bộ giáo viên: 66 người. Trong đó trình độ Đại học 48 đồng chí, trình độ Cao đẳng 8 đồng chí, trình độ trung cấp 0 đồng chí. Nội bộ tập thể đoàn kết, gắn bó. Khối lớp 2 của trường gồm 9 lớp, trong đó các giáo viên đều nhiệt tình, say mê giảng dạy. Luôn cố gắng nắm bắt nhanh nhất theo những điểm mới của chương trình và phương pháp dạy học mới. Qua nghiên cứu lý luận cũng như thực tế nhiều năm giảng dạy, làm công tác chủ nhiệm tại trường tiểu học Liên Minh. Bản thân tôi nhận thấy, để dạy và làm tốt việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp 2, 3 là một công việc vô cùng khó khăn, nghiêm túc, cần thiết. Vấn đề đặt ra lúc này là vận dụng các biện pháp nào cho có hiệu quả. Vận dụng ra sao, như thế nào cho phù hợp. Và khi áp dụng vào thực tiễn trong từng năm học, bản thân tôi đã có những thuận lợi và khó khăn sau: ̣ ợi 7.2.2. Thuân l * Về giáo viên. Trong thực tế nhiều năm học qua, với yêu cầu sử dụng công nghệ thông tin đổi mới hình thức phương pháp dạy học của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên đã thường xuyên ứng dụng công nghệ thông tin trong các tiết học để cung cấp cho các em các kênh hình ảnh, kênh thông tin cần thiết và 6
thiết thực để tăng cường giáo dục KNS cho các em qua các bài học, môn học. Ngoài ra còn được tham gia các buổi sinh hoạt chuyên đề: giáo dục KNS cho học sinh trong các môn học, nâng cao chất lượng các tiết sinh hoạt lớp. Giáo viên lập kế hoạch rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kĩ năng phòng, tránh tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác; rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa, tự bảo vệ bản thân, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội. Được sự hỗ trợ nhiệt tình của hội cha mẹ học sinh, của các đoàn thể trong nhà trường. Đội ngũ giáo viên đều có trình độ chuyên môn đạt chuẩn trở lên. Nhà trường phân công đủ giáo viên giảng dạy, chủ nhiệm cho các lớp trong tổ. Một số giáo viên có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp và trong giảng dạy. Đa số các thành viên trong tổ đều có tâm huyết với nghề có ý thức tự học, tự bồi dưỡng, có tay nghề vững nên đã đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục Tiểu học. Tập thể giáo viên trong tổ đoàn kết, có tinh thần trách nhiệm, tự giác trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao. * Về học sinh Học sinh được tham gia nhiều buổi sinh hoạt ngoại khóa, giao lưu do nhà trường tổ chức, đưa các trò chơi dân gian vào lớp học. Các em học sinh đều ngoan, có ý thức rèn luyện đạo đức tốt, có ý thức tổ chức kỷ luật, thực hiện các nhiệm vụ người học sinh, chấp hành tốt nội quy của trường, lớp đề ra. Các em có tinh thần đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Các em có ý thức vươn lên trong học tập, trình độ nhận thức tương đối đồng đều, một số em khả năng tiếp thu bài tốt Bên cạnh đó, bản thân tôi nhận được một tập thể học sinh khá ngoan và biết vâng lời, các em gần gũi với cô giáo. Ngoài ra Ban giám hiệu nhà trường luôn theo sát, quan tâm, hỗ trợ cho giáo viên trong công tác giảng dạy cũng 7
