SKKN: Một số phương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk

Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> 1. Lý do lí luận:<br /> <br /> Như  chúng ta đã biết âm nhạc là một loại hình nghệ  thuật luôn gắn <br /> liền với đời sống lao động tình cảm của con người, là món ăn tinh thần không  <br /> thể thiếu trong đời sống của mỗi chúng ta. <br /> <br /> Việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đậm đà bản sắc của dân tộc  <br /> trong đó, việc đưa âm nhạc địa phương vào giảng dạy cho học sinh tiểu học  <br /> lại càng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh các thế lực thù địch, các <br /> phần tử phản động đã, đang và tiếp tục dùng mọi âm mưu, thủ đoạn để  đưa <br /> các loại văn hóa bạo lực, đồi trụy...để truyền bá lối sống thực dụng, làm cho  <br /> giới trẻ Việt Nam sống không có lý tưởng, ích kỷ và trụy lạc, làm cho họ lãng <br /> quên các làn điệu dân ca, các trò chơi dân gian, các nét văn hóa đặc trưng của  <br /> dân tộc.<br /> <br />          Vì vậy, đưa âm nhạc địa phương vào các hoạt động trong nhà trường  <br /> như  giảng dạy trong chương trình âm nhạc hay các hoạt động ngoài giờ  lên  <br /> lớp, các hoạt động văn nghệ, hội thi, câu lạc bộ… sẽ làm các em học sinh bớt  <br /> đi những căng thẳng, mệt mỏi sau những giờ  học tập văn hóa trên lớp, giúp  <br /> cho các em có thêm vốn hiểu biết về các giai điệu dân ca của địa phương Đăk <br /> Lăk, thêm yêu thích và tích cực tham gia các hoạt động văn nghệ  trong và <br /> ngoài nhà trường.<br /> <br /> 2. Lý do thực tiễn:<br /> <br /> Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ, nơi có nắng gió <br /> đại ngàn, chim chóc, muông thú, nơi có muôn vàn nét văn hóa đặc sắc như các <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 1<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> lễ hội đua voi, cồng chiêng, mừng lúa mới... Chính vì những nét văn hóa đặc  <br /> biệt đó Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Đăk Lăk đã đưa chương trình học hát địa <br /> phương xen vào chương trình học hát chính thức, việc đưa phần âm nhạc địa <br /> phương vào chương trình học giúp các em hiểu thêm về các nét văn hóa đặc <br /> sắc  qua đó giúp các em thêm yêu mảnh đất quê hương nơi các em sinh ra và <br /> lớn lên.<br /> <br />         Khả năng âm nhạc của học sinh tiểu học có sự phát triển rõ rệt và khác <br /> biệt từ  lớp 1 đến lớp 5.Ví dụ: học sinh lớp 1, 2 trí nhớ  còn hạn chế, các em <br /> khó học thuộc những bài hát có lời ca tương đối dài hoặc có nhiều lời ca. Đến <br /> lớp 3,4,5 khả  năng ghi nhớ  của học sinh đã được nâng cao hơn so với giai  <br /> đoạn trước. Biểu hiện về năng lực âm nhạc của học sinh rất khác biệt, mỗi  <br /> lớp thường có cả  những em học khá giỏi, trung bình và học yếu. Cũng có <br /> những học sinh có năng khiếu ở mặt này nhưng lại yếu ở mặt khác, ví dụ: hát  <br /> đúng về  cao độ  thì lại chưa vững về  trường độ, có khả  năng gõ đệm tốt <br /> nhưng lại chưa vận động phụ họa theo bài hát được. Đa số  các  em học sinh <br /> có khả  năng hát kết hợp các hoạt động khác như: vận động theo nhạc, gõ <br /> đệm, tham gia trò chơi… Hứng thú, sở  thích âm nhạc của học sinh hoàn toàn <br /> không giống nhau, cảm nhận về âm nhạc của các em cũng có sự khác biệt rõ <br /> rệt.<br /> <br /> Chương trình âm nhạc địa phương Đăk Lăk đã được đưa vào chương <br /> trình học cho học sinh tiểu học khoảng hơn 2 năm nay. Tuy nhiên, tôi nhận  <br /> thấy một số em vẫn còn chưa hát đúng và chưa thể hiện đúng ý nghĩa của các <br /> bài hát, các em chưa thực sự thích hát các bài hát địa phương của Tây Nguyên. <br /> Cho nên tôi đã đưa vào thử nghiệm một số phương pháp giúp học sinh học tốt  <br /> âm nhạc địa phương trong trường Tiểu học nhằm giúp các em hát tốt các bàt <br /> hát địa phương  của Đăk Lăk, đồng thời giúp các em hiểu biết thêm về các nét <br /> văn hóa đặc biệt của người Tây Nguyên.<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 2<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu:<br /> <br /> Nghiên cứu một số  phương pháp giúp các em học tập tốt âm nhạc địa <br /> phương Đăk Lăk.<br /> <br /> 4. Phạm vi nghiên cứu:<br /> <br /> Học sinh trường tiểu học Trần Quốc Toản. Năm học 2018 ­ 2019<br /> <br /> II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:<br /> <br />   Việc dạy hát các bài hát địa phương  nhằm phát triển năng lực nhận <br /> <br /> thức của học sinh, học mỗi bài hát giúp các em biết thêm về một nội dung, về <br /> tác giả  hoặc đặc điểm riêng của người dân Tây Nguyên. Sự  phong phú về <br /> mặt chủ đề, giai điệu mang tính đặc trưng của các dân tộc như: Ê Đê, Ba Na,  <br /> Gia – Rai…, các bài hát địa phương cũng giúp học sinh thêm hiểu biết về <br /> cuộc sống, phong tục, tập quán và nét văn hóa đặc trưng của người dân ở Tây <br /> Nguyên. Bên cạnh đó, dạy các bài địa phương còn phát triển năng lực ngôn <br /> ngữ, lời ca làm vốn hiểu biết của học sinh trở  nên phong phú và sinh động  <br /> hơn. Đồng thời các em còn biết được các điệu nhảy, múa đặc trưng riêng của  <br /> các dân tộc thiểu số ít người sống ở Tây Nguyên. <br /> <br /> Việc học tốt phần Âm nhạc địa phương không chỉ  giúp các em phát <br /> triển khả năng âm nhạc mà còn làm các em thêm yêu quí mảnh đất nơi mình  <br /> sinh ra. Giúp các em phát huy và bảo tôn những nét văn hóa đặc sắc của người  <br /> Tây Nguyên, góp phần xây dựng một đất nước ngày càng giàu mạnh sánh vai  <br /> với các cường quốc năm châu.