intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:31

39
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc học tốt phần Âm nhạc địa phương không chỉ giúp các em phát triển khả năng âm nhạc mà còn làm các em thêm yêu quí mảnh đất nơi mình sinh ra. Giúp các em phát huy và bảo tôn những nét văn hóa đặc sắc của người Tây Nguyên, góp phần xây dựng một đất nước ngày càng giàu mạnh sánh vai với các cường quốc năm châu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk

  1. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do lí luận: Như  chúng ta đã biết âm nhạc là một loại hình nghệ  thuật luôn gắn  liền với đời sống lao động tình cảm của con người, là món ăn tinh thần không   thể thiếu trong đời sống của mỗi chúng ta.  Việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đậm đà bản sắc của dân tộc   trong đó, việc đưa âm nhạc địa phương vào giảng dạy cho học sinh tiểu học   lại càng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh các thế lực thù địch, các  phần tử phản động đã, đang và tiếp tục dùng mọi âm mưu, thủ đoạn để  đưa  các loại văn hóa bạo lực, đồi trụy...để truyền bá lối sống thực dụng, làm cho   giới trẻ Việt Nam sống không có lý tưởng, ích kỷ và trụy lạc, làm cho họ lãng  quên các làn điệu dân ca, các trò chơi dân gian, các nét văn hóa đặc trưng của   dân tộc.          Vì vậy, đưa âm nhạc địa phương vào các hoạt động trong nhà trường   như  giảng dạy trong chương trình âm nhạc hay các hoạt động ngoài giờ  lên   lớp, các hoạt động văn nghệ, hội thi, câu lạc bộ… sẽ làm các em học sinh bớt   đi những căng thẳng, mệt mỏi sau những giờ  học tập văn hóa trên lớp, giúp   cho các em có thêm vốn hiểu biết về các giai điệu dân ca của địa phương Đăk  Lăk, thêm yêu thích và tích cực tham gia các hoạt động văn nghệ  trong và  ngoài nhà trường. 2. Lý do thực tiễn: Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ, nơi có nắng gió  đại ngàn, chim chóc, muông thú, nơi có muôn vàn nét văn hóa đặc sắc như các  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 1
  2. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk lễ hội đua voi, cồng chiêng, mừng lúa mới... Chính vì những nét văn hóa đặc   biệt đó Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Đăk Lăk đã đưa chương trình học hát địa  phương xen vào chương trình học hát chính thức, việc đưa phần âm nhạc địa  phương vào chương trình học giúp các em hiểu thêm về các nét văn hóa đặc  sắc  qua đó giúp các em thêm yêu mảnh đất quê hương nơi các em sinh ra và  lớn lên.         Khả năng âm nhạc của học sinh tiểu học có sự phát triển rõ rệt và khác  biệt từ  lớp 1 đến lớp 5.Ví dụ: học sinh lớp 1, 2 trí nhớ  còn hạn chế, các em  khó học thuộc những bài hát có lời ca tương đối dài hoặc có nhiều lời ca. Đến  lớp 3,4,5 khả  năng ghi nhớ  của học sinh đã được nâng cao hơn so với giai   đoạn trước. Biểu hiện về năng lực âm nhạc của học sinh rất khác biệt, mỗi   lớp thường có cả  những em học khá giỏi, trung bình và học yếu. Cũng có  những học sinh có năng khiếu ở mặt này nhưng lại yếu ở mặt khác, ví dụ: hát   đúng về  cao độ  thì lại chưa vững về  trường độ, có khả  năng gõ đệm tốt  nhưng lại chưa vận động phụ họa theo bài hát được. Đa số  các  em học sinh  có khả  năng hát kết hợp các hoạt động khác như: vận động theo nhạc, gõ  đệm, tham gia trò chơi… Hứng thú, sở  thích âm nhạc của học sinh hoàn toàn  không giống nhau, cảm nhận về âm nhạc của các em cũng có sự khác biệt rõ  rệt. Chương trình âm nhạc địa phương Đăk Lăk đã được đưa vào chương  trình học cho học sinh tiểu học khoảng hơn 2 năm nay. Tuy nhiên, tôi nhận   thấy một số em vẫn còn chưa hát đúng và chưa thể hiện đúng ý nghĩa của các  bài hát, các em chưa thực sự thích hát các bài hát địa phương của Tây Nguyên.  Cho nên tôi đã đưa vào thử nghiệm một số phương pháp giúp học sinh học tốt   âm nhạc địa phương trong trường Tiểu học nhằm giúp các em hát tốt các bàt  hát địa phương  của Đăk Lăk, đồng thời giúp các em hiểu biết thêm về các nét  văn hóa đặc biệt của người Tây Nguyên. Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 2
