SKKN: Một số giải nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen môi trường xung quanh

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br /> "Một số giải nâng cao chất lượng cho trẻ 5­6 tuổi làm quen môi trường  <br /> xung quanh”<br /> Họ và tên: Ngô Thị Nhung­ GV MN Hưng Thủy<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1.1. Lý do chọn sáng kiến:<br />   Hồ  Chí Minh từng nói: “Non sông Việt Nam có trở  nên vẻ  vang hay  <br /> không, dân tộc Việt Nam có trở  nên sánh vai với các cường quốc năm châu hay <br /> không, chính là nhờ phần lớn ở công học tập của các cháu”.<br />        Đúng như  thế, non sông Việt Nam có lớn mạnh hay không, xã hội Việt <br /> Nam có phồn vinh hay không điều đó phụ  thuộc phần lớn vào sự  nghiệp giáo  <br /> dục của nước nhà. Trẻ  em là người trực tiếp được giáo dục, là chủ  nhân của  <br /> tương lai đất nước. Do đó, sự  nghiệp “trồng người” đã và đang được Đảng và <br /> Nhà nước ta quan tâm, coi trọng hàng đầu. Giáo dục Mầm non là khâu đầu tiên <br /> trong hệ thống giáo dục. Đây chính là nền tảng cho sự hình thành và phát triển <br /> nhân cách của con người mới trong xã hội mới. Hơn ai hết, bản thân tôi là một  <br /> giáo viên Mầm non, tôi rất hiểu vai trò của mình trong sự nghiệp “trồng người”,  <br /> tôi nguyện đem hết khả năng và tâm huyết của mình để  chăm sóc, giáo dục và <br /> giúp trẻ phát triển hài hòa, cân đối về mọi mặt.<br /> Thế giới xung quanh luôn là điều mới lạ, chúng luôn muốn được tìm tòi, <br /> được quan sát, tiếp xúc, được hiểu biết nhiều hơn về  mối quan hệ  đơn giản  <br /> giữa các sự  vật xung quanh từ  đó vốn từ  của trẻ  ngày càng phong phú và phát  <br /> triển năng lực hoạt động trí tuệ và tư duy của trẻ. Từ những mục tiêu trên tôi đã  <br /> có suy nghĩ cần tổ  chức cho trẻ  làm quen với môi trường xung quanh như  thế <br /> nào và làm quen những gì để tạo hứng thú kích thích sự chú ý của trẻ, góp phần  <br /> nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Chính vì thế   ở  trường Mầm non <br /> môn học Làm quen với môi trường xung quanh vô cùng quan trọng đối với trẻ 5  <br /> ­ 6 tuổi, nó là phương tiện rèn luyện cho trẻ  phát triển ngôn ngữ  nói, nó có tác <br /> dụng to lớn trong việc hình thành nhân cách cho trẻ  Mầm non. Đó là mục tiêu <br /> chính của việc cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh là giúp trẻ phát triển <br /> về  kỹ  năng, thẩm mỹ, hình thành tình yêu đối với thiên nhiên cuộc sống con  <br /> người xung quanh trẻ.<br />          Môi trường xung quanh trong trường mầm non là quá trình cho trẻ  nhận  <br /> thức về thế giới xung quanh, những quy tắc  ứng xử với mọi người. Hình thành <br /> cho trẻ  những kiến thức về  chính bản thân mình như: giới tính, tên, tuổi....các <br /> thành viên trong gia đình trẻ, một số nghề phổ biến trong xã hội và những danh  <br /> lam thắng cảnh, di tích lịch sữ, các ngày lễ hội sự kiện văn hóa của quê hương  <br /> đất nước, hay các hiện tượng tự nhiên, các hiện tượng thời tiết mà trẻ cần nhớ <br /> để giúp trẻ  chính xác hóa các biểu tượng mà trẻ  thu nhận, lĩnh hội được. Khi  <br /> trẻ  được   làm   quen   với   thế   giới   xung   quanh   sẽ   giúp   trẻ   tích   lũy được  <br /> kiến thức,  kĩ năng về tự nhiên và xã hội,  giúp trẻ phát triển một cách toàn diện <br /> về Đức ­ Trí ­ Thể ­ Mĩ ­ Lao động.<br />   Với tầm quan trong trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với Môi trường  <br /> xung qanh (LQMTXQ) và xuất phát từ  trách nhiệm và lòng nhiệt huyết với  <br /> nghề, từ mục tiêu giáo dục con người mới phát triển toàn diện đáp ứng nhu cầu <br /> của toàn xã hội. Đối với trẻ  việc LQMTXQ đóng một vai trò quan trọng trong  <br /> quá trình hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ nên tôi chọn đề tài " Một số  <br /> giải nâng cao chất lượng cho trẻ 5­6 tuổi làm quen môi trường xung quanh”  <br /> làm đề tài nghiên cứu cho năm học này.<br />  1.2. Điểm mới và phạm vi áp dụng của đề tài: <br /> * Điểm mới của  đề tài.<br /> Trên thực tế  có rất nhiều đồng nghiệp đã viết về  đề  tài này, tuy nhiên <br /> mỗi đề tài đề cập đến những khía cạnh khác nhau của việc  nâng cao chất lượng <br /> cho trẻ 5­6 tuổi làm quen môi trường xung quanh, phù hợp với tình hình thức tế <br /> của từng trường. Đối với sáng kiến kỹ thuật của Tôi, điểm mới của đề tài là đã <br /> sử  dụng một số  biện pháp mới có tính khả  thi cao, phù hợp với tình hình của <br /> nhà trường, tác động và có hiệu quả rất lớn giải nâng cao chất lượng cho trẻ 5­<br /> 6 tuổi làm quen môi trường xung quanh đối trẻ trong toàn trường.