Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU <br />
I. Đặt vấn đề<br />
Từ xưa đến nay, Trái đất là hành tinh duy nhất trong hệ mặt trời mang sự <br />
sống. Đó chính là môi truờng sống tuyệt vời của con người và mọi vật chất. Nhưng <br />
có một vấn đề gây xôn xao và khó giải quyết, đó chính là “ Ô nhiễm môi trường” , <br />
trái đất của chúng ta đang dần bị ô nhiễm do chính sự thiếu ý thức của con người. Ô <br />
nhiễm không khí từ các phương tiện phục vụ con người hằng ngày. Ô nhiễm nguồn <br />
nước xuất phát từ sự vô ý thức của từng cá nhân, tập thể, cộng đồng, bên cạnh đó <br />
còn có nhiều loại ô nhiễm khác trong môi trường gây ảnh hưởng đến con người và <br />
sinh vật.<br />
Bảo vệ môi trường đang là việc làm cấp thiết được chú ý hiện nay, song tầm <br />
quan trọng vẫn chưa được đề cao, cụ thể nguyên nhân là do ý thức của mỗi con <br />
người về khái niệm môi trường và bảo vệ môi trường, vậy nên tiểu học là nền <br />
móng để xây dựng ý thức, cũng như đạo đức con người, trong quá trình học tập, <br />
hoạt động trong nhà trường, các em nhỏ được thể hiện thông qua tính giáo dục đạo <br />
đức trong các môn học cũng như các hoạt động ngoại khoá. Số lượng học sinh tiểu <br />
học rất đông chiếm khoảng gần 10% dân số. Con số này sẽ nhân lên nhiều lần nếu <br />
các em biết và thực hiện được tuyên truyền về bảo vệ môi trường trong cộng đồng, <br />
tiến tới tương lai có cả một thế hệ biết bảo vệ môi trường<br />
Nhằm đáp ứng được yêu cầu tình hình mới trong công tác Đội và phong trào <br />
thiếu nhi, với vai trò trách nhiệm của mình là phụ trách và chăm sóc, giáo dục thiếu <br />
niên, nhi đồng trong đó vấn đề giáo dục thiếu nhi bảo vệ môi trường cần phải được <br />
tăng cường, bỡi hiện nay trên đất nước chúng ta nói chung và các tỉnh tây nguyên nói <br />
riêng nguồn tài nguyên rừng đang bị suy thoái nghiêm trọng về chất luợng lẫn số <br />
lượng, đa dạng sinh học rừng cũng bị suy giảm một cách trầm trọng. Một trong <br />
những nguyên nhân cơ bản góp phần huỷ hoại môi trường là sự thiếu hiểu biết của <br />
con người. Chính vì thế với mong muốn công tác nhi đồng ở trường Tiểu học Hà <br />
<br />
<br />
<br />
1<br />
Huy Tập hoạt động có hiệu quả, đạt được mục tiêu. Tôi đã nghiên cứu và thực hiện <br />
đề tài: “Tăng cường lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt động ngoài <br />
giờ lên lớp ở Liên đội Tiểu học Hà Huy Tập”.<br />
II. Mục đích nghiêng cứu: <br />
Mục tiêu: <br />
Tìm ra những giải pháp khoa học để nâng cao hiệu quả của công tác tổ chức <br />
“lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường” hoạt động có hiệu quả, mang tính thiết <br />
thực của Liên đội Trường Tiểu học Hà Huy Tập.<br />
Xác định trách nhiệm cá nhân trong việc góp phần bảo vệ môi tr ường ở nhà <br />
trường và địa phương.<br />
Hinh thành và phát tri<br />
̀ ển tinh c<br />
̀ ảm yêu quý, gần gũi, thân thiện với thiên nhiên <br />
và môi trường xung quanh, quan tâm tới việc bảo vệ môi trường.<br />
Biết thực hiện nếp sống ngăn nắp, vệ sinh.<br />
