Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1” với mong muốn chia sẻ cùng các đồng nghiệp những kinh nghiệm của bản thân và góp một phần nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh Tiểu học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1

1 Phần I ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài Tuổi nhi đồng (6-10 tuổi) là một thời kỳ mới đối với trẻ. Cắp sách đến trường là sự kiện quan trọng trong cuộc đời của các con. Lần đầu tiên trong đời, trẻ phải thích nghi ngay với những phương thức, qui tắc, qui chế nghiêm ngặt. Đồng thời trẻ phải tiếp thu những kiến thức trừu tượng và kỹ năng đọc, viết. Trí thông minh thể hiện qua tư duy logic và hệ thống các kiến thức trừu tượng liên quan đến các đối tượng cụ thể. Các hoạt động chuyển đổi qua lại, làm cho tình trạng tự tập trung vào bản thân giảm đi. Đây cũng là lần đầu tiên trẻ sống trong môi trường mới ngoài gia đình với các mối quan hệ: quan hệ với thầy, cô giáo đứng lên hàng đầu. Quan hệ bình đẳng với bạn bè, chấp nhận qui tắc bạn bè. Về tư duy, các con hiểu được khái niệm thời gian, không gian, cộng trừ nhân chia, phát triển tư duy trừu tượng và có khả năng khái quát hóa. Về mặt tình cảm, các con biết hợp tác và tự tin cá nhân, hiểu được giá trị của trung thực, công bằng, hợp tác. Nhân cách trẻ được hình thành, thể hiện nếp sống, thói quen, những hành vi có ý thức, tự khép mình vào qui tắc xã hội, hoặc theo những giá trị bản thân đã chấp nhận. Khả năng thích nghi trong những hoàn cảnh khác nhau với những tính cách riêng, sở trường riêng. Công tác chủ nhiệm lớp trẻ nhi đồng đóng một vai trò rất quan trọng trong quá trình giáo dục toàn diện cho học sinh, góp phần chủ đạo giúp các em tiếp cận, lĩnh hội tri thức văn minh của nhân loại, hình thành nhân cách để các em có đạo đức trong sáng, có lối sống, tác phong, cách ứng xử với gia đình, thầy cô, bạn bè và những người khác một cách đúng mực. Giáo viên chủ nhiệm giúp các em tu dưỡng, rèn luyện bản thân để trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ và trở thành người có ích. Công tác chủ nhiệm lại càng quan trọng hơn với học sinh lớp 1 bởi các em vừa chuyển từ trường Mần non sang Tiểu học, môi trường học tập thay đổi, tâm lý đang có nhiều biến động về cả thể chất lẫn tinh thần tạo nên sự khác biệt trong mọi mặt phát triển: thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức.... Như chúng ta đều biết, chủ nhiệm lớp là một nhiệm vụ mà bất cứ giáo viên nào khi được phân công đều thấy khó khăn, đặc biệt là chủ nhiệm học sinh nhỏ tuổi vừa học xong Mẫu giáo (kể cả khi lớp có nhiều học sinh ngoan). Tuy nhiên trong suốt quá trình làm công tác chủ nhiệm giáo viên nào cũng phải tiếp nhận và cố gắng làm thật tốt. Mặt khác, lứa tuổi học sinh lớp 1 là lứa tuổi rất non nớt, bồng bột, thiếu nhiều kĩ năng. Là giáo viên chủ nhiệm lớp, làm thế nào để các con làm quen với trường Tiểu “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
2 học, biết chơi với các bạn, dạy các con những nét chữ và phép toán đầu tiên, đưa các con tiến bộ và đưa phong trào lớp chủ nhiệm đi lên là mong muốn không chỉ của các bậc phụ huynh mà còn của bất cứ thầy cô nào. Vậy phải làm thế nào để nâng cao hiệu quả giáo dục trong công tác chủ nhiệm lớp học sinh lứa tuổi nhi đồng? Từ những trăn trở trên, với nhiều năm làm chủ nhiệm học sinh lớp 1, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1” với mong muốn chia sẻ cùng các đồng nghiệp những kinh nghiệm của bản thân và góp một phần nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh Tiểu học. II. Mục tiêu viết sáng kiến Trong những năm thực hiện công tác giáo dục tại trường Tiểu học, tôi nhận thấy trong hội đồng sư phạm có nhiều giáo viên với những năng lực và quan điểm chủ nhiệm khác nhau: có giáo viên tâm huyết nhưng mới năm đầu chủ nhiệm lớp, có giáo viên chủ nhiệm lớp chỉ chuyên tâm vào giảng dạy mà chưa chú trọng tới tâm lý học sinh để rèn luyện đạo đức, hình thành nhân cách cho các em, có giáo viên còn áp dụng máy móc các biện pháp giáo dục xưa cũ....Với mong muốn đóng góp một phần kinh nghiệm giúp các đồng nghiệp còn đang trăn trở trong công tác chủ nhiệm lớp, tôi mạnh dạn chia sẻ những biện pháp bản thân đã thực hiện trong công tác chủ nhiệm thời gian qua. Hy vọng những biện pháp tôi trình bày dưới đây sẽ giúp đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp. III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng và thử nghiệm ở học sinh lớp 1 trường Tiểu học Nam Trung Yên, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm. 2. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng về kết quả hai mặt giáo dục học sinh và thử nghiệm các biện pháp đề xuất ở trường Tiểu học. IV. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thống kê, phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp đối chiếu, so sánh. V. Thời gian nghiên cứu Năm học 2019 – 2020 “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
3 Phần II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở khoa học của đề tài 1. Lý luận dạy học phổ thông Mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông theo dự thảo chương trình phổ thông mới sau năm 2015, Bộ GD&ĐT xác định: “Chương trình giáo dục phổ thông nhằm giúp học sinh phát triển khả năng vốn có của bản thân, hình thành tính cách và thói quen, phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần; trở thành người học tích cực, tự tin, có ý thức lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời, có những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, người lao động cần cù, có tri thức và sáng tạo”. Mục đích chương trình giáo dục phổ thông là đích đến, là đầu ra của sản phẩm giáo dục – nhân cách người học mà nhà trường phổ thông nói chung, hay nhiệm vụ của cán bộ quản lý, cán bộ giáo viên mỗi nhà trường phải góp phần sáng tạo nên. Để đạt mục tiêu trên mỗi thành viên của nhà trường phải có được những phẩm chất, năng lực nhất định. Mỗi mục tiêu giáo dục của một giai đoạn nhất định sẽ đòi hỏi cán bộ quản lý, giáo viên của mỗi nhà trường phải đáp ứng được những yêu cầu của thời đại giai đoạn đó. Rõ ràng cán bộ quản lý, giáo viên mỗi nhà trường trong giai đoạn hiện nay phải thật sự thay đổi, phải có đủ phẩm chất, năng lực mới đảm bảo vai trò tự chủ trong việc thực hiện các quá trình giáo dục bằng những quan điểm, phương pháp giáo dục hiện đại mới đào tạo được những “người học tích cực, tự tin, có ý thức học tập suốt đời”… Nếu không biết khẳng định, nêu cao vị trí của giáo viên chủ nhiệm trong nhà trường phổ thông, chúng ta không thể yêu cầu để họ hoàn thành sứ mệnh cao cả này. Tiếp đến là sự thay đổi của đối tượng học sinh cũng như những yêu cầu mới của sự phát triển của khoa học giáo dục hiện đại ngày nay bắt buộc các nhà quản lý, giáo viên các cấp phải thay đổi, phải có những năng lực mới đáp ứng được xu hướng phát triển giáo dục thời kỳ hội nhập. Nhà trường, cụ thể là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm chỉ có thể thay đổi phương pháp, thay đổi chính mình. Giáo viên chủ nhiệm phải có đủ phẩm chất năng lực phù hợp yêu cầu giáo dục mới, với sự thay đổi tâm sinh lý học sinh hiện tại, mới có thể đáp ứng yêu cầu “giáo dục cho mọi người”. 2. Tâm lí lứa tuổi nhi đồng 2.1. Khả năng tri giác “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
4 2.1.1. Khả năng tri giác chủ định vẫn chiếm ưu thế. So với lứa tuổi mẫu giáo thì thị giác của học sinh tiểu học nhạy bén hơn. Độ nhạy đó tăng lên trong suốt thời kỳ học tiểu học. 2.1.2. Khả năng phân tích một cách có tổ chức và sâu sắc. Khi tri giác ở học sinh các lớp đầu bậc tiểu học còn yếu, các em thường thâu tóm sự vật về toàn bộ, về đại thể tri giác. Trong dạy học giáo viên không chỉ dạy trẻ kỹ năng nhìn mà còn phải biết xem xét sự vật. Biết phát hiện những thuộc tính bản chất của sự vật hiện tượng. Không chỉ dạy trẻ nghe mà còn dạy trẻ biết cách lắng nghe. Điều này không chỉ được thực hiện trong lớp học. Mà còn được thực hiện khi đi tham quan thực tế, dã ngoại… 2.2. Khả năng trí nhớ 2.2.1. Trí