  3. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk 3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu một số  phương pháp giúp các em học tập tốt âm nhạc địa  phương Đăk Lăk. 4. Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường tiểu học Trần Quốc Toản. Năm học 2018 ­ 2019 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:   Việc dạy hát các bài hát địa phương  nhằm phát triển năng lực nhận  thức của học sinh, học mỗi bài hát giúp các em biết thêm về một nội dung, về  tác giả  hoặc đặc điểm riêng của người dân Tây Nguyên. Sự  phong phú về  mặt chủ đề, giai điệu mang tính đặc trưng của các dân tộc như: Ê Đê, Ba Na,   Gia – Rai…, các bài hát địa phương cũng giúp học sinh thêm hiểu biết về  cuộc sống, phong tục, tập quán và nét văn hóa đặc trưng của người dân ở Tây  Nguyên. Bên cạnh đó, dạy các bài địa phương còn phát triển năng lực ngôn  ngữ, lời ca làm vốn hiểu biết của học sinh trở  nên phong phú và sinh động   hơn. Đồng thời các em còn biết được các điệu nhảy, múa đặc trưng riêng của   các dân tộc thiểu số ít người sống ở Tây Nguyên.  Việc học tốt phần Âm nhạc địa phương không chỉ  giúp các em phát  triển khả năng âm nhạc mà còn làm các em thêm yêu quí mảnh đất nơi mình   sinh ra. Giúp các em phát huy và bảo tôn những nét văn hóa đặc sắc của người   Tây Nguyên, góp phần xây dựng một đất nước ngày càng giàu mạnh sánh vai   với các cường quốc năm châu. PHẦN THỨ II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở ly luân c ́ ̣ ủa vấn đề: .  Thông qua quá trình giảng dạy bộ môn Âm nhạc nói chung và Âm nhạc   địa phương nói riêng tôi nhận thấy điều đầu tiên là giáo viên và học sinh cần  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 3
  4. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk xác định mục đích, nhiệm vụ  và giá trị  của môn học này một cách đúng đắn   và cụ thể, phải hướng cho các em thấy việc dạy và học tốt môn Âm nhạc đối  với các em là điều cần thiết, qua sự nhận thức đúng đắn đó của học sinh mới  giúp cho giáo viên giảng dạy bộ môn Âm nhạc đạt hiệu quả cao được. Theo phân phối chương trình và biên soạn cho nên các tiết âm nhạc địa  phương thời gian học còn ngắn cộng thêm sự  phát triển trí tuệ  của các em   chưa hoàn chỉnh, tâm lý chưa ổn định nên ở lứa tuổi này các em rất dể thuộc   nhưng lại rất hay quên. Tiết trước dạy các em nhưng tiết sau hỏi lại thì  các  em đã quên, mà trong khi đó không có tiết ôn tập dành cho các tiết âm nhạc   địa phương. Theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo, Âm nhạc địa phương là các  tiết nằm xen trong tiết học chính khóa, đồng thời  thực hiện Công văn số  1229/SGDĐT – GDTH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2018   – 2019, quyết định 558/QĐ của Sở  giáo dục và đào tạo Đăk Lăk về  việc  hướng dẫn thực hiện tài liệu dạy học địa phương tỉnh Đăk Lăk. Nhà trường   đã có kế hoạch chỉ đạo đưa phần Âm nhạc địa phương giảng dạy trong năm  học 2018­ 2019. Việc đưa âm nhạc địa phương vào phần học hát nhằm giáo  dục học sinh có được những tình cảm tốt đẹp, cảm nhận được vẻ  đẹp của   các bài hát về  địa phương Đăk Lăk, giúp các em thêm yêu thích âm nhạc, có  khả năng tham gia ca hát ở trong và ngoài trường học. 2. Thực trang v ̣ ấn đề: Trường Tiểu học Trần Quốc Toản là một trường nằm trên địa bàn  thuộc xã Bình Hòa. Nhà trường đã có phòng học âm nhạc chuyên biệt, đầu tư  một số trang thiết bị phục vụ cho học âm nhạc như đàn Organ, kèn Melodion,   nhạc cụ  gõ: thanh phách, song loan...Có máy tính, máy chiếu phục vụ  dạy   học. Nhà trường có kết nối mạng Internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông   tin phục vụ giảng dạy. Ban Giám Hiệu nhà  trường  cùng  các  giáo  viên đã  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 4