Có khả năng tham gia một số hoạt động bảo vệ môi trường phù hợp với lứa <br />
tuổi.<br />
Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br />
I. Cơ sở lý luận của vấn đề:<br />
Một số khái niệm có liên quan đến đề tài:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2<br />
Môi trường là gì?: Môi trường là tổng thể các yếu tố xung quanh hay là các <br />
điều kiện bên ngoài có tác động qua lại (trực tiếp, gián tiếp) tới sự tồn tại và phát <br />
triển của sinh vật.<br />
<br />
Theo điều 3 Luật Bảo vệ Môi trường (2005) “Môi trường bao gồm các <br />
yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời <br />
sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người”<br />
<br />
* Môi trường còn được hiểu là tất cả các nhân tố tự nhiên và xã hội cần thiết <br />
cho sự sinh sống, sản xuất của con người như tài nguyên thiên nhiên, không khí, <br />
đất, nước, ánh sáng, cảnh quan, quan hệ xã hội… <br />
<br />
Tóm lại: Môi trường là tất cả những gì có xung quanh ta, cho ta cơ sở để sống <br />
và phát triển.<br />
<br />
<br />
“Giáo dục về môi trường” là gì?: Giáo dục môi trường là một quá trình <br />
thông qua các hoạt động giáo dục trên lớp và ngoại khoá, hình thành và phát triển ở <br />
học sinh sự hiểu biết, kĩ năng, giá trị và quan tâm tới những vấn đề về môi trường, <br />
tạo điều kiện cho các em tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3<br />
Tiểu học là bậc học cơ bản, là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc đào <br />
tạo trẻ em trở thành công dân tốt cho đất nước. Mục đích quan trọng của giáo dục <br />
bảo vệ môi trường không chỉ làm cho các em hiểu rõ tầm quan trọng của bảo vệ <br />
môi trường mà quan trọng là phải hình thành thói quen, hành vi ứng xử văn minh, <br />
thân thiện với môi trường. Nếu ở cấp học này các em chưa hình thành được tình <br />
yêu thiên nhiên, sống hòa đồng với thiên nhiên, quan tâm tới thế giới xung quanh, <br />
có thói quen sống ngăn nắp, vệ sinh thì ở các cấp sau khó có thể bù đắp được. Vì <br />
vậy, nội dung và cách thức bảo vệ môi trường trong trường tiểu học mang tính <br />
quyết định đối với <br />
Để thực hiện được mục tiêu, nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong <br />
trường tiểu học hiện nay, con đuờng tốt nhất là: <br />
Tích hợp lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường qua các môn học, <br />
đặc biệt là các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Đưa giáo dục bảo vệ môi trường trở <br />
thành một nội dung của hoạt động ngoài giờ lên lớp.<br />
Quan tâm tới môi trường địa phương, thiết thực cải thiện môi trường địa phư<br />
<br />
ơng, hình thành và phát triển thói quen ứng xử thân thiện với môi trường.<br />
II. Thực trạng vấn đề <br />
* Thuận lợi: Hoạt động ngoài giờ lên lớp tại Liên đội TH Hà Huy Tập <br />
luôn được sự quan tâm của Ban giám hiệu trường, BCH Chi đoàn luôn quan tâm, <br />
tạo mọi điều kiện thuận lợi kết hợp, giúp đỡ. <br />
Sự nhiệt tình cộng tác và hỗ trợ của tất cả giáo viên phụ trách lớp, giáo <br />
