Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh tiểu học trong công tác chủ nhiệm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang lại cho học sinh cơ hội và điều kiện phát triển năng lực. Kích thích hứng thú, phát huy tính tích cực, tự giác, tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác cao trong học tập cũng như trong cuộc sống của học sinh. Góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua các hoạt động trải nghiệm giúp học sinh nắm được các kiến thức cơ bản tiềm ẩn trong các hoạt động, giúp học sinh biết vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn sinh động và giáo dục đạo đức học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh tiểu học trong công tác chủ nhiệm

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó từng học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kỹ năng và tích luỹ kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải nghiệm sáng tạo là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng khác nhau. Ở bậc tiểu học, hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành những thói quen tự phục vụ, kỹ năng học tập, kỹ năng giao tiếp cơ bản; bắt đầu có các kỹ năng xã hội để tham gia các hoạt động xã hội, là con đường quan trọng để gắn học với hành, lí thuyết với thực tiễn, góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh. Việc học sinh được tham gia các hoạt động trải nghiệm phong phú, đa dạng sẽ tạo cơ hội cho các em được trải nghiệm trong thực tiễn cuộc sống, được thể hiện, bộc lộ và khẳng định bản thân; được giao lưu, học hỏi bạn bè và mọi người xung quanh. Từ đó, tác động tích cực đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và hành vi của học sinh, giúp các em phát triển nhân cách hài hòa, toàn diện về các mặt: đạo đức, kĩ năng sống, nghệ thuật, lao động và thể chất. Mỗi một hình thức hoạt động trải nghiệm đều tiềm tàng trong nó những khả năng giáo dục nhất định. Thông qua các hình thức hoạt động trải nghiệm phong phú, đa dạng, việc giáo dục học sinh được thực hiện một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, sinh động và hấp dẫn; không áp đặt, khô khan, giáo điều, tạo cơ hội cho HS phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác trong quá trình hoạt động. Lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi rất hồn nhiên, hiếu động, thích tìm tòi, khám phá, yêu thiên nhiên và thích gần gũi với thiên nhiên, thích được cùng học tập, sinh hoạt, vui chơi với bạn bè. Các em rất hứng thú và nhiệt tình tham gia vào những hoạt động tập thể, phù hợp với đặc điểm và nhu cầu của lứa tuổi. Hoạt động trải nghiệm có khả năng huy động sự tham gia tích cực của học sinh vào các khâu của quá trình hoạt động, từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động. Thực hiện Thông tư 22/2016/TT/BGDĐT về đánh giá học sinh tiểu học được áp dụng từ năm học 2016 2017, nhà trường đã triển khai chỉ đạo tổ chức 2
hoạt động trải nghiệm sáng tạo đến tất cả các lớp. Sau thời gian thực hiện, lớp tôi đã thu hút sự tham gia tích cực của các em học sinh và được đông đảo các bậc phụ huynh đồng tình ủng hộ. Được tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các em đều phấn khởi, mạnh dạn, tự tin, tự giải quyết vấn đề và có nhiều sáng kiến mới trong học tập và sinh hoạt hàng ngày. Tuy là nội dung không còn mới so với các thầy cô ở trường tiểu học Đống Đa nhưng với bản thân tôi, đây là năm học thứ hai tôi được làm quen với việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tôi nhận thấy để mang đến cho các em những giờ học nhẹ nhàng mà hiệu quả, tạo không khí học tập vui tươi phấn khởi để các em có cơ hội bộc lộ những khả năng tiềm ẩn của mình, người giáo viên không chỉ chú trọng về kiến thức, giỏi về phương pháp giảng dạy mà người giáo viên còn phải biết làm tốt công tác chủ nhiệm, quan tâm đến mọi hoạt động của lớp , của trường,…nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh. Một trong những hoạt động dạy học gây hứng thú, đạt mục tiêu bài học, đem lại hiệu quả cao chính là việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, để góp phần hoàn thiện, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, tôi đã chọn và nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh tiểu học trong công tác chủ nhiệm. 