  5. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk có sự  quan tâm nhiều cho môn học Âm nhạc. Các em học sinh ngoan và rất  yêu thích say mê học âm nhạc. Theo hướng dẫn của Sở Giáo dục tỉnh Đăk Lăk và Phòng Giáo dục Đào   tạo việc đưa âm nhạc địa phương vào chương trình học được thực hiện từ  những năm học trước, nhưng các bài hát địa phương là do giáo viên tự  lựa  chọn, tìm tòi. Cho tới đầu năm học 2018 – 2019 đã chính thức phát hành tập  tài liệu dạy – học âm nhạc Tỉnh Đăk Lăk, các bài hát cũng được giới thiệu,  qui định cho từng lớp học.  Tuy nhiên khi trực tiếp giảng dạy tôi cũng gặp phải một số  khó khăn  như  chưa có nhạc cụ  phục vụ  cho việc dạy học âm nhạc địa phương như:   Chiêng Đing, Đàn Tơ  – Rưng, Chiêng Gram. Các em chưa thích học các tiết   âm nhạc địa phương, hát chưa chính xác các ngũ cung của dân ca Tây Nguyên,   luyến, láy, hát chưa chuẩn về giai điệu, cả  về  cao độ  và trường độ. Các em   học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn khi thể hiện các bài hát địa phương. Vậy để  học sinh hát đúng giai điệu, lời ca các bài hát dân ca của địa  phương Đăk Lăk, các em hứng thú với việc học các bài hát địa phương, nắm  được một số đặc trưng cơ bản của để hát tốt các bài hát địa phương Đăk Lăk  tôi đã mạnh dạn thực hiện một số phương pháp như sau:  III. Các phương pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: Phương pháp 1:  Cách dạy các bài hát dân ca địa phương Đăk Lăk: Theo phân phối và sự hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đăk  Lăk các bài hát hát địa phương đưa vào giảng dạy trong chương trình dạy học   cụ thể như sau: Lớp 1: Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 5
  6. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Tuần 17: Học hát: Bài Đến trường ( Dân ca Ê Đê ) Tuần 31: Học hát: Bài Chiriria ( Dân ca Ê Đê ) Lớp 2: Tuần 12: Câu chuyện âm nhạc: Câu chuyện về chiếc trống H’ Gơr. Tuần 33: Học hát: Bài Em đi đến trường ( Đồng dao Hrê ) Lớp 3: Tuần 17: Học hát: Bài Vui mùa mai vàng ( Dân ca Ba Na ) Tuần   32:   Học   hát:   Bài   Dòng   suối   buôn   em   (   Từ   Đức   Minh   ).   Câu  chuyện âm nhạc: Y Mon – Nghệ sĩ của buôn làng. Lớp 4:  Tuần 15: Học  hát: Bài Lên nương ( Dân ca Gia Rai ). Câu chuyện âm  nhạc: Nghệ sĩ Vũ Lân với cây sáo vỗ. Tuần 32: Học hát: Bài Đêm trăng trên buôn mới ( Kpa Ylăng ) Lớp 5: Tuần 16: Học hát: Bài Âm vang tiếng cồng buôn em (Nguyễn Ngọc Châu) Tuần 32: Học hát: Bài Buôn Ma Thuật quê hương em ( Huỳnh Ngọc La  Sơn ). Câu chuyện âm nhạc: Cồng chiêng Tây Nguyên – Kiệt tác văn hóa  nhân loại. Các bài hát nằm trong biên soạn của tài liệu dạy – học Âm nhạc địa  phương tỉnh Đăk Lăk. Ngoài những bài hát bài hát mà các tác giả viết về Tây  Nguyên còn có rất nhiều bài hát dân ca của các dân tộc sống  ở  Tây Nguyên.   Cho nên, trước hết giáo viên phải giúp các em cảm nhận được cái hay qua  giai điệu của từng bài hát. Các bài hát dân ca địa phương Đăk Lăk lời bài hát  thường khó hát và khó nhớ  hơn vì vậy khi hướng dẫn các em thực hiện giáo  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 6