viên dạy bộ môn và Ban phụ trách đội trong nhà trường.<br />
Sự năng nổ và nhiệt tình của các em học sinh.<br />
Tổng phụ trách là một giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình nên tính linh <br />
hoạt và khoa học trong nhiều hoạt động được từng bước nâng cao. <br />
Trong những năm qua, việc thực hiện tổ chức lồng ghép giáo dục về môi <br />
trường vào hoạt động ngoài giờ lên lớp ở Liên đội trường Tiểu học Hà Huy <br />
<br />
<br />
<br />
4<br />
Tập được tiến hành 1 buổi/ 1 tháng. Nhìn chung, việc thực hiện đuợc các em <br />
học sinh huởng ứng nhiệt tình.<br />
* Khó khăn:<br />
Số lượng cây xanh trong sân trường nhiều nhưng vẫn chưa đảm bảo bóng <br />
mát và môi trường trong lành cho học sinh vì diện tích khuôn viên nhà trường quá <br />
rộng. <br />
Ý thức của người dân và học sinh về môi trường và bảo vệ môi trường chưa <br />
cao. Hầu hết cha mẹ các em HS đều làm nghề nông, buôn bán, và lao động phổ <br />
thông như: thợ nề, thợ mộc, làm thuê… Đời sống của đại đa số gia đình các em rất <br />
khó khăn. Vì thế các em chưa được gia đình quan tâm một cách đúng mức về việc <br />
học tập cũng như rèn luyện hạnh kiểm. Chưa nói đến việc ngay bản thân nhiều bậc <br />
phụ huynh cũng chưa có nhận thức đúng mức về bảo vệ môi trường. Đa số học sinh <br />
đã được giáo dục bảo vệ môi trường, thế nhưng qua khảo sát, theo dõi tôi nhận <br />
thấy vẫn còn nhiều học sinh do nhận thức bảo vệ môi trường sống chưa cao nên <br />
một số em còn bộc lộ rất nhiều hành vi có tác động xấu đến môi trường như:<br />
+ Khạc nhổ bừa bãi, vứt rác tứ tung, đi tiêu, đi tiểu không đúng nơi quy định, <br />
chạy chân đất, chơi nhiều trò chơi mất vệ sinh như hốt cát ném nhau ...<br />
+ Trèo cây, bẻ cành, giẫm đạp lên cây trồng, thảm cỏ,... Không tôn trọng, bảo <br />
vệ tài sản của công, vẽ bậy trên tường, bảng, bàn ghế... <br />
+ Tham gia lao động vệ sinh ở trường với thái độ thờ ơ, bắt buộc, chưa biết <br />
gìn giữ an toàn trong lao động vệ sinh, không đeo khẩu trang, đùa nghịch bằng dụng <br />
cụ lao động.<br />
+ Ở nhà các em còn đi bắt chim, trong đó có các loại có ích như chim sâu, <br />
chưa có ý thức bảo vệ cây trồng trong vườn nhà, đường thôn, khối phố.<br />
+ Một số gia đình của các em học sinh nghèo còn sử dụng bao ni lông ruột xe <br />
để đun nấu thức ăn, sử dụng than tổ ong để nấu rượu, cám heo hằng ngày...<br />
Thời gian học tập của các em quá nhiều không có thời gian trống nên <br />
thời gian dành cho sinh hoạt ngoại khoá còn hạn hẹp.<br />
<br />
5<br />
Trường thuộc xã khó khăn điểm trường phụ xa điểm trung tâm không <br />
thuận lợi cho học sinh đi lại và đến trường tham gia các hoạt động.<br />
Trong tháng 9 của năm học 20182019, tôi tiến hành theo dõi, khảo sát, điều <br />
tra đối với học sinh toàn truờng, kết quả như sau:<br />
Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường <br />
Để tìm hiểu nhận thức, nắm bắt khả năng thích ứng và nhu cầu của học sinh <br />
nhằm thực hiện giáo dục môi trường cho học sinh đạt hiệu quả cao, chúng tôi cũng <br />