nhớ còn mang tính trực quan – hình tượng. Học sinh đầu cấp thường có khuynh hướng ghi nhớ máy móc bằng cách lặp đi lặp lại nhiều lần. Chưa hiểu được những mối liên hệ, ý nghĩa của tài liệu học tập đó. 2.2.2. Các em thường học thuộc tài liệu học tập theo đúng câu, từng chữ. Các em không sắp xếp lại để diễn đạt theo lời lẽ của mình. Nếu được hướng dẫn thì trẻ em biết cách ghi nhớ tài liệu một cách hợp lý. Biết lập dàn ý để ghi nhớ. Khuynh hướng nhớ từng câu, từng chữ giảm dần. Ghi nhớ ý nghĩa tăng lên. Ở học sinh Tiểu học việc ghi nhớ các tài liệu trực quan hình tượng có nhiều hiệu quả nhất. 2.3. Khả năng tư duy 2.3.1. Tư duy của trẻ mới đến trường mang tính trực quan cụ thể, mang tính hình thức. Bằng cách dựa vào những đặc điểm trực quan của những sự vật hiện tượng cụ thể. 2.3.2. Tư duy của học sinh tiểu học chưa thoát khỏi tính trực quan cụ thể, còn mang tính cảm xúc. Trẻ dễ xúc cảm với tất cả những điều suy nghĩ. Giáo viên phải dạy cho các em cách suy luận phải có căn cứ khách quan. Phán đoán phải có dẫn chứng thực tế. Kết luận phải có tính chất đúng đắn logic. Suy nghĩ phải có mục đích. Mặt khác, khi nội dung và phương pháp dạy học được thay đổi tương ứng với nhau thì trẻ em có thể sẽ có được một số đặc điểm tư duy hoàn toàn khác. 2.4. Hình thành nhân cách Nhân cách của học sinh Tiểu học được hình thành trong hoạt động học tập, lao động, hoạt động xã hội và cả trong hoạt động vui chơi. Các em thường có khuynh hướng hành động ngay lập tức dưới ảnh hưởng của kích thích bên ngoài và bên trong. Nên ta thấy hành vi của các em dễ có tính tự phát, thường vi phạm nội qui của nhà trường và thường bị xem là “vô kỷ luật”. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
5 Nguyên nhân là sự điều chỉnh của ý chí đối với hành vi của lứa tuổi còn yếu, các em chưa biết đề ra mục đích của hoạt động và theo đuổi mục đích đó. Giáo viên nên tận dụng niềm tin này để giáo dục các em. Giáo viên là tấm gương sáng cho các em noi theo. Nhờ có giáo dục dần dần các em hết “ngây” nhưng còn giữ được chất “thơ” ở các em. 2.5. Hình thành tình cảm 2.5.1. Tình cảm của học sinh Tiểu học thể hiện rõ sự ngây thơ trong sáng. Trẻ dễ xúc cảm trước hiện thực, dễ tiếp thu những tình cảm tốt đẹp. 2.5.2. Đặc trưng chung là tính cụ thể, trực tiếp và giàu cảm xúc. Các em dễ bị lây xúc cảm của người khác. Vì thế, giáo viên phải quan tâm tổ chức đời sống chung của trẻ, phải điều hòa mọi quan hệ giữa các em. Muốn giáo dục tình cảm cho học sinh Tiểu học cần phải đi từ những hình ảnh trực quan sinh động. Phải khéo léo, tế nhị khi tác động đến các em. Tình cảm phải luôn được củng cố trong những hoạt động cụ thể. Muốn giáo dục trẻ em đạt kết quả tốt phải tuân theo những nguyên tắc giáo dục. II. Đặc điểm tình hình nhà trường Trường Tiểu học Nam Trung Yên được thành lập ngày 01/06/2008 theo quyết định số 934/QĐ-UBND của UBND Quận Cầu Giấy. Địa chỉ: Số 1 Nguyễn Quốc Trị – Yên Hòa – Cầu Giấy – Hà Nội 1. Đội ngũ cán bộ quản lí , giáo viên, nhân viên và học sinh 1.1. Cán bộ quản lí Các đồng chí trong Ban giám hiệu nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, có tinh thần học hỏi chuyên môn và trình độ quản lý. Có tinh thần đoàn kết, đồng lòng cùng giúp đỡ nhau trong công việc. 1.2. Giáo viên - Nhân viên Các đồng chí giáo viên có trình độ chuyên môn, nhiệt tình trong công tác, biết khắc phục khó khăn, luôn cố gắng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn. Đội ngũ giáo viên trẻ, 100% đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, luôn cố gắng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn và 100% giáo viên thường xuyên ứng dụng CNTT ở tất cả các môn học trong chương trình. Các tổ chuyên môn luôn có sự đoàn kết giúp đỡ nhau. Giáo viên chuyên biệt đã có biên chế ở tất cả các môn nên ổn định, có tinh thần trách nhiệm trong giảng dạy cũng như trong các hoạt động ngoại khoá của trường. Nhà trường có đầy đủ nhân viên: kế toán, văn thư, thư viện, thiết bị, bảo vệ, lao công. Nhiều đồng chí có trình độ chuyên môn tốt, nhiệt tình tham gia các phong trào của nhà trường, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