  7. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk viên có thể  vừa kết hợp nhạc cụ  chiêng Đinh hoặc sử  dụng đàn Organ mô  phỏng tiếng đàn Tơ – Rưng. Như vậy sẽ giúp các em dễ hát và nhanh nhớ lời   hơn. Các quãng âm của các bài dân ca cũng rộng hơn vì vậy giáo viên cần làm  mẫu cụ  thể  kết hợp với nhạc cụ. Đồng thời hướng dẫn cho các em so sánh   các ngũ âm của từng loại dân ca khác nhau.  Để  thực hiện dạy các bài hát địa phương một cách có hiệu quả  giáo  viên cần xây dựng chương trình, kế hoạch dạy học và được chuyên môn nhà  trường phê duyệt nội dung. Nắm vững và thực hiện qui trình dạy một bài hát  dân ca cần thực hiện theo các bước như sau: Bước 1: Giới thiệu bài hát: Về áp dụng những kĩ thuật trong dạy các bài hát dân ca địa phương Đăk  Lăk  ở  bước giới thiệu bài hát, tôi thường dùng bản đồ, tranh  ảnh để  giới  thiệu vị  trí địa lý và đời sống của các đồng bào dân tộc  ở  Tây Nguyên. Việc  sử dụng hình ảnh trực tiếp sẽ hấp dẫn học sinh và mang lại cho các em nhiều  kiến thức bổ  ích. Giáo viên cũng cần phải giới thiệu và giải thích được cho  học sinh về làn điệu và xuất xứ của bài hát mà các em đang được học. Ngoài  ra, giáo viên có thể cho các em xem một số video có các điệu múa đặc trưng  của dân tộc  ở  Tây Nguyên, một số  nhạc cụ  hoặc nét văn hóa đặc trưng của   dân tộc đó sau đó dùng lời để giới thiệu vài nét ngắn gọn về bài hát, nội dung,   xuất xứ hoặc một số nét về tác giả soạn lời cho làn điệu mà các em đang học. Ví dụ: Ở tiết 17, khi dạy bài hát “ Vui mùa mai vàng” dân ca Ba Na, tôi   đã sử dụng máy chiếu cho các em quan sát và nêu vị trí trên bản đồ những nơi  sinh sống chủ yếu của người Ba Na như tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Đăk Lăk. Cho  các em xem hình  ảnh về  người dân tộc Ba Na, đàn Tơ  – rưng của người Ba   Na, giới thiệu thêm cho các em biết vị anh hùng Đinh Núp thường gọi là Anh   hùng Núp cũng mang dòng máu của người dân tộc Ba Na. Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 7
  8. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk         Hình ảnh về người dân tộc Ba na       Đàn Tơ – rưng của người Ba na Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 8
  9. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Đinh Núp ( 1914 – 1999) là người dân tộc Ba na Bước 2: Nghe hát mẫu:       Giáo viên sẽ là người trực tiếp trình bày bài hát địa phương kết hợp đàn  giai điệu của bài hát. Sưu tầm băng đĩa hình, thông tin trên mạng Internet để  cho các em xem các bài hát trên đĩa hình, giới thiệu cho các em biết được về  trang phục và động tác múa hát đặc trưng của các đồng bào dân tộc sống Tây   Nguyên.              Ví dụ: Khi dạy bài hát: “Lên nương” sau khi hát mẫu giáo viên cho  các em xem một  vài  động  tác múa của dân tộc Gia Rai, cho học sinh xem   hình ảnh trang phục  của  dân  tộc Gia Rai.  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 9
  10. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Trang phục nam, nữ của người Gia Rai Bước 3: Tìm hiểu bài hát, giải thích từ khó, đọc lời ca:   Trước khi học hát, giáo viên giới thiệu về cao độ, trường độ, thang âm  có trong trong bài. Chia bài hát thành những câu hát ngắn, giáo viên hướng  dẫn, đánh dấu chỗ  cần lấy hơi, những chỗ luyến, láy, giải thích các từ khó,  các từ đệm, từ địa phương... Ví dụ: Giải thích một số từ ngữ mang tiếng địa phương trong bài hát để  học sinh hiểu được nội dung, ý nghĩa của các từ như: Trong bài hát “Hái rau”   – Dân ca Ê Đê từ  lá eng, rau hia, rau poong, rau pang: một số  lá, rau  ở  Tây  Nguyên, mí: mẹ… Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 10