<br /> <br /> PHẦN THỨ II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> <br /> 1. Cơ sở ly luân c<br /> ́ ̣ ủa vấn đề:<br /> <br /> .  Thông qua quá trình giảng dạy bộ môn Âm nhạc nói chung và Âm nhạc  <br /> địa phương nói riêng tôi nhận thấy điều đầu tiên là giáo viên và học sinh cần <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 3<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> xác định mục đích, nhiệm vụ  và giá trị  của môn học này một cách đúng đắn  <br /> và cụ thể, phải hướng cho các em thấy việc dạy và học tốt môn Âm nhạc đối <br /> với các em là điều cần thiết, qua sự nhận thức đúng đắn đó của học sinh mới <br /> giúp cho giáo viên giảng dạy bộ môn Âm nhạc đạt hiệu quả cao được.<br /> <br /> Theo phân phối chương trình và biên soạn cho nên các tiết âm nhạc địa <br /> phương thời gian học còn ngắn cộng thêm sự  phát triển trí tuệ  của các em  <br /> chưa hoàn chỉnh, tâm lý chưa ổn định nên ở lứa tuổi này các em rất dể thuộc  <br /> nhưng lại rất hay quên. Tiết trước dạy các em nhưng tiết sau hỏi lại thì  các <br /> em đã quên, mà trong khi đó không có tiết ôn tập dành cho các tiết âm nhạc  <br /> địa phương.<br /> <br /> Theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo, Âm nhạc địa phương là các <br /> tiết nằm xen trong tiết học chính khóa, đồng thời  thực hiện Công văn số <br /> 1229/SGDĐT – GDTH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2018  <br /> – 2019, quyết định 558/QĐ của Sở  giáo dục và đào tạo Đăk Lăk về  việc <br /> hướng dẫn thực hiện tài liệu dạy học địa phương tỉnh Đăk Lăk. Nhà trường  <br /> đã có kế hoạch chỉ đạo đưa phần Âm nhạc địa phương giảng dạy trong năm <br /> học 2018­ 2019. Việc đưa âm nhạc địa phương vào phần học hát nhằm giáo <br /> dục học sinh có được những tình cảm tốt đẹp, cảm nhận được vẻ  đẹp của  <br /> các bài hát về  địa phương Đăk Lăk, giúp các em thêm yêu thích âm nhạc, có <br /> khả năng tham gia ca hát ở trong và ngoài trường học.<br /> <br /> 2. Thực trang v<br /> ̣ ấn đề:<br /> <br /> Trường Tiểu học Trần Quốc Toản là một trường nằm trên địa bàn <br /> thuộc xã Bình Hòa. Nhà trường đã có phòng học âm nhạc chuyên biệt, đầu tư <br /> một số trang thiết bị phục vụ cho học âm nhạc như đàn Organ, kèn Melodion,  <br /> nhạc cụ  gõ: thanh phách, song loan...Có máy tính, máy chiếu phục vụ  dạy  <br /> học. Nhà trường có kết nối mạng Internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông  <br /> tin phục vụ giảng dạy. Ban Giám Hiệu nhà  trường  cùng  các  giáo  viên đã <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 4<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> có sự  quan tâm nhiều cho môn học Âm nhạc. Các em học sinh ngoan và rất <br /> yêu thích say mê học âm nhạc.<br /> <br /> Theo hướng dẫn của Sở Giáo dục tỉnh Đăk Lăk và Phòng Giáo dục Đào  <br /> tạo việc đưa âm nhạc địa phương vào chương trình học được thực hiện từ <br /> những năm học trước, nhưng các bài hát địa phương là do giáo viên tự  lựa <br /> chọn, tìm tòi. Cho tới đầu năm học 2018 – 2019 đã chính thức phát hành tập <br /> tài liệu dạy – học âm nhạc Tỉnh Đăk Lăk, các bài hát cũng được giới thiệu, <br /> qui định cho từng lớp học.<br /> <br /> <br /> <br />  Tuy nhiên khi trực tiếp giảng dạy tôi cũng gặp phải một số  khó khăn <br /> như  chưa có nhạc cụ  phục vụ  cho việc dạy học âm nhạc địa phương như:  <br /> Chiêng Đing, Đàn Tơ  – Rưng, Chiêng Gram. Các em chưa thích học các tiết  <br /> âm nhạc địa phương, hát chưa chính xác các ngũ cung của dân ca Tây Nguyên,  <br /> luyến, láy, hát chưa chuẩn về giai điệu, cả  về  cao độ  và trường độ. Các em  <br /> học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn khi thể hiện các bài hát địa phương.<br /> <br /> Vậy để  học sinh hát đúng giai điệu, lời ca các bài hát dân ca của địa <br /> phương Đăk Lăk, các em hứng thú với việc học các bài hát địa phương, nắm <br /> được một số đặc trưng cơ bản của để hát tốt các bài hát địa phương Đăk Lăk <br /> tôi đã mạnh dạn thực hiện một số phương pháp như sau:<br /> <br />  III. Các phương pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:<br /> <br /> Phương pháp 1:  Cách dạy các bài hát dân ca địa phương Đăk Lăk:<br /> <br /> Theo phân phối và sự hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đăk <br /> Lăk các bài hát hát địa phương đưa vào giảng dạy trong chương trình dạy học  <br /> cụ thể như sau:<br /> <br /> Lớp 1:<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 5<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> Tuần 17: Học hát: Bài Đến trường ( Dân ca Ê Đê )<br /> <br /> Tuần 31: Học hát: Bài Chiriria ( Dân ca Ê Đê )<br /> <br /> Lớp 2:<br /> <br /> Tuần 12: Câu chuyện âm nhạc: Câu chuyện về chiếc trống H’ Gơr.<br /> <br /> Tuần 33: Học hát: Bài Em đi đến trường ( Đồng dao Hrê )<br /> <br /> Lớp 3:<br /> <br /> Tuần 17: Học hát: Bài Vui mùa mai vàng ( Dân ca Ba Na )<br /> <br /> Tuần   32:   Học   hát:   Bài   Dòng   suối   buôn   em   (   Từ   Đức   Minh   ).   Câu <br /> chuyện âm nhạc: Y Mon – Nghệ sĩ của buôn làng.<br /> <br /> Lớp 4: <br /> <br /> Tuần 15: Học  hát: Bài Lên nương ( Dân ca Gia Rai ). Câu chuyện âm <br /> nhạc: Nghệ sĩ Vũ Lân với cây sáo vỗ.