6 1.3. Học sinh Các em học sinh ngoan, có ý thức trong học tập. 100% học sinh tham gia học 2 buổi/ngày. Học sinh khuyết tật được tạo điều kiện hòa nhập khá tốt. Học sinh được chọn lọc bồi dưỡng các năng khiếu để tham gia nhiều hoạt động và các cuộc thi do Nhà trường, các cấp tổ chức. 2. Cơ sở vật chất Trường Tiểu học Nam Trung Yên được UBND Thành phố Hà Nội đầu tư xây dựng theo mô hình trường chuẩn Quốc gia. Trường được xây dựng khang trang trên một khuôn viên có diện tích rộng hơn 15000 m 2 trong khu đô thị Nam Trung Yên. Môi trường sư phạm yên tĩnh, đảm bảo sự thông thoáng và có hai cổng trường lưu thông thuận lợi khi tan học. Trường có đủ các phòng học, phòng chức năng, 01 nhà Thể chất; có khu hiệu bộ với 8 phòng làm việc, thư viện đạt Chuẩn, có phòng Đồ dùng đảm bảo các điều kiện để phục vụ cho công tác dạy và học. Lớp học, phòng học bộ môn sạch sẽ thoáng mát, lắp đặt hệ thống đèn chống cận, bảng chống loá theo đúng quy chuẩn. Có đủ các phòng chức năng như: Phòng Y tế; phòng Tin học, phòng nghệ thuật, phòng Thư viện, phòng Đội,... Sân trường rộng, thoáng. Khu vui chơi đẹp. III. Thực trạng của lớp chủ nhiệm 1. Thuận lợi: Khi được phân công chủ nhiệm lớp 1, tôi đã nhanh chóng phân tích nhận ra những thuận lợi cũng như những khó khăn trong nhiệm vụ của mình. Thứ nhất, tôi luôn nhận được sự quan tâm hỗ trợ từ Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn, các đồng nghiệp vững vàng chuyên môn, đạo đức, tác phong chuẩn mực, năng nổ nhiệt tình, sẵn sàng giúp đỡ khi tôi gặp khó khăn. Bản thân có sức khỏe tốt, có trình độ chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm chủ nhiệm lớp 1. Tôi thường xuyên tự học, tự đọc sách tâm lí để tích lũy kinh nghiệm. Đội ngũ giáo viên bộ môn của trường đạt chuẩn và trên chuẩn có kinh nghiệm giảng dạy, giáo dục học sinh, đặc biệt giàu kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh lớp 1. Sự phối kết hợp rất tốt giữa các lực lượng giáo dục (GVCN – GVBM – Đội TNTP HCM – Cha mẹ học sinh...) Đa số các bậc phụ huynh của lớp tôi chủ nhiệm có trách nhiệm trong công tác giáo dục, quản lý chặt chẽ việc học tập cũng như sinh hoạt hàng ngày của các con; tích cực hỗ trợ, giúp đỡ nhà trường và cô - trò về mọi mặt để thúc đẩy quá trình giáo dục của nhà trường ngày một đi lên. Phụ huynh học sinh rất tin tưởng vào khả năng giáo dục của giáo viên chủ nhiệm, tin tưởng nhà trường. Tập thể phụ huynh đồng thuận, ủng hộ mọi biện pháp của giáo viên, là bức trường thành vững chắc cho cả cô “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
7 và trò. Có thể nói, đây là một thuận lợi mang tính quan trọng góp phần vào thành công của công tác chủ nhiệm lớp 1. Đa số các em học sinh ngoan, có ý thức rèn luyện và học tập, nếp học tốt. Nhiều em ham học hỏi và hăng hái trong việc tiếp thu kiến thức mới, biết sửa đổi khi mắc lỗi, chấp hành tốt nội quy trường lớp. 2. Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi thì công tác chủ nhiệm lớp của tôi cũng còn tồn tại không ít khó khăn. Sự phân hóa về học sinh khá rõ rệt. Số học sinh thông minh, nhanh nhạy không nhiều, thay vào đó phần lớn học sinh có khả năng tư duy chưa tốt, học chậm và khả năng ghi nhớ chậm, không nhanh nhạy trong việc xử lý yêu cầu của môn học. Thậm chí có học sinh thiếu khả năng tư duy và nhận thức. Một số học sinh chưa có được sự quan tâm đầu tư đầy đủ từ phía gia đình. Còn không ít phụ huynh buông lỏng sự quản lý đối với con cái, vẫn còn tâm lý phó thác, tất cả trông cậy vào thầy cô chủ nhiệm (ngay cả việc kèm và đôn đốc con học). Thậm chí còn có phụ huynh hạn chế về nhận thức, hạn chế trong việc giáo dục con... Sức khỏe và tâm lý lứa tuổi nhi đồng của một vài học sinh không tốt cũng ảnh hưởng tới việc hòa nhập với lớp, tới việc học tập và rèn luyện năm học đầu cấp quan trọng này. Bảng thống kê điều tra thông tin học sinh đầu năm học 2019 – 2020 TT Nội dung thống kê Số lượng Tỉ lệ 1 Học sinh mạnh dạn, tự tin 13/46 28,3% 2 Học sinh rụt rè, nhút nhát 33/46 71,7% 3 Học sinh có hoàn cảnh khó khăn, gia đình 5/46 10,9% phức tạp, chưa được quan tâm 4 Học sinh chưa có khả năng tập trung, chậm,… 6/46 13% 5 Học sinh có vấn đề về sức khỏe (bệnh tim, 2/46 4,3% động kinh, hen xuyễn,...) IV. Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp 1 Trước thực trạng trên, là giáo viên chủ nhiệm tôi luôn suy nghĩ, tìm các biện pháp để giúp học sinh lớp mình có được môi trường học tập và rèn luyện tốt, an toàn, thân thiện, cụ thể: 1. Biện pháp 1: Củng cố, ổn định nền nếp Đây là việc làm mà tôi đã xác định với các em ngay từ đầu năm học, thậm chí các em đã được thấm nhuần từ những ngày đầu chập chững bước vào mái trường Tiểu học. Tôi đã dạy để các em hiểu rằng “tiên học lễ hậu học văn”; muốn học tốt thì trước hết phải có đạo đức tốt. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
8 Muốn có nền nếp tốt, tôi duy trì bộ máy cán bộ lớp uy tín, trung thực, gương mẫu và triển khai hệ thống các đầu sổ theo dõi thi đua; cho học sinh học lại nội quy trường – lớp; đề ra các hình thức khen thưởng và kỉ luật hợp lí. Bảng nội qui của Nhà trường Bảng nội quy lớp học 2. Biện pháp 2: Tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh Biện pháp này được tôi thực hiện từ rất sớm. Đầu năm học do các em chưa biết chữ nên ngay từ buổi học đầu tiên tôi đã gửi phiếu điều tra thông tin tới phụ huynh để thu thập các thông tin về từng học sinh. Từ đó có thể hiểu được tâm tư nguyện vọng của các em ngay khi bước chân vào lớp Một. Kết thúc một học kỳ, sang học kỳ hai tôi tiếp tục tìm hiểu thêm về tâm tư nguyện vọng của học sinh từ chính các em. Muốn thực hiện được điều đó, trước hết tôi đã phải tạo niềm tin trong các em ngay từ trong học kỳ một, biết lắng nghe khiến các em chân thành, thẳng thắn bày tỏ nguyện vọng. Sau đó, tôi hướng dẫn và tổ chức cho các em làm trong giờ sinh hoạt lớp đầu tiên của học kỳ hai. Bước 1: Học sinh chuẩn bị giấy màu khổ A4 Bước 2: Chọn ảnh cá nhân mà mình tâm đắc nhất Bước 3: Trang trí tờ giấy A4 theo sở thích và năng lực bản thân Bước 4: Học sinh viết những thông tin chủ yếu sau: + Nguyện vọng/ Mục tiêu phấn đấu + Đã làm gì để thực hiện mục tiêu + Khó khăn gặp phải khi thực hiện mục tiêu + Mong muốn về phía thầy cô và bố mẹ Bước 5: GVCN đọc và tổng hợp thông tin Việc hiểu được tâm tư, nguyện vọng của học sinh đã giúp tôi có những kế hoạch tiếp theo trong công tác chủ nhiệm. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
9 Em Trúc Mai bày tỏ nguyện vọng Em Minh Châu bày tỏ nguyện vọng 3. Biện pháp 3: Thay đổi hình thức và nội dung sinh hoạt lớp Thay vì tiến hành các bước và nội dung sơ cứng của giờ sinh hoạt lớp truyền thống, tôi đã linh hoạt thay đổi hình thức và nội dung các giờ sinh hoạt cuối tuần. Kết hợp với việc lồng ghép dạy bộ tài liệu nếp sống thanh lịch văn minh, giáo dục đạo đức tư tưởng Hồ Chí Minh...giờ sinh hoạt lớp được đan xen các hoạt động sau: 3.1. Tổ chức đối thoại trực tiếp hoặc gián tiếp Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm, đôi khi tôi xử lí các việc liên quan tới học sinh chưa khéo khiến cho học sinh có nhiều điều muốn tâm sự và thổ lộ nhưng còn e ngại chưa dám bộc bạch với cô, với bạn. Vì thế, giờ sinh hoạt lớp tôi khơi ngợi để các em bày tỏ, đối thoại trong không khí thân thiện, vui vẻ. Có khi tôi tổ chức theo hình thức viết tâm thư, viết những điều em muốn nói với thầy cô, bố mẹ và bạn bè. Để giúp học sinh viết điều các em muốn nói, tôi hướng dẫn các bước sau: Bước 1: Chuẩn bị giấy khổ A4 Bước 2: Viết tên mình cùng nickname đáng yêu mà bạn bè đặt Bước 3: Để các bạn học lần lượt mỗi người viết những ưu điểm, khuyết điểm của mình (chú ý những nhận xét đó không lặp lại). Những lời khen và lời góp ý chân thành của các em giúp bạn nhìn nhận những ưu và khuyết điểm để phát huy hoặc thay đổi, giúp bạn tiến bộ và rèn luyện tốt hơn. Bước 4: Hướng dẫn học sinh viết những lời “cảm ơn”, “xin lỗi”, “mong ước” và “hứa hẹn” để gửi cho bố mẹ và thầy cô.. Bước 5: Viết những điều tâm sự khó chia sẻ. Tôi gợi ý cho các em bằng việc đưa ra mệnh đề sau: “Có những lời yêu thương chưa kịp sẻ chia, có những nỗi buồn chưa kịp giãi bày, những tâm sự sâu kín chưa dám nói”. Con hãy viết để chia sẻ. Bước 6: GVCN đọc và tổng hợp thông tin và xử lí thông tin “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