như giáo dục. Chính vì thế bản thân tôi luôn cố gắng làm sao rèn cho các em có kĩ năng sống tốt giúp các em có một niềm tin, phát triển một cách toàn diện để trở thành con người năng động, sáng tạo phù hợp với một xã hội hiện đại đang phát triển. * Về cơ sở vật chất Nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện cho các lớp có đầy đủ phòng học, bàn ghế khang trang vừa tầm với học sinh, phòng học thoáng mát, khuôn viên trường sạch, đẹp, nhà vệ sinh sạch sẽ ,... Thiết bị phục vụ các hoạt động ngoài giờ, tăng cường thể chất đã có 7.2.3. Kho khăn ́ Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập cũng như giáo dục đạo đức của con em mình. Một số gia đình có hoàn cảnh éo le, bố mẹ li hôn, các em ở với ông bà nên công tác phối kết hợp giữa gia đình và giáo viên còn hạn chế. Một số học sinh chưa làm chủ về hành vi và khả năng tập trung trong lớp còn chưa đạt. Đơn giản là vì những học sinh này thường không có khả năng chờ đến lượt, chưa thực sự chú ý lắng nghe và làm việc theo nhóm, điều này làm cho các em không thể tập trung lĩnh hội những điều giáo viên dạy. Vì vậy, giáo viên phải tốn rất nhiều thời gian đầu tư, vận dụng và linh hoạt thay đổi nhiều biện pháp để giúp học sinh có được những kĩ năng sống cơ bản đặt nền móng cho các em chuẩn bị bước sang lớp 4. Thực trạng của lớp chủ nhiệm : Năm 2016 2017, tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 2A8, là một giáo viên còn trẻ, đầy nhiệt huyết với công việc, có nhiều năm công tác, được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, sự động viên của tập thể cộng với những kinh nghiệm mà bản thân đã tích lũy nhiều năm trong giảng dạy đặc biệt là công tác chủ nhiệm lớp. Tuy nhiên khi tiếp nhận lớp mới, tôi vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn và nhiều điều cần quan tâm: Lớp 2A8 gồm có 43 học sinh trong đó có: 17 em nam, 26 em nữ; 41 em tham gia học bán trú. Đây là lớp có số lượng học sinh tham gia bán trú 8
nhiều nhất khối. Các em thích nói chuyện trong giờ học, chưa thật sự tập trung, còn ngại tiếp xúc với thầy cô. Sự tập trung chú ý của học sinh ở lớp chưa cao, thiếu bền vững, các em rất ngại tham gia các hoạt động nhóm, ngại suy nghĩ để tìm ra hướng giải quyết vấn đề. Khó khăn nhất là trong giao tiếp với bạn bè các em có thói quen xưng hô “ ông, bà, mày, tao,...”. Nói với người lớn hay nói trống không. Từ những khó khăn trên là giáo viên chủ nhiệm lớp 2, bản thân tôi đã nghĩ ngay đến việc phải tích cực giáo dục kĩ năng sống cho các em. Vì thế tôi luôn tìm tòi, vận dụng và thay đổi các biện pháp trong công tác chủ nhiệm. Với mong muốn được hiểu, gần gũi, giúp đỡ, định hướng kịp thời cho các em, được góp một phần kinh nghiệm nhỏ bé của mình vào việc giáo dục nhân cách, giáo dục ý thức kỷ luật, nề nếp, hình thành các kĩ năng sống cần thiết cho các em thông qua công tác chủ nhiệm lớp 2. Qua thực tế giảng dạy ở lớp 2, trường tiểu học Liên Minh, bản thân thấy kĩ năng sống của học sinh chưa cao. Chỉ một số học sinh có hành vi, thói quen, kĩ năng tốt. Còn phần lớn các em có nhận xét, đánh giá về sự việc nhưng chưa có thái độ và cách ứng xử, cách xưng hô chuẩn mực. Học sinh thể hiện kĩ năng còn đại khái, chưa mạnh dạn thể hiện kĩ năng của bản thân. Các em còn ngại nói, ngại viết, khả năng tự học, tự tìm tòi còn hạn chế. Qua tiến hành khảo sát ( lần 1) ở lớp 2A8 đầu năm học với chủ đề “ Kĩ năng của em”; kết quả như sau: Bạo dạn trong giao Ngại giao tiếp, Biết nói năng lễ Tổng số tiếp nhưng nói trống trầm lắng nhút phép học sinh không. nhát. SL % SL % SL % 43 18 41,9 12 27,9 13 30,2 Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể Tổng số học Biết cách ứng xử hài hòa, Hay cãi nhau, xô đẩy bạn sinh khá phù hợp. khi chơi. SL % SL % 9