2. Tên sáng kiến: “Kinh nghiệm tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh tiểu học trong công tác chủ nhiệm.” 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Nguyễn Thị Thắm Địa chỉ: Giáo viên Trường Tiểu học Đống Đa, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc Số điện thoại: 01659002035 E mail: nguyenthitham.gvc1dongdavy@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị Thắm, giáo viên trường Tiểu học Đống Đa, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng vào dạy học ở các trường tiểu học. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Ngay từ tháng 9 năm 2016, tôi tiến hành dạy thực nghiệm ở lớp tôi chủ nhiệm và tiến hành khảo sát 100% số HS trong lớp. Sau khảo sát, tôi tiến hành phân tích kết quả, tự kiểm chứng lại tính thực tiễn của vấn đề nghiên cứu và đối chứng lại sáng kiến của mình trước khi phổ biến trong tổ khối để lấy ý kiến tham gia của các bạn đồng nghiệp và hoàn thiện sáng kiến. 7. Bản chất của sáng kiến: 3
7.1. Nội dung của sáng kiến: *Khái niệm về hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. * Mục đích của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong công tác chủ nhiệm. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo mang lại cho học sinh cơ hội và điều kiện phát triển năng lực. Kích thích hứng thú, phát huy tính tích cực, tự giác, tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác cao trong học tập cũng như trong cuộc sống của học sinh. Góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua các hoạt động trải nghiệm giúp học sinh nắm được các kiến thức cơ bản tiềm ẩn trong các hoạt động, giúp học sinh biết vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn sinh động và giáo dục đạo đức học sinh. Giáo dục học sinh tính tự giác, trung thực, sự kiên trì, tính kỷ luật và tinh thần đồng đội trong học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày. Hình thức và không gian dạy học được đổi mới, mở rộng ra ngoài lớp học; lực lượng tham gia quá trình dạy học không chỉ là giáo viên trong trường mà có sự tham gia của các thành phần xã hội. * Hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm. Hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như trò chơi, hội thi, cuộc thi, diễn đàn, giao lưu, tham quan học tập, sân khấu hóa (kịch, tiểu phẩm, thơ, hát,...) thể dục thể thao, câu lạc bộ, nghiên cứu khoa học kĩ thuật,... Tích cực đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh; vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực. Đối với mỗi chủ đề dạy học, mỗi bài học, tiết học, giáo viên cần tăng cường thiết kế và triển khai các hoạt động dạy học cả trong và ngoài nhà trường theo hướng tối đa hóa cơ hội trải nghiệm thực tiễn cho học sinh, gắn dạy học với thực tiễn cuộc sống hàng ngày, với văn hóa, hoạt động sản xuất kinh doanh tại địa phương. Tổ chức và duy trì các câu lạc bộ, các hoạt động sân khấu hóa, các hội thi, diễn đàn, giao lưu, hoạt động văn hóa văn nghệ, chăm sóc di sản văn hóa. 7.1.1. Nghiên cứu thực trạng Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (TNST) 4