  11. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Bước 4: Khởi động giọng: Trước khi học hát các dân ca địa phương của Đăk Lăk, giáo viên cho   học sinh khởi động giọng bằng cách đọc thang âm là ngũ cung của dân ca Tây   Nguyên để các em biết được sơ lược về âm hưởng của bài dân ca, có thể cho   các em luyện tập hơi thở với các nguyên âm a, u, ô, i Ví dụ: Khi dạy bài hát “Chi ri ria” – Dân ca Ê Đê tôi sẽ  cho học sinh  luyện thanh theo điệu trưởng với các ngũ cung Rê – Sol – La – Si – Rê theo  nguyên âm a. Việc sử  dụng mẫu âm này vừa giúp học sinh bước đầu được  nghe âm hưởng của bài hát, ngoài ra còn giúp các em được tiếp xúc với ngũ   cung của dân ca Ê Đê để học bài hát dễ dàng hơn. Bước 5. Dạy hát: Với nhiều đối tượng khác nhau có thể  hát đúng cao độ, trường độ  đã  khó, để  các em biết thể  hiện tình cảm và các một số  chỗ  luyến, láy, lướt,  ngân dài lại càng khó hơn. Điều này yêu cầu người giáo viên phải hướng dẫn   kĩ cho học sinh hát được chuẩn xác các bài hát dân ca Tây Nguyên, từ  đó có  những kỹ năng ca hát nhất định. Khi tập hát từng câu, giáo viên nên hạn chế dùng đàn diễn đạt mà cần   phải hát mẫu nhiều hơn (nghĩa là phải diễn đạt bằng chính giọng hát của   mình) để  giúp học sinh hát đúng những chỗ  khó, tiếng luyến láy, ngân nghỉ,   âm vực khó, cũng như thể hiện sắc thái đặc trưng của bài hát.  Ở một số câu hát cần sự luyến, láy, lướt, ngân thì giáo viên dành nhiều  thời gian tập luyện hơn. Sau khi giáo viên hát mẫu xong, có thể  cho một số  em hát tốt, có năng khiếu hát lại, nếu có chỗ chưa đúng thì sửa luôn để cả lớp  cùng nghe và nhận biết. Cũng vì có câu hát dài ngắn không đều, nên khi dạy   Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 11
  12. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk từng câu, có những câu phải dạy khá kĩ các em mới hát đúng giai điệu, cũng   như những tiếng hát luyến.  Ví dụ: Bài Đến trường, câu hát “ Nắng ban mai trên làng buôn em,em   tung tăng theo bạn đến trường” là câu hát dài và có tiếng hát lướt : “làng”  tôi  thường cho học sinh tập hát nhiều lần, kĩ hơn so với các câu khác. Ngoài ra,   tôi cũng hướng dẫn các em cách lấy hơi 2 lần, lần 1  ở  đầu câu và lần 2  ở  giữa câu hát. Khi dạy hát, để nghe các em hát như thế nào và sửa sai giáo viên không  hát cùng với học sinh. Lúc các em hát lại câu hát thì giáo viên đệm đàn và lắng   nghe để sửa sai và sửa những chỗ chưa đúng các em. Trong quá trình tập hát giáo viên cần luôn nhắc nhở  các em thể  hiện  đúng tính chất, sắc thái, tình cảm của bài hát, làn điệu dân ca. Hướng dẫn các  em tư thế ngồi hát và cách lấy hơi, mở khẩu hình. Bước 6. Luyện hát: Sau khi đã học bài hát giáo viên cho các em ôn luyện bài hát vừa được   học. Điều này không chỉ  giúp cho học sinh nhanh thuộc bài, hát chính xác mà  còn nâng cao kỹ  năng thể  hiện tình cảm, sắc thái của bài dân ca địa phương   Đăk Lăk. Giáo viên tổ chức nhiều hình thức luyện tập để  tiết học thêm sinh   động, giúp các em có thể thuộc bài hát ngay trên lớp.  Hướng dẫn học sinh cách hát các bài hát kết hợp với gõ đệm theo 3  cách: Phách, nhịp, tiết tấu lời ca. Tùy thuộc vào nhịp độ  của từng bài hát mà  giáo viên lựa chọn cách gõ đệm phù hợp với bài hát. Đồng thời, giáo viên làm  mẫu những động tác cơ  bản của các dân tộc như  Ba Na, Ê Đê... Từ  những  động   tác   cơ   bản     cũng khuyến khích các em có thể biểu diễn  bài hát   được  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 12