43 30 69,8 13 30,2 Kết quả trên cho thấy, số học sinh có kĩ năng tốt còn ít và số học sinh có kĩ năng chưa tốt còn nhiều. Chính vì vậy mà việc rèn kĩ năng sống cho học sinh là vấn đề cần quan tâm. Muốn làm tốt công tác này chúng ta cần phải làm gì? Nhất là những người làm công tác giáo dục vì nhà trường là nơi tốt nhất để hình thành nhân cách cho học sinh. Đây cũng chính là câu hỏi mà bản thân cần phải tìm tòi nghiên cứu. Từ những thực trạng trên thôi thúc bản thân tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng “Học sinh chưa có kĩ năng sống” là do đâu? để từ đó tìm ra biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh đạt hiệu quả. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sự nghiệp Giáo dục Đào tạo; Bác Hồ có dạy: “Giáo dục là sự nghiệp trồng người”. Giáo dục Đào tạo luôn góp phần gánh trọng trách đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa “Vừa hồng,vừa chuyên”. Tất cả những hoạt động có chủ trương đó không ngoài việc nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục, đào tạo thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước có “đủ đức, đủ tài ”, cho nước nhà “sánh vai với các cường quốc năm châu”. Nền giáo dục của nước ta hiện nay có nhiều sự thay đổi nhưng Đảng và nhà nước ta vẫn coi trọng giáo dục là quốc sách hàng đầu, giáo dục là nghề không cho phép tạo ra phế phẩm. Một trong những nguyên lí giáo dục cơ bản của đất nước chúng ta là giáo dục con người toàn diện. Như vậy, người giáo viên chủ nhiệm không chỉ dạy chữ mà cần dạy cả các mặt hoạt động, kĩ năng sống, thái độ ứng xử trong cuộc sống,… cho học sinh. Đặc biệt đối với học sinh tiểu học đây là đối tượng học sinh nhỏ, các em cần được trang bị thật tốt để bước vào một môi trường mới đang chờ đón các em trong một tương lai rất gần. Hiện nay, chúng ta đ a n g trong thời đại Công nghệ t h ô n g tin, tất cả m ọ i lĩnh vực đ ề u phát triển như vũ bão, các em h ọ c sinh, đ ặ c bi ệ t là h ọ c sinh thành ph ố được học tập và sinh hoạt trong các môi trường khá đầy đủ và tiện nghi nên học sinh có những hiểu biết khá phong phú, ngoài ra các em còn được tìm hiểu qua các kênh thông tin, đặc biệt là mặng face book, zalo, 10
… truy cập Internet. Nhưng tôi nhận thấy máy móc dù có tinh vi đến đâu thì cũng không thể thay thế được con người. Trong công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên, Ban giám hiệu thỉnh thoảng phát hiện ra giáo viên còn qua loa trong việc nắm bắt tình hình học sinh, buộc phải điều chỉnh, bổ sung. Nhiều thông tin về học sinh không chuẩn xác, có sự sai lệch, sao chép sử dụng lại thông tin cũ của năm học trước không còn phù hợp. Khả năng giao tiếp, phối hợp của giáo viên chủ nhiệm với các thành viên khác trong nhà trường, với đoàn thể, phụ huynh, chính quyền còn hạn chế dẫn đến phương pháp, biện pháp giáo dục học sinh không đồng bộ gây mất niềm tin ở phụ huynh và học sinh. Trong quá trình chủ nhiệm, khả năng dự báo của một số giáo viên chưa tốt, chưa cụ thể hóa các nhiệm vụ, quy định trong Điều lệ trường tiểu học thành chương trình, kế hoạch, công việc hành động cụ thể sao cho phù hợp tình hình thực tế của lớp, vì thế công tác chủ nhiệm chưa được phong phú. Nội dung, hình thức tổ chức các buổi sinh hoạt lớp thiếu đầu tư, nghèo nàn, nặng nề hành chính, không thu hút lôi cuốn học sinh …hiệu quả giáo dục kém. Trong các buổi sinh hoạt tập thể lớp, ngoại khóa chưa thấy giáo viên chủ động tổ chức cho các em tự thảo luận, tranh luận về một chủ đề thiết thực nào đó để giáo dục, như từ những mẫu chuyện người thật, việc thật có tính thời sự, gần gũi … giúp các em nhận thức hành vi đúng hành vi sai, việc lợi – việc hại. Một số giáo viên chưa tạo điều kiện thuận lợi để các em tự giác, chủ động, tích cực gây dựng niềm tin, động lực để có ý thức quyết tâm tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu trở thành người tốt. Phải khẳng định rằng, thực trạng công tác chủ nhiệm những năm qua chưa linh hoạt, sáng tạo, thiếu đầu tư. Công tác chủ nhiệm của giáo viên chưa xứng tầm với vai trò của nó đối với việc hình thành nhân cách học sinh trong bối cảnh đổi mới của giáo dục hiện nay. 11
