SKKN: Một vài biện pháp dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh lớp 1 dân tộc thiểu số

Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> <br /> I. Phần mở đầu<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> Mục tiêu hàng đầu của giáo dục chính là đào tạo con người phát triển <br /> toàn diện về  đức, trí, thể, mĩ và các kỹ  năng cơ  bản để  các em tiếp tục học  <br /> lên trung học cơ sở, các cấp học khác và áp dụng những kiến thức đã học vào <br /> thực tiễn cuộc sống lao động nhằm đáp  ứng với thời đại công nghiệp hóa,  <br /> hiện đại hóa đất nước. Thực tế  hiện nay ngành giáo dục đào tạo luôn được <br /> nhà nước và cả xã hội quan tâm đưa lên quốc sách hàng đầu. Tiểu học là bậc  <br /> học nền tảng, việc dạy chữ  có tầm quan trọng vì nó đồng nghĩa với việc  <br /> chúng ta đã trao cho các em chìa khóa để  mở  ra những cánh cửa bước vào  <br /> tương lai.<br /> Tiếng Việt là tiếng phổ  thông đóng vai trò quan trọng góp phần hình <br /> thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng tiếng Việt để học và giao <br /> tiếp trong các môi trường hoạt động của trẻ. Nghe, nói, đọc, viết tiếng Việt  <br /> là công cụ để học học tập các môn học. Có nghe được mới nói được, có đọc <br /> được mới viết được. Chính vì thế  nên Tiếng Việt là môn học đóng vai trò <br /> quan trọng trong suốt quá trình học tập và trong cuộc sống của con người.<br /> Thực tế  cho thấy học sinh dân tộc thiểu số  gặp không ít khó khăn vì  <br /> hầu hết các em luôn có thói quen nói tiếng mẹ  đẻ  và phát triển khả  năng tư <br /> duy của các em cũng bằng chính ngôn ngữ  đó; điều kiện sử  dụng giao tiếp  <br /> bằng tiếng Việt trong cuộc sống hàng ngày còn hạn chế; bản thân các em và  <br /> cha mẹ  các em chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc nắm vững <br /> tiếng Việt. Với một trường có trên 97% học sinh dân tộc thiểu số, tôi nhận  <br /> thấy rằng khả  năng nhận diện và ghi nhớ  con chữ  chậm dẫn đến khả  năng  <br /> đọc, viết chậm. Việc đọc liền mạch từ, câu gặp nhiều khó khăn, chưa có khả <br /> năng đọc biểu cảm. Hầu hết các em còn hạn chế  về  ngôn ngữ  nói, như  nói <br /> chưa chuẩn, nói chưa đúng mà chủ yếu là nói câu chưa đầy đủ, nói thừa, nói  <br /> thiếu dấu thanh và lẫn lộn giữa dấu thanh nặng với dấu thanh sắc, … Rất ít <br /> em biết tiếp nhận thông tin, tư duy để xử lý, tái tạo nội dung thông tin.<br /> Trong công cuộc đổi mới mạnh mẽ về phương pháp, hình thức tổ chức <br /> dạy học, việc dạy tăng cường tiếng Việt đã được vận dụng linh hoạt trong <br /> các tiết học nhằm nâng cao kĩ năng sử  dụng tiếng Việt và phát huy tính tích <br /> cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tăng cường tiếng Việt giúp các em học <br /> sinh   có <br /> cơ hội được thực hành nghe, đọc, nói, viết thành thạo, mạnh dạn tự tin trong  <br /> giao tiếp. Tuy nhiên, trong thực tế việc dạy tăng cường tiếng Việt vẫn chưa <br /> được sử  dụng đúng mực và chưa phát huy hết hiệu quả. Vì vậy các em còn  <br /> chưa hứng thú với môn học. <br /> Đổi mới phương pháp dạy học mà đặc biệt là tìm ra các giải pháp để <br /> tăng cường tiếng Việt giúp giáo viên và học sinh giảm bớt đi những khó khăn, <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 1<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> rào cản về  ngôn ngữ  nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Khi các em có <br /> được vốn tiếng Việt đủ để nghe, hiểu thì việc giao tiếp hàng ngày đặc biệt là <br /> quá trình tiếp thu bài của các em trở nên dễ dàng hơn. Sau nhiều năm nghiên  <br /> cứu và áp dụng một số  giải pháp cụ  thể  về  tăng cường tiếng Việt cho học  <br /> sinh dân tộc thiểu số tôi thấy chất lượng giáo dục ở trường đã được dần dần <br /> nâng lên. Với tầm quan trọng và cần thiết của việc tăng cường tiếng Việt cho <br /> học sinh dân tộc thiểu số thiểu số nói chung và học sinh dân tộc trường Tiểu <br /> học Võ Thị  Sáu nói riêng chính là lí do tôi chọn đề  tài “Một vài biện pháp <br /> dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh lớp 1 dân tộc thiểu số”.<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> Mục tiêu: Thực hiện đề  tài này với mục đích nâng cao kỹ  năng đọc, <br /> viết, hiểu nghĩa của tiếng Việt, kỹ  năng giao tiếp và tìm ra biện pháp khắc <br /> phục những yếu kém mà học sinh lớp 1 dân tộc thiểu số  thường mắc phải.  <br /> Thức đẩy tinh thần tự  học và tìm kiếm tri thức; mạnh dạn, tự  tin trong giao  <br /> tiếp. Qua đó góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân, nâng cao  <br /> chất lượng giáo dục, kỹ  năng sống cho học sinh lớp 1 dân tộc thiểu số, đáp  <br /> ứng yêu cầu giáo dục ngày một đi lên. <br /> Nhiệm vụ  của đề  tài: Thống kê, tổng hợp những thuận lợi, khó khăn <br /> về học tiếng Việt của học sinh lớp 1 dân tộc thiểu số. Tìm ra biện pháp để <br /> khắc phục những nhược điểm và đề xuất một số giải pháp tăng cường, nâng <br /> cao tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số trong quá trình giảng dạy và hoạt  <br /> động ngoài giờ lên lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu <br /> Một vài biện pháp tăng cường tiếng Việt cho học sinh lớp 1 dân tộc <br /> thiểu số.<br /> 4. Giới hạn của đề tài<br /> Học sinh khối 1, Trường Tiểu học Võ Thị  Sáu, xã Ea Bông, huyện  <br /> Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk năm học 2016 – 2017, năm học 2017 – 2018.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu<br /> b. Phương pháp ngiên cứu thực tế<br /> Tổng hợp số liệu về thực trạng tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu <br /> số ở trường tiểu học Võ Thị Sáu.<br /> C. Phương pháp phân tích, so sánh chất lượng, hiệu quả đào tạo trước <br /> khi chưa thực hiện giái pháp và sau khi áp dụng những giải pháp.