Ngoai th̀ ơi gian hoc tâp trên l ̀ ̣ ̣ ớp theo chương trinh giao duc chinh th ̀ ́ ̣ ́ ưc cua ́ ̉ ̣ câp hoc, th ́ ơi gian con lai đêu la th ̀ ̀ ̣ ̀ ̀ ơi gian ngoai gi ̀ ̀ ờ lên lớp. Sô th ́ ời gian nay ̀ ̣ chiêm môt dung l ́ ượng kha l ́ ơn trong tông sô th ́ ̉ ́ ời gian cua hoc sinh tai tr ̉ ̣ ̣ ương. ̀ ̣ Hoat đông tṛ ải nghiệm sáng tạo la hoat đông giao duc th ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ực hiên trong th ̣ ơi gian ̀ ngoai gì ờ lên lớp ở trương ti ̀ ểu học, gop phân giao duc toan diên hoc sinh vê đ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ức, ́ ̉ ̉ ̀ ̀ tri, thê, mi. Đo không chi la điêu kiên đê môi h ̃ ́ ̣ ̉ ̃ ọc sinh được thê hiên ma các em ̉ ̣ ̀ coǹ được giao lưu hoc̣ hoi, ̉ được trải nghiệm sáng tạo, thân thiện với môi trường sống… Qua hoat đông tr ̣ ̣ ải nghiệm sáng tạo, hoc sinh đ ̣ ược hòa nhâp v ̣ ơí ̣ ̀ ̉ ban be, hiêu biêt và ́ ứng xử phù hợp với những tình huống thực tiễn trong cuộc sống…Từ đo biêt điêu chinh, tiêp thu nh ́ ́ ̀ ̉ ́ ững gia tri tích c ́ ̣ ực của cuộc sống taọ nên sự hoa nhâp, thân thiên v ̀ ̣ ̣ ơi tâp thê ban be, thây cô, gia đình và xã h ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̀ ội. 7.1.2. Thực trạng việc tổ chức trải nghiệm sáng tạo trong dạy học của giáo viên và học sinh Trường Tiểu học Đống Đa, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. * Đối tượng điều tra: Học sinh khối lớp 2, lớp 3, lớp 4 năm học 2016 – 2017 của trường Tiểu học Đống Đa. Ngoài ra tôi còn tham khảo ý kiến của các đồng chí giáo viên các trường bạn. * Nội dung điều tra: Phiếu thăm dò ý kiến của giáo viên và học sinh. * Phiếu thăm dò giáo viên: Câu hỏi 1: Đồng chí đã tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp mình bao giờ chưa? A. Đã từng tổ chức nhưng rất ít. B. Thường xuyên tổ chức. C. Chưa bao giờ tổ chức Câu hỏi 2: Đồng chí thấy thái độ của học sinh như thế nào trong các hoạt động trải nghiệm đó? A. Thích thú khi học tập B. Không hào hứng cho lắm C. Rất thích thú. Câu hỏi 3: Qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo đồng chí thấy học sinh đạt mục tiêu ở mức độ nào? A. Nhanh chóng đạt được mục tiêu B. Không nắm bắt được mục tiêu C. Còn nhiều học sinh chưa đạt được mục tiêu 5
Câu hỏi 4: Việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo có gây khó khăn gì trong việc dạy và học của đồng chí không? A. Có B. Không C. Bình thường Câu hỏi 5: Nếu có khó khăn trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo thì đó là khó khăn gì? ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... *Phiếu thăm dò học sinh Câu 1: Em đã được tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các giờ học bao giờ chưa? A. Đã từng ham gia nhưng rất ít. B. Thường xuyên được tham gia. C. Chưa bao giờ được tham gia Câu hỏi 2: Em cảm thấy thế nào sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo ? A. Thích thú khi học tập B. Không hào hứng cho lắm C. Rất thích thú Câu hỏi 3: Em có thích cô giáo thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo không? A. Rất thích thú B. Thích thú C. Không thích thú Câu hỏi 4: Em hãy kể tên một số hoạt động mà em đã được tham gia trong giờ học ngoại khóa. ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... Câu hỏi 5: Em thích nhất hoạt động nào trong số những hoạt động trải nghiệm sáng tạo mà em đã được tham gia ..................................................................................................................... Kết quả đạt sau khi phát phiếu thăm dò ý kiến: 6
+ 97% học sinh cho r ằng h ọc t ập d ưới hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Thích hơn, hiểu hơn, nh ớ ki ến th ức h ơn t ừ đó làm tăng hứng thú học tập. Ngoài ra thông qua việc tham gia các hoạt động trải nghiệm các em tỏ ra bạo dạn trước tập thể lớp, t ự tin v ới b ản thân. + 98% học sinh cho rằng hoạt động trải nghiệm đã rèn cho các em tác phong nhanh nhẹn và tư duy độc lập sáng tạo. Ngoài việc tham gia làm việc theo nhóm trong các hoạt động học tập khác các em còn được hợp tác với nhau trong các trò chơi vì vậy làm việc theo nhóm đối với các em trở nên nhuần nhuyễn và rất đỗi quen thuộc. + 95% học sinh cho rằng học tập theo hình thức thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo sẽ giúp tình bạn được củng cố và có thái độ ứng xử linh hoạt trong hoạt động tập thể. + Đa