Bản thân tôi thiết nghĩ, muốn học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện theo lời dạy của Bác trong sự nghiệp giáo dục này thì học sinh phải tích cực chủ động, gia đình và xã hội phải quan tâm đúng mực, người giáo viên (đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp) phải chủ đạo phối kết hợp thúc đẩy các hoạt động tích cực trong các mối quan hệ giáo dục này. Trong thời điểm này đây, trọng trách của trường học, của người giáo viên chủ nhiệm lớp lại tăng thêm, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học. Muốn góp phần mình vào việc đào tạo cho đất nước trong tương lai một lớp nhân lực nhiệt tình trong lao động, sống có trách nhiệm, giàu lòng yêu thương con người, có chí cầu tiến vươn lên trong cuộc sống thì ngay hôm nay, bản thân tôi phải có giải pháp giúp các em có ý thức tự giác học tập tích cực, có chí cầu tiến vươn lên trong học tập, có đủ kiến thức kỹ năng cơ bản của cấp học mà làm nền tảng tự tin bước tiếp ở các bậc học sau. Đảm bảo các em tự tin, ham thích học tập, không ngại học, bỏ học. Qua tìm hiểu tình hình học sinh, tôi phát hiện có nhiều em quá say mê với các trò vui chơi, giải trí trên mạng Internet. Các em quá say mê với một số trò chơi như đập bài, con quay, đôi khi có cách nói và giải quyết mâu thuẫn bằng lời nói thô tục thậm chí cả bằng bạo lực,…có trong các phim hoạt hình (Các em tranh thủ từng chút thời gian để chơi, chuẩn bị tâm thế ra chơi khi còn đang trong giờ học, và chơi trong tâm trí khi đang ngồi học …). Nếu không có giải pháp tích cực để kịp thời điều chỉnh thực trạng trên thì trong lúc học sẽ có một số em ngồi bên lề tiết học, các em tiếp tục bị hụt hẫng kiến thức. Và rồi tương lai không xa là các em sẽ không còn đủ khả năng để tiếp tục học. Muốn điều chỉnh hệ quả phải biết được nguyên nhân. Tôi đã tìm hiểu và phân tích thực trạng trên là do những nguyên nhân chủ quan và khách quan. Nhiều em chưa tích cực xây dựng bài là do các em chưa có sự chuẩn bị bài tốt ở nhà trước khi đến trường, đến lớp. Đây là do đặc thù tâm lý lứa tuổi Tiểu học các em chưa có ý thức tự học cao, chưa tự mình có một phương pháp học tập tích cực, nhằm hướng tới một kết quả tốt trong học tập. Đó là kết quả không mong muốn của việc gia đình quan tâm chưa đúng mức góp phần thêm cho việc học tập không đạt kết quả. 12
Nguyên nhân chủ quan là do chưa có một giải pháp kết hợp giáo dục tốt cho các em ở trường, ở nhà và ngoài xã hội. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi là tất yếu. Môi trường gia đình, sự quan tâm của gia đình là điều kiện khách quan. Người giáo viên chủ nhiệm chưa có những giải pháp đảm bảo công tác chủ nhiệm đạt kết quả tốt làm động cơ tích cực, thúc đẩy quá trình học tập của học sinh. Phần lớn giáo viên chủ nhiệm nghiêng về quản lí, giáo dục kiến thức và coi nhẹ giáo dục kĩ năng sống. Để thực hiện thành công nhiệm vụ giáo dục giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, không thể không quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp. Bởi lẽ, thầy cô chủ nhiệm lớp có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện tốt nhiệm vụ này. Và cũng chính thầy cô là người