<br /> Phỏng vấn giáo viên, học sinh về những thuận lợi, khó khăn, hiệu quả <br /> đạt được, những hạn chế  khi thực hiện những giải pháp hỗ  trợ, tăng cường  <br /> tiếng Việt.<br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 2<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> II. Phần nội dung<br /> 1. Cơ sở lí luận<br /> Tiếng Việt có vị  trí hàng đầu  ở  trường phổ  thông, đặc biệt là  ở  cấp <br /> Tiểu học. Tiếng Việt vừa là một môn học độc lập, lại vừa là một thứ  công <br /> cụ  hỗ  trợ  cho khả  năng diễn đạt và tư  duy tất cả  các môn học khác. Tiếng  <br /> Việt thể  hiện tính liên quan dạy­ học với các môn học khác. Mục tiêu của <br /> chương trình “hình thành và phát triển” ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng  <br /> Việt đó là: Nghe, nói, đọc, viết. Học sinh học Tiếng Việt bằng tư duy trực  <br /> tiếp, thông qua sự tiếp cận ngôn ngữ tự nhiên từ việc sử dụng ngôn ngữ hàng <br /> ngày một cách tự phát đến việc nắm ngôn ngữ một cách hệ thống qua các bài  <br /> học. Từ đó học sinh có tâm lý tự tin trong học tập. Bằng hiểu biết qua nghe,  <br /> nói khi học đọc và viết học sinh có thể dễ dàng nhận ra mối liên hệ giữa âm  <br /> thanh và chữ viết, giữa âm thanh và ngữ nghĩa, ngữ pháp qua đó các em có thể <br /> học đọc, học viết dễ  dàng. Nghị  quyết 40/2002/NQ­ QH của quốc Hội khóa <br /> IX về đổi mới giáo dục phổ thông đã khẳng định: Tiếng Việt là ngôn ngữ phổ <br /> thông được đưa vào dạy học thống nhất trong hệ thống quốc dân. Tiếng Việt  <br /> trong nhà trường tồn tại với hai tư cách: vừa là môn học vừa là công cụ  giao <br /> tiếp, học tập của học sinh. <br /> Thực tế cho thấy vốn tiếng Việt của học sinh còn hạn chế đặc biệt là <br /> học sinh lớp Một. Việc nghe, nói, đọc, viết và kĩ năng giao tiếp của các em  <br /> học sinh dân tộc thiểu số  lại càng khó khăn. Một mặt do điều kiện kinh tế, <br /> điều kiện học tập, trình độ nhận thức trong đó sự thiếu hụt về vốn sống, vốn  <br /> ngôn ngữ là nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp của tình trạng trên.<br /> Học tốt môn Tiếng Việt trở thành điều kiện thuận lợi cho việc học các  <br /> môn học khác. Do đó, ngay từ  khi bước vào ngưỡng cửa của lớp Một, việc <br /> hình thành nên một tư  duy ngôn ngữ  cho các em là hết sức cần thiết. Tiếng  <br /> Việt là tiền đề cho quá trình học tập của các em sau này.<br /> Tập nói tiếng Việt là nhiệm vụ  đầu tiên với các em. Học sinh dân tộc <br /> cần có vốn tiếng Việt trước để học chữ. Bộ giáo dục đã có nhiều văn bản chỉ <br /> đạo như  công văn 9832/ BGD&ĐT ­ GDTH ngày 1 tháng 9 năm 2006; công <br /> văn 9890/ BGD&ĐT – GDTH ngày 17 tháng 9 năm 2007 về  việc hướng dẫn <br /> nội dung, phương pháp giáo dục cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn; công <br /> văn số  8114/ BGD&ĐT­ GDTH V/v nâng cao chất lượng dạy học cho học  <br /> sinh   dân   tộc   thiểu   số   ban   hành   ngày   15   tháng   9   năm   2009;   công   văn <br /> 5842/BGD&ĐT­ VP ngày 01 tháng 09 năm 2011 hướng dẫn điều chính nội <br /> dung dạy học. Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức <br /> hội nghị "Triển khai các phương án tăng cường tiếng Việt (lớp 1) cho học  <br /> sinh dân tộc thiểu số ". Tại hội nghị, xuất phát từ  những quan điểm, lý luận <br /> giáo dục và cách tiếp cận gắn với đặc điểm học sinh dân tộc các vùng miền, <br /> năm phương án về chủ đề này đã được trình bày, và trao đổi ý kiến rộng rãi. <br /> Đó là: 1) Chuẩn bị  tiếng Việt cho trẻ  mẫu giáo trước tuổi đến trường (Vụ <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 3<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> GD Mầm non). 2) Dạy tiếng Việt trên cơ sở tiếng mẹ đẻ trong chương trình <br /> song ngữ  Ê­ đê­ Việt (Vụ  GD Dân tộc). 3) Nghiên cứu thử  nghiệm giáo dục <br /> song ngữ dựa trên tiếng mẹ  đẻ  (Trung tâm Nghiên cứu GD dân tộc). 4) Dạy  <br /> học tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số   ở  lớp 1(Nhóm tăng <br /> cường năng lực dạy và học­ Dự án PEDC). 5) Dạy học lớp 1 cho học sinh dân <br /> tộc chưa biết nói tiếng Việt (Trung tâm Công nghệ GD). <br /> <br /> <br /> <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu  <br /> Trường Tiểu học Võ Thị Sáu là một trường thuộc vùng khó khăn. Toàn <br /> trường có 542 học sinh, trong đó có 515 em dân tộc thiểu số  chủ  yếu là dân <br /> tộc Ê – đê chiếm trên 95%. Trình độ  dân trí còn thấp, cuộc sống của người  <br /> dân còn gặp nhiều khó khăn. Đội ngũ giáo viên trong tổ  chưa đồng đều, số <br /> giáo viên người dân tộc thiểu số  chiếm 31,1%  kinh nghiệm giảng dạy còn <br /> hạn chế. Chất lượng giáo dục hàng năm còn thấp, tỉ  lệ  học sinh thành thạo <br /> bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết chưa cao. <br /> Năm học 2017 – 2018, khối 1 có 110 em, trong đó học sinh dân tộc <br /> thiểu số  là 104 em chiếm 94,5%, số  em người Kinh cũng gặp không ít khó <br /> khăn. Mặc dù hằng năm đã được nghiệm thu lớp Mẫu giáo 5 tuổi, nhưng  <br /> trong thực tế có một số em đến ngày nghiệm thu mới ra lớp vì vậy vốn tiếng <br /> Việt của các em còn nghèo nàn nên việc giao tiếp của các em gặp nhiều khó  <br /> khăn. Mặt khác qua 3 tháng nghỉ  hè các em không có cơ  hội giao tiếp bằng  <br /> tiếng phổ thông. Đây là một trong những khó khăn lớn nhất cho giáo viên dạy  <br /> lớp Một. Những em này hầu như chưa biết tiếng Việt và chưa biết giao tiếp  <br /> bằng tiếng Việt.  