<br /> <br /> Tuần 32: Học hát: Bài Đêm trăng trên buôn mới ( Kpa Ylăng )<br /> <br /> Lớp 5:<br /> <br /> Tuần 16: Học hát: Bài Âm vang tiếng cồng buôn em (Nguyễn Ngọc Châu)<br /> <br /> Tuần 32: Học hát: Bài Buôn Ma Thuật quê hương em ( Huỳnh Ngọc La <br /> Sơn ). Câu chuyện âm nhạc: Cồng chiêng Tây Nguyên – Kiệt tác văn hóa <br /> nhân loại.<br /> <br /> Các bài hát nằm trong biên soạn của tài liệu dạy – học Âm nhạc địa <br /> phương tỉnh Đăk Lăk. Ngoài những bài hát bài hát mà các tác giả viết về Tây <br /> Nguyên còn có rất nhiều bài hát dân ca của các dân tộc sống  ở  Tây Nguyên.  <br /> Cho nên, trước hết giáo viên phải giúp các em cảm nhận được cái hay qua <br /> giai điệu của từng bài hát. Các bài hát dân ca địa phương Đăk Lăk lời bài hát <br /> thường khó hát và khó nhớ  hơn vì vậy khi hướng dẫn các em thực hiện giáo <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 6<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> viên có thể  vừa kết hợp nhạc cụ  chiêng Đinh hoặc sử  dụng đàn Organ mô <br /> phỏng tiếng đàn Tơ – Rưng. Như vậy sẽ giúp các em dễ hát và nhanh nhớ lời  <br /> hơn. Các quãng âm của các bài dân ca cũng rộng hơn vì vậy giáo viên cần làm <br /> mẫu cụ  thể  kết hợp với nhạc cụ. Đồng thời hướng dẫn cho các em so sánh  <br /> các ngũ âm của từng loại dân ca khác nhau. <br /> <br /> Để  thực hiện dạy các bài hát địa phương một cách có hiệu quả  giáo <br /> viên cần xây dựng chương trình, kế hoạch dạy học và được chuyên môn nhà <br /> trường phê duyệt nội dung. Nắm vững và thực hiện qui trình dạy một bài hát <br /> dân ca cần thực hiện theo các bước như sau:<br /> <br /> Bước 1: Giới thiệu bài hát:<br /> <br /> Về áp dụng những kĩ thuật trong dạy các bài hát dân ca địa phương Đăk <br /> Lăk  ở  bước giới thiệu bài hát, tôi thường dùng bản đồ, tranh  ảnh để  giới <br /> thiệu vị  trí địa lý và đời sống của các đồng bào dân tộc  ở  Tây Nguyên. Việc <br /> sử dụng hình ảnh trực tiếp sẽ hấp dẫn học sinh và mang lại cho các em nhiều <br /> kiến thức bổ  ích. Giáo viên cũng cần phải giới thiệu và giải thích được cho <br /> học sinh về làn điệu và xuất xứ của bài hát mà các em đang được học. Ngoài <br /> ra, giáo viên có thể cho các em xem một số video có các điệu múa đặc trưng <br /> của dân tộc  ở  Tây Nguyên, một số  nhạc cụ  hoặc nét văn hóa đặc trưng của  <br /> dân tộc đó sau đó dùng lời để giới thiệu vài nét ngắn gọn về bài hát, nội dung,  <br /> xuất xứ hoặc một số nét về tác giả soạn lời cho làn điệu mà các em đang học.<br /> <br /> Ví dụ: Ở tiết 17, khi dạy bài hát “ Vui mùa mai vàng” dân ca Ba Na, tôi  <br /> đã sử dụng máy chiếu cho các em quan sát và nêu vị trí trên bản đồ những nơi <br /> sinh sống chủ yếu của người Ba Na như tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Đăk Lăk. Cho <br /> các em xem hình  ảnh về  người dân tộc Ba Na, đàn Tơ  – rưng của người Ba  <br /> Na, giới thiệu thêm cho các em biết vị anh hùng Đinh Núp thường gọi là Anh  <br /> hùng Núp cũng mang dòng máu của người dân tộc Ba Na.<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 7<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> <br /> <br />         Hình ảnh về người dân tộc Ba na<br /> <br />      <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đàn Tơ – rưng của người Ba na<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 8<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đinh Núp ( 1914 – 1999) là người dân tộc Ba na<br /> <br /> Bước 2: Nghe hát mẫu:      <br /> Giáo viên sẽ là người trực tiếp trình bày bài hát địa phương kết hợp đàn <br /> giai điệu của bài hát. Sưu tầm băng đĩa hình, thông tin trên mạng Internet để <br /> cho các em xem các bài hát trên đĩa hình, giới thiệu cho các em biết được về <br /> trang phục và động tác múa hát đặc trưng của các đồng bào dân tộc sống Tây  <br /> Nguyên.<br />              Ví dụ: Khi dạy bài hát: “Lên nương” sau khi hát mẫu giáo viên cho <br /> các em xem một  vài  động  tác múa của dân tộc Gia Rai, cho học sinh xem  <br /> hình ảnh trang phục  của  dân  tộc Gia Rai. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 9<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang phục nam, nữ của người Gia Rai<br /> Bước 3: Tìm hiểu bài hát, giải thích từ khó, đọc lời ca:<br />   Trước khi học hát, giáo viên giới thiệu về cao độ, trường độ, thang âm <br /> có trong trong bài. Chia bài hát thành những câu hát ngắn, giáo viên hướng <br /> dẫn, đánh dấu chỗ  cần lấy hơi, những chỗ luyến, láy, giải thích các từ khó, <br /> các từ đệm, từ địa phương...<br /> Ví dụ: Giải thích một số từ ngữ mang tiếng địa phương trong bài hát để <br /> học sinh hiểu được nội dung, ý nghĩa của các từ như: Trong bài hát “Hái rau”  <br /> – Dân ca Ê Đê từ  lá eng, rau hia, rau poong, rau pang: một số  lá, rau  ở  Tây <br /> Nguyên, mí: mẹ…<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 10<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> Bước 4: Khởi động giọng:<br /> Trước khi học hát các dân ca địa phương của Đăk Lăk, giáo viên cho  <br /> học sinh khởi động giọng bằng cách đọc thang âm là ngũ cung của dân ca Tây  <br /> Nguyên để các em biết được sơ lược về âm hưởng của bài dân ca, có thể cho  <br /> các em luyện tập hơi thở với các nguyên âm a, u, ô, i<br /> Ví dụ: Khi dạy bài hát “Chi ri ria” – Dân ca Ê Đê tôi sẽ  cho học sinh <br /> luyện thanh theo điệu trưởng với các ngũ cung Rê – Sol – La – Si – Rê theo <br /> nguyên âm a. Việc sử  dụng mẫu âm này vừa giúp học sinh bước đầu được <br /> nghe âm hưởng của bài hát, ngoài ra còn giúp các em được tiếp xúc với ngũ  <br /> cung của dân ca Ê Đê để học bài hát dễ dàng hơn.