10 Tờ ghi những lời khen và góp ý sẽ phát tới từng bạn học sinh, chọn lọc một số thông tin đọc trước lớp để như một hình thức khích lệ hoặc góp ý nhẹ nhàng với học sinh. Sau đó, tôi chuyển tới tay phụ huynh giúp phụ huynh có thêm thông tin khách quan, đa chiều về con em mình. Tờ ghi những lời “cảm ơn, xin lỗi, mong ước và hứa hẹn” cũng sẽ được chọn lọc để đọc trong những giờ sinh hoạt lớp, ưu tiên chọn những lời nhắn gửi chân thành, xúc động. Học sinh nhận xét bạn trong giờ sinh hoạt Bản viết những lời tâm sự khó nói cũng được xử lí tương tự. Quả thật khi đọc những bài viết đó, tôi thật sự xúc động. Dường như, tôi như chạm, như sờ thấy những góc khuất trong tâm trí của học sinh. Thì ra chúng – những đứa con của tôi đang dần trưởng thành và ngày càng đáng yêu. Chúng cũng có những niềm vui, nỗi buồn và sự hổ thẹn hay những áp lực riêng mà cha mẹ, thầy cô hay chính bản thân tôi đã vô tình đè lên đôi vai nhỏ bé của các con. Tôi chia sẻ trước lớp những bài viết có ý nghĩa nhằm thay đổi nhận thức, lan tỏa tình cảm tốt đẹp trong các con. Tất nhiên, trước khi tôi làm điều đó, tôi đã trao đổi riêng với học sinh để nhận được sự đồng ý của các con, tránh đẩy con vào tình huống bị “lộ tâm tư” mà không hề muốn. Mặt khác, tôi chọn ra một số bài viết về bố mẹ, gia đình để chia sẻ với phụ huynh. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
11 Em Nam Khánh và em Diệu Anh làm thiếp, viết lời cảm ơn bố mẹ 3.2. Đưa nội dung để học sinh thảo luận Các nội dung xoay xung quanh đời sống của các em như “Học sinh tới lớp cần chuẩn bị những gì?”, “Một ngày của học sinh lớp Một”, “Làm gì để trở thành một học sinh ngoan?”, “Bạn có đoàn kết với bạn bè?”, ... 3.3. Khuyến khích học sinh thể hiện sở trường: hát, nhảy hiện đại, chơi đàn, vẽ tranh, ... Em Hà My hát tặng các bạn Em Ngọc Quân tham gia thi vẽ tranh 3.4. Xem những video chia sẻ về cách đặt ra mục tiêu và chinh phục nó, cách viết chữ đẹp, kinh nghiệm biểu diễn trước đám đông, ... khích lệ tinh thần các em. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
12 Em Hà My và em Minh Tuấn tự tin tham gia giới thiệu sách, truyện Đối với tuần để tổng kết thi đua, tôi áp dụng qui tắc: nhận xét, tuyên dương, động viên và khích lệ học sinh, không mắng mỏ, chê bai hay miệt thị những học sinh vi phạm nội quy của nhà trường , của lớp học. Những hoạt động được tiến hành trong các giờ sinh hoạt lớp nêu trên đã giúp các em rèn kĩ năng, bộc lộ bản thân, tự tin, thậm chí các em giảm áp lực, yêu lớp, yêu bạn và gắn bó hơn với trường lớp, thầy cô. 4. Biện pháp 4: Thay đổi hình thức họp cha mẹ học sinh Nói tới họp phụ huynh, nhiều phụ huynh cho rằng: “Họp tiền – Tức là đi họp phụ huynh chỉ để nộp các loại tiền”. Nhưng không, với phụ huynh của lớp tôi, ngày họp được coi là cơ hội để bố mẹ có thể ngắm nhìn, theo dõi các hoạt động của con ở trên trường, lớp qua các hình ảnh mà tôi đã chụp và làm thành đoạn video để chiếu trong buổi họp. Và ngày họp cũng là một cơ hội để các phụ huynh giãi bày tâm sự với cô giáo, hay các phụ huynh chia sẻ kinh nghiệm kèm cặp con cho nhau. Từ đó các phụ huynh có thể đưa ra kế hoạch sinh hoạt và học tập cho con ở nhà hợ lý. Hay như trong cuộc họp phụ huynh cuối năm, ngoài việc chiếu video học sinh sinh hoạt và học tập ở lớp tôi còn chiếu các clip học sinh nêu cảm nghĩ về một năm học lớp Một và mong muốn bố mẹ, thầy cô như thế nào. Tôi cũng cho học sinh viết những lời mong ước, lời cảm ơn của bản thân lên những hình trái tim để kết thúc gửi tới từng phụ huynh của các em. Sau khi họp, từ kết quả học tập, rèn luyện của học sinh thêm những cảm nghĩ và mong muốn của các em tôi tin rằng mỗi phụ huynh sẽ có thể gần gũi và quan tâm tới con em mình hơn nữa. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
13 Không khí họp PH vui vẻ Mong muốn của HS gửi cho bố mẹ 5. Biện pháp 5: Đề ra chỉ tiêu phấn đấu và phương hướng hoạt động ngay từ đầu năm. Sau khi đã nắm bắt được mục tiêu, nguyện vọng của học sinh, căn cứ vào lực học cũng như khả năng phối kết hợp của các lực lượng giáo dục, đặc biệt của cha mẹ học sinh, tôi đưa ra chỉ tiêu phấn đấu cũng như phương hướng hoạt động. Chỉ tiêu và phương hướng hoạt động này đã được cha mẹ học sinh đồng thuận, được tập thể học sinh hiểu và cùng quyết tâm thực hiện. Trong cả một năm học, phương hướng như một bản lề để cô và trò triển khai các hoạt động học tập và rèn luyện, cùng với sự hậu thuẫn của cha mẹ học sinh nên vô cùng thuận lợi. Phương hướng, chỉ tiêu phấn đấu của lớp 6. Biện pháp 6: Trang trí lớp học “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
14 Chúng ta đều biết rằng môi trường giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh, đặc biệt là học sinh Tiểu học. Môi trường giáo dục tốt sẽ là nơi ươm mầm cho sự phát triển nhân cách tốt. Không gian lớp học là ngôi nhà chung của các em, ở trong môi trường đó học sinh được tiếp thu những tri thức bổ ích, được giáo dục rèn luyện thành người. Môi trường học tập càng thân thiện, gần gũi, hấp dẫn, thu hút thì sự hứng thú, say mê học tập càng tăng và đương nhiên hiệu quả giờ học sẽ càng cao. Việc trang trí không gian lớp học là một sự sáng tạo phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh tiểu học. Nó góp phần tạo cho các em nhận thức về cái đẹp và có ý thức giữ gìn trường lớp của mình xanh – sạch – đẹp. Nó có tác dụng giúp các em học tốt và thêm yêu trường - yêu lớp của mình hơn, các em có thêm niềm vui đến trường: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Phòng học của lớp được giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh trang trí V. Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm Với những biện pháp trên, lớp chủ nhiệm của tôi trong năm học vừa qua đã có được những kết quả vô cùng tự hào. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
15 1. Về phía tập thể lớp 1.1. Về mặt rèn luyện và thực hiện nội quy Tập thể lớp tham gia tích cực các hoạt động tập thể, hoạt động ngoại khóa do Nhà trường, Liên đội tổ chức, phát động như: biểu diễn văn nghệ chào cờ đầu tuần; học tập ngoại khóa tại trang trại Erahouse; huấn luyện kỹ năng thoát hiểm trên xe ô tô cho học sinh, giáo dục kỹ năng sống “Lòng biết ơn cha mẹ, thầy cô”, giáo dục kỹ năng “Phòng tránh tai nạn thương tích trong trường học”, tham gia nhảy flashmob chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam, tham gia biểu diễn võ thuật chào mừng Ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam, tích cực tham gia chương trình “Chào năm mới – Xuân yêu thương” . Đặc biệt, tập thể lớp tổ chức thành công gian hàng hội chợ quê – “Trung thu của em”. Ngoài ra còn rất nhiều buổi ngoại khóa chủ đề theo từng tháng. Chương trình Xuân yêu thương Chương trình giáo dục kĩ năng sống Biểu diễn võ thuật Ủng hộ “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
16 Tham quan học tập ngoại khóa Vui trung thu Thông qua các hoạt động giáo dục cùng các biện pháp áp dụng, kết quả lớp tôi đạt được như sau: - Tập thể lớp thực hiện nghiêm túc nội quy của trường, lớp. Không có hiện tượng học sinh vi phạm về trang phục, giờ giấc. - Tập thể lớp có nếp sống văn minh, thanh lịch. Không có hiện tượng học sinh nói tục, chửi bậy. - Mối quan hệ thầy trò, bè bạn chân thành, yêu thương. - Các em tự tin, hoạt bát, trung thực, đoàn kết, giúp đỡ nhau để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng thầy cô. - 100% Học sinh đều đồng tình với tiết sinh hoạt lớp khi tôi áp dụng các biện pháp trên. Sử dụng phiếu khảo sát để lấy ý kiến học sinh vào cuối năm học. *Các thành tích đạt được: Giải tập thể + Tập thể lớp nhi đồng 1A7 đã có thành tích tốt trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi quận Cầu Giấy năm học 2019 – 2020. + Tập thể lớp đạt danh hiệu lớp Tiên tiến – Xuất sắc. + Đạt giải Nhất nhảy flashmob chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 + Điểm thi đua, phong trào Kế hoạch nhỏ, các chương trình ủng hộ: Lớp 1A7 luôn là tập thể dẫn đầu trong khối 1. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