<br /> Đề  tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề  xuất những quan điểm <br /> phù hợp cho quá trình hoạt động ở trường mầm non có hiệu quả.<br /> * Phạm vi áp dụng đề tài.<br /> Nội dung đề  tài viết trên tinh thần tập hợp những kinh nghiệm đúc kết <br /> được của bản thân, chủ  yếu là những giải pháp trong việc  dạy trẻ  khắc phục <br /> tật nói lắp, nói ngọng, tại trường mầm non nơi tôi đang công tác. Đê tai nay co<br /> ̀ ̀ ̀ ́ <br /> ̉ ́ ̣ ̣<br /> thê ap dung rông rai, có hi<br /> ̃ ệu quả đôi v<br /> ́ ới các trường mâm non trên đia ban huyên<br /> ̀ ̣ ̀ ̣  <br /> ̣ ̉ ̉ ̉ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̃ ́ ới các trường <br /> Lê Thuy, tinh Quang Binh noi riêng va co thê ap dung rông rai đôi v<br /> ̀ ́<br /> mâm non trong t<br /> ̀ ỉnh và trên toàn quốc noi chung<br /> ́ .<br />                                               2. PHẦN NỘI DUNG:<br /> 2.1. Thực trạng:<br />         Thực tế trong quá trình chăm sóc các cháu hằng ngày với độ tuổi 5 ­ 6 tuổi  <br /> bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác <br /> định những mục tiêu và nội dung chương trình về  chương trình giáo dục mầm <br /> non làm cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của  <br /> trường và lớp mình đang công tác, để  khai thác những cái hay, cái đẹp nhằm <br /> giáo dục tinh thần cho các cháu.<br /> Khi được khám phá xã hội trẻ sẽ phát triển khả năng về ngôn ngữ, tư <br /> duy, óc quan sát, tính tò mò, thích khám phá từ đó nhận thức của trẻ về xã hội <br /> xung quanh được phong phú, đa dạng, chính xác hơn. Khi nhận thức được các <br /> sự vật hiện tượng trẻ muốn nói lên sự hiểu biết của mình bộc lộ những suy <br /> nghĩ, tình cảm của trẻ. Từ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển trẻ nói năng mạch lạc <br /> hơn, vốn từ của trẻ phong phú và đa dạng hơn, trẻ biết sử dụng từ chính xác, <br /> biết mạnh dạn hơn, nhằm phát triển ở trẻ tình cảm kỷ năng xã hội và kỷ năng <br /> giao tiếp tốt hơn. Hình thành cho trẻ hành vi văn minh trong cuộc sống, trong <br /> quan hệ với mọi người. Vì vậy, giáo viên là người đóng vai trò chủ đạo, người <br /> tổ chức, hướng dẫn trẻ khám phá xã hội một cách chủ động, sáng tạo. Đồng <br /> thời giáo viên cũng cần hòa nhập với trẻ, tham gia các hoạt động với trẻ lôi <br /> cuốn trẻ tích cực, hứng thú  tham gia vào các hoạt động, tổ chức tốt các hoạt <br /> động cho trẻ. Để thực hiện được điều đó, giáo viên mầm non phải có kiến thức <br /> khoa học về nuôi dạy trẻ hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, có vốn kiến thức <br /> phong phú phải nắm được mục đích, yêu cầu về kiến thức, kỷ năng, giáo dục <br /> của từng bài để truyền thụ cho trẻ có hệ thống, chính xác, đảm bảo được yêu <br /> cầu của bài học và khả năng nhận thức của trẻ. Trẻ sinh ra được sống trong <br /> nền văn minh nhân loại. Môi trường xã hội vô cùng phong phú, đa dạng hấp dẫn <br /> trẻ, bao bộc quanh trẻ. Trong khi đó khả năng vận động, hoạt động của trẻ còn <br /> nhiều hạn chế, ngôn ngữ của trẻ chưa phát triển, vốn từ của trẻ còn nghèo. Vì <br /> vậy cô giáo phải thường xuyên  tổ chức cho trẻ khám phá xã hội xung quanh trẻ.<br /> Năm học 2016­2017, tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu <br /> giáo 5­6 tuổi. Trường nơi tôi đang đang công tác có bề dày truyền thống dạy và <br /> học. Nhiều năm liền trường đạt danh hiệu: “ Tập thể lao động tiên tiến”. Nhất <br /> là trong năm học này tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường đang ra sức <br /> quyết tâm phấn đấu xây dựng nhà trường ngày càng phát triển . Bản thân Tôi là <br /> một giáo viên dạy lâu năm nhất ở trường, Tôi xác định rõ vai trò, trách nhiệm <br /> của mình, cùng với chị em phấn đấu để trường đạt được kết quả trên, mà trước <br /> hết là việc nâng cao chất lượng cho trẻ 5­6 tuổi làm quen môi trường xung <br /> quanh cho trẻ. Khi thực hiện đề tài này, tôi gặp những thuận lợi khó khăn sau:<br />          *Thuận lợi:<br />     ­ Được sự quan tâm và chỉ đạo của các cấp lãnh đạo như Sở GD&ĐT, <br /> Phòng GD&ĐT Lệ Thủy, đặc biệt là Ban giám hiệu nhà trường luôn bồi dưỡng <br /> chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Hai giáo viên đứng lớp đều có trình độ <br /> Đại học, nhiệt tình, yêu trẻ, nắm được tâm lý của trẻ ở từng lứa tuổi mẫu giáo <br /> ­ Bản thân được tham dự lớp tập huấn, các tiết thao giảng của cụm, của <br /> trường tổ chức nên nắm chắc phương pháp về MTXQ khá vững vàng, luôn trau <br /> dồi kiến thức học hỏi kinh nghiệm của chị em trong trường để nâng cao trình <br /> độ chuyên môn, có ý thức phấn đấu và rèn luyện tác phong sư phạm của một <br /> người giáo viên.