<br /> <br /> Bước 5. Dạy hát:<br /> <br /> Với nhiều đối tượng khác nhau có thể  hát đúng cao độ, trường độ  đã <br /> khó, để  các em biết thể  hiện tình cảm và các một số  chỗ  luyến, láy, lướt, <br /> ngân dài lại càng khó hơn. Điều này yêu cầu người giáo viên phải hướng dẫn  <br /> kĩ cho học sinh hát được chuẩn xác các bài hát dân ca Tây Nguyên, từ  đó có <br /> những kỹ năng ca hát nhất định.<br /> <br /> Khi tập hát từng câu, giáo viên nên hạn chế dùng đàn diễn đạt mà cần  <br /> phải hát mẫu nhiều hơn (nghĩa là phải diễn đạt bằng chính giọng hát của  <br /> mình) để  giúp học sinh hát đúng những chỗ  khó, tiếng luyến láy, ngân nghỉ,  <br /> âm vực khó, cũng như thể hiện sắc thái đặc trưng của bài hát.<br /> <br />  Ở một số câu hát cần sự luyến, láy, lướt, ngân thì giáo viên dành nhiều <br /> thời gian tập luyện hơn. Sau khi giáo viên hát mẫu xong, có thể  cho một số <br /> em hát tốt, có năng khiếu hát lại, nếu có chỗ chưa đúng thì sửa luôn để cả lớp <br /> cùng nghe và nhận biết. Cũng vì có câu hát dài ngắn không đều, nên khi dạy  <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 11<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> từng câu, có những câu phải dạy khá kĩ các em mới hát đúng giai điệu, cũng  <br /> như những tiếng hát luyến. <br /> <br /> Ví dụ: Bài Đến trường, câu hát “ Nắng ban mai trên làng buôn em,em  <br /> tung tăng theo bạn đến trường” là câu hát dài và có tiếng hát lướt : “làng”  tôi <br /> thường cho học sinh tập hát nhiều lần, kĩ hơn so với các câu khác. Ngoài ra,  <br /> tôi cũng hướng dẫn các em cách lấy hơi 2 lần, lần 1  ở  đầu câu và lần 2  ở <br /> giữa câu hát.<br /> <br /> Khi dạy hát, để nghe các em hát như thế nào và sửa sai giáo viên không <br /> hát cùng với học sinh. Lúc các em hát lại câu hát thì giáo viên đệm đàn và lắng  <br /> nghe để sửa sai và sửa những chỗ chưa đúng các em.<br /> <br /> Trong quá trình tập hát giáo viên cần luôn nhắc nhở  các em thể  hiện <br /> đúng tính chất, sắc thái, tình cảm của bài hát, làn điệu dân ca. Hướng dẫn các <br /> em tư thế ngồi hát và cách lấy hơi, mở khẩu hình.<br /> <br /> Bước 6. Luyện hát:<br /> <br /> Sau khi đã học bài hát giáo viên cho các em ôn luyện bài hát vừa được  <br /> học. Điều này không chỉ  giúp cho học sinh nhanh thuộc bài, hát chính xác mà <br /> còn nâng cao kỹ  năng thể  hiện tình cảm, sắc thái của bài dân ca địa phương  <br /> Đăk Lăk. Giáo viên tổ chức nhiều hình thức luyện tập để  tiết học thêm sinh  <br /> động, giúp các em có thể thuộc bài hát ngay trên lớp. <br /> <br /> Hướng dẫn học sinh cách hát các bài hát kết hợp với gõ đệm theo 3 <br /> cách: Phách, nhịp, tiết tấu lời ca. Tùy thuộc vào nhịp độ  của từng bài hát mà <br /> giáo viên lựa chọn cách gõ đệm phù hợp với bài hát. Đồng thời, giáo viên làm <br /> mẫu những động tác cơ  bản của các dân tộc như  Ba Na, Ê Đê... Từ  những <br /> động   tác   cơ   bản     cũng khuyến khích các em có thể biểu diễn  bài hát   được <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 12<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> học theo cách riêng của mình, và khi nhận thấy học sinh nào biểu diễn tốt, <br /> giáo viên sẽ  chọn em đó hướng dẫn cho cả  lớp làm lại theo mình. Với cách <br /> làm này, giúp các em học sinh tiếp nhận các bài hát ở mức độ  trọn vẹn nhất, <br /> phát huy được khả  năng cảm nhận tốt nhất về  các bài hát địa phương. Giúp <br /> các em học hỏi thêm về  phong cách, và động tác biểu diễn các bài hát địa <br /> phương Đăk Lăk, đồng thời rèn luyện cho các em tính mạnh dạn, tự tin và tích <br /> cực sáng tạo trong biểu diễn.<br /> <br /> Biện pháp này giúp học sinh tiếp nhận các bài dân ca ở mức độ trọn vẹ<br /> n <br /> nhất, phát huy được khả năng cảm nhận tốt nhất về dân ca cho các em. Giúp <br /> các em học hỏi thêm về phong cách, và động tác biểu diễn các bài dân ca. Giá<br /> o dục được các em tính mạnh dạn tự tin và tích cực,   sáng <br /> tạo trong biểu diễn . <br /> <br /> Ví dụ: Khi học xong bài hát: “ Em đi đến trường” – Đồng dao H Rê giáo <br /> viên bình chọn ra 3 em làm ban giám khảo, sau đó tổ  chức thi đua giữa cá <br /> nhóm. Yêu cầu các nhóm hát bài hát kết hợp với vận động phụ họa, múa các <br /> động tác cơ bản của dân tộc Ba Na. Chính các em học sinh sẽ tự luyện tập và <br /> đánh giá các bạn của mình. Sau khi ôn hát giáo viên trực tiếp nhận xét và đánh <br /> giá kết của từng tổ. Tuyên dương những tổ  làm tốt, sửa sai kịp thời với  <br /> những bạn hát và vận động chưa chính xác.<br /> <br /> Bước 7. Củng cố, kiểm tra: <br /> <br /> Phần củng cố, luyện tập được lặp đi lặp lại nhiều càng giúp học sinh  <br /> cảm thụ, cảm nhận, hiểu được cái hay,cái đẹp của bài hát, làn điệu dân ca mà <br /> các em đang hát. Ở phần củng cố giáo viên nêu rõ tính chất đặc trưng của dân <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 13<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> ca Tây Nguyên để các em ghi nhớ và thể hiện đúng tính chất của bài hát được <br /> học. Cụ thể như:<br /> <br /> Dân ca Gia Rai: Giai điệu của dân ca Gia Rai thường nồng nàn, mạnh  <br /> mẽ, sâu đậm, thiết tha, vui buồn tột cùng, dễ đi sâu vào lòng người. Thường  <br /> được tiến hành theo quãng 5 đúng đi xuống liền bậc (Sol­Pha­Mi­Đô). Sự tiến <br /> hành của các giai điệu có thể thay đổi nhưng tiết tấu thì ít khi thay đổi.