rất hiểu các em, gần gũi với các em nhất trong thời gian các em đến trường học tập. Các em dễ tâm tình chia sẽ với thầy cô chủ nhiệm về những khó khăn mà các em gặp phải. Bên cạnh đó, thầy cô chủ nhiệm lớp còn là người được nhà trường giao trách nhiệm trực tiếp tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp. Có thể nói, giáo viên chủ nhiệm vừa là nhà giáo dục, người quản lý, người tổ chức, người nuôi dưỡng các ước mơ, khát vọng của tập thể cũng như của từng cá nhân học sinh; vừa là người đại diện, là cầu nối giữa nhà trường, cha mẹ và các giáo viên khác trong trường với học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là thầy dạy học vừa là người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Vì vậy, việc giáo dục học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp ngày càng trở nên thiết yếu. Nhưng việc giáo dục học sinh phải phù hợp với lứa tuổi, với đặc điểm tình hình riêng của từng lớp học, cấp học, văn hóa của từng địa phương… sao cho học sinh cảm thấy gần gũi với cuộc sống của bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội, chứ không chỉ trên sách vở hay những lời nói mang tính lý thuyết. Với nhận thức đó, là người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học, sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp 4, tôi hết sức tâm đắc trong việc hướng dẫn và tổ chức cho các nh ữ ng ho ạ t đ ộ ng giúp các em thành “con người mới” với đầy đủ các mặt “đức, trí, thể, mỹ”. 7.2. Giải pháp nâng cao kĩ năng làm chủ nhiệm lớp 4: 13
Trong giai đoạn hiện nay, học sinh sống trong một xã hội đang phát triển, mặt trái của kinh tế thị thường ít nhiều có tác động đến việc hình thành nhân cách học sinh. Bằng kinh nghiệm nhiều năm trong công tác chủ nhiệm và giáo dục học sinh, tôi xin trình bày một số giải pháp nâng cao kĩ năng làm chủ nhiệm và nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện cho học sinh như sau: 7.2.1. Nhận lớp, tìm hiểu nắm tình hình học sinh: Đầu năm học 2018 – 2019, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 4A8 trường Tiểu học Liên Minh. Lớp tôi chủ nhiệm có 44 học sinh. Đầu tiên, tôi tìm hiểu hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lý, tính cách, những ưu điểm, hạn chế của từng học sinh thông qua các biện pháp sau : Gặp giáo viên chủ nhiệm cũ để nắm bắt tình hình chung, tình hình của một số học sinh trong lớp (như học sinh giỏi, học sinh cá biệt, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, hoàn cảnh đặc biệt,…). Sau đó tìm hiểu trên hồ sơ của học sinh như: Học bạ, Bảng tổng hợp kết quả đánh giá giáo dục, Lý lịch học sinh, … Tiếp tục nghiên cứu quá trình học tập của từng học sinh thông qua bài thi khảo sát đầu năm, bài kiểm tra và kết quả học tập của học sinh năm trước qua sổ học bạ, phiếu liên lạc, quá trình dạy học. Trao đổi trò chuyện trực tiếp hoặc gián tiếp với học sinh thông qua các buổi sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoại khoá hoặc trong các giờ ra chơi. Thăm hỏi gia đình học sinh nhất là những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, những học sinh cá biệt, trò chuyện với phụ huynh tìm hiểu hoàn cảnh, năng lực sở trường của học sinh để từ đó có biện pháp giáo dục tích cực. Tham mưu với lãnh đạo trường tổ chức họp phụ huynh học sinh đầu năm để cập nhật thông tin về học sinh lớp mình. Cập nhật những thông tin đã tiếp cận, ghi chép cụ thể những thông tin của từng học sinh lớp mình vào nhật ký chủ nhiệm lớp. Nắm bắt được các thông tin về hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lý , đặc tính, những ưu điểm, hạn chế của từng học sinh. 14