<br />          ­ Các cháu ở lớp khoẻ mạnh, nhanh nhẹn có tính tìm tòi khám phá .<br /> ­ Phụ huynh ở đây luôn quan tâm đến con em mình đưa đón trẻ thường <br /> xuyên tạo điều kiện cho việc tuyên truyền phối kết hợp với gia đình­nhà trường <br /> trong việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn. Luôn ủng hộ nhiệt tình các hoạt động, <br /> phong trào của trường, lớp. Kết hợp với giáo viên để  giúp trẻ học tập tốt.<br />    * Khó khăn: <br /> ­ Do trường thuộc xã có điều kiện kinh tế  đặc biệt khó khăn  nên cơ  sở <br /> vật chất còn hạn chế.<br /> ­ Con em trong độ tuổi đến trường thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo cao.  <br /> Cụ thể ở lớp học 3/30 hộ nghèo. 3/30 hộ cận nghèo.<br /> ­ Trình độ  nhận thức của trẻ không đồng đều, một số  trẻ  chưa hứng thú  <br /> vào giờ học. <br /> ­ Một số trẻ còn rụt rè, nhút nhát, khả năng diễn đạt về ngôn ngữ và giao  <br /> tiếp <br /> còn hạn chế.<br />           ­ Một số cháu thuộc diện con đông, kinh tế khó khăn, phòng học còn thiếu <br /> ... nên đa số các cháu chưa qua đào tạo 3­4 tuổi.<br /> ­ Đồ  dùng tự tạo để trẻ  khám phá còn nghèo nàn, trường  chưa xây dựng <br /> khu vui chơi để trẻ khám phá, trải nghiệm, quan sát...<br /> ­ Một số  cháu có bố  mẹ  đi làm ăn xa, sống với ông bà nên việc đến lớp <br /> còn gặp  nhiều trở ngại.<br />  Xuất phát từ  những thực tế  trên tôi đã khảo sát thực trạng của lớp mình <br /> như sau:<br /> * Khảo sát thực trạng của lớp trước khi thực hiện sáng kiến:<br /> Tổng  XL Tốt XL Khá XL TB XL Yếu<br /> số trẻ SL % SL % SL % SL %<br /> 30 6 20 7 23,33 10 33,33 7 23,33<br /> <br /> Qua khảo sát ban đầu như  trên tôi thấy kết quả trên trẻ  chưa cao là điều <br /> tôi cần phải suy nghĩ để  tìm ra những giải pháp tốt nhất  giúp trẻ  5­6 tuổi học  <br /> tốt tiết môi trường xung quanh. Chính vì vậy mà tôi đã tìm tòi nghiên cứu đưa ra <br /> "Một số giải pháp cho trẻ 5­6 tuổi học tốt tiết môi trường xung quanh" như sau:<br />        2.2. Các giải pháp thực hiện:<br /> 2.2 1: Tìm hiểu đặc điểm, điều kiện của trẻ.<br /> Trong cùng một lứa tuổi nhưng có trẻ nhanh nhẹn hoạt bát, có trẻ  mạnh <br /> dạn tự tin có trẻ thì e dè nhút nhát. Có trẻ sống trong gia đình có điều kiện , có  <br /> trẻ nghèo khổ. Chính vì vậy, mà cô giáo cần phải tìm hiểu nắm rõ đặc điểm tâm <br /> sinh lý và  nhận thức của từng trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp cho  <br /> độ tuổi của lớp mình phụ trách. <br /> Việc đầu tiên tôi làm là tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình trẻ như: điều kiện <br /> kinh tế, là con thứ  mấy trong gia đình , địa lý nhà trẻ  sống... để  biết được trẻ <br /> thuộc diện hộ  gia đình như  thế  nào, trẻ  nào được bố  mẹ  quan tâm, trẻ  nào bị <br /> thiệt thòi. Từ đó cần cung cấp cho trẻ những gì, bù đắp cho trẻ những gì.<br />   Tiếp theo là khảo sát kết quả trên trẻ về Lỉnh vực phát triển nhận thức <br /> môi trường xung quanh, đồng thời thường xuyên theo giỏi  mọi hoạt động của <br /> trẻ  để  nắm bắt tình hình thực tế  của lớp, đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức <br /> của từng trẻ, trẻ nào tốt, khá, trẻ nào Trung bình, yếu. Tốt mặt nào, yếu về mặt <br /> nào để tôi lựa chọn hình thức giáo dục cho phù hợp. <br /> Ví dụ:  Khi cho trẻ  trò chuyện về  tên, tuổi, giới tính của trẻ  tôi cần lựa  <br /> chọn hệ thống câu hỏi phù hợp với độ  tuổi của lớp tôi, câu hỏi từ dễ đến khó, <br /> từ đơn giản đến phức tạp và câu hỏi dễ hiểu, gần gủi sát với đề tài đang truyền  <br /> tải cho trẻ. Với những câu hỏi khó và trừu tượng hơn tôi thường gọi những trẻ <br /> tốt và khá trả  lời, còn những trẻ  nhận thức, ngôn ngữ  có phần hạn chế  tôi lựa <br /> chọn hệ thống câu hỏi đơn giản hơn, ít từ hơn... <br /> Chẳng hạn: với trẻ  tốt và khá tôi đặt câu hỏi: Con hãy tự  giới thiệu về <br /> bản thân mình nào? Như vậy trẻ sẽ giới thiệu về  họ và tên của trẻ, ngày sinh, <br /> giới tính và sở thích của trẻ.... Nhưng với trẻ nhận thức, ngôn ngữ còn hạn chế <br /> tôi đặt câu hỏi: Họ tên con là gì? Con sinh ngày tháng năm nào? ...