<br /> <br /> Dân ca Ba Na:  Dân ca Ba Na có tính chất thiết tha, nồng nàn nhưng <br /> không bước đến tột cùng của tình cảm do dùng nhiều quãng 4 ( Si­Mi hay Mi­<br /> Si). Giai điệu Ba Na có tính bình  ổn, ít có đột biến, thường là những khúc  <br /> nhạc ngắn, nhịp điệu đơn giản.. Dân ca Ba Na cũng đem cảm giác lắng dịu, <br /> êm đềm.<br /> <br /> Dân ca Ê Đê: Dân ca Ê Đê thường được trình bày  ở  điệu trưởng với  <br /> thang âm ngũ cung quen thuộc ( Re – Sol – La – Si – Re), những quãng nửa  <br /> cung chỉ  thỉnh thoảng mới xuất hiện tạo nên sự  biến đổi giai điệu một cách  <br /> nhẹ nhàng nhưng rất  ấn tượng, kết hợp cả hai yếu tố trữ tình và mạnh mẽ, <br /> dàn trải và nhịp điệu. Dân ca Ê Đê có 2 thể hát chính là hát nói (Kứt) và hát có  <br /> giai điệu (Muynh), sau này có sự  xuất hiện của điệu Ei rei là sự  biến dạng <br /> của lối hát có giai điệu (hát đối đáp).<br /> <br /> Khi nắm bắt được những nét khái lược về  đặc trưng của dân ca Tây  <br /> Nguyên, việc lựa chọn và đưa vào phần dạy những bài hát địa phương tự <br /> chọn hay giới thiệu dân ca Tây Nguyên trong những buổi ngoại khóa của giáo <br /> viên sẽ có sức thuyết phục hơn. Điều quan trọng là thông qua một bài dân ca <br /> cụ thể, giáo viên sẽ giới thiệu được cái hay, cái đẹp của một nền văn hóa đặc <br /> trưng của các dân tộc Tây Nguyên<br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 14<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br />   Ví dụ: Sau khi học xong bài hát “Vui mùa mai vàng” – Dân ca Ba Na:  <br /> Các em thấy được sự  tha thiết, nồng nàn nhưng không tới mức tột cùng của  <br /> tình cảm là đặc trưng rất riêng của dân ca Ba Na, từ  đó các em thêm yêu các  <br /> làn điệu dân ca và thêm yêu mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ.<br /> <br />   Phương pháp 2: Phân loại đối tượng học sinh:<br /> <br /> Có thể nói đây của là 1 phương pháp quan trọng trong quá trình dạy học  <br /> âm nhạc. Giáo viên phải là người nắm vững khả  năng học tập của từng em <br /> sau đó xây dựng đôi bạn cùng tiến. Cho các em học tập và thực hành hát từ <br /> bạn của mình. Tôi sẽ cho các em học sinh khá, giỏi ngồi cạnh những em yếu <br /> hơn. Hướng dẫn để các em có thể kèm cặp và chỉnh sửa lẫn nhau. Những em  <br /> học sinh yếu hơn giáo viên sẽ trực tiếp hướng dẫn. Sau đó phân chia từng đối <br /> tượng cụ thể theo từng mức độ. <br /> <br /> Đối với những em học sinh khá, giỏi giáo viên sẽ cho các em chủ động <br /> các hoạt động học tập. Sau khi học hát xong sẽ cho các em khá, giỏi đi kiểm <br /> tra các bạn, sau đó trực tiếp sửa sai và hát cùng với những bạn chưa thực hiện  <br /> được. Đồng thời giáo viên cũng giao cho những học sinh khá, giỏi làm mẫu <br /> các cách gõ đệm của bài hát, hoặc sáng tạo những điệu múa cơ  bản của các  <br /> bài hát.<br /> <br />  Đối với những em học sinh có lực học trung bình, yếu, kém ngoài việc  <br /> được bạn hướng dẫn, giáo viên sẽ là người trực tiếp hướng dẫn, sửa sai cho  <br /> các em. Cho các em thực hiện những câu hát ngắn, dễ trước sau đó tăng dần <br /> tốc độ. Thường xuyên động viên, khen ngợi để các em có động lực học tập.<br /> <br /> Ví dụ: Khi học bài hát “ Đêm trăng trên buôn mới” lớp 4 – Nhạc và lời: <br /> Kpa Y lăng, trước tiên tôi sẽ  sắp xếp để  các em có giọng hát tốt, phát âm  <br /> chuẩn ngồi gần những em học sinh hát chưa chuẩn cao độ  để  các em có sự <br /> hỗ  trợ  về cảm âm, giọng hát của những bạn hát tốt hơn. Phân chia theo bàn, <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 15<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> nhóm, tổ  để  các em hát được bài hát. Sau đó sẽ  cho các nhóm kiểm tra chéo <br /> lẫn nhau. Cuối cùng sẽ tổ  chức thi đua giữa các nhóm, thành lập ra ban giám  <br /> khảo của cuộc thi (giám khảo là các em học sinh). Như vậy các em sẽ vừa hát  <br /> đúng giai điệu và lời ca của bài hát vừa tự tin, chủ động trong hoạt động học  <br /> tập.<br /> <br /> Phương pháp 3: Dạy âm nhạc thường thức kết hợp với giới thiệu  <br /> các nhạc cụ đặc trưng của Tây Nguyên<br /> <br /> Mỗi một lớp học, phần âm nhạc địa phương đã có sự  hướng dẫn phân <br /> chia theo mức độ  học tập cho các em. Ngoài học các bài hát địa phương, dân <br /> ca của Tây Nguyên các em còn có những câu chuyện kể về những nhạc sĩ có <br /> tên tuổi  ở  Tây Nguyên, câu chuyện về  những nhạc cụ  của người dân Tây <br /> Nguyên hay những nét văn hóa đặc trưng của các dân tộc ít người  ở  Tây  <br /> Nguyên ( hát Ei – Rei, lễ hội cồng chiêng...). Vì vậy, để  đạt hiệu quả  trong <br /> phần dạy học âm nhạc thường thức giáo viên cần đi đủ trình tự các bước, cụ <br /> thể như sau:<br /> <br />   Bước 1: Kể  chuyện âm nhạc: Đối với phần kể  chuyện giáo viên cần <br /> phải   nắm   vững   nội   dung   câu   chuyện   và   kể   theo   cách   của   mình.   Khi   kể <br /> chuyện chú ý đọc diễn cảm kết hợp với sử  dụng hình  ảnh để  các em khắc <br /> sâu được nội dung câu chuyện. Kể  câu chuyện 2 lần, lần 1 kể  đầy đủ, lần  <br /> thứ 2 kể tóm tắt kết hợp với hình ảnh.