Tỉ lệ học sinh có thể hỏi, trả lời và hiểu được yêu cầu của  <br /> giáo viên chỉ chiếm tỉ lệ một phần nhỏ. Các em chỉ nghe và hiểu được những <br /> câu lệnh đơn giản như “trật tự”, “ra chơi”, “vào lớp”, “ra về”. <br /> Khi bước vào lớp Một, kiến thức về  tiếng Việt của các em như  một <br /> trang giấy trắng. Giáo viên rất vất vả trong quá trình truyền thụ kiến thức cho <br /> các em vì người giáo viên vừa phải dạy tiếng kết hợp dạy chữ, dạy kỹ năng <br /> sống. Qua thực tế giảng dạy, tôi luôn trăn trở tìm nhiều giải pháp để nâng cao <br /> chất lượng giáo dục như đổi mới phương pháp dạy học, tăng thời lượng môn <br /> tiếng Việt theo chương trình 300 tiết lên 500 tiết, tăng cường phụ  đạo học <br /> sinh còn khó khăn trong học tập, tổ chức các hình thức học tập theo nhóm, đôi <br /> bạn cùng tiến, nhiều tiết học kéo dài 60 – 65 phút song chất lượng vẫn chưa <br /> được  như mong muốn. Có khi một câu hỏi giáo viên đưa ra đến ba lần nhưng <br /> các em vẫn không hiểu, không trả  lời được. Cũng có khi các em chỉ  trả  lời  <br /> trống không, không có đầu câu và cuối câu. Một vài em sau khi lên lớp mới <br /> chỉ  biết đánh vần, chưa có khả  năng đọc thông viết thạo, một số  em không  <br /> thích đi học vì không tiếp thu được bài. Xảy ra tình trạng này không phải là <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 4<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> do giáo viên cho học sinh lên lớp khi chưa đủ điều kiện lên lớp mà do các em  <br /> còn ít vốn tiếng Việt nên các em tiếp thu kiến thức một cách thụ động rất dễ <br /> quên. Lại thêm 3 tháng nghỉ hè các em đã quên khá nhiều kiến thức trong đó <br /> đặc biệt quan trọng là quên việc đọc, viết là làm toán dẫn đến tình trạng <br /> nhiều học sinh ngồi nhầm lớp.<br /> Việc tạo thói quen và bồi dưỡng tiếng Việt của các em  ở  gia đình và <br /> cộng đồng cũng gặp khó khăn vì người dân thường sống theo buôn làng, ít <br /> giao tiếp với người Kinh, không có điều kiện giao tiếp bằng tiếng phổ thông.  <br /> Nhiều người trong gia đình không nói được tiếng Việt hoặc ít sử dụng tiếng  <br /> Việt nên việc sinh hoạt giao tiếp trong gia đình hầu như  bằng tiếng mẹ  đẻ.  <br /> Vì vậy, khi trẻ ra lớp thường chưa nói và hiểu được tiếng Việt.<br /> Bên cạnh đó, trình độ  dân trí vẫn còn thấp, các gia đình chưa thật sự <br /> quan tâm đến việc học tập của con em. Nhiều em học sinh vì hoàn cảnh khó <br /> khăn của gia đình nên thường xuyên phải nghỉ  học. Nhiều gia đình không có  <br /> bàn ghế, không có góc học tập để các em học ở nhà. <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Nghiên cứu lựa chọn giải pháp phù hợp với đối tượng học sinh dân tộc <br /> thiếu số nhằm tăng cường tiếng Việt một cách hiệu quả  góp phần nâng cao <br /> chất lượng giáo dục giảm tỉ  lệ  học sinh lưu ban, bỏ  học.  Tăng cường tiếng <br /> Việt cho học sinh lớp Một, giúp các em tự tin mạnh dạn trong giao tiếp, tiếp  <br /> thu các môn học có hiệu quả là cơ sở để các em học tốt ở các lớp trên.<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện của giải pháp<br /> Biện pháp thứ  nhất: Phối hợp và đổi mới phương pháp dạy học <br /> phù hợp với tình hình thực tế của lớp học <br /> Đổi mới phướng pháp dạy ­ học và đánh giá đóng vai trò rất quan trọng <br /> trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đây là việc làm thường xuyên, <br /> liên tục của người giáo viên nhằm đem đến cho người học sự hứng thú trong <br /> học tập và hiệu quả  cao nhất. Đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá  <br /> nhằm giúp học sinh chủ động trong việc học, chống lại thói quen học tập thụ <br /> động. Rèn luyện cho học sinh cách học theo nhóm, phát huy tính sáng tạo,  <br /> năng động, cách trình bày một vấn đề, cách thuyết trình trước đám đông, cách  <br /> trả lời câu hỏi nhanh và đúng. Loại bỏ dần thói quen thu nhận thông tin một <br /> cách thụ động của người học để hoạt động học thực sự là một quá trình kiến  <br /> tạo. <br />  Một tiết học thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một trong những  <br /> yếu tố không thể thiếu đó là sự phối hợp linh hoạt các phương pháp dạy học, <br /> và  đối   tượng  học   sinh.   Mỗi  phương  pháp   có   một  ưu   thế   riêng  không   có <br /> phương pháp nào là vạn năng. Vì vậy, người giáo viên phải biết vận dụng,  <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 5<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh vừa  <br /> truyền  đạt  kiến thức của bài học  đồng thời tăng cường tiếng Việt bằng <br /> những phương pháp như sau:<br /> Phương pháp 1:  Phương pháp quan sát, động viên, khen thưởng học <br /> sinh. Trong mỗi tiết dạy, người giáo viên thường quan sát, nắm bắt kịp thời  <br /> từng đối tượng học sinh. Đối với những em năng khiếu thường khích lệ, khen <br /> ngợi để các em phấn khởi hơn. Còn với học sinh khó khăn trong học tập phải <br /> nhẹ  nhàng an  ủi động viên: “ Em đã có tiến bộ, nếu em đọc không sai dấu  <br /> thanh sắc thì em đọc hay hơn”. Chỉ  bằng những lời động viên, khích lệ  nhỏ <br /> cũng tạo cho các em có sự hứng thú học tập. Không chỉ  động viên khen khen <br /> ngợi mà còn giành nhiều thời gian để  giúp đỡ các em. Trong giờ ra chơi giáo <br /> viên nên trò chuyện, chỉ  bảo cho các em những chỗ  các em chưa biết. Với <br /> phần quà nhỏ  như  cuốn vở, viên phấn, cây bút... cũng làm cho các em phấn  <br /> khởi và cố gắng hơn. . <br /> Ví dụ: Em H’Sê Na Bkrông lúc đầu em đọc rất yếu lại đọc sai dấu <br /> thanh sắc với dấu thanh nặng. Thấy vậy, tôi thường xuyên gọi em đọc bài.  <br /> Tôi phân tích lại cấu tạo của tiếng em đọc sai gồm có âm, vần, dấu thanh sau  <br /> đó hướng dẫn cách phát âm thật kĩ lưỡng. Đối với tiếng có dấu thanh sắc khi  <br /> phát âm chú ý cao độ  tức là phải đọc lên giọng, còn tiếng có thanh nặng cao <br /> độ  thấp nên đọc xuống giọng. Sau đó phát âm mẫu rồi yêu cầu em phát âm  <br /> lại.  