đã khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau:<br />
<br />
Tốt Khá TB Yếu <br />
TS (có ý thức (có ý thức ( có ý thức (chưa có ý thức <br />
HS BVMT) BVMT) BVMT) BVMT)<br />
SL TL SL TL SL TL SL TL<br />
303 27 8.9% 36 11,8% 75 24,7% 165 54,4%<br />
*Kết quả: Có ý thức BVMT chiếm 50%<br />
Khảo sát về hành vi bảo vệ môi trường:<br />
<br />
<br />
Hành vi tốt Hành vi xấu <br />
Tổng <br />
Bảo vệ môi trường Bảo vệ môi trường<br />
số HS<br />
SL TL SL TL<br />
303 118 38.9% 185 61.1%<br />
<br />
<br />
Từ thực trạng nêu trên, tôi ý thức được rằng trách nhiệm của giáo viên trong <br />
việc giáo dục bảo vệ môi trường cho các em là rất lớn, rất cần thiết và cấp bách.<br />
III: Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br />
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br />
Giải pháp 1: Lồng ghép giáo dục môi trường vào các môn học.<br />
Trong năm học 2018 – 2019 tôi được phân công giảng dạy một số môn học <br />
như: Toán, tiếng việt, đạo đức, tự nhiên và xã hội, mỹ thuật, thể dục. Sau quá trình <br />
dạy tôi thấy cần lồng ghép những nội dung sau:<br />
<br />
<br />
6<br />
Chương trình môn Đạo đức ở Tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5 đều phản ánh các <br />
chuẩn mực hành vi đạo đức phù hợp với lứa tuổi trong các mối quan hệ của học <br />
sinh với gia đình, nhà trường, cộng đồng và môi trường tự nhiên.<br />
Chương trình môn Tự nhiên và xã hội ở các lớp 1, 2, 3 có thể giúp học sinh <br />
hiểu biết về môi trường tự nhiên và xã hội, các nguyên nhân làm ô nhiễm môi <br />
trường và các biện pháp bảo vệ môi trường.<br />
Môn Tiếng Việt, có thể lồng ghép giáo dục môi trường qua các bài có nội <br />
dung về lòng yêu quê hương đất nước, ca ngợi thiên nhiên tươi đẹp; ở môn Mĩ thuật <br />
có thể cho học sinh vẽ tranh về môi trường, vệ sinh môi trường, bảo vệ môi <br />
trường…<br />
Thông qua các bài học được tiến hành với các hình thức tổ chức đa dạng, linh <br />
hoạt, có thể ở các địa điểm khác nhau (trên lớp, ngoài trời), giáo viên có thể đem lại <br />
cho học sinh các thông điệp phong phú về giữ gìn và bảo vệ môi trường, giúp các <br />
em lĩnh hội kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường một cách tự nhiên, sinh động <br />
và hiệu quả.<br />
Giải pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường qua các hoạt động ngoài giờ lên <br />
lớp <br />
Căn cứ vào thực tiễn và hướng dẫn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở <br />
tiểu học, giáo dục bảo vệ môi truờng trong trường tiểu học có thể được thực hiện <br />
thông qua một số nội dung, hinh th<br />
̀ ức sau:<br />
Hoạt động làm sạch đẹp trường lớp, bao gồm các hình thức cơ bản như: <br />
+ Làm vệ sinh lớp học, sân trường, phạm vi trường học.<br />
+ Trang trí lớp học (bằng cây xanh, hoa tươi, ...)<br />
+ Thi làm đẹp lớp bằng hoạt động trang trí lớp học,... <br />
Làm sạch, đẹp đường phố, làng bản, thôn, xóm<br />
+ Dọn vệ sinh đường phố làng bản, thôn, xóm vào những ngày cuối tuần.<br />
+ Trồng, chăm sóc cây và hoa làm cho môi trường nơi cư trú và nơi công cộng <br />