<br /> <br /> Bước 2: Học sinh kể chuyện: Sau khi được nghe câu chuyện, giáo viên <br /> yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung vừa nghe tùy theo năng lực diễn đạt của <br /> các em. Giáo viên chuẩn bị  các câu hỏi để  giúp học sinh khắc sâu nội dung  <br /> của câu chuyện. Khi trả  lời xong các câu hỏi học sinh đã ghi nhớ  được nội <br /> dung câu chuyện, giáo viên treo tranh rồi yêu cầu một số em khá, giỏi kể lại  <br /> câu chuyện.<br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 16<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> Bước 3: Giới thiệu nhạc cụ của các đồng bào dân tộc Tây Nguyên<br /> <br /> Sau khi nghe xong nội dung câu chuyện, giáo viên cho học sinh quan sát <br /> các hình ảnh về các loại nhạc cụ cần giới thiệu. Ghi âm sẵn âm thanh của các <br /> nhạc cụ  cho học sinh nghe, có thể  hướng dẫn về  cách sử  dụng cơ  bản của  <br /> loại nhạc cụ cần giới thiệu.<br /> <br /> Ví dụ:  Tuần 32 – Lớp 5: Học hát: Bài Buôn Ma Thuột  quê hương em <br /> ­Câu chuyện âm nhạc: “ Cồng chiêng Tây Nguyên – Kiệt tác văn hóa nhân  <br /> loại” ở lớp 5, sau khi học xong bài hát, tổ chức các hoạt động kể chuyện giáo  <br /> viên có thể  giới thiệu những hình  ảnh về  Cồng chiêng Tây Nguyên, một di <br /> sản văn hóa đã được UNESCO công nhận. Giáo dục các em yêu quí và bảo vệ <br /> di sản văn hóa cồng chiêng. Đồng thời cho các em xem 1 đoạn video diễn tấu  <br /> cồng chiêng của đội nghệ dân Ê Đê tại Buôn Trấp.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đội chiêng ở Buôn Trấp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 17<br /> Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trình diễn cồng chiêng Tây Nguyên<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 18<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> <br /> <br />             Bộ cồng chiêng của người đồng bào Ê Đê<br /> <br /> <br /> <br /> Phương pháp 4: Đưa âm nhạc địa phương vào các hoạt động ngoài <br /> giờ lên lớp trong trường tiểu học:<br /> <br /> Để  việc học hát các bài hát âm nhạc địa phương đạt hiệu quả  cao,  <br /> ngoài những bài hát được phân phối trong các tiết học bản thân tôi còn đưa <br /> âm nhạc địa phương kết hợp với các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài <br /> giờ lên lớp của học sinh. Cách thực hiện cụ thể như sau:<br /> <br /> + Vào các tiết sinh hoạt tập thể  của nhà trường sau khi sinh hoạt các <br /> chủ  điểm của nhà trường xong, tôi thường chọn một bài hát có giai điệu và <br /> lời ca dễ ghi nhớ để tập luyện cho học sinh toàn trường. Sau đó cho học sinh  <br /> xung phong lên biểu diễn. Như  vậy, các em vừa thuộc thêm một bài hát địa  <br /> phương vừa tự  tin khi trình bày bài hát. Thay đổi hình thức tổ  chức vào mỗi <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 19<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> tuần (ví dụ: Tuần 1  các em sẽ được học hát, tuần 4 các em được biểu diễn  <br /> các bài hát địa phương đã học, tuần 8: giáo viên tổ chức trò chơi, nội dung câu  <br /> hỏi xoay quanh tìm hiểu về Tây Nguyên như: (Dân ca Ê Đê có giai điệu như <br /> thế  nào? Em hãy nêu tên những dân tộc sống  ở  Tây Nguyên? Người Tây <br /> Nguyên có những lễ hội, nét văn hóa đặc trưng gì?...)<br /> <br /> + Tuyên truyền các bài hát địa phương qua các buổi phát thanh măng  <br /> non của trường: Tại trường của tôi, chương trình phát thanh măng non luôn  <br /> được chú trọng, mỗi tuần đều có một buổi phát thanh măng non, đây chính là <br /> dịp tốt nhất để học sinh cả trường cùng có cơ hội để thưởng thức các bài hát  <br /> địa phương Đăk Lăk. Sau nội dung của buổi phát thanh măng non, tôi sẽ  cho  <br /> học sinh nghe một bài hát địa phương Đăk Lăk. Thường xuyên thay đổi hình <br /> thức trình bày để tránh sự nhàm chán cho học sinh.<br /> <br /> Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh nghe hát, thay đổi hình thức nghe như <br /> tuần này sẽ  cho học sinh nghe bài hát “ Gọi lúa” – Dân ca Mơ  Nông bằng <br /> băng đĩa, tới tuần sau sẽ cho một em học sinh trình bày bài hát H’ren lên rẫy – <br /> Sáng tác Nguyễn Cường, tới tuần kế  tiếp sẽ  cho một nhóm gồm 5 em thể <br /> hiện bài hát “ Em nhớ  Tây Nguyên “ – Nhạc và lời: Văn Tấn – Trần Quang  <br /> Huy. Như  vậy, các em vừa được nghe nhiều bài hát dưới nhiều hình thức, <br /> vừa thích thú, vừa có ý thức thi đua học tốt, yêu thích và mong muốn được thể <br /> hiện các bài hát địa phương.<br /> <br /> + Phối hợp với nhà trường, đội thiếu niên, đoàn thanh niên tổ chức các <br /> cuộc thi như: Thi hát dân ca, Thi vẽ  tranh, Em yêu Tây Nguyên…Thông qua <br /> các cuộc thi này sẽ  làm tăng vốn hiểu biết của các em về  mảnh đất Tây <br /> Nguyên, các em biểu diễn tự  tin các bài hát địa phương. Cách tổ  chức các  <br /> cuộc thi có thể thể thực hình bằng nhiều hình thức như:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 20<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> ­ Thi hát dân ca: Tổ chức các cuộc thi hát dân ca bằng nhiều hình thức. <br /> Thực hiện tổ chức thi giữa các nhóm, các tổ, các lớp. Sau đó lựa chọn những <br /> tiết mục đặc sắc để  tham gia cuộc thi  ở cấp trường.  