  13. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk học theo cách riêng của mình, và khi nhận thấy học sinh nào biểu diễn tốt,  giáo viên sẽ  chọn em đó hướng dẫn cho cả  lớp làm lại theo mình. Với cách  làm này, giúp các em học sinh tiếp nhận các bài hát ở mức độ  trọn vẹn nhất,  phát huy được khả  năng cảm nhận tốt nhất về  các bài hát địa phương. Giúp  các em học hỏi thêm về  phong cách, và động tác biểu diễn các bài hát địa  phương Đăk Lăk, đồng thời rèn luyện cho các em tính mạnh dạn, tự tin và tích  cực sáng tạo trong biểu diễn. Biện pháp này giúp học sinh tiếp nhận các bài dân ca ở mức độ trọn vẹ n  nhất, phát huy được khả năng cảm nhận tốt nhất về dân ca cho các em. Giúp  các em học hỏi thêm về phong cách, và động tác biểu diễn các bài dân ca. Giá o dục được các em tính mạnh dạn tự tin và tích cực,   sáng  tạo trong biểu diễn .  Ví dụ: Khi học xong bài hát: “ Em đi đến trường” – Đồng dao H Rê giáo  viên bình chọn ra 3 em làm ban giám khảo, sau đó tổ  chức thi đua giữa cá  nhóm. Yêu cầu các nhóm hát bài hát kết hợp với vận động phụ họa, múa các  động tác cơ bản của dân tộc Ba Na. Chính các em học sinh sẽ tự luyện tập và  đánh giá các bạn của mình. Sau khi ôn hát giáo viên trực tiếp nhận xét và đánh  giá kết của từng tổ. Tuyên dương những tổ  làm tốt, sửa sai kịp thời với   những bạn hát và vận động chưa chính xác. Bước 7. Củng cố, kiểm tra:  Phần củng cố, luyện tập được lặp đi lặp lại nhiều càng giúp học sinh   cảm thụ, cảm nhận, hiểu được cái hay,cái đẹp của bài hát, làn điệu dân ca mà  các em đang hát. Ở phần củng cố giáo viên nêu rõ tính chất đặc trưng của dân  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 13
  14. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk ca Tây Nguyên để các em ghi nhớ và thể hiện đúng tính chất của bài hát được  học. Cụ thể như: Dân ca Gia Rai: Giai điệu của dân ca Gia Rai thường nồng nàn, mạnh   mẽ, sâu đậm, thiết tha, vui buồn tột cùng, dễ đi sâu vào lòng người. Thường   được tiến hành theo quãng 5 đúng đi xuống liền bậc (Sol­Pha­Mi­Đô). Sự tiến  hành của các giai điệu có thể thay đổi nhưng tiết tấu thì ít khi thay đổi. Dân ca Ba Na:  Dân ca Ba Na có tính chất thiết tha, nồng nàn nhưng  không bước đến tột cùng của tình cảm do dùng nhiều quãng 4 ( Si­Mi hay Mi­ Si). Giai điệu Ba Na có tính bình  ổn, ít có đột biến, thường là những khúc   nhạc ngắn, nhịp điệu đơn giản.. Dân ca Ba Na cũng đem cảm giác lắng dịu,  êm đềm. Dân ca Ê Đê: Dân ca Ê Đê thường được trình bày  ở  điệu trưởng với   thang âm ngũ cung quen thuộc ( Re – Sol – La – Si – Re), những quãng nửa   cung chỉ  thỉnh thoảng mới xuất hiện tạo nên sự  biến đổi giai điệu một cách   nhẹ nhàng nhưng rất  ấn tượng, kết hợp cả hai yếu tố trữ tình và mạnh mẽ,  dàn trải và nhịp điệu. Dân ca Ê Đê có 2 thể hát chính là hát nói (Kứt) và hát có   giai điệu (Muynh), sau này có sự  xuất hiện của điệu Ei rei là sự  biến dạng  của lối hát có giai điệu (hát đối đáp). Khi nắm bắt được những nét khái lược về  đặc trưng của dân ca Tây   Nguyên, việc lựa chọn và đưa vào phần dạy những bài hát địa phương tự  chọn hay giới thiệu dân ca Tây Nguyên trong những buổi ngoại khóa của giáo  viên sẽ có sức thuyết phục hơn. Điều quan trọng là thông qua một bài dân ca  cụ thể, giáo viên sẽ giới thiệu được cái hay, cái đẹp của một nền văn hóa đặc  trưng của các dân tộc Tây Nguyên Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 14
  15. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk   Ví dụ: Sau khi học xong bài hát “Vui mùa mai vàng” – Dân ca Ba Na:   Các em thấy được sự  tha thiết, nồng nàn nhưng không tới mức tột cùng của   tình cảm là đặc trưng rất riêng của dân ca Ba Na, từ  đó các em thêm yêu các   làn điệu dân ca và thêm yêu mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ.   