Mặc dù em phát âm chưa chuẩn nhưng vẫn động viên và khen ngợi. Vì <br /> thế dần dần em mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia hoạt động học và một thời <br /> gian sau em đã phát âm đúng.<br /> Phương pháp 2: Phương pháp hỏi đáp<br />            Đây là phương pháp mà giáo viên đưa ra nhiều câu hỏi để học sinh trả <br /> lời nhằm phát hiện sự hiểu biết của các em hoặc để gợi mở giúp các em phát <br /> hiện những cái mới từ đó tự chiếm lĩnh kiến thức một cách chủ động.<br />            Ví dụ: Khi dạy bài 8: l – h, sau khi cho học sinh tìm ghép trên bảng gài <br /> âm mới, giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi hướng các em suy nghĩ trả lời phát  <br /> hiện cái mới như sau:<br />  ­ Đây là âm gì? <br />  ­ Tiếng lê gồm có mấy âm tạo thành?<br />            Khi sử dụng phương pháp này, giáo viên dùng ngôn ngữ ngắn gọn, dễ <br /> nghe, dễ  hiểu tránh những câu hỏi dài dòng, câu hỏi có hoặc không. Lời nói <br /> của giáo viên khi đưa ra câu hỏi phải nhẹ nhàng, tuyệt đối không la mắng khi  <br /> học sinh trả lời sai.<br />           Phương pháp 3: Phương pháp tổ chức học nhóm<br /> Học tập theo nhóm là một hình thức tổ  chức dạy học mà trong đó học <br /> sinh của một lớp học được chia thành các nhóm nhỏ. Là phương pháp có sự <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 6<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> tham gia tích cực của học sinh. Thảo luận nhóm còn là phương tiện học hỏi  <br /> có tính cách dân chủ, mọi cá nhân được tự do bày tỏ quan điểm, tạo thói quen  <br /> sinh hoạt bình đẳng, biết đón nhận quan điểm bất đồng, hình thành quan  <br /> điểm cá nhân giúp học sinh rèn luyện kỹ  năng giải quyết vấn đề  khó khăn.. <br /> Kết   quả   làm   việc   của   nhóm   được   trình   bày   và   đánh   giá   trước   toàn   lớp.  <br /> Phương pháp dạy học theo nhóm được đánh giá là một phương pháp tích cực, <br /> hướng vào học sinh, phát huy cao độ  khả  năng hợp tác, giúp đỡ  học tập lẫn <br /> nhau. Vì vậy trong mỗi tiết dạy giáo viên thường chia nhóm cho các em học <br /> tập đảm bảo nhóm nào cũng có em năng khiếu, em còn khó khăn trong học <br /> tập. Qua hoạt động tổ chức học theo nhóm các em được học tập lẫn nhau, từ <br /> đó các em sẽ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp. Tuy vậy giáo viên không <br /> nên lạm dụng phương pháp dạy học theo nhóm quá nhiều.<br /> Ví dụ: Khi dạy bài 17: U, Ư, sau khi cho các em nhận biết âm u và âm  <br /> ư, tôi tổ chức cho các em tìm tiếng, từ có chứa âm vừa học. Giáo viên chia lớp <br /> thành các nhóm, mỗi nhóm có 4 em trong đó một em làm nhóm trưởng. Sau đó <br /> giao việc và thời gian cho các em thảo luận tìm ra những tiếng từ có chứa vần <br /> vừa học. Trong quá trình thảo luận, các em trao đổi tìm ghép vào bảng gài <br /> những tiếng từ theo yêu cầu. Hết thời gian, các em tự phân công nhau báo cáo  <br /> kết quả làm việc của nhóm mình. Các bạn khác nghe để  bổ sung ý kiến nếu <br /> thấy còn thiếu. Qua hình thức tổ chức này giúp các em mạnh dạn, tính thi đua,  <br /> học hỏi lẫn nhau, được nói một cách tự nhiên dù kết quả thảo luận chưa cao.<br /> Khi dạy phần luyện nói bài tập đọc Bàn tay mẹ  sách giáo khoa Tiếng  <br /> Việt lớp 1, tập 2 trang 56, giáo viên chia nhóm, giao việc, quy định thời gian <br /> cho các em thảo luận sau đó tổ chức cho các em thực hành hỏi đáp theo nhóm <br /> đôi, một em hỏi một em trả lời. <br /> ­ Ai nấu cơm cho bạn ăn? Mẹ tôi nấu cơm cho tôi ăn.<br /> ­ Ai chăm sóc khi bạn ốm? Mẹ tôi chăm sóc khi tôi ốm.<br /> ­ Ai mua quần áo mới cho bạn? Mẹ tôi mua quần áo mới cho tôi.<br /> ­ Ai vui khi bạn học tốt? Mẹ vui khi tôi học tốt.<br /> Khi học sinh thực hành hỏi đáp, giáo viên theo dõi, sửa chữa kịp thời  <br /> nếu các em nói câu ngược hoặc nói câu thiếu thành phần. <br /> Với những kết quả đạt được trong quá trình sử dụng phương pháp thảo <br /> luận nhóm đã giúp học sinh trở nên mạnh dạn, tự tin, vốn tiếng Việt của các  <br /> em đã được cải thiện rất đáng mừng. Các em đã có khả năng tự đặt ra những  <br /> câu hỏi, biết diễn đạt bằng lời những ý kiến của mình trước tập thế. Việc  <br /> giao tiếp của các em cũng tốt hơn. Không khí lớp học sôi động, hấp dẫn, các <br /> em tiếp thu bài cũng dễ dàng hơn, đặc biệt tạo điều kiện để  các em bổ sung <br /> vốn tiếng Việt một cách hiệu quả.<br />           Phương pháp 4: Phương pháp tổ chức các trò chơi<br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 7<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> Trò chơi học tập là hình thức học tập thông qua trò chơi ''Học mà chơi, <br /> chơi mà học '' tạo ra sự hứng thú và niềm tin trong học tập,  duy trì được khả <br /> năng chú ý của các em trong tiết học. Trò chơi học tập không chỉ  nhằm giải  <br /> trí,  củng cố, hệ  thống hoá kiến thức được học, mở  rộng vốn từ, khắc sâu <br /> kiến thức, nắm chắc âm vần vừa học, biết vận dụng vào từng trường hợp cụ <br /> thể. Trò chơi giúp các em phát triển cả  về  năng khiếu lẫn tư  duy.  Tạo môi <br /> trường để rèn luyện sự linh hoạt, nhạy bén, có thói quen phản ứng nhanh giúp <br /> các em có tính mạnh dạn, tính hợp tác, tính thi đua, tính kỉ  luật khi thể  hiện <br /> mình trước tập thể.  