<br />
<br />
<br />
7<br />
xanh, sạch, đẹp.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 1: Làm vệ sinh lớp học 15 phút đầu giờ khi đến truờng <br />
Biện pháp 1: Tổ chức hội thi hiểu biết về môi trường và bảo vệ môi <br />
trường<br />
+ Trồng, chăm sóc cây và hoa trong vườn trường, sân trường.<br />
Tổ chức thi tim hiểu, khám phá về môi trường xung quanh theo các chủ đề: <br />
Môi trường em đang sống, Nước, không khí và ánh sáng cho chúng em; Hãy cứu lấy <br />
môi trường; Môi trường xanh, sạch đẹp và nhiệm vụ của học sinh chúng ta; Tim<br />
̀ <br />
hiểu về ô nhiễm môi trường nơi em ở,...<br />
* Thảo luận theo chủ đề về môi trường. Ví dụ: “Hãy hành động vi môi tr<br />
ường sạch đẹp”, “Hãy bảo vệ màu xanh quê hương” <br />
Thi vẽ về đề tài môi trường.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
8<br />
Hình 2: Tổ chức thi vẽ tranh chủ đề ‘Nhà vệ sinh thân thiện tại truờng TH Hà <br />
Huy Tập’<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 3: Thi vẽ trang trí bồn vệ sinh tạo sự thân thiện cho học sinh khi sử <br />
dụng<br />
Thi sáng tác thơ, ca, báo chí, tiểu phẩm về đề tài môi trường.<br />
Tổ chức câu lạc bộ về môi trường. Ví dụ: Câu lạc bộ “Các bạn yêu thiên <br />
nhiên”; “Nhung nhà nghiên cứu môi trường nhỏ tuổi”; “Khám phá môi trường”<br />
Tham quan, du lịch về môi trường, di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, di tích <br />
lịch sử, danh lam thắng cảnh, công trinh công cộng.<br />
Thi tuyên truyền viên giỏi về giáo dục và bảo vệ môi trường.<br />
Phát thanh, tuyên truyền về môi trường ; vận động mọi người cùng thực <br />
hiện bảo vệ môi trường.<br />
Thi hùng biện về đề tài môi trường. <br />
Tổ chức các trò chơi về môi trường.<br />
Nghe nói chuyện về chủ đề môi trường.<br />
Giao lưu với các nhà nghiên cứu, hoạt động về môi trường.<br />
Các hinh thức đóng vai, đoán ô chư, hái hoa dân ch<br />
̃ ủ về đề tài môi trường.<br />
<br />
<br />
9<br />
Hình 4: Tổ chức ngày hội vệ sinh truờng học cho các em tìm hiểu và thi vẽ <br />
tranh thi trả lời các câu hỏi về môi truờng tại truờng TH Hà Huy Tập.<br />
Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động tập thể, nội <br />
dung giáo dục và bảo vệ môi trường cho học sinh hết sức đa dạng và hiệu quả.<br />
Phong trào thi đua vệ sinh làm sạch đẹp trường, lớp tại Trường tiểu học Hà <br />
Huy Tập đã đưa nhà trường trở thành một môi trường trong sạch, an toàn và lành <br />
mạnh.<br />
Ngoài ra, thông qua các tiết sinh hoạt đầu tuần, các buổi sinh hoạt lớp, các <br />
hoạt động của Đội, các hội thi hiểu biết về giáo dục môi trường được tổ chức hết <br />
sức đa dạng với các nội dung và hình thức rất phong phú và phù hợp với lứa tuổi <br />
học sinh tiểu học.<br />
Cũng có thể tổ chức cho học sinh biểu diễn thời trang có nội dung bảo vệ môi <br />
trường. Hay tổ chức cho học sinh thi chuyên hiệu khéo tay hay làm, các em đã làm <br />
đuợc rất nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp như hộp đựng bút, xe đap, giỏ hoa,… từ các <br />