số các em cũng cho rằng các em thích có hình thức học tập dưới dạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo vì nó làm tăng sự đa dạng trong các hình thức học tập và học tập dưới hình thức này các em cảm thấy nhẹ nhàng, hiệu quả hơn và đỡ nhàm chán. + Còn về phía giáo viên thì việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo lại diễn ra không đồng đều hoặc tổ chức không thường xuyên, hầu hết họ đưa ra những khó khăn như tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo mất nhiều thời gian, không có kinh phí, ngại nhờ phụ huynh đi cùng để quản lý học sinh… 7.2. Kinh nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo gây hứng thú cho học sinh trong dạy học ở trường tiểu học. Giáo viên tiến hành tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh theo kế hoạch chi tiết đã vạch ra từ trước. Quy trình tổ chức thực hiện hoạt động trải nghiệm có thể được thực hiện theo các bước sau: Thứ nhất: Phổ biến trước cho học sinh và những người có liên quan (người cộng tác, phụ huynh…) về nội dung và kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm. Trước đây, khi tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, đa số giáo viên làm thay học sinh ở hầu hết các khâu: lựa chọn nội dung, xây dựng kế hoạch, chuẩn bị. Học sinh chỉ tham gia thực hiện với số ít học sinh trong lớp. Với yêu cầu tất cả học sinh đều được tham gia đầy dủ các bước khi tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo là nhiệm vụ mới mẻ, khó khăn nên giáo viên còn rất lúng túng trong khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện. Do vậy tổ chức tập huấn để mỗi học sinh nắm chắc mục đích, ý nghĩa, yêu cầu và các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm là rất cần thiết. Thứ hai: Xây dựng các kĩ năng nền cho học sinh. Khi tham gia hoạt động trải nghiệm đòi hỏi học sinh phải huy động kiến thức, kĩ năng, các phẩm chất năng lực tổng hợp để giải quyết nhiệm vụ thực 7
tiến. Có nhiệm vụ của cá nhân, có nhiệm vụ đòi hỏi phải có sự hợp sức của cả nhóm. Các em phải bàn bạc, trao đổi, thống nhất, ra quyết định. Do vậy điều quan trọng là giáo viên phải hướng dẫn các em các kĩ năng như: kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, kĩ năng ghi chép, thu thâp xử lí thông tin, kĩ năng ra quyết định. Đồng thời xây dựng niềm tin đối với học sinh. Giáo viên chỉ có thể tin tưởng các em thì mới có thể giao việc cho các em. Và ngược lại, học sinh chỉ có tin yêu giáo viên, tin yêu bạn của mình mới có thể tự tin chia sẻ với chính giáo viên và bạn bè trong lớp nhưng suy nghĩ của mình.. Thứ ba: Hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Ngay từ đầu năm học, ngoài việc hướng dẫn học sinh xây dựng nội quy của lớp, của trường, các kỹ năng cơ bản: tổ chức, làm việc nhóm, ghi chép vv… Giáo viên cần giới thiệu, hướng dẫn cho học sinh hiểu về mục đích, các hình thức, cách tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Thông qua đó, học sinh cả lớp biết lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung; nắm được các bước cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Giáo viên nên hướng cho học sinh lựa chọn nội dung thực hiện trong cả năm học dựa trên chủ điểm từng tháng, điều kiện, khả năng của bản thân, của lớp có thể tổ chức được. Việc này sẽ tạo tâm thế sẵn sàng thực hiện cho học sinh. Thứ tư: Tổ chức và duy trì tốt hoạt động của hội đồng tự quản lớp. Giáo viên cần mạnh dạn giao việc cho hội đồng tự quản thực hiện các nhiệm vụ quản lí lớp, duy trì tổ chức sinh hoạt lớp, giờ chào cờ đầu tuần; khuyến khích các em tích cực tham gia trang trí lớp, tự tổ chức các hoạt động vui chơi, đăng kí tham gia các câu lạc bộ, tránh làm thay, làm hộ học sinh. Giáo viên chỉ đóng vai trò là người tư vấn giúp đỡ. Làm như vậy các em mới có cơ hội bộc lộ khả năng của bản thân, rèn luyện các phẩm chất, năng lực cần thiết. Từ đó có thêm các kĩ năng cần thiết để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo hiệu quả. Thứ năm: Tổ chức phong phú các hình thức, phương pháp dạy học trên lớp. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo có nội dung rất đa dạng và mang tính tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục. Vì thế khi dạy học trên lớp, giáo viên cần tổ chức bằng nhiều hình thức, phương pháp dạy học khác nhau: cá nhân, nhóm, trò chơi, đố vui, ứng dụng công nghệ thông tin, các kĩ thuật dạy học tích cực. Đặc biệt là phương pháp Bàn tay nặn bột. Dạy học theo phương pháp Bàn tay nặn bột chính là tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngay trong từng môn học. 8
Thứ sáu: Tạo cơ hội cho tất cả học sinh tham gia vào cả quá trình của HĐTNST. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo về cơ bản mang tính chất của hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo hình thành những năng lực, kỹ năng sống, phẩm chất tốt đẹp của học sinh. Chính vì thế, để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Mỗi giáo viên phải giúp đỡ, hỗ trợ các em thực hiện đầy đủ các bước cơ bản sau: * Giúp học sinh xây dựng ý tưởng Ví dụ: Kết thúc hoạt động tháng 10, chuẩn bị cho hoạt động của tháng 11, giáo viên có thể gợi ý nhiều cách để học sinh xây dựng ý tưởng như sau: + Theo các em, tháng 11 có ngày lễ nào lớn nhất? (20/11). Vậy các em có suy nghĩ gì về ngày đó? Học sinh sẽ trả lời nhiều ý khác nhau. Trên cơ sở đó, giáo viên sẽ hướng cho học sinh thực hiện một hoạt động có ý nghĩa để chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. * Học sinh phải định hình những công việc cần làm là gì? Tổ chức ở đâu? Những ai thực hiện? Cần có sự giúp đỡ của ai ở trong hoặc ngoài nhà trường? Cần những gì về cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng… để thực hiện? Lúc này, vai trò của Hội đồng tự quản lớp được phát huy. Các em vừa là người thu thập và xử lý thông tin, phân tích tình hình và tổ chức lớp để bàn bạc đi đến thống nhất nội dung công việc cần làm. Ở bước này, đối với học sinh lớp 2, do đặc điểm các em còn nhỏ nên giáo viên ghi chép giúp học sinh kế hoạch, nội dung, hình thức, công tác chuẩn bị, thời gian, địa điểm, đối tượng tham gia,…Đối với học sinh lớp 3, lớp 3, lớp 4, lớp 5 các em tự ghi chép hoặc các em xây dựng bằng sơ đồ, bảng biểu,… Như vậy, ngay từ hoạt động này, các em được bộc lộ nhiều khả năng: Ngôn ngữ, giao tiếp, phân tích, phán đoán, lắng nghe, cách trình bày, tổng hợp, tính toán… Đó là cái đích mà giáo viên đang rất cần ở các em. Vì thế phát huy vài trò của học sinh từ bước 2 là quan trọng để các em làm tốt các bước tiếp theo. * Trong quá trình học sinh thực hiện bước này, giáo viên cần theo dõi, giúp đỡ học sinh việc chuẩn bị thực sự phải an toàn về mọi mặt: Sức khỏe, tác phong, lời nói, ăn mặc, đồ dùng, dụng cụ, ...phục vụ cho hoạt động. Đặc biệt giáo viên có thể tập huấn, hướng dẫn cho các em các kĩ năng nền cần thiết: cách ghi chép, phỏng vấn hoặc dự đoán tình huống nảy sinh khi thực hiện, cách giải quyết… *Học sinh tiến hành thực hiện công việc. Trong quá trình các em thực hiện, giáo viên cần giúp đỡ và theo dõi. GV cần quan tâm đến những tình huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp giáo viên có thể đánh giá đúng những phẩm chất năng lực của các em. 9
*Đây là bước cuối cùng của hoạt động, học sinh tự đánh giá lại quá trình hoạt động. Hội đồng tự quản duy trì trực tiếp hoặc học sinh tự viết ra giấy, sau đó Hội đồng tự quản tổng hợp lại các ý kiến. Nội dung đánh giá phải được tổng hợp lại từ việc xây dựng ý tưởng đến tất cả các bước tổ chức thực hiện; kết quả công việc và ý nghĩa của nó; những bài học kinh nghiệm về mọi mặt; những sáng kiến mới nào có thể áp dụng trên lớp học hoặc hoạt động ngoài lớp học tiếp theo,…Thông qua đây, giúp học sinh sẽ có khả năng tư duy sâu hơn; việc giao tiếp được mạnh dạn, tự tin; ý thức trách nhiệm của các