Thông qua trò chơi tạo không khí thi đua sôi nổi trong  <br /> mỗi tiết học, làm cho tiết học trở nên nhẹ nhàng hơn, sinh động và hiệu quả <br /> hơn. Vì vậy cần xác định rõ mục đích của mỗi trò chơi, tuân thủ  các nguyên <br /> tắc và thay đổi các hình thức tổ  chức cho học sinh chơi. Có thể  tổ  chức trò <br /> chơi khi thì vào bài, có khi để dẫn dắt các em chiếm lĩnh kiến thức mới cần  <br /> đạt, có lúc để  củng cố, hệ  thống hoá kiến thức trong một bài hay trong một  <br /> chương. Khi tổ  chức trò chơi, cần phổ  biến tên trò chơi, nội dung chơi, vật  <br /> dụng phục vụ  cho trò chơi, luật chơi và trước khi tổ  chức chơi cho các em  <br /> chơi thử để các em tự tin hơn. <br /> Một trong những trò chơi phát huy tính tích cực thể hiện kĩ năng nói, kĩ <br /> năng giao tiếp là phương pháp đóng vai. <br /> Đóng vai là một trong những phương pháp gây được hứng thú trong học <br /> tập cho học sinh học mà chơi, chơi mà học, rèn tính tự tin, tinh thần đoàn kết  <br /> đặc biệt đây là điều kiện tốt để tăng cường tiếng Việt cho học sinh song để <br /> mang lại hiệu quả, giáo viên và học sinh phải đầu tư nhiều thời gian.<br /> Ví dụ khi dạy bài tập đọc Vẽ ngựa, sau khi hướng dẫn đọc và tìm hiểu  <br /> bài, giáo viên cho các em xác định bài có mấy nhân vật? Đó là nhân vật nào? <br /> Cho các em phân vai và đọc theo vai nhân vật mình yêu thích. Đến phần luyện <br /> nói, các em hỏi đáp. Một bạn vai người hỏi, một bạn vai người trả lời. <br /> Bạn có thích vẽ không? <br /> Tôi rất thích vẽ.<br /> Bạn thường vẽ vào lúc nào? Ở đâu?<br /> Tôi thường vẽ vào giờ học Mĩ thuật. Tôi vẽ trong vở tập vẽ.<br /> Đối với hình thức tổ  chức dạy học này, các em hào hứng tham gia, <br /> mạnh dạn, tự tin trình bày những suy nghĩ, việc làm của bản thân.  Tiết học  <br /> trở  nên sôi động và hấp dẫn, hiệu quả  của tiết dạỵ  khá thành công. Qua đó <br /> vốn tiếng Việt của các em cũng được cải thiện đáng kể. Bước đầu các em có <br /> kĩ năng đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi có đủ thành phần. <br /> Phương pháp 5: Phương pháp kiểm tra, đánh giá<br /> Thực hiện thông tư 22/2016/TT – BGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 về <br /> sửa đổi, bổ  sung một số  điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban  <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 8<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> hành kèm theo Thông tư  số  30/2014/TT­ BGD ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014  <br /> của Bộ  trưởng Bộ  Giáo dục và đào tạo. Kiểm tra, đánh giá phải được thực <br /> hiện thường xuyên trong mỗi tiết dạy, theo định kì. Kiểm tra, đánh giá là một  <br /> việc làm nhằm động viên khuyến khích và chỉ ra những thiếu sót của học sinh  <br /> giúp học sinh có hướng khắc phục. Từ  đó giúp giáo viên và học sinh có kế <br /> hoạch dạy – học phù hợp. <br /> Qua kết quả  kiểm tra sẽ đánh giá hiệu quả  của việc nghiên cứu phối <br /> hợp một số phương pháp dạy học nhằm nâng cao kĩ năng nghe, nói, đọc, viết  <br /> và sự  tự tin trong giao tiếp từ đó nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh  <br /> dân tộc thiểu số.<br /> Biện pháp thứ  hai: Bồi dưỡng những học sinh thành thạo tiếng  <br /> Việt để làm trợ giảng cho giáo viên<br /> Những năm trước đây, dự án PEDC đã hỗ trợ kinh phí để hợp đồng mỗi <br /> điểm trường một nhân viên là người dân tộc thiểu số để hỗ trợ, giúp đỡ giáo <br /> viên trong việc “ phiên dịch ” hướng dẫn, làm quen với giáo viên. Giúp cho <br /> học sinh hiểu được những yêu cầu của giáo viên và ngược lại nhằm nâng cao <br /> chất lượng trong quá trình giảng dạy. Song việc thực hiện gặp nhiều khó  <br /> khăn nên hiệu quả mang lại không được như mong muốn. <br /> Từ  năm 2010, dự  án PEDC kết thúc, giáo viên người Kinh không biết <br /> tiếng dân tộc nên gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy nhất là đối với học  <br /> sinh lớp Một. Vì vậy nhiều giáo viên vào đầu năm học đã nhờ vài em có vốn  <br /> tiếng Việt nổi trội trong lớp làm “ phiên dịch” trong quá trình tổ chức lớp học. <br /> Sau đó, giáo viên bồi dưỡng, hướng dẫn những em học sinh này giống như <br /> một “ trợ giảng” đắc lực cho giáo viên nhằm thực hiện phương pháp hỏi đáp  <br /> trong quá trình dạy học. Biện pháp này rất gần gũi và nhẹ  nhàng giúp giáo <br /> viên và học sinh cảm thấy thoải mái, không còn sự  ngăn cách mà không tốn <br /> nhiều thời gian. <br /> Không nhất thiết trong suốt tiết học chỉ có giáo viên hỏi ­ học sinh trả <br /> lời. Để  phát huy tính tích cực, chủ  động trong học tập, giáo viên định hướng <br /> cho học sinh kĩ năng hỏi, đáp thông qua người học với người học. Trong mỗi <br /> tiết học, giáo viên thường xuyên phát hiện, bồi dưỡng học sinh năng khiếu để <br /> các em có thêm kĩ năng đặt câu hỏi. Những em năng khiếu trong lớp “thay <br /> mặt” giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi để bạn mình suy nghĩ và trả lời. Cũng <br /> có lúc nhiều bạn chưa hiểu nên phải hỏi thêm bằng tiếng dân tộc. Hình thức <br /> này nhằm khuyến khích học sinh mạnh dạn và hình thành kỹ  năng đặt câu  <br /> hỏi, trả  lời trước đám đông, giúp các em có động lực tìm tòi, học hỏi để  tự <br /> nâng cao vốn tiếng Việt của mình khi được thầy cô tin tưởng giao nhiệm vụ.  <br /> Những em học sinh khác cũng có động lực cố  gắng có được vốn tiếng Việt <br /> để trả lời được những câu hỏi do chính bạn mình đặt ra bằng tiếng Việt.<br /> <br /> <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 9<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> Qua thời gian thực hiện giải pháp này, cho ta thấy kết quả đem lại rất  <br /> khả quan. Tiết học nhẹ nhàng, các em rất hứng thú vì được tham gia vào các  <br /> hoạt động học tập chủ  động. Nhiều em học sinh được giáo viên bồi dưỡng <br /> đã trở thành những học sinh năng khiếu có kỹ năng điều hành hoạt động học  <br /> trong lớp, có kĩ năng nghe và diễn đạt tiếng Việt rất tốt. <br /> Biện pháp thứ ba: Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh thông qua <br /> dạy Môn Tiếng Việt <br /> Dạy học Tiếng Việt cho học sinh lớp Một dân tộc thiểu số quả là khó <br /> khăn  bởi đây là ngôn ngữ thứ hai các em. Vào lớp Một, các em bắt đầu tiếp  <br /> cận với vốn tiếng Việt không chỉ  học chữ  mà còn học nói. Tồn tại khó sửa  <br /> nhất đối với các em học sinh dân tộc thiểu số là nói, viết thừa hoặc thiếu dấu <br /> thanh, nói câu thừa hoặc nói câu thiếu thành phần, nói ngược. Điều đó  ảnh <br /> hưởng rất lớn đến việc học tập, giao tiếp.  