sản phẩm tái chế, qua đó giáo dục học sinh thấy được trách nhiệm của mình với <br />
biện pháp bảo vệ môi trường.<br />
Việc đưa giáo dục bảo vệ môi trường lồng ghép các tiết sinh hoạt chào cờ <br />
<br />
<br />
<br />
10<br />
đầu tuần cũng rất có hiệu quả. Đây là một cách giúp các em nắm kiến thức về môi <br />
trường một cách nhẹ nhàng, không khô khan mà lại có hiệu quả cao.<br />
Từ đó, các em có thái độ và hành vi đúng đắn với việc bảo vệ môi trường, có <br />
suy nghĩ đúng đắn trước những sự việc xảy ra trong thực tế và thấy được trách <br />
nhiệm của chính mình, mặc dù đó có thể là những hành động chưa lớn nhưng cũng <br />
sẽ hình thành cho các em tinh thần trách nhiệm trước môi trường đang bị đe dọa<br />
*Dọn vệ sinh lớp, chăm sóc công trình măng non<br />
Ngay từ đầu năm học, tổng phụ trách phân công chi tiết cho các lớp đảm nhận <br />
công trình măng non và lên kế hoạch qui định ngày, giờ các lớp phải làm vệ sinh <br />
trường, lớp 1 lần/1 tuần vào các ngày thứ 2 trong thời lượng 20 phút. Nhóm khác <br />
phân công nhổ cỏ tưới cây ở công trình măng non của lớp mình.<br />
Trong quá trình học sinh tổng vệ sinh, giáo viên chủ nhiệm phải trực tiếp theo <br />
dõi, hướng dẫn để giúp cho lớp học vừa sạch, vừa đảm bảo an toàn cho học sinh và <br />
đảm bảo cơ sở vật chất cho nhà trường.<br />
Giáo viên Tổng phụ trách và đội cờ đỏ lần lượt đến các lớp để quan sát, <br />
chấm điểm, đánh giá công việc và kịp thời nhắc nhở những hiện tượng học sinh còn <br />
đùa nghịch trong khi lao động (nếu có).<br />
Tổ chức cho các em đi thăm và quét dọn vệ sinh khu tượng đài tưởng niệm <br />
các anh hùng liệt sĩ, vừa giáo dục các em “uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa” <br />
vừa giáo dục các em biết bảo vệ và giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
11<br />
Hình 5: Tổ chức cho các em học sinh quét dọn vệ sinh đài tuởng niệm tại xã <br />
Dray sáp nhân ngày 22/12/2018 <br />
<br />
<br />
* Phát động phong trào “kế họạch nhỏ” thu gom giấy vụn<br />
Thông qua phong trào Kế hoạch nhỏ nhằm góp phần giáo dục cho cac em v<br />
́ ề <br />
truyền thống vẻ vang của Đội TNTP Hồ Chí Minh, giáo dục ý thức tiết kiệm, bảo <br />
vệ môi trường, truyền thống tương thân, tương ái trong thiếu nhi; gop phân xây<br />
́ ̀ <br />
dựng nguồn quỹ Đội ở cơ sở.<br />
Qua hoạt động này giáo dục cac em ý th<br />
́ ức xây dựng nhà trường thân thiện, <br />
nâng cao trách nhiệm của mỗi cá nhân trong công đông xa hôi, góp ph<br />
̣ ̀ ̃ ̣ ần xây dựng <br />
môi trường “xanh, sạch, đẹp, an toàn”.<br />
Biện pháp 2: Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua các trò chơi<br />
Vui chơi giúp học sinh hiểu về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và <br />
với xã hội. Chính sự mô phỏng, tượng trưng này đã đem lại cho các em niềm say <br />
mê, hứng thú khám phá những điều thú vị trong cuộc sống.<br />
Vui chơi là hoạt động mang màu sắc xúc cảm chân thực mạnh mẽ, là điều <br />
kiện để hình thành ở trẻ thái độ đối với môi trường. Học sinh yêu quý, gần gũi, thân <br />