Ở cuộc thi cấp trường  <br /> lên kế hoạch, thể lệ cụ thể sau đó gửi về từng lớp. Khuyến khích các em thể <br /> hiện các bài hát dân ca địa phương Đăk Lăk. Thông qua việc tổ chức cuộc thi  <br /> giúp cho giáo viên đánh giá được qua trình học tập của học sinh và cũng là dịp  <br /> để  giáo viên xem lại kết quả  giảng dạy của mình. Đồng thời giáo dục học <br /> sinh tính mạnh dạn, tự tin trên sân kháu, tạo điều kiện cho học sinh có cơ hội <br /> tiếp xúc với một chương trình biểu diễn có qui mô rộng hơn. <br /> <br /> Ví dụ:  Ở  tiết học 18, 35 tận dụng phân phối chương trình là tiết Tập  <br /> biểu diễn các bài   đã học  tôi tổ  chức cho học sinh thi hát các  bài hát  địa <br /> phương đã được học. Chia lớp thành 2 nhóm thi, sau đó cho các em bốc thăm <br /> các bài hát đã học. Sau cuộc thi giáo viên nhân xét, đánh giá, động viên các tiết <br /> mục của các em đã biểu diễn và lựa chọn những tiết mục xuất sắc để  tham <br /> gia hội thi cấp trường. <br /> Thi vẽ  tranh: Nhằm giúp các em hiểu biết và ghi nhớ  các nét văn hóa <br /> của người Tây Nguyên, ngoài phần học hát, tôi thường kết hợp với đội thiếu  <br /> niên và đoàn thanh niên tổ chức cuộc thi vẽ tranh về chủ đề Tây Nguyên, phổ <br /> biến nội dung thi: yêu cầu học sinh vẽ các cảnh đẹp của Tây Nguyên, vẽ các  <br /> nhạc cụ  đặc trưng của người Tây Nguyên…Các bài thi nộp về  sau đó, lựa <br /> chọn bài vẽ có nội dung xuất sắc tổ chức trao giải và tuyên dương vào buổi  <br /> chào   cờ   đầu   tuần.   Qua   cuộc   thi,   các   em   vừa   có   thêm   kiến   thức   về   Tây <br /> Nguyên, vừa hứng thú, tạo môi trường học tập thoải mái, có ý thức học tập <br /> tốt hơn.<br /> <br /> IV. Tính mới của giải pháp:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 21<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> Trong   những năm thực hiện chương trình âm nhạc địa phương, tôi <br /> nhận thấy việc các em học âm nhạc địa phương của các em còn thụ động, các <br /> em thường tiếp thu kiến thức một chiều: giáo viên hát mẫu, học sinh hát theo <br /> một cách khô cứng, các em chỉ hát đúng lời nhưng còn không đúng giai điệu.  <br /> Chưa tự  tin khi hát các bài hát địa phương, các kiến thức về  văn hóa của <br /> người Tây Nguyên còn hạn hẹp. Nhưng khi áp dụng các phương pháp mới các <br /> em học sinh đã chủ động hơn trong các hoạt động học tập trên lớp. Học sinh  <br /> hát đúng giai điệu và lời ca các bài hát dân ca, địa phương Đăk Lăk, tự tin hơn  <br /> khi trình bày các bài hát. Các em có thể tự thực hiện hát kết hợp với nhảy các  <br /> điệu nhảy cơ bản của một số dân tộc như Ê Đê, Ba Na mà không cần hướng <br /> dẫn của giáo viên, một số em học sinh có năng khiếu từ những động tác múa <br /> cơ bản được hướng dẫn, các em đã sáng tạo thêm những điệu múa được phát  <br /> triển từ  điệu múa cơ  bản.Các em hiểu biết hơn về  mảnh đất Tây Nguyên <br /> hùng vĩ với những nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.Với việc thành công từ <br /> những phương pháp dạy hát địa phương đó bản thân sẽ  tiếp tục thực hiện <br /> những phương pháp như  trên nhằm giúp các em học tốt hơn phần âm nhạc  <br /> địa phương.<br /> <br /> V. Hiệu quả của SKKN:<br /> <br /> Đưa âm nhạc địa phương Đăk Lăk vào các tiết học âm nhạc tự  chọn,  <br /> hay đưa âm nhạc vào các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ  lên lớp <br /> tại trường tiểu học mang ý nghĩa vô cùng to lớn. Tuy một năm học các em chỉ <br /> được học từ 2 cho tới 3 bài hát địa phương của Đăk Lăk nhưng các em đã biết  <br /> cách hát chính xác các giai điệu của bài hát, hiểu rõ về phong tục, tập quán và <br /> các nét văn hóa đặc trưng của người Tây Nguyên. Bản thân tôi đã áp dụng và  <br /> thực hiện các phương pháp tại tất cá các khối lớp tại trường Tiểu học Trần  <br /> Quốc Toản của mình và đã đem lại hiệu quả  rõ rệt. Sau khi áp dụng các  <br /> phương pháp các em rất hào hứng khi học các tiết âm nhạc địa phương, ở các <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 22<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> tiết ôn tập, hoặc tập biểu diễn các em chủ động lựa chọn trình bày, biểu diễn <br /> các bài hát dân ca của Tây Nguyên. Học sinh cũng  nắm rõ được các đặc điểm <br /> đặc trưng của các dân ca như Ba Na, Ê Đê, Gia Rai… Ở các hội thi văn nghệ <br /> ở  trường các em học sinh cũng lựa chọn các tiết mục hát, múa chính những <br /> bài hát địa phương đã được học và mang lại những tiết mục vô cùng đặc sắc.  <br /> Với   những   thành   công   đã   đạt   được   tôi   mạnh   dạn   đề   xuất   áp   dụng   các  <br /> phương pháp dạy học âm nhạc địa phương vào các trường tiểu học trên địa <br /> bàn tỉnh Đăk Lăk. Chính các em sẽ  là những mầm non tương lai,  góp phần  <br /> xây dựng nét văn hóa đặc trưng của Đăk Lăk nói riêng và của người Tây <br /> Nguyên nói chung, ngày một phát triển và vươn xa hơn nữa.<br /> <br /> Sau khi sử  dụng các phương pháp giảng dạy nâng cao hiệu quả  học <br /> Âm nhạc địa phương đã có những chuyển biến và kết quả  rõ rệt. Trước đây <br /> khi tới các tiết bài hát địa phương các em thường không thích học, tập các bài  <br /> hát địa phương còn theo lối thụ  động, các em cũng chưa thể  hiện được tình <br /> cảm của bài hát. Hát các từ ngữ còn chưa chính xác, tuy nhiên khi áp dụng các <br /> phương pháp trên các em đã hát tốt các bài hát địa phương và thích thú hơn khi  <br /> tới các tiết học Âm nhạc địa phương. Chính vì vậy bản thân tôi sẽ  tiếp tục  <br /> thực hiện và vận dụng các phương pháp trên đối với các em học sinh các khối  <br /> 1,2,3,4,5 tại trường ở năm học hiện tại cũng như những năm học tiếp theo.