17 Điểm thi đua các hoạt động của lớp Giấy khen của Hội dồng Đội quận Giải Nhất thi nhảy flashmob Giải cá nhân + Em Tạ Phương Thảo đạt giải Khuyến khích cấp Quận cuộc thi “Thông điệp chiến thắng” + Em Hoàng Ngọc Quân đạt giải Nhất cuộc thi cờ vua lứa tuổi U6 cấp trường. + Em Nguyễn Hà My đạt giải Nhì cuộc thi Ngày hội đọc sách online cấp trường. + Em Nguyễn Mạnh Quân đạt giải Ba cuộc thi Ngày hội đọc sách online cấp trường. + Em Thân Minh Tuấn đạt giải Khuyến khích cuộc thi Ngày hội đọc sách online cấp trường. + Em Phạm Nguyễn Hà Châu đạt giải Khuyến khích cuộc thi Ngày hội đọc sách online cấp trường. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
18 Em Tạ Phương Thảo đạt giải Khuyến Thầy Hiệu trưởng trao thưởng cho khích cuộc thi “Thông điệp chiến thắng” HS đạt giải Cuộc thi đọc sách online 1.2. Về học tập Kết quả học tập và rèn luyện lớp 1A7 năm học 2019 - 2020 TT Kết quả đánh giá Số lượng Tỉ lệ Ghi chú 1 Hoàn thành Xuất sắc các nội dung 24 51,1% học tập và rèn luyện “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
19 2 Có thành tích vượt trội môn … 20 42,6% 3 Có tiến bộ về môn… 3 6,3% 4 Chưa hoàn thành 0 0 Nhìn vào kết quả đạt được của lớp chủ nhiệm trong năm học vừa qua, tôi nhận thấy số học sinh biết xác định mục tiêu học tập, số học sinh có ý thức học tăng lên nhiều so với đầu năm. Quan trọng hơn, tất cả các em đều hòa nhập tốt với môi trường học mới từ đó có ý thức, hăng hái, tích cực, chăm chỉ và chủ động học tập. Bởi thế, tập thể lớp đạt nhiều thành tích trong học tập và rèn luyện, tự tin chuẩn bị vào lớp 2. 2/ Về phía bản thân Mặc dù nhiều áp lực, nhiều khó khăn, thử thách nhưng tôi luôn tự hào về các học sinh nhỏ của mình. Tôi nhận được rất nhiều tình yêu, sự quý trọng và tin tưởng “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”
20 không chỉ của Ban giám hiệu, của các bạn đồng nghiệp trong hội đồng sư phạm mà quan trọng hơn là của đông đảo phụ huynh học sinh. Và niềm hạnh phúc không gì trân quý hơn đó là tình cảm của các học sinh nhỏ tuổi dành cho tôi. Các em thực sự coi tôi như một người mẹ thân thiết ở trường: có niềm vui gì cũng chia sẻ với cô, có nỗi buồn lo nào cũng tìm đến nói với cô. Các em tự tay làm những món quà nhỏ xinh tặng cô mỗi dịp kỉ niệm 8/3, 20/10, 20/11 và sinh nhật cô. Nhiều em có món đồ ăn yêu thích nào cũng mang lên mời cô, đi chơi xa cùng gia đình về đều mua quà tặng cô… Điều làm tôi thấy vui nhất là các em dù còn nhỏ nhưng luôn nhớ và thực hiện những điều tốt đẹp mà tôi cố gắng dạy bảo các em hàng ngày. Nhờ tiếp xúc thường xuyên và giáo dục các em hàng ngày mà bản thân tôi như được trẻ lại với sự hồn nhiên, ngây thơ, đáng yêu của lứa tuổi nhi đồng. Bên cạnh đó, tôi được tích lũy thêm những kinh nghiệm quí giá trong sự nghiệp giáo dục của mình. Khi áp dụng các biện pháp trên vào làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi cũng đã nhận được một vài thành tích nho nhỏ đây cũng chính là động lực để giúp tôi làm tốt công tác chủ nhiệm ở những năm học tiếp theo. Được nhận giấy khen của BCH Đoàn quận Cầu Giấy: Phụ trách lớp nhi đồng 1A7 đã có thành tích trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi năm học 2019-2020. . Đạt giải Nhất cuộc thi thiết kế bài giảng Elearning cấp trường. . Có SKKN về giáo dục hoạt động tập thể đạt loại A cấp Quận. GVCN đạt giấy khen của Hội đồng GVCN đạt giải Nhất Thiết kế bài Đội quận giảng Elearning về các HĐTT VI. Bài học kinh nghiệm Trong công tác chủ nhiệm lớp 1, dù đạt được những thành tích đáng tự hào, song tôi cũng tự mình rút ra những bài học sâu sắc như một nguyên tắc là chìa khóa giúp thành công. “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 1”