thiện với thiên nhiên; tự hào và có ý thức giữ gìn trường, lớp, gia đình phong cảnh, <br />
địa danh của quê hương và tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường.<br />
Vui chơi là cơ hội thuận lợi để để học sinh trải nghiệm cuộc sống thực, <br />
<br />
12<br />
thông qua trò chơi các em được chơi theo nhu cầu, sở thích và hứng thú với nhiều <br />
tình huống khác nhau. Từ đó học sinh có thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh <br />
môi trường sạch sẽ; chia sẻ, hợp tác với bạn bè và những người xung quanh, có <br />
cách ứng xử có văn hóa; học sinh phân biệt được những hành vi văn hóa và hành vi <br />
phá hoại môi trường, từ đó tích cực tham gia vào các hoạt động giữ gìn, bảo vệ môi <br />
trường.<br />
Để lồng ghép giáo dục môi trường vào hoạt động vui chơi đạt hiệu quả giáo <br />
viên xác định mục đích yêu cầu cần dựa vào nội dung kiến thức, kỹ năng về giáo <br />
dục môi truờng và khả năng nhận thức của học sinh.<br />
Lựa chọn hình thức, phương pháp, biện pháp hướng dẫn: Căn cứ vào nội <br />
dung chơi và đặc điểm nhận thức về môi trường của học sinh, tuỳ thuộc vào mục <br />
đích của trò chơi hình thành cho trẻ những kiến thức mới về môi trường, hay củng <br />
cố, rèn luyện những kiến thức và kĩ năng đã biết..<br />
Giáo viên cần xác định rõ nhiệm vụ, mục tiêu, nội dung giáo dục môi truờng <br />
cụ thể cho học sinh. Tổng phụ trách sưu tầm các trò chơi, chính là việc tìm các trò <br />
chơi từ các nguồn tài liệu như sách, báo, tạp chí, sáng kiến kinh nghiệm của giáo <br />
viên, của phụ huynh và cộng đồng... Ở mỗi buổi sinh hoạt, tổng phụ trách căn cứ <br />
vào nội dung, mục tiêu dục môi truờng cho các em học sinh, căn cứ vào đặc điểm <br />
nhận thức và vốn kinh nghiệm của học sinh, để tiến hành lựa chọn trò chơi có nội <br />
dung phù hợp.<br />
Tạo tình huống có vấn đề trong khi chơi chính là việc giáo viên tạo ra những <br />
tình huống mới. Những tình huống mới có thể là bằng câu hỏi, lời đề nghị, hay làm <br />
phức tạp dần các tình huống chơi, nâng cao yêu cầu chơi, nâng dần mức độ khó của <br />
nhiệm vụ, luật chơi và hành động chơi, có thể là việc đưa thêm các dấu hiệu bổ <br />
sung hướng sự chú ý của trẻ vào vấn đề vừa xuất hiện, cô có thể dùng yếu tố nghệ <br />
thuật (bài thơ, câu đố, ca dao…) phù hợp với nội dung giáo dục môi truờng trong quá <br />
trình chơi.<br />
Trong quá trình hoạt động ngoại khoá, giáo viên quan sát, theo dõi để biết <br />
<br />
13<br />
được khả năng thể hiện, mức độ tham gia và hứng thú của từng học sinh để luân <br />
chuyển vai chơi, nhóm chơi phù hợp; tạo cơ hội cho các em được thực hành những <br />
hành vi bảo vệ môi trường ở những hoàn cảnh khác nhau.<br />
Trong hoạt động ngoại khoá mỗi học sinh đảm nhận một nhiệm vụ khác <br />
nhau. Tổng phụ trách cần động viên, khích lệ và tạo điều kiện cho các em thi đua cá <br />
nhân. Đối với những trò chơi có luật như trò chơi học tập, trò chơi vận động, tổng <br />
phụ trách có thể tổ chức trò chơi dưới hình thức chia nhóm, thi đua giữa các nhóm <br />