Nó có thể  làm ta hiểu sai nghĩa <br /> của từ, của nội dung câu nói. Vì thế  việc dạy tăng cường tiếng Việt trong  <br /> môn Tiếng việt có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng môn học. <br /> Do vậy, khi giảng từ, giải nghĩa từ, hướng dẫn phát âm giáo viên hướng dẫn  <br /> kỹ, phát âm mẫu nhiều lần, sửa sai cụ thể cho các em. Thực hiện  việc tăng <br /> thời lượng môn tiếng Việt theo chương trình 300 tiết lên 500 tiết cũng là một  <br /> thuận lợi, học sinh có nhiều thời gian để luyện tập. <br /> Trên thực tế  việc thực hiện tăng thời lượng môn Tiếng Việt từ  2 tiết <br /> thành 3 tiết nên thời gian các em thực hành đọc, nói nhiều hơn. Tạo cơ  hội  <br /> cho các em phát huy tính tự tin, mạnh dạn trong hoạt động học. Vậy để nâng <br /> cao có kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, mạnh dạn trong giao tiếp, việc đầu tiên  <br /> giáo viên phải giúp các em biết đọc, biết viết. Có đọc được mới viết được, có <br /> nghe được mới nói được. Đọc đúng mới viết đúng. Vì vậy để các em phát âm <br /> đúng, khi dạy phát âm giáo viên cần phát âm mẫu vài ba lần một từ nào đó rồi  <br /> yêu cầu các em quan sát khẩu hình và lắng nghe cô phát âm sau đó yêu cầu <br /> học sinh nhắc lại (cá nhân, đồng thanh). Làm sao em nào cũng được đọc. Giáo  <br /> viên theo dõi và sửa lỗi phát âm cho học sinh. Với những âm, tiếng khó khi  <br /> phát âm giáo viên có thể mô tả bằng cách nêu rõ vị trí của cách đặt lưỡi, vị trí  <br /> của lưỡi với răng, độ  mở  của môi... Giáo viên lưu ý cần sử  dụng các từ  ngữ <br /> mô tả dễ hiểu kết hợp với việc cho học sinh quan sát giáo viên phát âm. Việc <br /> phát âm được tiến hành với các mức độ  khác nhau: âm, vần, tiếng chứa vần  <br /> và dấu thanh, từ, câu, bài.  Từ  đó học sinh phát âm một cách chính xác hơn. <br /> Để thay đổi không khí và thu hút học sinh học tập trong tiết học giáo viên có <br /> thể thay đổi hình thức dạy học bằng cách tổ chức các trò chơi học tập. <br /> Ví dụ : Dạy bài 94: oang, oăng trang 24 sách giáo khoa Tiếng Việt lớp  <br /> 1, tập 2. Để phát huy tính tích cực chủ động trong học tập, cần khuyến khích <br /> học sinh năng khiếu đọc mẫu, sau đó gọi nhiều em đọc lại. Nhưng với bài <br /> này các em thường nhầm lẫn giữa oang/ oan, oăng/ oăn; từ  ngữ  ứng dụng có <br /> dấu thanh sắc. Nên giáo viên hướng dẫn thật kĩ lưỡng độ  mở  của môi rồi <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 10<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> thực hiện mẫu cho các em quan sát. Nếu thấy học sinh chưa phát âm đúng,  <br /> giáo viên phát âm cả hai vần oang và oan để các em phân biệt độ mở môi vần <br /> oan – oang. Khi đọc thành thạo vần, tiếp tục cho các em đọc tiếng, từ  rồi so  <br /> sánh hai vần vừa học rút ra điểm giống nhau và khác nhau của hai vần. Cuối <br /> tiết học, tổ chức cho các em thi nhận biết vần trong tiếng, từ và đọc lại bằng <br /> cách thi tìm tiếng, từ  có chứa vần vừa học. Sang phần luyện tập đọc đoạn <br /> ứng dụng lắng nghe các em thường hay đọc sai tiếng nào thì dừng lại phân  <br /> tích, hướng dẫn cách đọc ngay như tiếng nắng – năng;  thoảng – thoãng; tập ­ <br /> tấp ­ tấc;....Rõ ràng khi được quan sát thực tế và thực hành đọc nhiều lần các  <br /> em đọc đúng, rõ ràng hơn. <br /> Nghe và nói tiếng Việt có liên quan mật thiết với nhau. Có nghe được <br /> mới nói được, nghe đúng mới nói đúng. Do vậy, giáo viên phải nói rõ ràng, nói  <br /> đúng, đồng thời phải nói chậm rãi để học sinh dễ tiếp thu và hướng dẫn cách  <br /> phát âm, cách nói để học sinh nói theo. Khả năng nói tiếng Việt của học sinh <br /> được xác định là khả năng phát âm chuẩn, khả năng sử dụng tiếng từ đúng và  <br /> phong phú trong khi nói, khi tham gia giao tiếp với người khác. Khả năng nói <br /> tiếng Việt là nền tảng ban đầu quan trọng nhất để  hình thành các kỹ  năng  <br /> khác của môn Tiếng Việt. Đặc biệt đối với học sinh dân tộc Ê ­ đê các em nói  <br /> thế  nào viết thế   ấy thì việc tập cho các em nói đúng lại càng có ý nghĩa vô  <br /> cùng quan trọng. Thực tế trong giảng dạy cho thấy khả năng nói tiếng Việt <br /> của các em là rất yếu, nói lẫn lộn giữa tiếng mẹ  đẻ  và tiếng Việt. Đó là do  <br /> vốn từ về tiếng Việt của các em còn quá ít, các em không diễn đạt được khi <br /> nói khi giao tiếp, còn rụt rè trong giao tiếp... <br /> Để tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc mỗi giáo viên cần quan <br /> tâm đến kỹ năng dạy phát triển lời nói trong các bài học âm vần cũng như kỹ <br /> năng nghe, nói trong tiếng Việt. Để thực hiện tốt được nội dung này giáo viên  <br /> cần dùng tranh ảnh vật thật, điệu bộ, cử chỉ.. và lời nói tiếng Việt để hướng  <br /> dẫn, gợi ý trao đổi trực tiếp với học sinh trong quá trình lên lớp. Giáo viên  <br /> cần tổ  chức cho học sinh thực hành nhiều lần theo mẫu( hỏi ­ trả  lời) hoặc  <br /> giao tiếp trực tiếp tại lớp bằng các hình thức như: cá nhân nói trước lớp, nói <br /> theo cặp, trò chơi học tập. Qua các hoạt động đó tạo điều kiện cho học sinh  <br /> tập nói tiếng Việt một cách hứng thú, tự giác. <br /> Ví dụ  dạy phần luyện nói bài 13: N, M<br /> Giáo viên tổ chức cho các em luyện nói theo hình thức hỏi ­ trả lời như <br /> sau:<br /> Lần lượt đưa ra các câu hỏi, nhiệm vụ  của các em quan sát bức tranh  <br /> trang 29 nói lại những hiểu biết của mình. <br /> ­ Chủ đề luyện nói là gì? Thưa cô chủ  đề  luyện nói hôm nay là ba má, <br /> bố mẹ.