em được bộc lộ. Thứ bảy: Làm tốt công tác tham mưu, đề xuất, phối hợp Các hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo rất phong phú: hoạt động câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, các hội thi, hoạt động giao lưu, hoạt động nhân đạo, hoạt động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, sinh hoạt tập thể, lao động công ích, sân khấu hóa, thể dục thể thao, tổ chức các ngày hội,… Để giúp các em tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm sáng tạo thì sự tham gia của cộng đồng đặc biệt là cha mẹ học sinh là vô cùng quan trọng. Giáo viên cần chủ động đề xuất,... cùng tham gia . Các cơ sở như khu di tích lịch sử, khu văn hóa, cơ quan, công trường, nhà vườn, khu chăn nuôi, đồng ruộng… hoặc ở mỗi gia đình đều có thể là địa điểm lý tưởng để học sinh được thực hành, trải nghiệm sáng tạo. Thứ tám: Đánh giá tổng kết việc thực hiện tổ chức hoạt động trải nghiệm theo kế hoạch đã vạch ra. Trong khi thực thiện quá trình này giáo viên cần phải lưu ý một số điều sau: Tuy tiến hành theo kế hoạch đã đề ra nhưng trong quá trình thực hiện giáo viên cũng cần phải điều chỉnh linh hoạt cho phù hợp với tình hình thực tế và những tình huống phát sinh ngoài dự kiến. Cần ghi chép lại nhật kí quá trình thực hiện cũng như những gì đã điều chỉnh, những vấn đề phát sinh, biện pháp giải quyết và kết quả của việc giải quyết đó. Cần tận dụng tối đa sự hợp tác từ những người ở xunh quanh như các tổ chức trong trường học (Đoàn, Đội, các câu lạc bộ), các giáo viên cùng trường, khác trường, phụ huynh học sinh và các nhà chuyên môn. Cần lắng nghe và lưu lại những ý kiến phản hồi của học sinh, những người cộng tác khi thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm để phục vụ việc điều chỉnh kế hoạch cho năm sau. Lưu lại hình ảnh, video và tất cả những tài liệu khác có liên quan đến hoạt động trải nghiệm mình tổ chức để tạo thành hồ sơ nghiên cứu. 10
Viết bản tổng kết về việc thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm bản thân vừa tiến hành. Bài viết có thể đem tham dự các hội thảo hoặc công bố trên trang Web nhà trường, báo, tạp chí, tập san. 7.2.1. Minh họa một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo của trường tiểu học Đống Đa năm học 2016 – 2017. 1. CUÔC THI RUNG CHUÔNG VANG TRONG NGÀY H ̣ ̀ ỘI SÁCH * Muc tiêu hoat đông ̣ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ Sau khi tham gia cuôc thi, HS co thê: Nêu được tầm quan trọng của việc đọc sách. ̣ Liêt kê được nhưng đ ̃ ầu sách hay, phù hợp với lứa tuổi. Biết được cách đọc sách một cách khoa học. ̣ ̀ ươi thân nh Tuyên truyên cho ban be, ng ̀ ̀ ững đầu sách hay, có ý nghĩa. ̣ ̣ Săn sang tham gia vao cac hoat đông c ̃ ̀ ̀ ́ ủa thư viện. * Đôi t ́ ượng tham gia va quy mô tô ch ̀ ̉ ức. HS: 100% học sinh tham gia Quy mô tô ch ̉ ưc: L ́ ớp * Thơi gian va đia điêm tô ch ̀ ̀ ̣ ̉ ̉ ức. Thơi gian: Đâu hoc ki II ̀ ̀ ̣ ̀ ̣ ̉ Đia điêm: Tại lớp. * Chuân bi ̉ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ Thanh lâp Ban giam khao va Ban cô vân (GV, t ̀ ́ ́ ổng phụ trách Đội, đại diện hội cha mẹ học sinh) ̉ ̣ ̣ Chuân bi nôi dung: Xây dựng hê thông câu hoi: Khoang 20 đên 30 câu (môi nhóm – cung ̣ ́ ̉ ̉ ́ ̃ câp cho giáo viên ch ́ ủ nhiệm 5 đên 6 câu hoi co nôi dung vê ngày h ́ ̉ ́ ̣ ̀ ội sách. ̉ ́ ́ ̉ Ban giam khao cung Ban cô vân tông h ́ ̀ ợp câu hoi, tinh huông, xây d ̉ ̀ ́ ựng ̉ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̉ đap an, biêu điêm va săp xêp hê thông câu hoi theo m ́ ́ ́ ưc đô t ́ ̣ ừ dê đên ̃ ́ kho.́ Xây dựng thê lê cuôc thi: Ban giam khao chiu trach nhiêm ̉ ̣ ̣ ́ ̉ ̣ ́ ̣ Xây dựng kich ban ch ̣ ̉ ương trinh: Giaó viên ch ̀ ủ nhiệm và Hội đồng tự quản ̀ ử học sinh dân ch Đê c ̃ ương trinh ̀ 11