<br /> Ngoài ra, tôi còn phân nhóm cho trẻ  hoạt động nhanh nhẹn ­ chơi với trẻ <br /> yếu, để  trẻ  giúp đỡ  nhau. Trong quá trình chơi cùng nhau trẻ  có điều kiện để <br /> giao lưu, trao đổi thúc đẩy nhau hoạt động tốt hơn, đồng thời trẻ  được trải <br /> nghiệm mình từ đó trẻ tích cực hoạt động và hoạt động tốt hơn. <br /> Như  vậy việc tìm hiểu đặc điểm nhận thức của trẻ  đã thực sự  giúp trẻ <br /> học tốt hơn<br />  2.2.2  Tạo điều kiện cho trẻ tìm tòi, khám phá, trải nghiệm, học hỏi <br /> Môi trường xã hội luôn thay đổi, vận động không ngừng. Tuy nhiên sự <br /> vận động, thay đổi đó có chu kỳ, có tính quy luật đòi hỏi có thời gian. Vì vậy, <br /> để cho trẻ tận mắt nhìn thấy sự thay đổi của xã hội đòi hỏi giáo viên cần có sự <br /> linh hoạt, nhạy bén, biết tận dụng mọi cơ hội để tổ  chức cho trẻ tìm tòi, khám  <br /> phá thử nghiệm giúp cho sự hiểu biết của trẻ được chính xác sâu sắc hơn. <br />  Ví dụ: Trong tiết dạy cho trẻ  "Trò chuyện về  ngày 20/11", cô sưu tầm <br /> các loại tranh  ảnh về  ngày 20/11,....Ngoài ra cô còn sử  dụng các hình  ảnh về <br /> ngày 20/11 trình chiếu trên máy tính cho trẻ  được trực tiếp trò chuyện về  nội  <br /> dung của các hình  ảnh đó. Qua đó trẻ  được khắc sâu về  ý nghĩa của ngày nhà  <br /> giáo Việt Nam nhằm giáo dục  ở  trẻ sự  biết  ơn, lòng kính trọng đối với các cô <br /> giáo thầy giáo. <br />           Hoặc tiết “Trò chuyện về nghề nghiệp của bố mẹ” tôi giao nhiệm vụ cho  <br /> trẻ  về  nhà hỏi bố  mẹ  mình làm nghề  gì, làm việc  ở  đâu? nghề  đó tạo ra sản  <br /> phẩm gì?...Trong tiết học tôi cho trẻ được trải nghiệm những gì mà trẻ biết, trẻ <br /> thấy để trẻ tự nói lên được nghề nghiệp của bố mẹ mình, để trẻ khắc sâu kiến  <br /> thức hơn tôi lựa chọn một số hình ảnh các nghề mà bố mẹ trẻ làm cho trẻ xem  <br /> nhằm kích thích sự hứng thú của trẻ vào tiết học hơn<br />    Tổ chức ngày hội ngày lễ như" Tết trung thu” tôi cho trẻ biết ý nghĩa của <br /> ngày tết trung thu là ngày rằm tháng tám, ngày tết trung thu của thiếu nhi , tập  <br /> các tiết mục văn nghệ  có nội dung về  tết trung thu như    bài “ Chú cuội chơi <br /> trăng, Vầng trăng cổ  tích, Rước đèn dưới trăng... Chuẩn bị  sân khấu, hóa trang,  <br /> mâm cổ ...Tạo điều kiện cho trẻ cùng cô trang trí, sắp xếp trong buổi lễ như tự <br /> mặc trang phục, bày mâm quả, sắp xếp nghế ngồi...Tất cả thể hiện một niềm  <br /> thích thú dâng trào  ở  trẻ  thơ  khi hòa mình vào các ngày lễ  hội lớn. Qua đó trẻ <br /> hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của các ngày lễ  hội và luôn biết trân trọng <br /> nó.<br />   Ví dụ: “Tìm hiểu về trường mầm non “ tôi cho trẻ thường xuyên quan sát <br /> các hoạt động của trường như  Trong trường có những ai? Công việc của từng  <br /> người trong trường làm gì?... trong khi tổ  chức trên tiết học tôi cho trẻ  cùng <br /> nhau khám phá những gì mà trẻ  biết trẻ nhìn thấy ở  trường mầm non như vậy <br /> kích thích trẻ  tìm tòi, khám phá và trải nghiệm, trẻ  hứng thú kể  cho cô và các  <br /> bạn biết về những gì mà trẻ biết về trường mầm non  nơi trẻ đang học, trẻ tự <br /> hào về trường và yêu trường, yêu lớp... <br /> Hoặc trong khi tổ  chức cho trẻ  chơi  ở  góc phân vai tôi tổ  chức cho trẻ <br /> đóng vai cô giáo­ học sinh, gia đình, bác sĩ ­ bệnh nhân, cô bán hàng...tôi dẩn dắt <br /> trẻ  về  nội dung của chủ  đề  chơi nhằm giúp trẻ  tái tạo và nhập vai chơi phù  <br /> hợp, từ  đó phát huy tính tích cực của trẻ, trẻ  thể  hiện vai chơi của mình như <br /> cách ứng xử, giao tiếp đúng mực. <br />    Các buổi sinh hoạt chiều tôi thường tổ  chức cho trẻ  cũng cố  hóa kiến <br /> thức vừa trích được  ở  trên tiết học hoặc mở  rộng kiền thức cho trẻ về những  <br /> nội dung sắp cho trẻ được làm quen nhằn tích lũy kiến thức, khơi gợi tính tò mò <br /> ham hiểu biết của trẻ bằng cách trò chuyện, cho trẻ xem hình ảnh, tổ chức các  <br /> trò chơi, tổ  chức các hoạt động tạo hình như  vẽ, nặn, làm alun về  các đề  tài <br /> khám phá xã hội.