<br /> <br /> Để  đề  tài thành công trước tiên  bản thân giáo viên cần nắm rõ mục <br /> tiêu, mức độ cần đạt của của các bài hát địa phương, nắm được lực học của <br /> tất cả học sinh, thông qua đó có cách hướng dẫn, thực hiện phù hợp với các  <br /> em. <br /> <br /> Thường xuyên thu thập, sưu tầm những nội dụng phục vụ cho bài học <br /> như: các nhạc cụ của đồng bào Tây Nguyên, các mẩu chuyện, các bài hát, tác <br /> giả viết các bài hát về tỉnh Đăk Lăk.<br /> <br /> <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 23<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm liên hệ gia đình các em có hoàn cảnh <br /> khó khăn từ  đó có biện pháp giúp đỡ  các hoạt động học tập cho các em kịp  <br /> thời. Giúp các em tự tin, học tập tốt môn âm nhạc nói riêng và hoạt động học  <br /> tập nói chung.<br /> <br /> Kết hợp với nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo ngoài <br /> giờ, cuộc thi văn nghệ. Đưa dân ca của Tây Nguyên làm chủ  đạo trong các  <br /> chương trình hát múa tại trường.<br /> <br /> Trao đổi kinh nghiệm dạy học với các giáo viên giảng dạy âm nhạc ở <br /> các trường bạn để học hỏi, trao đổi thêm kinh nghiệm.<br /> <br /> PHẦN THỨ III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:<br /> <br /> 1. Kết luận<br /> <br /> Âm nhạc địa phương là phần mang tính đặc trưng riêng, vì vậy việc  <br /> giảng dạy cho học sinh đòi hỏi phải có những phương pháp đặc thù riêng. <br /> Hơn nữa người giáo viên còn phải biết lựa chọn và áp dụng các phương pháp  <br /> sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.<br /> <br /> Về phía bản thân, với một số phương pháp nêu trên, qua thực tế giảng <br /> dạy tại trường tiểu học, tôi nhận thấy hiệu quả của các phương pháp này là <br /> khá cao. Tuy nhiên, khi vận dụng những phương pháp này, mỗi giáo viên có  <br /> thể tuỳ cơ ứng biến sao cho phù hợp với từng hoàn cảnh, từng đối tượng cụ <br /> thể để  thu được kết quả  tốt nhất. Và điều quan trọng là chúng ta cùng nhau <br /> xây dựng nên những phương pháp giảng dạy hay nhất, phù hợp nhất đối với  <br /> bộ môn Âm nhạc.<br /> <br /> Âm   nhạc   địa   phương   Đăk   lăk   bao   gồm   rất   nhiều   bài   hát   mang   âm <br /> hưởng đặc biệt riêng của mảnh đất Tây Nguyên, việc dạy các bài hát địa <br /> phương có hiệu quả giúp cho học sinh phát triển cảm âm, nâng cao năng lực  <br /> cảm thụ và trình độ nhận thức về âm nhạc. Do vậy khi dạy các bài hát trong <br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 24<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> chương trình bài hát địa phương tránh giảng giải những vấn đề lí thuyết nặng <br /> nề, khô cứng, những kiến thức chỉ  dành cho người làm nghề, hoặc nghiên  <br /> cứu về âm nhạc. Phải cho các em hiểu được những nét đẹp trong văn hóa đặc <br /> sắc của người Tây Nguyên thông qua giai điệu và lời ca của các bài hát. Bồi <br /> dưỡng tình cảm trong sáng, lành mành, hướng tới cái tốt, cái đẹp, góp phẩn  <br /> thư  giãn đầu óc các em, làm cân bằng các nội dụng học tập khác  ở  trường  <br /> tiểu học.<br /> <br /> Hoạt động ca hát nói chung có tác dụng nhiều mặt đến học sinh như: <br /> Củng cố  và phát triển giọng hát, khi hát đòi hỏi thở  sâu hơn, có ích cho sức  <br /> khỏe, tư duy trìu tượng được hoạt động để nắm bắt những âm thanh vô hình  <br /> nhưng đầy hấp dẫn và biểu cảm. Khi học hát, đặc biệt là những bài hát dân  <br /> ca Ê đê, Gia rai, Ba na…giúp các em phát triển những khả  năng âm nhạc cơ <br /> bản như: Tai nghe âm nhạc, cảm giác về  tiết tấu, về giọng điệu, trí nhớ  âm <br /> nhạc….<br /> <br /> 2. Kiên nghi:<br /> ́ ̣<br /> <br /> Để  nâng cao chất lượng học tập Âm nhạc địa phương cho học sinh <br /> Tiểu học tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau:<br /> <br /> + Đối với nhà trường:<br /> <br /> ­ Tiếp tục bổ  sung đồ  dùng học tập, đồ  dùng giảng dạy của bộ  môn <br /> đáp ứng nhu cầu học tập của Âm nhạc địa phương Đăk Lăk như  nhạc cụ gõ  <br /> chiêng Đing, tranh  ảnh, sách nói về  các phong tục, tập quán của các dân tộc <br /> Tây Nguyên.<br /> <br /> .­ Thường xuyên tổ chức phong trào văn hoá văn nghệ hơn nữa, tạo cơ <br /> hội để  các em có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi thể hiện mình trong lĩnh <br /> vực nghệ thuật.<br /> <br /> + Đối với Phòng giáo dục và đào tạo<br /> Ngươi th<br /> ̀ ực hiên: Vu Thi Lê Huyên ­ Tr<br /> ̣ ̃ ̣ ̣ ̀ ương TH Trân Quôc Toan ­ Krông Ana<br /> ̀ ̀ ́ ̉ 25<br />  Đề tài: Một sô ph<br /> ́ ương pháp giúp học sinh học tốt phần Âm nhạc địa phương Đăk Lăk<br /> <br /> <br /> ­ Thường xuyên tổ  chức các buổi tập huấn về  âm nhạc địa phương. <br /> Mời các nghệ nhân để hướng dẫn cho các giáo viên giảng dạy âm nhạc biết  <br /> cách sử  dụng các nhạc cụ  của các dân tộc Tây Nguyên như: chiêng Đing, <br /> chiêng Gram…<br /> <br />              Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân trong quá trình trực tiếp  <br /> giảng dạy. Vì điều kiện có hạn nên bản sáng kiến kinh nghiệm không tránh <br /> khỏi thiếu sót. Kính mong quí lãnh đạo, và các bạn bè đồng nghiệp xem xét,  <br /> góp ý để  Sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện và vận dụng có hiệu quả <br /> tốt hơn trong công tác giảng dạy.<br /> <br /> Xin chân thành cảm ơn!<br /> <br /> Krông Ana