với nhau, tạo sự hứng khởi, tích cực hơn trong hoạt động chơi, hoàn thành tốt <br />
nhiệm vụ của nhóm, bên cạnh đó sẽ giúp các em củng cố và mở rộng những kiến <br />
thức, kĩ năng, thái độ về môi trường.<br />
Để những biện pháp nói trên có hiệu quả, đội ngũ giáo viên cần nắm chắc <br />
nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, vận dụng được các phương pháp phù hợp <br />
gắn với cuộc sống thực tế của học sinh.<br />
Bên cạnh đó, rất cần sự quan tâm của Ban giám hiệu và hoạt động nâng cao <br />
nhận thức của phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về giáo dục bảo vệ môi <br />
trường.<br />
Cũng cần khen thưởng kịp thời đối với các lớp và giáo viên thực hiện tốt giáo <br />
dục bảo vệ môi trường trong trường tiểu học.<br />
Các giải pháp trên là độc lập tưởng như chúng không phụ thuộc vào nhau <br />
nhưng chúng đều góp phần vào việc tổ chức tốt các buổi sinh hoạt ngoại khoá. <br />
Chính vì thế chúng ta cần được thực hiện xen kẽ, nhịp nhàng trong mỗi buổi sinh <br />
hoạt ngoài giờ lên lớp. Khi thực hiện tất cả các giải pháp trên mới phù hợp với mỗi <br />
nội dung của các buổi sinh hoạt ngoại khoá, đồng thời giúp các em phát huy được <br />
tính tự giác tích cực và nhiệm vụ trong quá trình học tập, rèn luyện và vui chơi. Các <br />
giải pháp được đưa vào các buổi sinh hoạt là một điều kiện không thể thiếu được <br />
nhằm thúc đẩy mọi hoạt động giáo dục của các em.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
14<br />
Hình 6: Giao lưu văn nghệ với nội dung bảo vệ môi truờng <br />
IV. Tính mới của giải pháp<br />
Qua đúc kết kinh nghiệm và đã có kết quả khảo nghiệm trong năm học 2017 <br />
– 2018 vừa qua, tôi thấy được rằng việc triển khai đồng bộ công tác giáo dục môi <br />
trường trong cả chương trình chính khoá và chương trình ngoại khoá rất có hiệu <br />
quả. Ở các năm truớc chỉ nhắc nhở thôi không đủ thay đổi ý thức của các em, nhưng <br />
từ khi tôi lồng ghép các nội dung phong phú về bảo vệ môi truờng vào các buổi sinh <br />
hoạt thì ý thức của các em đã có sự thay đổi rõ rệt về suy nghĩ và việc làm của bản <br />
thân, biết tự giác trong việc giữ vệ sinh chung, biết nhắc nhở nhau cùng làm vệ <br />
sinh, từ đó tôi thấy đuợc sự đổi mới về cách làm mang lại hiệu quả rất khả thi tại <br />
truờng tôi. Từ đó các em ý thức được rằng việc bảo vệ môi trường là ở mọi lúc mọi <br />
nơi, hình thành ở các em một đức tính tốt luôn luôn biết giữ gìn vệ sinh và bảo vệ <br />
môi trường.<br />
V. Hiệu quả của SKKN<br />
<br />
<br />
15<br />
Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường sau khi áp dụng sáng <br />
kiến.<br />
Để khảo sát hiệu quả của việc lồng ghép bảo vệ môi trường, tôi đã lặp lại <br />
khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau:<br />
<br />
Tốt Khá TB Yếu <br />
TS (có ý thức (có ý thức ( có ý thức (chưa có ý thức <br />
HS BVMT) BVMT) BVMT) BVMT)<br />
SL TL SL TL SL TL SL TL<br />
303 128 42.2% 138 45.5% 25 8.3% 12 3.9%<br />
*Kết quả: Có ý thức BVMT chiếm > 80%<br />
Chưa có ý thức BVMT chiếm