<br /> Tổ chức cho trẻ tham quan di tích lịch sữ ở quê hương qua đó đã khơi dậy  <br /> sự  tìm tòi, khám phá, trải nghiệm của trẻ, trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động  <br /> hơn, những hoạt động đó giúp trẻ  có lòng yêu quê hương, đất nước, yêu quý <br /> những người thân trong gia đình, yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè trẻ  cảm cuộc  <br /> sống quanh trẻ thú vị rất nhiều.<br /> Chính nhờ  những hoạt động  ấy mà trẻ  nhớ  rất lâu kiến thức trẻ tích lũy <br /> được đồng thời trẻ ham  thích tìm tòi, khám phá, hứng thú tham gia vào các giờ <br /> học các hoạt động của lớp.<br /> 2.2 3 Sử dụng đồ dùng trực quan.<br /> Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học chiếm một vị trí rất quan trọng <br /> trong việc giúp trẻ tiếp thu những kiến thức. Bởi lẽ trực quan trong dạy học huy <br /> động được tất cả các giác quan tham gia vào quá trình nhận thức của trẻ.<br /> Nhận thức rõ tầm quan trọng của đồ  dùng trực quan đối với tiết môi <br /> trường xung quanh cho nên ngay từ đầu năm học tôi mạnh dạn đề xuất với ban <br /> giám hiệu nhà trường trang bị  thêm cho các lớp các thiết bị  đồ  dùng dạy học  <br /> như  ti vi, bảng, tranh  ảnh lô tô, và một số  các mô hình mô phỏng để  phục vụ <br /> dạy học.<br />         Khi lập kế  hoạch cho mỗi tiết học tôi đã rất chú ý tới cách thức truyền  <br /> tải kiến thức với trẻ đặc biệt đồ  dùng trực quan vừa phải mang tính thẩm mỹ, <br /> tính chính xác và sự sáng tạo từ đó kich thích được sự hứng thú, ham hiểu biết ở <br /> trẻ. <br /> Phương tiện trực quan trong các hoạt động dạy và học rất đa dạng như:  <br /> Đồ dùng trực quan bằng vật thật: cốc,chén, con cá, các loại rau­quả, …Các loại <br /> mô hình: Mô hình máy bay, Tàu hỏa...Các loại tranh ảnh, lô tô.Tôi luôn lưu ý tới  <br /> việc sử dụng đồ  đùng trực quan phải phù hợp với nội dung từng tiết dạy ngay <br /> từ  khi lập kế  hoạch cho mỗi tiết môi trường xung quanh  tôi luôn suy nghĩ và <br /> lựa chọn những đồ  dùng trực quan sao cho trẻ  dễ  hiểu và thích thú đối với  <br /> những tiết chủ đề  về môi trường xã hội thì tôi lựa chọn tranh, ảnh để  dạy trẻ. <br /> Đối với những đồ dùng trực quan là đồ chơi tôi đưa vào trong các tiết dạy như: <br /> Đồ chơi của bé, phương tiện giao thông, con vật…Qua những đồ chơi được làm  <br /> khéo léo giống với thực tế sẽ giúp trẻ chú ý quan sát đồ  chơi, chơi với đồ  chơi <br /> để khám phá những kiến thức về đối tượng.Vì trẻ mẫu giáo có sự tưởng tượng  <br /> chưa phong phú, kinh nghiệm sống của trẻ còn ít nên tôi thường xuyên tận dụng  <br /> các vật thật để dạy trẻ. Khi cho trẻ được tiếp xúc với vật thật thì tôi nhận thấy <br /> trẻ hứng thú và nắm bắt kiến thức một cách rõ ràng nhất.<br /> Ví dụ: Khi tìm hiểu về quả cam tôi dùng quả cam thật cho trẻ quan sát và <br /> trải nghiệm. Đây là quả  gì? nhìn xem quả cam có hình gì? Màu gì? hãy sờ  xem  <br /> vỏ  của chúng có đặc điểm gì? muốn biết cam có mùi gì hãy đưa lên mũi ngửi <br /> xem nào… sau đó nếm thử vị của cam sau đó hỏi trẻ về vị của cam (có trẻ  nói  <br /> chua, trẻ nói ngọt) từ đó tôi giải thích “Qủa cam chưa chín có vị  chua, còn quả <br /> cam chín có vị  ngọt” khi được trải nghiệm thực tế thì trẻ  đã nắm vững những  <br /> kiến thức tôi muốn truyền đạt. Qua bài về quả cam tôi không những đã cho trẻ <br /> tìm hiểu một cách tổng quát về quả cam mà còn dạy trẻ kĩ năng bổ cam và vứt  <br /> rác đúng nơi.<br />    Việc sử  dụng màn hình, máy chiếu cũng là một hình thức sử  dụng trực <br /> quan vì vậy tôi thường xuyên sử  dụng tạo  điều kiện  để  cho trẻ  nắm kiến <br /> thức.Thông qua những cảnh quay, đoạn băng được đưa lên màn hình sẽ  tạo ra  <br /> sự  thay đổi, sự  mới lạ  cho trẻ  vì tất cả  những sự  vật hiện tượng đều có thể <br /> chụp lại, quay lại để  đưa lên màn hình cơ  hội để  trẻ  khám phá những sự  vật­  <br /> hiện tượng, con vật… mà trẻ  khó có cơ  hội tiếp xúc như: tìm hiểu động vật  <br /> sống trong rừng, động vật sống dưới biển…<br />         Việc sử  dụng đồ  dùng trực quan phải được sử  dụng một cách linh hoạt  <br /> và sáng tạo. Trong tiết dạy tôi không sử dụng một loại đồ dùng từ đầu đến cuối  <br /> cũng không sử dụng quá nhiều loại ôm đồm để trẻ khó hiều mà tôi phối hợp các  <br /> loại đồ dùng trực quan sao cho phù hợp, linh hoạt từng phần sao cho trẻ không <br /> nhàm chán.