Phương pháp 2: Phân loại đối tượng học sinh: Có thể nói đây của là 1 phương pháp quan trọng trong quá trình dạy học   âm nhạc. Giáo viên phải là người nắm vững khả  năng học tập của từng em  sau đó xây dựng đôi bạn cùng tiến. Cho các em học tập và thực hành hát từ  bạn của mình. Tôi sẽ cho các em học sinh khá, giỏi ngồi cạnh những em yếu  hơn. Hướng dẫn để các em có thể kèm cặp và chỉnh sửa lẫn nhau. Những em   học sinh yếu hơn giáo viên sẽ trực tiếp hướng dẫn. Sau đó phân chia từng đối  tượng cụ thể theo từng mức độ.  Đối với những em học sinh khá, giỏi giáo viên sẽ cho các em chủ động  các hoạt động học tập. Sau khi học hát xong sẽ cho các em khá, giỏi đi kiểm  tra các bạn, sau đó trực tiếp sửa sai và hát cùng với những bạn chưa thực hiện   được. Đồng thời giáo viên cũng giao cho những học sinh khá, giỏi làm mẫu  các cách gõ đệm của bài hát, hoặc sáng tạo những điệu múa cơ  bản của các   bài hát.  Đối với những em học sinh có lực học trung bình, yếu, kém ngoài việc   được bạn hướng dẫn, giáo viên sẽ là người trực tiếp hướng dẫn, sửa sai cho   các em. Cho các em thực hiện những câu hát ngắn, dễ trước sau đó tăng dần  tốc độ. Thường xuyên động viên, khen ngợi để các em có động lực học tập. Ví dụ: Khi học bài hát “ Đêm trăng trên buôn mới” lớp 4 – Nhạc và lời:  Kpa Y lăng, trước tiên tôi sẽ  sắp xếp để  các em có giọng hát tốt, phát âm   chuẩn ngồi gần những em học sinh hát chưa chuẩn cao độ  để  các em có sự  hỗ  trợ  về cảm âm, giọng hát của những bạn hát tốt hơn. Phân chia theo bàn,  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 15
  16. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk nhóm, tổ  để  các em hát được bài hát. Sau đó sẽ  cho các nhóm kiểm tra chéo  lẫn nhau. Cuối cùng sẽ tổ  chức thi đua giữa các nhóm, thành lập ra ban giám   khảo của cuộc thi (giám khảo là các em học sinh). Như vậy các em sẽ vừa hát   đúng giai điệu và lời ca của bài hát vừa tự tin, chủ động trong hoạt động học   tập. Phương pháp 3: Dạy âm nhạc thường thức kết hợp với giới thiệu   các nhạc cụ đặc trưng của Tây Nguyên Mỗi một lớp học, phần âm nhạc địa phương đã có sự  hướng dẫn phân  chia theo mức độ  học tập cho các em. Ngoài học các bài hát địa phương, dân  ca của Tây Nguyên các em còn có những câu chuyện kể về những nhạc sĩ có  tên tuổi  ở  Tây Nguyên, câu chuyện về  những nhạc cụ  của người dân Tây  Nguyên hay những nét văn hóa đặc trưng của các dân tộc ít người  ở  Tây   Nguyên ( hát Ei – Rei, lễ hội cồng chiêng...). Vì vậy, để  đạt hiệu quả  trong  phần dạy học âm nhạc thường thức giáo viên cần đi đủ trình tự các bước, cụ  thể như sau:   Bước 1: Kể  chuyện âm nhạc: Đối với phần kể  chuyện giáo viên cần  phải   nắm   vững   nội   dung   câu   chuyện   và   kể   theo   cách   của   mình.   Khi   kể  chuyện chú ý đọc diễn cảm kết hợp với sử  dụng hình  ảnh để  các em khắc  sâu được nội dung câu chuyện. Kể  câu chuyện 2 lần, lần 1 kể  đầy đủ, lần   thứ 2 kể tóm tắt kết hợp với hình ảnh. Bước 2: Học sinh kể chuyện: Sau khi được nghe câu chuyện, giáo viên  yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung vừa nghe tùy theo năng lực diễn đạt của  các em. Giáo viên chuẩn bị  các câu hỏi để  giúp học sinh khắc sâu nội dung   của câu chuyện. Khi trả  lời xong các câu hỏi học sinh đã ghi nhớ  được nội  dung câu chuyện, giáo viên treo tranh rồi yêu cầu một số em khá, giỏi kể lại   câu chuyện. Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 16