<br /> <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 11<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> ­ Quê em gọi người sinh ra mình là gì ? Quê em gọi người sinh ra em là  <br /> bố mẹ, ma mí, ba má. <br /> Mỗi địa phương có cách gọi khác nhau. Giáo viên chú ý giảng cho học  <br /> sinh hiểu rõ cách gọi của từng địa phương cụ  thể: Có nơi gọi là bố  mẹ, có  <br /> nơi gọi là ba má. Còn đối với các em đồng bào thường gọi là ma, mí. Tất các  <br /> các cách gọi trên đều chỉ người sinh ra chúng ta. <br /> ­ Nhà em có mấy anh em, em là con thứ mấy? <br /> Có nhiều câu trả lời khác nhau<br /> Nhà em có 2 anh em, em và em của em. Nhà em có 3 anh em: chị em, em  <br /> và em của em. Nhà em có 2 chị em: em và em của em. <br /> ­ Em thường làm gì để  bố  mẹ  luôn vui lòng? Để  bố  mẹ  vui lòng em <br /> phải ngoan ngoãn, vâng lời bố  mẹ, chăm học, giúp mẹ  những việc vừa sức  <br /> mình, không nghịch, không đánh nhau,...<br /> Căn cứ vào khả năng nói của học sinh giáo viên sửa chữa, uốn nắn kịp  <br /> thời cách nói, nói phải đủ câu, không nói câu cụt thiếu thành phần, không nói <br /> câu ngược. Đồng thời giáo dục các em biết yêu quý bố mẹ ­ người sinh thành <br /> ra mình, biết tuyên truyền với mọi người cần thực hiện kế  hoạch hóa gia <br /> đình tức là không nên sinh nhiều con. Có như vậy mới nuôi con khỏe dạy con  <br /> ngoan. <br /> Cũng có thể tổ chức cho các em luyện nói theo cặp một em hỏi, một em  <br /> trả lời. Như vậy sẽ tạo tính mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp cho các em.<br />       Trong giờ  dạy, giáo viên chú ý tạo điều kiện cho tất cả  các em đều  <br /> được tham gia trả lời, giao tiếp tuỳ thuộc vào khả  năng của từng đối tượng.  <br /> Và dành nhiều thời gian tập và hướng dẫn thật kĩ nên hiệu quả nâng cao. Mặt  <br /> khác, việc tập nói tiếng Việt cho học sinh phải được thực hiện dưới nhiều  <br /> hình thức và phương pháp dạy học khác nhau như: dạy trong tiết dạy tăng <br /> cường tập nói tiếng Việt, thông qua trò chơi, nói chuyện.....với các phương <br /> pháp trực quan, phương pháp thực hành luyện tập theo mẫu, phương pháp  <br /> giao tiếp, phương pháp đàm thoại. Việc phối hợp hệ thống các phương pháp <br /> dạy tập nói tiếng Việt giúp các em dễ hiểu dễ nhớ về nghĩa của từ thông qua  <br /> các hình  ảnh trực quan, nói đúng cấu trúc câu theo mẫu, hạn chế  cách nói  <br /> ngược theo tiếng địa  phương. Tập cho học sinh khả năng diễn đạt theo tình <br /> huống, tự tin trong học tập, giao tiếp với bạn bè với thầy cô giáo bằng tiếng <br /> Việt. Tuy vậy, cần phải có sự linh hoạt sáng tạo, không rập khuôn máy móc, <br /> mà   phải   tuỳ   theo   từng   mức   độ   của   đối   tượng   để   lựa   chọn   nội   dung   và <br /> phương pháp cho phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả  theo các việc như  lựa  <br /> chọn tiếng, từ để tập nói cho phù hợp. Luyện nói theo câu hỏi, câu trả lời có <br /> chứa tiếng, từ  mới cung cấp cho học sinh. Tạo tình huống cho học sinh đối <br /> thoại được giao tiếp trong đó chú ý tạo môi trường giao tiếp học sinh với học  <br /> sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên. <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 12<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> Bên cạnh đó việc sửa lỗi phát âm cho học sinh không kém phần quan  <br /> trọng. Học sinh phát âm chưa chuẩn thường do nguyên nhân sinh lý, do những <br /> khiếm khuyết nào đó trong bộ máy phát âm. Do  ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ <br /> nên các em học sinh dân tộc thiểu số  thường mắc phải đó là phát âm không  <br /> chuẩn ở dấu thanh, tiếng có dấu thanh thì phát âm không có dấu thanh, tiếng  <br /> không dấu thanh lại phát âm có dấu thanh, tiếng có thanh nặng thành tiếng có <br /> thanh sắc. Bên cạnh đó do cách phát âm của một bộ phận nhỏ giáo viên phát  <br /> âm chưa chuẩn vẫn còn mang bản sắc của địa phương, phát âm còn lẫn  ở <br /> một số  phụ  âm: l/n; ch/tr; s/x; chưa phát âm rung r/s. Chính vì vậy để  sửa <br /> chữa được lỗi phát âm cho học sinh giáo viên cần phải có ý thức rèn luyện <br /> cho mình cách phát âm chuẩn vì có phát âm chuẩn thì giáo viên mới có thể <br /> nhận ra được lỗi phát âm sai của học sinh. Giáo viên chỉ ra chỗ sai trong phát <br /> âm của học sinh có thể so sánh với phát âm đúng. Giáo viên phát âm mẫu thật <br /> chuẩn xác, chậm, rõ ràng để học sinh theo dõi. Phát âm chuẩn không để tiếng <br /> địa phương ảnh hưởng tới phát âm mẫu của mình. Hướng dẫn học sinh phát <br /> âm. Cho học sinh phát âm nhiều lần. Để thay đổi hình thức học tập giáo viên <br /> có thể tổ chức cho học sinh chơi trò chơi học tập để rèn cách phát âm cho các  <br /> em. <br /> Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh đọc bài Bàn tay mẹ  sách giáo khoa <br /> Tiếng Việt lớp 1, tập 2, trang 55. Giáo viên yêu cầu học sinh lắng nghe bạn  <br /> đọc, nêu lỗi bạn mắc phải khi đọc. Cụ thể các em thường đọc sai các từ  yêu <br /> nhất ­ yếu nhât, nấu cơm – nâu cớm, rám nắng – ram nặng, tã lót ­ tả lọt. Lỗi <br /> sai chủ  yếu là  tiếng có dấu thanh đọc không có dấu thanh, tiếng không dấu <br /> thanh đọc có dấu thanh, tiếng có thanh huyền thành tiếng có dấu thanh sắc, <br /> tiếng  có   thanh   nặng   thành  tiếng   có   thanh  sắc.   Lúc  này   giáo   viên  gợi  mở <br /> hướng dẫn các em phân tích lại cấu tạo từ, tiếng, hướng dẫn cách mở  môi, <br /> cao độ  của từng dấu thanh rồi phát âm mẫu hoặc cho học sinh năng khiếu  <br /> phát âm sau đó yêu cầu học sinh phát âm lại. Qua hoạt động này học sinh vừa <br /> được luyện phát âm vừa được mở  rộng thêm vốn từ  qua các từ  ngữ  mà các <br /> bạn tìm và giới thiệu trong nhóm vừa chủ  động tự  tin, mạnh dạn. Việc sửa  <br /> lỗi phát âm không chỉ thực hiện trong giờ Tiếng Việt mà còn ở tất cả các môn  <br /> học khác. Đối với những học sinh thường xuyên phát âm sai giáo viên quan  <br /> tâm và sửa chữa kịp thời. Việc luyện tập thường xuyên sẽ  tạo kỹ  năng bền  <br /> vững cho học sinh. Mặt khác giáo viên thường xuyên khuyến khích học sinh  <br /> tự  sửa chữa lỗi cho nhau bằng hoạt động thi đua như  đôi bạn cùng tiến...  <br /> ( thực hiện thông tư 22/2016/TT – BGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 về Sửa  <br /> đổi, bổ  sung một số  điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành <br /> kèm theo Thông tư  số  30/2014/TT­ BGD ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của <br /> Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.<br /> Biện pháp thứ tư: Tăng cường Tiếng Việt trong các môn học khác<br /> <br /> <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 13<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> Tiếng Việt là tiếng phổ  thông nên tất cả  mọi người đến trường đều <br /> phải học. Đây là ngôn ngữ  bắt buộc trong giảng dạy nên để  cung cấp kiến <br /> thức các môn học khác tất yếu cần dùng Tiếng Việt. Vậy tăng cường tiếng  <br /> Việt trong các môn học khác như  thế  nào có hiệu quả  để  các em nắm được <br /> các thuật ngữ  đặc trưng của bộ  môn, các câu lệnh, giáo viên cần chú ý: Lời <br /> giới thiệu hay mô tả, hướng dẫn cần diễn giải chậm rãi, nhấn giọng vào các <br /> từ khó, từ ngữ chính, vừa diễn giải vừa sử dụng các động tác, tranh mih họa,  <br /> vật thật để  các em có thể  hiểu được lời nói của thầy cô. Gặp các từ  trìu  <br /> tượng, khó hiểu thì phải vận dụng phương pháp giải nghĩa từ  trong Tiếng <br /> Việt. <br /> Dạy tăng cường Tiếng Việt trong môn Tự nhiên – Xã hội<br /> Khi tìm hiểu nội dung một bài học đòi hỏi phải có sự  tương tác giữa  <br /> người dạy và người học, giữa người học với người học. Từ đó sẽ chiếm lĩnh <br /> kiến thức một cách chủ động. sự  tương tác đó chính là lời đối thoại, hỏi đáp <br /> giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh. Trong các tình huống <br /> dạy học trong môn Tự nhiên – Xã hội,  giáo viên cần hướng dẫn học sinh vận <br /> dụng các từ  ngữ, mẫu câu đã học và hội thoại, hỏi –  đáp hoặc trình bày <br /> những hiểu biết, suy nghĩ của mình về  vấn đề  đang tìm hiểu. Giáo viên chủ <br /> động nêu vấn đề  bằng cách đặt câu hỏi để  học sinh thảo luận, trao đổi và <br /> trình bày hiểu biết của mình bằng lời. Luyện nói qua trao đổi, thảo luận <br /> nhóm. Giáo viên nêu nhiệm vụ  cho từng nhóm, gợi ý các nhóm nêu vấn đề, <br /> thắc mắc và thảo luận giải quyết. Luyện nói trong trò chơi học tập. Khi tổ <br /> chức các trò chơi học tập giáo viên cần thiết kế  trò chơi phù hợp với khả <br /> năng, trình độ  tiếng Việt và đối tượng học sinh của lớp mình, động viên, <br /> khuyến khích mọi học sinh cùng tham gia. <br /> Ví dụ: Dạy bài Gia đình – sách giáo khoa Tự  nhiên – Xã hội lớp 1  <br /> trang ..  Chia nhóm và giao cho các nhóm quan sát bức tranh thứ nhất, nói  <br /> cho nhau nghe về nội dung của bức tranh theo hệ thống câu hỏi như sau:<br />  Bức tranh vẽ gì?<br /> Gia đình bạn Lan có mấy người? Gồm những ai ?<br /> Mọi người trong gia đình Lan đang làm gì?<br /> Sau thời gian thảo luận, từng nhóm báo cáo kết quả  nhóm mình thảo <br /> luận theo mẫu câu mà giáo viên đã yêu cầu như: <br /> Bức tranh vẽ gia đình bạn Lan. Gia đình bạn Lan có 3 người:  Bố, mẹ <br /> và Lan. Gia đình Lan đang đi dạo chơi. <br /> Nếu em nào nói chưa đủ câu hoặc nói câu ngược, giáo viên uốn nắn kịp  <br /> thời và cho nói lại ngay. <br /> Sau khi tìm hiểu nội dung các bức tranh rút ra nội dung cần ghi nhớ,  <br /> tiếp tục cho các em giới thiệu cho nhau nghe về gia đình mình theo cặp đôi. <br /> <br /> GV: Trần Thị Minh ­ Trường TH Võ Thị Sáu<br /> 14<br />  Một vài biện pháp dạy tăng cường Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 DTTS ở trường TH Võ Thị Sáu<br /> <br /> Gia đình bạn có mấy người? Gia đình tôi có 5 người đó là ông nội, bố,  <br /> mẹ, anh tôi và tôi.        <br /> Ông nội bạn tên là gì? Làm  ở  đâu? Ông nội tôi tên là Y Hiêu Adrơng,  <br /> ông làm việc ở ủy ban nhân dân xã Ea Bông. <br /> Bố  bạn tên gì? Bố  bạn làm nghề  gì? Bố  tôi tên là Y Đan Bkrông, bố <br /> làm giáo viên.<br /> Thế còn mẹ bạn?  Mẹ tôi tên là H’ My Lan Hmõk,  mẹ tôi làm nông. <br /> Anh bạn thì sao? Anh tôi tên là Y Yô Ên Hmõk, học sinh lớp 8 trường <br /> Trung học cơ sở Tô Hiệu.<br /> Còn tôi tên là H’ Roen Hmõk đang học lớp 1A trường Tiểu học Võ Thị <br /> Sáu.<br /> Vì thông thường các em chỉ nói nửa vời phần đầu câu hoặc phần cuối  <br /> câu nên giáo viên chú ý sửa chữa cách nói cho các em ngay. Có như  vậy mới <br /> tạo thói quen khi giao tiếp cho các em. <br /> Dạy tăng cường tiếng Việt trong môn Toán <br /> Khi dạy tăng cường tiếng Việt trong môn Toán phải rèn khả năng nghe <br /> nhìn, nhận biết. Để  giúp học sinh nghe, hiểu, giáo viêni dùng mẫu câu đơn  <br /> giản, dễ hiểu thông qua việc hướng dẫn bằng tiếng Việt có thể  kết hợp với  <br /> tiếng mẹ  đẻ( đối với những em chưa biết tiếng Việt). Việc đầu tiên phải  <br /> hướng dẫn các em quan sát bằng đồ dùng trực quan kết hợp mô tả bằng động <br /> tác, hình ảnh. Trong quá trình quan sát hướng dẫn các em tự phát hiện và giải <br /> quyết vấn đề. Sau đó rèn kỹ  năng nghe, nói, đọc, viết ngôn ngữ  Toán bằng <br /> Tiếng Việt. Tạo điều kiện cho học sinh nói thành tiếng những điều nghe <br /> thấy, nhìn thấy. Gợi ý cho các em nêu thắc mắc hoặc phát hiện vấn đề bằng  <br /> tiếng Việt, giúp học sinh nói được tên bài học, dùng lời trao đổi với bạn bè và  <br /> giáo viên. Trong tiết Toán cần tổ chức cho học sinh thực hành như: Đọc thành <br /> tiếng các số, q