<br />    Ví dụ: Trong tiết dạy cho trẻ làm quen với một số  loại rau tôi có thể  sử <br /> dụng một số loại đồ dùng như: Tranh lô tô, vật thật, đồ chơi, màn hình, mô hình  <br /> kết hợp với nhau sao cho linh hoạt và phù hợp như phần đầu giới thiệu bài cho <br /> trẻ  đi thăm mô hình vườn rau với nhiều loại rau, phần cung cấp kiến thức cho  <br /> trẻ  quan sát các loại rau thật, phần mở rộng cho trẻ xem trên màn hình một số <br /> loại rau khác và các món ăn từ rau, phần luyện tập cho trẻ đi chơi trò chơi qua  <br /> những đồ rau nhựa, tranh lô tô.<br /> Việc kết hợp sử dụng linh hoạt các loại đồ  dùng trực quan trong tiết học  <br /> tôi thấy trẻ hứng thú hơn mỗi khi học khám phá khoa học, kiến thức tôi truyền <br /> đạt vì thế mà dễ dàng và trẻ ghi nhớ hơn<br /> 2.2. 4 Tổ chức quan sát trước tiết học.<br /> Trẻ  Mẫu giáo với đặc điểm "Chơi bằng học, học bằng chơi" qua quá <br /> trình dạo chơi tham quan hoặc tham gia vào các hoạt động như  đọc thơ, kể <br /> chuyện, các trò chơi, trẻ được quan sát đối tượng ở môi trường sống nhằm  kích  <br /> thích sự ham hiểu biết, sự thích thú của trẻ, từ đó trẻ hiểu, khắc sâu vào trí nhớ <br /> những đặc điểm của đối tượng đó. Cô giáo có thể  tổ  chức ngoài tiết học, vào  <br /> buổi sáng, sau khi đón trẻ  hoặc buổi chiều sau khi trả  trẻ. Những buổi ngoại  <br /> khoá cô có thể  cho trẻ  đi tham quan một số  nơi liên quan đến bài học trên tiết  <br /> dạy. Mục đích của việc quan sát đối tượng đang ở môi trường sống nhằm kích <br /> thích sự ham hiểu biết, sự thích thú của trẻ.<br /> Ví dụ:  Trước khi tổ  chức tiết học "Một số  con vật sống trong rừng"  <br /> Trẻ  được đi tham quan vườn bách thú bằng mô hình, cô cho trẻ  được nhìn và  <br /> nghe thấy tiếng kêu của các con vật, cô có thể bằng cách tạo hứng thú cho trẻ <br /> bắt trước tiếng kêu của các con vật, lúc này trẻ  có thể  đoán ra đó là tiếng kêu <br /> con gì?<br /> Ví dụ:  Với bài "Quá trình phát triển của cây từ  hạt" Trong giờ  hoạt  <br /> động ngoài trời cô cho trẻ quan sát một chậu cảnh không có cây xanh và cô hỏi  <br /> trẻ:<br /> Chiếc chậu này dùng để  làm gì? Sau đó cô cho trẻ quan sát cô gieo hạt  <br /> vào chậu cảnh để  trẻ  có điều kiện quan sát sự  trưởng thành của cây xanh, cô <br /> cho trẻ quan sát thêm tranh ảnh minh hoạ.<br />  Ví dụ: Trước khi tổ chức tiết học cho trẻ làm quen: Một số phương tiện <br /> giao thông trong khi đón trẻ và khi trẻ chuẩn bị ra về. Cô giáo có thể tổ chức cho  <br /> trẻ tham gia trò chơi "Người tài xế giỏi" bằng những câu đố, bài thơ, bài hát trẻ <br /> biết được người tài xế đó điều khiển loại phương tiện giao thông gì?<br /> Nhờ có những buổi dạo chơi tham quan với các hoạt động ngoài tiết học tôi đã <br /> cung cấp cho trẻ  một số  biểu tượng  ở  thế  giới xung quanh nên khi bước vào <br /> tiết học cả cô và trẻ cùng thấy nhẹ nhàng và thoải mái.<br /> 2.2 5 Tổ  chức hoạt động khám phá môi trường xung quanh  thông qua  <br /> tiết học<br /> Ở  lứa tuổi Mầm non tư  duy tưởng tượng của trẻ rất phong phú và đa <br /> dạng. Chính vì vậy cô giáo phải giúp trẻ thật sự hứng thú trong giờ học, nhằm  <br /> hướng sự tập trung chú ý của trẻ vào đối tượng cần quan sát. Muốn vậy ngay từ <br /> phút đầu tiên phải xây dựng tình cảm tạo không khí vui tươi, phương pháp giới <br /> thiệu bài phải sinh động và gắn liền với nội dung bài dạy. <br />           Tiết học đạt kết quả thì việc đầu tiên cần làm là xác định đề tài, bổ sung,  <br /> chính xác những kiến thức về đề tài đó cho bản thân. Tiếp tục tôi xác định mục  <br /> tiêu cÇn ®¹t cña ho¹t ®éng đó ®èi víi trÎ . Sau đó tôi cần xác định hình thức <br /> truyền thụ kiến thức cho trẻ? KÕt qu¶ mong ®îi ë trÎ ho¹t ®éng nµy lµ g×?...<br /> ChuÈn bÞ ®å dïng, ®å ch¬i và mọi điều kiện  để tổ chức cho tiết dạy  <br /> ®Çy ®ñ, t¹o t©m thÕ tho¶i m¸i gi÷a c« vµ trÎ.<br /> Lựa chọn hệ thống câu hỏi phù hợp với thực tế của bài dạy và  với nhận <br /> thức của trẻ, hệ thống câu hỏi phải đi từ dễ đến khó, lựa chọn câu hỏi nào dành <br /> cho trẻ tốt, trẻ yếu...chú ý phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ, kích thích lôi <br /> cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tự nguyện, hứng thú. <br /> VD: §Ò tµi " Tìm hiểu về một số loài hoa” chủ đề thực vật.<br /> Giáo viên chuẩn bị hiều loài khác nhau; Hoa thật, hoa làm bằng xốp, hình <br /> ảnh chiếu trên máy... <br /> Mỗi một câu hỏi tôi đưa ra phải được nhiều trẻ trả lời, tùy phụ thuộc vào <br /> nhận thức của từng trẻ để tôi đặt câu hỏi, câu gợi ý sao cho tất cả trẻ biết được <br /> cấu tạo của hoa cúc, màu sắc của hoa.  