* Tiên hanh tô ch ́ ̀ ̉ ức cuôc thi ̣ Tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu: Chủ tịch hội đồng tự quản Giới thiệu ban giám khảo, ban cố vấn va ch ̀ ương trình hội thi: HS dân ̃ chương trinh. ̀ ̉ ̉ ̣ ̣ Ban giam khao thông qua thê lê cuôc thi ́ Tiến hành cuôc thi theo ch ̣ ương trình đa xây d ̃ ựng: Thi loai tr ̣ ực tiêp. ́ ̣ Chon HS rung được chuông vang ̀ Công bố kết quả. Tổng kết, đánh giá hội thi Trao giải cho 1 HS cuôi cung. ́ ̀ Rút kinh nghiệm, thông báo những học sinh được tham dự cuộc thi Rung chuông vàng cấp trường. Học sinh khối 4, khối 5 – Đối tượng thử nghiệm SKKN 2. TIM KIÊM TAI NĂNG NGHÊ THUÂT Đ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ỐNG ĐA GOT TALENT I. Mục tiêu ̣ ̣ Sau khi tham gia hoat đông này, học sinh (HS): Hình thành được ý tưởng nghệ thuật Lựa chọn được loại hình nghệ thuật phù hợp ý tưởng Tạo được sản phẩm nghệ thuật mới, lạ, độc đáo… Thực hiện giao tiếp nghệ thuật gây được hứng thú, bất ngờ cho người thưởng thức 12
Tích cực tham gia các hoạt động sáng tạo nghệ thuật II. Gợi y cac hoat đông ́ ́ ̣ ̣ 1. Hoat đông 1: Tim hiêu va xây d ̣ ̣ ̀ ̉ ̀ ựng y t ́ ưởng GV tập hợp HS có cùng sở thích vào cùng một nhóm, Vi du: ́ ̣ Nhóm 1: HS yêu thích mĩ thuật – Ve tranh ̃ Nhóm 2: HS yêu thích âm nhạc Nhóm 3: HS yêu thích kịch Nhóm 4: HS yêu thích thơ ca, kể chuyện… Một số HS không có biểu hiện rõ rệt với các thể loại trên, GV có thể phân công các em về các nhóm, tạo sự cân đối về số lượng thành viên trong mỗi nhóm. GV: Quan sát, gợi ý và hỗ trợ các nhóm trong quá trình hoạt động Nhóm 1: HS yêu thích mĩ thuật – Vẽ tranh Thảo luận nhóm: vẽ tranh tập thể hoặc vẽ cá nhân. Thống nhất lựa chọn hình thức thể hiện Tìm hiểu (xem) một số tác phẩm mĩ thuật Tìm hiểu nội dung chủ đề, xây dựng ý tưởng (minh họa cho văn bản văn học, nội dung bài hát hoặc theo chủ đề yêu cầu) Tìm hiểu chất liệu HS có thể thống nhất ý tưởng tập thể (vẽ tập thể) hoặc hình thành ý tưởng riêng (vẽ cá nhân) sau khi tìm hiểu thông tin Nhóm 2: HS yêu thích âm nhạc – Tập hát và biểu diễn Thảo luận hình thức thể hiện: trình diễn hoặc sáng tác. Thống nhất lựa chọn hình thể hiện. Tìm hiểu và lựa chọn bài hát (cho trình diễn) hoặc tứ thơ yêu thích (cho sáng tác). Tìm hiểu và chuẩn bị nhạc cụ (nếu có điều kiện) Hoạt động cùng gia đình, công đông: ̣ ̀ Chia sẻ cảm nhận của mình cùng với các thành viên trong gia đình về các hoạt động đã tham gia. Có thể hát, ngâm thơ, kể chuyện tạo không khí vui trong gia đình. Vẽ tranh trang trí cho gia đình, góc học tập… 13
Cùng với sự giúp đỡ của gia đình, tìm hiểu thêm các tấm gương trong học tập, lao động và chiến đấu; những hình đẹp về quê hương đất nước… hình thành ý tưởng nghệ thuật cho các hoạt động sáng tạo nghệ thuật tiếp theo. Tài liệu và phương tiện học tập SGK, SGV môn Mĩ thuật, Âm nhạc, … Băng đĩa hình về các bài hát thiếu nhi Việt Nam Băng đĩa hình về một số vở kịch của thiếu nhi Tư liệu, phiên bản tranh… của các họa sĩ Tuyển tập thơ, chuyện tranh thiếu nhi… Nhạc cụ Họa phẩm… Một số gợi ý: Thời gian thực hiện chủ đề: + Có thể kéo dài từ 1 đến 2 tuần + Nên tổ chức chủ đề gần với thời gian kỉ niệm các ngày truyền thống trong năm học, tạo điều kiện cho HS trình diễn những sáng tạo nghệ thuật GV có thể tổ chức cho HS thể hiện 2 hoặc 3 thể loại nghệ thuật. Không nhất thiết tổ chức 4 nhóm cho 4 loại hình nghệ thuật như đã hướng dẫn trong bài minh họa. 14
Phụ huynh HS chia sẻ công việc với lớp Phụ huynh HS chia sẻ công việc với lớp Học sinh lớp 5A1 – Lớp thử nghiệm SKKN 3. Chu đê thuôc linh v ̉ ̀ ̣ ̃ ực “Giao thông” 15