  17. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Bước 3: Giới thiệu nhạc cụ của các đồng bào dân tộc Tây Nguyên Sau khi nghe xong nội dung câu chuyện, giáo viên cho học sinh quan sát  các hình ảnh về các loại nhạc cụ cần giới thiệu. Ghi âm sẵn âm thanh của các  nhạc cụ  cho học sinh nghe, có thể  hướng dẫn về  cách sử  dụng cơ  bản của   loại nhạc cụ cần giới thiệu. Ví dụ:  Tuần 32 – Lớp 5: Học hát: Bài Buôn Ma Thuột  quê hương em  ­Câu chuyện âm nhạc: “ Cồng chiêng Tây Nguyên – Kiệt tác văn hóa nhân   loại” ở lớp 5, sau khi học xong bài hát, tổ chức các hoạt động kể chuyện giáo   viên có thể  giới thiệu những hình  ảnh về  Cồng chiêng Tây Nguyên, một di  sản văn hóa đã được UNESCO công nhận. Giáo dục các em yêu quí và bảo vệ  di sản văn hóa cồng chiêng. Đồng thời cho các em xem 1 đoạn video diễn tấu   cồng chiêng của đội nghệ dân Ê Đê tại Buôn Trấp. Đội chiêng ở Buôn Trấp Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 17
  18. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk Trình diễn cồng chiêng Tây Nguyên Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 18
  19. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk             Bộ cồng chiêng của người đồng bào Ê Đê Phương pháp 4: Đưa âm nhạc địa phương vào các hoạt động ngoài  giờ lên lớp trong trường tiểu học: Để  việc học hát các bài hát âm nhạc địa phương đạt hiệu quả  cao,   ngoài những bài hát được phân phối trong các tiết học bản thân tôi còn đưa  âm nhạc địa phương kết hợp với các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài  giờ lên lớp của học sinh. Cách thực hiện cụ thể như sau: + Vào các tiết sinh hoạt tập thể  của nhà trường sau khi sinh hoạt các  chủ  điểm của nhà trường xong, tôi thường chọn một bài hát có giai điệu và  lời ca dễ ghi nhớ để tập luyện cho học sinh toàn trường. Sau đó cho học sinh   xung phong lên biểu diễn. Như  vậy, các em vừa thuộc thêm một bài hát địa   phương vừa tự  tin khi trình bày bài hát. Thay đổi hình thức tổ  chức vào mỗi  Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 19
  20. Đề tài: Một sô ph ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk tuần (ví dụ: Tuần 1  các em sẽ được học hát, tuần 4 các em được biểu diễn   các bài hát địa phương đã học, tuần 8: giáo viên tổ chức trò chơi, nội dung câu   hỏi xoay quanh tìm hiểu về Tây Nguyên như: (Dân ca Ê Đê có giai điệu như  thế  nào? Em hãy nêu tên những dân tộc sống  ở  Tây Nguyên? Người Tây  Nguyên có những lễ hội, nét văn hóa đặc trưng gì?...) + Tuyên truyền các bài hát địa phương qua các buổi phát thanh măng   non của trường: Tại trường của tôi, chương trình phát thanh măng non luôn   được chú trọng, mỗi tuần đều có một buổi phát thanh măng non, đây chính là  dịp tốt nhất để học sinh cả trường cùng có cơ hội để thưởng thức các bài hát   địa phương Đăk Lăk. Sau nội dung của buổi phát thanh măng non, tôi sẽ  cho   học sinh nghe một bài hát địa phương Đăk Lăk. Thường xuyên thay đổi hình  thức trình bày để tránh sự nhàm chán cho học sinh. Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh nghe hát, thay đổi hình thức nghe như  tuần này sẽ  cho học sinh nghe bài hát “ Gọi lúa” – Dân ca Mơ  Nông bằng  băng đĩa, tới tuần sau sẽ cho một em học sinh trình bày bài hát H’ren lên rẫy –  Sáng tác Nguyễn Cường, tới tuần kế  tiếp sẽ  cho một nhóm gồm 5 em thể  hiện bài hát “ Em nhớ  Tây Nguyên “ – Nhạc và lời: Văn Tấn – Trần Quang   Huy. Như  vậy, các em vừa được nghe nhiều bài hát dưới nhiều hình thức,  vừa thích thú, vừa có ý thức thi đua học tốt, yêu thích và mong muốn được thể  hiện các bài hát địa phương. + Phối hợp với nhà trường, đội thiếu niên, đoàn thanh niên tổ chức các  cuộc thi như: Thi hát dân ca, Thi vẽ  tranh, Em yêu Tây Nguyên…Thông qua  các cuộc thi này sẽ  làm tăng vốn hiểu biết của các em về  mảnh đất Tây  Nguyên, các em biểu diễn tự  tin các bài hát địa phương. Cách tổ  chức các   cuộc thi có thể thể thực hình bằng nhiều hình thức như: Ngươi th ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana ̀ ̀ ́ ̉ 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2