7.2.2. Chuẩn bị bước đầu cho công tác giáo dục đúng đối tượng, đúng nội dung kiến thức và rèn luyện đúng kỹ năng cần đạt: Trong công tác chủ nhiệm, đầu năm, việc đầu tiên mà tôi cần biết là nắm tình hình và hoàn cảnh gia đình từng em, việc làm cụ thể của cha mẹ các em, cách sống và quan hệ của từng gia đình như thế nào,…Vì những yếu tố này ảnh hưởng rất nhiều đến hành vi, thái độ cũng như kết quả học tập (kiến thức, kĩ năng và đạo đức) của các em. Làm những việc này là để chuẩn bị lên kế hoạch giáo dục cụ thể trên lớp với từng đối tượng học sinh xuyên suốt trong năm học – biết rõ từng đối tượng, giáo dục em nào; giáo dục như thế nào; giáo dục những nội dung gì… biết được đặc điểm tâm lý từng em như thế nào, mức độ kiến thức kĩ năng ra sao mà từ đó định hướng phương pháp giáo dục – uốn nắn, phụ đạo kịp thời phù hợp. Nếu công tác chuẩn bị đầu năm không tốt thì trong quá trình giảng dạy trong suốt thời gian sau sẽ mang tính hình thức, tình thế, chung chung. Đến khi tình cờ phát hiện được thì nội dung cần cung cấp cho các em sẽ không kịp thời, đúng lúc hoặc sẽ thực hiện giáo dục theo từng thời điểm, gián đoạn – không đảm bảo đồng bộ nhất quán thì kết quả giáo dục sẽ không đạt, hay đạt không như mong muốn là một kết quả tất yếu. 7.2.3. Nắm thông tin kết quả học tập từ năm học trước : Tôi đã xem kết quả các mặt giáo dục của từng em trong học bạ của năm học trước. Biết đâu năm trước em học không yếu, mà ngay đầu năm học kiểm tra của em không đạt yêu cầu là do em ham chơi chưa tự giác ôn luyện kiến thức trong dịp hè. Tôi đã nắm thông tin ngay trên học sinh lớp qua trao đổi với các em, các em đã thông tin cho tôi nắm lớp mình năm vừa rồi có bạn nào yếu, yếu môn gì, bản thân em còn gặp khó khăn nhất ở môn học nào, sau đó tôi sẽ đối chiếu với kết quả trên hồ sơ của học sinh xem có chia sẻ đúng với thực tế của các em chưa. Đây cũng là một việc làm quan trọng để phần nào hiểu được tính cách của từng em. 15
Sau hai hoạt động trên, tôi tiến hành thẩm định thông tin một lần nữa bằng việc ôn sơ lược cho các em kiến thức toán và tiếng việt cơ bản. Sau đó, tôi cho các em làm một bài kiểm tra ngắn, nhưng lần này các em làm với hai đề (đề chẵn, đề lẻ tương đương về nội dung kiến thức) để đảm bảo rằng các em đã làm bài độc lập; trong lúc làm tôi lưu ý các em trình bày thật cẩn thận. Kết quả chấm bài lần này là góp phần đánh giá tương đối chính xác kết quả kiến thức và kỹ năng của từng em đã đạt được trong năm học trước. Đơn cử như em Nguyễn Đức Mạnh viết rất chậm và sai chính tả nhiều do em đánh vần Tiếng Việt chưa đúng, môn toán em rất yếu vì trừ có nhớ chưa thạo và chỉ mới thuộc đến bảng nhân 8; em Bùi Nhật Thành yếu Tiếng Việt cụ thể là sai chính tả âm “ch/tr” âm “r/d/gi” và thanh hỏi, ngã; em Phạm Hoàng Dũng đọc rất yếu nên không hiểu được đề toán có lời văn; ... 7.2.4. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm: Cũng như hiệu trưởng đối với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm đối với lớp học cần phải hiểu rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chủ nhiệm lớp. Nếu xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm tốt, giáo viên chủ nhiệm cùng lớp sẽ xác định được rõ ràng định hướng tương lai cần đạt của lớp học; đề ra được các hoạt động ưu tiên và tập trung sức mạnh vào những ưu tiên này. Kế hoạch chủ nhiệm là bước thiết kế kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục có khoa học, giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp tiến hành tổ chức, giáo dục học sinh một cách chủ động , khoa học,có mục đích rõ ràng . Kế hoạch chủ nhiệm cần xác định rõ mục tiêu , chỉ tiêu các mặt giáo dục học sinh theo từng tháng, học kì, cả năm học và đặc biệt đề ra những biện pháp cụ thể nhằm đạt mục tiêu đề ra. Phối hợp hài hòa các kế hoạch hoạt động cụ thể của lớp học (kế hoạch giáo dục đạo đức; kế hoạch hoạt động ngoại khóa; kế hoạch hoạt động của chi hội CMHS, kế hoạch hoạt động cuả chi đội,…) vào những thời gian hợp lí 16
7.2.5. Xây dựng bộ máy tổ chức lớp: Việc xây dựng bộ máy tổ chức lớp học sẽ tạo ra nhân tố rất quan trọng , tích cực để giáo viên chủ nhiệm quản lý lớp, giáo dục học sinh một cách chủ động. Hội đồng tự quản lớp phải là những học sinh có đầy đủ các tố chất về tổ chức, học lực khá giỏi, năng nổ, có khả năng quy tụ, đoàn kết trong tập thể. Sau khi kiện toàn bộ máy tổ chức lớp, giáo viên chủ nhiệm tổ chức bồi dưỡng phương pháp làm việc cho cán sự lớp. Để phát huy kịp thời, nhanh chóng đưa lớp đi vào hoạt động có nề nếp, giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thành công việc này trong tuần thứ hai của năm học. Thực chất của xây dựng lớp tự quản là quá trình từng bước chuyển hoá tâm huyết, lòng nhiệt tình của thầy cô thành ý thức tự quản, tự giác đầy trách nhiệm và thích thú của học sinh, cũng có nghĩa là biến lớp học của những cá nhân học sinh thành một tập thể học sinh biết tự quản dưới sự quản lý, chỉ đạo của giáo viên chủ nhiệm. Mỗi học sinh trong lớp là một chủ thể có tính tự giác cao. Hội đồng tự quản lớp triển khai và tổng kết các hoạt động trong tuần,tháng, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò tham mưu khi cần thiết. Xây dựng tính tự quản cho học sinh ngay trong việc tổ chức các sinh hoạt tập thể của lớp, nhất là trong việc hướng dẫn hội đồng tự quản tổ chức giờ sinh hoạt lớp cuối tuần. Năng lực tự quản là khả năng tự tổ chức, quản lý, tự giải quyết những công việc của bản thân, của tập thể. Căn cứ vào các dấu hiệu trên, chúng ta có thể rút ra những định hướng chung, những biện pháp để bồi dưỡng khả năng tự quản cho học sinh trong việc tổ chức hoạt động giáo dục. Giáo viên cần tin tưởng khả năng của học sinh, các em hoàn toàn có thể tự quản được nếu có tác động đúng cách của chúng ta. Người giáo viên luôn biết cách tạo cho các em sự tự tin vào khả năng của chính mình và tạo điều kiện để các em được thể hiện khả năng của mình trong công việc tập thể. Bồi dưỡng khả năng tự quản cho học sinh đòi hỏi phải có quá trình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ các em từ thấp đến cao, để các em tự giải quyết công việc từ đơn giản đến phức tạp. Biện pháp trong giai đoạn đầu là bắt tay 17
chỉ việc, sau đó để các em từng bước tự lực giải quyết những công việc cụ thể trong toàn bộ tiến trình tổ chức hoạt động có sự theo dõi, uốn nắn của giáo viên chủ nhiệm. Phương hướng chung là tăng dần khả năng tự quản của HS đi đôi với việc giảm dần sự tham gia cụ thể của giáo viên chủ nhiệm trong từng hoạt động cho đến khi các em có thể chủ động hoàn toàn trong công việc. Giáo viên luôn giữ vai trò là người cố vấn, hướng dẫn chứ không phải là người làm thay. Tạo dựng uy tín cho hội đồng tự quản lớp, giáo viên chủ nhiệm phải công khai chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng các bộ lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên trao đổi và hướng dẫn cho các em theo từng nhiệm vụ mà chúng ta đã phân công, không nên giao khoán cho các em mà cần có sự trợ giúp; cũng không nên tham gia quá sâu, để các em độc lập hoạt động và giáo viên chủ nhiệm sẽ tư vấn cho các em, giúp các em giải quyết tình huống . Giáo viên chủ nhiệm phải thật sự nhiệt tình,tâm huyết trong công tác chủ nhiệm, thường xuyên theo dõi, động viên đội ngũ cán bộ lớp, tuyên dương các em làm tốt. Đồng thời tiến hành kiểm điểm nghiêm minh những học sinh có thái độ coi thường, không chấp hành lệnh của hội đồng tự quản. Đối với những hội đồng tự quản chưa gương mẫu, thiếu trách nhiệm, giáo viên chủ nhiệm cũng khéo léo tế nhị, phê bình, uốn nắn những lệch lạc của các em nhưng không làm các em mất uy tín mất tự tin trong tập thể lớp, song cũng không vì thế mà nuông chiều, ưu tiên, dành đặc ân cho Hội đồng tự quản, làm cho các em ngộ nhận về vai trò, uy danh của mình, sớm nhiễm tính ham quyền chức, hách dịch,coi thường người khác. 18
Ảnh Đại hội chi đội lớp 4A8 7.2.6. Lập sơ đồ lớp học: 19
Trong dạy học có quy định chặt chẽ về nội dung, chương trình, chuẩn kiến thức kỹ năng dạy học. Nhưng không có hướng dẫn hoặc quy định nào về việc sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh. Nên việc sắp xếp bàn ghế, chỗ ngồi cho các em là tuỳ thuộc vào cách sắp xếp của giáo viên chủ nhiệm. Trong khi đó, chỗ ngồi có tác động rất lớn đối với học sinh trong lớp; nếu không sắp xếp một chỗ ngồi thích hợp và khoa học có thể gây ra những hậu quả xấu. Trong thực tế dạy học, chúng ta thường bắt gặp rất nhiều cách sắp xếp chỗ ngồi trong lớp cho học sinh như sau: Sắp xếp học sinh nam được ngồi xen kẽ với học sinh nữ: Nhằm mục đích bình đẳng giới, hạn chế học sinh làm việc riêng, dung hoà cá tính hiếu động trong học sinh nam. Sắp xếp học sinh nhỏ, thấp ngồi ở bàn trước, học sinh cao lớn hơn lần lượt ngồi ở các bàn phía sau: Mục đích là giúp học sinh dễ quan sát bài giảng của giáo viên trên bảng lớp. Sắp xếp học sinh ngồi theo nhóm đối tượng, học sinh giỏi, học sinh khá, học sinh trung bình và học sinh yếu: Nhằm mục đích giúp giáo viên dễ quản lý, giúp đỡ các đối tượng học sinh ở các mức độ tiếp thu khác nhau và đưa ra các câu hỏi, bài tập phù hợp với từng nhóm học sinh theo các mức độ từ dễ đến khó để học sinh cùng tham gia làm việc. Sắp xếp học sinh khá, giỏi ngồi cùng học sinh trung bình và yếu: Nhằm mục đích để học sinh khá giỏi giúp đỡ bạn, chia sẻ với bạn các câu hỏi, bài tập khó. Sắp xếp học sinh bị cận thị, bị khuyết tật ngồi ở bàn trên: Nhằm giúp các em dễ quan sát nội dung bài học trên bảng lớp và giáo viên cũng có điều kiện gần gũi, quan tâm các em nhiều hơn. Sắp xếp học sinh ngoan ngồi ở các bàn đầu, học sinh hiếu động, chưa ngoan ngồi ở bàn cuối lớp: Như một hình thức khiển trách, cách ly để giáo dục các em; khi nào các em ngoan mới được lên ngồi ở bàn trên… Qua những cách sắp xếp chỗ ngồi của học sinh nêu trên, chúng ta thấy rất đa dạng và không thể đánh giá được kiểu sắp xếp nào là tối ưu, là phù hợp với tâm sinh lý học sinh, phù hợp sức khoẻ, lứa tuổi và phương pháp dạy học cho các em. Cần đảm bảo các yêu cầu sau: Tất cả học sinh trong lớp đều có quyền bình đẳng như nhau về chỗ ngồi (vì cùng chung một nền giáo dục, cùng chung một chương trình dạy học, cùng nộp các khoản đóng góp như nhau,... ). Học sinh nữ được ngồi xen kẽ với học sinh nam, nhằm mục đích bình đẳng về giới, giảm thiểu việc nói chuyện riêng trong giờ học, hạn chế tính bướng bỉnh và hiếu động trong học sinh nam. Xếp học khá giỏi ngồi xen kẽ với học sinh trung bình và yếu; nhằm mục đích giúp đỡ bạn trong học tập, cùng giải quyết các bài tập khó. 20