Khi trẻ  trả lời cô giúp trẻ  trả  lời trọn  <br /> câu. Đối với trẻ  giỏi cô cho trẻ trả  lời những câu hỏi khó hơn. Câu hỏi có tính <br /> chất trừu tượng đòi hỏi trẻ  phải tư  duy, suy nghĩ. Sau khi trẻ  nêu ý kiến nhận <br /> xét các loại hoa xong tôi khái quát lại. sau đó mỡ  rộng ra các màu sắc của loại  <br /> hoa đó. Như  tôi cho trẻ  quan sát hoa hồng màu đỏ  bằng hoa thật thì sau đó tôi  <br /> mỡ  rộng thêm màu sắc của hoa hồng bằng cách cho trẻ  xem hình  ảnh trên tivi <br /> hoa hồng vàng , hoa hồng màu hồng, hoa hồng tím. Để  kích thích tính nhanh  <br /> nhẹn, sáng tạo của trẻ, đồng thời tạo cho trẻ  thể hiện tình cảm của mình với <br /> một số loài hoa , tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi, hát, múa về các loại hoa…<br /> <br />             2.2.6.  Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh:<br /> Việc nhận thức của các bậc phụ huynh về bộ môn này là một vấn đề. <br /> Tôi luôn gặp gỡ và trao đổi với các bậc phụ huynh để họ hiểu rõ về bộ môn <br /> Làm quen môi trường xung quanh. Vì trẻ Mầm non là lứa tuổi đang học ăn, học <br /> nói. Vì vậy việc cho trẻ làm quen môi trường xung quanh có ý nghĩa rất lớn đối <br /> với trẻ, nó là phương tiện phát triển lời nói của trẻ, giúp trẻ nói mạch lạc, rõ <br /> ràng, nó góp phần giáo dục nhân cách làm người cho trẻ. Chính vì vậy các bậc <br /> phụ huynh nên tạo điều kiện cho con mình đi tham quan ở các nơi trẻ sẽ lĩnh <br /> hội được những gì trẻ đã được quan sát và trẻ ghi nhớ có chủ định và khi trẻ <br /> đến lớp cô cho trẻ quan sát mô hình hoặc tranh ảnh trẻ sẽ nhớ lại và nói được <br /> rõ ràng mạch lạc hơn.<br /> Thường xuyên theo dỏi nắm bắt về tình hình học tập của trẻ, đặc điểm <br /> tâm sinh lý và nhận thức của từng trẻ để trao đổi với phụ huynh, đề nghị phụ <br /> huynh kết hợp với lớp để sưu tầm tranh, ảnh, truyện, các thông tin, tài kiệu liên <br /> quan đến chủ đề đang và sẽ thực hiện, hướng dẩn phụ huynh cách thức tích lũy <br /> kiến thức, kinh nghiệm để cung cấp cho trẻ học ở nhà.<br />  Luôn nhắc nhỡ phụ huynh luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo về <br /> cách ứng xử, giao tiếp, các mối quan hệ, tình yêu thương...trong gia đình, <br />  Kết hợp với phụ huynh tổ chức các ngày lễ hội ở trường như ngày Khai <br /> giảng, ngày Tết trung thu, ngày tết thiếu nhi, hội thi bé với vận động. Tạo  mọi <br /> điều kiện để tất cả các phụ huynh cùng tham gia, được tham gia phụ huynh <br /> nhận thức sâu sắc hơn, hiểu biết ý nghĩa của ngày lế hội ở trường hơn, nhờ <br /> vậy mà phụ huynh chuyển tải được một số kiến thức cho trẻ, trẻ hiểu rỏ hơn <br /> về các ngày lễ hội.<br /> Bằng cách làm như vậy phụ huynh biết được tầm quan trọng của việc <br /> khám phá môi trường xung quanh  đối với trẻ, phụ huynh tạo mọi điều kiện cho <br /> trẻ thường xuyên giao tiếp với mọi người xung quanh, phát huy được tính mạnh <br /> dạn, tự tin của mình trong giao tiếp làm tăng nhận thức của trẻ một cách hiệu <br /> quả.<br />             Nhờ có sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường và có sự nỗ lực của bản <br /> thân tôi, tôi nhận thấy sự phát triển nhận thức của trẻ ngày càng đạt kết quả <br /> cao.<br />  2.3. Hiêu qua công tac:<br /> ̣ ̉ ́   <br /> Qua một thời gian thực hiện hiện các biện pháp trên tôi rất phấn khởi về <br /> sự tiến bộ của trẻ, trẻ rất thích học môn học làm quen với môi trường xung <br /> quanh kết quả cụ thể như sau:<br /> ­ Về phía trẻ:  <br /> Tổng  XL Tốt XL Khá XL TB XL Yếu<br /> số trẻ SL % SL % SL % SL %<br /> 30 10 33,33 16 53,33 3 10 1 3,33<br /> <br /> ­ Về phía giáo viên:<br /> Cô giáo cần có lòng say mê khám phá môi trường xung quanh , mong <br /> muốn tìm hiểu về các sự vật hiện tượng lòng ham hiểu biết của cô giáo phải <br /> được thể hiện trong mọi hoạt động để làm gương cho trẻ lôi cuốn trẻ vào các <br /> hoạt động khám phá, tìm hiểu về khám phá khoa học<br /> Giáo viên có những kiến thức cơ bản về khoa học tự nhiên và khoa học xã <br /> hội , nắm vững nội dung chương trình và có kỹ năng sử dụng linh hoạt các <br /> phương pháp, luôn có ý thức trong việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức <br /> cho trẻ khám phá khoa học theo hướng tích cực các hoạt động của trẻ và lấy trẻ <br /> làm trung tâm. Cô luôn tạo cho trẻ môi trường học tập “ Học mà  chơi, chơi mà <br /> học”<br /> Luôn động viên kịp thời và giúp trẻ tập luyện thường xuyên cho trẻ được trải <br /> nghiệm khám phá và tạo các điều kiện tốt nhất để trẻ có khả năng tư duy và <br /> phát triển tốt. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cô giáo và gia đình trong việc <br /> tổ chức cho trẻ thực hiện các hoạt động trong trường mầm non.<br />           Thu được những kết quả tích cực trên trẻ, tôi càng nỗ lực học hỏi, tìm <br /> hiểu và mong ứng dụng được nhiều hơn những tri thức về môi trường xung <br /> quanh trong công tác giảng dạy của mình. <br /> ­ Về phía phụ huynh:<br /> Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc dạy <br /> trẻ làm quen với môi trường xung quanh , tạo điều kiện cùng công tác với cô <br /> giáo để trẻ đạt hiệu quả cao nhất , đó cũng đã góp phần nâng cao chất lượng <br /> cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh.<br /> 3. PHẦN KẾT LUẬN<br /> 3.1. Ý nghĩa của đề tài.<br />  LQVMTXQ là điều kiện cần thiết và không thể thiếu để duy trì và phát <br /> triển nhân cách cho trẻ. Có thể nói rằng việc nâng cao chất lượng cho trẻ <br /> LQVMTXQ  đã góp phần nâng cao nhận thức của toàn thể giáo viên và phụ <br /> hunh. Qua các hoạt động LQMTXQ hình thành cho trẻ những kiến thức, kỹ năng <br /> cảm nhân về thế giới xung quanh. Muốn giờ dạy đạt kết quả cao cô giáo phải <br /> nắm vững mục tiêucủa từng bài dạy, để linh hoạt sáng tạo trong mỗi hoạt <br /> động.<br /> ­ Cô phải sưu tầm những trò chơi hay, sát với nội dung của bài học để <br /> kích thích trẻ tham gia vào các trò chơi, đồng thời củng cố trẻ những kiến thức <br /> vừa được làm quen. Cô luôn dùng những câu hỏi đàm thoại gợi mở để trẻ trả <br /> lời để trẻ tập diễn đạt trả lời câu đầy đủ, trẻ phải được đàm thoại, tự suy nghĩ, <br /> tự nhận xét, tự rút ra kết luận.<br /> ­ Thường xuyên trao đổi với phụ huynh đối với trẻ phát âm nói ngọng, <br /> nói lắp, từ sự quan tâm phối hợp của nhà trường và gia đình sẽ giúp trẻ phát <br /> triển tốt hơn về mọi mặt nhất là lời nói của trẻ.<br /> ­ Mở rộng vốn kiến thức của bản thân tự rèn luyện phấn đấu vươn lên, <br /> thường xuyên hỏi chị em đồng nghiệp, tham khảo sách báo, các tiết dạy mẫu <br /> trên ti vi, sưu tầm tranh ảnh, bài hát, bài thơ để phục vụ cho môn học.<br /> 3.2. Kiến nghị, đề xuất:<br /> * Đối với giáo viên:<br />    ­ Cần có lòng yêu nghề mến trẻ, kiên trì, nhẫn nại theo dõi từng bước đi, <br /> cử chỉ, hành vi của trẻ. <br /> ­ Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của lớp mình phụ trách.<br /> ­ Lập kế hoạch cho trẻ một cách cụ thể.<br /> * Đối với phụ huynh:<br /> ­ Đóng góp các nguyên vật liệu để  làm đồ  dùng. Tham gia các làm đồ <br /> dùng đồ chơi cùng với giáo viên.<br /> ­ Thấy rõ vai trò của việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ<br /> ­ Phụ huynh đóng góp các dụng cụ để các cháu và tham gia vệ sinh và bảo <br /> vệ môi trường.<br /> * Đối với cấp trên:<br /> ­ Tổ chức các buổi tập huấn về phương pháp tổ  chức dạy học Giáo dục <br /> lấy trẻ làm trung tâm.<br /> ­ Trang cấp thêm các trang thiết bị, đồ  dùng phục vụ  công tác vệ  sinh và <br /> bảo vệ môi trường.<br />    Từ thực tế lớp tôi phụ trách với những khó khăn mà bản thân tôi gặp phải <br /> tôi đưa ra một biện pháp, những kiến nghị, đề  xuất để  tháo gỡ  những vướng  <br /> mắc trong việc nâng cao chất lượng giáo dục vệ  sinh và bảo vệ  môi trường. <br /> Mong rằng những biện pháp này sẽ  được áp dụng một cách có hiệu quả  khi  <br /> được các cấp, các đồng nghiệp góp ý, bổ  sung thêm và tích cực đổi mới trong  <br /> công tác vận dụng để  nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, đáp ứng với  <br /> nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay. <br />              Trên đây là một số sáng kiến và đề xuất nhỏ của tôi, để bản sáng kiến <br /> được hoàn thiện hơn, có hiệu quả hơn rất mong được sự đóng góp ý kiến của <br /> hội đồng khoa học và các đồng nghiệp bổ sung cho sáng kiến kinh nghiệm này <br /> được hoàn thiện và đầy đủ hơn.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn.                                                                  <br />                                                                     <br />                                                                         <br /> XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHSK NGÀNH GD&ĐT<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHSK HUYỆN LỆ THỦY<br />