CHU ĐỀ ̉ CHÚNG EM VỚI AN TOÀN GIAO THÔNG An toàn giao thông không chỉ là vấn đề chung của xã hội mà còn cần sự đóng góp của mỗi cá nhân. Mồi chúng ta cần ý thức tốt khi lưu thông thì sẽ giảm thiểu số lượng tai nạn gây ra. Vấn đề an toàn giao thông đang được tuyên truyền rộng rãi qua báo đài, các trò chơi truyền hình …Ngay trong môi trường học đường vấn đề an toàn giao thông cũng được chú trọng, nâng cao ý thức trách nhiệm mỗi học sinh về việc chấp hành luật lệ giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy. Trách nhiệm của nhà trường là quản lí trực tiếp trẻ trong độ tuổi đến trường và xây dựng văn hóa giao thông cho các em là rất cần thiết. Việc hình thành kĩ năng và thói quen giao thông, thông qua một số hoạt động giáo dục An toàn giao thông cho học sinh Tiểu học được mỗi giáo viên hằng ngày xây đắp cho học trò.Giúp học sinh trong trường đi bộ trên đường an toàn, đi bộ qua đường an toàn, đi xe đạp trên đường an toàn. Ngồi trên xe đạp, xe máy an toàn, an toàn khi đi ô tô, xe buýt. Thông qua các hoạt động giáo dục học sinh biết hiệu lệnh của tín hiệu đèn giao thông, hiệu lệnh và chỉ dẫn của báo hiệu đường bộ, hiệu lệnh của CSGT. Giáo dục học sinh thói quen cư xử có văn hóa, đúng luật pháp, xóa bỏ những thói quen tùy tiện vi phạm quy tắc giao thông, hình thành ý thức tự giác khi tham gia giao thông; tạo môi trường giao thông trật tự, an toàn, văn minh, thân thiện, từng bước hình thành thói quen “văn hóa giao thông”.Mặt khác nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông trong đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và cha mẹ học sinh, tạo bước chuyển biến ngày càng tốt hơn về nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông trong đơn vị Để dạt được những mục tiêu kể trên trường Tiểu học Đống Đa đã phối kết hợp vơi Ban an toàn giao thông thành phố để kẻ vạch phân làn đường, luồng đường tại khu vực cổng trường, trong sân trường và các hành lang lớp học….Đồng thời mời cán bộ Ban an toàn giao thông đến trường nói chuyện và hướng dẫn học sinh nhận biết một số biển báo giao thông, luật giao thông đường bộ…giúp các em tham gia giao thông an toàn. Nhà trường còn tổ chức các hoạt động ngoại khóa đầu tuần, đóng tiểu phẩm về An toàn giao thông để tuyên truyền, vận động học sinh thực hiện tốt Luật An toàn giao thông. Các em còn được tham gia các cuộc thi như: vẽ tranh về chủ đề ATGT, tìm hiểu Luật ATGT… 16
Học sinh lớp 2A6 – Lớp thử nghiệm SKKN 4. NGÀY HỘI TRẢI NGHIỆM CHIA SẺ TƯ VẤN GIÁO DỤC Hàng năm trường chúng tôi đều tổ chức Ngày hội giáo viên chia sẻ Học sinh trải nghiệm Phụ huynh tư vấn giáo dục. Trong ngày hội phụ huynh học sinh dự một giờ giảng của giáo viên chủ nhiệm chia sẻ, sau đó cùng với giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh trải nghiệm. Học sinh được tự mình làm các sản phẩm đem trưng bày, tập làm kinh doanh… Số tiền thu được sẽ dành tặng cho các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học tốt. 17
Ngày hội trải nghiệm được sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh, các em học sinh hào hứng với các hoạt động trải nghiệm. Kết thúc buổi trải nghiệm phụ huynh học sinh tư vấn thông qua phiếu thăm dò ý kiến. Học sinh lớp 2A3 – Lớp thử nghiệm SKKN Phụ huynh HS hướng dẫn các em gói bánh trưng trong ngày Hội trải nghiệm 5. Giáo dục thể chất, kỹ năng tự bảo vệ, tự phục vụ bản thân 18
và giúp đỡ người xung quanh.” Đối với học sinh Tiểu học việc rèn luyện và giáo dục thể chất cũng như kỹ năng tự phục vụ bản thân là rất cần thiết. Các em có sức khỏe tốt thì sẽ học tập và tham gia tích cực có hiệu quả các hoạt động của lớp và trường tổ chức. Các em có kỹ năng tự bảo vệ mình thì bố mẹ, thầy cô sẽ yên tâm. Biết tự phục vụ các em sẽ biết chia sẻ với bố mẹ, với người xung quanh. Ngoài việc dạy kiến thức thì ở trường chúng tôi còn chú trọng việc rèn luyện thể chất và rèn kỹ năng sống thông qua các môn học. Vào cuối các buổi học các em được tham gia các lớp năng khiếu: bơi, võ thuật, khiêu vũ, yoga… Tháng 12 hàng năm Nhân kỷ niệm “ Ngày Quốc phòng toàn dân” nhà trường mời các chiến sỹ Lữ đoàn 204 về nói chuyện và hướng dẫn các em một số công việc tự phục vụ bản thân để các em học tập và làm theo anh bộ đội… Học sinh khối lớp 3, lớp 4, lớp 5 trong ngày hội TDTT ngành GD cấp tỉnh 19
Học sinh thuộc Câu lạc bộ bơi trường TH Đống Đa 6. XUẤT BẢN TẬP SAN TRI ÂN THẦY CÔ Tập san chào mừng ngày NGVN 20/11 20